Dziedzictwo Bolesławów

Prolog

Władysław Herman dał się zapamiętać jako jeden z najbardziej nieudolnych władców wywodzących się z dynastii piastowskiej. Mało kto pamiętał, iż po wygnaniu Bolesława Śmiałego to właśnie on zaprowadził pokój w kraju i dzięki korzystnym mariażom zdołał zabezpieczyć granice państwa. Wypominano mu za to uległość wobec Cesarza, zrzeczenie się korony królewskiej, a przede wszystkim dostanie się pod wpływ palatyna Sieciecha, co ostatecznie zaowocowało konfliktem z synami, Zbigniewem i Bolesławem, który zaowocował podziałem państwa.

4 czerwca 1102 roku Władysław Herman zmarł. Między będącym zaledwie wyrostkiem Bolesławem a starszym, pochodzącym prawdopodobnie z nieprawego łoża Zbigniewem rozpoczęła się walka o piastowskie dziedzictwo. Jeszcze przed śmiercią ojca Bolesław nawiązał rozmowy z przedstawicielami możnowładztwa. Najpotężniejsze polskie rody: Porajowie, Duninowie oraz Gozdawowie w zamian za nadania ziemskie zgodzili się stanąć po stronie Bolesława. Wkrótce zbrojni mazowieckiego rodu Gozdawów podjęli próbę uwięzienia przebywającego w Płocku Zbigniewa. Ten jednak został w porę ostrzeżony i zdołał zbiec z miasta. Pozbawiony sojuszników podróżował w przebraniu na południe aby przekroczyć Bramę Morawską i schronić się na dworze księcia czeskiego.


Koronacja Bolesława III na Króla Polski.

Przejęcie całkowitej władzy w Polsce było pierwszym z sukcesów Bolesława. Nie przyszedł on jednak za darmo. Młody książę został w zamian pomoc został zmuszony do udzielenia znacznych nadań ziemskich popierającym go możnowładcom. Duninowie otrzymali Dolny Śląsk wraz z Wrocławiem, Porajowie ziemię opolską i cieszyńską, zaś Gozdawowie władzę nad Mazowszem. Bolesław nie zamierzał jednak poprzestać na zdobyciu władzy książęcej nad całą Polską. Tuż po ucieczce Władysława posłał on poselstwo do Rzymu z prośbą o zgodę na koronację królewską, plując tym samym w twarz samemu cesarzowi. W zamian za koronę Bolesław obiecywał walkę z północnym pogaństwem: Bałtyjskimi plemionami Prusów, Litwinów i Jaćwięgów oraz Związkiem Wieleckim i Pomorzanami. Ponadto zgodził się on na nadanie arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu ziemi santockiej, wraz ze strategicznym grodem w Santoku, strzegącym dostępu do Wielkiej Polski. Co jednak najważniejsze Bolesław zgodził się poprzeć Ojca Świętego w sporze o inwestyturę, występując tym samym przeciw Cesarzowi. Wiosna roku 1103 przyniosła do Krakowa pomyślne wieści. Papież wydał zgodę na koronację. 1 kwietnia 1103 roku arcybiskup gnieźnieński koronował Bolesława III na czwartego króla Polski. Korona Bolesława Śmiałego spoczęła na skroniach jego imiennika. Legenda mówi, iż po koronacji na polach wokół Gniezna, na tle czerwonego, wieczornego nieba pojawił się biały orzeł, a promienie zachodzącego słońca sprawiały iż jego głowa zdawała się być przyozdobiona złotą koroną. Krążył tak ponoć aż do zmierzchu by kolejnego dnia nie pozostawić po sobie śladu.

 

Nie jest to kontynuacja "Kronik", ściągnąłem moda Somewhat More Historical i zacząłem grę od zera. Data nietypowa, bo nie widziałem jeszcze żeby ktoś grał Bolesławem Krzywoustym. A w odpowiedzi na narzekania, że za krótko pozwolę sobie wrzucić pierwszy odcinek

Bolesław III

Król Polski 1103 - ?

