Polska AAR /od 1936 r./

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 listopada 1958

odcinek 517

Diplomatiskt svar
(Dyplomatyczna odpowiedź)​

Polska​

Wypadki na Bałkanach grożące wybuchem wojny i uczestnictwem w niej Polski jako strony sojuszniczej zostały na szczęście powstrzymane, przynajmniej na jakiś czas wobec misji duńskiego min. spr. zagr. Gustava Rasmussena, który sobie tylko znanymi metodami dyplomacji zdołał przekonać króla Jugosławii do przełożenia ultimatum i zachęcił do kontynuowania rozmów z secesjonistami. Tym samym i polska opinia publiczna nastawiona na nieuchronność konfliktu odczuła wyraźną ulgę, szczególnie że do tej pory Niemcy i Rosja nie otworzyły jeszcze granicy z Polską po ostatnich wydarzeniach związanych z wojskowym zamachem stanu i przejęciem pełni władzy przez prezydenta-generała Sosnkowskiego. Negocjacje w tej sprawie trwają praktycznie przez cały czas odkąd Sosnkowski wprowadził nowe rządy co na bieżąco sonduje wiceprezydent Eugeniusz Kwiatkowski. Być może dojdzie już niedługo do przełomu w negocjacjach polsko-niemieckich i sytuacja powróci do normy sprzed wspomnianych wydarzeń. Znacznie trudniej jest natomiast w kwestii ponownego otwarcia granicy polsko-rosyjskiej, jako że polska dyplomacja zaangażowała się nazbyt w poparcie Węgier w sprawie bałkańskiej. Jugosławia z racji pewnych zaszłości z Rosją może oczekiwać od niej poparcia i to nie tylko dyplomatycznego, dlatego też w tej kwestii zbawienny wpływ Rasmussena i zwołanie konferencji kopenhaskiej może mieć niebagatelne znaczenie dla dalszego funkcjonowania stosunków politycznych na Bałkanach ale i między Polską i Rosją.

Cofnięcie mobilizacji przez kraje Aliansu Euroafrykańskiego i Sojuszu Euroazjatyckiego pozwoliło na zajęcie się sprawami gospodarczymi wśród których dominuje informacja o podpisaniu akcesji do paktu gospodarczego Progres przez Słowenię i Chorwację, co miało miejsce w Warszawie w dniu 11 listopada po zakończeniu obchodów 40. rocznicy Odzyskania przez Polskę niepodległości. Tego dnia zwolniono z miejsc odosobnienia wszystkich posłów i senatorów Ruchu Narodowego, którzy byli tak poszukiwani przez różne instytucje zagraniczne. Sosnkowski podjął taką decyzję, licząc na poparcie dla swoich niezagrożonych już rządów przez społeczeństwo. Wspomniani deputowani, których tak szukano przebywali przez 5 miesięcy w trzech miejscach odosobnienia wokół jez. Narocz na Wileńszczyźnie. Prasa zachodnia zaczęła porównywać te miejsca do niesławnej Berezy Kartuskiej, choć sposób w jaki zostali uwolnieni mogła pochwalić na co liczył Sosnkowski. Deputowani Ruchu Narodowego w większości powrócili do swoich poprzednich miejsc bytowania, niektórzy jednak wybrali emigrację, nie mogąc głosić swoich poglądów (tak jak np. lider J.Giertych), a z oddali znacznie lepiej mogli ocenić obecną sytuację w kraju. Sosnkowski wypuszczając deputowanych narażał się na ich odwetowe działania w prasie lecz w tym przypadku chodziło mu o powrót do normalizacji stosunków z Niemcami i Rosją.

Opracowanie planów nowego typu czołgu i rozpoczęcie prac nad doktryną wojsk lądowych.


Zaawansowany niszczyciel czołgów + początek tworzenia dokumentacji nowego typu artylerii samobieżnej.


Kolejna odsłona prac nad rozwijaniem energetyki atomowej.​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Berlingske Tidende (Dania):

(…) genialny Rasmussen uratował wszystkich Europejczyków przed niekontrolowanym gniewem Serbów i króla Jugosławii, Piotra II, który w przeciągu kilku dni miał spowodować że ponownie jak to bywało przed laty kontynentem europejskim wstrząśnie poważny konflikt militarny. Zapytany o sposób w jaki przekonał jugosłowiańskiego monarchę odpowiedział, że sztuka dyplomacji to również sztuka kompromisu, ale też i twardych negocjacji, gdy chce się coś osiągnąć za wszelką cenę, na wojnie wszyscy stracą, natomiast utrzymanie pokoju i dobrodziejstwa płynące z tego stanu należy wykorzystywać i utrzymywać na ile się da (…)

Le Soir (Belgia):

(…) można się domyślać, że przełożenie ultimatum Jugosławii do trzech państw secesyjnych jest zapewne wyrazem dobrej woli i może być oceniane jako sukces duńskiego min. spr. zagr., niemniej należy sobie zdawać sprawę, że kraje te nie mogą czuć się bezpiecznie pozbawiając się militarnego zabezpieczenia w postaci pomocy Bułgarii, Turcji, Węgier czy Włoch. Dlatego też sugestie Rasmussena dotyczące trwałej neutralizacji tych państw natrafią na kopenhaskiej konferencji na twardy opór zainteresowanych, być może wtedy podobnie jak i w Belgradzie ujawni się kunszt duńskiego polityka, wtedy wszyscy będziemy bić brawa (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) japońskie nie wobec zajęcia Tajwanu przez Chiny i przekształceniu go w kolejną prowincję jak kiedyś Tybetu tak naprawdę nie spowodowało pospolitego ruszenia w postaci jej poparcia przez pozostałe mocarstwa mające swoje interesy na Dalekim Wschodzie. Deklaracje neutralności Indii, Francji czy Wielkiej Brytanii świadczą jedynie o tym, że rządy tych państw zdają sobie sprawę, że w obecnym kształcie wojna z Chinami nie jest do wygrania, a długotrwałe konflikty mogą jedynie prowadzić do pogorszenia notowań społecznych i przez to stają się nieopłacalne. Chiny czują się po zajęciu Tajwanu bardzo dowartościowane, po drugie mogą mieć też pewne poparcie Stanów Zjednoczonych dla swojej polityki po ostatniej wizycie sekr. stanu Fostera Dullesa w sierpniu br. (…)

Diariusz polityczny​

1.XI. – przybycie duńskiego min. spr. zagr., Gustava Rasmussena do Belgradu i jego spotkanie z królem Jugosławii, Piotrem II Karadjordjeviciem może przynieść chwilowe odprężenie w sytuacji na Bałkanach grożącej aktualnie wybuchem dużego konfliktu lokalnego. Duński polityk w swojej rozmowie z monarchą zaproponował wydłużenie czasu ultimatum skierowanego do rządów Bośni, Chorwacji i Słowenii, zwolnienie przetrzymywanych dyplomatów tych państw i na nowo rozpoczęcie negocjacji w celu uzgodnienia warunków pokojowej egzystencji.

2.XI. – ogłoszenie dokumentu Piotr II-Rasmussen w Belgradzie o przesunięciu ultimatum do 17.IV.1959 r., uwolnieniu dyplomatów trzech państw secesyjnych i rozpoczęciu nowych negocjacji między rządem Jugosławii a Bośni, Chorwacji i Słowenii za pośrednictwem duńskiego min. spr. zagr. Na wieść o podpisaniu dokumentu Węgry, Włochy, Bułgaria i Turcja zawieszają obowiązującą mobilizację częściową lub powszechną. Rasmussen zaprasza przywódców trzech państw secesyjnych na rozmowy z królem Jugosławii do Kopenhagi.

3.XI. – w prasie europejskiej dominuje nastrój zachwytu nad możliwościami negocjacyjnymi duńskiego min. spr. zagr. Gustava Rasmussena, którego zręczne działania uratowały pokój na Bałkanach, a tym samym w Europie. Swoje zadowolenie wyraziło też Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji, które niezależnie od sytuacji w jakiej znalazła się Jugosławia postanowiła wesprzeć ją dyplomatycznie, oferując swoje usługi w możliwościach kontaktowania się z Bułgarią, Turcją czy Węgrami.

4.XI. – pokojowy nastrój w Europie mąci wiadomość o udanym desancie wojsk chińskich na Taipei i Kaohsiung, zakończonym zajęciem tych miast co oznacza de facto wcielenie terytorium Tajwanu do Chin Tse-ven Soonga. Formalną kapitulację wojsk tajwańskich przyjęto w godzinach wieczornych tego dnia.

​

5.XI. – przemówienie Tse-ven Soonga w Guangzhou w którym chiński przywódca podkreślił wagę zwycięstwa nad Tajwanem i plany zdominowania strefy Oceanii przez Chiny i ich sojuszników (m.in. uzależnienie Mikronezji) przerywają strzały, jak się później okazało zamachowcem okazał się Chińczyk pochodzący z Tajwanu (Li Wengzhong). Tse-ven Soongowi nic się nie stało, ale poszkodowanych zostało pięć osób stojących najbliżej chińskiego przywódcy.

6.XI. – Japonia oczekuje od Chin natychmiastowego uwolnienia terytorium Tajwanu, bezprawnie zagarniętego przez wojska Tse-ven Soonga i w zgodzie z obowiązującymi ustaleniami przekłada termin ultimatum na 9 listopada godz. 4 rano. Równocześnie premier Japonii dostaje poparcie od państw sojuszniczych tj. Bułgarii, Turcji, Azerbejdżanu, Libanu i Bośni z Hercegowiną.

7.XI. – król Jugosławii wykonuje gest dobrej woli zwalniając przetrzymywanych wysłanników Bośni, Chorwacji i Słowenii, a duński min. spr. zagr. wyznacza termin pierwszej konferencji zainteresowanych państw na 1 grudnia w Kopenhadze. Piotr II wymusza na Rasmussenie możliwość uczestniczenia w konferencji przedstawicieli Rumunii, Grecji i Albanii na zasadzie obserwatorów.

​

8.XI. – zuchwałe zdobycie ważnej bazy morskiej Truk w Mikronezji przez filipińskie oddziały desantowe, sukces ten opromieniony w prasie staje się też głównym punktem odniesienia w kolejnym przemówieniu Tse-ven Soonga, tym razem radiowym w którym neguje on prawa Japonii do Tajwanu, który jej prowincją stał się w 1895 r., lecz mentalnie i terytorialnie zawsze miał więcej wspólnego z Państwem Środka.

​

9.XI. – punktualnie o 4 rano pierwsze japońskie bombowce bombardują koreański port Pusan, a przez Radio Tokyo rozlega się komunikat o stanie wojny Cesarstwa Japonii i Zjednoczonej Republiki Chińskiej. Flota Japonii podzielona na kilka mniejszych ugrupowań rozpoczyna blokadę chińskiego wybrzeża. Chiny przyjmują kolejne wyzwanie – odpowiada Tse-ven Soong w kolejnym przemówieniu radiowym.

​

10.XI. – Francja i Indie wystosowują oświadczenie o neutralności wobec wojny chińsko-japońskiej, której rozpoczęcie oznacza powrót do sytuacji politycznego patu wskutek niemożności pokojowego rozwiązania sytuacji konfliktowej np. na wzór bałkański. Również premier Eden podejmuje decyzję o nieinterwencji w tej wojnie po którejkolwiek ze stron.

11.XI. – desant chiński na południowym wybrzeżu Nowej Gwinei wzmacnia obronę Port Moresby przed spodziewanym australijskim odwetem po utracie Tajwanu, równocześnie koreańskie i chińskie niszczyciele rozpoczynają patrolowanie wybrzeży tej wyspy. Bośnia i Hercegowina neguje możliwość wystąpienia z Sojuszu Euroazjatyckiego w przypadku jeśli taki będzie warunek pokojowej egzystencji wysunięty przez Jugosławię na konferencji w Kopenhadze. Do podobnych wniosków dochodzą przedstawiciele Słowenii i Chorwacji, którzy tego samego dnia podpisują akcesję do paktu gospodarczego Progres na konferencji w Warszawie.

12.XI. – Rasmussen wysuwa projekt neutralizacji państw secesyjnych Jugosławii, wiedząc o negatywnym usposobieniu do takiej propozycji zainteresowanych państw. Uważa jednak, że jest to konieczne do utrzymania pokoju na Bałkanach. Nie ma nic przeciw uczestnictwu w paktach gospodarczych, jednak bezpieczeństwo tych państw nie może opierać się na wojowniczych aspiracjach Włoch czy Bułgarii, prących do wojny na półwyspie i wykorzystaniu ich sprawy dla zaspokojenia własnych interesów.

13.XI. – duński min. spr. zagr. przybywa tego dnia do Warszawy, spotykając się z prezydentem-generałem Sosnkowskim i wiceprezydentem Kwiatkowskim odnośnie przekonania Włoch i Węgier do zaprzestania antagonizowania Jugosławii z państwami secesyjnymi. W jego ocenie wspomniane państwa ponoszą odpowiedzialność za obecną sytuację na Bałkanach i to ich działania powinny być skarcone przez polską stronę jako nadrzędnej w Aliansie Euroafrykańskim.

14.XI. – prezydent i premier Italii, Palmiro Togliatti przebywając z wizytą w Trypolisie podkreśla znaczenie Włoch w budowaniu strefy bezpieczeństwa w tej części basenu Morza Śródziemnego, a obecność Tunezji i Libii w Aliansie Euroafrykańskim ocenia jako trafne zabezpieczenie obronne tych państw wobec np. zagrożenia greckiego.

15.XI. – chińskie okręty nawodne zręcznie unikają spotkania z poszczególnymi ugrupowaniami floty japońskiej, która w dalszym ciągu udanie blokuje wybrzeża Chin i Korei, zapuszczając się nawet w bezpośrednie sąsiedztwo płw. Liaotung i Szantung.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-30 listopada 1958

odcinek 518

Die Vorbereitung
(Przygotowanie)​

Polska​

Wspaniałą jak na polskie warunki wiadomością z drugiej połowy listopada br. stało się ponowne otwarcie granicy polsko-niemieckiej i polsko-rosyjskiej, czemu towarzyszyły podpisane stosowne porozumienia. Niewątpliwie klimat polityczny tak zszargany po przeprowadzeniu wojskowego zamachu stanu zmienił się na tyle, że zamknięcie granic przestało być odpowiednim argumentem wyrażania swojej dezaprobaty przez kraje sąsiednie, miało to też swój negatywny wydźwięk handlowy. Tym bardziej, że to właśnie Polska została poproszona przez Rasmussena o uspokojenie wojowniczych nastrojów włoskiego sojusznika w związku z kryzysem na Bałkanach. Reszty normalizacji dopełniło zwolnienie opozycjonistów z miejsc odosobnienia i złagodzenie cenzury. Sosnkowskiego i Kwiatkowskiego martwiła jednak sytuacja na wyspach Oceanii, gdzie położona na bezkresie polska kolonia Guadalcanal mogłaby się stać celem desantu Japonii czy prewencyjnych działań Australii bądź Nowej Zelandii. W tej sytuacji w przyszłym miesiącu zapowiadana wizyta wiceprezydenta Kwiatkowskiego w Canberrze i Wellington ma rozstrzygnąć sprawę ewentualnej zgody Polski na skorzystanie z bazy wojskowej na Guadalcanal.

Uczestnictwo polskich dyplomatów na konferencji poświęconej kryzysowi bałkańskiemu w Kopenhadze (rozpoczynającej się 1 grudnia) również świadczy o tym, że Europa nie zapomniała o roli jaką Polska wciąż odgrywa w kształtowaniu stosunków w tej części kontynentu. Najprawdopodobniej będzie to kolejne zadanie Kwiatkowskiego i jego ludzi, obecność Sosnkowskiego na konferencji mogłaby prowokować niektórych dyplomatów i dziennikarzy do niewygodnych pytań, na które prezydent-generał nie mógłby znaleźć satysfakcjonującej odpowiedzi.

Umowa z Węgrami w ramach sojuszu militarnego.


Umowa z Ukrainą w ramach paktu Progres.


Nowosformowana dywizja piechoty przesuwa się w stronę środkowych Kresów.


Polski Guadalcanal a sytuacja na wyspach Oceanii.​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Delhi News (Indie):

(…) jeśli japońska flota wojenna wytrzyma trudy ciągłego wojowania to już wkrótce Chińczycy i ich sojusznicy przestaną marzyć o desantach na wyspach Mikronezji, w Australii czy na Wyspach Japońskich. Ale mrzonką jest myśleć, że Tse-ven Soong i jemu podobni przestaną myśleć o zawojowaniu całego Dalekiego Wschodu. Cyniczny chiński polityk obawia się jedynie Rosji i jej potężnej armii, ale Kiereński nie zamierza występować przeciwko Soongowi pod byle pretekstem, otoczony chórem azjatyckich republik postanowił dać barbarzyńcy wolną rękę podobnie jak to uczynił Eisenhower (…)

Berlingske Tidende (Dania):

(…) wszyscy Duńczycy żyją od kilku dni przygotowaniami w związku z uroczystym podjęciem zaproszonych gości z Bałkanów, którzy właśnie na naszej ziemi będą starali się doprowadzić do rozwiązań na miarę trwałego pokoju, którego Europa tak bardzo wyniszczona przez rozmaite wojny niezbędnie potrzebuje. Gustav Rasmussen oczekuje, że wynik tej konferencji będzie oznaczał, że wkrótce Stowarzyszenie Państw Dobrej Woli powiększy się o kilka, kilkunastu następnych członków, którzy widząc efektywność pracy głównego inicjatora jej powstania przyłączą się do wspólnego dzieła tworzenia strefy pokoju na kontynencie europejskim (…)

Frankfurter Rundschau (RFN):

(…) kryzys na Bałkanach powoli staje się węzłem gordyjskim nie do rozwiązania, a wszyscy wiemy jaki jest sposób na jego ostateczne rozwiązanie. Ważne, aby przywódcy krajów bałkańskich wiedzieli czym grozi stałe balansowanie na linie, nawet jeśli ma się poparcie krajów ościennych. Lokalny konflikt może bowiem spowodować poważny kryzys w całej Europie, nie mówiąc już o podsycaniu nienawiści między niektórymi narodami. Mądrość Rasmussena i pragmatyzm Piotra II mogą nie iść ze sobą w parze, ważne jest, aby pojawiła się u tego drugiego i odpowiedzialność (…)

Diariusz polityczny​

​

16.XI. – siły tureckie wkraczają do wolnego od ugrupowań partyzanckich – Bejrutu, stolicy Libanu, która w ostatnim czasie padała ofiarą nieustannych walk między frakcjami lub też wymierzonymi przeciwko militarnej obecności Turcji w kraju. W Ljubljanie przebywa entuzjastycznie witany prezydent i premier Włoch, Togliatti, który podkreśla prawo Słoweńców do obrony niepodległości i gwarancję jej obrony przez Italię, w następnych dnia włoski przywódca odwiedza Chorwację i Bośnię.

​

17.XI. – istna demonstracja zbrojna aż dwunastu chińskich niszczycieli blisko wybrzeży Indii (Kalkuta), która ma pewnie odstraszyć kraje Paktu Południowo-Wschodniej Azji przed podążeniem ścieżką japońską. Po deklaracjach neutralności Indii i Francji taka demonstracja zbrojna jest nie tylko niepotrzebna, ale może wręcz sprowokować ten dotąd neutralny wobec konfliktu chińsko-japońskiego sojusz militarny. Flota indyjska wzbogaciła się ostatnio o pancernik, który z pewnością poradził by sobie z armadą chińskiej floty.

​

18.XI. – u wybrzeży Borneo pojawiają się posiłki przysłane Japonii przez europejskich sojuszników, jak na razie są to 2 bułgarskie niszczyciele, jednak ich siła bojowa jest o wiele słabsza od okrętów Floty Cesarskiej; australijskie niszczyciele wygrywają starcie z koreańskimi kontrtorpedowcami u wybrzeży płn. Celebes, stawiając ʺtamęʺ wobec dalszych prób desantu na wyspach Mikronezji. Pierwsze dywizje piechoty wystawili nowi sojuszniczy Aliansu Euroafrykańskiego, Słowenia i Chorwacja, jak do tej pory sformowane siły wojskowe nastawione są głównie na obronę Ljubljany i Zagrzebia.

​

19.XI. – chiński transportowiec armii ʺD-17ʺ trafia na minę blisko wybrzeży Okinawy i ulega uszkodzeniu, wkrótce też załoga podejmuje decyzję o jego samozatopieniu; inny transportowiec ʺD-13ʺ wykryty przez japoński lekki krążownik ʺTenryuʺ zostaje posłany na dno 34 mile morskie od pola minowego wokół Okinawy. Podobnie jak Słowenia i Chorwacja, również Państwo Bośniackie stworzyło zaczątek sił zbrojnych.

20.XI. – kolejne posiłki dla japońskiej floty, próbującej zablokować filipińskie Mindanao i Luzon, tym razem są to dwa tureckie niszczyciele, ale podobnie jak w przypadku bułgarskich okrętów ich wartość bojowa będzie ograniczana jedynie do prowadzenia dozoru wybrzeży. Duński min. spr. zagr., Rasmussen w rozmowie z prezydentem Rosji, Aleksandrem Kiereńskim zapowiada rozstrzygnięcie konfliktu na Bałkanach bez użycia przemocy.

