[A4K]Mołojecka sława- Ukraina AAR

Tą razą mam nadzieję doprowadzić AAR do końca. Tak mi dopomóż Bóg i święty krzyż.^^

Wersja gry: A4K 0,81
Poziom trudności: Hard
Poziom agresywności: Agressive
Państwo: Ukraina

I: PIERWSZY HETMAN, MYCHAJŁO (1409-1432)​

"Nalywajmo bratja
Krysztalewi czaszi
Szczob szabli ne braly, szczob kuli mynaly
Holiwońki naszi!"​

Starszy wojska ruskiego
Hetman Mychajło, a właściwie, książę Michał Karnowski, który przyszedł na świat na litewskim wówczas Podolu, objął władzę nad zbuntowaną Ukrainą w 1409 roku, choć o jakiejkolwiek prowadzonej samodzielnie polityce mógł mówić dopiero po roku 1411, kiedy to upadek państwa litewskiego stał się faktem. Ot, unia polsko-litewska przydała się... Polakom, bo nie zjedli ich Krzyżacy, zadowalając się połową borów litewskich, oraz Rusinom, którzy wykorzystując słabość monarchii Jagiełły usamodzielnili się ostatecznie, po trwającym dwa wieki przechodzeniem z rąk do rąk okresie. Litwinom unia się nie przydała, ale taka już jest historia- tylko ofiary się nie mylą (i tak rozumieć trzeba Jałtę!).

Jako starszy wojska ruskiego, zrusyfikowany Litwin (czy nawet Polak), Mychajło rządził największym spośród księstw ruskich. Na północ od niego rozpościerał się inny ważny ośrodek spadkobierców Rusi Kijowskiej- Księstwo Smoleńskie z którym już niedługo miał rozgorzeć bój o pierwszeństwo w ruskim świecie. Póki co jednak, w 1419 roku, kiedy rozpoczyna się nasza opowieść, Ukraina Mychajły wsparta sojuszem z Rusią Włodzimiersko-Halicką ze stolicą we Lwowie, była miejscem na krańcu świata, gdzie diabeł mówił "Dobranoc", a istnienie państewek ruskich zdawało się być przejściowe- potężniejące Węgry, zaborczy Zakon Krzyżacki oraz ciągle silna Złota Orda spoglądały łakome na owo "pogranicze", jak tłumaczyć należy nazwę Ukraina...

"Nie starszy, a hetman!", pierwsze reformy Mychajła (1419-1420)
Zgodnie z tradycją rozpoczętą przez przywódcę Husytów, Jana Žižkę, Mychajło nazwał się nie "starszym wojska", a hetmanem, najwyższym zwierzchnikiem, przywódcą całej wojskowej społeczności Ukrainy. Rusini składający się na jego podkomendnych i poddanych byli głównie ludem zbieraczy i myśliwych, sprzedającym swoje wyroby pośrednikom bizantyjskim i lwowskim Ormianom. Głównym ośrodkiem handlowym XVwiecznej Ukrainy był port w Jedysanie, a nad Bosfor i Lwów szedł właściwie cały handel regionu. Aby wzmocnić tam swoje wpływy, Mychajło wybrał najprostszą ówcześnie drogę- postanowił wżenić swoją rodzinę w możnych halickich i bułgarskich (do Bizancjum nie śmiał jeszcze się udawać z taką propozycją, bo dwór cesarski zabiłby posłów z Siczy śmiechem).

​

Poza tym, opierając się na swoim rodowym zapleczu na Podolu, postanowił wprowadzić tam administrację opartą na prawie niemieckim w odmianie polskiej. Zwiększyło to nieznacznie wpływy do kasy hetmańskiej na Siczy, ale przede wszystkim pokazało prozachodnią orientację polityki hetmana... Ukraina także zyskiwała wreszcie prawo nowocześniejsze od zwyczajowego, choć w bardzo ograniczonym zakresie.