O początkach panowania szlachetnego Bolesława

Koronacja byłaby jedynie przejściowym sukcesem Bolesława, gdyby nie udało mu się pozostawić po sobie następcy. Dlatego jeszcze w dniu koronacji wysłał on do Kijowa poselstwo prosząc tamtejszego kniazia Świętopełka o rękę jego córki Zbysławy. Wkrótce otrzymał on odpowiedź pozytywną. W Krakowie odbyły się wielkie uroczystości, a Zbysława została koronowana na Królową Polski. Początek panowania Bolesława był również okresem burzliwych przemian w świecie chrześcijańskim. Zachęcony sukcesem I Krucjaty i powstaniem Królestwa Jerozolimy Ojciec Święty zdecydował ogłosić się kolejną wyprawę krzyżową. Tym razem celem miała stać się okupowana od wieków przez Maurów Andaluzja, a poza odpuszczeniem grzechów stawką była również korona królewska, co stanowiło szczególną zachęta dla pomniejszych książąt i władyków z całej zachodniej Europy. Do Krakowa doszły również wieści o sformowaniu Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, którzy wzorem Joannitów mieli stać się zbrojnym ramieniem chrześcijaństwa wspomagając Baldwina w obronie Królestwa Jerozolimy przed Saracenami, a także u boku papieża ruszać na kolejne wyprawy krzyżowe, które być może w dalszej perspektywie mogły znieść muzułmańskie panowanie nad Afryką.

Sylwetka Bolesława III.​

Już w dwa miesiące po zaślubinach ze Zbysławą Bolesław miał okazję do wywiązania się ze swoich zobowiązań. Świętopełk wzywał go na wojnę przeciwko kniaziowi Turowa. Wkrótce Bolesław rozesłał wici do swoich wasali, ale na Ruś wyruszył dopiero pod koniec lata. Tuż przed rozpoczęciem wyprawy dwór w Krakowie obiegły wieści o ciąży Zbysławy. Piastowski ród wkrótce miał doczekać się dziedzica. Sam Bolesław nie stanął na czele posiłków, ale pozostał w kraju uskuteczniając swoją politykę wewnętrzną mającą na celu wzmocnienie władzy królewskiej kosztem przywilejów możnych. W kwietniu 1104 roku młody król doczekał się następcy. Swojego pierworodnego nazwał po ojcu Władysławem. Tymczasem siły polskie dzielnie poczynały sobie na Rusi. Pod Korsuniem zdołały rozbić wojska z Nowogrodu Siewierskiego, które szły na odsiecz Turowowi. Równie dobrze radziły sobie wojska krzyżowe. Saraceński Sułtan Andaluzji został zmuszony do podpisania upokarzającego pokoju, na mocy którego zrzekał się wszystkich swoich ziem na Półwyspie Iberyjskim.

Sytuacja międzynarodowa na początku panowania Bolesława III.​

Kiedy wydawało się, że wszystko idzie po myśli Bolesława jego niedawny sojusznik zadał mu cios w plecy. Książę śląski Włost Dunin wypowiedział przysięgę wierności Bolesławowi deklarując się jako obrońca praw przebywającego w Czechach Zbigniewa do korony polskiej. W tej sytuacji król został zmuszony do wycofania posiłków z Rusi i rozesłania wici do wszystkich wiernych sobie rycerzy. Ponadto zdołał sprowadzić ze stepów posiłki w postaci miejscowych najemników. Wojska koronne skoncentrowały się pod Sieradzem i wyruszyły na odsiecz oblężonemu Poznaniowi. Na wieść o nadciąganiu Bolesława Włost wycofał się na bagniste tereny w okolicach Santoka, gdzie przyjął bitwę. Piechota polska starła się z bezużyteczną w bagnistym terenie konnicą Włosta, odnosząc sukces. Gorzej radzili sobie wojownicy ze stepów, którzy stopniowo ulegali Ślązakom. Zdołali oni jednak odciągnąć lewą flankę buntowników od głównych sił, co wykorzystali Polacy, którzy po rozbiciu prawej flanki zdołali otoczyć i wybić niedobitki Ślązaków. Po wygranej bitwie Bolesław ruszył na Śląsk i wkrótce obległ Głogów i Wrocław. Do obozu oblegających wkrótce doszły szczęśliwe wieści o narodzinach drugiego syna Bolesława, nazwanego Mieszkiem. Po upadku dwóch najważniejszych grodów księstwa Śląskiego Włost został zmuszony do kapitulacji. Został on wtrącony do lochu, a tytuł książęcy został mu odebrany i przekazany Przemysławowi z rodu Porajów. Wkrótce po ostatecznym zakończeniu buntu urodziła się Bolesławowi pierwsza córka nazwana Jadwigą.

