Historia Słowiańszczyzny oczami Serbów

[size=+3]Historia Słowiańszczyzny oczami Serbów[/size]

​

Wprowadzenie​

Państwo serbskie zostało założone przez przybyłych w VII w. na tereny między Ilirią a Helladą, Słowian. Serbowie krótko cieszyli się niepodległością. Ich kraj szybko popadł w zależność od potężnego sąsiada- Imperium Bizantyjskiego. Kontrola bizantyjska nad Udzielnym Księstwem serbskim była zależnie od okresu- mocniejsza lub słabsza. Jednym z serbskich władców którym udało się zrzucić Bizantyjskie jarzmo i wydzielić niezależne państwo był Mihajlo który zapoczątkował na tronie serbskim dynastię Vojisavljevic.​

[size=+2]Część Pierwsza[/size]

Mihajlo Pierwszy​

​

Przez większą część swoich rządów zmuszony był do walki o przetrwanie młodego państwa. Z zachodu na jego ziemie czaili się Chorwaci, którzy z błogosławieństwem stolicy apostolskiej zamierzali przynieść swoim słowiańskim krewniakom z Serbii katolicyzm. Mihajlo prowadził walki z Chorwatami tak zmyślnie że mimo przewagi liczebnej wojska chorwackie nie były w stanie opanować ziem księstwa, a przy tym ponosiły ogromne straty. Gdy przyszło do zawierania pokoju udało się Mihajlowi utrzymać niezależność Serbii, zmuszony był jednak to zmiany wyznania i wprowadzania katolicyzmu na terenie swego władztwa. Mihajlo nie miał jednak zamiaru wprowadzać żadnego innego wyznania niż prawosławne. Dla świętego spokoju i zyskania nowych możliwości udawał jednak katolika. ​

Terytorium Księstwa Serbskiego po wojnie z Chorwacją​

Serbia po wojnach prowadzonych w latach 50 XI w. z Chorwacją była osłabiona i okrojona terytorialnie. Bezpośrednio pod władzą książęca znajdował się tylko Kotor, a władze zwierzchnią miał nad Hrabstwem Skopje i Hrabstwem Bosni. Zainteresowanie krajem Mihajla, swym niedawnym lennem wyrażało Bizancjum a i Węgrzy przyglądali się ziemią serbskim z zaciekawieniem.​

Mihajlo był mądrym władcą i rozumiał iż mimo wyniszczenia gospodarczego kraju po najazdach Ilirów, musi podjąć próby podboju, gdyż do przetrwania Serbia potrzebuje ziem. Jedynym państwem słabszym od Serbii w rejonie Bałkanów była Republika Dubrownicka, toteż tam Mihajło zamierzał skierować swoje wojska. Wojna z Republiką Dubrownicką wybuchła w 1067 roku, jako pretekst wykorzystał fakt iż jego ród pochodził z Dubrownika, a więc te ziemie winny znaleźć się pod jego panowaniem. W bitwie pod Slano, Mihajlo odniósł druzgocące zwycięstwo nad milicjami Republiki. Po krótkim oblężeniu Dubrownik skapitulował i oddał się w jego ręce.​

​

Agresja na katolicki Dubrownik nie przeszła niezauważona. Mihajlo na mocy pokoju zawartego z Chorwatami przy mediacji Watykanu miał na terenie swojego kraju krzewić wyznanie katolickie, a nie atakować katolickie państwa. Anzelm z Lukki, papież żądał wyjaśnień. Odbyły się zatem dwa sądy papieskie. Pierwszy w 1068 w Rawennie uniewinnił Mihajla który podbój katolickich ziem tłumaczył chęcią zwiększenia liczby katolików w kraju, aby utworzyć bazę dla działalności misjonarskiej. Decyzja sądu wywołała wściekłość Chorwatów, którzy liczyli na ogłoszenie Serbów heretykami i dania wolnej reki katolikom w podboju ich ziem. Przez kilka lat chorwaccy dostojnicy kościelni, miedzy innymi Metropolita chorwacki Josip Trpimirović przekonywali papieża do konieczności zwołania nowego trybunału.​

Chorwaci dopieli swego. Drugi sąd odbył się w Dubrowniku w 1072. Przewodził mu nie kto inny jak Josip Trpimirović który w miedzyczasie dorobił się godnośći arcybiskupiej. Wyrok sądu byl łatwy do przewidzenia, tak że Mihajlo nawet nie stawił się na obradach. Ogłoszono go heretykiem, rzucono nań ekskomunike oraz ogłoszono iż każdy może wyprawić się przeciwko Serbom i nie spotka go za to żadne potepienie ze strony innych władców ani papiestwa.​

