"На вратима пакла" - "U bram piekieł" - Bośnia 1399 AAR

Prolog
1.X.1399 r

"To już pięćset lat jak ziemia nasza i dzieci nasze pod jarzmem imperialistycznego ostrza, tułały się i przelewały krew w imię Cesarstwa Bizantyjskiego czy też Państwa Madziarów. I mimo iż ostatnia ostoja Rzymu, któremu przodkowie nasi stawiali czoło dalej niż piętnaście wieków temu upadła, kolejny bat bezdusznie orze nasze plecy.
I niewzruszenie od schizmy wschodniej, patrzysz z pogardą na wschód pyszny Zachodzie, ziemię braci swoich, oczami wywyższającego się uniwersalizmu (Καθολικος - uniwersalny, powszechny). I nie uraczysz mieczem i wiarą swoją wesprzeć ludu umęczonego.
Oto i jednak z pomocą przychodzą nam bracia nasi, więzami ziemi blisko nam pokrewni. Na czele ich rycerz sławetny, jako Hrvoje Vukčić znany, przybył by szanse dać ludowi bośniackiemu, na jeszcze jeden poryw."

- kartka z pamiętnika Stjepana Ostoji Kotromanića z roku 1398, roku intronizacji na tron bośniacki

Od początku rządów Stjepan Ostoja zdecydował się postawić na rozwój handlu, wierząc iż w ziemiach dawnego cesarstwa wschodniorzymskiego drzemie wciąż ogromny potencjał. Tak też zacieśnił stosunki handlowe z Republiką Wenecką, oraz poczynił krok ku rozwojowi wolnego, niczym nie spętanego handlu. O dziwo już pierwsza poczynania księcia spotkały się z ożywieniem rynku i wyłonieniem się nowych i w przyszłości ważnych osobistości w życiu dworu monarchy bośniackiego. Jedną z tych osób był wówczas świetnie na Bałkanach znany, kupiec bośniackiego pochodzenia, Vasilije Nelipic.



Władca nie omieszkał też skorzystać z obecnej sytuacji w Anatolii. Oficjalnym przemówieniem na dworze w Sarajewie (na którym pojawili się posłowie z całego regionu oraz jeden poseł z Płw. Apenińskiego, podwładny władcy Neapolu) ogłosił niezależność i niepodległość narodu bośniackiego, tym samym zrywając narzucony księstwu stosunek lenny z Imperium Turków Osmańskich. Książę mianował się władcą absolutnym swego ludu, z woli bożej, czemu aprobował również patriarcha bizantyjski, widząc szanse na wyplenienie synów islamu z południa Europy.



​

_____________
To mój pierwszy AAR w EU3, żadnego w EU2 nie skończyłem pomyślnie, więc trzymajcie kciuki.

 

Rozdział I

Oprawa muzyczna:
[video=youtube;NwMBe6-A6dM]http://www.youtube.com/watch?v=NwMBe6-A6dM&feature=related[/video]




Lat pierwszych pięć to czas stabilizacji polityki wprowadzonej przez księcia Stjepana Ostoję. To również czas, na obserwowanie zarówno północnej jak i południowej granic. W tym czasie bowiem na Bałkanach rozpętała się wojna, która - jak potem się zresztą okazało - usytuowała pomyślnie sytuację geopolityczną Bośni.
Gdy Cesarstwo Bizantyjskie wyrywało z objęć Turków Osmańskich prowincje swe dawne, jedna po drugiej, książę bośniacki postarał się, by przy wsparciu wielu dworów europejskich wynieść Księstwo Bośniackie do statusu Królestwa.
Książę, a właściwie u schyłku swego życia już król, nie wyruszył niestety na wyprawę na południowy zachód, by wypracować królestwu dostęp do morza. Wyszkoloną i dobrze zaopatrzoną armię zostawił swemu bratu, który objął po nim tron bośniacki.

​

Stjepan Tvrtko Kotromanić, brat zmarłego króla został koronowany na początku roku 1404. Jako że i smykałkę do działań militarnych miał, w rok po objęciu władzy ruszył na Czarnogórę, której jako jedynej nie chroniły żadne gwarancje czy też traktaty.
Przeważające siły bośniackie rozbiły wroga w bitwie na polach pod Nişikem i rozpoczęły trwające ponad rok oblężenie stolicy - Podgoricy.
Pod koniec roku 1406 Czarnogóra podpisała traktat pokojowy, stając się tym samym częścią Królestwa Bośni.