Bitwa pod Santokiem.​

Aby móc myśleć o ekspansji król Polski potrzebował sojuszników. Mogły dać mu ich siostry, które zostały wydane za księcia Danii Eryka z rodu Estridów oraz księcia Szwabii Fryderyka II z rodu Hohenstaufów. W roku 1108 Bolesław zaczął wywiązywać się z obietnic danych papieżowi. Rozesłał wici i uderzył na Pomorze Gdańskie, będące częścią pogańskiego księcia Pomorza. W bitwie pod Sławnem przy pomocy Duńczyków zdołał rozbić wojska pogan po czym ruszył na Gdańsk i Świecie. Po niespełna roku wojna zakończyła się całkowitym zwycięstwem Polaków. Chcąc całkowicie wykorzystać potencjał jaki dawał mu dostęp do Bałtyku Bolesław zdecydował się przekazać władzę nad Pomorzem gdańskim kupcom. Od tej pory burmistrz gdańska miał stawać się władcą całego Pomorza Gdańskiego, podlegającym bezpośrednio Bolesławowi jako seniorowi.

O wyprawie na Ruś Halicką i starciach z poganami

Lato 1110 roku przyniosło do Krakowa wieści o utracie Andaluzji przez chrześcijan, Jihad zwołany przez islamskiego kalifa zakończył się całkowitym sukcesem muzułmanów. Na początku roku pańskiego 1111 wybuchł konflikt nazywany później wojną o sukcesję halicką. Kniaź kamieniecki Iwan wypowiedział posłuszeństwo swojemu seniorowi Wołodarowi, pragnąc obalić go i samemu przejąć władzę nad księstwem halickim. Zamieszanie to wykorzystał Bolesław, który prawowitą władczynią Halicza ogłosił swoją żonę Zbysławę. Wraz z nadejściem wiosny rozesłał wici do swoich wojów i ogłosił zgrupowanie wojsk pod Sandomierzem. Poparcia w tej wojnie udzielił mu król duński oraz jego teść, kniaź kijowski. Natomiast po drugiej stronie poza Wołodarem stanęli kniaziowie Połocka i Nowogrodu Wielkiego. Jeszcze przed upływem roku Przemyśl i Halicz znajdowały się w rękach Polaków, a Kamieniec był oblężony przez Kijowian. Wtedy to doszło do pierwszego poważniejszego starcia tej wojny, kiedy armie polska w sile 16 tysięcy rozbiła pod Kołomyją wojska połockie. Dalsze sukcesy Bolesława zmusiły Wołodara do kapitulacji i zrzeczenia się księstwa halickiego na rzecz Zbysławy. Nie był to jednak koniec wojny, ponieważ wciąż nierozstrzygnięta pozostawała sprawa kniazia Iwana. Wtedy to nóż w plecy wbił Bolesławowi teść z Kijowa, stając po stronie Kamieńca. Wojska polskie przekroczyły granicę z księstwem kijowskim i z łatwością rozbijały kolejne zgrupowania sił rywali. Wkrótce w Kamieńcu Podolskim podpisano ugodę, na mocy której utrzymano status quo. Iwan został zmuszony do złożenia hołdu Zbysławie, w zamian za co zatrzymał swoje posiadłości. Tym samym wojna o sukcesję halicką dobiegła końca, a jej zwycięzcami okazali się Piastowie, ponieważ po śmierci Zbysławy to jej najstarszy syn – Władysław miał objąć księstwo halickie, przyłączając je tym samym do Królestwa Polskiego.