​

Zaledwie w kilka miesięcy po rzuceniu klątwy na Serbie, w 1073 Chorwacja wypowiada wojne księstwu Serbskiemu. Chorwaci błyskawicznie przekraczają granicę i w obliczu ich przewagi liczebnej wydaje się że Serbia jest już skończona i niedługo stanie się prowincją Chorwacką. W tym momencie jednak znowu ukazuje się spryt Mihajla. Odpiera on ataki Chorwackie, wciąga ich wojska w zasadzki i prowadzi walkę podjazdową zaś w międzyczasie wysyła poselstwo do Budy, siedziby Arpadów. Przekonuje ich iż Chorwacja wzmocniona ziemiami serbskimi jest zagrożeniem dla królestwa Węgier. Węgrzy decydują się na stanięcie po stronie Mihajla i Chorwaci pod groźbą wybuchu wojny na dwóch frontach, zawierają zimą 1074 biały pokój z Vojisavljevicem.​

Gdy trwają zmagania na Bałkanach, papież Anzelm z Lukki w 1073 ogłasza krucjatę hiszpańską w celu odzyskania Kadyksu i wspomożenia Aragonii, Kastylii i innych chrześcijańskich krajów z płw. Iberyjskiego.​

Mihajlo po zakończeniu wojny dostrzega w krucjatach swoją szansę na rozwój terytorialny i na pokazanie się jako prawowierny, katolicki władca. Przy tym muzułmańskie emiraty, szejkanaty i królestwa Maghrebu oraz Al-Andalus są związane działaniami wojennymi na terenie Iberii. Nie są zatem w stanie walczyć na kilku frontach. Dlatego też w 1076 Mihajlo zwołuje swoje wojska oraz wojska wasalne na wyprawę. Zawiera także tymczasowy, taktyczny sojusz z Normanami z południa płw. Apenińskiego. W ramach sojuszu Normanowie wypowiedzieli wojnę muzułmańskiemu władcy Syrakuz i pozorując odwrót wyciągnęli jego wojska z Sycylii. Mihajlo na czele swych wojsk ląduje na Sycylii gdzie po krótkim oblężeniu zdobywa Syrakuzy. Po zdobyciu bazy na Morzu Śródziemnym rusza Mihajlo na emirat Cyrenajki. W czasie oblężenia twierdzy Trypolis, Mihajlo zapada na poważną chorobę która praktycznie eliminuje go z rządzenia krajem i dowodzenia armią. Kierownictwo nad kampanią przejmuje marszałek Zdravko. Trypolis kapituluje w 1077, a droga do Benghazi, stolicy emirów Cyrenajki stoi otworem. Serbowie jednak nie są w stanie wykorzystać tej szansy- w skarbcu zaczyna brakować pieniędzy, tropikalne choroby szerzą się wśród wojska przetrzebiając i tak już szczupłe siły, książę jest ciężko chory. Uznano iż cele zostały zrealizowane- państwo powiększyło się terytorialnie, a także efekt propagandowy został osiągnięty- do Kotoru napłynęły listy gratulacyjne z wielu państw europejskich. ​

Ciężko chory książę powraca do Kotoru. Nie jest w stanie rządzić. Faktyczną władzę w państwie przejmuje Rada Książęca. Rada złożona głównie z ludzi nie trudniących się wojaczką, tylko sprawami ekonomicznymi okazuje się zbawieniem dla Księstwa Serbskiego. Skarbiec wyczyszczony do cna licznymi wojnami znów napełnia się brzęczącym złotem. Rozbudowywane są miasta książęce- Kotor i Dubrownik, zamożność społeczeństwa rośnie. W 1078 muzułmanie na nowo przejmują władze w Syrakuzach. ​

Względny spokój utrzymuje się aż do 1079- w obydwu częściach dawnej prowincji bizantyjskiej – Bośni – dochodzi do powstania. Lokalni możnowładcy – rodzina Lazovic, nawołuje wszystkich do walki. Zarówno w należącej do Chorwatów części- Śremie, jak i w części Serbskiej – Bosni, powstańcy domagają się jednego- niezawisłego księstwa bośniackiego pod rządami dynastii Lazovic. Tworzy się Stronictwo Bośniackie- szlachta tych ziem pod przewodnictwem Jarko Lazovica ogłasza niepodległość. Rada Książęca nie mająca pojęcia o wojaczce wysyła do Bosni książęcego syna Vladimira. Ten w czasie trwania kampanii Bośniackiej między 1079-1080 zdobywa tu pierwsze szlify jako zarządca, które potem bardzo mu się przydadzą. Zwycięża stronników Lazoviców w serbskiej części Bośni. Do Śremu zaś rada książęca wysyła poselstwo. Posłowie Serbscy namawiają szlachtę Śremską do zaprzestania popierana Lazoviców. W zamian oferują stworzenie księstwa Bośniackiego zjednoczonego z serbskim pod rządami dynastii Vojisavljevic. W 1080 niepodległy Śrem składa hołd Mihajlowi, księciu serbskiemu, a teraz także bośniackiemu. ​

Terytorium Księstwa Serbskiego po panowaniu Mihajla I​

W dwa miesiące po hołdzie Bośniackim, w grudniu 1080, książę Mihajlo umiera a na tron wstępuje jego syn – Vladimir. ​

