Bayern - StatAAR (czyli AAR statystyczny, obłędnie nudny)

[size=+2]Prolog[/size]​

Jest rok 1836. W Europie panuje pozorny spokój. Dzięki zdecydowanym działaniom koronowanych głów, rewolucyjny żar, który, z winy tyrana Napoleona, rozniósł się prawie na cały kontynent, zdawał się być ugaszony. Przywrócono trony, odbudowano ołtarze, wydaje się, że nic nie zachwieje nowym, ładem ustanowionym w Wiedniu...
Jednakże ogień raz rozpalony, łatwo rozpalić na nowo, zwłaszcza jeżeli ma to służyć interesom wielkich, na wielkiej politycznej szachownicy, każda figura porusza się na swój sposób. Jedną z tych figur, jest Bawaria, monarchia wciśnięta pomiędzy dwóch silniejszych graczy: Prusy i Cesarstwo Habsburgów...Sytuacja tego państwa, wydaje się być trudna, ale nowe czasy, czasy pary i stali, dają nowe możliwości.

Bawaria- niepozorna marionetka w rękach potężniejszych sąsiadów czy też wschodząca potęga?

[size=+2]Ciąg dalszy nastąpi[/size]​

od autora
Tak, dobrze widzicie. po raz kolejny zamierzam zabrać się za tworzenie AARa. Tym razem postanowiłem napisać AARa poważnego, pełnego nudnych tabelek i wykresów, oraz równie drętwych komentarzy do wymienionych. Wiem, że po zaprezentowanym, mniej niż skromnym prologu tego nie widać, ale postaram się, jak najszybciej wstawić pełnoprawny odcinek (najwcześniej dzisiaj popołudniu, najpóźniej w poniedziałek).

 

[size=+1]Odcinek pierwszy[/size]

1836-1846​

1. Sytuacja dyplomatyczna

Polityczna mapa Niemiec. Stan na 1 Stycznia 1836​

Obok militarystycznych Prus i rozległego, wieloetnicznego imperium Habsburgów, Bawaria jest największym z państw niemieckich. Jednakże zarówno pod względem potencjału gospodarczego, jak i siły militarnej, wyraźnie ustępuje swoim dwóm sąsiadom. Na chwile obecną wzajemne relacje królestwa bawarskiego z Austrią i Prusami, są dobre, lub w najgorszym wypadku poprawne. Jednakże ten stan, nie będzie trwać wiecznie. Powoli, rodzi się nowa świadomość, nowy cel ludu niemieckiego i jego władców- Niemcy zjednoczone pod jedną władzą. Zarówno Hohenzollernowie, jak i Habsburgowie, dążyć będą do dominacji, nad państwami Niemieckimi.
Bawaria stoi zatem wobec trudnego wyboru: Dołączyć do jednego z dwóch obozów i zjednoczyć się z resztą rodaków pod jego panowaniem, czy też, może wykorzystać dogodną pozycję, i wybić się na pozycję samodzielnego bytu? Tylko czas pokaże, która z tych opcji zostanie wybrana, i jakie będzie miała ona konsekwencje, nie tylko dla królestwa Bawarii, ale i dla całych Niemiec.

2.Demografia

Ogólny przegląd populacji. Stan na 1 stycznia​

a) Ludność
W roku 1836, ludność Bawarii liczyła 4, 440 tys. ludzi, co czyniło kraj jednym z liczniejszych, w regionie, wykluczając, rzecz jasna, dwa niemieckie mocarstwa. Zdecydowaną większość mieszkańców (68%) stanowiła ludność wiejska. W ciągu pierwszych 10 lat, wartość współczynnika urbanizacji (32%), nie uległa zmianie. Można wyróżnić dwa czynniki odpowiedzialne za taki stan rzeczy.
Pierwszym jest stagnacja przemysłu. Pomimo, wprowadzenia, całkowitego zwolnienia przedsiębiorców z podatków bezpośrednich, nowe zakłady przemysłowe nie powstawały. Bawarscy kapitaliści woleli inwestować swoje pieniądze w rozwój kolei, niż w nowe zakłady. Istniejące fabryki, nie przyciągały ludzi chętnych do pracy. Wiąże się to poniekąd z drugim czynnikiem, jakim był wyraźny wzrost wydajności w produkcji rolniczej i, co za tym idzie, wzrost płac w tym sektorze. Migracja do miast, zwyczajnie się nie opłacała.

​

Jak widać z powyższego wykresu. w ciągu tych 10 lat, ludność Bawarii stabilnie wzrastała, aby w roku 1844 przekroczyć 5 milionów.