21.XI. – Chińczycy tracą kolejny transportowiec, tym razem o numerze taktycznym ʺD-14ʺ, jego los wypełnia się podobnie jak pierwszego utraconego statku transportowego na polu minowym wokół Okinawy; Chiny tracą też tego dnia pierwszy większy okręt, jako że niszczyciel ʺSiusiangʺ miał nieszczęście spotkać na swojej drodze oddelegowany do nadzoru Wysp Riukiu lekki krążownik ʺTenryuʺ.

22.XI. – u wybrzeży Jawy pojawia się turecki transportowiec armii, który w ciągu dwóch dni przepływa zupełnie nie zagrożony przez indonezyjskie, brunejskie i filipińskie lotnictwo morskie kierując się w stronę Okinawy, gdzie wysadza desant, to wzmocnienie japońskiej obrony jest kolejnym dowodem umowy sojuszniczej turecko-japońskiej.

​

23.XI. – japoński lekki krążownik ʺTenryuʺ zadaje kolejny cios chińskiej marynarce wojennej zatapiając niszczyciel ʺSuejhuaʺ blisko portu Kaohsiung, w prasie japońskiej ʺTenryuʺ nazywany jest japońskim wymiarem sprawiedliwości; pomysł Rasmussena z trwałą neutralizacją krajów secesyjnych natrafia na opór samych zainteresowanych i wspierających ich w tym postanowieniu Włoch, które najwyraźniej prą do rozstrzygnięcia militarnego, Rasmussen prosi dyplomatów polskich i węgierskich jako obserwatorów na konferencję w Kopenhadze poświęconą problemowi bałkańskiemu.

​

24.XI. – japońskie transportowce ochraniane przez niszczyciele i lekkie krążowniki usiłują dokonać desantu w północnej części Korei, ale staje się to awykonalne wobec świetnej obrony, prędzej operacja desantowa może się powieść na nieobsadzonej przez Koreańczyków wyspie Dzedzu (Jeju).

​

25.XI. – do boju na morzach i oceanach ruszają najmocniejsze japońskie okręty na czele z krążownikiem liniowym nowego typu ʺKirishimaʺ, już pierwszego dnia patrolu blisko wybrzeży okręgu szanghajskiego japoński kolos niszczy ogniem dział niszczyciela ʺHankouʺ, a towarzyszący mu transportowiec ʺD-12ʺ doprowadza do otwarcia zaworów dennych; tego samego dnia koreańskie niszczyciele zwyciężają w krótkim starciu z japońskimi kontrtorpedowcami pod Cuszimą.

26.XI. – chińskie niszczyciele broniące bezbronnej wobec braku większych okrętów - Indonezji wygrywają starcie z nowozelandzkimi kontrtorpedowcami u przyl. Awarawar, tym razem nowozelandzka inwazja musi być odłożona ad acta, chińskie dywizje wzmacniają obronę Jawy, a jednocześnie osłabiają obronę Port Moresby na Nowej Gwinei, gdzie pozostał jedynie sojuszniczy filipiński garnizon.

​

27.XI. – ʺmorska rzeźniaʺ w wykonaniu japońskich okrętów wojennych c.d. – tym razem na Morzu Południowochińskim ulegają zatopieniu aż 3 chińskie niszczyciele – ʺHandanʺ, ʺWuczouʺ, ʺNingsia Huejʺ i jeden transportowiec – ʺD-16ʺ zniszczone ogniem dział krążowników liniowych ʺKirishimaʺ i ʺIwateʺ.

28.XI. – do Kopenhagi zjeżdżają się pierwsi dyplomaci z krajów bałkańskich, niedługo ma się tu też pojawić i sam król Jugosławii, Piotr II, który po drodze ma spotkać się jeszcze z kanclerzem Niemiec, Bluecherem w Hamburgu.

29.XI. – podpisanie porozumienia polsko-niemieckiego i polsko-rosyjskiego o ponownym otwarciu granic w ramach postępującej normalizacji w dwustronnych stosunkach, a także złagodzeniu polityki represji wobec opozycji, jest to pierwszy tak znaczący sukces dyplomatyczny Polski po przeprowadzeniu wojskowego zamachu stanu Sosnkowskiego.

30.XI. – kolejne zwycięstwo morskie w wykonaniu japońskiej floty wojennej, krążownik liniowy ʺKirishimaʺ i towarzyszący mu ciężki krążownik ʺKakoʺ doprowadzili do zatopienia u wybrzeży Luzonu dwóch chińskich niszczycieli – ʺKuangtongʺ i ʺCiangsiʺ oraz transportowca armii ʺD-2ʺ. W ciągu 19 dni od rozpoczęcia zmagań morskich chińska marynarka wojenna utraciła już 14 okrętów, w tym 6 transportowców i 8 niszczycieli. Pozytywnie natomiast sprawuje się flota koreańska, która kilka razy doprowadziła do uszkodzeń wśród japońskich okrętów.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 grudnia 1958

odcinek 519

Besejre
(Klęska)​

Polska​

Wielka konferencja kopenhaska i jej cele, ogromne oczekiwania związane z jej rozpoczęciem, przebiegiem i skutkami dla całego Półwyspu Bałkańskiego (1-3.XII.) prysły jak bańka mydlana, choć początkowo wydawało się, że wszystko zmierza do chwalebnego końca. Niestety nie był to koniec epoki niepokojów i zagrożenia dla Bałkanów, a podjęte ustalenia końcowe w gruncie rzeczy zadowalały wszystkie strony, choć to co stało się po konferencji sprowadziło efekty konferencji do stanu zerowego. Polską stronę na konferencji reprezentował wiceprezydent Eugeniusz Kwiatkowski, który wysłany w zastępstwie podziębionego prezydenta Sosnkowskiego sprawował podobnie jak delegaci innych państw funkcję obserwatora. Oczywiście choroba Sosnkowskiego miała wybitnie podłoże dyplomatyczne, co nie uszło uwadze zachodniej prasy, uważającej, że głowa państwa polskiego nie miała dość odwagi, aby odpowiedzieć na szereg pytań o aktualną sytuację w Polsce ze strony niezależnych dziennikarzy. Katastrofa, a właściwie zamach terrorystyczny rozłożył proces pokojowy na Bałkanach w jednej chwili, spodziewano się początkowo, że śmierć króla Jugosławii, Piotra II i innych towarzyszących mu osób jest wynikiem nieszczęśliwego wypadku, dopiero później, gdy wyszły na jaw oświadczenia i potwierdzenia ze strony rzeczywistych sprawców zdarzenia świat dowiedział się brutalnej prawdy.

Chory Sosnkowski, który został w kraju musiał już 2 grudnia mierzyć się z problemami natury partyzanckiej, jako, że w związku z przesunięciem części sił zbrojnych na Pokucie, Kresy Wschodnie zostały pozbawione należytej ochrony, a to sprawiło, że nie trzeba było długo czekać na pojawienie się kłopotów. Powstanie słonimskie w dniach 2-5 grudnia rozpętało w kraju dyskusję na temat warunków bezpieczeństwa na wschodnich krańcach RP. Korzystając z pomocy węgierskiego lotnictwa szybko jednak rozgromiono oddziały bojowników, choć zupełnego spokoju to nie zapewniło. Nadal istnieje spore niebezpieczeństwo pojawienia się podobnego buntu, tym razem na Ziemi Mińskiej, gdzie stacjonuje co prawda dywizja piechoty, ale rozmiar przewidywanego powstania białoruskiego może okazać się znacznie poważniejszy niż w przypadku powstania w okolicach Słonima.

Powstanie słonimskie…


… i jego likwidacja.​

W związku z pogorszeniem się sytuacji na Bałkanach otwarto dwie kolejne stacje radarowe, które mają pomóc węgierskiemu lotnictwu w naprowadzaniu na cele w pobliskiej Rumunii (Kraków, Lwów).

Dywizje na Pokuciu.


Nowe stacje radarowe.​

Świat
najważniejsze wydarzenia ​

Anadolu Ajansi (Turcja):

(…) proces pokojowy na Bałkanach uległ zatrzymaniu wskutek nieodpowiedzialnych decyzji WMRO, którzy mając wiele racji nie powinni w ten sposób kwitować rachunków z królem Jugosławii. W ten sposób rozłożono na czynniki pierwsze możliwość szybkiego i pokojowego dogadania się z władzami Jugosławii w kwestii utrzymania niepodległości Bośni i Hercegowiny. Rada Regencyjna podatna jest na silne naciski prawicy, a to może sprawić, że któregoś dnia obudzimy się z wieścią, że ponownie trzeba założyć mundur, wziąć karabin i iść na wojnę (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) to co przeżywa teraz Rasmussen jest nie do pozazdroszczenia, efekt konferencji kopenhaskiej zakończonej promykiem nadziei na przyszłość został obrócony wniwecz w ciągu 2-3 godzin od jej zakończenia. Zamach terrorystyczny na życie króla Jugosławii sprowadza ten kraj na szczebel anarchii i nieobliczalnego zachowania, co bardzo źle wróży stosunkom między paktami militarnymi mającymi tam członków. Macedończycy oddali też prawdziwie lisią przysługę swoim rodakom pozostającym na terenie Jugosławii, gdyż jest rzeczą pewną, że podrażnieni Serbowie zaczną się na nich mścić (…)

Frankfurter Rundschau (RFN):

(…) konferencja kopenhaska otwierała pole do nowych negocjacji, możliwości udoskonalenia podjętych decyzji, a osoba króla mogła tu odgrywać rolę bezpiecznika negocjacji. Jego brak spowoduje, że znacząco ciężej będzie teraz doprowadzić do przełomu w kwestii bezpieczeństwa na Bałkanach, a serbska prawica może wykorzystać tę okazję do pełnego przejęcia władzy i postawienia wszystkich przed faktami dokonanymi. To niezwykle niebezpieczny moment dla wszystkich państw bałkańskich, dodatkowo jeszcze nierozważna polityka włoska związana z rozpoczęciem manewrów na Adriatyku wydaje się przechylać czarę goryczy… (…)

Diariusz polityczny​

1.XII. – uroczyste otwarcie konferencji kopenhaskiej, nazywanej spotkaniem pojednania i zgody. Uczestnikami konferencji są min. spr. zagr. Danii Gustav Rasmussen jako gospodarz, król Jugosławii, Piotr II, premier Słowenii Emil von Brasseur, premier Chorwacji Vladimir Laxa, premier Bośni i Hercegowiny Osman Zulfikarpasić oraz obserwatorzy z Rumunii, Grecji, Albanii, Węgier i Polski. Stronę polską reprezentował wiceprezydent Eugeniusz Kwiatkowski. Na samym początku konferencji Rasmussen ponownie zaproponował podjęcie uchwały przez aklamację o trwałej neutralizacji państw secesyjnych i tym samym szybkie zakończenie kopenhaskiego spotkania, jednak przedstawiciele Słowenii, Chorwacji i Bośni wyrazili swoją dezaprobatę względem takiego postawienia sprawy, uważając, że nie mają w ten sposób żadnych gwarancji bezpieczeństwa wobec przyjęcia formuły neutralności. U wybrzeży wysp archipelagu płd. Riukiu dochodzi do kolejnego starcia morskiego między flotą chińską a japońską w wyniku której tonie lekki krążownik "Hirado" i niszczyciel "Kabaki", są to pierwsze straty Cesarstwa na morzu, a oprawcą tych okrętów okazuje się kontrtorpedowiec "Suzhou".

​

2.XII. – drugiego dnia konferencji Rasmussen proponuje królowi Jugosławii zagwarantowanie 20-letniego paktu o nieagresji z państwami secesyjnymi, aby je zachęcić do przyjęcia trwałej neutralizacji. Z innej strony premier Słowenii wyraził wątpliwość, czy w ten sposób bezpieczeństwo krajów secesyjnych będzie ograniczone jedynie do dwóch dekad. Swój sprzeciw wobec kolejnej propozycji Rasmussena wyrażają także Chorwacja i Bośnia. Rozmowy i negocjacje trwają.

3.XII. – dopiero trzeci dzień konferencji przynosi zbawienny przełom w spotkaniu kopenhaskim. Przedstawiciele dochodzą do porozumienia nazywanego od tej pory Kartą Kopenhaską, która przewiduje następujące warunki: gwarancje niepodległości krajów secesyjnych przez Włochy, Austrię, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Turcję, Albanię, Grecję, Czechosłowację, Polskę i Jugosławię; zachowanie członkostwa w sojuszach militarnych przez Słowenię, Chorwację i Bośnię; 25-letni pakt o nieagresji między Konferencją Bałkańską (Jugosławia, Rumunia, Grecja, Albania) a Aliansem Euroafrykańskim (Węgry, Włochy, Polska, Ukraina, Słowenia, Chorwacja, Litwa, Libia, Tunezja), potwierdzenie paktu o nieagresji między Konferencją Bałkańską a Sojuszem Euroazjatyckim (Bułgaria, Turcja, Azerbejdżan, Bośnia i Hercegowina, Liban, Japonia), wzajemne umowy handlowe między państwami secesyjnymi a Jugosławią i możliwość powrotu do kwestii trwałej neutralizacji Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji po 25 latach. W opiniach ekspertów dominuje przeświadczenie, że Rasmussen jedynie sztucznie podtrzymuje bezpieczeństwo na Bałkanach nie gwarantując pełnego pojednania. Belgradzka ulica wyraziła swoją lekką dezaprobatę uzyskanymi osiągnięciami na konferencji. Kolejny japoński niszczyciel pada ofiarą "Suzhou", tym razem "Achagiro" u wybrzeży Luzonu.

​

4.XII. – między godz. 2 a 3 w nocy utracono kontakt z samolotem na którego pokładzie znajdował się król Jugosławii, Piotr II. Okazało się, że uległ katastrofie ok. 15 km od brzegów północnej Rugii, prawdopodobnie nikt nie ocalał. Ta wiadomość wywołuje wielkie poruszenie na całych Bałkanach, ministrowie rządu Jugosławii w większości uważają, że był to zamach co nie byłoby niczym nowym w historii tego kraju po śmierci króla Aleksandra I (1934) i premiera Simovicia (1953). O zamach oskarża się oczywiście Macedończyków, którzy jak najbardziej mieli motyw do tego, aby w ten sposób zlikwidować tego, który tak niedawno zlikwidował niepodległość ich kraju i uwięził przywódców. W Jugosławii rządy przejmuje Rada Regencyjna wobec niepełnoletności następcy tronu (13-letni królewicz Aleksander II). Społeczeństwa państw secesyjnych Jugosławi spodziewają się teraz najgorszego. Rasmussen w wypowiedzi dla duńskiego radia mówi o katastrofie jego planów i konieczności rozpoczęcia wszystkiego od nowa wobec nierozwiązywalnego węzła bałkańskiego. Japończycy przeprowadzają pomyślną operację desantową na Okinawie wzmacniając tamtejszy garnizon, pokaźna obstawa konwoju w składzie z m.in. pancernikiem "Kongo" zapewnia skuteczność tego przedsięwzięcia, po drodze Japończycy zatapiają transportowiec "D-3".

5.XII. – początek krwawych akcji pacyfikacyjnych w Macedonii przez jugosłowiańskie siły zbrojne, zajścia są tak gwałtowne, że raz za razem interweniuje Rasmussen oraz przedstawiciele EOBR. Potwierdzają się informację, że nikt nie przeżył katastrofy samolotu Królewskich Jugosłowiańskich Sił Powietrznych u wybrzeży Rugii. Ciało Piotra II zostało odnalezione w całości i przetransportowane do Sassnitz na wyspie. Odnaleziono też czarną skrzynkę, co pozwoli na znalezienie odpowiedzi na pytanie z jakich przyczyn samolot runął do morza.

6.XII. – przetransportowanie ciała Piotra II specjalnym pociągiem z Rostocku do Belgradu, belgradzki Dnevnik zamieszcza na swojej pierwszej stronie znamienny tytuł: "Jugosławia w grobie". Jugosłowiańska prawica domaga się zerwania Karty Kopenhaskiej jako, że główny architekt tego porozumienia już nie może gwarantować, że nie dojdzie do dalszego podziału kraju. Rada Regencyjna tymczasowo uznaje Kartę Kopenhaską za obowiązującą, choć w składzie tego gremium znajduje się większość polityków mających prawicowe przekonania.

7.XII. – Palmiro Togliatti stoi na stanowisku względem Karty Kopenhaskiej, że jest ona bardziej przeszkodą do osiągnięcia spokoju na Bałkanach niż powodem, konkludując, oświadcza, że nie podpisze 25-letniego paktu o nieagresji z Jugosławią w ramach tego co wynegocjowano w Danii. Tego dnia odbywa się również uroczysty pogrzeb Piotra II Karadjordjevicia w Belgradzie. W cieśninie San Bernardino na Filipinach pojawiają się liczne japońskie okręty wojenne, m.in. krążownik liniowy "Kirishima", którego zadaniem jest rozprawić się z obstawą archipelagu w postaci dwóch koreańskich niszczycieli, jeden z nich - "Hyesan" tonie, drugi - "Eulji Mundeok", ciężko uszkodzony zdołał ujść pod osłoną nocy.

8.XII. – przywódcy WMRO przebywający na emigracji w Egipcie wydali oświadczenie w którym przyznali się do przeprowadzenia zamachu na życie króla Jugosławii, Piotra II uznając ten fakt za dziejową sprawiedliwość – człowiek, który pogrzebał nadzieje Macedonii i Czarnogóry sam leży teraz w grobie posłany tam rękami tych synów, których matki i córki wycierpiały się tak bardzo przez ostatnie lata. Przyznanie się WMRO do popełnionej zbrodni zdejmuje podejrzenie z Chorwatów, Bośniaków i Słoweńców, choć oświadczenie Macedończyków zawiera też znamienną informację o podziękowaniach za udzielone zagraniczne wsparcie. Pancernik "Kongo" niszczy ogniem dział kolejnego chińskiego niszczyciela - "Qingdao" (wybrzeża Tajwanu), a lotnictwo przyczynia się do zatopienia niszczyciela "Zhuzhou".

9.XII. – włoska i niemiecka prasa informują opinię publiczną o zamykaniu ludności macedońskiej w obozach odosobnienia przez jugosłowiańską policję i wojsko, władze w Belgradzie zaprzeczają tym dziennikarskim doniesieniom. Delegacja EOBR zostaje cofnięta z granicy węgiersko-jugosłowiańskiej.

10.XII. – potwierdzenie gwarancji niepodległości Bośni i Hercegowiny, Słowenii i Chorwacji przez Polskę, Węgry, Bułgarię i Turcję, niepodległość krajów secesyjnych zagwarantowała też tego dnia Austria i Czechosłowacja. Żadne z państw Konferencji Bałkańskiej do tej pory nie podjęło zobowiązań w ramach Karty Kopenhaskiej, która powoli staje się martwą literą.

11.XII. – Rada Regencyjna Królestwa Jugosławii w specjalnym oświadczeniu uznała, że Karta Kopenhaska musi ulec pewnym modyfikacjom, aby być przyjęta przez wszystkie państwa Konferencji Bałkańskiej, liczy w tym względzie na inicjatywę Rasmussena, który może przecież przedstawić znacznie lepsze propozycje dla Belgradu. Duński min. spr. zagr. nie wyklucza, że w najbliższych dniach spotka się z jugosłowiańskimi politykami dla przedyskutowania kwestii związanych z podjęciem zobowiązań Karty Kopenhaskiej. Odejście koreańskich niszczycieli umożliwiło Japończykom rozpoczęcie operacji desantowej na jedną z wysp archipelagu filipińskiego – Mindoro, po krótkim przygotowaniu artyleryjskim została ona zdobyta przez dwie dywizje górskie.

​

12.XII. – rozpoczęte manewry floty włoskiej na Adriatyku z pewnością nie przyczynią się do uspokojenia sytuacji w regionie – uznaje w swoim kolejnym oświadczeniu Rada Regencyjna. Koreański niszczyciel "Dzedzu" musiał się wycofać aż do portu w Pusan po tym jak napotkał główne siły japońskie w Cieśninie Cuszimskiej, najwyraźniej ruszają one w kierunku Okinawy.

13.XII. – przylot Rasmussena do Belgradu i początek rozmów z Radą Regencyjną w celu przedyskutowania rozbieżności co do wypracowanych ustaleń w Kopenhadze.

14.XII. – demonstracje na ulicach Belgradu przeciwko przyjęciu ustaleniom Karty Kopenhaskiej w niezmienionym kształcie, chęć wymuszenia na Rasmussenie gotowości do zmiany postanowień zmierzających do trwałej neutralizacji państw secesyjnych z możliwością ich aneksji – takie warunki przedstawiła ludność stolicy Jugosławii w specjalnej petycji do min. spr. zagr. Danii.

​

15.XII. – wielka bitwa morska między ugrupowaniem kilkunastu chińskich niszczycieli a eskadrą skupioną wokół pancernika "Kongo" w przestrzeni od Okinawy do Tajwanu została zakończona strategicznym zwycięstwem Chińczyków, którzy zmusili przeciwnika do odwrotu do bazy w Naha.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-31 grudnia 1958

odcinek 520

Forhandling blindgate
(Impas negocjacyjny)​

Polska​

W dalszym ciągu uwaga prasy polskiej skupia się na sprawie bałkańskiej, gdzie jeden nierozważny krok może oznaczać posypanie się całego misternego planu pokojowego i niewątpliwie spore przetasowania polityczne na mapie Europy. Niemniej wobec okresu zimowego wszyscy mają nadzieję, że do ostatecznych rozstrzygnięć na razie nie dojdzie. Prezydent Sosnkowski wobec pogarszającego się stanu zdrowia coraz rzadziej przebywa w Belwederze, a jego obowiązki pełni tymczasowo wiceprezydent Eugeniusz Kwiatkowski.

