"Chory człowiek Europy"

Chory człowiek Europy
czyli
ALL HAIL OTTOMAN EMPIRE!



Odcinek pierwszy
"I'm not dead yet!"



Imperium Osmańskie w 1911 roku​

Początek XX wieku. Cóż to były za czasy! Ludzkość gwałtownie przechodziła z jednej epoki w drugą. Radio, samochody, samoloty... No i oczywiście polityka.
Na pierwszy rzut oka niby nic szczególnego, jednak cierpliwość państw Trójprzymierza i Trójporozumienia wyczerpywała się. Jasne było ówczesnym przywódcom, że prędzej czy później czara goryczy zostanie przelana...

A obok tego wszystkiego Imperium Osmańskie. Państwo, które imperium w zasadzie było już tylko z nazwy. Kilka wieków wcześniej postrach krajów chrześcijańskich, za późno wyrwało się z XVIII-wiecznego snu i wiek XIX w jego historii przepełniony jest porażkami, konfliktami wewnętrznymi, do czego dochodzi jeszcze zacofanie...
Na przełomie wieków rozpadające się "Devlet-i Ebed-müddet" ("wieczne państwo") nazwano "chorym człowiekiem Europy". Turcja nie ma na co czekać, jest początek roku 1911, ostatni dzwonek na reformy!

I Co tam, panie, w polityce? (i o dyplomacji słów parę)

W Imperium Osmańskim ustrojem panującym wciąż był oczywiście absolutyzm. Teoretycznie najwyższą władzę sprawował sułtan Mehmed V Reşad ("Prawowierny"), rządzący od 1909 roku, po obaleniu swego brata, Abdul Hamida II. Teoretycznie, ponieważ od 1908 roku faktyczną władzę sprawowała partia zwana Komitetem Jedności i Postępu, stworzoną przez członków ruchu młodotureckiego.

Wgląd na politykę Turcji na początku 1911 roku​

Wysoka Porta posiadała kontrolę nad oficjalnie niezależnymi, lokalnymi watażkami arabskimi w Hidżazie i Asirze. Ponadto emir Dżabal Szammaru udzielił wojskom osmańskim zgody na przemarsz przez jego ziemie.

Głównymi celami ówczesnej ekspansji terytorialnej Turcji był Egipt (co nie przeszkadzało jednak z dobrymi stosunkami z Wielką Brytanią) i oczywiście Zakaukazie, o które spór Imperium toczyło ze swym odwiecznym wrogiem, Rosją.

Relacje państwa Osmanów z mocarstwami​

Ponadto, 12 stycznia podpisano umowę z zaprzyjaźnionym Królestwem Persji, które zobowiązało się dostarczać ropę w zamian za węgiel. Trzy dni później do Stambułu przybył także przedstawiciel Imperium Brytyjskiemu, podpisując z Turcją umowę o wymianie brytyjskiego węgla i innych surowców na tureckie "czarne złoto".

​

II Gospodarka i rozwój technologiczny

No cóż, nie oszukujmy się. Przemysł- zwłaszcza zbrojeniowy- był zacofany i słaby, gospodarka opierała się na rolnictwie. Pomocą w rozbudowie fabryk i infrastruktury zajmowały się zagraniczne spółki państwowe, co oczywiście wiązało się z długami.

Rzut oka na ekonomię​

Priorytetem w badaniach były wojska lądowe, koleje i przemysł zbrojeniowy.

​

III Armia

Wojska lądowe

Armia osmańska znajdowała się w nie lepszej sytuacji. Podstawę jej stanowili silni, twardzi chłopi z Anatolii, jednak łączność, zaopatrzenie i wreszcie samo dowództwo- kolokwialnie mówiąc, kulało. Od 1902 roku organizacją i wyposażeniem wojsk lądowych zajmowała się niemiecka misja (z wyjątkiem niezależnej od wojska żandarmerii, którą pozostawiono Francuzom). Niemieccy oficerowie pod dowództwem marszałka Colmara Freiherra von der Goltza do roku 1911 zreorganizowali niemal wszystko- zreformowali system poboru do wojska, strukturę organizacyjną wojsk, stworzono także praktycznie pierwsze plany mobilizacyjne. Oczywiście, nic za darmo, ale dzięki temu stworzono podwaliny nowoczesnej armii tureckiej...

Logiczną konsekwencją działalności niemieckiej misji wojskowej było wprowadzenie niemieckiego uzbrojenia.
Podstawowymi karabinami były Mausery, a w niektórych jednostkach żandarmerii- francuskie Lebele wz. 1886. Z pistoletów- Mausery wz. 1896 7,63 mm, a także Browning M1903. Z katabinów maszynowych- Spandau o kalibrze 7,62 mm.
Artylerię oparto o działa Krupp kalibru 77 milimetrów, ponadto różne działa górskie i haubice.

Armia lądowa zorganizowana była w 42 dywizje- 20 piechoty liniowej, 10 kawalerii i 12 milicji.