​

 

[size=+2]Część Druga[/size]

Vladimir I Zdobywca​

Vladimir objął tron serbski będąc już w podeszłym wieku- liczył sobie 50 wiosen. Był doświadczony i to zarówno jako osoba prywatna jak i władca. Zarządzał bowiem kampanią bośniacką z 1079-1080, oraz pomagał Radzie Książęcej administrować państwem w czasie choroby księcia Mihajla. ​

​

Jak wspominają kroniki zarówno serbskie jak i chorwackie- Vladimir nie był wybitnie uzdolniony- był słabym dowódcą, średniawym dyplomatą, tak samo średnio radził sobie z snuciem intryg. Zarządcą też wybitnym nie był. Vladimir jednak miał jedną ważną cechę której brakowało wielu władcom- pokorę. W przeciwieństwie do innych książąt, królów czy hrabiów – nie cierpiał na przerost ego. Nie tylko miał dobrych doradców ale umiał ich słuchać, a oni wiedzieli że mogą mówić władcy to co naprawdę w danej sprawie myślą gdyż nawet jeśli będą mieli zdanie inne niż Vladimir, ten nie poczuje się urażony i nie będzie nikogo karał. Jak ważną cechą jest pokora i umiejętność słuchania mądrzejszych od siebie pokazuje właśnie panowanie Vladimira I Zdobywcy.​

Miał Vladimir oprócz tego dużo szczęścia- potężne Imperium Bizantyjskie, wieczne zagrożenie dla słowiańskich państw półwyspu Bałkańskiego, zaczęło się rozpadać. Bizancjum zostało zabite przede wszystkim przez brak poczucia choćby plemiennej więzi między mieszkańcami imperium którzy przecież pochodzili z różnych narodów, wyznawali różne religie i mówili różnymi językami. Brak poczucia wspólnoty, nieudolna polityka wewnętrzną, ambicje poszczególnych władyków oraz najazdy coraz to agresywniejszych muzułman doprowadzają do odłączania się kolejnych części imperium. ​

Świeżo utworzone, niepodległe księstwa były zazwyczaj słabe i osamotnione. Zatem stawały się idealnym celem ataku. W 1080 gdy Vladimir tylko doszedł do władzy, za radą swego szpiega Nemanji Lazovica zaczął popierać księcia Drackiego, w jego staraniach o niepodległość. Gdy wojska bizantyjskie zbierały się w Butrintu aby stamtąd poprzez Epir, dokonać pacyfikacji Draczu, w Butrintu wybuchło podsycane przez emisariuszy Lazovica powstanie górali. Lazovic przekonał również lokalnego możnowładcę, z pochodzenia Serba- hrabiego Lidica, do nie przepuszczenia wojsk bizantyjskich przez jego twierdze, strzegące przełęczy górskich. Powstańcy w Butrintu zostali bezlitośnie zmasakrowani, ale armia bizantyjska walczyła z nimi kilka miesięcy i nie zdążyła zebrać się do końca, co pozwoliło Lidiczowi zaopatrzyć i przygotować do oblężenia swoje twierdze. Wojska cesarskie mocno wykrwawione w walkach z góralami, po zaledwie miesiącu oblężenia zrezygnowały z ataku na Dracz. Pomoc udzielona księstwu Drackiemu, jak się potem okazało, nie byla bezinteresowna. Ale nie uprzedzajmy faktów.​

​

W 1081 Vladimir powziął decyzję o ataku na księstwo Widynia. W bitwie pod Zajcar dowodzący armią książęcą marszałek Josip, rozbił wojska hrabiego Niszu- Stjepana. Pokonana szlachta natychmiast złożyła hołd księciu Vladimirowi, oddając mu władzę nad Widyniem i Niszem. Zaraz potem wyjaśniło się czemu Serbia pomogła swemu sąsiadowi z południa- ks. Draczu. Gdy tylko skończyła się kampania Widyńska, wojska serbskie wkroczyły do Ochrydy. Urządzono na ich cześć świeto i witano ich z honorami. Dzień po uczcie powitalnej Ochryda była już prowincją księstwa serbskiego, a „serbscy przyjaciele” ze śpiewem na ustach maszerowali nad Adriatyk, aby zdobyć stolicę Draczu. Dracz skapitulował pod koniec grudnia. ​

Podboje, wymuszanie hołdów, zdrady i inspirowanie krwawych rzezi nie przysporzyły Vladimirowi sympatyków wśród sąsiadów. Władcy Chorwacji, Węgier i Bizancjum byli szczególnie zaniepokojeni wzrostem serbskiej siły. Na zjeździe monarchów tych trzech państw w 1082 w Atenach, zawiązano sojusz antyserbski. Nie zdecydowano się na razie na zbrojny konflikt z Vladimirem gdyż wszyscy trzej członkowie sojuszu mieli poważne problemy wewnętrzne. Przygotowania do wojny jednak podjęto, królowie zobowiązali się do gromadzenia pieniędzy, ludzi i środków aby w jakimś sprzyjającym momencie uderzyć na Serbię. Plany z Aten upadły gdy cesarz Niemiecki - Henryk Frankoński postanowił udowodnić iż to on jest jedynym prawdziwym spadkobiercą Cesarstwa Rzymskiego i najechał Bizancjum w 1083. Chorwacja uwikłana została w krucjatę Tuniskią, zaś Węgry wplątały się w wojnę z Pieczyngami.​