Stan sił lądowych Wojska Polskiego na 31 grudnia 1958 r.​

Łączna liczba dywizji: 43
-piechoty: 35 (wz. 56)
-dowodzenia: 1
-zmotoryzowanych: 1 (zmodernizowana)
-zmechanizowanych: 1 (zmodernizowana)
-pancernych: 1
-milicji (wojsk kolonialnych): 4

-brygad: 7 (3 ppanc (zmodernizowane), 2 ciężkich czołgów (zmodernizowane), 1 plot., 1 art. samobieżnej).

Sformowano jedną dywizję piechoty, wybudowano dwie nowe stacje radarowe, rozpoczęto również formowanie dywizji zmechanizowanej i brygady ciężkich czołgów. Badania technologiczne umożliwią udoskonalenie artylerii rakietowej, broni pancernej i dalsze postępy nad latającymi bombami typu Krokus.

Stan jednostek morskich Polskiej Marynarki Wojennej na 31 grudnia 1958 r.​

Łączna ilość okrętów: 27
-lotniskowce: 1
-pancerniki: 1
-krążowniki lekkie: 2 (nowoczesne)
-niszczyciele: 7 (w tym cztery nowoczesne)
-okręty podwodne: 10 (w tym osiem nowoczesnych)
-transportowce armii: 6 (40 transportowców oddanych na użytek Polskiej Floty Handlowej).

W planach budowa trzech nowoczesnych niszczycieli i jednego krążownika ciężkiego.

Stan sił powietrznych Polskiego Lotnictwa Wojskowego na 31 grudnia 1958 r.​

Łączna ilość dywizjonów: 12
-bombowce: 4 (wszystkie zmodernizowane; nowoczesne 4 brygady myśl. eskort.)
-myśliwce: 4 (turboodrzutowce, zmodernizowany)
-bezpośredniego wsparcia: 4 (wszystkie zmodernizowane)

-brygady lotnicze: 1 (nowoczesna; na pokładzie lotniskowca ORP Władysław IV)

Aktualnie nie jest przewidywana rozbudowa sił lotniczych.

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) impas na wojnie chińsko-japońskiej oznacza praktycznie jedynie poważne uszczuplenie chińskiej floty, która znajdując się o wiele niżej w procesie technologicznym od japońskiej odnosi poważne straty. Obydwie strony konfliktu są jakby pogodzone z faktem, że przełomu w tej wojnie nie należy się spodziewać, a Tajwan pozostanie kolejnym chińskim terytorium bezprawnie anektowanym. Brytyjskiej czy francuskiej odsieczy nie należy się spodziewać wobec braku zainteresowania tychże państw w rozbiciu chińskiej potęgi militarnej (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) zima, która zapanowała na większości terytorium Półwyspu Bałkańskiego daje nadzieję na ponowne rozpatrzenie sprawy Bośni, Chorwacji i Słowenii, które z niepokojem obserwują dalsze ruchy jugosłowiańskiej armii. Zakończenie akcji pacyfikacyjnej w Macedonii może być dobrym prognostykiem dla dalszych negocjacji w sprawie przyjęcia postanowień Karty Kopenhaskiej przez Radę Regencyjną Królestwa Jugosławii. Postronni obserwatorzy uważają jednak, że powstrzymana akcja pacyfikacyjna jest zasługą nacisków bułgarsko-tureckich (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) władze Bośni i Hercegowiny są przekonane, że pierwsze padną ofiarą następnej inwazji jugosłowiańskiej. Mają jednak nadzieję, że Bułgaria i Turcja użyją wszystkich możliwych środków dyplomatycznych, aby szybko wyzwolić okupowaną Bośnię i sprawić nowy porządek terytorialny względem ziem serbskich i macedońskich. Nad granicą bośniacko-jugosłowiańską już teraz utrzymuje się wyjątkowy stan napięcia i często dochodzi do prowokacji granicznych wywołanych przez Serbów (…)

Diariusz polityczny​

​

16.XII. – japoński transportowiec "Natushima Maru" po nieudanym desancie na wyspę Dzedzu został wykryty przez koreański kontrtorpedowiec o tej samej nazwie i posłany na dno u wybrzeży. Strona japońska usiłuje w ten sposób przejąć choć skrawek koreańskiej ziemi co wzmocniłoby rząd wobec protestów społecznych w niektórych dużych miastach.

​

17.XII. – do Belgradu przybywa grecki premier Jeorjos Papandreu, aby prosić Radę Regencyjną o zakończenie przeprowadzania akcji pacyfikacyjnej w jugosłowiańskiej Macedonii. Greckie służby graniczne mają mnóstwo pracy z nielegalnie przekraczającymi granicę uchodźcami.

18.XII. – Rada Regencyjna Królestwa Jugosławii nie dogadała się z Rasmussenem w kwestii przyjęcia bardziej elastycznych postanowień Karty Kopenhaskiej co w praktyce oznaczać może wznowienie działań wojennych względem Bośni, Chorwacji czy Słowenii. Duński min. spr. zagr. nie traci jednak nadziei, że w związku z okresem zimowym do żadnych konfliktów nie dojdzie, a zatem jest jeszcze czas na to, aby przez kilka miesięcy doprowadzić do satysfakcjonującego rozwiązania.

19.XII. – koreański niszczyciel "Dzedzu" tak wytrwale broniący wyspy o tej samej nazwie zostaje wykryty przez ugrupowanie japońskiej floty i zniszczony ogniem dział ciężkiego krążownika "Furutaka".

​

20.XII. – wizyta jugosłowiańskiego min. spr. zagr. Momcilo Nincicia w Tiranie, rozmowy dotyczą uszczelnienia granic wobec trwającej akcji pacyfikacyjnej w Macedonii i nielegalnego przekraczania granicy jugosłowiańsko-albańskiej. Przy okazji Albania zyskuje nowych doradców wojskowych.

21.XII. – garnizon Port Moresby wzmocniony trzema filipińskimi dywizjami piechoty odpiera ataki australijskiej piechoty morskiej i mimo blokady wybrzeża przez australijską i nowozelandzką flotę radzi sobie wyjątkowo dobrze.

​

22.XII. – tonie filipiński transportowiec "Emilio Farquas", który unikając spotkania z australijskimi niszczycielami nieopatrznie wszedł na miny w cieśninie Torresa.

23.XII. – oficjalne zakończenie akcji pacyfikacyjnej w jugosłowiańskiej Macedonii przez Radę Regencyjną.

24.XII. – walki chińsko-japońskie na morzach i oceanach przygasają z każdym dniem co w konsekwencji otwiera przez obiema stronami możliwość przystąpienia do rozmów rozejmowych.

25-26.XII. – powrót obserwatorów EOBR do Belgradu po zakończeniu akcji pacyfikacyjnej w jugosłowiańskiej Macedonii, obserwatorzy udają się w okolice Skopje i Niszu.

​

27.XII. – nieudany chiński desant na japońską Okinawę po przedostaniu się przez japońską blokadę wybrzeży, dwa niszczyciele i transportowiec dostają się pod ogień japońskiego ugrupowania floty na czele z dwoma krążownikami liniowymi.

28.XII. – po wykryciu chińskiej floty desantowej Japończycy otoczyli wrogie jednostki i dokonali zagłady, eliminując transportowiec "D-1" i dwa niszczyciele "Linsia", "Czeciang". Gros udziału w tym zwycięstwie miały "Iwate" i "Kirishima", krążowniki liniowe.

29.XII. – wobec zagrożenia kolejnym desantem na Okinawę na wyspę dotrą w najbliższych dniach kolejne tureckie posiłki w postaci dywizji piechoty.

30.XII. – nowy pomysł Rasmussena w sprawie zakończenia impasu w negocjacjach w sprawie modyfikacji Karty Kopenhaskiej: propozycja utworzenia sojuszu słoweńsko-chorwacko-bośniackiego w ścisłej współpracy z Konferencją Bałkańską, Sojuszem Euroazjatyckim i Aliansem Euroafrykańskim.

31.XII. – Filipiny są gotowe zrezygnować z dalszego okupowania wyspy Truk na Pacyfiku w zamian za zakończenie blokady wybrzeży przez okręty australijskie, bułgarskie i japońskie.