Zdobycie Halicza.​

Kolejne lata w Królestwie przebiegały bardzo spokojnie. Kilkuletni okres pokoju pozwolił rycerstwu na wytchnienie, a polskim miastom i wsiom na spokojny rozwój. Sam Bolesław wykorzystując brak niepokojów na granicach udał się na pielgrzymkę do Rzymu, gdzie uzyskał audiencję u papieża, który to nalegał aby król nie dawał pardonu północnemu pogaństwu. Po powrocie do Krakowa Bolesław rozpoczął przygotowania wojenne, aby latem 1114 roku najechać ziemie Wieletów. Polacy zdołali wciągnąć ich siły w zasadzkę pod Krosnem Odrzańskim, wycinając ich do nogi. W bitwie tej szczególnie wsławił się sam Bolesław, który stał na czele niemal każdej szarży na szeregi przeciwnika. Po rozbiciu sił wroga siły polskie w liczbie siedmiu tysięcy udały się pod Cedynię, którą wzięły szturmem. Tym samym Bolesław odzyskał gród pod którym ponad 100 lat wcześniej jego pradziad odpierał germański najazd rozbijając siły margrabiego Hodona. Wkrótce atakowani z dwóch stron przez Polaków i sprzymierzonych Duńczyków zostali zmuszeni do uznania polskich nabytków terytorialnych.

Bolesław rozesłał swoich wojowników do domów, jednak nie pozwolił im na dłuższy odpocznynek . W roku 1116 wyruszył na kolejną wyprawę, tym razem przeciwko konfederacji pruskiej – związku plemion pruskich, jaćwieskich i litewskich. Wojska polskie niemal z marszu zajęły ziemię chełmińską zdobywając przy pomocy szturmów mury Radzynia, Chełmna oraz Chełmży. W międzyczasie Duńczycy zdołali zająć Pomezanię. Po tych sukcesach Bolesław zdecydował się ruszyć w głąb Prus, aby zetrzeć w pył pogańskie armie. Pod Łukami Polacy odnieśli przytłaczające zwycięstwo, a w międzyczasie Duńczycy w śmiałym wypadzie na Litwę zdobyli Kiernów, gdzie wódz Prusów Milzas przeniósł swoją stolicę po koronacji na Wielkiego Księcia Litewskiego. W wyniku tak dużych sukcesów poganie zostali zmuszeni do podpisania traktatu pokojowego, na mocy którego Polska otrzymywała ziemię chełmińską.

Po rozpuszczeniu wojów Bolesław udał się do Krakowa i w najbliższym czasie nie zamierzał przedsiębrać kolejnych wypraw. Zimą 1120 roku na królewski dwór przybył człowiek pochodzenia frankijskiego, który zaoferował Bolesławowi swoje usługi jako nadworny kronikarz. Ten będąc dumny ze swojego dziedzictwa zlecił mu spisanie dziejów jego oraz jego przodków. W ten właśnie sposób powstała „Kronika Polska”, będąca najważniejszym źródłem dotyczącym dynastii Piastów aż do Bolesława III. Jej autor pozostał anonimowy, dlatego później ze względu na swoje pochodzenie był określany jak Gall Anonim.

 

Postaram się zastosować do rad. Z DLC posiadam Legacy of Rome, Sonso of Abraham, Old Gods, Sword of Islam i The Republic. Tymczasem zapraszam na kolejny odcinek

Bolesław III

Król Polski 1103 - ?

O wojnie dwóch braci i drugiej wyprawie na Ruś

Spokój jaki zapanował w kraju po zawarciu pokoju z Litwą przerwały dopiero wieści jakie w roku 1122 otrzymał Bolesław od swoich czeskich szpiegów. Donieśli oni, że przebywający na tamtejszym dworze Zbigniew rozesłał swoich ludzi do niemal wszystkich krajów Rzeszy i prowadzi zaciąg na wyprawę do Polski. W tej sytuacji król potrzebował sojuszników aby odeprzeć ewentualną inwazję. Zapewnił sobie alianse z Cesarzem poprzez małżeństwo swojego drugiego syna Mieszka z księżniczką z dynastii Salickiej Elżbietą. Z kolei starszy Władysław został wydany za córkę węgierskiego Almosa, również Elżbietę. Wiosną 1124 roku do Krakowa dotarły wieści o potężnej armii przekraczającej Sudety, jak się okazało było to wojsko Zbigniewa złożone głównie z najemnego rycerstwa saskiego, szwabskiego, frankońskiego i morawskiego oraz posiłków, które zapewnił mu książę czeski, a także garstki wiernych mu możnych polskich.