Po upadku koalicji antyserbskiej Vladimir nie próżnował. W 1084 Wykorzystując zaangażowanie Pieczyngów w walki z Węgrami zaatakował dwie najbardziej wysunięte na południe pogańskie prowincje- Muntenię i Oltenię. Wyprawa przebiegła bez większych problemów i zakończyła się przyłączeniem południa Wołoszczyzny do księstwa Serbskiego. Atak Vladimira, pozwolił Węgrom uzyskać przewagę w walkach z Pieczyngami i zając większość ich terytoriów.
Vladimir po tych podbojach był na tyle mocnym władcą iż w 1084 koronował się w Kotorze na Króla Serbii. Przed koronacją proklamował konstytucje „Православље“ w której za jedyną prawdziwą religię podawał prawosławną. Uchwała oznaczała zerwanie z farsą „Katolickiej Serbii“ zapoczątkowaną postępowaniem Mihajla.
​

Niemiecka napaść na Bizancjum w 1084 spowodowała że książęta Strymonu i Dorostotumu poczuli się zagrożeni utratą władzy. Vladimir złożył im propozycje aby stali się jego wasalami, obiecując im zachowanie władzy. Król Serbski zdawał sobie sprawę iż ostatnią rzeczą jakiej potrzebują teraz Niemcy którzy utknęli na bizantyjskiej twierdzy- Tyrnowie, jest konflikt z krajem przez który częściowo transportowane jest zaopatrzenie dla ich wojska. Książęta zgodzili się na wejście w stosunek lenny.
Vladimir planował w ten sam sposób podporządkować sobie Belgrad, ale przeszkodziła mu w tym poważna choroba na którą zapadł w 1085. ​

​

Na czas choroby władze w państwie przejmuje Rada Książęca na czele z marszałkiem Josipem. Tak jak i za choroby Mihajla, tak i teraz przejecie władzy przez rade powoduje uspokojenie sytuacji wewnętrznej państwa. W 1086 zostaje wprowadzona w życie reforma administracyjna- rada książęca wydziela tzw. „wieczną królewszczyznę” tj. prowincję Kotor, Dracz i Dubrownik, ziemie którymi zarządzać ma prawo tylko król. Nie wolno było ich nikomu sprzedawać, dzielić ani nadawać. Po za tym sformalizowano podział kraju. Księstwa- Bośnia, Widyń, Strymon, Dorostotum oraz Dracz zyskały teraz też miano prowincji. Dzięki pokojowi, przejęciu szlaków handlowych na nowych ziemiach, nowych metodach uprawy roli oraz korzystniejszych prawach podatkowych Serbia kwitła gospodarczo. Według dzisiejszych obliczeń od roku 1087 Serbia jest najbogatszym krajem Bałkanów.​

Stan pokoju nie mógł trwać wiecznie. Gdy król w 1088 wrócił do zdrowia za punkt honoru postawił sobie przyłączenie do królestwa Serbskiego, księstwa Belgradu. Na wieść o zbierających się oddziałach, Książe belgradzki osobiście przybył do Kotoru i złożył hołd lenny Vladimirowi. ​

​

Zerwanie z katolicyzmem, ciągłe podboje i do tego jeszcze nie prowadzone po rycersku, zdrady, rzezie, zmuszanie książąt do zostania lennikami korony serbskiej- wszystko to doprowadziło do zepsucia opinii o Serbach w oczach krajów już nie tylko bałkańskich, ale także Europy Zachodniej. Po przyłączeniu Strymonu i Dorosttotumu poselstwo serbskie nie zostało nawet dopuszczone przed oblicze cesarskie. Przywódca powstańców z Butrintu, złapany przez greków wyjawił na czyj rozkaz nawoływał górali do walki. Katolicki biskup Dubrownika żalił się Ojcu Świętemu i arcybiskupowi Ostrzyhomia iż Rada Książęca uniemożliwia mu działalność misjonarską. Przykłady można by mnożyć.​

Vladimir jeśli nie chciał zostać totalnie wyizolowany w Europie musiał zrobić coś aby odzyskać szacunek i przywrócić prestiż dla siebie i swojego kraju. Okazja trafia się sama. Emirat Cyrenajki w 1088 atakuje lenno Serbskie w Afryce północnej Jak tysiące innych chcących odpokutować za swoje przewini postanawia udać się na krucjatę. ​

