För Sverige i tiden-- Szwecja AAR

"För Sverige i tiden"
---------------------------------------
EU2 1.09
Stopień trudności: normalny
Agresywność: normalna
---------------------------------------

PROLOG

20 lipca 1397 na zamku w Kalmarze zawarta została Unia pomiędzy Danią, Norwegią i Szwecją. Królowa Danii Małgorzata I dopięła swego. Unia miała jednego władcę i miała wspólnie prowadzić wojny, zostawiała jednak sprawy wewnętrzne każdego z państw w ich własnej gestii. Był to najpotężniejszy sojusz północnej Europy.


List kalmarski oraz flaga Unii kalmarskiej; Eryk I Pomorski

Pierwszym wspólnym królem został koronowany wcześniej na króla Danii Eryk Pomorski. Dominacja Danii nad pozostałymi członkami Unii była oczywista. Szwecja nie była więc państwem niezależnym. Po jakimś czasie miały się pokazać odmienne cele uczestników tej jakże wspanialej idei jedności Skandynawii...

Szwecja 1419 A.D.

Sprawy zewnętrzne

Bezpośrednią granicę Szwecja miała z 3 państwami: Danią, Norwegią i Nowogrodem. Z zachodu i południa ze względu na Unię można było oczekiwać spokoju, na wschodzie zaś ze strony upadającej potęgi kupieckiej-Nowogrodu, również trudno było spodziewać się ataku. Nie licząc więc imperialistycznych zapędów Danii granice Szwecji były bezpieczne. Poprzez Morze Bałtyckie Sverige graniczyła z Hanzą, która ze względu na powiązania handlowe była raczej partnerem niż wrogiem.
W sprawie ewentualnej ekspansji, którą chętnie podjęliby możni szwedzcy, ostro wypowiedział się Eryk, który stwierdził, iż "Szwecja wszystkie prowincje ze Szwedami posiada, nie widzę więc w swojej przychylności dla Niej ewentualnego kierunku podbojów" Ponieważ w myśl postanowień Unii Skandynawia miała mieć wspólną politykę zagraniczną, możni szwedzcy nie chcieli być zbyt zapalczywi w stosunku do króla i zrezygnowali ze swoich planów.
Szwecja w 1419 roku uznaje swoją zależność od Danii, co wyraża się corocznym trybutem na jej rzecz, co skutecznie uszczupla dochody szwedzkiego skarbca.


Mapa polityczna północnej Europy z 1419 roku

Sprawy wewnętrzne. Ludność i demografia.

Szwecja była podzielona w 1419 roku na 11 prowincji + kolonię Laplandię. Stolica - Sztokholm liczy niewiele, bo ok. 7000 mieszkańców. Słabo zaludniona jest zresztą cała Szwecja; można nawet zaryzykować stwierdzenie, że jej północne i wschodnie krainy to nieprzebyte puszcze pełne dzikiego zwierza. Kraj prowadzi bardzo zachowawczą politykę wewnętrzną, bez jakichkolwiek skrajności, na poważniejsze reformy licząc być może po wzmocnieniu współpracy z Danią i Norwegią. Szwecja nie jest też zbyt innowacyjna, w związku z tym nieco zacofana w stosunku do większości państw Europy, w tym również do swych partnerów z Unii.


Polityka wewnętrzna oraz demografia Szwecji

Ekonomia

Najlepiej opodatkowanym regionem w 1419 roku była Swelandia. Prowincje takie jak Bergsalem czy Vastergotland, mimo iż dobrze wyglądające na tle kraju, w rzeczywistości dosyć mało wpłacały do szwedzkiego skarbca, nie wspominając o regionach takich jak np. Tawastlandia. Dodatkowo osłabieniem dochodów jest oczywiście trybu płacony Danii.
Szwecja to największy na świecie producent materiałów okrętowych. Wartość ich zasobów jest jednak, podobnie jak popyt, niska. Nieco lepiej przedstawia się sytuacja z żelazem, które Szwecja eksportuje do Rzeszy. Na żelazie państwo zarabia więcej, niż na materiałach okrętowych. Oprócz tego, jak to państwo nadmorskie, Szwecja eksportuje ryby. Jednoznacznie trzeba powiedzieć, że Sverige jest państwem biednym.


opodatkowanie i produkcja w Szwecji w 1419 roku.