​

Jedną z pierwszych decyzji sztabu w '11 było rozmieszczenie wojsk na Bałkanach.

​

Imperium zainteresowało się także lotnictwem, i to dość wcześnie, gdyż Osmanlı Hava Kuvvetleri (Siły Powietrzne Imperium Osmańskiego), podporządkowane dowództwu wojsk lądowych, utworzono już w czerwcu 1909 roku, po wizycie w Stambule francuskich lotników. Pierwszy pilotów wysłano na szkolenia do Europy w 1910 roku.

"To nie jest kraj dla Severiana", czyli flota

Marynarka wojenna Imperium także była szkolona i organizowana przez zagranicznych wojskowych- w tym przypadku oczywiście Brytyjczyków. Liczyła 14 okrętów, i była zgrupowana w jedną flotyllę dowodzoną przez sir Arthura Limpusa.

​

Czy Imperium Osmańskie przetrwa?

OMG ZAPOMNIAŁEM O JEDNYM SCREENIE

 

Przepraszam, ale obawiam się, że to może być już koniec.
Nie chodzi o słomiany zapał do pisania, tylko... Pół dnia męczę się z AI Włoch, które sobie robi ze mnie, kolokwialnie mówiąc, jaja. Jak mam wszystko zmieniać by gra miała chociaż trochę sensu, logiki i klimatu, to z moim pechem do modowania innych rzeczy niż grafika i słabą psychiką prędzej zejdę na zawał/popełnię samobójstwo zanim dotrwam chociażby do wojen bałkańskich...
Ale zobaczymy jutro.

W każdym razie, gdyby nie cholerne problemy techniczne, to już byście w ekstazie komentowali, a już się akurat coś zaczynało dziać.

EDIT:
Wybaczcie, że będę trochę chamski (już po prostu nie wytrzymuję), ale jak potraficie bawić się AI, to może byście pomogli zamiast czytać i czekać jak Żydzi na Mesjasza.
BŁAGAM NA KOLANACH.

---------- Post dodany 05.12.2009 o 21:59 ----------Poprzedni post został napisany 04.12.2009 o 21:09 ----------

Chory człowiek Europy
czyli
ALL HAIL OTTOMAN EMPIRE!

Odcinek drugi
"Generał Italia"
"1.I-22.XI.1911"​

Rok zaczynał się niepozornie, kolejne miesiące nie przynosiły żadnych ogromnie ważnych dla Imperium wieści, przenieśmy się zatem na chwilę w inne rejony globu.

3 maja zaściankowy Sułtanat Maroka znów znalazł się w centrum ważnych wydarzeń, które od końca lat 90. XIX było kością niezgody między Republiką Francji a Cesarstwem Niemiec. Na samym początku wpływy w tamtym rejonie były celem samym dla siebie, lecz od 1910 roku obie strony miały konkretne cele. Francuzi chcieli włączyć je do swojego imperium kolonialnego, Niemcy- użyć jako karty przetargowej za francuskie Kongo, niezbędne do realizacji projektu Mittelafrika (niemieckiego pasa kolonii w środku Afryki, ciągnącego się od Atlantyku po Ocean Indyjski).

Akurat w maju 1911 nadarzyła się okazja do ostatecznego rozwiązania konfliktu- w okolicach Fezu wybuchło powstanie. Wielu polityków i wojskowych francuskich opowiedziało się za wkroczeniem wojsk do Maroka, jednak ostatecznie doszło do nagłego zwrotu w polityce Paryża wobec sułtanatu- kraj postanowiono zostawić w spokoju.
Rok zaczynał się niepozornie, kolejne miesiące nie przynosiły żadnych ogromnie ważnych dla Imperium wieści, przenieśmy się zatem na chwilę w inne rejony globu.

3 maja zaściankowy Sułtanat Maroka znów znalazł się w centrum ważnych wydarzeń, które od końca lat 90. XIX było kością niezgody między Republiką Francji a Cesarstwem Niemiec. Na samym początku
wpływy w tamtym rejonie były celem samym dla siebie, lecz od 1910 roku obie strony miały konkretne cele. Francuzi chcieli włączyć je do swojego imperium kolonialnego, Niemcy- użyć jako karty przetargowej
za francuskie Kongo, niezbędne do realizacji projektu Mittelafrika (niemieckiego pasa kolonii w środku Afryki, ciągnącego się od Atlantyku po Ocean Indyjski).

Rok zaczynał się niepozornie, kolejne miesiące nie przynosiły żadnych ogromnie ważnych dla Imperium wieści, przenieśmy się zatem na chwilę w inne rejony globu.

3 maja zaściankowy Sułtanat Maroka znów znalazł się w centrum ważnych wydarzeń, które od końca lat 90. XIX było kością niezgody między Republiką Francji a Cesarstwem Niemiec. Na samym początku
wpływy w tamtym rejonie były celem samym dla siebie, lecz od 1910 roku obie strony miały konkretne cele. Francuzi chcieli włączyć je do swojego imperium kolonialnego, Niemcy- użyć jako karty przetargowej za francuskie Kongo, niezbędne do realizacji projektu Mittelafrika (niemieckiego pasa kolonii w środku Afryki, ciągnącego się od Atlantyku po Ocean Indyjski).

