'Aut vincere, aut mori' - Modena AAR

'AUT VINCERE, AUT MORI'
Modena AAR




Wersja gry: 1.09 + ExtraWATK
Scenariusz: 1419 - Grand Campaign
Opcje scenariusza:

Zmiany:

Wstęp
-Rok 1419-




Chłód poranka i zamglony widok z okna powitały Mikołaja III d'Este w pierwszy dzień na nowej drodze ku świetności Księstwa Modeny. Umocniony sojusz z księstwami Milanu i Mantui pozwalał na podjęcie pierwszych kroków w zerwaniu ścisłych, acz niekorzystnych dla Modeny związków z Wenecją i Florencją, które nad władzą Mikołaja III piecze miały od roku 1383, gdy to w wieku lat 10 został on władcą ziem, którymi włada po dziś dzień. Dom d'Este mógł również liczyć na poparcie ze strony Papiestwa, które przychylnie odnosiło się do ich rządów, głównie dzięki wsparciu i dowodzeniu Armią Papieską w lidze przeciw Milanowi (rok 1403) oraz pielgrzymce Mikołaja III do Ziemi Świętej (rok 1413).


Geopolityczne połozenie Księstwa Modeny, rok 1419

Sytuacja wymagała jednakże odpowiedniego wyczekania, zastosowania chociaż szczątkowego elementu zaskoczenia oraz wykorzystania zamieszania na Płw. Apenińskim i Bałkanach. Od południa graniczyła bowiem Modena z prowincją florencką, Pizą a od północy z prowincją stołeczną potęgi morskiej, Wenecji. Kolejnym problemem mogła się okazać też sytuacja Mantui, będącej wasalem Wenecji.


Sojusz Milan-Mantua-Modena, rok 1419

Oczekiwanie na dogodną sytuację poświęcił senior Modeny na powiększenie zasobności skarbca, jak i usprawnienie systemu zbierania podatków z drugiej prowincji, Ferrary, gdzie powołano nowego, kompetentnego ale i dobrze opłaconego poborcę podatkowego. Sporą część podatków poświęcono także na inwestycje w handel, który co by nie mówić, był jednym z ważniejszych źródeł dochodów księstwa.





​

 

Rozdział I
-Rok 1419-1444-


Czasy niepokojów
-1419-1427-

Maj roku 1419. Ślub Łucji d'Este z potomkiem władcy Milanu tylko umacnia w przekonaniu Mikołaja III o jednomyślności sojuszników co do przeprowadzania niewielkiej korekty na mapie Płw. Apenińskiego w latach nadchodzących. W międzyczasie dochodzi również do silnego zacieśnienia stosunków z Sabaudią, która wyszła z propozycją ożenku księcia sabaudzkiego z roczną dopiero Ginewrą d'Este. Na spotkaniu w pałacu rodu d'Este w Modenie ustalono datę ślubu na około roku '33, tudzież '34.

Październik roku 1420. Szwajcarzy po dłuższych negocjacjach przyłączają się do sojuszu Milan-Mantua-Modena. Wysłannik szwajcarski wyjeżdżający już z Modeny, zostaje zamordowany na rubieżach miasta w niewyjaśnionych jak dotąd okolicznościach. Cała Modena i pobliskie miasta włoskie grzmią, nad Mikołajem III zbierają się chmury. Na szczęście do zerwania stosunków z nowym sojusznikiem nie dochodzi. Małe zadośćuczynienie pieniężne wydało się załatwić sprawę.

Listopad roku 1420. Wszystkie poszlaki prowadzą do domu znanej rodziny modeńskiej. Druga połowa miesiąca przynosi zabójstwo głowy owego rodu, a podejrzenia padają na księcia Modeny (bądź co bądź, słusznie). W mieście wybuchają zamieszki, stłumione jednakże dość szybko z pomocą milicji. Niezadowolenie w obu prowincjach utrzyma się chyba przez najbliższe miesiące. Chociaż... kto wie?



