Miasto czterech kultur

Łódź – było miastem równych szans, zarówno dla Polaków, Rosjan, Niemców i Żydów. Było ziemią obiecaną dla każdego nowo przybyłego mieszkańca. Dzięki rozwojowi przemysłu włókienniczego i korzystnym warunkom handlowym miasto kwitło i rozwijało się. Ślady czasu tej świetności po dziś dzień widać na jej ulicach.

Prasa informuje o przystąpieniu Niemiec do wojny​

Łódź listopad 1914 roku

Jakub Grynsztejn, jak co dzień wstał wcześnie do pracy. Miał on mały sklepik galanteryjny w okolicach placu Wolności (dawny Nowy Rynek). Nerwowa atmosfera miasta udzielała się jednak mu się bardzo. Ludzie wciąż gadali o zbliżających się Niemcach. Ich słowa potwierdzały coraz to nowe kolumny uchodźców z zachodu. Pod koniec października były to pojedyncze osoby, teraz jednak ciąg różnego rodzaju wozów, furmanek czy bryczek jakby bez wytchnienia przejeżdżał przez miasto. Jakub mimo swoich obaw o przyszłość otworzył swój sklep jak zwykle. Wojna, wojną, ale musiał z czegoś żyć i utrzymać rodzinę.
Koło południa do jego sklepu zajrzał jego przyjaciel z szkolnej ławki – Stasiek. Rozmawiali jak to zawsze o nowej sztuce w Teatrze Wielkim. W pewnym momencie rozmowa zeszła na tematy polityczne.
- Wy Żydzi nie macie, czego się obawiać – zawsze sobie poradzicie, ale nie wiadomo, co z nami katolikami zrobią Niemcy.
-Myślisz, że jeżeli będą prześladować Polaków jak zza Bismarcka to Żydom też się nie dostanie? Żyd tez może być Polakiem przyjacielu.
- Przepraszam Cię – nie chciałem Cię urazić. Jesteś wyjątkiem, ale większość Żydów sympatyzuje z Niemcami i już dziś mówi po niemiecku.
Jidysz to zbitek języków Staśku. To nasze dziedzictwo , a nie objaw sympatyzowania z Kaiserem.

Początek bitwy o Łódź (znanej jako bitwa pod Brzezinami)​

Łódź listopad 1914
Rankiem następnego dnia odezwały się niemieckie armaty. Wielu ludzi zginęło przygniecionych przez zawalone budynki, jeszcze więcej od płomieni. Samoloty, co chwila zrzucały bomby. Niemiecka armia walczyła pod Brzezinami z Rosjanami, przez co Łódź zamieniła się w jeden wielki lazaret. Wśród rannych żołnierzy było wielu Polaków, zarówno tych „jeńców poznańskich” jak i z naboru na Mazowszu. W następnych tygodniach pojawiły się problemy z zaopatrzeniem – drogi do miasta były, bowiem odcięte. Bombardowania wciąż trwały. W mieście nie ostała się żadna cała szyba. Z braku prowiantu wybuchły zamieszki – jednak te opanowano. Pod koniec l listopada Rosjanie rozpoczęli ewakuacje. Wielu Polaków wyjechało, wywieziono tez, co cenniejsze maszyny fabryczne.

Po obu stronach walczyli Polacy.​

​

Łódź Grudzień 1914
6 grudnia do Łodzi wkroczyli Niemcy. Defiladowym krokiem przeszli pod Hotel Grand (obecnie na Narutowicza) i uroczyście przejęli władze nad miastem. Już w następnych dniach okazało się, jaki naprawdę charakter będą miały niemieckie rządy. To, czego nie wywieźli Rosjanie sumiennie zabrali Niemcy. Chcieli oni nawet skonfiskować dzwony kościelne, by przetopić je na armaty. Na szczęście nagła demonstracja ludności Łodzi zastopowała zapędy Niemców. Był to jednak jedyny sukces mieszkańców miasta. A przecież obiecywano im :

Polacy! Zbliża się chwila oswobodzenia spod jarzma moskiewskiego. Sprzymierzone wojska Niemiec i Austro-Węgier przekroczą wkrótce granicę Królestwa Polskiego. Już się cofają Moskale. Upada ich krwawe panowanie, ciążące na was od stu przeszło lat. Połączcie się z wojskami sprzymierzonymi. Z naszymi sztandarami przychodzi do was wolność i niepodległość.

To wszystko okazało się tylko pustymi słowami. Niemcy okazali się być gorsi od Rosjan. Oni, chociaż nie niszczyli fabryk. Pozwalali żyć ludziom dzięki ich pracy i nie prześladowali ich. Gdy jednak zamknięto wszystkie fabryki – nędza zajrzała w oczy mieszkańcom.

​

Lozanna listopad 1916
Wybiła godzina rozstrzygająca! Polska przestała być niewolnicą i sama chce stanowić o swoim losie, sama chce budować swoją przyszłość, rzucając na szalę wypadków własną siłę orężną. Kadry armii polskiej wkroczyły na ziemię Królestwa Polskiego, zajmując ją na rzecz jej właściwego, istotnego jedynego gospodarza - Ludu Polskiego, który ją swą krwawicą użyźnił i wzbogacił. Zajmują ją w imieniu władzy naczelnej Rządu Narodowego. Niesiemy całemu narodowi rozkucie kajdan, poszczególnym zaś jego warstwom warunki moralnego rozwoju.
Z dniem dzisiejszym cały Naród skupić się winien w jednym obozie pod kierownictwem Rządu Narodowego. Poza tym obozem zostaną tylko zdrajcy, dla których potrafimy być bezwzględni.

Wybuch powstania.​

Łódź grudzień 1916
Odezwa Dmowskiego do Polaków była iskrą zrzuconą na suche wióry niepodległościowych pragnień narodu. Niczym ogień szerzy się wystąpienia przeciwko zaborcy. Oszukani i wykorzystani powstali w wspólnej walce przeciwko osłabionemu porażkami na froncie zachodnim zaborcy.
Na czele powstania w Łodzi stanął Jakub Grynsztejn. Ten sam, który w listopadzie 1914 stracił w wyniku pożarów cała rodzinę. Jego ludziom udało się zdobyć Arsenał i uzbroić miejscową ludność.

Na Bałuty znów zaczęły spadać bomby. Ludzie ginęli setkami od ran i z głodu. Mimo tego Grynsztejn wiedział ze musi kontynuować swoja walkę, by powstania w Krakowie i Warszawie mogły się utrzymać. Walczył on nie dla siebie, nie dla chwały, lecz za Polskę. Za kraj, który będzie domem dla wszystkich, bez względu na to, kto jakiej jest wiary czy narodowości. Walczył za kraj „czterech kultur”, za ideały swojego miasta.

Egzekucja Jakuba Grynsztejna po upadku powstania . Luty 1917r.

~~
Trochę faktów , trochę fantazji. Odezwa oczywiście Piłsudskiego ,ale w Aarze wolałem umieścic Dmowskiego.

Od ponad miesiąca nie pojawił się nowy odcinek więc zamykam aar. W razie chęci kontynuowania skontaktuj się z którymś z moderatorów działu.
Pozdrawiam, N.