Akurat w maju 1911 nadarzyła się okazja do ostatecznego rozwiązania konfliktu- w okolicach Fezu wybuchło powstanie. Wielu polityków i wojskowych francuskich opowiedziało się za wkroczeniem do Maroka, jednak ostatecznie doszło do nagłego zwrotu w polityce Paryża wobec sułtanatu- kraj postanowiono zostawić w spokoju.

​

Wracając do Wysokiej Porty- 1 czerwca miało miejsce ważne wydarzenie dla tureckich sił zbrojnych. W miejscowości Yeşilköy powstała baza lotnicza Tayyare Istasyonu ve Mektebi ("stacja i szkoła lotnicza"). Inwestycja ta była jednym z symboli modernizacji Imperium.

Przez dłuższy czas wszystko szło w dobrym kierunku- brak żadnych konfliktów powodował, że Turcja mogła spokojnie zająć się w spokoju zająć rozwojem. Nic jednak nie trwa wiecznie- 30 września sielanka została przerwana...
Dlaczego?

Królestwo Włoch, podobnie jak Niemcy, w momencie zjednoczenia było "nieco" spóźnione na podział świata. Inne państwa- Wielka Brytania, Francja, Holandia czy Portugalia zdobyły swoje kolonie w czasie epoki wielkich odkryć, świat był podzielony, nie były to już czasy
zakładania misji handlowych i wysyłania ekspedycji w celu pokonania "metrowych dzikusów uzbrojonych w trawę" czy innych "pokój miłujących Pigmejów z Górnej Wolty", mieszkających na tych terenach.

Mimo wszystko Włosi chcieli stworzyć własne imperium kolonialne. Jednym z celów była Libia- ostatnia osmańska posiadłość w Afryce Północnej. Odizolowana od reszty osłabionego Imperium, wydawała się idealnym celem. W 1900 roku rząd włoski i francuski podpisały tajne porozumienie,
w myśl którego Francja miała kierować swoje interesy ku Maroku, a Włochy- Libii; oba państwa dawały sobie nawzajem wolną rękę w swoich strefach wpływów.
W 1902 roku Włochy rozpoczęły plan "pokojowej penetracji" Libii. Ze wsparciem finansowym banku rzymskiego Włochy rozpoczęły przygotowanie gruntu pod fizyczną inwazję, m.in. poprzez finansowanie włoskiego osadnictwa na tych terenach. Osmanowie zauważyli włoską działalności i włożyli ogromny wysiłek, by powstrzymać tę ekspansję. Udało się. Rozwój ekonomiczny stanął w miejscu, Bank Rzymski mocno ucierpiał finansowo.
Brytyjscy i niemieccy finansiści musieli spłacać długi Banku wobec jego akcjonariuszy. Bank Rzymski do 1911 roku zainwestował w Libii do 1911 roku około 4-5 milionów dolarów. Za te pieniądze rząd włoski zorganizował włoskie szkoły, poczty, ekspedycje archeologiczne i zachęcić Włochów do sięgnięcia po więcej.

W 1911 roku napięcie zaczęło rosnąć. Pchnięty na fali nacjonalizmu lud zaczął wychodzić na ulicę i demonstrować, wzywać do aneksji Libii. Dla Turcji nie mogło to się dobrze skończyć... Pod koniec września osmański ambasador w Rzymie, Seyfettin Bej, spotkał się z włoskim ministrem spraw zagranicznych, Marchese di San Giuliano.
Włoch postawił sprawę jasno- albo Imperium Osmańskie po dobroci wycofa się stamtąd i w etapach przekaże swoje afrykańskie terytorium, albo Włochy użyją siły...

Ultimatum włoskie spotkało się z odmową- głównie ze względów prestiżowych, Imperium nie chciało dłużej być politycznym pariasem, od którego w dodatku wszyscy mogą sobie wziąć, co chcą. Militarnie była to kiepska decyzja- garnizony libijskie nie były przygotowane do wojny, przerzucenie posiłków uniemożliwiał brak statków transportowych i zdecydowana przewaga Regia Marina nad Osmanli Donanmasi.

​

W każdym razie, wojna się rozpoczęła, dowództwo wykorzystało chwilowy brak działań nieprzyjaciela. 1 października pośpiesznie przeprowadzono mobilizację arabskich oddziałów samoobrony.

Mobilizacja była przeprowadzona bardzo "na szybko", w skrajnych przypadkach na jednego Mausera przypadało kilku ludzi. Mimo wszystko Arabowie byli w bojowym nastroju, co było spowodowane głównie przez muzułmańskich duchownych, którzy określili wojnę z Włochami jako wojnę o wiarę, lecz także słuszną obawą, że rząd Włoch w swojej nowej posiadłości faworyzować będzie włoskich osadników.