​

Wykres powyższy sugeruje, że przyrost populacji, był jednolity dla wszystkich regionów państwa. Jednakże ciekawszych obserwacji dostarczają wykresy zdające sprawę z dynamiki populacji. Wskaźnik wyliczony został na podstawie następującego wzoru:
([size=+1]X[/size]t+1[size=+1]-X[/size]t)/[size=+1]X[/size]t

gdzie:
[size=+1]X[/size]t - wartość parametru X w okresie t.
[size=+1]X[/size]t+1 - wartość parametru X w okresie t+1

Wskaźnik ten zdaje sprawę z tego, jaki odsetek wartości parametru w okresie poprzednim, stanowi jego przyrost/spadek w okresie następnym.

​

Jak widać z powyższego wykresu, wskaźnik ten był w interesującym nas okresie stabilny, chociaż wykazywał pewną tendencję spadkową, możemy mieć zatem do czynienia z przyrostem wygasającym. A jak wyglądała dynamika zmian populacji dla poszczególnych regionów?

​

Jak widać, tylko jeden region wyłamuje się z ogólnego, stabilnego trendu. Jest to region Pfalz (Palatynat), zamieszkany przede wszystkim przez rolników pracujących w licznych lokalnych sadach. Za tak drastyczny spadek, odpowiada wyraźna migracja za Ocean, przede wszystkim, do Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Trudno wskazać na jednoznaczną przyczynę owego wyjątkowego w skali kraju ruchu ludności. Prawdopodobną przyczyną może tkwić w obecności na terenie tego regionu, widocznej populacji protestantów, którzy zniechęceni konserwatywną, niesprzyjającą innowiercom władzą, postanowili poszukać lepszego życia w Nowym Świecie. Migrację mogą również napędzać, powoli odradzające rewolucyjne dążenia, plaga, która trapi nie tylko Bawarię, ale i całą Europę.

b) Dochód i nierówności dochodowe

​

Pomijając nagły (wywołany, upowszechnieniem się nowych narzędzi mechanicznych w rolnictwie i produkcji dóbr nieprzetworzonych) wzrost odnotowany pod koniec trzeciej dekady XIX wieku, PKB Bawarii, wykazywało znaczną stabilność.

​

Wielkość nierówności dochodowych wyrażona wartością współczynnika Giniego*, wskazuje, na niewielkie nierówności dochodowe. Może być związane przede wszystkim ze strukturą ludnościową państwa. 90% mieszkańców mieści się w pierwszej, najniższej kategorii podatkowej. Owe 90% posiada 60% dochodu w całej populacji. Jak widać, z poniższego wykresu, wartość współczynnika Giniego wzrastała, był to jednak wzrost powolny. Wielkość nierówności dochodowych pozostała niewielka.

​

3. Produkcja, finanse i infrastruktura

Budżet. Stan na 1 stycznia 1836​

Wzrost zanotowano prawie we wszystkich sektorach, jednakże w związku z pojawieniem się nowych technologii, szczególnie wyraźny przyrost zanotowała produkcja w sektorze rolniczym. Była to dobra wiadomość dla budżetu państwa, który, poprzez podatki i cła, mógł wykorzystać ten korzystny dla siebie trend.

​

Szczególnie istotny, był przyrost w produkcji drewna, które przez pierwsze dwa lata, trzeba było importować, by sprostać wymaganiom krajowego rynku. Dzięki zwiększonej wydajności bawarskich drwali, udało się nie tylko w pełni zaspokoić zapotrzebowanie krajowych tartaków, ale również udostępnić nadwyżki na eksport. W chwili obecnej jedynym dobrem importowanym w większych ilościach, jest węgiel niezbędny dla hut szkła. Do pewnego wzrostu w całościowej produkcji, przyczynił się również rozwój kolei.
Sytuacja gospodarcza była tak dobra, że w roku 1842 podjęto decyzje o obniżeniu podatków, dla klasy średniej i niższej. Stopę podatków zmniejszono odpowiednio o ok. 11 i 16 punktów procentowych. Budżet nie odczuł w związku z tym poważniejszych strat.

​

Przełom trzeciej i czwartej dekady XIX, był również czasem rozwoju kolejnictwa na terenie królestwa Bawarii. Epoka kolei rozpoczęła się w kwietniu 1841 roku, kiedy to w Inglostadt, powstała pierwsza, lokalna linia kolejowa.

​

Dalszy rozwój następował szybko, w ciągu 4 lat, cały kraj został pokryty podstawową siecią linii kolejowych.