Moment ten mógł być równie chwalebny, co zgubny dla królestwa. Oto bowiem na północnej granicy madziarski król wojska swe gotował, nie do końca wiadomo, w jakim to celu. Pewnym jednak było, iż jeśli uderzy, dni Królestwa Bośni, wolnego i niepodległego, policzone są.
Niespodziewana rzecz jednak stała się. Prestiż, który przyniosło Bośniakom zwycięstwo nad Czarnogórą, zwrócił uwagę niektórych państw europejskich. Tak więc zarówno Arcybiskupstwo Akwilei jak i Państwo Polskie, zaproponowały sojusz militarny, kolejno w latach 1407 i 1409. Żaden chyba z poprzednich monarchów nie mógł marzyć o tak silnych sprzymierzeńcach, którzy w dodatku trzymali by Królestwo Węgier w ryzach.



Niespodziewanie więc jedynie granice południowe pozostawały niepewne w myślach monarchy.
Ale i o ich bezpieczeństwo król Trvtko II zadbał, poczynając starania, o przychylność Imperatora Bizantyjskiego. Posłowie z darami przez miesiąc cały na dwór imperatorski zjeżdżali, chwaląc monarchę i zabiegając o jego względy jak i sojusz, który w obecnej wojnie z Imperium Osmańskim zapewne by wsparł dążenia bizantyjskie w ich rekonkwiście. Imperator jednakże odparł, iż odpowie na poselstwo bośniackie dopiero po zakończeniu wojny.



Król lękając się jednakże niepowodzenia, postarał się o innego sojusznika: Hospodarstwo Wołoskie. Bo tak oto rzecze Cyceron, którego monarcha za młodu dzieła okazje miał czytywać we Florencji:
"Kto przewidział przyszłe nieszczęścia, pozbawił siły obecne."
I tychże słów król pragnął się trzymać.

​

Wielka Rekonkwista Bałkańska (bo tak wojnę wyzwoleńczą Bizancjum oficjalnie nazwano) wspierana przez wielu ochotników z całej Europy zakończyła się w 1410 roku i odniosła ogromny sukces. Turcy Osmańscy zostali całkowicie wyparci do Azji Mniejszej, choć spora część ludności chłopskiej i mieszczańskiej pochodzenia tureckiego uciekła przez północne granice do Serbii i Bośni. Nie tylko Bizancjum skorzystało na tej rekonkwiście. Również Hospodarstwo Wołoskie zagarnęło jedną z prowincji tureckich dla siebie.



Nie było już przeszkód, by zawiązać sojusz z Bizancjum, który Unią Salonicką (od miejsca podpisania sojuszu) nazwano. Od Wielkiej Rekonkwisty wiele się zmieniło w rozkładzie sił na Bałkanach. Znów Bizancjum wiodło prym, znów państwa słowiańskie nie musiały lawirować między dwoma potęgami. Zrodziła się szansa, której nie wolno było zmarnować.


Zmiana układu sił na Bałkanach po roku 1410

​

Czas pokoju i stabilizacji dał królowi niepowtarzalną okazję, na uporządkowanie spraw w nowo zdobytej prowincji jak i kontynuowanie dzieła brata - rozwoju handlu na Bałkanach. Utalentowanych skarbników i kupców zaproszono na dwór w Sarajewie, by zorganizować dalsze plany rozwojowe. Dekretem roku 1415 powstała Szkoła Handlowa Kotromanićów, pod zwierzchnictwem Kompanii Barskiej, zawiązanej w tym samym roku w mieście Bar, nad M. Adriatyckim.
Początkowe sukcesy Kompanii jak i podległej jej szkoły handlowej zachęciły Trvtko II do przeniesienia stolicy prowincji do nadmorskiego Baru, który bardziej na centrum handlu się nadawał, niżeli leżącą dalej od wybrzeża Podgorica. Przywództwo w Kompanii Barskiej powiązano z tytułem bana (gubernatora) prowincji, tak więc desygnacja na bana Baru równała się objęciu funkcji Ministra Handlu. Jako pierwszy funkcję tą objął w 1415 r Vasilije Nelipic, doradca monarszy jeszcze z czasów Stjepana Ostoji.
Pierwsze działania bana Nelipica zakładały wzrost skuteczności naszych kupców w centrach handlu - głównie w Genui i Wenecji.

​

Król nie nacieszył się jednakże swymi sukcesami zbyt długo. Zmarł przedwcześnie w kwiecie wieku i nie rozpoznano powodu jego śmierci. Istniały jednakowoż spiskowe teorie, twierdzące, iż to asassyn, nasłany najpewniej z krajów arabskich miał skończyć żywot jaśnie wielmożnego króla. Teorii tych jednakowoż nigdy nie potwierdzono.
W chwili śmierci Trvtko II, jego syn, Shimun, miał 9 lat. Władzę nad krajem do czasu objęcia tronu przez młodego królewicza objęła Rada Regencyjna.
Śmierć króla szybko wykorzystali bogaci mieszczanie, domagając się zwiększenia ich praw i przywilejów. Rada Regencyjna postanowiła zaakceptować zaproponowane postulaty.