W Libii chwilowo nic się nie działo, możemy więc chwilowo przenieść się do Chin, gdzie działo się niemało.

​

Otóż 11 października 1911 roku, z inspiracji powstałej w roku 1905 Ligi Związkowej i jej założyciela, Sun Yat-sena, wybuchło w Wuchangu powstanie przeciwko dynastii Qing, które zapoczątkowało demokratyczną rewolucję chińską. Dni monarchii absolutnej w Chinach wydają się być policzone. Zamieszanie w Cesarstwie wykorzystały inne narody- niepodległość od Chin ogłosił Tybet, ujgurska Republika Sinkiangu, Chanat Mongolski. W Mandżurii powstała kilka Fengtien, która może być zwiastunem tego, co czeka Chiny...

​

13 października wróg wreszcie dał oznaki życia, w Zuarze zdesantowała się jedna włoska dywizja piechoty, która zajęła teren bez żadnego oporu. Po krótkim odpoczynku ta sama dywizja rozpoczęła marsz w głąb libijskich pustyń, a 16.X generał Nuri Bej, niejako łamiąc rozkaz, postanowił zatrzymać Włochów poprzez prewencyjny atak. Na niewiele się to zdało, wobec przewagi Włochów zdecydował się wycofać.

​

Z kolei, w celu drobnego poprzeszkadzania Włochom (tylko tyle można było zrobić) w transporcie wojsk i zaopatrzenia, marynarka wojenna Imperium wreszcie wypłynęła z portów. Było to 19 października, i już następnego dnia doszło do spotkania z małą grupą włoskich okrętów. Bitwa była wygrana. Kolejne drobne zwycięstwo miało miejsce 28.X na Morzu Jońskim.

​

Gdy niedaleko Tobruku Limpus próbował zatopić włoskie okręty, włoska 5 Dywizja Alpejska zaatakowała Trypolis. Milicja arabska nie mogła stawić zbyt długiego oporu i dwa dni później wycofała się.

​

Działania wojenne dosięgły nie tylko Libii. 25 października Włosi zajęli wyspę Rodos, dowództwo zaczęło się nawet obawiać, że będzie to baza wypadowa do lądowania w Anatolii...

​

26-go Włosi wkroczyli do Trypolisu.

Viva Italia!​

Pod koniec miesiąca turecki wywiad zdobył informacje o tym, że włoski przemysł był tak naprawdę nieprzygotowany do wojny i boryka się z niemałymi problemami. Cóż, jakieś osłabienie wroga zawsze się przyda...

​

Mimo problemów z zaopatrzeniem, Włosi wciąż w natarciu- 27.X atakują Homs, gdzie wycofała się dywizja Nuri Beja; bitwa zakończona włoską przegraną; z kolei 29.X zajmują Ghadames.

30 października Włosi przestają się bawić na Morzu Śródziemnym- w drugim starciu na Morzu Jońskim osmańska flota doznaje poważnych strat i jak najszybciej się wycofuje.

Nikt z nich nie przypuszczał, że za miesiąc wszyscy będą leżeć na dnie Morza Śródziemnego​

Tego samego dnia ma miejsce kolejna bitwa pod Homs, które tym razem pada, turecka 21. Dywizja znów się wycofuje. Włosi ostatecznie zajmują ten obszar 22 listopada...

​

Przenieśmy się na chwilę z piaszczystych pól bitewnych Libii i zobaczmy, co tam na "froncie" dyplomatycznym. 2 listopada bułgarski minister spraw zagranicznych, Konstantyn Stoiłow, wysyła do Stambułu depeszę z propozycją zwołania konferencji na temat przynależności terytoriów spornych między Carstwem Bułgarii a Imperium Osmańskim, co oczywiście było równoznaczne z zażądaniem tych terenów i również oczywiście spotkało się z odmową.
Sytuacja na Bałkanach również zaczyna się zaogniać.

Wyborny dowcip!


Libia 22 listopada 1911, czyli, jakby to powiedział żołnierz amerykański, "snafu"​

 

Chory człowiek Europy
czyli
ALL HAIL OTTOMAN EMPIRE!
Odcinek trzeci
"Złamany Półksiężyc"
22.XI.1911-14.V.1912

"Zamierzałem podbić Rodos i podporządkować sobie Italię"- napis na grobowcu sułtana Mehmeda II Zdobywcy​

W Libii bez zmian. Przez kilka miesięcy.
Armia osmańska przegrupowywała się w okolicach Bengazi, podczas gdy Włosi bez oporu zajmowali kolejne ziemie. 9 grudnia generał broni Caviglia, najwidoczniej żądny sławy i awansu, wysunął się na czoło włoskiego pościgu i zajął Socnę.

Powolne postępy powodowane były głównie przez kiepską infrastrukturę, oraz problemy z zaopatrzeniem (które dręczyły także i Turków).

​

15 dnia tego samego miesiąca znów się coś zaczęło dziać. Wtedy to właśnie z okrętów zauważonych z Bengazi desantu dokonali bersaglieri i batalion "piechoty morskiej". Atak zakończył się porażką, Turcy i Arabowie zepchnęli Włochów niemal do morza.