Wyprawa krzyżowa ląduje w Trypolisie późnym latem. Oprócz króla Serbskiego jest marszałek Josip oraz kanclerz Alexandros. Misrata zostaje zdobyta niemalże z Marszu. Syrta również nie stawia zbyt dużego oporu. Vladimir tworzy księstwo Misraty. Prawdziwy opór pojawia się w Benghazi, stołecznej prowincji Cyrenajki. Mimo ogromu poświęcenia ze strony muzułmanów, krzyżowcy w 1089 dochodzą pod miasto i rozbijają dookoła niego obóz rozpoczynając oblężenie. W czasie jednego ze szturmów tego samego roku ginie król Vladimir.​

​

Aleksander II Krótki​

Tron Serbski dziedziczy ciężko chory Aleksander, 2 z kolei senior rodu Vojisavljevic o takim imieniu. Aleksander II nie cieszy się władzą zbyt długo. Umiera na zapalenie płuc w połowie 1090. Tron dziedziczy jego brat Radomir, później zwany Wielkim…. ​

 

[size=+2]Część Trzecia[/size]

Radomir Wielki​

​

Na czas panowania Radomira Wielkiego przypada okres większej stabilizacji politycznej i gospodarczej Bałkanów. Na przełomie Grudnia i Listopada 1090 kończy się wojna II cesarstw z której zwycięsko wychodzą Niemcy. Cesarstwo Bizantyjskie ostatecznie rozpada się i po za Achają (Grecją Właściwą) nie posiada praktyczne żadnych ziem. ​

Pierwszym zadaniem nowego władcy było zakończenie kampanii przeciw emiratowi Cyrenajki. Po pokaniu wojsk muzułmańskich pod Al Alamajn zawarty zostaje pokój w wyniku którego całe państwo Cyrenajskie po za Al Alamajn przypad Radomirowi. Pokonany Emir Ali, mimo zawartego pokoju spiskuje przeciw Serbom, nakłania ludność podbitych terenów do buntów. W 1901 wybucha wielka rebelia która swym zasięgiem obejmuje Benghazi, Senussi i Syrtę.​

​

Po za muzułmańskim powstaniem w środkowej części Afryki Północnej na ziemiach Radomira panuje spokój. Władca okazuje się nie tylko dobrym wodzem ale także znakomitym zarządcą. Rozbudowywane są wszystkie 3 królewskie Prowincje- wzmocnione zostają fortyfikacje, pojawiają się huty szkła i zakłady rzemieślnicze. Wobec panującego pokoju rozwijają się również domeny wasali. W 1095 ostatecznie stłumione zostają powstania w byłym Emiracie Cyrenajki. W 1095 wygasa Linia Widyńskich Vojicslavjeviców, zatem Widyń dostaje się młodemu księciu Śląskiemu, również pochodzącemu z serbskiej rodziny panującej. Za tym idzie przyłączenie księstwa Śląskiego do Serbii.​

​

W Radomirze zagrała krew ojca- Vladimira Zdobywcy. Na czele nowej wyprawy w 1096 uderza na Tunis i podległe mu szejkanaty. Do końca 1098 niszczy królestwo muzułmańskie i ofiaruje te ziemię swojemu bratu- Pavao. Ten szybko koronuje się na króla Tunezji. Ziemie w Północnej Afryce, po za hrabstwem wasalnym księstwa Widynia, przestają być zależne od królestwa Serbskiego.​

​

Król Radomir wobec problemów z mieszczaństwem Kotoru, rezygnuje z wyprawy na Mamelucki Egipt i wraca do kraju. Mieszczaństwo królewskich miast narzeka na politykę króla- wyprawa na Cyrenajkę i Tunis obciążyła nadmiernie kupców, rzemieślników i handlarzy. A teraz jeszcze powstało królestwo Tunezyjskie, od Serbii nie zależne i handlarze z Kotoru i Dubrownika nie będą mieli żadnych znaczących udziałów w wymianie handlowej między Europą a Afryką. Przywódcy ludowi którzy liczyli na ziemię pod kolonizację w Afryce Północnej również są zawiedzeni i podburzają chłopstwo do wystąpienia przeciw Władcy. Najbardziej niezadowolone jest duchowieństwo dla którego praca misyjna w Tunezji oznaczała by zwiększenie wpływów politycznych jak i ekonomicznych. W 1098 dochodzi do buntu w królewszczyznach. Mimo ogromnego poparcia dla rebeliantów, mało kto decyduje się do czynnego uczestnictwa w walkach, w związku z czym wierne królowi rycerstwo bez większych problemów rozbija armię buntowników pod samymi murami Kotoru. ​