Luty roku 1422. Z Florencji przyjeżdża nieoczekiwany wysłannik księcia z ważną informacją. Konflikt w obozie wenecko-floreńskim zmusił go do podjęcia działań w sprawie bezprawnego usuwania kupców wszelkiej narodowości na rynku weneckim i dążenie Wenecjan do osiągnięcia monopolu. Zostaje podpisane porozumienie handlowe między oboma księstwami, który doprowadza do wzrostu wagi ich kupców na lokalnym rynku.



Sierpień roku 1422. Jak się okazuje, chęci i reformy nie zawsze sprzyjają rozwojowi państwa. Zbyt częste korekty dotyczące polityki wewnętrznej księstwa, jak i wahające się znacząco stawki podatkowe wprawiły w niezadowolenie mieszkańców obu prowincji. Doszło także do zahamowań w rozwoju infrastruktury i handlu. Burzowe już chmury zbierają się nad Mikołajem III.





Wojna o dominat w Italii Północnej
-1429-1431-

Marzec roku 1429. Kryzys polityczny rządów Mikołaja III d'Este jest już przeszłością. Uporanie się z przeciwnikami i odpowiednia naprawa i stabilizacja reform przygotowały odpowiednio księstwo do potencjalnych działań wojennych. Miesiąc wczesniej doszło do znaczącego przegrupowania wojsk florenckich i ich desantu w Dalmacji. Wenecko-florencki sojusz wypowiedział wojnę sojuszowi węgiersko-austriacko-czeskiemu. Zarówno pozostawiona samej sobie Piza jak i stolica Wenecjan stały otworem. Wysłannik modeński gnał ile sił ku Milanowi. Wojnę czas zacząć.



Szybka mobilizacja wojsk i uzupełniająca rekrutacja żołnierzy pomogły w szybkim i skutecznym ataku na Toskanię. Jak się jednak okazało, książę nie należał do ścisłej czołówki w sztuce rachowania. Koszty wojny przerosły Modenę, która zmuszona była zapożyczyć się na sporą kwotę w banku. Nie przejmujące się jednak sytuacją ekonomiczną wojsko parło do przodu. 6 miesięcy oblegana Piza upadła, a wojska modeńskie ruszyły na Florencję, dowodzone przez samego Mikołaja III de'Este (czemu nie sposób się dziwić, był przecież kondotierem). Tymczasem działania w Lombardii poszły nie po myśli Modeny - Wenecja oblegała Brescię. Nieoczekiwanie jednak do działań wojennych przyłączyła się Genua, która najwyraźniej chciała zająć którąś ze stron w walce o dominat. Pozostawanie neutralnym w sytuacji tejże wojny nie działało z pewnością na jej korzyść. Wsparte siły Mediolanu przegrupowały się, uzupełniły siły i po połączeniu z Armią Genui odbiły Brescię w miesiąc po zdobyciu Pizy.
26 listopada 1429 roku siły modeńskie niesione wysokim morale związanym z nieprzerwanymi zwycięstwami uderzyły na Armię Florencką.

Przebieg 'Bitwy o Florencję'



Armia Florencji została rozbita. Próbując w odwrocie odzyskać jeszcze Pizę natknęła się na niespodziewany desant wojsk Genui. Szczątkowa ilość żołnierzy próbowała stawiać jeszcze opór ruszając na Modenę. Na ich nieszczęście, wzmocnione przez pomoc Genui oblężenie doprowadziło do upadku Florencji w połowie października 1430 roku. Pokój (osobny) z Toskanią podpisano 1 Lutego 1431 w Milanie. Na jego mocy prowincja Piza została przyłączona do księstwa Modeny, a Florentczycy zapłacili niemałą kwotę (68) Mediolańczykom, jako przywódcy sojuszu.
Veneto upadło 1 kwietnia 1431 roku. Zdesperowani Wenecjanie, walczący obecnie na trzech różnych frontach, postanowili zapłacić ogromną kwotę (139) by Milan podpisał rozejm.