I bersaglieri du...​

W roku 1911 nic więcej nie miało się już wydarzyć.

Najeźdźcy nie bawili się w zbytnie świętowanie Nowego Roku ani leczenie kaca i już 5 stycznia 1912 wkroczyli do Syrty, gdzie znów nie zastali tureckich żołnierzy, którzy zresztą zastosowali taktykę spalonej ziemi, co w takim klimacie było bardzo bolesne...

Dziewięć dni później niezniechęcony Caviglia zajął Agedabię jako przyczułek do ataku na Bengazi, który musiał wkrótce opuścić- Kemal Bej wykorzystał okazję i popsuł włoską ofensywę w czterodniowej bitwie; milicja arabska odzyskuje region 30 stycznia.

Arrivederci, signore Caviglia​

Na morale żołnierzy źle wpłynęły nowe plotki. Niewykształceni Beduini opowiadali między sobą, że niewierni sprowadzili prosto z piekieł latające potwory, które sieją zamęt i zniszczenie pośród walczących lub maszerujących wojsk, a nawet podczas odpoczynku w obozie. Bardziej "światowi" żołnierze i tureccy oficerowie wiedzieli dobrze, o co chodzi...

​

22-go lutego cztery włoskie dywizje zajęły Aujilę i od razu rozpoczęły atak na siły Kemala. Jednym z powodów tureckiej przegranej było ponowne użycie "latających potworów"- czyli samolotów Bleriot XI oraz sterowców. Nie poczyniły wielkich szkód, lecz wywołały panikę wśród obrońców, chociaż jedną maszynę udało się zestrzelić. Po trzech dniach Turcy i Arabowie wycofują się.

​

Tempo walk w Afryce znów zwolniło na jakiś czas; przenieśmy się zatem znów do gabinetów dyplomatycznych.
Otóż 14 marca do szefa wywiadu trafiła nowa wiadomość- Bułgaria i Serbia podpisały tajny sojusz wojskowy, wymierzony przeciwko Turcji. Były także plany ataku na Imperium- wobec zagrożenia nastąpiła kolejna dyslokacja wojsk na Bałkany.

8 kwietnia wojsko włoskie zajmuje Msus; oskrzydlony Kemal nie ryzykuje i natychmiast wycofuje się z zagrożonego Bengazi. Z powodu nadejścia burz piaskowych Włosi nie mogą nawet użyć samolotów ani sterowców by zbombardować jego kolumny. Wkraczają do miasta dopiero 26 kwietnia.

Skoro już wspomniano o lotnictwie, na wiosnę 1912 roku Siły Powietrze Imperium Osmańskiego wreszcie miało lotników- byli to kapitan Fesa Bej i porucznik Yusuf Kenan Bej, którzy ukończyli kursy we Francji w marcu. Przywieźli ze sobą dwa samoloty Deperdussin REP (jedne z piętnastu zakupionych przez Turcję ze składek publicznych). 27 kwietnia wykonali loty nad Stambułem. Był to pierwszy raz, kiedy tureckie samoloty latały na tureckim niebie...

​

Negocjacje między wrogami zaś trwały i dzięki nim wojska głównego bohatera kampanii libijskiej nie zostały nigdy rozgromione w walce; 11 maja na wskutek uzgodnień włosko-tureckich podpisane zostaje zawieszenie broni. Wysoka Porta nie widziała już sensu dalszej walki, mimo niemrawości włoskich ofensyw.

​

Trzy dni później w Lozannie delegacje obu walczących stron podpisują traktat, na mocy którego Libia, Rodos i Dodekanez zostają przekazane Zjednoczonemu Królestwu Włoch. Mimo to wojna w tamtym rejonie się nie kończy- z powodu kiepskiej łączności do niektórych dowódców nie dociera wiadomość o zawarciu pokoju, jeszcze inni zostają z powodu honoru, a Senussi (lub Sanusi), założony w 1837 roku islamski suficki ruch polityczno-religijny organizuje walkę partyzancką, oczywiście z pomocą tureckiego wywiadu wojskowego, który wkrótce potajemnie wyśle tam oficerów.
Dochodzić będzie do otwartych bitew, a wojna pokaże tylko nieudolność Włochów i fanatyczną waleczność bojowników Senussi.

Ahmed Sharif-es-Senussi, przywódca ruchu od 1902 roku i człowiek, który zapewni Włochom zajęcie na kolejne parę lat

Bojownicy Senussi​

Imperium Osmańskie przegrało swoją pierwszą wojnę w XX wieku. Jedyną jej korzyścią dla Turków były nowe doświadczenia, np. w walce z lotnictwem. Akurat, gdy na Bałkanach zaczyna się gotować, wiedza ta mogła się wkrótce przydać...​

 

[/COLOR]

Chory człowiek Europy
czyli
ALL HAIL OTTOMAN EMPIRE!