Dla króla Radomira bunt staje się przestrogą- przestaje sposobić się do wojen i skupia się tylko i wyłącznie na prowadzeniu dyplomacji i dbaniu o rozwój wewnętrzny kraju. W 1100 żeni się z Boisielą która niebawem daje mu pierwszego męskiego potomka. W 1102 królowa umiera, a Radomir poślubia faworytę swojego kuzyna- Francesce d’Este. W tym samym roku hrabstwo Tirgoviste, zagrożone przez Węgry decyduje się na złożenie hołdu Królestwu Serbskiemu. W wyniku hołdu powstaje księstwo Wołoszczyzny. W 1104 umiera ostatni władca Chorwacji z dynastii Trpimirović. Dzięki koligacją z chorwatami, tron odwiecznego rywala przejmuje młodociany kuzyn króla Serbskiego. W 1105 młody władca Chorwacji umiera, a tron oddany zostaje seniorowi Vojislavjevic- Radomirowi. Krolestwo Serbsko-Chorwackie jest, w obec rozpadu Bizancjum i pasywności Wegier najpotężniejszym państwem na Bałkanach i liczącym się graczem na Morzu Sródziemnym. Korzystając z tego faktu w 1107 król Radomir wymusza na czeskim hrabim Aleksandrii hołd lenny i tworzy na terenie egiptu księstwo Aleksandryjskie.​

​

W 1108 Radomir chcąc nie chcąc musi wziąść udział w wojnie. Szejkanaty Sycylijskie niszczą Neapolskie królestwo Normanów, czym zagrażają wymianie handlowej i Serbskiemu panowaniu na wschodniej części morza śródziemnego. Wyprawa przebiega sprawnie- oddziały serbskie zaraz po lądowaniu w Apulli rozbijają siły arabskie i konsekwentnie prowadzą podbój aż do szejkanatu Trapani. Walki wygasają w 1111. Tego samego roku Radomir władzę nad odnowionym Królestewm Neapolu, powierza swemu krewniakowi- Zygfrydowi Vojislavjevicowi. Dzięki opanowaniu południa włoch, Tunezji i Aleksandrii Vojislavjevicowie, a co za tym idzie Serbią- Kontroluje niemal całą wymianę handlową w tym rejonie.​

​

W 1109 ostatecznie upada cesarstwo bizantyjskie, osłabione wojną z cesarstwem niemieckim, stało się łatwym łupem dla Sułtanatu Bułgarii Kamsiej. Po imperium zostały księstwa na terenie Peloponezu, Hellady i Azjii Mniejszej a także niepodległe hrabstwa na wyspach takich jak Kreta czy Rodos. Wyczerpana wojnami Serbia na razie nie myśli o ekspansji w tamtym rejonie. Dzięki wiodacej roli kraju na morzu śródziemnym wzrasta wymiana handlowa. Co za tym idzie następuje ogólny rozkwit gospodzarczy. W 1114 jeden z synów Radmoira- Josip- dostaje księstwo Śląskie. Przez niemal dekade na ziemiach serbskich panuje pokój. Jedyny konflikt jaki ma miejsce to spory wobec kontraktu feudalnego, jaki panuje na ziemiach Vojislavjewiców. Miasta, które przez jego obecny kształt i postanowienia były pokrzywdzone, domagały się zmian. Szlachta zaś obstawała przy starym. Doszło do kilku mniejszych i większych wolt, ale nigdy do przlewu krwi. Ostatecznie rada książęca (mimo iż Serbia była królestwem, najwyższy organ doradczy zachował nazwę „książęcy“) i król zdecydowali się na kosmetyczne zmiany tak aby uspokoić sytuacje. ​

​

Spokój wewnętrzny był Serbii potrzebny- rozdrobnione emiraty na terenie hellady, będące pozostałością po najeździe Bułgarów Kamskich, aż prosiły się o przyłączenie do państwa Serbskiego. W 1119 rusza zatem wyprawa na Helladę. Radomir szybko rozprawia się z muzułmanami i zajmuje Demetrie, Arte i Naupaktos. Tworzy księstwo Hellady i powierza je swojemu synowi – Wasylowi. Fakt pozornie bez znaczenia będzie miał w przyszłości ogromny wpływ na dzieje całego wschodu. Młody książe wykazuje daleko idące zainteresowanie, a raczej fascynację kulturą grecką i spuścizną bizantyjską. Jest częstym gościem patriarchy Tessalonik od którego pobiera nauki na ten temat. Patriarcha widząc w Wasylu szansę dla nieistniejącej obecnie jako jeden organizm państwowej Grecji, składa hołd Radomirowi w 1120. W 1121, Radomir krótko po jednej z wizyt w Tessalonikach i uczcie urządzonej przez nowego wasala umiera. Do dziś nie wiadomo czy była to śmierć naturalna czy przypadkiem władca Serbski nie został otruty. Król Radomir doprowadził Serbię do szczytu potęgi, zarówno politycznej jak i ekonomicznej. Serbowie panowali na Bałkanach, a jako dynastia na morzu Śródziemnym. Dawni rywale tacy jak Chorwacja, Bizancjum czy Węgry, kolejno: byli częścią składową państwa Vojislavjewiców, przestali istnieć, lub zostali zmarginalizowani. Tak czy inacze Radomir umiera ja jego śmierć oznacza przejęcie władzy nad państwem przez Wasyla zwanego „Greckim“ który nie do końca będzie królem Serbii.... ​