Bezkrólewie nie przyniosło jednakże samych niekorzyści królestwu. Zgodnie współpracująca Rada Regencyjna i ban Baru rozwinęli sieć urzędów państwowych, które miały nie tylko wesprzeć władzę w nowo zdobytej Czarnogórze ale i w przyszłych zdobyczach wojennych.

​

W roku 1419 Bizancjum zakończyło kolejną z rekonkwist przeciwko Imperium Osmańskiemu. Ostatecznie Turcja zrzekła się roszczeń do odzyskanych przez Bizancjum prowincji na Bałkanach.



Samo bezkrólewie trwało do roku 1421. Młody królewicz został koronowany za namową imperatora bizantyjskiego w stolicy Cesarstwa - Konstantynopolu. Za żonę obrał sobie on Jelenę, arystokratkę z młodego, acz dobrze prosperującego, chorwackiego rodu szlacheckiego Zrinski.
Ku uciesze całego królestwa, już po paru miesiącach było pewne, że para królewska doczeka się potomka. Stjepan Ostojic, nazwany na cześć swego zasłużonego wuja, Stjepana Ostoji, urodził się w roku 1422.



Młody król na próbę wystawiony został dość szybko, bo już w 2 lata po koronacji. Imperator wezwał swego wiernego sojusznika do pomocy w dalszej rekonkwiście - tym razem na terenach Hellady. Za Ks. Ateńskim murem stanęła jednak duża część Europy.



Najbliższym przeciwnikiem, z którym dane było się zmierzyć Królestwu Bośni była Serbia. Do decydującego starcia doszło po trzech miesiącach potyczek. Dwie armie starły się pod Srebrenicą - ważnym serbskim ośrodkiem handlowo-wydobywczym, skupiającym się głównie na wydobyciu srebra. Siły serbskie zostały rozbite i zmuszone do wycofania się, a w pogoni za nimi ruszyły stacjonujące w niedalekiej prowincji siły Bizancjum, rozbijając je ostatecznie przed dotarciem do Belgradu. Bośniacka armia splądrowała Srebrnicę, zagarniając tyle srebra, ile się dało, po czym oddając pola Bizantyjczykom, którzy niedługo potem ustanowili Despotat Serbii swym wasalem.
Wojna jednakże wcale nie planowała się szybko skończyć.
Niedługo po Belgradzie i Ateny upadły. Ostatecznie zmuszone zostały do przystania na włączenie do Cesarstwa Bizantyjskiego.
Mimo iż pionki odpadły z batalii, wkraczać zaczęły duże silniejsze siły. Nie wiedzieć kiedy, Anglicy przedarli się przez Morze Marmara i uderzyli na Cesarstwo Trapezuntu - kolejnego sojusznika Bizancjum. W międzyczasie potyczki morskie doprowadziły do wycofania się z wojny Arcybiskupstwa Akwilei oraz Państwa Papieskiego. Genua i Toskania bez ustanku desantowały swoje siły na bałkańskich wybrzeżach, nie pozwalając Armii Północnej Bizancjum ani też Armii Bośniackiej na ruszenie na pomoc Trapezuntowi.
W jednej z potyczek odpierających desant wojsk na wybrzeże Bośni zginął ban Baru, Vasilije Nelipic. Żal po tejże tragedii był niewyobrażalny - zwłaszcza, że dawny doradca wuja i współpracownik ojca nauczył wiele króla Shimuna. Na jego miejsce postanowiono obrać jednego, z podopiecznych pierwszego bana Baru - Teodora Balsica, jednego z synów ostatniego władcy podbitej Czarnogóry - Balshy III Balsica.
Mimo trwającej wojny, udało się usprawnić handel lądowy, wybrzeżami Adriatyku do Wenecji.

Nie wszystkie poczynania nowego bana pozytywnie wpłynęły na bośniacki handel.
Niektórzy kupcy przyzwyczajeni do słabo zorganizowanej konkurencji rozleniwili się, co nie pozostało bez echa w kwotach, które trafiały zarówno do ich, jak i królewskiej kieszeni.



Gdy Bośnia broniła zaciekle dostępu w głąb kraju z morza, Bizancjum przejmowało inicjatywę na południu. W bitwie morskiej o Morze Marmary zatopiono flotę toskańską, a niedługo później niechronione transporty angielskie. W wyniku tych działań Toskania podpisała wspólny pokój z Unią Salonicką. Tymczasem Anglicy wynegocjowali oddzielny pokoj z Trapezuntem, który zmuszony został wystąpić z Unii Salonickiej i zerwać z nią wszystkie powiązania. Imperator i król wspólnie uznali, iż Trapezunt jeszcze nie jest stracony i w odpowiednim momencie ponownie przyłączy się do Unii Salonickiej. Tymczasem jednak należy go pozostawić samemu sobie, by nie narażać się na kolejny konflikt zbrojny z Zachodem.