Odcinek czwarty
"Bałkańskie boje"
"14 V-8 XI 1911"

"Bóg jest zawsze po stronie silniejszych batalionów"- Napoleon Bonaparte​

Wojna się skończyła, ale życie toczyło się dalej. Spokój jednak znowu miał nie trwać długo...

26-go maja zakończono budowę nowych fabryk zbrojeniowych. Był to milowy krok dla tureckiego przemysłu, który zaczął się usamodzielniać.

​

Bałkańscy monarchowie znów knuli. 30.V do tajnego sojuszu dołączyła Czarnogóra i Grecja, zaś już 16.VI sojusz został przekształcony w tzw. Ligę Bałkańską. Pod koniec tego samego miesiąca Bułgarzy ponawiają swoje żądania dotyczące Tracji. Nowy "kryzys bałkański" zmusza sztab do przerzucenia kolejnych sił w te rejony. Wywołało to burzę, sprzymierzone państwa uznały to za akt agresji i zażądały zaprzestania koncentracji wojsk. Osmański minister spraw zagranicznych odparł, że każe państwo ma prawo do podejmowania takich kroków, kiedy czuje się zagrożone. Dla Ligi Bałkańskiej jasne już było, że Turcy prześwietlili ich plany.

Na Bałkanach nigdy nie jest spokojnie


Karykatura przedstawiająca Imperium i państwa bałkańskie


Studencka manifestacja prowojenna w Stambule​

Aż w końcu stało się. 18 października Królestwo Czarnogóry wypowiedziało Porcie wojnę; natychmiast przyłączyły się pozostałe państwa Ligi Bałkańskiej. Dzień później nieliczna, lecz dzielna armia tej górskiej monarchii zaatakowała Macedonię.

​

Spotkała jednak większy opór niż się spodziewała i niebawem zarządzono odwrót. Następnego dnia Djevad Pasza, ten sam dowódca, który bronił się przed Czarnogórcami, rusza w pościg za ich armią i przekracza granice. Niestety, ofensywa kończy się fiaskiem- po stronie obrońców są góry i deszczowa pogoda.

Tego samego dnia ruszył się front na południu- trzy greckie dywizje bez oporu wkraczają do Edessy. Helleni są entuzjastycznie witani przez rodaków, którzy masowo zgłaszają się do wojska jako ochotnicy. Jednakże od razu następuje masowy kontratak trzynastu tureckich dywizji- Grecy wycofują się już 21 października.

​

Nie udało się tam, to próbują gdzie indziej- 21.X Janina pada bez walki, w dniach 29.X-30.X Turcy próbowali ją odzyskać, starania spełzły na niczym.

​

W międzyczasie połączone wojska serbsko-bułgarskie atakują Pristinę- znów bez skutku. Djevad będzie się skutecznie bronił jeszcze przez wiele miesięcy.

​

W zmaganiach z Grekami nic ciekawego- turecka kawaleria odbija Edessę, ale w obliczu ataku sześciu greckich dywizji musi zawrócić.

Dwa dni później miał mieć miejsce przełomowy moment wojny- następuje natarcie w kierunku bułgarskiego miasta Płowdiw, i po krwawej, czterodniowej bitwie Bułgarzy wycofują się na północ...

​

Wygrana bitwa, zgodnie z planami naczelnego dowództwa, rozpoczyna ofensywę w głąb Bułgarii. W dniach 30 października-3 listopada odbywa się bitwa, w której po raz kolejny armia bułgarska zostaje pokonana. Miejsce jej miało symboliczne znaczenie- była to Warna... Gdy padały pierwsze strzały, Grecy wdarli się do południowej Albanii.

​

Imperium skończyło z żartami- trzeciego listopada trzynaście dywizji ruszyło w kierunku Sofii, stolicy Bułgarii... Car wraz z rodziną ewakuował się, wielu mieszkańców uciekło w panice. Djevad wyraźnie chciał być pierwszy w Sofii, gdyż to właśnie jego dywizje atakowały najwścieklej, a ciężka artyleria ostrzeliwała pozycje bułgarskie dzień i noc. Po pięciu dniach zażartej bitwy, bułgarski dowódca zarządził odwrót...

Ciężka artyleria ostrzeliwuje Sofię


Podczas bitwy po stronie tureckiej wzięły udział nieliczne samoloty, które wykonywały loty rozpoznawcze, jednak nie odegrały większej roli; przy okazji Turcy dowiedzieli się, że Bułgarzy także posiadają lotnictwo, być może nawet liczniejsze, bo wsparte zagranicznymi ochotnikami​

Działania ofensywne przeprowadzono również na froncie greckim- w dniach 4-6 listopada odbyła się bitwa, w wyniku której Turcy odzyskali Vlore. Jednak już dzień później osmańska dywizja kawalerii, która zajęła teren, wycofała się z powodu greckiego ataku...

Sytuacja 8 listopada 1912​

 

Chory człowiek Europy
czyli
ALL HAIL OTTOMAN EMPIRE!

