Rosyjska Matrioszka

Data startu: 1400 rok
Poziom trudności: Łatwy (bez ryzyka, wyższy poziom zapewne nie pozwoliłby osiągnąć celów, poza tym to zabawa)
Wersja gry: 1.2 + Unlimited Time Patch (jakby czasu zabrakło)
Cele:
-Stworzenie najpotężniejszego mocarstwa świata
-Zdobycie wszystkich terenów które się Rosji należą i więcej
-Podbicie wszystkich krajów stojących na drodze
-Kolonizacja i urbanizacja Syberii, Alaski oraz niektórych terenów w Afryce i nie tylko
-Podporządkować sobie jak największą ilość państw

РОСЫЙСКА МАТРЁШКА
ROSYJSKA MATRIOSZKA




Iwan III
1400-1429​

„Ziemia rosyjska tedy, która dzieli się na pięć krain, ciągnie się od prowincji Tułskiej do Niżnego Nowogrodu na wschodzie. Kraj to wprawdzie bardzo lesisty, ale niemało przecież obfituje w żelazo i pszenice. Otoczony przez wiele ludów chrześcijańskich i pogańskich i wielokrotnie napadany przez wszystkie naraz i każdy z osobna, zasługuje na wywyższenie, nigdy przecież nie został przez nikogo ujarzmiony w zupełności; kraj, gdzie powietrze zdrowe, rola żyzna, las miodopłynny, wody rybne, rycerze wojowniczy, wieśniacy pracowici, konie wytrzymałe, woły chętne do orki, krowy mleczne, owce wełniste.”

​

Lecz pisać miałem o Państwie Moskiewskim i jego władcy, młodym księciu Iwanie III. On to objął tron po swym zmarłym ojcu roku pańskiego 1400; ponad sto lat od przejęcia władzy przez zacny ród Rurykowiczów, a prawie dwieście od wycofania się hord mongolskich z terenów Rusi. Ostatnie lata pokoju zapewniły wewnątrz Księstwa powszechny spokój. Małe acz waleczne państwo nie wie jeszcze jaką odegra role w dziejach świata.

Kreml - siedziba władców Moskiewskich​

Iwan nie uświadczył łaski losu, już na początku jego rządów Kazań wypowiedział wojnę Państwu Moskiewskiemu i skierował swoje siły na Niżny Nowogród. Mimo że pierwsza bitwa została przegrana i wszystko wskazywało na klęskę w wojnie z liczniejszymi wojskami nieprzyjaciela, Książę odrzucił propozycję pokoju w zamian za skromny kontrybut. Niedługo po tej przegranej podpisano sojusz z Chanatem Quasim o wzajemnej pomocy militarnej. Batalie mimo walk obronnych przegrano i władca został zmuszony do przytaknięcia pokojowi zmuszającemu go do oddania Niżnego Nowogrodu oraz zapłaceniu wysokiej daniny.

Sukcesem Iwana III Rurykowicza była wasalizacja sąsiadującego od północy Jarosławia. Choć nie za pierwszym razem to jednak małe państwo zgodziło się oddać hołd władcy Moskiewskiemu. Ważny także był dekret w sprawie innowierców na terenie Księstwa. Największą tolerancją cieszyli się nie Katolicy, lecz wyznawcy Allacha, ze względu na Sunnityzm panujący w sąsiadujących na wschodzie krajach.

W roku 1406 założono sojusz militarny między Nowogrodem a Państwem Moskiewskim. 2 lata później Nowogród złożył prośbę o pomoc w konflikcie z Zakonem Najświętszej Marii Panny. Moskwa odpowiedziała, państwo znów szykowało się do wojny.

Sytuacja się skomplikowała w roku 1410 kiedy to wojnę znów wypowiedział Kazań wraz z Chanatem Krymskim. Na szczęście dla Moskwy, Nowogród załagodził konflikt z Krzyżakami bez żadnych roszczeń. Boje zaczęły się od dwóch klęsk, na obu frontach. Co ciekawe sytuacja szybko się odwróciła po bitwie o Niżny Nowogród. Szczególną rolę w zwycięstwie odegrała Książęca jazda która stratowała źle ułożoną taktycznie piechotę Kazańską. Armie Moskiewskie mogły zająć spore obszary obu wrogich krajów, co pozwoliło na wynegocjowanie kontrybutu od Krymu, a niedługo po tym odebrać Pense, Mordwe i przede wszystkim Niżny Nowogród Kazaniowi.