BONUS​

1958​

-1.I. – wejście w życie układu z Praia o Wolnym Państwie Zielonego Przylądka (Estado Libre de Cabo Verde), będącym państwem stowarzyszonym ze Stanami Zjednoczonymi. Funkcję gubernatora i premiera obejmuje Pedro Pires. Łotwa niepodległym państwem wg umowy z Rosją z grudnia zeszłego roku.
-3.I. – zgon króla Afganistanu, Mohammada Hashima Chana w Kabulu, następcą Amanullah II.
-5.I. – kryzys rządowy w Iranie, dymisja premiera gen. Fazlollaha Zahediego, powołanie na to stanowisko Mahmuda Jama przez szacha Mohammada Rezę.
-7.I. – pierwsze spotkanie w Rijadzie przywódców Arabii Saudyjskiej, Jemenu i Omanu poświęcone tworzeniu Unii Panarabskiej (pomysł króla Saudów).
-8.I. – przystąpienie Malawi, Botswany i Zambii do Środkowoafrykańskiej Strefy Obronnej na konferencji w Libreville (Gabon).
-9.I. – abdykacja Zogu I w Albanii z powodów zdrowotnych, przejęcie władzy przez regenta Tefika Mborję.
-11.I. – intronizacja Amanullaha II w Kabulu.
-12.I. – kryzys rządowy w Kambodży w związku z coraz większymi francuskimi wpływami w Indochinach, dymisja premiera Thibeaudeau, przejęcie funkcji przez Georgesa Gauthiera, do tej pory dow. marynarki.
-13.I. – dokument EOBR o polityce polskiej i rosyjskiej względem Europy Środkowo-Wschodniej.
-14.I. – porozumienie Cotonou-Lome odnośnie zakończenia konfliktu wewnętrznego w Beninie-Sahel (zgoda na niepodległość 4 okręgów administracyjnych).
-15.I. – decyzja o referendum w Albanii w sprawie zniesienia lub utrzymania monarchii; niepodległość Górnej Wolty, Wybrzeża Kości Słoniowej, Togo i Nigru.
-18-19.I. – wizyta Togliattiego w Tiranie (rozmowy w sprawie włączenia Albanii w struktury Inicjatywy Środkowoeuropejskiej).
-21.I. – zastrzelenie premiera Kambodży, Georgesa Gauthiera po kilku dniach sprawowania urzędu przez lewicowy Front Wyzwolenia Indochin (sekcja khmerska).
-22.I. – wprowadzenie stanu wyjątkowego w Kambodży przez nowego premiera Son Ngoc Thanha.
-23.I. – najgorętszy dzień protestów antybrytyjskich w Kabulu, Kandaharze i Heracie, żądania dymisji premiera.
-24.I. – parafowanie dokumentu o przystąpieniu Nigru, Górnej Wolty, Wybrzeża Kości Słoniowej i Togo do Zachodnioafrykańskiej Unii Obronnej – konferencja w Ouagadougou. Przestroga USA wobec Hiszpanii przed wtrącaniem się Madrytu w wewnętrzne sprawy państw zachodnioafrykańskich (związana głównie z opieką rządu amerykańskiego nad Wolnym Państwem Zielonego Przylądka).
-25.I. – zmiana nazwy Republiki Beninu-Sahel na Demokratyczną Republikę Dahomeju.
-26.I. – dokument kijowski (Beck-Senyk) o skróceniu okresu protektoratu Polski nad Ukrainą do 1 lipca br.
-27.I. – zdymisjonowania premiera Afganistanu, Mohammada Hashima przez Amanullaha II, Shah Mahmud Ghazi nowym premierem.
-28.I. – wprowadzenie stanu wyjątkowego w Polsce, internowanie ponad 70 posłów Ruchu Narodowego.
-29.I. – podpisanie dokumentu o powołaniu Unii Panarabskiej, organizacji mającej na celu duchowe zjednoczenie wszystkich krajów arabskich (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman).
-31.I. – zwycięstwo Narodowej Partii Postępu (Toivo Kivimaki) w wyborach parlamentarnych w Finlandii.
-2.II. – apel premiera Francji, Mayera do władz Nepalu o rekonstrukcję rządu i włączenie się w skład struktury Paktu Południowo-Wschodniej Azji i organizacji gospodarczej.
-4.II. – zwycięstwo Partii Pracy w wyborach parlamentarnych w Norwegii, Johan Nygaardsvold premierem.
-5.II. – najgwałtowniejszy dzień demonstracji antywojennych w Wielkiej Brytanii, fala manifestacji pacyfistycznych w Manchesterze, Liverpoolu, Londynie i Glasgow.
-6.II. – rozwój manifestacji antywojennych w największych miastach Kanady m.in. Montrealu, Vancouver, Edmonton.
-7.II. – początek mediacji EOBR w konflikcie chińsko-brytyjskim w tadżyckim Duszanbe (uznanie chińskiego władztwa nad Tybetem, Mongolią, Turkiestanem i neutralizacja Hongkongu z Singapurem w zamian za zwrot Sarawaku).
-8.II. – wizyta min. spr. zagr. Francji, Georgesa Bidault w Phnom Penh (próba przekonania Kambodży co do wypowiedzenia układu o brytyjskim protektoracie).
-9.II. – trzęsienie ziemi o sile 8,4 stopnia w skali Richtera na Haiti, zrujnowanie Port-au-Prince (45 tys. ofiar).
-10.II. – początek kolejnego spotkania Edena z Adenauerem w Londynie poświęcone kwestii omówienia sytuacji na Bliskim Wschodzie grożącej wybuchem niekontrolowanego wszecharabskiego powstania
-11.II. – antytureckie i antyalianckie powstanie w libańskim Trypolisie (zacięte walki w mieście kończą się zwycięstwem strony rządowej).
-12.II. – ogłoszenie ʺmapy drogowejʺ zaprowadzania demokracji na Bliskim Wschodzie przez Edena i Adenauera (przejęcie kontroli nad Kanałem Sueskim pod postacią Brytyjskiej Strefy Kanału Sueskiego, wprowadzenie autonomicznej formy rządów dla Egiptu, Jordanii i Iraku w ciągu pół roku, kontrola nad okręgiem damasceńskim w postaci tzw. rządu prowizorycznego, autonomia dla Kuwejtu).
-13.II. – pierwsze robocze spotkanie w Rijadzie przywódców Arabii Saudyjskiej, Jemenu i Omanu z przedstawicielami rządów Libii, Tunezji, Maroka i Algierii zainteresowanych uczestnictwem w Unii Panarabskiej.
-14.II. – zwycięstwo Japońskiej Partii Odnowy w wyborach parlamentarnych w Japonii (Hayashi Senjuro).
-16.II. – utworzenie pseudoniezależnego Szejkanatu Brunei z Paduka Ahmadem na czele przez rząd Filipin (zaskoczenie dla debatujących Chin i Wielkiej Brytanii w sprawie zawieszenia broni w tadżyckim Duszanbe).
-17.II. – uroczysta intronizacja szejka Brunei, Paduki Ahmada Mohammada w Bandar Seri Begawan z udziałem przedstawicieli rządów Filipin, Korei, Chin i Indonezji.
-18.II. – zawieszenie negocjacji chińsko-brytyjskich w Duszanbe na tydzień ; ujęcie zaginionego od wielu lat byłego włoskiego dyplomaty, Vittorio Vespaziano przez norweski i szwedzki wywiad w okolicach Stavanger.
-22.II. – przesilenie rządowe w Holandii, ustąpienie Willema Dreesa na rzecz Hendricusa Colijna w związku z ujawnieniem skandalu obyczajowego.
-23.II. – umowa z Nairobi o przekształceniu Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej w trzy niepodległe państwa : Republikę Kenii (prezydentura Philipa Euana Mitchella), Republikę Tanganiki (prezydentura Juliusa Kambarage Nyerere), Królestwo Tanganiki (Mutesa II).
-24.II. – referendum w Albanii – zwycięstwo zmiany ustroju z monarchicznego na republikański (67% głosujących).
-27.II. – Duszanbe: porozumienie chińsko-brytyjskie w sprawie warunków zawieszenia broni (uznanie niepodległości Brunei i stref okupacyjnych ziem dawnego Sarawaku, status quo odnośnie ziem chińskich i brytyjskich).
-2.III. – prośba rządu Włoch do rządu Norwegii o przekazanie im byłego ambasadora, Vittorio Vespaziano.
3.III. – oficjalne podpisanie zawieszenia broni między Chinami a Wielką Brytanią w Duszanbe na podstawie warunków ustalonych w dn. 27 lutego. Wielka Brytania uznaje za terytoria tymczasowe, okupowane przez wojska chińskie Mongolię, Turkiestan i Tybet, z kolei Chiny za tako samo terytorium uznały Hongkong. Wielkim kompromisem stało się uznanie niepodległości Brunei przez Wielką Brytanię, który powstał na 1/3 dawnych terytoriach Sarawaku, sojusznika aliantów. Eden zmusił emigracyjny rząd Sarawaku do uznania faktów dokonanych przez Filipiny, które utworzyły ʺniepodległeʺ Brunei. Brytyjski premier niewątpliwie uczynił to wskutek postępującej fali niezadowolenia w największych miastach kraju.
-4.III. – buńczuczne przemówienie Tse-ven Soonga w Czongkingu.
-5.III. – oficjalne przyjęcie Albanii do Konferencji Bałkańskiej, sojuszu militarnego Grecji, Jugosławii i Rumunii.
-7.III. – rewelacje Vespaziano: decydująca rola Mołotowa i Chruszczowa w likwidacji Stalina, bezpośredni udział obecnego szefa brytyjskiego wywiadu, Kima Philby’ego w przeprowadzeniu zamachu na Churchilla.
-8.III. – śmierć prezydenta Filipin, Elpidio Quirino, tymczasowym prezydentem Filipin Emilio Aguinaldo jr., premierem Sergio Osmena.
-9.III. – dymisja Kima Philby’ego w Wielkiej Brytanii, Aneurin Bevan nowym szefem wywiadu.
-11.III. – zwycięstwo Partii Socjaldemokratycznej w Belgii, Paul von Zelland premierem jako symbol kompromisu między socjaldemokratami a Partią Katolicką.
-12.III. – odrzucenie prośby Włoch o ekstradycję Vespaziano przez Norwegię; zakończenie obowiązywania brytyjskiego protektoratu nad Izraelem.
-13.III. – rewelacje Vespaziano: utrzymanie się kanclerza Blüchera przy władzy przy pomocy sfałszowanych wyborów parlamentarnych w Niemczech, zwycięstwo powstańców kongijskich nad Belgami dzięki niemieckiej pomocy finansowej.
-15.III. – akcesja Maroka, Algierii, Tunezji i Libii do Unii Panarabskiej na konferencji w Rijadzie; podpisanie preliminariów pokojowych między Paktem Arabskim a Unią Dalekowschodnią w Rijadzie.
-16.III. – podpisanie umów stowarzyszeniowych w ramach paktu gospodarczego Progres z przedstawicielami Maroka i Algierii w Warszawie.
-17.III. – rewelacje Vespaziano o rzekomym współdziałaniu byłego sekr. gen. OPD, Iuliu Maniu z chińskimi służbami wywiadowczymi.
-18.III. – zaprzeczenie rewelacjom Vespaziano przez Maniu przebywającego na leczeniu w Szwajcarii.
-19.III. – podpisanie dokumentu o zakończeniu protektoratu Wielkiej Brytanii nad Barbadosem w Bridgetown.
-20.III. – ogłoszenie programu Unii Panarabskiej w Rijadzie (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman, Algieria, Libia, Tunezja, Maroko).
-21.III. – wprowadzenie autonomicznych rządów w Egipcie przez Wielką Brytanię (Fuad II, namiestnikiem-regentem Mohammad Nadir Pasha).
-22.III. – odzyskanie kontroli nad Strefą Kanału Sueskiego przez Wielką Brytanię.
-23.III. – akcesja Tanganiki i Ugandy do Środkowoafrykańskiej Strefy Obronnej na sesji organizacji w Libreville (Gabon).
-24.III. – pierwsze w historii wystrzelenie bezzałogowego obiektu w przestrzeń kosmiczną przez człowieka (amerykański Pioneer-1 z Cape Canaveral na Florydzie).
-25.III. – akcesja Malawi, Tanganiki, Ugandy, Zambii, Botswany, Nigru, Górnej Wolty, Togo i Wybrzeża Kości Słoniowej do Wszechafrykańskiej Organizacji Handlowej na sesji w Yaounde.
-26.III. – zrzucenie brytyjskiego protektoratu przez dyktatora Armenii, marsz. Andronika Osaniana.
-27.III. – początek rozmów państw arabskich skupionych w Unii Panarabskiej z Brytyjczykami w celu utworzenia połączonego państwa jordańsko-syryjskiego.
-28.III. – trzęsienie ziemi w południowym Azerbejdżanie i północno-zachodnim Iranie (4 tysiące ofiar).
-29.III. – niesnaski dyplomatyczne między Kanadą a Wielką Brytanią w sprawie roli i udziału w zakończonej wojnie z Chinami.
-30.III. – powstanie Organizacji Eksporterów Ropy Naftowej (USA, Wielka Brytania, Libia, Algieria, Wenezuela, Arabia Saudyjska, Iran).
-31.III. – zwycięstwo Tefika Mborja w wyborach prezydenckich w Albanii (87% poparcia).
-2.IV. – początek rozmów kanadyjsko-amerykańskich w Halifax (spodziewane wejście Kanady w skład sojuszu militarnego z USA).
-3.IV. – omyłkowe zestrzelenie japońskiego samolotu pasażerskiego ze 119 osobami na pokładzie w górach Antylibanu przez turecką artylerię.
-8.IV. – krótkotrwały strajk dokerów w Szanghaju sprowokowany przez japońskie służby wywiadowcze.
-10.IV. – uzupełnienie manifestu niepodległego państwa jordańskiego o dodanie nowej oficjalnej nazwy państwa – Haszymidzkiego Emiratu Damasceńskiego tzw. Hedastanu.
-11.IV. – akcesja Brunei do Gospodarczej Unii Wschodu, paktu handlowego Chin, Korei, Indonezji i Filipin na konferencji w Seulu.
-12.IV. – francuskie oskarżenia (Bidault) wobec polityki Włoch w basenie Morza Śródziemnego.
-13.IV. – przystąpienie Egiptu do Unii Panarabskiej na konferencji w Medynie za zgodą Wielkiej Brytanii.
-14.IV. – oficjalne przyznanie się Turcji do omyłkowego zestrzelenia japońskiego samolotu pasażerskiego w Libanie.
-15.IV. – natężenie antybrytyjskich demonstracji w Phnom Penh (Kambodża).
-16.IV. – krytyka poczynań Włoch na arenie międzynarodowej przez premiera Edena.
-17.IV. – demonstracje antybrytyjskie w największych miastach Iranu, Teheranie, Tabrizie, Isfahanie, Abadanie i Meszhedzie.
-18.IV. – najcięższe walki w Bejrucie od początku rozpoczęcia wojny domowej w Libanie (śmierć 89 osób).
-19.IV. – zagrożenie wyjściem z sojuszu alianckiego przez Kurdystan wobec wstąpienia Iraku w ten sam alians militarny.
-20.IV. – opuszczenie Układu Bezpieczeństwa przez Kanadę wobec określenia nowych priorytetów polityki zagranicznej skupiającej się głównie na przygotowaniach do obrony niż do interwencji.
-21.IV. – utworzenie Haszymidzkiego Emiratu Damasceńskiego z ziem jordańskich i okręgu damasceńskiego ze stolicą w Ammanie (Hedastan objęty ochroną militarną na podstawie układu sojuszniczego z Wielką Brytanią, emirem Talal II ibn Husajn, premierem Tewfik Abul-Huda.
-22.IV. – porozumienie kurdyjsko-brytyjskie w Mosulu dot. przyszłości niepodległego państwa irackiego (Irak państwem neutralnym pod opieką władz brytyjskich, Kurdystan pozostaje w Układzie Bezpieczeństwa).
-23.IV. – jednostronne wypowiedzenie układu o brytyjskim protektoracie przez Kambodżę (Son Ngoc Thanh).
-24.IV. – ogłoszenie Królestwa Iraku państwem ściśle neutralnym, przejęcie władzy przez dynastię as-Sulejmanija, królem Ghazi II ibn Fajsal, premierem Mustafa al-Umari.
-26.IV. – uroczysta akcesja Kanady do Paktu Panamerykańskiego na sesji organizacji w Nowym Jorku.
-27.IV. – zakończenie składania zeznań przez Vittorio Vespaziano, byłego włoskiego dyplomatę w nieznanym miejscu odosobnienia w Norwegii.
-28.IV. – niepodległość Emiratu Kuwejtu, przejęcie władzy przez dynastię as-Sabah, emirem Ali Mohammad, podpisanie układu sojuszniczego z Wielką Brytanią.
-29-30.IV. – wypowiedzenie układu o protektoracie brytyjskim w parlamencie Iranu przez min. spr. zagr. Anuszirwana Sepahbody, rozpoczęcie dyskusji o możliwym opuszczeniu Układu Bezpieczeństwa.
-2.V. – ostra krytyka polityki Edena w brytyjskim parlamencie związana z jego działaniami na Bliskim Wschodzie.
-3.V. – opuszczenie sojuszu alianckiego przez Cesarstwo Iranu, groźba irańskich sankcji handlowych wobec dalszej obecności brytyjskich okrętów wojennych na wodach Zatoki Perskiej.
-5.V. – propozycja Togliattiego dot. utworzenia porozumienia handlowego krajów basenu Morza Śródziemnego.
-6-7.V. – antybrytyjskie zamieszki w miastach Afganistanu (Kabul, Kandahar, Herat) i Pakistanu (Islamabad, Karaczi, Lahore).
-9.V. – opuszczenie Układu Bezpieczeństwa (sojuszu alianckiego) przez Kambodżę (Son Ngoc Thanh).
-11.V. – wyjście Afganistanu z sojuszu alianckiego na mocy decyzji rządu i wobec utrzymujących się demonstracji niezadowolenia z polityki premiera.
-12.V. – oswobodzenie Emiratu Kuwejtu z brytyjskiego protektoratu wg umowy z Al-Kuwajt.
-13.V. – przystąpienie Hedastanu, Iraku i Kuwejtu do Unii Panarabskiej podczas konferencji w Rijadzie, stolicy Arabii Saudyjskiej.
-17.V. – zakończenie umowy o protektoracie nad Irakiem przez Wielką Brytanię na mocy układu z Bagdadu.
-19.V. – początek procesu byłego szefa brytyjskiego wywiadu, Kima Philby’ego w Londynie (oskarżenie na mocy dokumentacji V.Vespaziano – działalność szpiegowska na rzecz byłego ZSRR).
-21.V. – opuszczenie sojuszu alianckiego przez Republikę Pakistanu, demonstracje poparcia partii rządzącej w Karaczi, Islamabadzie i Lahore.
-22.V. – początek negocjacji francusko-kambodżańskich w Phnom Penh w sprawie przystąpienia Kambodży do Paktu Południowo-Wschodniej Azji.
-24.V. – akcesja Kambodży do Paktu Południowo-Wschodniej Azji na konferencji w stolicy Tajlandii, Bangkoku.
-25.V. – zwycięstwo Ruchu Narodowego (37%) w wyborach parlamentarnych w Polsce nad Polską Partią Liberalną (29%) i Polskim Stronnictwem Ludowym (21%).
-26.V. – wypowiedzenie układu o brytyjskim protektoracie przez Afganistan i Pakistan.
-27.V. – dramat polityczny w Polsce: śmierć urzędującego premiera Józefa Becka po wypadnięciu z okna, podejrzenie zbrodni.
-28.V. – wypowiedzenie układu o polskim protektoracie przez Ukrainę i Litwę na wieść o zwycięstwie Ruchu Narodowego w wyborach parlamentarnych w Polsce.
-30.V. – Eugeniusz Kwiatkowski p.o. premiera do czasu powierzenia misji tworzenia nowego rządu w Polsce.
-1.VI. – wojskowy zamach stanu w Polsce przeprowadzony pod dowództwem prezydenta-generała Kazimierza Sosnkowskiego.
-2.VI. – zawieszenie obrad parlamentu w Polsce przez prezydenta Sosnkowskiego, posłowie i senatorowie w obozach internowania (brak informacji o miejscu przebywania deputowanych Ruchu Narodowego).
-3.VI. – pogrzeb Józefa Becka, byłego premiera Polski w Warszawie, zamordowanego przez członków Ruchu Narodowego wg śledztwa policji.
-4.VI. – zamknięcie głównej siedziby EOBR w Warszawie przez przewodniczącego Konrada Adenauera i przeniesienie jej do Berlina.
-6.VI. – wizyta króla Grecji, Jerzego II w Belgradzie i jego spotkanie z królem Jugosławii, Piotrem.
-7.VI. – aneks do konstytucji w Polsce tzw. nowela czerwcowa (m.in. połączenie urzędu prezydenta z premierem i min. spr. zagr., utworzenie urzędu wiceprezydenta).
-9.VI. – wprowadzenie ostrej formy cenzury prasowej w Polsce.
-10-30.VI. – VI Mistrzostwa Świata w piłce nożnej w Niemczech, 1.Brazylia, 2.Niemcy, 3.Polska, 4.Paragwaj.
-13-15.VI. – zamknięcie granic z Polską przez Rosję i Niemcy wobec utrzymującego się napięcia politycznego.
-17.VI. – kolejny dzień chińskich demonstracji zbrojnych u wybrzeży Tajwanu, groźba przekształcenia incydentów w konflikt lokalny.
-18.VI. – ostrzeżenia władz Australii i Nowej Zelandii wobec dalszego naruszenia tajwańskich wód terytorialnych przez chińskie niszczyciele.
-21.VI. – pierwsza propozycja utworzenia światowej organizacji bezpieczeństwa (zamysł powołania Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli przez duńskiego min. spr. zagr. Gustava Rasmussena).
-23.VI. – zamknięcie ambasady Australii i konsulatu Nowej Zelandii w Czongkingu w Chinach pod pozorem przeprowadzenia inspekcji sanitarnej (przez okres dwóch tygodni).
-25.VI. – zamieszki młodzieży licealnej w Sztokholmie.
-27.VI. – francuskie zabiegi dyplomatyczne w Iraku (wizyta wicemin. spr. zagr. Vincente Lannoy-Bergeraque), sprzeciw Wielkiej Brytanii.
-1.VII. – wprowadzenie sankcji ekonomicznych dla Polski przez EOBR wobec nieprzestrzegania zasad demokracji parlamentarnej, dymisja wiceprzewodniczącego tej organizacji Stanisława Mikołajczyka. Jean Monnet nowym wiceprzewodniczącym EOBR.
-2-3.VII. – demonstracje niezadowolenia wobec decyzji EOBR w wielu miastach Polski.
-4.VII. – zawieszenie członkostwa Polski w EOBR przez Sosnkowskiego po wejściu w życie sankcji ekonomicznych.
-5.VII. – podpisanie aktu tworzącego Stowarzyszenie Państw Dobrej Woli (Goodwill Association of State) wg pomysłu duńskiego min. spr. zagr. Gustava Rasmussena, pierwszymi członkami Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia i Islandia.
-6.VII. – krytyka organizacji GAS przez kraje latynoamerykańskie i USA jako swoistej wędki na kraje demokratyczne dla osiągnięcia pewnych interesów na wzór niesławnej OPD. Porozumienie grecko-jugosłowiańskie o wzajemnej współpracy w dziedzinie ratowania dóbr kultury.
-7.VII. – konferencja min. spr. zagr. Polski, Włoch, Litwy, Ukrainy i Węgier w ramach paktu gospodarczego Progres (celem spotkania jest wypracowanie wspólnego stanowiska wobec podjętej przez EOBR decyzji o ustanowieniu sankcji ekonomicznych dla Polski, a także udzieleniu zwiększonej pomocy gospodarczej).
-8.VII. – protest dyplomatyczny Chin do Francji wobec ciągłego mieszania się tego państwa w wewnętrzne sprawy państw himalajskich.
-11.VII. – akcesja RFN, Holandii, Belgii i Luksemburga w struktury GAS na konferencji krajów Morza Północnego na Helgolandzie.
-12.VII. – początek brytyjskich manewrów floty wojennej u wybrzeży Hongkongu.
-13.VII. – mobilizacja powszechna sił zbrojnych w Wietnamie wobec kryzysu chińsko-tajwańskiego.
-15.VII. – ostrzeżenie Japonii wobec Tse-ven Soonga w kwestii możliwego zajęcia wyspy Tajwan przez chiński desant.
-17.VII. – akcesja Francji do Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli (GAS).
-19.VII. – utworzenie układu militarnego PAIRAF (Pakistan, Iran, Afganistan) w Teheranie, celem głównym zahamowanie ekspansji Paktu Południowo-Wschodniej Azji i Rosji.
-21.VII. – fala demonstracji niezadowolenia w największych miastach Indii.
-24.VII. – zakończenie obowiązywania układu o protektoracie w Hedastanie przez Wielką Brytanię.
-25.VII. – akcesja Armenii do układu militarnego Rosji i republik azjatyckich (Pakt dla Demokratycznej Azji).
-26.VII. – nieudany zamach na min. spr. zagr. Tajlandii, Tianlianga Huntrakoola w Bangkoku.
-27.VII. – umowa z Liverpoolu – przyłączenie się Irlandii i Wielkiej Brytanii do Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli.
-29.VII. – trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,7 w skali Richtera w peruwiańskim Callao.
-30-31.VII. – wizyta Tse-ven Soonga w Korei i jego spotkanie z Syngmanem Rhee (przypuszczalnym powodem wizyty jest przekonanie Koreańczyków do wzięcia udziału w interwencji na Tajwanie).
-3.VIII. – początek konferencji państw Inicjatywy Środkowoeuropejskiej w Rzymie z udziałem przedstawicieli Włoch, Polski, Litwy, Ukrainy, Węgier.
-6.VIII. – układ akcesyjny do Inicjatywy Środkowoeuropejskiej tego dnia podpisali przedstawiciele Tunezji na czele z min. spr. zagr., Armandem Guillonem, ceremonia podpisania tego dokumentu odbyła się w Rzymie.
-7.VIII. – kolejnego dnia konferencji państw Inicjatywy Środkowoeuropejskiej podpisano umowę akcesyjną z przedstawicielami Libii (delegacja w składzie z premierem Duncanem Cummingiem).
-8.VIII. – zmiana nazwy sojuszu militarnego Inicjatywa Środkowoeuropejska na Alians Euroafrykański.
-10.VIII. – fala strajków robotniczych w krajach bałkańskich, szczególnie w Jugosławii i Grecji, stoją zakłady przemysłowe w Belgradzie, Skopje, Atenach i Salonikach.
-15.VIII. – wizyta szacha Iranu w Afganistanie, to głównie wyraz troski o rozwój nowego układu militarnego PAIRAF, bezpośrednie rozmowy między przywódcami państw przeważnie przyczyniają się do pogłębienia więzi dyplomatycznych.
-16.VIII. – niepokoje w szejkanatach arabskich nad Zatoką Perską pozostających pod kontrolą rządu omańskiego, demonstrujący w Adjmerze, Dubaju i Abu Zabi domagają się poparcia ze strony szejków, którzy ich zdaniem powinni poprzeć ich postulaty.
-17.VIII. – poparcie szacha Iranu dla dążeń szejkanatów arabskich i możliwością wciągnięcia ich w szeregi członków układu PAIRAF.
-18.VIII. – wypowiedzenie posłuszeństwa Omanowi przez szejkanaty nad Zatoką Perską (siły rządowe wycofały się z Dubaju, Adjmeru i Abu Zabi na tereny macierzyste. Sułtan Omanu podejmuje dialog z buntowniczymi szejkanatami).
-19.VIII. – 13 ofiar starć w libańskim Trypolisie.
-21.VIII. – ugoda z Ad-Dauha (Katar) w sprawie uznania niepodległości szejkanatów nad Zatoką Perską, szejkanaty połączyły się w Federację Emiratów Arabskich ze stolicą w Dubaju (Shakhbut Bin Al-Nahayan).
-22.VIII. – akcesja Federacji Emiratów Arabskich do Unii Panarabskiej.
-23.VIII. – spotkanie na szczycie chińsko-amerykańskim w Czongkingu: Tse-ven Soong-John Fuster Dulles (aktualna sytuacja polityczna na Dalekim Wschodzie).
-24.VIII. – misja stabilizacyjna EOBR w Jugosławii na czele z przewodniczącym Konradem Adenauerem.
-27.VIII. – przystąpienie Federacji Emiratów Arabskich (Dubaju) do Układu Bezpieczeństwa (sojuszu alianckiego) na podstawie dokumentu z Abu Zabi.
-28.VIII. – ogłoszenie częściowej mobilizacji sił brytyjskich na Dalekim Wschodzie w związku z kolejnymi manewrami floty chińskiej.
-29.VIII. – jednodniowa blokada Hongkongu przez chińską marynarkę wojenną.
-31.VIII. – ostrzeżenie Edena do Chin przed zgubnymi skutkami kolejnych prowokacji u wybrzeży Hongkongu.
-1.IX. – incydent brytyjsko-chiński u wybrzeży wyspy Hajnan.
-2.IX. – rozszerzanie się strajków robotniczych i powstań narodowych na terytorium Jugosławii, wybuch buntu w Mostarze i Rijece.
-3.IX. – jednostronna deklaracja niepodległości Słowenii w Ljubljanie.
-4.IX. – starcia na ulicach Ljubljany (śmierć 43 manifestantów), zamieszki w Zagrzebiu i Dubrowniku.
-6.IX. – spotkanie wiceprezydenta Polski, Eugeniusza Kwiatkowskiego z prezydentem Rosji w Rydze.
-8.IX. – wysunięcie pretensji terytorialnych do dalmatyńskiego wybrzeża Jugosławii przez Włochy.
-9.IX. – pretensje terytorialne Węgier wobec Jugosławii (sprawa Baczki, Wojwodiny).
-10.IX. – jednostronna deklaracja niepodległości Chorwacji w Zagrzebiu.
-11.IX. – szczyt filipińsko-indonezyjski w Manili.
-13.IX. – jednostronna deklaracja niepodległości Bośni i Hercegowiny w Sarajewie.
-14.IX. – propozycja unii personalnej dla Chorwacji ze strony regenta Węgier, Miklosa Horthy de Nagybanya.
-15.IX. – zerwanie stosunków dyplomatycznych z Włochami przez Jugosławię.
-16.IX. – akcesja Republiki Sudanu do Unii Panarabskiej na sesji parlamentu w Chartumie.
-17.IX. – wyjazd delegatów EOBR na rozmowy z przedstawicielami Jugosławii do Belgradu.
-18.IX. – fala demonstracji antywęgierskich i antywłoskich w Belgradzie, groźne przemówienie premiera Dragusy Cvetkovicia.
-19.IX. – Arthur von Straussenburg tymczasowym prezydentem Słowenii, mianowanie rządu Emila von Brasseura; rząd Osmana Zulfikarpasicia w Bośni i Hercegowinie.
-20.IX. – Finał II Letniego Pucharu Ludów w piłce nożnej, zwycięstwo Polski nad Hiszpanią w rzutach karnych 6:5 po meczu 1:1.
-21.IX. – akcesja Republiki Somalii do Unii Panarabskiej za namową Jemenu; opanowanie Bejrutu przez siły Związku Patriotów Lewantu.
-22.IX. – Vladko Macek wybrany na prezydenta Chorwacji, ukonstytuowanie się rządu Vladimira Laxa.
-23.IX. – umowa sojusznicza Słowenii z Aliansem Euroafrykańskim (von Brasseur).
-25.IX. – Esad Pasza Toptani jr przewodniczącym parlamentu (tymczasową głową państwa) w Bośni.
-26.IX. – jednostronna deklaracja niepodległości Republiki Macedonii w Skopje, Panko Brasnarov tymczasowym prezydentem.
-27.IX. – podpisanie zawieszenia broni przez strony konfliktu w Fed. Mali (trwał od 1952 roku).
-28.IX. – jednostronna niepodległość Królestwa Czarnogóry na czele z władyką-metropolitą Daniło III Petrović-Njegos, premierem rządu Savo Cerović.
-29.IX. – miesięczne ultimatum Królestwa Jugosławii do władz zbuntowanych państw secesjonistycznych, internowanie delegatów Słowenii, Bośni i Chorwacji pod Niszem.
-30.IX. – propozycja zawarcia sojuszu wojskowego z Bośnią przez Turcję ; zwycięski bój Turków pod Bejrutem ze Związkiem Patriotów Lewantu.
-1.X. – naciski Jugosławii do rządu Czarnogóry o zakończenie secesji.
-2.X. – akcesja Chorwacji do umowy wojskowej z Aliansem Euroafrykańskim (dokument rzymski).
-3.X. – atak Chin na Tajwan, stan wojny Unii Dalekowschodniej (Chiny, Korea, Filipiny, Brunei, Indonezja) z Aliansem Oceania (Australia, Nowa Zelandia, Tajwan, Mikronezja).
-4.X. – pierwsze bombardowania tajwańskich miast przez chińskie lotnictwo, potępienie agresji chińskiej przez władze Australii i Nowej Zelandii.
-5.X. – ostrzeżenie Japonii do władz chińskich przed możliwością zbrojnego zajęcia Tajwanu, uznawanego za japońską strefę wpływów.
-6.X. – akcesja Bośni i Hercegowiny do Sojuszu Euroazjatyckiego (Turcja, Bułgaria, Liban, Azerbejdżan, Japonia) podpisana w konsulacie tureckim w Sarajewie.
-7.X. – ostra krytyka porozumienia wojskowego Bośni i Hercegowiny z Bułgarią i Turcją zaobserwowana w prasie jugosłowiańskiej.
-8.X. – częściowa mobilizacja sił zbrojnych w Jugosławii.
-9.X. – silny nalot lotnictwa chińskiego na Taipei, ok.50% zwartej zabudowy miasta ulega zniszczeniu.
-10.X. – spotkanie Horthy-Togliatti w Budapeszcie w sprawie akcesji Chorwacji do aliansu wojskowego i jej przyszłości.
-14.X. – nalot lotnictwa chińskiego na australijskie miasto Darwin, popłoch wśród mieszkańców.
-15.X. – noty dyplomatyczne Jugosławii do rządów Czarnogóry i Macedonii w sprawie zakończenia secesji w ciągu 24 godzin.
-16.X. – wypowiedzenie wojny Czarnogórze i Macedonii przez Jugosławię po upłynięciu terminu ultimatum, opuszczenie terytorium Jugosławii przez delegację EOBR na czele z Adenauerem.
-18.X. – pierwsza nieudana próba chińskiego desantu na Tajwan pod Taipei.
-19.X. – gwarancja niepodległości Bośni i Hercegowiny udzielona przez Turcję i Bułgarię, kraje Sojuszu Euroazjatyckiego.
-20.X. – zdobycie macedońskiego Stip przez wojska jugosłowiańskie; groźby francuskie wobec możliwości zajęcia Tajwanu przez Chiny.
-21.X. – zdobycie Podgoricy przez wojska jugosłowiańskie, kapitulacja pozostałych wojsk czarnogórskich.
-22.X. – aneksja Czarnogóry przez Jugosławię podczas specjalnej uroczystości w Belgradzie.
-23.X. – porozumienie estońsko-rosyjskie w Tallinnie o zniesieniu umowy o protektoracie rosyjskim, przywrócenie prawa do prowadzenia samodzielnej polityki zagranicznej; odrzucenie propozycji mediacji brytyjsko-francuskiej przez Jugosławię.
-24.X. – wkroczenie sił jugosłowiańskich do stolicy Macedonii, Skopje, aresztowanie władz macedońskich; hiszpański skandal szpiegowski we Francji.
-25.X. – Rosja za podjęciem negocjacji w sprawie zakończenia secesji Jugosławii.
-26.X. – uroczysta proklamacja jedności Jugosławii i Macedonii w Belgradzie.
-27.X. – tygodniowe ultimatum Jugosławii dla Bośni i Hercegowiny, Słowenii i Chorwacji w sprawie powrotu do Ojczyzny Słowian Południowych.
-28.X. – mobilizacja powszechna we Włoszech w związku z kryzysem bałkańskim, gwarancje włoskie dla Bośni i Hercegowiny, Słowenii i Chorwacji.
-29.X. – incydent morski między Włochami a Jugosławią, ostrzelanie statku wycieczkowego przez włoskie kutry torpedowe u wybrzeży Wysp Jońskich, wycofanie ambasadorów z Włoch, Węgier, Polski i Ukrainy przez Rumunię i Grecję.
-30.X. – zamknięcie konsulatu w Sofii i Rzymie przez Albanię, mobilizacja powszechna na Węgrzech, częściowa w Polsce i na Ukrainie.
-31.X. – gwarancje Turcji dla niepodległości Chorwacji i Słowenii, ogłoszenie mobilizacji powszechnej w Bułgarii, częściowej w Turcji.
-1.XI. – początek misji mediacyjnej duńskiego min. spr. zagr., Gustava Rasmussena w Belgradzie, spotkanie z królem Jugosławii Piotrem II.
-2.XI. – ogłoszenie dokumentu Piotr II-Rasmussen w Belgradzie o przesunięciu ultimatum dla państw secesyjnych do 17.IV.1959 r., uwolnieniu dyplomatów państw secesyjnych i rozpoczęciu nowych negocjacji między rządami Jugosławii a Bośni, Chorwacji i Słowenii, zawieszenie mobilizacji w Turcji, Bułgarii, na Węgrzech i we Włoszech.
-4.XI. – kolejny desant wojsk chińskich na Tajwanie, przejęcie Taipei i Kaohsiung, aneksja Tajwanu przez Chiny.
-5.XI. – nieudany zamach na Tse-ven Soonga w Guangzhou podczas przemówienia do tłumu.
-6.XI. – ultimatum Japonii dla Chin w związku z anektowaniem terytorium Tajwanu, poparcie Japonii przez sojuszniczą Turcję, Bułgarię, Azerbejdżan, Liban i Bośnię z Hercegowiną.
-7.XI. – wyznaczenie terminu konferencji państw secesyjnych i rządu Jugosławii w Kopenhadze na 1 grudnia br.
-8.XI. – zdobycie bazy morskiej Truk w Mikronezji przez desant filipiński, odrzucenie japońskiego ultimatum przez Chiny.
-9.XI. – stan wojny między Japonią a Chinami i ich sojusznikami (Sojusz Euroazjatycki kontra Unia Dalekowschodnia).
-10.XI. – deklaracja neutralności Francji, Indii i Wielkiej Brytanii wobec konfliktu chińsko-japońskiego.
-11.XI. – wzmocnienie obrony Port Moresby przez chiński desant; akcesja Słowenii i Chorwacji do paktu gospodarczego Progres na spotkaniu w Warszawie.
-12.XI. – projekt wieczystej neutralizacji państw secesyjnych Jugosławii wysunięty przez Rasmussena.
-13.XI. – wizyta Rasmussena w Warszawie, prośba do Sosnkowskiego o przekonanie Włoch i Węgier o zaprzestanie antagonizowania stosunków z Jugosławią.
-14.XI. – wizyta Togliattiego w Trypolisie, stolicy Libii, podkreślenie znaczenia Włoch w budowaniu strefy bezpieczeństwa w basenie Morza Śródziemnego.
-16.XI. – wkroczenie wojsk tureckich do Bejrutu; wizyta Togliattiego w Słowenii.
-17.XI. – demonstracja zbrojna dwunastu chińskich niszczycieli u wybrzeży Indii (okręg Kalkuty).
-20.XI. – rozmowa Rasmussen-Kiereński, zapowiedź rozstrzygnięcia konfliktu na Bałkanach bez użycia przemocy.
-23.XI. – propozycja duńskiego min. spr. zagr. w sprawie rozwiązania konfliktu bałkańskiego (trwała neutralizacja państw secesyjnych), prośba do Polski i Węgier o wysłanie obserwatorów na konferencję w Kopenhadze.
-24.XI. – fiasko japońskiego desantu w Korei.
-27.XI. – zwycięstwo japońskiej floty wojennej w starciu z chińskimi niszczycielami na Morzu Południowochińskim.
-29.XI. – podpisanie porozumienia polsko-niemieckiego i polsko-rosyjskiego o ponownym otwarciu granic w ramach postępującej normalizacji w dwustronnych stosunkach.
-1.XII. – rozpoczęcie konferencji kopenhaskiej (uczestnictwo Gustava Rasmussena, min. spr. zagr. Danii jako gospodarza, Piotra II, króla Jugosławii, Emila von Brasseur, premiera Słowenii, Vladimira Laxa, premiera Chorwacji, Osmana Zulfikarpasicia, premiera Bośni i Hercegowiny oraz obserwatorów z Rumunii, Grecji, Albanii, Węgier i Polski).
-2.XII. – propozycja 20-letniego paktu o nieagresji między Jugosławią a państwami secesyjnymi na konferencji kopenhaskiej.
-3.XII. – ogłoszenie Karty Kopenhaskiej (gwarancje niepodległości krajów secesyjnych przez Włochy, Austrię, Węgry, Rumunię, Bułgarię, Turcję, Albanię, Grecję, Czechosłowację, Polskę i Jugosławię, zachowanie członkostwa w sojuszach militarnych przez Słowenię, Chorwację i Bośnię; 25-letni pakt o nieagresji między Konferencją Bałkańską (Jugosławia, Rumunia, Grecja, Albania) a Aliansem Euroafrykańskim (Węgry, Włochy, Polska, Ukraina, Słowenia, Chorwacja, Litwa, Libia, Tunezja), potwierdzenie paktu o nieagresji między Konferencją Bałkańską a Sojuszem Euroazjatyckim (Bułgaria, Turcja, Azerbejdżan, Bośnia i Hercegowina, Liban, Japonia), wzajemne umowy handlowe między państwami secesyjnymi a Jugosławią i możliwość powrotu do kwestii trwałej neutralizacji Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji po 25 latach).
-4.XII. – zamach terrorystyczny na samolot Królewskich Jugosłowiańskich Linii Lotniczych na którego pokładzie przebywał król Piotr II, spadł on do Bałtyku ok. 15 km od brzegów Rugii; przejęcie władzy w Jugosławii przez Radę Regencyjną wobec niepełnoletności następcy tronu (13-letni królewicz Aleksander II).
-5.XII. – początek krwawych akcji pacyfikacyjnych w Macedonii przez jugosłowiańskie siły zbrojne, interwencje Rasmussena i EOBR.
-6.XII. – domaganie się zerwania Karty Kopenhaskiej przez jugosłowiańską prawicę, uznanie tego dokumentu przez Radę Regencyjną.
-7.XII. – sprzeciw Włoch wobec przestrzegania Karty Kopenhaskiej, odmowa podpisania 25-letniego paktu o nieagresji z Jugosławią.
-8.XII. – przyznanie się macedońskiej WMRO do przeprowadzenia zamachu na życie króla Jugosławii.
-10.XII. – potwierdzenie gwarancji niepodległości Bośni i Hercegowiny, Słowenii i Chorwacji przez Polskę, Węgry, Bułgarię, Austrię, Czechosłowację i Turcję.
-11.XII. – zdobycie filipińskiej wyspy Mindoro przez dwie japońskie dywizje górskie.
-12.XII. – początek manewrów floty włoskiej na Adriatyku, potęgowanie napięcia politycznego między Włochami a Jugosławią.
-13.XII. – rozmowy Rasmussena z jugosłowiańską Radą Regencyjną w Belgradzie.
-18.XII. – fiasko rozmów Rasmussena z Radą Regencyjną w Belgradzie.
-23.XII. – oficjalne zakończenie akcji pacyfikacyjnej w jugosłowiańskiej Macedonii przez Radę Regencyjną.
-25-26.XII. – powrót obserwatorów EOBR do Belgradu po zakończeniu akcji pacyfikacyjnej w jugosłowiańskiej Macedonii, obserwatorzy udają się w okolice Skopje i Niszu.
-27.XII. – nieudany desant sił chińskich na Okinawę.
-30.XII. – nowy pomysł Rasmussena w sprawie zakończenia impasu w negocjacjach w sprawie modyfikacji Karty Kopenhaskiej: propozycja utworzenia sojuszu słoweńsko-chorwacko-bośniackiego w ścisłej współpracy z Konferencją Bałkańską, Sojuszem Euroazjatyckim i Aliansem Euroafrykańskim.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 stycznia 1959