Odcinek piąty
"Today Sophia, tomorrow Belgrad"
"14 XI 1912-1.IV.1913​

Sprawy przyjęły nieoczekiwany obrót. Nikt ze sprzymierzonych królów ani trzecioosobowych obserwatorów nie przypuszczał, że niestabilne i upokorzone w wojnie z Włochami Imperium... Ale najpierw omówmy, jak to wszystko wyglądało.

14 listopada następuje dzień żałoby dla wszystkich Bułgarów- tureckie wojska triumfalnie wkraczają do Sofii, rodzina królewska ledwo uciekła na północ.

Turcy w Sofii​

Było to niemal równoznaczne z przejściem działań wojennych w fazę "dobijania przeciwnika". Następnego dnia osmańskie dywizje atakują Konstantę, która poddaje się już 16 listopada.

​

Tego dnia ruszyli się wreszcie Serbowie; zajęli oni Novi Pazar.
Zajęcie Sofii i Konstanty nie do końca obniżyło morale Bułgarów; wręcz przeciwnie, wielu z nich, widząc, w jakim niebezpieczeństwie znajduje się ich ojczyzna, masowo zaciągali się do wojska, by z niemal fanatyzmem bić Turków. Jednym z tych efektów była próba kontrofensywy w południowej Dobrudży (18.XI), lecz ta się nie udała.

Za to udał się turecki szturm na Plewen, który miał miejsce tego samego dnia.

​

19 listopada generał Hakki Pasza na czele swojej 10. Armii podejmuje kolejną próbę odbicia południowej Albanii- i znów mu się udaje, greckie wojsko wycofuje się z Vlore następnego dnia.

​

20 listopada dywizje serbskie przejmują kontrolę nad Pristiną. Osmańskie dowództwo na razie nie reaguje, gdyż priorytetowymi obszarami działań są Bułgaria i Grecja.

A propos Bułgarii- 21 listopada jej wojska podejmują ostatnią, rozpaczliwą próbę przejęcia inicjatywy- kontratakują na wrogie dywizje zgromadzone w Plewenie. Atak był od początku bez szans...

Ostatnia, rozpaczliwa szarża​

Wojsko bułgarskie straciło kontrolę nad większością przedwojennych terytoriów, i wystarczyło niewiele, by po prostu anektować kraj. Mimo tego postanowiono zaczekać, jedynie szachując Bułgarów, by wymusić negocjacje pokojowe, które zaczynają się już wkrótce.

​

Można powiedzieć, że walki z Grekami prowadzone były ze zmiennym szczęściem- 22 XI turecka kawaleria wskutek ogromnej przewagi liczebnej wroga musi poddać Skopie.

​

Upadek tego miasta zrekompensowany został kolejnymi dwiema ofensywami:
- w kierunku Edessy (22 XI-24 XI; zwycięstwo Turków)

​

- w kierunku Janiny (22 XI-24 XI; przegrana Turków)

​

23 listopada strona bułgarska przedstawia swoją ofertę pokoju, którą Wysoka Porta odrzuca, żądając jeszcze więcej; pokonani nie mieli innego wyboru jak się zgodzić. Pokój przewidywał reparacje wojenne, udzielenie zgody na przemarsz wojsk tureckich przez tereny Królestwa i oddanie Płowdiwu oraz Warny.
Dzięki zawarciu pokoju kilka dywizji mogło teraz zostać przerzuconych do walki z innymi wrogami...

​

26 XI generał Fevzi zdecydował się zaryzykować atak na greckie dywizje w Larissie; bitwa skończyła się jego zwycięstwem dwa dni później.

​

1 grudnia postanowiono wygnać Greków ze Skopie; jedna dywizja kawalerii nie mogła stawić dłuższego oporu i następnego dnia się wycofała. Lecz gdy Djevad Pasza maszerował przez Macedonię, Skopie obsadziły nowe siły greckie. W dniach 6-8 XII miejsce miała kolejna bitwa, i tym razem
wygrana.
[/center]

Niedługo potem znów przystąpiono do odzyskania umocnionej Janiny- tym razem skutecznie (17 X).

​

Zaś Serbowie znów wykorzystali brak reakcji Turków i wkroczyli do Albanii, zajmując 18 października Tiranę.

Trzeba było na jakiś czas powstrzymać działania ofensywne wojsk serbskich, dlatego 23 grudnia zaatakowano Pristinę, jednak dzień później Turcy musieli odpuścić.

​

26 grudnia zaś podjęto próbę udaną próbę odbicia Tirany.

Albańscy muzułmanie modlą się za tureckie zwycięstwo​

Tuż przed końcem roku znów ruszono machinę wojenną na południu- 30 grudnia pada greckie Agrinio. Kierunek- Ateny!

​

Tego samego dnia Serbowie wycofują się z Pristiny.

​

W Nowy Rok i parę dni po nieco spokojnie, lecz 10 stycznia wojna znów się rozkręca na pełne obroty- Turcy nacierają na Cetynię, stolicę Czarnogóra; na drodze stają im wojska czarnogórskie i serbskie pod osobistym dowództwem króla Mikołaja. Atak kończy się niepowodzeniem, strona atakująca wycofuje się 11 stycznia.