Kryzys poflorencki
-1431-1444-

Zwycięstwo w wojnie o dominat przyniosło Modenie ziemie, jednakże pogorszyło znacząco jej stan ekonomiczny. Ogromna pożyczka pożyczona od banku, jak się okazało, jest niemalże nie do spłacenia. By mieć jakiekolwiek szanse na spłacenie należności, książę Mikołaj III zmniejszył wielkość wojska o połowę, by następnie pozostawić jedynie niewielki oddział w Modenie. Na jego szczęście, po wojnie o dominat wszystkie państwa wokoło starały się zminimalizować straty powojenne i unikać konfliktów zbrojnych.

Kwiecień 1432 roku. Niemłody już Mikołaj III, którego żona umarła w 1429 roku, gdy ten oblegał Pizę, postanowił starać się o rękę królewny aragońskiej. Po wizycie w Barcelonie i rozmowach z Alfonsem V Aragońskim, Mikołaj otrzymał zapewnienie, iż poślubi on starszą z córek króla. W dwa miesiące później doszło do ślubu.

W 1433 roku Mantua postanowiła ostatecznie zerwać stosunki lenne z Wenecją. Wezwana do wojny Modena odmówiła wsparcia, tym samym zrywając sojusz. Niedługo później udało się za pośrednictwem żony Mikołaja III, królewny aragońskiej, doprowadzić do przyłączenia Modeny do sojuszu aragońsko-kastylijsko-papieskiego.

Sytuacja geopolityczna na Płw. Apenińskim po 20 latach



Wrzesień 1441 roku. Umiera Mikołaj III d'Este. Następca Mikołaja III zostaje Leonello d'Este. Jak się później okaże, władca dużo lepiej sprawdzającym się w panowaniu nad budżetem państwa. Przez okres trzech lat Leonellowi udaje się spłacić zapożyczone przez ojca pieniądze, kosztem, niestety, znaczącej, dwuprocentowej inflacji. Kolejnym celem, jaki stawia sobie nowy władca jest podporządkowanie sobie Sieny, pozostawionej na pastwę losu bez żadnego sojusznika i uspokojenie sytuacji na granicy z Florencją, która nie kryje się ze swoją znaczną mobilizacją wojsk. Kusząca wydaje się być również północna granica: Mantua po staniu się wasalem Milanu, zrywa i z nim stosunki lenne. Pozostaje więc pytanie, kto pierwszy zajmie się Mantuą: Modena czy Milan?

​

 

Rozdział II
-Rok 1444-1471-





Kryzys kościoła modeńskiego
-1444-1450-

Początkowe sukcesy administracyjne Leonella wzbudziły niepokoje pośród duchowieństwa modeńskiego, wspieranego przez samego papieża. Już od czasu zajęcia Pizy przez Modeńczyków, Państwo Kościelne niezbyt przychylnie spoglądało na poczynania rodu d'Este. Od tej pory graniczyło z Modeną dwoma prowincjami, co zmuszało do ostrożnego dysponowania wojskiem na północnych granicach i nie uszczuplaniem go aż nazbyt.
Napięcie pomiędzy kościołem lokalnym a władzą narastało coraz bardziej. Początkowo gorzkie słowa wypowiadane z ambony w stronę władzy przemieniły się później w jawne nawoływanie do buntu przez większość duchowieństwa, podsycane dodatkowo przez obecnego papieża, widzącego tu i swój interes.
W maju 1446 roku niewielka grupa księży paradując otwarcie na czele dość znaczącej grupy wiernych nawoływała do otwartego buntu i obalenia władzy rodu d'Este i przejęcia zwierzchnictwa Jego Świątobliwości.
Po dniu skandowania grupa przeniosła się pod ratusz Pizy, którego oblężenie rozpoczęła. Władze natychmiast wysłały posłańca do Modeny, który miał zrelacjonować wszystko Leonellowi d'Este. Głowa rodu w trybie natychmiastowym nakazała stracenie buntowniczych księży i wywieszenie ich na murach ratusza, ku przestrodze innym. W Pizie wybuchły zamieszki, stłumione w sierpniu tegoż samego roku. Reakcja papieża była natychmiastowa, Leonello popadł w niełaskę.