​

"Wodzu, prowadź na Kijów!", wojna z księstwem kijowskim i żytomirskim (1420-1421)
Księstwo kijowskie, będące w przymierzu z księstwem żytomirskim, było podstawowym celem, jakie postawiło sobie za cel państwo ukraińskie. Drewniany Kijów, kurnik w porównaniu z Krakowem czy Pragą, był największym ośrodkiem miejskim w tej części Europy. Jego kupcy mieli układy z bogatym Nowogrodem, a metropolita był zwierzchnikiem całego prawosławia w regionie. Jednak to nie było najważniejsze. Kijów to symbol. Kto kontroluje Kijów, ten ma klucz do wszystkich ziem Rurykowiczów. Ciężko stwierdzić, czy już Mychajło widział się obok Ruryka, Włodzimierza i Świętopełka, czy dopiero tę doktrynę wprowadzą jego następcy. Wiadomo jednak na pewno, że hetman siczowy jako książę kijowski przestawał być przywódcą łupieżczej bandy, a stawał się pomazańcem Bożym. Rzecz nie do pogardzenia, jeśli chce się prowadzić konkretną politykę międzynarodową. Mychajło chciał. Pierwszego kwietnia 1420 przekroczył Dniepr- kości zostały rzucone.

​

Powiedzmy sobie wprost, że siły, jakie hetman przeznaczył na wyprawę na księstwo sojusznicze- Żytomierz (7 000) były niewystarczające. Jednakowoż, zajęcie Żytomierza nie zostało postawione jako priorytet w pierwszej fazie wojny- hetman obawiał się jednak odsieczy Kijowowi, zabezpieczył więc flankę podjazdem. W ten sam sposób Mongołowie w 1241 roku dali Henrykowi legnickiemu przydomek Pobożny, wysyłając prewencyjną wyprawę pod Legnicę... W listopadzie 1420 roku padł Kijów, w rok później Żytomierz. Oba księstwa zostały włączone do państwa. (przyp. autora- w Aberration oblężenia prowadzi się naprawdę szybko; plus tego jest taki, że faktycznie mogę się poszczycić szybkim powiększeniem państwa; minus jest taki, że robią tak wszyscy wokół, więc mapa wkrótce będzie zasługiwała na stwierdzenie, że jest hardkorem )

​

"O wyższości Kijowa nad Siczą i Jedysanem, albo o polityce miejskiej" (1421-1426)
Zdobycie Kijowa otworzyło drogę hetmanowi do rynku nowogrodzkiego. Pozostanie na Siczy oznaczałoby zwrócenie państwa zdecydowanie w kierunku południowym i wschodnim, na stepy czarnomorskie i ewentualnie południowe Bałkany. Konflikt ze Złotą Ordą, choć wydawał się nieubłagany, jednak w 1421 roku przerażał Rusinów. Przeniesienie stolicy do Kijowa otwierało kierunek zachodni i północny, gdzie hetman widział możliwości wzmocnienia swoich wpływów i zwiększenia szans w ostatecznych rozwiązaniach z Tatarami. Wybór nowej siedziby okazał się brzemienny w skutki...

​

Od razu narastał konflikt między innymi ośrodkami handlowymi a świeżo przyłączonym Kijowem. Jedysański port i Kamieniec Podolski podnosiły w tym okresie bunty przeciwko polityce hetmańskiej. Kolejne wyprawy handlowe obierały za kierunek nie Pragę przez Kamieniec czy Konstantynopol przez Jedysan, tylko Nowogród. Lokalne niezadowolenie przekształciło się w bunty (w Jedysanie w 1421, w Kamieńcu w 1425). Oba zostały krwawo spacyfikowane przez wojska hetmańskie.