Wojska lądowe oraz marynarka wojenna

Trzeba przyznać, że jak na biedne państwo, Szwecja posiadała sporą armię i flotę. Na początku 1419 roku w Szwecji stacjonuje ok 22 tysiące wojsk, w tym 15 000 piechoty i ponad 7000 kawalerii, gotowych na rozkazy Eryka. Oprócz tego w największym porcie szwedzkim, w Sztokholmie, przebywa 10 okrętów wojennych i 5 transportowców, mogących przewieźć 20 000 wojsk. na utrzymanie armii i floty szedł co miesiąc spory procent dochodów.
Stolice prowincji, po za Olofsborgiem posiadają bardzo niewielkie fortece, pozwalające jednak na utrzymanie oblężenia średnich armii przez co najmniej kilka miesięcy.

Perspektywy

Wobec braku zainteresowania Danii i Eryka ekspansją terytorialną, należałoby dźwignąć państwo ekonomicznie. Nadzieją jest rozwój infrastruktury, który w krótkim czasie powinien pozwolić na skuteczniejsze pobieranie podatków z prowincji, oraz zwiększyć produkcję dóbr. Konieczne jest także zasiedlanie północnych obszarów Szwecji oraz Finlandii.

-------------------------------------
Wszelkie komentarze oraz krytka(ale konstruktywna) mile widziane:wink:

 

Epizod I
Styczeń 1419-styczeń 1424

Wojna Unii z Hanzą

Po faktycznym objęciu władzy w państwach Unii kalmarskiej w 1412 roku Eryk rozpoczął przygotowania do wojny mającej na celu spełnienie jego ambicji. Cel był jasny – przyłączenie do Danii Holsztynu, chociaż oczywiście król nie omieszkałby wziąć pod swoją opiekę także innego regionu, gdyby nadarzyła się okazja. Przygotowania trwały 7 lat. W tym czasie rozbudowano armię i flotę, oraz podjęto wysiłki dyplomatyczne mająca na celu poróżnienie sojuszników hanzeatyckich. W Szwecji nie wiedziano do końca jak to się udało, ale od Eryk otrzymał pisemne zobowiązanie od Prus, że w razie wojny nie opowiedzą się za niczyją stroną. Z Pomorza król dostał odpowiedź nieokreślającą jednoznacznie stanowiska tego państwa. Niestety nie udało się przekonać do tego Zakonu.
W początkach 1419 roku Hanzę zaatakował sojusz Polski, Litwy i Brandenburgii. Król Eryk uznał to za wojnę o pomorze dla Polski i pomiarkował, że jest to dobra okazja do ataku. Zakon, i tak już neutralne Prusy oraz Pomorze, walczyłyby z koalicją, a on mógłby spokojnie realizować swoje plany w Niemczech. 10 VI 1419 roku Dania wypowiada wojnę Holsztynowi. Danię popierają oczywiście Szwecja i Norwegia, natomiast Holsztyn - Meklemburgia, Brema i Zakon Krzyżacki. 17 VI 1419 roku do walki dołącza Pomorze, początkowo sceptyczne co do wojny. Neutralne pozostają Prusy.


Wojna Unii z Hanzą; na zielono zaznaczeni sojusznicy skandynawscy, na czerwono-Hanza.

W Szwecji zastanawiano się, jak zachować się wobec tejże wojny. Z jednej strony nie należało drażnić Eryka, z drugiej – wojna w ogóle nie leżała w interesach szwedzkich. Stanowisko zostało wypracowane po wymianie listów regenta szwedzkiego Vantessona z regentem norweskim. Otóż pisał on, iż Norwegia również nie zamierza się angażować w tą wojnę, uważając ją za wybitnie nie swoją. Wobec tej sytuacji postanowiono walczyć z Hanzą tylko oficjalnie, natomiast w praktyce nie wysyłać żadnych wojsk na front.
Tymczasem tuż po wypowiedzeniu wojny Eryk ruszył wraz ze swoją armią na południe. Dania miała niewielką przewagę liczebną, ale walka nie była wyrównana. Dzięki znakomitemu dowodzeniu armia holsztyńska została rozbita i właściwie przestała istnieć. Resztki jej systematycznie dobijały oddziały duńskie w następnych miesiącach. Duńska armia przeszła do oblężenia. W sierpniu 1419 na odsiecz Holsztynowi ruszyła Brema, lecz również i ona została pokonana.


Wojska Bremy ruszają na odsiecz Holsztynowi

Eryk liczył na szybkie zdobycie fortecy w Hamburgu, jednak oblężenie przedłużało się. Wobec tego przystąpił do nakłonienia swych sojuszników do pomocy. 13 sierpnia 1420 do regenta Vantessona doszedł list od Eryka. Oto jego fragment:

Wobec takiego stanowiska Eryka Szwedzi nie mieli wyjścia. Statki zostały załadowane i razem z wojskiem ruszyły na południe. Postanowiono zaatakować Meklemburgię, licząc na łupy, a przy okazji niwelując zagrożenie odsieczy Holsztynu przez to państewko.