​

W dniach 11-12.I miał miejsce także nieudany szturm na Ateny.

​

Z kolei, pod koniec miesiąca w stolicy kraju doszło do ważnego wydarzenia politycznego...
Otóż od jakiegoś czasu mocarstwa europejskie naciskały, by Turcja zaprzestała działań wojennych i zawarła już rozejm. Wielu rządzących tureckich polityków z koalicji tzw. Unii Liberalnej było za zakończeniem działań wojennych i już na początku stycznia zaczęto się nad tym poważnie zastanawiać. Nie spodobało się to pewnemu odłamowi Komitetu Jedności i Postępu, skupionego wokół trzech ludzi- Ismaila Enwera, Dżemala i Taalata Paszy, którzy, mimo i tak korzystnego już wyniku wojny, pragnęli totalnego zwycięstwa nad Ligą Bałkańską.
Był to pretekst do działania.
23 stycznia odbył się zamach stanu. Uzbrojeni oficerowie i członkowie Komitetu, z Enwerem na czele, wkroczyli do siedziby wielkiego wezyra, Kamila Paszy, którego zmusili do rezygnacji ze stanowiska i aresztowali. Podczas zamachu zastrzelony został także minister wojny, Nazim Pasza.
Od tej pory praktyczną władzę w państwie sprawować miał dyktatorski "triumwirat trzech paszów", czyli Enwer, Dżemal i Taalat, z czego ten pierwszy, choć oficjalnie sprawujący jedynie funkcję szefa sztabu i naczelnego dowódcy wojsk lądowych, sprawował największą władzę. Miał wtedy 32 lata...

Aresztowanie wielkiego wezyra


Od lewej- Enwer Pasza, Dżemal Pasza, Taalat Pasza​

A sułtan? Jak do tej pory, stał z boku, w zasadzie na własne życzenie będąc jedynie figurantem...

Tymczasem wróćmy do działań wojennych.
W dniach 25 I-26 I ma miejsce kolejne ważne wydarzenie. Generał Fevzi Pasza znów przystępuje do ataku na stolicę Grecji- tym razem skutecznego...

W drodze do Aten​

3 lutego, gdy pod wzgórzem Akropolu przemaszerowały kolumny tureckich wojsk, ewakuowany rząd zwrócił się z propozycją pokojową- zrzeknięto się terytoriów spornych, zapłacono jednorazowe reparacje wojenne i udzielono zgody na przemarsz wojsk.

​

Imperium Osmańskiemu to wystarczało, dlatego zaakceptowano propozycję i czym prędzej rzucono resztę wojsk na północ Bałkanów.

6 lutego to data zdobycia stolicy Czarnogóry, Cetynii; jest to też data rozpoczęcia tureckiej okupacji wojskowej tego kraju. Stary król Mikołaj I, jego rodzina, rząd oraz wojsko przebywają w Serbii.

​

15 lutego Enwer Pasza wygrywa bitwę o Nisz. Stamtąd już niedaleka droga do Belgradu...

​

W dniach 19-22 lutego ma miejsce nieudana ofensywa na znajdujący się w rękach serbskich Novi Pazar.

​

Jednak następna bitwa (28 II-29 II), mająca na celu osłonę marszu Enwera na stolicę, udaje się.

Sam Belgrad jednak nie zostaje jeszcze zdobyty- 3 marca Serbowie skutecznie zatrzymują Turków.

​

Fiaskiem zakończyła się próba zdobycia Uzic (5 III- 7 III).

​

Wkrótce, 12 marca, odbyła się druga próba zdobycia Belgradu- podobnie jak w przypadku Aten, zakończona zwycięstwem... Ostatnia stolica wrogów padła!

Żołnierze tureccy w Belgradzie​

Skończyło się tak jak poprzednio- 29 marca Serbia zaoferowała pokój, a jako że państwo to wraz z Bułgarią było naczelnym inspiratorem stworzenia Ligii Bałkańskiej, przekazano kontrpropozycję z ostrymi żądaniami, dotyczącymi głównie rozbrojenia. Przy okazji, pokój zawarto także z Czarnogórą.

​

Wojna, nazwana potem bałkańską, zakończyła się. Pomyślnie dla Turcji, która zaskoczyła nagle cały świat...

Jednak to nie był jeszcze koniec. Ci, którzy dzierżyli ster polityki międzynarodowej Wysokiej Porty, wiedzieli, że te wszystkie pokoje i rozejmy były tylko rozwiązaniem tymczasowym, a pozostałe kwestie jeszcze się ureguluje...

​

 

AAR oczyszczony i zamknięty, w razie chęci kontynuacji proszę się kontaktować z funkcyjnymi działu.
Wyjątkowo tak, bo limit obrazków na odcinek uniemożliwia edycję powyższego posta ; )

Pozdrawiam
Goliat