​

 

[size=+2]Część Czwarta[/size]

Wasyl Grecki albo Konstantyn VIII Serbski​

W 1119, po udanej krucjacie zwanej helleńską, król Serbii Radomir Wielki tworzy księstwo Helleńskie i powierza je swemu synowi- Wasylowi. Wasyl rządzi nim tylko 2 lata, jednak ten krótki okres okaże się być wiąrzący dla jego przebiegu jego panowania i układu sił na Bałkanach i w Azjii Mniejszej.​

Młody książę gdy obejmuje tron helleński z miejsca zakochuje się w kulturze greckiej, bizantyjskim ceremoniale i mirze potężnego państwa jednoczącego niemal wszystkich wyznawców prawowiernego chrześcijaństwa. Fascynację spuścizna bizantyjską dostrzega patriarcha Tessalonik – niezależny władca północnej części Hellady. Zaprasza młodego Wasyla do Tessalonik, gdzie wprowadza go w historię świata antycznego. W międzyczasie, w roku 1121, tajemniczą śmiercią umiera Radomir Wielki a Wasyl obejmuje tron Serbski. Zapowiada sie na znakomitego władcę- wykształcony, umiejący mówić i pisać w kilku językach, oczytany i kulturalny. Szybko i do tego metodami pokojowymi rozwiązuje tzw. Kryzys Belgradzki (gdy to tamtejszy książę, ze względu na powiązania z Arpadami, chciał żłożyć hołd Węgrom).​

​

Wasyl był tak zakochany w Grecji, że w stolicy państwa Serbskiego- Kotorze – był zaledwie 2 razy – na koronacji i na zjeździe z władcą węgierskim w sprawie Belgradu. Do tego władzę w Kotorze powierzył Radzie Książęcej, a sam rezydował w Tessalonikach. Patriarcha, który uważał iż młody serb jest już wystarczająco uwarunkowany, roztoczył przed nim wizję Grecji- rozbitej, uciskanej przez muzułman i łacinników, pozbawionej znaczenia i chylącej sie ku nieuniknionemu upadkowi. Jednoczesnie stwierdził iż istenieje ratunek. To Wasyl miał być zbawcą kultury którą tak ukochał. Przez odbudowę Cesarstwa Bizantyjskiego pod rzadami Vojislavjewiców, jako strażniczka prawowiernych chrześcijan i kultury greckiej. Wasyl z miejsca usłuchał. W 1122 na czele wojsk pochodzących z Achaji wylądował w Azji Mniejszej, atakując zajęte przez Muzułman miasta. Szybko i sprawnie przebiega kampania- Smyrna poddaje się po 2 miesiącach, Kyzikos kapitulje na sam widok wojsk, Brusa i Niceja równierz nie stwarzają większych problemów armii Wasyla. ​

​

Przy wyprawie na Azję mniejszą trzeba podkreslić że królestwo Serbii jako takie nie brało w niej udziału. Zaledwie kilkuset ochotników wywodziło się z ziem słowiańskich. Trzon armii skadał się z Greków. Po sukcesie wyprawy, w 1123 patriarcha Konstantynopola koronuje w Tessalonikach Wasyla na Cesarza Bizancjum i zwierzchnika prawosławia, ogłaszając jednocześnie że każdy prawowierny chrzescijanin winien mu się podporządkować. Wasyl przyjmuje imię Konstantyn. Co ciekawe Dla Serbów król ten nazywa się Wasyl I Grecki, zaś dla Greków- Konstantyn VIII Serbski. Nowy cesarz na razie władcą bizantyjskim jest tylko tytularnie- nie próżnuje jednak i rozysła swoich posłów do wszystkich prawosławych władców z obszarów położonych na Peloponezie, wyspach Morza Środziemnego i Azji Mniejszej. Posłańcy głoszą restauracje Cesarstwa i orędzie patriarchy Konstantynopola, nawołującego do zjednoczenia pod rządami Konstantyna VIII aka Wasyla I. ​

Większość władców dawnego Bizancjum zaczyna ściągać pod sztandary Konstantyna VIII. Jako pierwszy, hołd składa książe Mikołaj Peloponeski, dalej już z górki- Evangelos Adrianopolski, Aleksy z Likki, Demetrios z Galatti, Bazyli z Synopy, Nikhephoros z Ikonionum, Aboughamr z Armenii Mniejszej. Do połowy 1125 roku nowe cesarstwo bizantyjskie obejmuje Achaje i Azja Mniejszą. Państewka położone na morzu śródziemnym, w dużej mierze zależne od Vojisavjewiców Tunezyjskich i Egipskich nie podporządkowywują się rozkazom.​

​

W łonie dynastii pochodzącej z Serbii dochodz i do rozłamu- władcy Neapolu, Tunezji, księstw i hrabstw Bałkanów i Afryki Północnej uważają że Wasyl zwariował Domagają się od rady książęcej złożenia Wasyla z tronu Serbskiego i osadzenie na nim innego Vojislavjewica.​