Jednym ze skutków wojny było zamknięcie weneckiego centrum handlu dla bośniackich kupców. Liczne pertraktacje nie przyniosły skutku, dlatego też król rozwiązał wszelkie umowy z Wenecjanami i przyłączył Bośnię do Ligi Handlowej Genui.

Ku rozpaczy króla, nieszczęścia trzymały się dynastii Kotromanićów. W 1427 roku rozchorował się następca tronu, Stjepan Ostojic. Przez miesiąc cały z głównej cerkwi w Sarajewie wydobywały się odgłosu chóru, śpiewającego: Kyrie, eleison!
Pan wysłuchał pobożnych próśb narodu bośniackiego i uchronił młodziutkiego królewicza od śmierci.



Kolejne 5 lat zapamiętane zostało jako czas potyczek z państwami arabskimi w wyniku tarć granicznych w Anatolii jak i kontynuacji planów reform poprzedników Shimuna I, mających na celu umocnienie pozycji ekonomicznej Bośni. Omen nie opuszczał jednak dynastii Kotromanićów, przynosząc śmierć królowi w bitwie o Smyrnę w roku 1432. Na pamiątkę tej bitwy, na głównym placu w Smyrnie stanął pomnik upamiętniający bośniackiego króla, który zawsze wiernie stawał po stronie swego sojusznika.

​

W 1432 roku następca tronu miał dopiero 12 wiosen, dlatego też władzę na czas lat trzech przejęła nie pierwszy już raz w tym ćwierćwieczu Rada Regencyjna. Młody władca doczekał się jednakże obrania tronu już wcześniej, bo w roku 1434, gdy na Bośnię napadło Królestwo Węgier. Ramię w ramię, Bośnia z Bizancjum stawiły czoła wrogowi, początkowo przegrywając kolejno w bitwie o Banat i w bitwie pod Sarajewem.



Przesunięta z południa Armia Bizancjum przejęła jednakże szybko węgierskie wybrzeże Adriatyku, gdy do wojny przyłączyła się Wołoszczyzna. Król Stjepan Ostojic za namową cesarza zebrał oddziały walczące w Banacie jak i te stacjonujące w Sarajewie, następnie przyłączył do nich dwa oddziały najemne z Austrii (która de facto sama zapłaciła za nie w formie subsydiów) oraz dwa oddziały kawalerii ciężkiej z Bizancjum, stacjonujące w Serbii i uderzyła na armię węgierską pod Zagrzebiem, późnym latem 1435 roku.



Zaskoczeni Węgrzy zostali rozbici i zmuszeni do odwrotu, a w ostatecznym rozrachunku: do kapitulacji.
W wyniku pertraktacji pokojowych Królestwo Bośni przyznano ziemie zagrzebską, której banem nieomal natychmiast został Nikola Zrinski, obecna głowa zaprzyjaźnionego z dynastią rodu chorwackiego.
Od tej pory młode królestwo graniczyło także z Akwileją, dawniej sprzyjającym mu krajem. Po 40 latach reform i walk, Bośnia z funkcji wasala osmańskiego wyrosła na jedną z sił, z którą należy liczyć się w południowej Europie.


Sytuacja w roku 1438; herby banatów: Chorwacji, Bośni, Baru;

Kraje niepodpisane na mapie:

• 1. Albania
• 2. Akwileja
• 3. Austria
• 4. Wołoszczyzna

​

 

Plusem Bośni jest podobieństwo flag z Francją - dzięki temu można łatwiej znaleźć coś do dodania do AARa.

Szczerze mówiąc sam jestem świadom, że im dalej w AAR tym ciężej się pisało, dlatego taki efekt. Jest to głównie spowodowane tym, ze sam sobie krzywdę zrobiłem pisząc rozdział z 40 lat a nie z 20 (następne obiecuje co 20 lat pisać). Co do wyjustowania to da się zrobić, jeśli tak wam wygodniej.

Mapka jest oparta na wszystkim znanej mapce prowincji z forum Paradoxu (link na wayofwar).
Mogę pokazać parę ciekawszych sztuczek (jak np. ominąć kiepską jakość tych granic w powiększeniu - rozmyte, widać pixelozę et cetera), dodanie paru efektów (które pewnie większość zna, to proste zabiegi) czy też dodawanie uwypuklenia i ocieniowania herbów lub uwidocznienia ('podniesienia' na mapie) własnego państwa.
Z napisami nadal walczę, nie za często pasują.