​

Podjęte w latach 1422-1425 wyprawy kupieckie na Nowogród i Bizancjum przyniosły przejściowe opanowanie pierwszego, a znaczne wpływy w drugim ośrodku handlowym. Pieniądze i kontakty płynęły do Kijowa, a za sprawą pieniędzy lwowskich Żydów udało się przeprowadzić reformę wprowadzającą prawo niemieckie w odmianie polskiej na większość prowincji. Jedysan został pominięty z powodu niechęci lokalnych elit do polityki hetmańskiej. Mychajło miał się wyrazić, że Ukraina leży nie nad Morzem Czarnym, a "rzycią do niego", więc nie ma sensu przejmować się greckimi mieszczanami... Dla historyków jest to niejaki dowód na polskie pochodzenie pierwszego hetmana- Polak zawsze płacze za dostępem do morza, a jak je już ma, nic z tym faktem nie zrobi. Krótki okres pokoju przyniósł także rolnicze ożywienie na ziemi żytomierskiej.

​

"Z wyrazami największej złości...", czyli wojna ze Złotą Ordą (1426-1428) z wielce niemiłym akcentem smoleńskim (1426-1427)
Rok 1426 rozpoczynał się na Ukrainie źle. Na w skutek rozporządzeń krzyżackich i smoleńskich, a także ofensywy handlowej Hanzy, państwo utraciło sporo wpływów w Nowogrodzie, a kolejne wyprawy nie dawały satysfakcjonujących rezultatów. Smoleńszczanie wyraźnie dążyli do konfrontacji, ale hetman uznał, że problemy księstwa z Zakonem Krzyżackim (od 1419 prowadzili już 2 wojny, a okres rozejmu zaraz miał się skończyć) spowodują raczej pokojową politykę Smoleńska. Okazało się, że hetman podszedł do sprawy nieco zbyt optymistycznie... Smoleńsk owszem zaatakował Ukrainę, ale zrobił to jako drugi. W sierpniu 1426 na tereny ukrainne wkroczyli Tatarzy, a w październiku- Smoleńszczanie.

​

Ukraińców uratowała mroźna zima. W czasie, gdy rok 1426 zmieniał się w 27', połączone wojska mongolsko-smoleńskie ginęły setkami od mrozu pod Kijowem, a oddziały hetmańskie znosiły mniejsze zagony w Jedysanie i w bracławskiem. W kwietniu 1427 doprowadzono do odsieczy miasta, w wyniku której wojska najeźdźców zostały rozgromione. Hetman, na wieść o wkroczeniu Krzyżaków na ziemie smoleńskie, ruszył na Siewierszczyznę, by wymusić na księciu smoleńskim podpisanie pokoju. Tak się też stało. W międzyczasie Złota Orda ponownie zagroziła Kijowowi, a wojska hetmańskie musiały wycofać się w Bracławskie. Po reorganizacji postanowiono uderzyć na oblegających ponownie zaraz po mroźnej zimie, wydzielono także zagon do zniszczenia rekrutujących się ord na terenie wroga. Efektem tych działań było zmęczenie Złotej Ordy. W 1428 Orda poprosiła o zawarcie pięcioletniego rozejmu. Ukraina z pomocą pogody i Krzyżaków przetrwała zagrożenie swojej państwowości...

​

Wśród mrzonek i politycznych marzeń (1428-1432)
Ostatnie lata życia Mychajły przyniosły niewiele już pożytku Ukrainie. Pierwszy hetman po wojnie z Ordą próbował bezskutecznie zwasalizować Ruś Włodzimiersko-Halicką, powstał też pomysł, by wykorzystać zniewagę uczynioną przez posła smoleńskiego, by uderzyć na Smoleńszczyznę po minięciu okresu pokoju, by ją shołdować i wykorzystać w konfrontacji ze Złotą Ordą. Ostatecznie, nic z tego rozszerzenia zwierzchnictwa Kijowa nad ziemiami ruskimi nie wyszło. Książę kijowski-hetman, Mychajło, kiedy już umierał w swym łożu w Kijowie wydał jeszcze akt nadania prawa niemieckiego Jedysanowi, a na żądania Kamieńca i Jedysanu na przywrócenie dawnych przywilejów miał odpowiedzieć, "gawno, sucze siny!". To były jego ostatnie słowa...

​

AAR został oczyszczony i zamknięty.
Maciej