Nowy cesarz nic sobie jednak z tego nie robi- pochłonięty jest umacnianiem swojej władzy na ziemiach greckich i planowaniem dalszych posunięć mających doprowadzić do odtworzenia Bizancjum w jego dawnych granicach. Stracimir, małotletni syn Wasyla, zostaje aresztowany i oddany pod kuratęlę Rady Książęcej.​

​

Działalność króla Wasyla bardzo nie podoba się muzułmańskim szejkom i emirom. Na zjeździe w Bagdadzie roku 1126 władcy świata muzułmańskiego zawiązują sojusz antygrecki. Pod aktem zawarcia przymierza swe podpisy składają emirowie Lut, Damaszku, Mosulu, Adessy; szejk Az Zarqua; Sułtan Seldżucki i Karachanidzki a także Kalif Abbasydzki. Tego samego roku ruszają na wojnę. ​

Wasyl, mimo szczupłości swoich sił decyduje się na przemarsz do Edessy, aby prowadzic walki na terenach wroga i nie dopuścic do spustoszenia kraju przez Muzułman. W drodze do Edessy w 1126, nieopodal Teluch, dochodzi do starcia Greków ze zjednoczonymi siłami muzułmańskimi dowodzonymi przez sułtana Seldżuckiego. Bitwa kończy się sromotną porażką greków, wzięciem Wasyla do niewoli i zalaniem Azjii Mniejszej przez wyznawców proroka. Jedno po drugim padają miasta, a siły muzułmańskie dochodza niemal do Bosforu. W szczytowym momencie kampani w 1128 muzułmanie okupowali ziemię aż do udzielnego księstwa Likki i ikonionu. Gallatia, Synopa, Armenia Mniejsza, Trapezunt, Chaldea- wszystkie te ziemie znajdują się pod panowaniem Islamu. Wreszcie, pod koniec 1128 sytuacja jest tak krytyczna że zagrożone są Bałkanskie posiadłości Wasyla. Niedawni wasale jeden po drugim odwracają się od cesarza Konstantyna VIII i albo ogłaszają niepodlegóść albo podporządkowywują się napierającym armią muzułmańskim.​

​

Ziemie podbite przez muzułan​

Rada Książęca, sprawująca władze w Kotorze decyduje iż Serbia pomoże Grekom w odparciu nawałnicy. Możnowładcy Serbscy byli poważnie zaniepokojeni klęskami Odnowionego Bizancjum i czuli zagrożenie ze strony rosnących w potęgę państw muzułańskich. Kontruderzenie wychodzi ze Smyrny- jednego z nielicznych portów pozostałych pod kontrolą Wasyla. Krzyżowcy po długich walkach opanowywują Laodiceje. W 1129 ma miejsce decydująca bitwa wojny- nieopodal Tyany w Tarsie rozbite zostają siły muzułmańskie i do 1130 sukcesywnie wypierane po za ziemie zamieszkane w większości przez Greków. Krzyżowcy Serbscy mieli okazję totalni zniszczyć państw muzułmańskie w tym rejonie jednak nie decyduja się na to. Zbytni wzrost znaczenie Greków, jaki niechybnie miał by miejsce po klęsce islamu, nie był zgodny z interesem Serbii. Na mocy pokoju zawartego w Edessie muzułmanie wycofają się na linię: Adana - Lykandos - Tyana - Galatia- Chaldea i ziemię za to linią (łączne z Chaldeą) mogą zatrzymać. Muzułmanie musieli również uwolnić króla Wasyla. ​

​

Rada Książęca, za wsparciem Króla Tunezji, Króla Neapolu i starszyzny rodowej Vojisalvjewiców składa z tronu królewskego Wasyla, przekazując tron Serbski nieletniemu Stracimirowi. Tereny Odnowionego Cesarstwa Bizantyjskiego zostają podzielone (Serbowie obawiali się siły zjednoczonych Greków) na 4 królestwa i oddane przedstawicielom rodu Vojislavjewic. Powstaje królestwo Hellady (na terenie Achaji), Cylicji, Nikeji i Trapezuntu. Wasyl I opuszczony zarówno przez Serbów jak i przez Greków, którzy bez żalu pożegnali jego rządy, rozgoryczony popełnia samobójstwo.​

​

Jego rzady spowodowały osłabienie pozycji Serbskiej i wzrost znaczenia poszczególnych udzielnych książąt. Jedność Serbii została naruszona, pojedyńczy władcy zobaczyli iż niewygodnego króla można odwołać i że król nie ingeruje w ich domeny. Dodatkowo domena królewska, źle zarządzana, zbiedniała co jeszcze bardziej obniżało pozycję króla.​

Jako się rzekło władzę w Serbii przejmuje Stracimir, na którym ciężkie doświadczenia z dzieciństwa zostawiły trwały ślad, tak że następne pokolenia zwać go będą Szalonym....​