Ostatnia dekada, była również okresem upowszechniania się kolejnych nowinek technicznych. Pojawiły się wydajniejsze maszyny, ulepszyła organizacja pracy.
W 1841, powstała giełda papierów wartościowych, dzięki czemu pieniądze inwestorów i zapotrzebowanie przedsiębiorców mogły się łatwiej spotkać.
Upowszechniły się również metody wydobycia czystszego węgla, jednakże wobec braku znaczących złóż tego surowca, jest to technologia, która nie miała większego przełożenia na sytuację gospodarczą.

​

W roku 1843, do księgarni i bibliotek, trafiły pierwsze wydania prac ekonomicznych. w kręgach ekonomistów i myślicieli społecznych szerzyły się koncepcję, dzisiaj uważane za "klasyczną szkołę w ekonomii". Do wydawanych w tym czasie pozycji należały:

"Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania" Davida Ricardo
"Zarys nauki ekonomii politycznej" Williama Nassau Seniora
"Prawo" Frederica Bastiata

​

ciąg dalszy nastąpi

* O tym, czym jest i jak wygląda współczynnik Giniego dowidzieć się można chociażby z Wikipedii. Równocześnie zaznaczam, ze współczynnik wyliczony przeze mnie na potrzeby gry, nie jest właściwym współczynnikiem Giniego. Ze względu na ograniczone informacje musiałem przyjąć kilka nierealnych założeń. Pokazany w AARze współczynnik, jest raczej małym smaczkiem, niźli próbą edukowania społeczeństwa w zakresie ekonometrii. Dlatego też nie zabijacie mnie również za wyliczenie PKB i PKB per capita.

Jeżeli ktoś jest ciekawy, jak wyliczyłem współczynnik Giniego, niech pisze na PW, jeżeli będzie was dosyć dużo odpisze w temacie. Jak nie, to odpiszę na PW.
Oczywiście, jeżeli ktoś ma jakieś propozycje dotyczące tego, jakie statystyki mogłyby się znaleźć w tym AARze, to proszę pisać. Zobaczę na ile da się je z grubsza sensownie wyliczyć.

od autora To jeszcze nie koniec odcinka. Po prostu przekroczyłem limit obrazków w poście. Postaram się, dokończyć odcinek najszybciej jak się da.

 

kontynuacja odcinka

4. Polityka

Przegląd systemu politycznego. Stan na 1 stycznia 1836​

W latach 1836-1846, Bawaria pozostała monarchią w starym stylu. Dobra sytuacja gospodarcza i relatywnie korzystna sytuacja społeczna nie wymuszały na władcy żadnych ustępstw. Cała władza znajdowała się w rękach króla, istnienie partii politycznych było dopuszczane, jednakże władza miała prawo zdelegalizować każdą organizację polityczną, jeżeli tylko usprawiedliwiał to interes państwa (w praktyce władca miał w tej kwestii wolną rękę). Istnieje tylko prasa państwowa, nie dopuszczane jest wydawanie prasy niezależnej.

​

W interesującym nas okresie, istniały w Bawarii cztery znaczące siły polityczne. Każda z nich odzwierciedlała pragnienia popularne wśród całej populacji niemieckiej.
Stronnictwem obecnie cieszącym się poparciem władcy, było stronnictwo konserwatywne, zrzeszające monarchistów, jak i zwolenników umiarkowanych reform konstytucyjnych. W kwestiach gospodarczych konserwatyści stanowili specyficzną mieszankę nauk angielskich i francuskich ekonomistów, jak i przestarzałych merkantylistycznych doktryn. Gospodarka rynkowa nie była odrzucana, jednakże, zdecydowana większość członków tego stronnictwa optowała, za ingerencją państwa w określonych sektorach, takich jak infrastruktura i polityka socjalna. Państwo powinno również mieć możliwość ustanawiania dowolnie wysokich ceł.
Konserwatyści byli zwolennikami agresywnej polityki zagranicznej. Dlatego też, sprzyjali wysokim wydatkom na zbrojenia.
W kwestiach światopoglądowych, stronnictwo konserwatywne optowało za dominacją wartości katolickich w życiu społecznym.

Kolejnym stronnictwem było stronnictwo Narodowe, reprezentujące przede wszystkim interesy bawarskich magnatów oraz pozostałych zwolenników ancien regime.
Nacjonaliści, ze względów moralnych, sprzeciwiali się rewelacjom nowomodnych ekonomistów, trzymając się kurczowo przekonania, że gospodarka jest prywatnym interesem króla. To on, a nie jakaś "niewidzialna ręka rynku" ma decydować o rozwoju określonych gałęzi gospodarki. Poza tym podzielali oni stanowisko konserwatystów w pozostałych kwestiach.