odcinek 521

Ceremoni avbryts
(Odłożona uroczystość)​

Polska​

Po Nowym Roku 1959 prezydent-premier Kazimierz Sosnkowski powrócił do wykonywanych obowiązków po czasowej niedyspozycji. Wiceprezydent Eugeniusz Kwiatkowski po kilkudniowej wizycie na Ukrainie (4-7.I.) powrócił do Warszawy z pewnością, że ukraiński sojusznik nie zawiedzie w przypadku wzięcia udziału w bałkańskiej awanturze. Była to bardzo ważna wizyta w kontekście utworzenia wspólnego dowództwa polsko-ukraińskiego w przypadku rozpoczęcia działań wojennych z Rumunią, której siły zbrojne mogą przyczynić się do zupełnego odizolowania Węgier, na co w żadnym przypadku nie można pozwolić.

Osiągnięciem Akademii Obrony Narodowej stało się zakończenie szkolenie oficerów WP przeprowadzone w ostatnich kilku miesiącach, co powinno zaowocować zwiększeniem organizacji sił zbrojnych. Państwowe Zakłady Inżynieryjne rozpoczęły w pierwszej połowie stycznia opracowywanie dokumentacji tzw. czołgu podstawowego, roboczo nazwanego C-540. Równocześnie prowadzone są prace nad ulepszonymi turboodrzutowymi bombowcami strategicznymi przez Państwowe Zakłady Lotnicze.

​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Diario de Nezahualcoyotl (Meksyk):

(…) huragan Adelaide spustoszył na przełomie 1958/1959 roku Bahamy, Jamajkę i Kubę i przesuwa się w stronę naszego Jukatanu. Co gorsza, zaczynają się tworzyć również nowe huragany pod dźwięcznymi nazwami Janine i Junice, których obszarem działania są początkowo Puerto Rico i Kajmany. Brytyjskie władze Jamajki musiały się nawet wstrzymać z przekazaniem władzy lokalnej społeczności w Kingston wskutek zniszczeń jakie poczynił Adelaide… (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) konflikt na Dalekim Wschodzie jest nie do wygrania przez żadną ze stron, a wzajemne wyniszczanie działa tylko na korzyść tych, którzy nie biorą udziału w działaniach wojennych. Do tej smutnej konkluzji doszli w końcu obradujący w neutralnym Hanoi przedstawiciele Chin, Japonii i Australii. Emigracyjny rząd Tajwanu będący gdzieś w okolicach Sydney czy Melbourne może tylko walić tępo pięścią w stół z bezsilności. Znowu interes silnych i niezwyciężonych okaże się większy od maluczkich i bezsilnych (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) na Bałkanach wrze w dalszym ciągu, a Rada Regencyjna ma za nic wszelkie inicjatywy Duńczyka Rasmussena, który dwoi się i troi dla utrzymania spokoju na tym półwyspie. Najprawdopodobniej dojdzie do wojny, chyba, że państwa zachodnioeuropejskie postawią się murem za krajami nowopowstałymi i zagrożą wręcz interwencją zbrojną Belgradowi. Niemcy są gotowe tak uczynić, kanclerz Bluecher uważa, że w interesie całej Europy leży spokój na kontynencie i podobnie postąpią Wielka Brytania czy Francja (…)

Diariusz polityczny​

1.I. – to Nowy Rok 1959 świętowany w wielu państwach świata, niewiele brakowało, aby Kingston na Jamajce stało się najszczęśliwszym miejscem tego dnia, ale nieoczekiwane pogorszenie pogody i związany z tym huragan Adelaide pokrzyżował plany organizatorom ogłoszenia aktu niepodległości wyspy. Tym samym zniszczenia na wyspie powodują, że niepodległość Jamajki należy odłożyć na razie ad acta.

​

2.I. – bułgarskie lotnictwo bombowe nadlatujące z terytorium Japonii uczestniczy w walkach nad Cieśniną Cuszimską z Chińczykami ze zmiennym szczęściem. Nieudane bombardowanie koreańskiego Pusan to głównie zasługa licznych chińskich myśliwców.

3.I. – Rada Regencyjna przyjęła propozycję Rasmussena dotyczącą rozwiązania sytuacji konfliktowej na Bałkanach za nierealistyczną wobec negatywnego stosunku Słowenii, Chorwacji, Bośni z Hercegowiną co do wychodzenia z sojuszów militarnych i tworzenia własnego. Z tego problemu robi się węzeł gordyjski, a już starożytni wiedzieli jak je najlepiej rozwiązać, powiedział jeden z członków jugosłowiańskiej Rady Regencyjnej, Duszan Maksimović.

4.I. – Rasmussen apeluje do władz Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny o porzucenie rękojmi bezpieczeństwa opartej na sojuszach militarnych z Sojuszem Euroazjatyckim i Aliansem Euroafrykańskim, jednak te apele nie odnoszą odpowiedniego skutku. Powoli zaczyna się klarować sytuacja klasycznego pata...

5.I. – jedno z ugrupowań japońskiej floty wojennej natknęło się na zgrupowanie trzech chińskich kontrtorpedowców u wybrzeży Wysp Riukiu. Rozgorzała walka, która przeciągnęła się aż do ranka następnego dnia.

​

6.I. – efektem japońskiego zwycięstwa morskiego blisko Wysp Riukiu stało się zatonięcie jednego z chińskich niszczycieli – "Huilin", który padł ofiarą japońskiego kontrtorpedowca "Sakuya" (nr takt. H/13).

​

7.I. – kolejna wizyta włoskiego prezydenta-premiera Palmiro Togliattiego w Słowenii, najwyraźniej polityka włoskiego przywódcy polega na ściślejszym powiązaniu tego nowego państwa bałkańskiego z Rep. Włoską.

8.I. – zwycięstwo bułgarskiego lotnictwa myśliwsko-bombowego nad armadą chińskich myśliwców nad niebem archipelagu wysp Riukiu.

9.I. – manewry chińskich kontrtorpedowców na Morzu Południowochińskim skutecznie niweczą tureckie i bułgarskie próby desantowe na Luzon czy Hajnan.

10-11.I. – pierwsze rozmowy chińsko-japońskie i chińsko-australijskie prowadzone w neutralnym Wietnamie (Ha Noi) w sprawie zawieszenia broni. Strony wspomnianych konfliktów dochodzą do wniosków, że przedłużanie wojny stanie się z czasem coraz to większym obciążeniem dla sytuacji społecznej we własnym kraju.

12.I. – Rada Regencyjna Królestwa Jugosławii wydała oświadczenie do władz Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną o powrót do macierzy, oświadczenie zostało wydane w formie ultimatum i będzie obowiązywało do 12 kwietnia. Po jego upływie można się spodziewać radykalniejszych kroków Belgradu jak wynika z treści dokumentu.

13.I. – przedstawiciele WMRO (organizacji macedońskich terrorystów) przebywający na emigracji wzywają rządy Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną o odrzucenie ultimatum w całości i nie poddawanie się belgradzkiemu dyktatowi.

14.I. – Rada Regencyjna może wznowić akcję pacyfikacyjną w serbskiej Macedonii, jeśli sytuacja będzie tego wymagała – oto odpowiedź Belgradu na wypowiedź WMRO poświęconą jugosłowiańskiemu ultimatum.

15.I. – Rasmussen wzywa dyplomację krajów Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli do stawienia czoła jugosłowiańskiemu ultimatum i skorzystania z prawa do obrony nowopowstałych państw bałkańskich.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-31 stycznia 1959

odcinek 522

Die Opposition gegen die Intervention
(Sprzeciw wobec interwencji)​

Polska​

W Polsce pokrytej śnieżnym puchem i raz po raz nawiedzaną śnieżycami i zadymkami życie polityczne uspokoiło się do tego stopnia, że po raz pierwszy od pół roku czyli od czasu zamknięcia parlamentu wskutek wojskowego zamachu stanu, mówi się o konieczności powrócenia do rozmów na linii prezydent-opozycja. Ta druga strona skłonna jest wyciągnąć wnioski dot. ostatnich sześciu miesięcy i przeprowadzić własne prywatne śledztwo co do okoliczności śmierci premiera Becka. Jeśli istotnie Beck padł ofiarą zamachu ze strony sympatyków prawicy to opozycja jest gotowa takie osoby dostarczyć przed oblicze Sądu Najwyższego. Opozycja chciałaby także, aby tymczasowe rządy w postaci Sosnkowski-Kwiatkowski ustąpiły miejsca prawnie wybranym przez społeczeństwo przedstawicielom Ruchu Narodowego, co powinno ocieplić wizerunek Polski za granicą i skonsolidować przed czekającym ją prawdopodobnie konfliktem na Południu.

Sosnkowski nie zamierza jednak oddawać władzy, jego zdaniem skompromitowanym politykom Ruchu Narodowego, których pazerność, głupota, szowinizm, niekompetencja i nietolerancja są szeroko znane, a dowódów na te działania było już ponad granicę wytrzymałości nawet na warunki Rzeczpospolitej. Według niego honorowym wyjściem z tej sytuacji, poza zwróconą wolnością wszystkim parlamentarzystom będzie również honorowa banicja lub przymusowe zrzeczenie się mandatu przez posłów Ruchu Narodowego. Nie można tolerować postępowania urągającego przepisom prawa RP w sytuacji, gdy ktoś chce sięgnąć po władze na zasadach demokratycznych sam ich nie przestrzegając, nawołując do skonfliktowania ze Wschodem i Zachodem, deprecjonując pozycję Polski oraz dokonując sztucznych podziałów w społeczeństwie – jak powiedział Sosnkowski. Wojskowy zamach stanu mimo iż sam niewiele miał wspólnego z demokracją był jedynie mniejszym złem wobec możliwości pojawienia się o wiele większych problemów w sytuacji, gdyby władzę przejęli panowie z RN, dokończył swoją wypowiedź prezydent na łamach „Ekspresu Warszawskiego”.

Modernizacja dywizji pancernej.​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) Rasmussen jest gotowy do złożenia honorowej dymisji ze stanowiska min. spr. zagr. Danii, jeżeli na wiosnę wybuchnie wojna na Bałkanach. Ten niezwykle zdeterminowany człowiek do czynienia pokoju jak sam mówił w wielu wywiadach nie spocznie dopóki nie wygasi ognia pod tym swoistym kotłem bałkańskim, cytując jego kolejne zdania. Jednak co zrobi, jeżeli do skutku dojdzie unia włosko-słoweńska i węgiersko-chorwacka, a nie wystraszy to Jugosławii? (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) Palmiro Togliatti jest już bardzo blisko osiągnięcia porozumienia ze Słowenią i połączenia jej z Włochami czymś w rodzaju unii personalnej, co znacząco ograniczyłoby możliwość odebrania tego terytorium przez Jugosławię. Taki krok z pewnością ośmieli Węgry i Chorwację do przeprowadzenia czegoś na wzór kontraktu włosko-słoweńskiego. Rzeczywista odpowiedź Rady Regencyjnej wobec zaistnienia tych dwóch nowych tworów politycznych na Bałkanach stanowiłaby tutaj największą zagadkę do odgadnięcia (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) amsterdamskie spotkanie delegatów Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli jeszcze raz pokazało, że sprawa Bałkanów i tlącego się tam zapachu wojny nijak pasuje do zachodnioeuropejskich realiów i nie może też sprawić, że wszystkie państwa jak jeden mąż zagrożą interwencji Jugosławii w przypadku, gdy upomni się ona jedynie o swoje utracone ziemie. Taki wynik rozumowania większości przedstawicieli stanowi jedynie o słabości i niemożności wypracowania takiej odpowiedzi, która radykalnie zmniejszyłaby niebezpieczeństwo wybuchu konfliktu w tej części Europy (…)

Diariusz polityczny​

16.I. – ogrom zniszczeń na Jamajce po przejściu huraganu Adelaide sprawił, że uroczystość przekazania władzy rządowi lokalnemu odbędzie się w ciągu trzech miesięcy jak zapewnił brytyjski gubernator wyspy.