Zbigniew przekracza góry.​

Po przekroczeniu Sudetów Zbigniew obległ silnie obsadzoną Legnicę, a w międzyczasie Bolesław rozesłał wici do swojego rycerstwa, wysłał również posłów na dwór cesarski i węgierski z prośbą o wsparcie. Pomocy udzieliła mu również jego żona, halicka Zbysława. Do starcia między braćmi doszło dopiero na jesieni. Zbigniew zdecydował się przyjąć bitwę w okolicach Świdnicy. Jego wojska ulokowały się na polach pomiędzy miastem, a górą Śleżą. Wydanie Bolesławowi bitwy w pobliżu wiernego mu miasta okazało się być złym pomysłem. Konnica lewej flanki najeźdźców starła się z piechotą prowadzoną przez samego księcia Mieszka Bolesławowica. Udało mu się wytrzymać impet szarży, jednak chcąca się wycofać i ponowić atak natrafiła na okrążającą ją załogę Świdnicy, która poczyniła śmiały wypad z grodu. W międzyczasie środek wojsk polskich spotykał potężny opór ze strony najemnej piechoty morawskiej. Raz po raz polskie rycerstwo ponawiało szarżę i nie było w stanie rozbić szeregów wroga. W sukurs przyszła im prawa flanka Polaków pod wodzą księcia Mieszka, która po otoczeniu i wycięciu czeskiej jazdy uderzyła na Morawian doprowadzając do paniki w ich szeregach. Najdłużej broniła się prawa flanka najeźdźców, dowodzona przez samego Zbigniewa, który kiedy tylko ujrzał klęskę swoich wojsk usiłował wycofać się w stronę Ślęży i zapaść w tamtejsze lasy. Ten manewr udał się i chcąc nie chcąc musiał poprowadzić niedobitki swoich wojsk w głąb Polski, ponieważ droga ucieczki do Czech została mu odcięta przez zwycięzców. Wkrótce pod Głogowem doszło do drugiego starcia tej wojny, tym razem jednak przeważające wojska polskie nie dały szans wrogowi. Sam Zbigniew został schwytany przy próbie ucieczki, rzucony do stóp Bolesława i wtrącony do krakowskiego lochu.

Bitwa pod Świdnicą, starcia na stokach Ślęży.​

Niebezpieczeństwo grożące ze strony Zbigniewa zostało zażegnane, a dzięki umiejętnej polityce dynastycznej granice z Cesarstwem i Węgrami były zabezpieczone. Litwini wciąż nie pozbierali się po ostatniej klęsce, dlatego był to idealny czas aby wywrzeć pomstę na Kijowianach, którzy zagrażali polskim interesom na Rusi Halickiej. Po śmierci Świętopełka nowym kniaziem został tam szwagier Bolesława Jarosław, przez poddanych zwany mądrym. Na wojnę posiłki przysłali Bolesławowi trzej potężni sojusznicy: cesarska dynastia Salicka oraz Arpadowie węgierscy i chorwaccy. Rusini nie mieli szans się oprzeć się takiej sile. Po niecałym roku wojny sprzymierzone siły kontrolowały niemal całą zachodnią część Księstwa Kijowskiego, a Jarosław zmuszony został do rokowań. Ostatecznie na mocy traktatu zawartego w Haliczu Polska miała otrzymać Lubelszczyznę, w zamian za co wojska sprzymierzonych miały opuścić zajęte grody.