Bitwa pod Lubeką

Atak powiódł się i po splądrowaniu Lubeki szwedzka armia ruszyła na Holsztyn, pomóc Danii w oblężeniu.


Oblężenie Holsztynu przez wojska duńskie i szwedzkie

Dzięki pomocy Szwedów oblężenie ruszyło z miejsca i w dniu Nowego Roku 1421 zostało zakończone sukcesem i aneksją Holsztynu przez Danię. Po zrealizowaniu podstawowego założenia wojny Eryk wycofał się na swe pozycje w Danii, a dowódca wojsk szwedzkich Hahn powrócił z wojskiem do ojczyzny. W Szwecji myślano, że Eryk będzie dążył teraz do podpisania traktatu pokojowego z resztą sojuszników. Jednak w listopadzie 1421 roku okazało się, że Eryk tylko wzmacniał się przed kolejnym etapem wojny. Król znów zażądał pomocy od Szwecji i flota szwedzka znów ruszyła na południe, na oblężenie Meklemburgii. Rozpoczęło się ono 5 grudnia 1421.



W lutym 1422 na odsiecz ruszyła jej armia Pomorza, wreszcie mająca trochę spokoju na swych granicach. Na początku marca Marszałek doniósł o klęsce połączonych wojsk Danii i Szwecji.



Połączona armia wycofała się do sąsiedniej Bremy, gdzie, po rozpoczęciu przez to państwo oblężenia Holsztynu, nie stacjonowało wojsko.



Tymczasem nareszcie udało się Erykowi nakłonić do ataku Norwegię i jej 20 000 wojsk, w tym ok. 8000 jeźdźców do udziału w wojnie. Na ok. 40 000 połączonych wojsk Meklemburgii, Pomorza i Bremy ruszyło 20 000 wojsk Norwegii, 15 000 wojsk Danii z północy i kilka tysięcy piechurów pozostałych z odsieczy meklemburskiej. Tę wielką bitwę, której słuchy doszły podobno nawet do kastylijskiego dworu, wygrały wojska Danii i Norwegii. Następnie armia duńska wycofała się z rozkazu Eryka na północ; chciał on zakończyć już wojnę. Jednak teraz nie chciały tego Norwegia i Szwecja. Ta pierwsza po udanej bitwie przystąpiła do oblężenia Meklemburgii, a druga była już w zaawansowanym stadium oblężenia Bremy.


Oblężenia: Bremy i Meklemburgii przez Szwecję i Norwegię

W grudniu 1422 roku oblężenie skończyło się sukcesem armii szwedzkiej. Niemal od razu po tym wydarzeniu do regenta Vantessona przybył z Bremy poseł, proponując 116 duktów za pokój.



Regent odrzucił propozycję i przystąpił do wymiany zdań z Erykiem na temat inkorporacji Bremy do Szwecji. Król początkowo nie chciał się na to zgodzić, lecz z uwagi na butne nastroje społeczeństwa szwedzkiego i dla uznania wysiłku włożonego w wojnę przez Szwecję, 22 lutego regent Vantesson dostaje pozwolenie na aneksję i dokonuje jej dnia 23 lutego 1423 roku. Włączenie tego regionu do Szwecji znacznie zwiększało jej potencjał ludnościowy. Odtąd Brema była największym miastem Szwecji. Oznaczało to oczywiście także wzrost dochodów szwedzkiego skarbca. Po aneksji Bremy jedynemu realnymi uczestnikami wojny pozostały Norwegia i Meklemburgia. Oblężenie Lubeki skończyło się 19 stycznia 1424 roku i Eryk, podobnie jak w przypadku Szwecji, pozwolił Norwegii na aneksję bogatej Meklemburgii. Już następnego dnia Eryk podpisał pokój z Zakonem Krzyżackim, reprezentującym resztę sojuszu i wojna Unii z Hanzą dobiegła końca.




Mapa polityczna po wojnie.