17.I. – w swój ostatni, jak się później okazało rejs wypływa koreański lekki krążownik "Anmado" a jego celem jest wspieranie niszczycieli w operacjach przeciwko japońskim okrętom podwodnym operującym między archipelagiem wysp Riukiu a Cuszimą.

18.I. – Rada Regencyjna Królestwa Jugosławii potwierdza jeszcze raz datę upływu ultimatum skierowanego do państw secesyjnych na 12 kwietnia br. Jeśli do tego dnia Bośnia z Hercegowiną, Słowenia i Chorwacja nie powrócą do macierzy czekać ich będzie los Czarnogóry i Macedonii, które przestały istnieć jako tzw. niezależne państwa w przeciągu tygodnia od rozpoczęcia walk.

​

19.I. – na kolejnym spotkaniu w Ljubljanie włoski dyktator Palmiro Togliatti proponuje unię słoweńskiemu prezydentowi i tym samym stworzenie faktów dokonanych na Półwyspie Bałkańskim, które z pewnością powstrzymają władze w Belgradzie od wypowiedzenia wojny.

20.I. – koreański lekki krążownik "Anmado" został zaatakowany u wybrzeży Cuszimy przez japońskie lotnictwo morskie. Efekt tego spotkania łatwo jest sobie wyobrazić. Duma koreańskiej floty spoczęła na dnie blisko carskich okrętów zatopionych u wybrzeży tej samej wyspy kilkadziesiąt lat temu.

​

21.I. – zwycięstwo kilku koreańskich niszczycieli nad japońskimi to zemsta za posłanie lekkiego krążownika na dno u wybrzeży Cuszimy, jednakże bój dopiero się rozpoczyna...

22.I. – dwa koreańskie niszczyciele "Eulji Mundeok" i "Chungmugong Yi Sun-sin" dzielą los Anmado i znajdują wieczny spoczynek na dnie archipelagu Riukiu posłane tam wskutek japońskiego nalotu z Okinawy.

23.I. – w przestrzeni powietrznej nad wyspami archipelagu Riukiu raz za razem trwają starcia między lotnictwem chińskim a bułgarskim, koreańskim a japońskim z których zwycięsko wychodzą w zależności od stopnia zaangażowania siły Unii Dalekowschodniej.

24.I. – u wybrzeży archipelagu Fernando de Noronha ginie w katastrofie lotniczej minister spraw zagranicznych Brazylii, Mario Pimental Brandao. Pogłoski mówią o poważnym wewnęrznym konflikcie w łonie partii rządzącej na linii Brandao-Fiuza de Castro. Być może prezydent-generał postanowił pozbyć się głównego oponenta do władzy, który wracał właśnie z wysp Zielonego Przylądka.

25.I. – na spotkaniu Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli (Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Islandia, Niemcy, Holandia, Belgia, Luksemburg, Francja, Irlandia, Wielka Brytania) w Amsterdamie do głosu dochodzą stronnicy pokojowego ułożenia stosunków z Radą Regencyjną Królestwa Jugosławii niż stawianie dwustronnych kontaktów na ostrzu noża. Tym samym niepowodzeniem kończy się próba przekonania delegatów do postawienia twardych warunków Jugosławii (Gustav Rasmussen) w przypadku zaatakowania przez nią nowopowstałych państw bałkańskich.

​

26.I. – zamieszki rasowe w Stanach Zjednoczonych: w Little Rock i Memphis doszło do regularnych starć młodzieży z policją. Przyczyną takich wydarzeń stało się zamordowanie dwóch murzyńskich chłopców przez białych dokonane po wyjściu z kina w Memphis.

​

27.I. – po ustąpieniu ze stanowiska premiera Belgii, Paula von Zeelanda odbyły się w tym kraju przyśpieszone wybory parlamentarne w których znakomitą większość głosów uzyskała Socjaldemokratyczna Partia Narodu Belgijskiego, a jej przywódca Leon Degrelle otrzymał od króla Baudouina misję tworzenia nowego rządu.

28.I. – katastrofa kolejowa w Wiesbaden w zachodnich Niemczech, gdzie zginęło 88 osób, w tym 23 obywateli Francji. Przyczyną tego nieszczęśliwego wypadku była awaria zwrotnicy.

​

29.I. – Ali Mahir Pasha, premier Egiptu padł ofiarą zamachu zorganizowanego przez Bractwo Muzułmańskie. Premier odwiedzał egipskich osadników na Synaju i nieoczekiwanie na jednym z osiedli padł zbrodniczy strzał, który położył kres życiu tego znanego polityka. Na stanowisku zastąpił go dotychczasowy wicepremier, Mustafa an-Nahhas Pasha.

​

30.I. – kolejne starcie na wodach archipelagu wysp Riukiu i kolejne zwycięstwo japońskiej floty, która posyła na dno chiński kontrtorpedowiec "Suzhou" (triumf niszczyciela Sakuya).

31.I. – podpisanie wstępnego zawieszenia broni między Unią Dalekowschodnią a Aliansem Oceania w Rangunie.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 lutego 1959

odcinek 523

Afslag
(Odmowa)​

Polska​

Pozycja polskiego wywiadu i kontrwywiadu, która pogorszyła się wraz z nadejściem poważnych problemów wewnętrznych kraju polepsza się w pierwszej połowie lutego, kiedy to udana akcja wywiadowcza w Państwie Środka oznaczała zainstalowanie stałej polskiej agentury wywiadowczej. W dalszym ciągu jednak utrzymuje się pogotowie wojenne na Pokuciu przy granicy z Rumunią, gdzie sytuacja wciąż nie jest unormowana, a wiosną zapowiadane jest nowe otwarcie we wzajemnych stosunkach, choć ta nazwa niekoniecznie musi oznaczać dyplomatyczne spotkania. Ministrowie rządu, wiceprezydent i prezydent Sosnkowski są przekonani o nieuchronności udziału polskich sił zbrojnych w bałkańskiej awanturze. Głosy w parlamencie wskazują na możliwość ogłoszenia neutralności w razie wybuchu wojny, ale oznaczałoby to wyjście z sojuszu militarnego. A na taką utratę honoru nie można sobie pozwolić zgodnie z ostatnim stanowiskiem prezydenta.

Modernizacja dywizji zmotoryzowanej.


Odnowienie pozycji polskiego wywiadu w Chinach.

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) rozmowy min. spr. zagr. Norwegii i Szwecji mogą zaowocować powrotem do pomysłu Unii Skandynawskiej z XIX wieku, a wobec rozwoju sytuacji na Bałkanach może wkrótce się okazać, że ponownie jak w poprzednich dużych wojnach, również i teraz Skandynawia będzie jedyną większą oazą pokoju w Europie. Min. spr. zagr. Osten Unden jest zadowolony z dotychczasowego przebiegu rozmów (…)

Le Soir (Belgia):

(…) Leon Degrelle okazał się tajnym współpracownikiem Gestapo podczas okupacji nazistowskiej Belgii. Rewelacja prasowa, a raczej skandal jaki jej towarzyszył oznaczał utratę przez niego stanowiska premiera i min. spr. zagr. Degrelle nie wypierał się współpracy z nazistami, ale ustąpił ze stanowiska dla dobra Belgii, jak to wyraził w następnym wywiadzie prasowym (…)

L’Express Dimanche (Francja):

(…) rząd Republiki Francuskiej rozpoczął bojkot włoskich towarów w odpowiedzi na efekty polityki Togliatti’ego dot. polityki bałkańskiej. Zdaniem Francji, Togliatti prowadzi Bałkany do długotrwałej wojny w której jedynie Włochy uzyskają profity dzięki dużej przewadze militarnej. Temu mają służyć próby zdominowania Słowenii czy wpłynięcia na politykę dotyczącą władz Chorwacji (…)

​

Diariusz polityczny​

1.II. – akcesja Armenii do zdominowanego przez Rosję – Euroazjatyckiego Paktu Gospodarczego, który wraz z przyjęciem Ormian do tej organizacji zmienia nazwę na Centralny Układ Gospodarczy. Siedzibą nadal jest Jekaterynburg.

2.II. – japońskie samoloty zbombardowały i doprowadziły do zatonięcia chiński kontrtorpedowiec "Kuejczou", który osiadł na dnie u wybrzeży wysp Riukiu.

3.II. – areną zmagań Unii Dalekowschodniej i Japonii oraz jej sojusznika, Bułgarii w pierwszej połowie lutego stała się przestrzeń powietrzna nad wyspami Riukiu, Tajwanem i Cuszimą. Bułgarskie bombowce dokonują nalotów również na koreańskie wybrzeża (m.in. Pusan).

4.II. – oficjalne porozumienie pokojowe między Unią Dalekowschodnią (Chiny, Korea, Filipiny, Indonezja, Brunei) a Aliansem Oceania (Australia, Nowa Zelandia, Mikronezja) w Rangunie. Na jego podstawie Alians Oceania uznał zabór Tajwanu przez Chiny i potwierdził niepodległość Brunei kosztem Sarawaku.

5.II. – przemówienie Tse-ven Soonga w Czongkingu w którym zostaje ogłoszone zwycięstwo w wojnie z Aliansem Oceania, chiński przywódca jest również przekonany o nadchodzącym triumfie w wojnie z Japonią.

6.II. – ustąpienie Leona Degrelle’a ze stanowiska premiera i min. spr. zagr. Belgii po bulwersującym artykule w prasie, udowodniającego współpracę Degrelle’a z nazistowskimi władzami podczas II wojny światowej.

​

7.II. – funkcję premiera Belgii objął sędziwy już wiekiem Paul-Emile Janson, ale tylko do czasu kiedy nie zostanie wybrany nowy lider Socjaldemokratycznej Partii Belgii i nie obejmie ponownie tego najważniejszego stanowiska w rządzie.

8.II. – sytuacja wewnętrzna w Jugosławii stopniowo się normuje, ale w niczym to nie oznacza, że władze z Belgradu uznały niezależność Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną. Przeciwnie Jugosławia usztywniła kurs wobec tych państw, nawet mimo ich wejścia w odpowiednie sojusze wojskowe. Wiosna 1959 roku może okazać się bardzo gorącą...

9.II. – kryzys rządowy w Japonii, który jest pokłosiem przedłużającej się wojny z Chinami, nawet mimo pomocy sojuszników, spodziewana jest zmiana na najwyższych stanowiskach w państwie. A tymczasem na Dalekiej Północy dojrzewa powoli pomysł Unii Skandynawskiej tj. połączenia w jedno państwo Norwegii i Szwecji.

​

10.II. – duński min. spr. zagr., Gustav Rasmussen proponuje spotkania dwustronne przedstawicieli Jugosławii i Słowenii, Jugosławii i Chorwacji, Jugosławii i Bośni z Hercegowiną jako ostatniego sposobu dyplomatycznego na wyjście z bałkańskiego impasu.

11.II. – stanowisko władz Jugosławii przychyla się do prośby Rasmussena o ile rozmowy odbędą się w Belgradzie. Przedstawiciele trzech secesjonistycznych państw odmawiają przybycia do stolicy Jugosławii, obawiając się podzielenia losu wcześniejszych wizyt dyplomatów.

12.II. – Rasmussen wyraża zwątpienie w sens podejmowanych rozmów przez stronę jugosłowiańską w Belgradzie i podejmuje wysiłki w celu zorganizowania konferencji zainteresowanych państw tj. Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną w Wiedniu i wypracowania wspólnego frontu dyplomatycznego państw secesjonistycznych z poparciem członków Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli.

​

13.II. – Togliatti, dyktator Włoch naciska na Słowenię w celu uzyskania jej zgody na zawarcie unii zanim upłynie termin jugosłowiańskiego ultimatum. Przywódcy Słowenii obawiają się uczynić ostatniego kroku, który może wywołać nieobliczalne skutki.

​

14.II. – zacięte walki powietrzne nad niebem Wysp Riukiu, gdzie przeważają działania lotnictwa chińskiego i bułgarskiego, japońskie bombowce w odwrocie.

15.II. – Słowenia oficjalnie odrzuca kolejne włoskie umizgi w celu zawarcia unii tych państw. W dokumencie wydanym przez rząd z Ljubljany wyrażono wątpliwość co do zachowania słowiańskiego charakteru narodu słoweńskiego z chwilą, gdyby stałby się Słowenią jako jedną z wielu prowincji włoskich.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-28 lutego 1959

odcinek 524

Det foersta steget?
(Najtrudniejszy pierwszy krok?)​

Polska​

Druga połowa lutego br. upływa w kraju na walce z negatywnymi skutkami ostrej zimy, która objawia się dość dużymi mrozami i związanymi z tym problemami natury komunikacyjnej. Niektóre miejsca w kraju, szczególnie na Kresach Wschodnich są niedostępne dla pojazdów szynowych a dojechanie tam samochodem również graniczy z cudem. W usuwaniu zbędnych zwałów śniegu na drogach i liniach kolejowych pomaga wojsko i Korpus Ochrony Pogranicza.

Równocześnie przebiega w kraju proces modernizacji sił zbrojnych, co w obliczu spodziewanego konfliktu na południu odgrywa niebagatelną rolę. Taki proces kończy m.in. 1. Dywizja Grenadierów, a nowosformowana 27. Dywizja Piechoty wkrótce uda się na Pokucie dla obrony odcinka granicy polsko-rumuńskiej, gdzie znajduje się większość sił zbrojnych RP od paru miesięcy.

​

Technologie: zakończono prace poświęcone stosowaniu ulepszonej artylerii samobieżnej, a rozpoczęto projekt dot. nowoczesnego niszczyciela czołgów (Akademia Morska w Gdyni).

​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) konflikt na Dalekim Wschodzie rozwinięty jakiś czas temu w dwie duże wojny powoli zbliża się do końca. Kolejny raz Chiny Tse-ven Soonga jako główny agresor tego regionu –odnosi zwycięstwo i propagandowe i militarne, patrząc na zabór Tajwanu i jego potwierdzenie przez Alians Oceania. Dziwi bardzo neutralność Francji, Indii i Wielkiej Brytanii, które nie zrobiły za wiele by uratować niepodległość Tajwanu i nie dopuścić do spektakularnej dyplomatycznej porażki Australii i Nowej Zelandii (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) dwustronne rozmowy krajów bałkańskich odbywane w Wiedniu, stolicy Austrii jak dotąd nie przynoszą zadowalających rezultatów mimo dyplomatycznego wsparcia EOBR i Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli. Ocenę Rasmussena jako negocjatora pozostawiamy Państwu, ale można z dużym prawdopodobieństwem założyć, że szanse pokojowego zakończenia konfliktu zostały pogrzebane wraz z efektami katastrofy lotniczej u wybrzeży Rugii (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) Gustav Rasmussen do końca nie traci nadziei, że uda się załagodzić tą zimną wojnę na Bałkanach do stopnia „delikatnej mgiełki“ i powrotu stabilizacji na Półwysep. Władze regencyjne Jugosławii są jednak nieustępliwe co może przedłużyć proces negocjacyjny niemal do ostatnich chwil upłynięcia ultimatum. Na to jest gotowy duński dyplomata, ale czy również gotowy jest na fiasko dopiero co rozpoczętych rozmów i obarczenie winą za ich niewystarczający wynik? (…)

Diariusz polityczny​

16.II. – członkowie Stowarzyszenia Państw Dobrej Woli ustalili dzień 24 lutego jako początek konferencji ostatniej szansy w Wiedniu czyli pakiet dwustronnych rozmów między przedstawicielami Jugosławii a osobno Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną. To może być sukces bądź wielka klęska Gustava Rasmussena, duńskiego min. spr. zagr., który poświęcił już tak wiele, aby uratować pokój na Bałkanach.

17.II. – duże opady śniegu w Europie Zachodniej paraliżują w dużej mierze ruch lotniczy i komunikację kolejową w płn. Francji, Niemczech i w krajach Beneluksu. Duże mrozy odczuwane są za to w Europie Środkowo-Wschodniej, gdzie temperatura w niektórych miejscach Polski i Ukrainy wynosi -35 stopni poniżej zera.

18.II. – w morze wyruszył japoński krążownik liniowy "Kirishima", a jego celem jest położenie kresu działalności koreańskich kontrtorpedowców w rejonie archipelagu filipińskiego.

​

19.II. – tygodniowe bitwy powietrzne między chińskim a bułgarskim lotnictwem na wodach od Cuszimy po Tajwan.

20.II. – katastrofa kolejowa w Peru, pod Callao gdzie zginęło 35 osób po zderzeniu dwóch pociągów pasażerskich.

21.II. – sukcesem zakończyła się misja "Kirishimy", który wraz z innymi okrętami japońskiej floty cesarskiej posyła na dno dwa koreańskie niszczyciele w Zat. Leyte – "Kang Gamchan" i "Choi Young".

​

22.II. – nowy strajk generalny w największych miastach Japonii jawi się jako najlepsze narzędzie walki politycznej dot. zakończenia wojny na Dalekim Wschodzie.

23.II. – zapoczątkowanie mediacji Wietnamu w konflikcie między Chinami a Japonią w Hanoi. Na jej pośpiech ma wpływ fatalna sytuacja gospodarcza w Japonii oraz rysujący się coraz bardziej rychły wybuch wojny na Bałkanach, grożący wciągnięciem w niego Bułgarii i Turcji, dwóch sojuszników Japonii.

24.II. – początek konferencji dwustronnej między przedstawicielami Jugosławii a państw secesjonistycznych w Wiedniu, konferencję otwiera Rasmussen, w skrócie przedstawiając przebieg tygodniowych rozmów.

25.II. – rozmowy między przedstawicielami Jugosławii a Słowenii (Momcilo Nincić, jugosłowiański min. spr. zagr. - Iztok Pretner, słoweński min. spr. zagr.) odbywające się w Wiedniu nie przynoszą niczego nowego w kwestii bałkańskiej. Strona jugosłowiańska domaga się zerwania kontaktów handlowych i militarnych z państwami ościennymi za cenę wieczystej neutralności Słowenii. Pretner, reprezentujący Słowenię uważa, że nie można zanegować prawa secesjonistycznych państw do kształtowania swojej polityki w zgodzie z własną racją stanu bez oglądania się na oficjalne stanowisko byłej metropolii.

26.II. – strona jugosłowiańska domaga się od Rasmussena wywarcia nacisku na rządy Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną, aby były skłonniejsze przyjąć belgradzkie warunki normalizacji we wzajemnych stosunkach.

27.II. – koniec tury dwustronnych rozmów jugosłowiańsko-słoweńskich w Wiedniu, Rasmussen ocenia wynik tych negocjacji jako poprawny, choć w kontekście przyszłości Bałkanów ich rezultat może okazać się niepełny.

28.II. – początek rozmów między przedstawicielami Jugosławii (Momcilo Nincić) i Chorwacji (Alojzije Stepinac – chorwacki min. spr. zagr.) w Wiedniu.

 

Polska AAR /od 1936 r./ (kontynuacja 2013 r)

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 marca 1959

odcinek 525

Mystiska minister
(Tajemniczy minister)​

Polska​

Pierwsze tygodnie marca upływają w Polsce na usuwaniu skutków ustępującej powoli zimy, ale i przygotowań do możliwej interwencji na Pokuciu i przy obronie państwa węgierskiego zgodnie z aktualną sytuacją geopolityczną. Mobilizacji na południowym-wschodzie kraju służą przeprowadzane modernizacje sprzętu wojskowego jak w przypadku 6. Wrocławskiej Dywizji Piechoty, 27. Dywizji Piechoty czy Pomorskiej Dywizji Piechoty.

Społeczeństwo polskie ma jednak nadzieję, że do spodziewanego konfliktu nie dojdzie i strony potencjalnego konfliktu dogadają się w ostatniej chwili. Wojna na Bałkanach i udział w niej polskich oddziałów to ostatnia rzecz jaką chcieliby oglądać Polacy, uważają główne dzienniki prasowe, które korzystają z badań sondażowych przeprowadzonych w głównych miastach, ale i na prowincji. Wyraz oczekiwaniom społecznym dał sam prezydent Sosnkowski ogłaszając amnestię dla ostatnich więźniów politycznych w kraju, głównie najbardziej radykalnych członków Ruchu Narodowego.