Zupełnie różne podejście reprezentowali liberalni demokraci, ideologiczni spadkobiercy francuskich reformatorów i rewolucjonistów, wielu spośród nich rekrutowało się z Bawarskich lóż masońskich. Liberałowie w pełni przyjmowali dorobek klasycznej teorii w ekonomii, odrzucali wysokie cła i wszelkie ingerencje w gospodarkę. Stali w obronie wolności wypowiedzi, wolności zrzeszeń i stowarzyszeń. Liberałowie częstokroć bronili modnej w kręgach oświeceniowych inteligentów ideę braterstwa wszystkich ludzi. W swoim statucie niejednokrotnie podkreślali, ze podstawowe prawa powinny być zapewnione każdemu, bez względu na wyznanie, język czy też pochodzenie.
W odróżnieniu od konserwatystów i nacjonalistów, Demoliberałowie odrzucali dominację katolicyzmu w życiu społecznym, w jego miejscu promując tolerancję religijną (chociaż podobnie ich przeciwnicy byli nastawieni nieprzychylnie do wszelkich przejawów ateizmu).

Najbardziej radykalni z liberałów, dołączyli do nowej organizacji, zwanej Radykalną Partią Robotniczą. Postulaty tej organizacji wymierzone były jednoznacznie w dotychczasowy dorobek państwa i wartości jakie ono reprezentowało. Radykałowie w pełni akceptowali rewolucyjne hasło "Wolność, Równość, Braterstwo... albo śmierć".
Dziwić powinno, jak tak skrajna, grożąca konserwatywnemu establishmentowi, partia pozostała legalne w interesujących nas latach. Pewnym jednak jest, ze przy obecnym układzie sił delegalizacja jest tylko kwestią czasu. Być może władza nawet nie będzie musiała szukać powodów...

graficzna reprezentacja zjawiska przestępczości i działań anty-rządowych. Stan na 1 stycznia 1846​

5.Wojskowość

Stan wojsk Bawarskich na dzień 1 stycznia 1836​

Jak na swoje ambicje i możliwości, Bawaria posiada bardzo skromne siły zbrojne. Dwie dywizje piechoty i 5 dywizji w rezerwie. Jest to zdecydowanie za mało, by skutecznie obronić się przed sąsiadami, nie mówiąc już o prowadzeniu skutecznych działań zaczepnych. Natychmiastowo podjęto decyzję o zakupie broni i zaopatrzenia, niezbędnych do powołania kolejnych dywizji rezerwy i nowych dywizji regularnych. Zainwestowano również w rozwój nowych wzorców, zmierzające w stronę dalszej profesjonalizacji armii i skuteczniejszego planowania.

​

Na efekty nie trzeba było długo czekać. 20 września 1846 roku nowa dywizja piechoty została rozmieszczona w Ascheffenbergu. W Grudniu 1846 roku Bawaria posiadała 3 dywizje piechoty (w tym jedną wzmocnioną dodatkową baterią ciężkiej artylerii) i 13 dywizji w rezerwie. Postanowiono również zadbać o rozwój kadr. Dzięki hojnym wydatkom na zbrojenia i szkolnictwo wojskowe, wielu synów klasy wyższej wiązało swoją karierę z korpusem oficerskim. jednym z takich młodych, zdolnych oficerów był Heinrich Seltz, decyzją jego królewskiej mości awansowany na generała 5 pażdziernika 1843. Reprezentował on Clausewitz-owską szkołę obrony, zaś w życiu prywatnym dał się poznać jako niepoprawny romantyk, dziecko swojej epoki.

Rozmieszczenie wojsk bawarskich w 1845 roku​

Wciąż było to jednak za mało, dlatego też rząd jego królewskiej mości postanowił podjąć jeszcze jedną, ryzykowną decyzję, która równocześnie mogła być odczytana jako dyplomatyczna deklaracja.

Na początku roku 1845, rząd jego królewskiej mości przyjął dekret "O linii Frankońskiej", dotyczący budowy sieci redut przy północnej granicy państwa. W związku z tym przyjęto również dekret o zakupie zagranicznej artylerii i materiałów wybuchowych, niezbędnej do konstrukcji systemu fortyfikacji.

Realizacja pierwszego etapu konstrukcji, etap drugi rozpoczęto pod koniec roku 1846​

Podejmując taką decyzję Bawaria może poważnie narazić się królestwu Prus, tym samym zbliżając się do obozu Habsburgów. Czyżby Monachium podjęło decyzję co do swojej przyszłości?

Ciąg dalszy nastąpi​

Oczyszczone i zamknięte.
Jakbyś chciał kontynuować - daj znać na PW.

Elaith