Skutki wojny

Podstawowym skutkiem tej 4,5 letniej wojny było wzmocnienie Unii kalmarskiej i de facto koniec Hanzy. 3 z jej członków zostało anektowanych, Pomorze zostało zniszczone w wojnie z Polską, Prusy w ogóle wystąpiły z sojuszu, a Zakon był bardzo osłabiony po ostatnich wojnach z Polską. Nabytki terytorialne w północnych Niemczech każdego z 3 państw Unii pozwalały na utrzymanie dobrych nastrojów w społeczeństwach państw członkowskich w stosunku do Unii kalmarskiej. Eryk, trochę wbrew sobie, zgadzając się na aneksję Bremy i Meklemburgii, zupełnie "niechcący" pokazał na zewnątrz, że nie dąży do stworzenia z Szwecji i Norwegii części Danii. Nie było jednak jego celem wzmacnianie Szwecji czy Norwegii, tak więc nie był do końca zadowolony z wyników wojny. Pozytywnym skutkiem wojny dla Eryka było odciągnięcie Szwecji od spraw Nowogrodu, który był łatwym celem podczas wojny z Suzdalem i należało oczekiwać, że Szwecja będzie chciala to wykorzystać wciągając Danię w wojnę na wschodzie. Tak się jednak nie stało dzięki zaangażowaniu Szwecji w Niemczech. Drugim pozytywem było zdobycie centrum handlu w Meklemburgii, co oznaczało możliwość podjęcia próby zdominowania handlu na Morzy Bałtyckim, również dzięki wakatowi po upadku Hanzy. Nastąpił też zdecydowany wzrost znaczenia Unii kalmarskiej i jej członków na arenie międzynarodowej, chociaż kosztem pogorszenia stosunków z państewkami niemieckimi. Wydawało się, że dla Unii kalmarskiej nadchodzą dobre czasy…

Sprawy wewnętrzne


Regent Vantesson

Już na początku 1419 roku regent Vantesson rozpoczął realizowanie swojego własnego projektu zasiedlania północy i wschodu. Polegał on na oferowaniu pomocy mieszkańcom południa, którzy zdecydują się wyemigrować na słabo zaludnione tereny. Ze względu na ograniczone środki, jakimi dysponował skarbiec, nie udało się pomóc wszystkim, którzy chcieli wyjechać, ale i tak do Tawastlandii do maja 1420 roku wyemigrowało ok. 300 osób. Również w maju 1420 roku do Szwecji przybyli wykształceni urzędnicy z Danii, których regent Vantesson awansował na poborców podatków w trzech najbogatszych prowincjach: Smalandii, Goetlandii oraz w Bergsalen. Pochłonęło to ogromne środki, jednak miało na celu powiększenie dochodów skarbca, tak więc zdecydowanie opłacało się w perpektywie. Kolejny awans miał miejsce w styczniu 1423 roku, tym razem w Nylandii. Na więcej nie pozwolił brak pieniędzy, dodatkowo przecież Szwecja ponosiła wydatki w związku z wojną. Nie było więc mowy o wybudowaniu fortecy w Savolaks, jednak inwestycja ta także nie była nagląca, ze względu na małe prawdopodobieństwo ataku ze wschodu. W latach 1419-24 nastąpiło zahamowanie handlu zagranicznego Szwecji. Nie wysyłała ona swych kupców do pobliskiego Centrum Handlu w Lubece. Panowała tam zbyt duża konkurencja. Jednak teraz, po aneksji Meklemburgii przez Norwegię, Centrum Handlu znajduje się w skandynawskich rękach i spodziewana jest zmiana polityki handlowej.


Port w Bremie-po pokoju z Hanzą zdystansował port w Sztokholmie i stał się największym w Szwecji

Co u sąsiadów?

Zaczęta w początkach 1419 roku wojna sojuszu Polski, Litwy i Brandenburgii z Hanzą zakończyła się pod koniec roku 1423. Na mocy pokoju podpisanego w Malborku Litwa otrzymywała Połock, a Polska wysoką kontrybucję.



Na wschodzie tymczasem Nowogród niezależnie od siebie zaatakowały Suzdal i Moskwa. Ten pierwszy od razu wziął się do ofensywy i odnosił zwycięstwa. W kwietniu 1421 kontrolował Archangielsk, Ołoniec i Nowogórd, a oblegał Ingrię. Pokój w zawarty 14 maja 1423 roku był jednak zaskakujący. Na jego mocy Suzdal zyskiwał tylko Archangielsk o Kolę. W stosunku do odnoszonych zwycięstw należy uznać tan pokój za porażkę Suzdalu.



Po zakończeniu wojny z Suzdalem, Nowogród musiał odpierać ataki kolejnego wroga:

Tym razem jednak udało się obronić granice swego państwa i zrezygnowana Moskwa podpisała w styczniu 1424 pokój z Nowogrodem(status quo).

C.D.N

P.S Dziękuję za wszystkie komentarze

Długa cisza=>kłódka=>w razie kontynuowania PW
Serek