Modernizacje sprzętu wojskowego.​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) Rasmussen i tak zrobił znacznie więcej niż ktokolwiek z innych polityków europejskich w sprawie zażegnania kryzysu bałkańskiego. Tak czy inaczej, historia oceni inaczej czystość intencji duńskiego min. spr. zagr. niż przewrotność Nincicia, który urządził z wiedeńskiej konferencji poligon doświadczalny i wywiadowczy zarazem. Kto wie, może Rasmussen jest idealnym kandydatem do Pokojowej Nagrody Nobla 1959, gdyby tylko jego kropka nad „i” trafiła we właściwe miejsce (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) Eisenhower chce zakończyć drugą kadencję efektownym rozszerzeniem amerykańskiego władztwa w północnej i południowej części kontynentu. To co mówi się o planach unii politycznej de facto oznaczać by miało wchłonięcie Kanady i terytoriów od Meksyku po Argentynę przez Stany Zjednoczone. Wszystko pod pozorem zacieśniania współpracy i niwelowania różnic. Tylko czy takie plany nie doprowadzą Amerykanów zarówno z jednej i drugiej strony Zatoki Meksykańskiej do stanu wrzenia emocjonalnego (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) Chiny Tse-ven Soonga odzyskały wewnętrzny spokój co może nie jest zasługą aż tak fantastycznych zwycięstw na lądach i morzach, ale niebezpieczeństwem zbliżającej się kolejnej wojny bałkańskiej. Turcja i Bułgaria chcą mieć po prostu wolne ręce, a że mogą wpływać na pograżającą się w kryzysie gospodarczym Japonię to czemu miały pozwolić na pozostawienie się w sytuacji wojny na dwa fronty. Należało zatem wykonać ostatni krok co do podpisania zawieszenia broni w Hanoi (…)

Diariusz polityczny​

1.III. – zawieszenie broni między Chinami a Japonią podpisane w wietnamskim Hanoi, a de facto między Unią Dalekowschodnią (Chiny, Korea, Filipiny, Indonezja, Brunei) a Sojuszem Euroazjatyckim (Japonia, Bułgaria, Turcja, Azerbejdżan, Liban, Bośnia i Hercegowina). Układ ten niewątpliwie wymuszony sytuacją polityczną na Bałkanach jest przede wszystkim na rękę Chinom, które jeszcze raz udowodniły, że są główną siłą militarną na Dalekim Wschodzie i jedną z dwóch potęg w Azji.

2.III. – główne dzienniki prasowe Chin rozpływają się w zachwytach nad korzyściami z odzyskania upragnionego pokoju, co więcej podkreślenia wyjątkowej pozycji Kraju Środka na Dalekim Wschodzie i usankcjonowania po raz wtóry zaboru Tajwanu.

​

3.III. – początek podróży amerykańskiego prezydenta Dwighta D.Eisenhowera po krajach Ameryki Łacińskiej, przywódca USA odwiedzi Meksyk, Panamę, Kolumbię i Ekwador. Pierwszego dnia spotyka się z prezydentem Meksyku, Adolfo Lopezem Mateosem, a rozmowa, tak jak inne jakie przeprowadzi Eisenhower tyczyć się będą poszerzenia unii handlowej krajów amerykańskich.

​

4.III. – koniec tury dwustronnych rozmów jugosłowiańsko-chorwackich w Wiedniu. Min. spr. zagr. Chorwacji, Alojzije Stepinac ocenia ich wynik jako zadowalający, choć przełomu jak dotąd nie zaobserwowano. Również Rasmussen jest dość powściągliwy, co do oceny tej tury rozmów. Na pewno były one do tej pory najtrudniejsze, jeśli chodzi o porównanie z turą jugosłowiańsko-słoweńską.

5.III. – początek ostatniej tury rozmów konferencji wiedeńskiej, tym razem przedstawiciele Jugosławii (Momcilo Nincić) i Bośni z Hercegowiną (Mehmed Kapetanović) zasiądą do kilkudniowych negocjacji politycznych.

6.III. – wizyta Eisenhowera w Panamie, gdzie spotyka się z prezydentem Ernesto de la Guardią Navarro. Podczas pobytu amerykańskiego prezydenta dochodzi do incydentu w Panama Canal Zone (Strefie Kanału Panamskiego), gdzie niezidentyfikowani sprawcy wywieszają panamską flagę, zwracając uwagę świata na obecny status tego terytorium.

​

7.III. – nieudana kampania oszczerstw i pomówień przeciwko Palmiro Togliattiemu we francuskich dziennikach prasowych. Zarzuty parcia do wojny na Bałkanach i zgotowania Europie kolejnego długotrwałego konfliktu dominują dość długo na szpaltach gazet, ale bez stosownych protestów włoskiej ambasady, która do takich ataków już się przyzwyczaiła, sądząc po ostatniej kampanii w Hiszpanii czy w Jugosławii.

​

8.III. – rozmowa Eisenhowera z prezydentem Kolumbii, Alberto Llerasem Camargo w Barranquilli są poświęcone walce z gangami narkotykowymi i ewentualnej pomocy amerykańskiego rządu w skutkach powodzi, która ostatnio nawiedziła północno-zachodni region kraju.

​

9.III. – koniec rozmów jugosłowiańsko-bośniackich w Wiedniu i finał konferencji negocjacyjnej tzw. ostatniej szansy można ocenić połowicznie. Z jednej strony jest klimat do pójścia w stronę konsensusu i zakończenia stanu napięcia, z drugiej zaś strony żadna ze stron nie ustąpiła definitywnie w kwestiach fundamentalnych dla samego rozwoju konfliktu.

10.III. – komentarz Rasmussena co do efektów wiedeńskiej konferencji dla duńskiej Berlingske Tidende – uważam, że dobrze się stało, że przedstawiciele zwaśnionych państw mogli się spotkać na wspólnej konferencji, przynajmniej znają swoje poglądy i przekonania, a czas mam nadzieję w dobrym tego słowa znaczeniu zrobi swoje i oddali niebezpieczeństwo powracającego jak bumerang konfliktu na Bałkanach.

11.III. – oficjalne stanowisko jugosłowiańskiego rządu o podtrzymaniu terminu ultimatum dla Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną (do 12.IV.). Momcilo Nincić, min. spr. zagr. Jugosławii uważa oczekiwania krajów secesjonistycznych za zbyt śmiałe i uważa, że jest jeszcze miesiąc na to, aby państwa te zrozumiały na czym polega kompromis w tej sytuacji, gdy można stracić wszystko, a można było wcześniej zyskać coś. Zaskoczenie Rasmussena takim obrotem sprawy, duński polityk podejrzewa podwójną grę Nincicia.

12.III. – spotkanie Eisenhowera z prezydentem Ekwadoru, Camillo Ponce Enriquezem w Quito i zakończenie latynoamerykańskiego objazdu w wykonaniu amerykańskiego prezydenta.

​

13.III. – lawina w Alpach Szwajcarskich zakończyła życie aż 17 francuskich i włoskich turystów blisko Monte Rosa mimo wcześniejszych ostrzeżeń o nie wychodzenie w góry, jak podało Radio Zurich.

14.III. – Rasmussen ocenia przebieg rozmów na konferencji wiedeńskiej jako efekt podwójnej gry ze strony Jugosławii, która zgodziła się tylko na udział w tych spotkaniach, aby przekonać się do czego dążą państwa secesjonistyczne, sama jednak tylko efektownie obiecując przełom w negocjacjach, który okazał się zwykłym blefem. Nincić odpowiada wystąpieniem w jugosłowiańskim parlamencie, gdzie trzymając konstytucję zwraca uwagę na brak zapisu co do zgody na oddzielenie się jakiegokolwiek regionu.

15.III. – amerykańskie władze zamierzają rozpisać referendum dot. przekształcenia dotychczasowej Unii Gospodarczej Ameryki Łacińskiej i Paktu Panamerykańskiego w Unię Latynoamerykańską, pakt militarno-gospodarczo-polityczny.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-31 marca 1959

odcinek 526

Zeichen der Resignation
(Oznaki rezygnacji)​

Polska​

Nadchodząca wiosna 1959 roku oprócz radykalnych oznak poprawy pogody związanych z ociepleniem przynosi także nadzieję na pokojowe rozwiązanie konfliktu na Bałkanach. Polskie siły zbrojne nadal utrzymują wysoką mobilizację, w dalszym też ciągu przeprowadzana jest modernizacja czego dowodem jest ulepszenie brygad artylerii samobieżnej i pancernej w dwóch dywizjach piechoty.

Prezydent Sosnkowski w ostatnim wystąpieniu radiowym zapowiedział, że „tak jak surowa zima ustępuje radosnej wiośnie, tak i cała Europa czeka na przełom w sprawie bałkańskiej, oby z pomocą Boga zakończoną pomyślnym rozwiązaniem”.

​

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) Eisenhower i jego przedstawiciele w krajach latynoamerykańskich mają doprawdy bardzo ciężki orzech do zgryzienia. Niestety na nieszczęście Waszyngtonu opinia publiczna w tych państwach wyraża negatywny lub skrajnie negatywny stosunek co do planów amerykańskiego prezydenta. Sukcesem zapewne będzie ogłoszenie Fed. Haiti kolejnym państwem stowarzyszonym na wzór Puerto Rico, ale i tego nie można być pewnym (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) Jugosławia wydaje się „pękać“ wobec niemożności wymuszenia na państwach secesjonistycznych powrotu do macierzy. Rząd zdaje sobie sprawę z tego, że pójście na otwartą konfrontację może oznaczać koniec istnienia państwa wobec zbyt dużej dysproporcji sił nawet przy współudziale Rumunii, Grecji i Albanii. Po drugie nawet istnienie tak rozległego sojuszu nie gwarantuje, że w przypadku rozpętania wojny na Bałkanach – wspomniane kraje nie poświęcą Serbów dla ograniczenia konfliktu jedynie do spraw jugosłowiańskich (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) chińska propozycja połączenia się unią gospodarczą z państwami indochińskimi wydaje się bez sensu, a Tse-ven Soong porusza się w meandrach polityki zagranicznej niczym trochę rozkojarzone Stany Zjednoczone, którym zamarzyło się to samo tylko że w dużo większej dawce. Zapewne ani z chińskich, ani z amerykańskich planów totalnej dominacji nic nie wyjdzie, a może wręcz spowodować zamęt i chaos jak w przypadku krajów latynoamerykańskich (…)

Diariusz polityczny​

16.III. – w dalszym ciągu prasa światowa rozpisuje się na temat politycznego tricku premiera Jugosławii w celu oszukania Rasmussena wskazując na wyrachowanie członków jugosłowiańskiej delegacji podczas rozmów w Wiedniu.

17.III. – demonstracje w Belgradzie i innych miastach Jugosławii przeciwko secesji Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną. Manifestujący domagają się radykalnych działań ze strony rządu z przyśpieszoną interwencją włącznie.

18.III. – kontrmanifestacje w słoweńskiej Ljubljanie, chorwackim Zagrzebiu i bośniackim Sarajewie. Głośno wyraża się wolę pozostania niepodległym państwem i pozostaniu w sojuszach wojskowych z państwami ościennymi.

19.III. – Rasmussen w swoim oświadczeniu radiowym wyraża nadzieję, że władze jugosłowiańskie cofną ultimatum co uchroni kraje bałkańskie i Europę Środkowo-Wschodnią przed nieobliczalnym co do rozwoju konfliktem.

​

20.III. – spotkanie przedstawiciela amerykańskiego prezydenta, Johna H. Wilkinsona z prezydentem Haiti, Paulem E. Magloire w sprawie możliwego terminu przeprowadzenia referendum w celu przekształcenia Fed. Haiti w status państwa stowarzyszonego z USA na wzór Puerto Rico.

21.III. – Nikaragua i Panama są jak najbardziej przeciwne wszelkim próbom niwelowania ich niepodległości przez Stany Zjednoczone nawet dla uzyskania kolosalnych korzyści z podpisania umowy o stowarzyszeniu z USA.

​

22.III. – wizyta niemieckiego kanclerza Bluechera w Holandii w celu podpisania nowych umów gospodarczych w ramach paktu Afrodebenelux.

​

23-24.III. – manifestacje niezadowolonych w Ciudad de Mexico z powodu kolejnej wizyty wysoko postawionego amerykańskiego polityka. Meksykańska ulica już od dawna spodziewa się podwyżki cen podstawowych artykułów spożywczych, co zwykle ma miejsce po takich wizytach.

25.III. – meksykańska prasa nie uważa, że dyplomacja amerykańska posunie się do tego, aby zaproponować Meksykowi unię militarno-gospodarczo-polityczną. Jest to tak ryzykowne, że może doprowadzić nawet do upadku dominacji USA w wielu państwach Ameryki Łacińskiej.

26.III. – Tse-ven Soong proponuje krajom indochińskim wycofanie się z sojuszu z Indiami i Francją z racji olbrzymiej przewagi Państwa Środka. Chiński przywódca proponuje unię gospodarczą na korzystnych warunkach dla państw indochińskich.

27.III. – rząd jugosłowiański nie wyklucza podjęcia ponownych rozmów ze zbuntowanymi republikami Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną, jeśli tego będzie wymagała sytuacja geopolityczna. To wyraźny sygnał dla Rasmussena, że być może jego misja ratowania pokoju nie pójdzie na marne, mimo bliskiego upływu końca ultimatum.

​

28.III. – podobnie jak meksykańska prasa, również i prasa w Kolumbii, uważa, że wszelkie dywagacje względem zakładanej unii militarno-gospodarczo-politycznej są wysoce niestosowne i godzące we obecny wspólny interes handlowy krajów latynoamerykańskich.

29.III. – Rasmussen zgłasza gotowość do rozpoczęcia na nowo negocjacji między państwami secesjonistycznymi a Jugosławią. Daje to olbrzymią nadzieję na zatrzymaniu procesu dojścia do punktu z którego już nie ma powrotu.

30-31.III. – włoski prezydent Palmiro Togliatti podtrzymuje wolę obrony Słowenii i Chorwacji w przypadku ich zaatakowania przez wojska jugosłowiańskie. Jugosławia przestanie istnieć, a powstanie Serbia, Czarnogóra i Macedonia, zapowiedział w przypadku konfliktu polityk z Płw. Apenińskiego. Wojowniczy ton Togliattiego podtrzymuje rodzima prasa.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 kwietnia 1959

odcinek 527

Fradrag?
(Odliczenie?)​

Polska​

Mimo upłynięcia terminu ultimatum w dniu 12 kwietnia br. na Bałkanach daleko od realizacji wojennej retoryki, której pokłosia można było zaobserwować jeszcze w marcu. Najwyraźniej władze w Belgradzie pogodziły się z zaistniałą sytuacją i postanowiły nie ryzykować utraty istnienia, a jedynie utracić twarz swoimi wcześniejszymi deklaracjami. To, że na Bałkanach można zaobserwować spokój w żadnej mierze nie pozwala sądzić, że sprawa utrzymania niepodległości nowych sojuszników Polski, Słowenii i Chorwacji może zostać uznana za zakończoną. Przeciwnie, nadal zachowywana jest czujność bojowa, a jednostki przechodzą modernizację (26. i 27. Dywizja Piechoty). Sukcesem jest utworzenie dwóch nowych stacji radarowych w Wilnie i Brześciu n/Bugiem. Naukowcy z Polskiej Wytwórni Samolotów rozpoczęli badania nad stworzeniem rakiety balistycznej jako efektu rozwoju niedawno zbudowanego ośrodka prób rakietowych.

Dwie nowe stacje radarowe: Brześć n/Bugiem, Wilno.


Modernizacje dwóch dywizji piechoty.


Zakończenie badań nad tzw. powojennym niszczycielem czołgów.


Wdrażanie badań nad rozwojem rakiety balistycznej.


Przekazanie planów tzw. nowoczesnego niszczyciela czołgów przez Węgry.​

Świat
najważniejsze wydarzenia ​

El Pais (Hiszpania):

(…) rząd Jugosławii wystraszył się żelaznych konsekwencji wobec rozpoczęcia działań wojennych przeciw trzem państwom secesjonistycznym, Bośni z Hercegowiną, Chorwacji i Słowenii. Wybiera zatem uznanie ich niesubordynacji, a sam przesuwa termin ultimatum na czas nieokreślony do czasu wyjaśnienia wszystkich drażliwych kwestii związanych z niezupełnie słusznym, ale rzeczywistym w czasie i przestrzeni procesie secesyjnym. (…)

Czy to ostatnie chwile pokoju w Europie?​

Aftenposten (Norwegia):

(…) zabiegi Stanów Zjednoczonych o stworzenie quasi-niepodległego tworu o nazwie Stany Zjednoczone Ameryki Południowej rozbijają się w coraz to większym stopniu o mur niechęci w krajach latynoamerykańskich. Niemożność zapanowania nad chaosem w stylu południowoamerykańskich ma też swoich zwolenników w gronie amerykańskich senatorów. Nie są oni jedynie mniejszością, ale solidną grupą oponentów wobec planów Eisenhowera godzących w podstawowe założenia zawsze aktualnej doktryny Monroe z 1823 r. (…)

Suddeutsche Zeitung (RFN):

(…) Rasmussen jako architekt wynegocjowania kruchego pokoju na Półwyspie Bałkańskim wyraźnie triumfuje. Jego wizja świata opartego na stabilnych relacjach i wyrzeczenia się przemocy nawet za cenę prostego zastraszenia jednego państwa możliwą przykrą konsekwencją zaczyna skutkować, choć krytycy duńskiego polityka wskazują na wiele wad takiego ustawiania polityki określanej jako bardzo pokojowej. Zależy ona bowiem od polityków, których nieodpowiedzialne zachowania mogą zburzyć niejeden mit pokojowego współżycia narodów na niespokojnych przecież Bałkanach (…)

Diariusz polityczny​

1.IV. – Rasmussen stawia swoją osobę jako gotową do rozpoczęcia ostatecznych negocjacji w kwestii zakończenia stanu kryzysu bałkańskiego. Jego gotowość do rozmów podchwyciły władze w Belgradzie licząc na zatrzymanie nadejścia najgorszych konsekwencji.

2.IV. – przybycie Rasmussena na bezpośrednie rozmowy z Radą Regencyjną Królestwa Jugosławii w Belgradzie jako ostatnich rozmów mogących zatrzymać wojnę na Bałkanach.

3.IV. – na granicy bośniacko-jugosłowiańskiej mnożą się incydenty z udziałem broni palnej, po stronie bośniackiej wybuchł w nocy granat.

4.IV. – jak donosi prasa bułgarska, na zmianę decyzji Jugosławii w kwestii rozpoczęcia wojny z secesjonistami miała wpływ informacja o prawdopodobnym wycofaniu się z sojuszu z Jugosławią – Rumunii, Grecji i Albanii, zupełnie niezainteresowanych próbą sił z siłami zbrojnymi Turcji, Polski czy Ukrainy.

5.IV. – kolejna wizyta amerykańskiego polityka, Edwarda G. Simmonsa w Panamie, który zabiega o zrozumienie idei Eisenhowera, łączącej wspólne interesy USA i Panamy, których łączy wspólna troska o utrzymanie Strefy Kanału Panamskiego.

​

6.IV. – koniec wizyty bezpośredniego przedstawiciela Eisenhowera, Simmonsa w Panamie, który poza podpisaniem ogólnikowych deklaracji nie zdziałał zbyt wiele. W wielu krajach latynoamerykańskich mnożą się demonstracje antyamerykańskie.

7.IV. – Włochy są gotowe utrzeć nosa jugosłowiańskim nacjonalistom w myśl zasady obrony państw nowopowstałych, zwiastuje retoryka prasy włoskiej tego okresu.

8-9.IV. – kwestią zapalną rozmów Rasmussena z Radą Regencyjną w Belgradzie jest przede wszystkim uznanie formy statusu secesjonistycznych państw przez Jugosławię.

10.IV. – oficjalne stanowisko Rady Regencyjnej Królestwa Jugosławii w sprawie secesji Bośni z Hercegowiną, Chorwacji i Słowenii brzmi, że są to "państwa de facto suwerenne wywodzące się ze wspólnego kośćca Ojczyzny Południowych Słowian, ale mające również tradycje własnej państwowości sięgającej czasów Stefana Duszana."

11.IV. – Rasmussen wynegocjował w Belgradzie podpisanie dokumentu gwarantującego państwom secesjonistycznym zawieszenie ultimatum na czas nieokreślony z prawem do powrotu do rozmów wewnątrzjugosłowiańskich.

12.IV. – minął termin ultimatum dla krajów secesjonistycznych Jugosławii, ale na granicach panuje względny spokój, żołnierze z jednej i drugiej strony granicy strzelają teraz głównie, aby uczcić utrzymujący się pokój.

13.IV. – Włochy nie zakończyły obowiązywania mobilizacji swoich sił zbrojnych, uznając, że Jugosławia usypia jedynie czujność Rasmussena i całej reszty państw sąsiednich, choć meldunki wywiadowcze istotnie wskazują na nadejście epoki detente (odprężenia).

14.IV. – władze bułgarskie i tureckie z ufnością przyjęły pomyślne wieści dochodzące z Belgradu o zatrzymaniu procesu rzekomo nieuniknionej wojny, uznając misję Rasmussena jako milową dla zaprowadzenia stałego pokoju na Bałkanach.

15.IV. – Polska i Węgry utrzymają w gotowości swoje siły zbrojne przez około miesiąca do czasu upewnienia się w sytuacji na Bałkanach na tyle, aby uznać, że stabilizacja i bezpieczeństwo w tym regionie Europy istotnie nie jest zagrożone.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-30 kwietnia 1959

odcinek 528

Nytt i Karibia
(Nowość na Karaibach)​

Polska​

Druga połowa kwietnia 1959 roku wiąże się z wydarzeniami dot. głównie polityki zagranicznej RP, która po okresie wojskowego zamachu stanu zaczęła wracać do stanu normalizacji w stosunkach międzypaństwowych. Na Zjeździe Państw Bałtyckich w Sztokholmie trwającym w dniach od 19 do 22 kwietnia postanowiono przyjąć Polskę wraz z innymi państwami położonymi nad Bałtykiem, a nie leżącymi na Półwyspie Skandynawskim. Rozwinie to możliwość współpracy z państwami basenu Morza Bałtyckiego. W wyniku zmiany polityki w kontekście współpracy z opozycją i zapowiedzi przeprowadzenia wolnych wyborów parlamentarnych Polska została przywrócona w prawach członka EOBR z dniem 29 kwietnia. Państwo wraca na drogę demokracji, można było usłyszeć wtedy w radio i poczytać w prasie codziennej. Normalizacja stała się faktem również i w sprawach wewnętrznych.