Właściwie planowałem większą mapę ale się by chyba nie zmieściła.
Zamieszczam link do niej, jakby był ktoś zainteresowany jak coś takiego wygląda w większej skali:

 

Oprawa muzyczna:
[video=youtube;h1C8zEWbrzw]http://www.youtube.com/watch?v=h1C8zEWbrzw[/video]


​

Pierwszą z prób w wieku tak młodym, król Stjepan Ostojic przeszedł pomyślnie. Napaść madziarska nie tylko została odparta ale i zrekompensowana zdobyczami terytorialnymi w postaci ziemi zagrzebskiej. Taka jednakże kolej rzeczy, iż czas najbliższych zabiera, rodziców z dziećmi, nauczycieli i uczniów rozdziela.
I tak też nie nacieszył się Stjepan Ostojic władzą u boku mentora swego, bana Baru zbyt długo. Pan zabrał go do siebie, w jedną z chłodnych, marcowych nocy, roku pańskiego 1440, po 15 latach wiernej służby koronie Bośni. Wielkiego człowieka bośniackiej ziemi pożegnał tłum mieszkańców Baru, przy akompaniamencie nadadriatyckiej bryzy.

​

Okres żałoby nie mógł jednakże trwać wiecznie, tak więc za namową wielu możnych zarówno z Baru jak i Sarajewa, obrano prominentnego kupca bośniackiego, niedaleko z rodem Balsiców spokrewionego, na nowego bana Baru. Ivan Gradascevic, bo tak mu było, z radością przyjął nominację i jakże ważną funkcję objął natychmiast.
Już pierwsze miesiące rządów bana ujawniły sprawnie działającą szajkę przemytników, omijającą opłaty ewidencyjne towarów docierających do Baru drogą morską. Tym większe zdziwienie było bana Gradascevica, gdy okazało się, jak wielka ilość dóbr ominęła kontrolę. Jej twórca, predecessor obecnego bana nie do końca przewidział, iż opłata ewidencyjna może stać się impulsem do rozwoju przemytu - zwłaszcza, iż była ona w skali obrotów kupców opłatą marginalną.
Ostateczne koszta dochodzenia oraz całkowity rachunek strat przyniosły pewien uszczerbek skarbcowi królestwa, pozwalając jednakże nowemu opiekunowi handlu bośniackiego na rzetelne rozeznanie się w obszarze jego kompetencji.

​

Szukając sposobu na rekompensację poniesionych kosztów, minister handlu postanowił usprawnić handel śródlądowy i zachęcić przedstawicieli Genueńskiej Ligi Handlowej do zakładania Punktów Handlowych w najważniejszych miastach poszczególnych regionów. Przy każdym z miejscowych ratuszy powstał urząd handlowy, podległy banowi Baru, a będący jednostką kontrolną i rozstrzygającą w sporach handlowych na danym obszarze. Pomysł szybko podchwycono w wielu miastach na Bałkanach, ponownie skupiając tym samym uwagę zarówno Ligi Genueńskiej jak i Ligi Weneckiej na wschodzie.

​

Mimo znaczących zmian personalnych i kolejnego kroku w rozwoju handlu adriatyckiego, rok 1440 został głównie zapamiętany ze względu na 'promień nadziei',
królewicza Stjepana Ostoję II, który przyszedł na świat późnym popołudniem 20 dnia września. Radość z narodzin była tym wielka, iż nad rodem Kotromanićów wciąż wisiało widmo, nie pozwalające władcom dożywać sędziwego wieku i doglądać swych następców.

(pol. "Ktokolwiek spogląda na nas z piekła...")​

Rok 1441 zapłonął wczesnym lutym, ogniem chorwackich powstańców. Wyzwoleńcza fala przetoczyła się od wybrzeża, aż po Slawonię, napotykając również bośniacki opór w ziemi zagrzebskiej. Ostatecznie chorwaccy bojownicy zajęli ziemię dubrownicką, dalmacką, slawońską i osijecką. Targana wojną chłopską korona węgierska nie miała za wiele do powiedzenia, gdy nad miastami ziem chorwackich zatrzepotała biało-czerwona szachownica. Chorwacja była wolna ale i podzielona...

Konflikt, który powstał w wyniku jednoczesnego istnienia dwóch różnych, oddzielnych państw chorwackich - Królestwa Chorwacji i rozdzielającego go banatu Chorwacji. Konflikt, który rozstrzygnięty być może tylko w akompaniamencie szabli.
Konflikt, którego za swego życia, król Stjepan Ostojic nie zdążył rozwiązać.
Omen nie opuszczał rodu Kotromanićów. I zbierał swoje żniwo...
Śmiertelne pchnięcie włóczni muzułmańskiego żołnierza przeszyło ciało młodego monarchy, przynosząc mu wieczny pokój u bram Damaszku. Niegroźny rajd, podczas kolejnej z rekonkwist, za arabskimi siłami wycofanymi z Anatolii przyniósł rozpacz całemu królestwu.