Bitwa pod Niżnym Nowogrodem​

W 1416 roku pokojowo Iwan III włączył w skład Księstwa Jarosław. Po tym wydarzeniu jeszcze minęły 2 spokojnie lata po czym Litwa, Polska i Mazowsze wypowiedziały wojnę Księstwu. W wyniku szybkich działań oderwano od Litwy Tambow.

Iwan widząc że Złota Orda, choć nie słaba, to jednak prymitywna w stosunku do Europejczyków, zaatakował ją w 1422 roku. Czas nie przypadkowy bowiem rywale właśnie weszli w konflikt z Wielkim Księstwem Litewskim. Nowogrodzcy sprzymierzeńcy Moskwy nie stanęli do walki i wycofali się z sojuszu. Orda okazała się mało wymagającym przeciwnikiem co zaowocowało szybkim zajęciem ich kraju w spółkę z Litwinami. Po wojnie Złota Orda istniała tylko w stołecznym Saraju. Szczególną korzyścią były zdobyte ziemie Gruzińskie, niestety równie cenny Astrachań zajęła Litwa.

Dumny i konsekwentny Rurykowicz negatywnie odpowiedział na bezczelną prośbę Litwinów o pozwolenie na przemarsz ich wojsk po terytorium Moskiewskim. Niebawem jednak obróciło się to przeciw monarsze i w 1423, zaraz po wygaśnięciu rozejmu zachodni sąsiedzi znów napadli kraj. Iwan miał nadzieje związane z przygarnięciem Astrachania po wygranej wojnie, jednak musiał się zadowolić innymi ziemiami. Wielki Książę Zbigniew ostatecznie oddał Twer, Woroneż i Ługańsk.

W swoim życiu Iwan III pragnął jeszcze wojny z Nowogrodem, próbował bezskutecznie ją sprowokować skandalami na dworze. Książę chciał zagarnąć porty nad Bałtykiem co dałoby Państwu Moskiewskiemu dostęp do morza, a przy okazji zemścić się za zdradę sojusznika który opuścił w potrzebie. Niestety tego marzenia władca nie zdążył zrealizować. Wielka to była niewątpliwie postać, rozpoczęła ważną erę w dziejach, kraj przybrał na właściwą drogę rozwoju. Każdy zapamięta zwycięskie boje z Kazaniem, pogrom Złotej Ordy, czy choćby podboje na Litwie.

Państwo Moskiewskie pod koniec rządów Iwana III. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Dymitr IV
1429-1432

​

Dymitr wychowywany był twardą ręką wraz ze starszym bratem Borysem, oraz trójką młodszego rodzeństwa. Senior został odsunięty w kolejce do tronu gdyż pochodził z lewego łoża. Dymitr objął władzę po ojcu w wieku 17 lat, lecz mimo braku doświadczenia czuł się na tronie niezwykle pewnie. W konsekwencji i wyrachowaniu w żadnym wypadku nie ustępował poprzednikowi.

Swój charakter Dymitr IV ukazał ledwo dzień po objęciu władzy. Rozkazał zaatakować Kazań, powodem były roszczenia Państwa Moskiewskiego do ziem Saratowskich. Przeciwnik wycieńczony po wojnach ze Złotą Ordą, Ordą Nogajską oraz Kazachstanem był idealnym celem. Miał niestety sojusznika w Chanacie Krymskim.

Obszary Kazania sprawnie zostały najechane i złupione przez Moskiewskie wojska, wynegocjowanie pokoju było formalnością. Pewny siebie Borys zostawił na razie sprawę Kazania, który w jego oczach i tak nie mógł się podnieść. Większość wojsk przerzucił do walki z Krymem. Wróg na południu został szybko zdruzgotany po kilku niewielkich walkach. W tej sytuacji Chan oddał miasto Rizań będące dotychczas enklawą Krymską pośrodku Księstwa Moskiewskiego.

Po podpisaniu pokoju z Krymem spokojnie zawrócono siły na wschodnia granicę. Bardzo słabi Tatarzy Kazańscy nie byli w stanie opanować sytuacji, Dymitr IV wynegocjował przyłączenie do Księstwa dużego obszaru ziem przygranicznych. Gdy wojna miała się ku końcowi doprowadzono do założenia sojuszu militarnego z liczącym się Królestwem Szwecji.