Po zawarciu pokoju Bolesław wrócił do Krakowa nie zamierzając w najbliższym czasie podejmować żadnych działań wojennych. Jesienią roku 1157 po trzech latach loch opuścił Zbigniew. W drodze łaski został skazany na wieczną banicję i infamię w granicach Królestwa Polskiego. Udał się on na dwór starosty hradeckiego, gdzie dwa lata później zmarł z powodu depresji.

O mądrych rządach Bolesława i kraju rozkwicie

Kolejne lata przyniosły Królestwu stabilizację jakiej nie zaznało ono od dawna. Przerwała ją jedynie krótka kampania na Rusi, która pozwoliła Zbysławie Halickiej zająć Żwenigród. W międzyczasie do Krakowa powróciła starsza córka Bolesława Jadwiga, która po nominacji swojego duńskiego męża Turego na biskupa, została przez niego odprawiona. Był to poważny zgrzyt w relacja polsko-duńskich, jednak Jadwiga wciąż była młoda, a ojciec zdołał znaleźć jej najlepszą możliwą partię, samego Cesarza Bizantyjskiego Aleksego II z rodu Komnenów.

Długotrwały okres pokoju między rokiem 1126 a 1135 pozwolił na znaczny rozwój handlu i rzemiosła w Królestwie. Swoje wpływy na Bałtyku wciąż poszerzali gdańscy kupcy. Miasto stopniowo wyrastało na jedno z najważniejszych w Europie Środkowej. To tam swoje towary wysyłali kupcy węgierscy, czescy, ruscy i polscy, stamtąd drogą morską wędrowały do Europy Zachodniej. Polska stała się znacznym eksporterem zboża, miodu oraz piwa, w szczególności słynnego na całym świecie trunku ze Świdnicy na Śląsku. Przez Gdańsk przewijał się również handel flandryjskimi tkaninami, angielską wełną oraz francuskim winem, które jednak musiało konkurować ze sprowadzanymi z południa winami francuskimi i mołdawskimi. Rozwój rzemiosła doprowadził również do rozkwitu innych miast takich jak Wrocław, Poznań czy Płock. Szczególną rolę odgrywał oczywiście Kraków, który pełniąc rolę centrum administracyjnego zaspokajał również potrzeby rozrastającego się dworu królewskiego, sprowadzając tam całe rzesze rzemieślników.

Nie próżnowali również sami Piastowie. Szczególną aktywnością wykazywali się w łożnicy. Synowie Bolesława spłodzili łącznie ośmioro dzieci. Następca tronu Władysław doczekał się trzech córek: Jadwigi, Dobrawy i Magdaleny. Z kolei Mieszko miał czterech synów: Mieszka, Bolesława, Siemomysła i Konrada oraz córkę Annę. W roku 1134 zmarła księżna halicka Zbysława, władzę w Księstwie Halickim objął najstarszy syn jej i Bolesława: Władysław, z kolei sam król mimo niewątpliwej żałoby po żonie ze względów politycznych musiał poślubić młodą księżniczkę cesarską Henrykę z rodu Salickiego. Jeszcze tego samego roku w wieku 24 lat, z powodu zapalenia płuc, zmarła najstarsza córka Bolesława i cesarzowa bizantyjska Jadwiga.

Rozwój handlu morskiego pozwolił na znaczne wzbogacenie miast Królestwa.​

Rok 1134 przyniósł również poważne zmiany w chrześcijańskim świecie. Papież wezwał wszystkich chrześcijan do kolejnej krucjaty w Iberii, w międzyczasie pod kolejnymi uderzeniami Saracenów upadało Królestwo Jerozolimskie. Wiedziony być może zapewnieniami Ojca Świętego o odpuszczeniu grzechów, a może po prostu mając dość licznej rodziny na wstąpienie do zakonu Templariuszy zdecydował się drugi w kolejce do tronu Mieszko, rezygnując tym samym ze swojego dziedzictwa. Jednak już po roku wrócił do ojczyzny ponieważ dzięki wstawiennictwu Bolesława u samego papieża został on powołany na arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Mieszko objął biskupi stolec z chęcią, wierząc że jako przedstawiciel królewskiego rodu będzie miał szansę dojść na sam szczyt hierarchii kościelnej.