Tymczasowo obrana Rada Regencyjna zdecydowała, iż regentem do czasu aż Stjepan Ostoja II będzie zdolny rządzić sam, zostanie ban Baru lub ban Chorwacji. Obaj jednakże odmówili przyjęcia tejże funkcji, obawiając się tarć drugiej strony, mogących prowadzić do rozpadu Królestwa Bośni. W zaistniałej sytuacji rozwiązano Rade Regencyjną i mianowano nietypowy dla monarchii europejskich, a nawet światowych twór: Savet* Matek Korony. Organ mający te same kompetencje, co Rada Regencyjna, będący jednakże bezpośrednim gwarantem ciągłości rządów rodu Kotromanićów na tronie bośniackim. W jego skład weszły kolejno: Dorothy Garai, węgierska szlachcianka i żona Trvtko II, Jelena Zrinski, chorwacka szlachcianka i żona Shimuna I, oraz Helena Palaiologina, córka cesarza bizantyjskiego i żona Stjepana Ostojica.

Jelena Zrinski, późnym czerwcowym wieczorem po zawiązaniu Savetu Matek Korony​

(pol. Złota Rzeka)​

Mimo iż ciągłość rodu Kotromanićów wisiała na włosku, Bośnia rozwijała się prężnie. Coraz więcej statków przybijało do portu w Barze, coraz więcej kupców pojawiało się w bośniackich stronach, coraz prężniej przybywało złociszy do skarbca. Osiągnięty poziom funduszy pozwolił, na wprowadzenie reformy gruntów w niedawno przyłączonym banacie Chorwacji.
Kolejne rekonkwisty prowadzone na Bliskim Wschodzie, mimo niechęci niektórych możnych po ostatnich wydarzeniach, przyniosły sławę bośniackiemu orężu. Weterani wojen arabsko-bizantyjskich stali się wkrótce niezwykle pożądani w całej Europie. Dostrzegając spory potencjał w fali patriotycznych i pro-militarnych poglądów, przedłożono Savetowi propozycję założenia Akademii Wojennej w Sarajewie, ku chwale korony. Spośród propozycji przedłożonych radzie, najbardziej interesującą była ta, która przybyła z krajów orientów, toczących ciągłe wojny z Ligą Salonicką. Niejaki Muhammad ibn Ma'ruf z Aleppo zaproponował ulokowanie Akademii nie w Sarajewie, a w Zagrzebiu. Plany budowali, śmiałość założeń architekta jak i unikalny styl łączący zdobycze bizantyjskiej, perskiej i arabskiej architektury przekonał trzy regentki do przystania na awangardową propozycję. Zlecono dokonanie wszelakich planów i badań w Zagrzebiu, oraz zaplanowanie odpowiedniej analizy budżetu Korony i wpływu projektu Akademii na jego stan.

Nevernik (pol. niewierny), Muhammad ibn Maruf​

Gdy w Zagrzebiu kładziono powoli fundamenty pod przyszłość oręża bośniackiego, sprawnie zarządzani kupcy Korony świetnie radzili sobie na rynkach europejskich. Mimo przynależności do Handlowej Ligi Genueńskiej, pierwszy sukcesy zaczęli odnosić nie w Genui a w Holandii. Szybka ale przemyślana ofensywa na holenderskim rynku pomogła im zapewnić sobie spokojne i dochodowe prowadzenie handlu na dłuższy czas. Zdobyte doświadczenie Kompanii Barskiej na rynkach północnej Europy przeniesiono na realia dużo bardziej prominentnego rynku, jakim była Genua. Mimo początkowych porażek, kupcy wyszli na swoje, wyrabiając sobie przez kolejne pięć lat należyte miejsce, wśród najbogatszych handlarzy Morza Śródziemnego.

​

Sielanka nie trwała jednak długo. W 1445 roku zachorował następca tronu. Cały kraj wstrzymał oddech, a sąsiedzi nie próżnowali. W czasie gdy zwołano lekarzy z Niemiec, Włoch i Arabii, armia węgierska przekroczyła północną granicę Bośni. Madziarzy przybyli po odwet.
Wierni sojusznicy nie opuścili jednakże Korony i ruszyli ze swymi armiami na front.