Fala niezadowolenia w Modenie rosła. Pojawiły się nawet przejawy herezji ze strony niepokornych kleryków, mimo iż wyżsi w hierarchii duchowni nawoływali do zaprzestania buntów. Heretycy protestowali przez 5 miesięcy na ulicach różnych miast, które były pod zwierzchnictwem rodu d'Este. Brak reakcji ze strony władz spowodował szybki zanik heretyckich zachowań pośród ludności. Postanowiono wrócić do dawnych, sprawdzonych metod.



Na początku roku 1450 wybuchł kolejny bunt, na którego czele stanęli pomniejsi klerykałowie. Podobnie stłumiony, przyniósł podobne efekty w postaci kolejnych buntów, również w Pizie. Cztery miesiące później Leonello d'Este umarł w niełasce. Jego miejsce zajął nieślubny syn Niccolo III, Borso.


Ustanowienie Księstwa Modeńskiego
-1450-1471-

Rządy Borso z początku nieudolne, doprowadziły po dwóch latach do zacieśnienia stosunków z Cesarzem. W roku 1452 Modena stała się oficjalnie Księstwem Modeńskim a ród d'Este jej prawowitą dynastią. Borso d'Este, mimo iż był synem z nieprawego łoża, stał się pełnoprawny członkiem rodu jak i księciem Modeny.




W roku 1458 doszło do spięć na linii Veneto-Modena. Jak zwykle restrykcyjni w swych cłach Wenecjanie nie omieszkali uprzykrzyć trochę życie modeńskim kupcom, którzy bądź co bądź pochodzili zza 'drugiej strony palisady'. Jak się jednak okazało, wstawiennictwo księcia Borso w ustępstwach na rzecz rozwoju handlu zarówno w kraju, jak i w Wenecji, doprowadziło do znacznej zmiany sił na Płw. Apenińskim. Pół roku później sojusz z Aragonią wygasł, a niepewny stanowiska Milanu książę wyszedł z propozycja sojuszu do Wenecjan. Jak się później okazało, sojusz ten był jednym z najbardziej owocnych sojuszy w historii zarówno Wenecji jak i Modeny, trwając przez ponad pół wieku i prowadząc oba państwa do rozkwitu.



II wojna o dominat
-1450-1471-

Po dziesięciu latach spokoju, książę Borso wyczuwając szansę na przejęcie pobliskiej Parmy wyruszył z wojskami na północny zachód. Miesiąc później wojska weneckie dowiedziawszy się o owych działaniach, przystąpiły do ataku na Brescię. Rozpoczęła się długa i mało komfortowa dla obu stron konfliktu wojna. Zarówno Brescia, Parma jak i nawet same Veneto próbowano zdobywać wielokrotnie. Niestety, żadna ze stron nie potrafiła przejąć pełnej inicjatywy, szala zwycięstwa przechylała się raz to na jedną, raz to na drugą stronę. Potyczki raz to wygrane, raz przegrane ukazywały nie tylko nieudolność i niekonsekwencję w walce przeciwników ale i samego księcia modeńskiego, który nie do końca radził sobie z wojennym rzemiosłem. Do ostatecznego podpisania rozejmu doszło po 2,5 roku potyczek. Pod nieobecność księcia modeńskiego Wenecjanie podpisali bardzo zyskowną ugodę z stroną przeciwną, dorabiając się na pokoju niemałej sumki złociszy.
Wściekły książę, usłyszawszy straszliwe wieści, dostał zawału, który sparaliżował połowę jego ciała. Zmarł rok później, nie pozostawiając po sobie żadnego potomka. Posiadał on jednak dwóch 'pół-braci', z których wybierał, pisząc testament. Ostatecznie tron książęcy, zgodnie z wolą zmarłego Borso przypadł Ercole, popieranemu przez Wenecjan. Jak się później okazać miało, decyzja ta obróciła losy Modeny o 180 stopni. Oto bowiem wigilia modeńskiego renesansu!












​

---------- Post dodany 03.12.2009 o 18:20 ----------Poprzedni post został napisany 02.12.2009 o 20:30 ----------

________
Widze ze bez wojen ubywa czytajacych. Tak wiec... Nastepny odcinek (dzis/jutro) z zapowiedzia duuuuzych podbojow (bb tez duzego ^^).