Kolejna modernizacja polskich sił zbrojnych.​

Świat
najważniejsze wydarzenia ​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) powiększona o kraje nadbałtyckie w tym tygodniu Rada Skandynawska zmieniła swoją nazwę na Rada Bałtycka co ma odzwierciedlać znacznie pełniejszy skład tej organizacji aniżeli dotychczas. Udział Niemiec, Rosji i Polski do spółki z państwami nadbałtyckimi pozwoli na efektywniejsze działanie w dziedzinie ochrony fauny i flory Morza Bałtyckiego wobec polityki niektórych koncernów przemysłowych (…)

Le Soir (Belgia):

(…) faktyczna niezależność Bahamów i Jamajki może zapowiadać nową politykę brytyjską na Karaibach, być może utworzenie Federacji Wysp Karaibskich, aby skuteczniej chronić interesy gospodarcze nowo powstałych państw i ocalić je przed kryzysem ekonomicznym, jaki staje się często udziałem młodych krajów. Wielka Brytania być może wciągnie do przewidywanych rozwiązań gospodarczych Kubę i Fed. Haiti, które ostatnio są zagrożone amerykańskim ekspansjonizmem (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) rozwiązanie kwestii bałkańskiej w jej najbardziej drażliwym temacie związanym z utrzymującą się secesją Słowenii, Chorwacji, Bośnią z Hercegowiną spowodowało o dziwo wielki zawód we Włoszech. Tam opinia publiczna była przygotowana do wojny na Bałkanach, a Togliatti obiecywał społeczeństwu „złote góry“ i spore profity, a tutaj pokojowe rozstrzygnięcie spowodowało wielkie przetasowania w dotychczasowej polityce Italii, która do niekontfrontacyjnej nie należała (…)

Diariusz polityczny​

16.IV. – włoska prasa nie ukrywa rozczarowania wynikami rozmów Rasmussena w Belgradzie, uznając krok Jugosławii jako wyraz tchórzostwa co do rozwiązania drażliwych kwestii secesyjnych.

17.IV. – Togliattiemu nie udało się przekonać regenta Węgier, Horthy’ego do przeprowadzenia niewielkiego incydentu zbrojnego na granicy węgiersko-jugosłowiańskiego, który mógłby mieć wojenne konsekwencje dla Półwyspu Bałkańskiego.

​

18.IV. – rozmowy turecko-bułgarskie na najwyższym szczeblu w Warnie dot. sytuacji w Jugosławii i możliwej interwencji na terytorium serbskim. W oficjalnym dokumencie rząd Bułgarii i Turcji z nadzieją powitały nowy kurs polityki jugosłowiańskiej w kwestii państw secesjonistycznych.

​

19-22.IV. – Zjazd Państw Bałtyckich w Sztokholmie postanowił reaktywować członkostwo państw nadbałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia) w układzie gospodarczym o nazwie Rada Skandynawska. Po wielkich przejściach kraje nadbałtyckie powracają do tradycji uczestnictwa w obradach państw basenu Morza Bałtyckiego – można było odczytać w oficjalnym komunikacie.Z przyjęciem państw nadbałtyckich zbiegła się też decyzja o zmianie nazwy organizacji na Rada Bałtycka wraz z akcesją Niemiec, Polski i Rosji.

RADA BAŁTYCKA​

Data powstania: 20.III.1949 jako Rada Skandynawska, 19.IV.1959 jako Rada Bałtycka.
Siedziba główna: Sztokholm (Szwecja).
Języki urzędowe: szwedzki, duński, norweski, fiński, islandzki, litewski, łotewski, estoński, niemiecki, polski, rosyjski.
Członkowie wraz z datami uczestnictwa: Szwecja (od 20.III.1949), Dania (od 20.III.1949), Finlandia (od 20.III.1949), Norwegia (od 20.III.1949), Litwa (24.V.1953-9.III.1956, od 19.IV.1959), Łotwa (24.V.1953-9.III.1956, od 19.IV.1959), Estonia (24.V.1953-9.III.1956, od 19.IV.1959), Islandia (od 20.II.1954), Niemcy (od 19.IV.1959), Polska (od 19.IV.1959), Rosja (od 19.IV.1959).
Aktualna liczba państw-członków: 11.
Największa liczba państw-członków: 11 (od 19.IV.1959).
Cel: współpraca gospodarcza państw Płw. Skandynawskiego i państw nadbałtyckich.

20.IV. – powstanie Dominium Jamajki w Kingston podczas uroczystej sesji lokalnego palamentu. Pierwotnie miało się to odbyć już na początku stycznia, ale było to opóźnione z powodu nadejścia huraganu i sporych zniszczeń na wyspie.

​

21.IV. – Rasmussen na spotkaniu z regentem Węgier, Horthym w Budapeszcie podkreśla doniosłość zmian jakie były efektem zmiany polityki Rady Regencyjnej Królestwa Jugosławii.

22.IV. – kolejne incydenty na granicy bośniacko-jugosłowiańskiej są owszem odnotowywane w prasie, ale są tłumaczone głównie reakcją na utrzymujące się napięcie w regionie i po prostu lekceważone jako możliwość wywołania niekontrolowanej wymiany ognia.

23.IV. – Włochy obserwując tak znaczącą woltę w stosunkach Jugosławii z państwami secesjonistycznymi oczekują od Belgradu przywrócenia statusu autonomii Czarnogóry i Macedonii z perspektywą oderwania się tych prowincji od kontroli Rady Regencyjnej.

24.IV. – rząd Francji uznaje za stosowne zwrócić uwagę Włochom, że ich niezadowolenie z powodu pokojowego rozstrzygnięcia na Bałkanach powinno dać do zrozumienia i spowodować zmianę polityki i rządu włoskiego, do tej pory prącego do tego konfliktu wszelkimi możliwymi sposobami.

25.IV. – utworzenie Dominium Bahamów ze stolicą w Nassau (gubernatorem William Lindsay Murphy, premierem Roland Symonette) to kolejny krok polityki brytyjskiej względem wysp karaibskich. Zarówno Jamajka jak i Bahamy stały się członkami Układu Bezpieczeństwa (brytyjskiego sojuszu militarnego).

​

26.IV. – Księstwo Liechtenstein i Republika Austrii stały się tego dnia członkami Organizacji Handlu Alpejskiego na sesji w Mediolanie. Powrót Austrii do tej organizacji obwarowany był jednoczesnym przyjęciem Liechtensteinu. Tym samym Togliatti może fetować kolejny sukces po udanym włączeniu Chorwacji (umowa stowarzyszeniowa) i Słowenii w szeregi tej samej organizacji.

27.IV. – Rada Regencyjna Królestwa Jugosławii zapowiedziała bojkot towarów włoskich wskutek nieprzyjaznego przyjęcia jej nowej polityki przez Togliattiego i jego rząd, uważając, że prawdziwym problemem dla zagrożenia pokoju na Bałkanach są Włochy, które należy wykluczyć z wszystkich organizacji gospodarczych i paktu wojskowego.

28-30.IV. – Europejska Organizacja Bezpieczeństwa i Rozwoju zakończyła zawieszenie Polski w szeregach tej organizacji wskutek poprawy relacji na linii rząd-opozycja i przeprowadzeniu w najbliższym czasie wolnych i nieskrępowanych wyborów parlamentarnych.Sejm RP z ulgą przyjął informację o ponownym przyjęciu do EOBR.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

1-15 maja 1959

odcinek 529

Konstiga symtom
(Dziwne objawy)​

Polska​

Początek maja w Polsce to tradycyjnie obchody kolejnej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. Na Placu Zamkowym prezydent Kazimierz Sosnkowski oceniając oblicze polskiej demokracji i aktualną sytuację polityczną kraju powiedział m.in.

(…) Polska odbudowała swoją dawną siłę i prestiż poprzez powrót do demokracji i stopniowe odchodzenie od potrzebnych parę miesięcy temu reguł autorytarnych zapewniających spokój i bezpieczeństwo, ład i porządek. Ponowne przystąpienie do Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Rozwoju pozwoli państwu na lepsze przystosowanie się do rozwiązań demokratycznych gwarantujących obywatelom lepsze przestrzeganie ich praw i swobód wynikających z utrzymywania tego ustroju. Społeczeństwo mimo tych nieodwracalnych mam nadzieję zmian ulega nadal podziałom do tego stopnia, że proces gojenia ran będzie postępował znacznie dłużej. Nie ulega jednak wątpliwości, że za kilka, kilkanaście lat pojawi się szansa na całkowite pojednanie. Pojednanie i zgoda narodowa dla przyszłości Polski, dla lepszej koniunktury i poprawy stosunków wewnątrzpartyjnych (…)

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) zaczątki unii celnej między USA, Ekwadorem a Meksykiem być może spowodowują przekształcenie Unii Gospodarczej Ameryki Łacińskiej w organizację o znacznie unitarnym charakterze, choć do realizacji tego czego oczekiwałaby dyplomacja Eisenhowera nigdy nie dojdzie z racji sprzeciwu społeczeństwa większości krajów latynoamerykańskich. Nie zmienią tego wizyty w Meksyku, Panamie czy Ekwadorze w ostatnich dniach (…)

Aftenposten (Norwegia):

(…) lodowate stosunki włosko-jugosłowiańskie mogą nabrać wkrótce negatywnego zabarwienia w kontekście europejskim o ile EOBR zauważy, że wobec polubownego zakończenia kryzysu bałkańskiego to Włochy inspirują ruchy irredenty na terytorium Jugosławii. W takim wypadku zawieszenie Italii jest jak najbardziej prawdopodobne i być może spotka ją casus Polski (…)

Frankfurter Allgemeine Zeitung (RFN):

(…) Turcja gwałtownie protestuje wobec dalszego podnoszenia kwestii północnej Syrii, która od niedawna stanowi terytorium znajdujące się pod kontrolą Ankary. Konferencja francusko-hedastańska będąca dowodem na bezpośrednie wtrącanie się Francji w sprawy Lewantu wielokrotnie do tej pory doprowadzała do wrzenia stosunki francusko-tureckie. Francja nie mając nic do stracenia usiłuje odzyskać dawne wpływy w tym regionie (…)

Diariusz polityczny​

1.V. – wprowadzenie bojkotu włoskich towarów przez Radę Regencyjną Królestwa Jugosławii jako efektu nieprzyjaznej polityki Włoch wobec polubownego zakończenia sporu na Półwyspie Bałkańskim i wybitnym niezadowoleniu Rzymu wskutek takiego przebiegu zdarzeń.

2.V. – incydenty graniczne między Tanzanią a Zambią w południowej części Afryki częściowo załagodzone wobec wizyty w Dar-es-Salaam i rewizyty w Lusace na najwyższym szczeblu dyplomatycznym.

​

3.V. – prasa włoska nazywa pokój na Bałkanach ostatnim krokiem od zguby całej Jugosławii, a także reszty państw postjugosłowiańskich, jeśli nie wykopie się na czas toporu wojennego i nie obali do reszty karykatury władzy z Belgradu. Tylko konflikt lokalny i zniszczenie dziedzictwa Jugosławii może przyczynić się do uratowania niepodległości Słowenii, Chorwacji i Bośni z Hercegowiną, twierdzi włoska prasa.

4/5.V. – początek konferencji francusko-hedastańskiej w Damaszku poświęconej obecnej sytuacji płn. Syrii, która praktycznie stała się jedną z prowincji tureckich bez nadziei na uzyskanie namiastki autonomii nie mówiąc o połączeniu z Hedastanem. Protesty Ankary pozostały tutaj bez odpowiedzi.

​

6.V. – amerykańska dyplomacja nie rezygnuje z planów rozszerzenia swoich i tak szerokich wpływów w krajach basenu karaibskiego. Kolejna wizyta wojskowych US Army owocuje podpisaniem odpowiedniego dokumentu o charakterze cywilno-militarnym.

​

7.V. – Turcja uznaje północną część Syrii za swoją kolejną prowincję co do której kraje z przeszłością kolonialną nie mogą zgłaszać żadnych pretensji terytorialnych i protestów dyplomatycznych. Syria jako całość jest zresztą historycznym dziedzictwem dawnej przeszłości Turcji tak jak wszystkie kraje Półwyspu Arabskiego głosi oficjalny komunikat agencji Anadolu Ajansi z Ankary.

​

8.V. – władze panamskie starają się o zmniejszenie okresu wydzierżawienia Panama Canal Zone (Strefy Kanału Panamskiego) podczas wizyty jednego z wicesekretarzy stanu gabinetu Eisenhowera, ale osiągnięcie porozumienia w tej sprawie jest skazane na niepowodzenie.

9.V. – liczne demonstracje w Ciudad de Panama zmusiły delegację amerykańską do wcześniejszego opuszczenia Strefy Kanału Panamskego wobec niemożności dojścia do porozumienia w sprawie ograniczenia okresu dzierżawy.

10.V. – Meksyk rozpoczął rozmowy z USA w celu zacieśnienia kontaktów handlowych opartych na przygotowaniach do wprowadzenia swoistej unii celnej wraz z możliwością jej rozszerzenia na pozostałe kraje Ameryki Środkowej.

​

11.V. – macedońscy i czarnogórscy opozycjoniści ze Skopje i Podgoricy rozpoczęli głodówkę wobec niespełnienia obietnic rządu Jugosławii o poprawie statusu dwóch byłych secesjonistycznych prowincji.

​

12.V. – francuska prasa codzienna bez przerwy atakuje Palmiro Togliattiego, de facto dyktatora Włoch, którego nazywa dynamitem południa, jako, że ów polityk dąży nieustannie do wywołania lokalnego konfliktu na Bałkanach.

​

13.V. – Ekwador może przystąpić do sondowanej przez USA i Meksyk unii celnej, która może okazać się lepszym rozwiązaniem ekonomicznym niż obowiązujące porozumienie gospodarcze nawet mimo udziału wszystkich państw Ameryki Płn. i Płd.

14.V. – podpisanie pierwszego wstępnego dokumentu o powołaniu unii celnej przez przedstawicieli USA, Meksyku i Ekwadoru w Quito obok Pomnika Równika jako symbolu łączności Ameryki Płn. i Płd.

15.V. – Belgrad sugeruje EOBR zawieszenie w prawach członka Republiki Włoskiej jako państwa dążącego w dalszym ciągu do wywołania konfliktu na Bałkanach. Zdaniem Rady Regencyjnej niepodległość państw secesjonistycznych nie jest zagrożona i bratobójcza walka byłaby tutaj najgorszym rozwiązaniem.

 

POLSKA I ŚWIAT
HISTORIA ALTERNATYWNA
1936-1963

16-31 maja 1959

odcinek 530

Die Schnelle Reaktion
(Szybka reakcja)​

Polska​

Stanowisko Polski wobec możliwości wycofania się Włoch z sojuszu militarnego można było wyrazić dwojako. Przede wszystkim korzyści z utrzymywania stałego pokoju, ale też i osłabienie sojuszu militarnego poprzez secesję najsilniejszego państwa w tym gronie, a także możliwe odejście dwóch kolejnych. Prezydent Sosnkowski uznając pokój i bezpieczeństwo w regionie za najlepsze rozwiązanie dla Polski dał zielone światło na wyrażenie aprobaty dla opuszczenia sojuszu przez Włochy. Procedura wyjścia z aliansu wojskowego zapewne będzie niedługo uruchomiona. Polska zdaniem Sosnkowskiego musi odzyskać w Warszawie siedzibę główną EOBR, aby odnowić w sobie siły demokratyczne po krótkim okresie jej zahamowania.

Świat
najważniejsze wydarzenia​

Dagens Nyheter (Szwecja):

(…) szybka reakcja Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Rozwoju uchroniła po raz kolejny Półwysep Bałkański od sprowokowanej przez nieobliczalne Włochy wojny, która mogłaby ośmielić Turcję i Bułgarię do interwencji na co zapewne w Rzymie liczono. A tak obyło się jedynie na strachu, że Togliatti rozpęta wojnę, a później ruszy na niego europejska krucjata (…)

Le Soir (Belgia):

(…) Francja wytrwale utrzymująca przyjazne stosunki z Jugosławią postanowiła ostrzec Włochy przed możliwością bezpośredniej interwencji zbrojnej. O ile Włochy mogą powątpiewać w sens organizowania europejskiej krucjaty antywłoskiej o tyle francuskie siły zbrojne mogą być w pełni użyte wobec groźby przekształcenia włoskich manewrów adriatyckich w lokalną wojnę morską (…)

Berliner Zeitung (RFN):

(…) dyplomatyczne działania Chin na Dalekim Wschodzie wyraźnie osłabły co przypisuje się wzmożonej dyplomacji amerykańskiej, która zamierza zachęcić Japonię do rozmów skutkujących podpisaniem czegoś więcej niż tylko porozumienia gospodarczego. Być może władze amerykańskie zaniepokojone rozwojem sytuacji w tym regionie zechcą wzorem zasady utrzymywania równowagi wzmocnić wpływy Nipponu (…)

Diariusz polityczny​

16.V. – amerykańska prasa triumfuje nazywając osiągnięte porozumienie na linii USA-Ekwador-Meksyk mianem epokowego, które otworzy nową erę gospodarczą i przyczyni się do utrzymania stanu prosperity w ekonomii państw Ameryki Płn. i Płd.

17.V. – mnożą się włoskie incydenty zbrojne w przestrzeni powietrznej i na Adriatyku dot. stosunków z Jugosławią. Apele Rady Regencyjnej Królestwa Jugosławii do EOBR pozostają na razie bez echa.

18.V. – zakończenie konferencji francusko-hedastańskiej w Damaszku poświęconej sytuacji w płn. Syrii. Wobec braku chęci do podjęcia rozmów przez stronę turecką, dalsze sprawy związane z unifikacją wszystkich części Syrii są odłożone ad acta. Należało się tego zresztą spodziewać wskutek utrzymywania dużych sił zbrojnych przez Turcję w tym regionie za sprawą wojny domowej w pobliskim Libanie.

​

19.V. – wizyta premiera Bośni i Hercegowiny, Osmana Zulfikarpasicia w Bejrucie ma przełamać izolację secesjonistycznych państw Jugosławii. Spotkanie z przedstawicielem społeczności muzułmańskiej przebiega spokojnie mimo niespokojnej przecież stolicy Libanu.

20.V. – otwarcie przedstawicielstw dyplomatycznych (w randze charge d’affaire) Słowenii, Chorwacji, Bośni z Hercegowiną w Belgradzie ocenione jako dobry krok w stronę normalizacji stosunków na Bałkanach przez Rasmussena.

21.V. – stanowisko EOBR wobec włoskich prowokacji dyplomatycznych względem stosunków z Jugosławią od dawna było znane, jednak dopiero teraz nabrało oficjalnej mocy prawnej. Z dniem dzisiejszym członkostwo Republiki Włoskiej zostało zawieszone, co oczywiście wywołało lawinę krytyki na łamach prasy Italii.

22.V. – Palmiro Togliatti, socjalistyczny przywódca Włoch potępił zawieszenie swojego kraju w ramach Europejskiej Organizacji Bezpieczeństwa i Rozwoju, rozważa rozpoczęcie rozmów z Libią i Tunezją w sprawie wspólnego opuszczenia sojuszu z Polską, Słowenią, Chorwacją, Ukrainą i Węgrami.

​

23.V. – Jugosławia z radością powitała zawieszenie Italii w prawach członka EOBR jako wyraz dziejowej sprawiedliwości z powodu notorycznego naruszenia bezpieczeństwa i pokoju na Bałkanach – głosi oficjalny komunikat jugosłowiańskiej agencji prasowej.

​

24-25.V. – wizyta kanclerza RFN, Bluchera w Brukseli przyczynia się do poprawy wzajemnych stosunków, ale i zacieśnienia więzi gospodarczych mogących poskutkować czymś na wzór unii celnej, rozwiązania przejętego od porozumienia USA, Ekwadoru i Meksyku.

25-26.V. – konferencja państw basenu Morza Czarnego (Ukraina, Rosja, Turcja, Gruzja, Rumunia, Bułgaria) w Symferopolu na Krymie zwraca uwagę na konieczność wypracowania wspólnego stanowiska w kwestii coraz większego zanieczyszczenia wód przybrzeżnych i wyginięcia setek gatunków roślin.

​

27.V. – Gwatemala i Salwador, dwa państwa Ameryki Środkowej wyraziły swoją dezaprobatę odnośnie zawartego kilkanaście dni temu porozumienia o unii celnej między USA, Ekwadorem a Meksykiem. Ich zdaniem, taka unia osłabi ducha narodowego tych państw i przyczyni się do przyjęcia relacji na wzór USA-Puerto Rico.

28.V. – włoska marynarka wojenna rozpoczęła szeroko zakrojone manewry na Adriatyku, będące pewną demonstracją siły wobec ostatnich wydarzeń, wszystkie państwa basenu Morza Adriatyckiego potępiły decyzję Italii o rozpoczęcie manewrów w tak niekorzystnym czasie.

​

29.V. – Jamajka ogłosiła się republiką po tym jak władze brytyjskie wyraziły zgodę na skrócenie okresu utrzymywania dominium. Niedługo zatem na tym wyspiarskim kraju będą ogłoszone pierwsze wybory prezydenckie.

30-31.V. – Francja w sposób bardzo wyraźny ostrzegła Włochy przed podejmowaniem ryzykownych operacji nawodnych i powietrznych godzących w spokój w basenie śródziemnomorskim. EOBR przestrzega zarówno Francję i Włochy przed działaniami godzącymi w bezpieczeństwo mieszkańców Europy.