​

Dowodzenie nad wojskami Ligi objął bośniacki weteran wojen w Oriencie - Pavle Sokolovic. Mimo przyznanego mu wsparcia z Bizancjum, zmuszony był wycofać się z Zahumlje do Zagrzebia po potyczce na granicy bośniacko-węgierskiej. Szybki zaciąg do wojska dwóch regimentów piechoty i uzupełnianie strat po przegranej bitwie zajęło dobre pół roku. Nie trzeba było filozofa, by stwierdzić, iż Korona do tej wojny przygotowana nie była. Pozostało liczyć na sojuszników.
Ci radzili sobie nader dobrze, nie pozwalając Węgrom, na zakończenie oblężenia w ani jednej z prowincji bośniackich. Szybka, rozproszona ofensywa wojsk bizantyjskich rozlała się po madziarskiej krainie, zajmując ją niemal w całości. Kolejny raz królestwo uniknęło tragedii, zyskując przy okazji prawo do ziemi dalmackiej i zniesienie roszczeń madziarskich do ziemi zagrzebskiej.

​

(pol. "...niech wie, że jesteśmy częścią nieba!")​

Wojna obronna roku 1446 przyniosła spokój królestwu przez najbliższe 10 lat. Wykorzystano go, do umocnienia prestiżu na arenie europejskiej, tak mocno nadszarpniętego, przez nieporadność oręża bośniackiego w obronie ojczyzny.
W międzyczasie doszło do zmiany w rządzonym przez ród Zrinsky banacie Chorwacji. Miejsce Nicoli Zrinskiego zajął jego syn, Petar, przyjmując jednocześnie błogosławieństwo biskupa sarajewskiego i przechodząc na prawosławie. Idąc za ciosem, nowy ban sprowadził misjonarzy z Sarajewa i Baru, by na dobre wprowadzić wschodni obrządek na ziemi zagrzebskiej. Ze wsparciem królewskiego skarbca, w całym banacie budowano cerkwie i kaplice, a pośród ludności prowadzono nauczania. Ośmioramienny krzyż już wkrótce górować miał nad chorwackimi miastami.
Nie wszystkim jednak wizja takiegoż widoku odpowiadała. W Chorwacji wybuchły jednocześnie dwa, niezwiązane ze sobą powstania wyznawców katolicyzmu. Krwawo stłumione, ostatecznie przekonały ludność do jedynej, prawdziwej wiary.

​

Zmiany dokonywały się nie tylko w sferze religijnej i społecznej ale i też handlowej. Wprowadzone przez Ministra Handlu reformy, mianujące urzędy handlowe w każdym mieście przyniosły pierwsze poważne efekty w roku 1450. Punkt handlowy, stworzony przez Ligę Genueńską w Zahumlje przyniósł nie lada radość banowi Baru i całej rzeszy kupców bośniackich - zarówno tych śródlądowych jak i morskich. Przewidując, iż szybki wzrost znaczenia handlu w tym regionie może przynieść jednocześnie spadek bezpieczeństwa prowadzenia tegoż biznesu, postanowiono wprowadzić system fortów handlowych, które za opłatą, pozwalały kupcom na tymczasowe, bezpieczne zmagazynowanie towarów w przerwach w podróży, czy też w trakcie negocjacji z poważniejszymi kontrahentami. Pierwszy taki system zastosowano właśnie w Zahumlje i okolicach, wzdłuż traktu południowego, aż do portu w Barze. Opiekę nad dalszym rozwojem tegoż systemu przejął niejaki Ivan Vukovic, absolwent Szkoły Handlowej Kotromanićów.

​

Kolejne 5 lat przebiegało spokojnie na Bałkanach, jednakże nad północną granicą zbierały się chmury. Wojna o sukcesje czeską kompletnie pochłonęła południową Europę. Początkowa wojna pomiędzy Czechami a Austria przeistoczyła się w serie wojen na różnych, nie do końca zrozumiałych frontach. Oto bowiem doszło do sytuacji, w której nader niespodziewanie poczęła jednoczyć się Italia, w świetle renesansowego odrodzenia Płw. Apenińskiego. Arcybiskup Akwilei na przemian z królem Polski szarpali Węgry, niczym dwa wygłodniałe psy walczące o ochłap dorodnego mięsa z wieprza. Do sporu włączyła się nawet Francja, która w wyniku interwencji morskiej zajęła należące do sprzyjającej stronnictwu czeskiemu Litwie, ziemie dawnego Hospodarstwa Mołdawskiego.
W takich też czasach przyszło rządzić młodemu władcy z rodu Kotromanićów. Stjepan Ostoja II objął tron bośniacki w roku 1455, zastępując Savet w rządzeniu krajem.
Pierwszą z jego decyzji było zatwierdzenie zawiązywania Savetu Matek Korony, jako prawnie usankcjonowaną Rada Regencyjną podczas interregnum w Koronie (Bulla varnosti, 1455).

​

Wstąpienie na tron młodego władcy pobudziło ambicje bana Chorwacji, by zmniejszyć znaczenie Królestwa Chorwacji na arenie europejskiej. Wielokrotne nawoływania bana do zbrojnego rozstrzygnięcia konfliktu znalazły oparcie w pozytywnej opinii cesarza bizantyjskiego. Przygotowanie armii trwało dwa lata, by w roku 1457 uderzyć na Chorwatów. Niestety, Ci nie dali się zaskoczyć. Spóźniona armia Bizancjum pozwoliła wrogiej armii na zajęcie Zagrzebia i oblężenie Sarajewa. Pomoc przybyłą dopiero po 2 miesiącach, spychając armię madziarską na północ i armię chorwacką na zachód, do morza.

Bitwa o Dubrovnik (1458), na pierwszym planie król Stjepan Ostoja II Kotromanić​

Sytuacje natychmiast wykorzystał Stjepan Ostoja II, wkraczając najpierw do Ragusy, a potem odbijając z rąk chorwatów Zagrzeb. Decydująca bitwa miała miejsce pod Temesvár (Banat), gdzie siły bośniacko-bizantyjskie, pod dowództwem strategosa Tiberiosa Macedońskiego (król Stjepan Ostoja za namową doradców wycofał sie do Sarajewa, po oblężeniu Zagrzebia) rozbiły Węgrów, pieczętując już drugą, srogą porażkę Madziarów nad Ligą Salonicką w przeciągu 20 lat.
Na mocy pokoju z Temesvár, Królestwo Chorwacji utraciło Dubrovnik, wraz z otaczającymi go ziemiami.

​

Wściekłość króla węgierskiego nie miała granic. Zerwał on sojusz z nieudolnymi Chorwatami, po czym natychmiast wypowiedział im wojnę. Madziarzy wyrżnęli w pień armię chorwacką i przyłączyli na nowo Slawonię i Osijek do swego królestwa.
Oburzenie tym obrotem spraw wykorzystały wszystkie kraje ościenne. Armie polska, akwilejska i austriacka rozlały się po madziarskiej ziemi, przeprowadzając I rozbiór państwa węgierskiego. Akwileja otrzymała Slawonię, Austria ogromną rekompensatę pieniężną, a Polska zagarnęła ziemię érsekújvárską i részekeńską (Partium). Na mocy pokoju wiedeńskiego, zostało również wyzwolone państwo transylwańskie, w jego granicach z początku XV wieku.

Szóstą dekadę wieku XV otworzyło otwarcie Akademii Wojennej w Sarajewie. Śmiały styl Muhammada Ibn Marufa (zastosowany jednakże w nieco okrojonej wersji, w obawie przed represjami), jak i praktycznie zagospodarowanie przestrzeni zachwyciły zarówno dwór sarajewski jak i całą kadrę oficerską Korony. Sam cesarz bizantyjski pojawił się na otwarciu, zachwycając się pomysłowością arabskiego architekta. Pierwszy krok architektury arabskiej w Europie, postawiony z pomocą Ibn Marufa, zapoczątkował falę nowej myśli artystycznej, która objęła całą Europę Środkową i Wschodnią jak i Bałkany. Rewolucję poglądową w sztuce, jak i w patrzeniu na kraje arabskie nazwano w późniejszych okresach epoką 'packarije', czyli poplątaniem, od sposobu w jaki zaistniała ona w kulturze europejskiej.

Akademia Wojny, autorstwa Muhammada ibn Marufa; początek epoki pakarije (1461)


Południowo-wschodnia Europa (1464)​

​

 

Okej, mam pare pytan do czytelnikow, mam nadzieje, ze mi pomozecie. Oto one:
- Co powiecie na custom eventy, czy chetnie byscie je widzieli, and so on...
- Wolicie rzadsze (pewnie co najmniej co tygodniowe) odcinki, czy krotsze (jak Aux'a z HoI2 np.) po pare lat?
- Co sadzicie o tej mapce w porownaniu do tej z ostatniego odcinka? Wolicie zwykle mapki regionu + mapki z wojen z miejscami bitew, rozejmow, drogami wojsk + oddzielna mapke samego kraju z podzialem administracyjnym, paroma statystykami ludnosci/religii/innymi duperalami?

(tak, wiem, Akwileja nie została dodana; mea culpa)
​

Dodatkowo (o ile ktos tu jeszcze zaglada):
Konkurs, na odgadniecie imienia swietego, dodanego do mapy.
Wygrany moze zazyczyc sobie dedykowanego custom eventu/serii eventow (dla Bosni lub innego kraju, z ktorym sympatyzuje - dobrze by bylo, zeby to byl ktorys z osciennych lub pobliskich ). I blagam, niech prosba o event bedzie choc w minimalnym stopniu pasujaca do fabuly.

Wyczyszczono i zamknięto [konserw]