Pół roku po zawarciu pokoju z Kazaniem Moskwą wstrząsnęła wiadomość o śmierci władcy po niespełna trzech latach rządów. Miał wypadek podczas podróży, wyczyniając akrobacje na koniu spadł zeń i został stratowany przez kopyta. Rządy objął następny z piątki dzieci jakie po sobie pozostawił Iwan III.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Dymitra IV. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Iwan IV Okrutny
1432-1453

​

Iwan IV Rurykowicz, nie przypadkiem zyskał sobie przydomek Okrutny. Za jego rządów stracono więcej głów niż za wszystkich poprzednich władców Ruskich razem wziętych. Takim ideom sprzyjały szczególnie bunty z początku lat 40. Podczas rewolucji na Gruzji kawaleria Książęca wycięła ponad tysiąc ludzi, wśród nich kobiety i dzieci. Następne tysiące partyzantów, którym nie udało się uciec, masowo wieszano przed Kremlem.

Buntownicy na stryczkach​

Wiele u sąsiadów Księstwa Moskiewskiego działo się w tym okresie. Gustaw I, Król sojuszniczej Szwecji zasiadł na tronie Polski co związało oba kraje unią personalną. Nowogród kolejny raz wdał się w konflikt z Krzyżakami. Z kolei Wielkie Księstwo Litewskie włączyło się w sporą wojnę, napadając z Transylwanią oraz Węgrami na Krym któremu na pomoc ruszyła Turcja z Karamanem. Litwini dobrze zakończyli wojnę i odrywając od Chanatu Krymskiego Chersonez oraz Charków. Po kilku latach Litwa napadła i anektowała resztę państwa Złotej Ordy.

Latem 1437 roku przybył poseł Szwedzki z wiadomością o napaści Republiki Nowogrodzkiej na ich kraj. Iwan IV i tak miał w planach wojnę z Nowogrodem, więc oporów nie miał. W Moskwie nie zapomniano jeszcze o zdradzie z czasów Iwana III. Nowogród został rozebrany doszczętnie przez Państwo Moskiewskie, Szwecję i Polskę, której Gustaw I był zwierzchnikiem. Najważniejszą korzyścią wyciągniętą z tej batalii było bez wątpienia uzyskanie dostępu do morza. Niestety porty Ingria i Newa nie posiadały połączenia z resztą kraju, co powodowało kolejne konflikty. Polska przygarnęła ziemię Chełmińską.

Panicz Iwan nie był do końca zrównoważony, czego dowody dawał wielokrotnie. Raz wezwał pod tron swój dostępnych dyplomatów i każdego z osobna poinstruował by na dwory sąsiedzkie poszli i dostarczyli listy znieważające monarchów. Orda Nogajska, Nowogród i Kazań miały być dzięki temu sprowokowane do ataku.

W 1443 roku Iwan wysłał legion na Ordę Nogajską kontynuując ostrą politykę zagraniczną. Twierdził on iż należy zgładzić barbarzyńskie pozostałości Mongołów i oddać ziemię tym co na nią zasługują. Tak też się stało, obronę Ordy szybko rozgoniono na cztery wiatry, a władcę pojmano. Iwan IV zaszokował wszystkich chęcią wykonania demonstracyjnej egzekucji na wodzu.

„Groza napełnia serca nasze! Iwan postanowił na placu ściąć toporem głowę Wodzowi Ordy Nogajskiej. Przed południem więc podest z pieńkiem na którym Wódz głowę miał położyć ostawiono. Nieco później wprowadzono jeńca, szyję jego do pnia dostawili i podszedł Książe który osobiście chciał ściąć pokonanego. Kat jednak z niego niedoświadczony, nawet z poprawnym chwytem broni miał problem. Wziął Iwan zamach i… Trafił w plecy skazańca. Tłum prosił o łaskę dla niego, by dobić go. Książe zaparł się nogą jak o drzewo i zaczął wyszarpywać siekierę z ciała. Gdy po pewnym czasie się mu udało przyłożył w głowę czaszkę biedaka rozgniatając.”

Egzekucja Wodza Ordy Nogajskiej​

Za Iwana blisko było do przyjęcia feudalizmu w państwie, gdy jednak rządca tylko usłyszał że władza absolutna może zostać zachwiana kazał stracić mędrców. Rurykowicz przyjął doktrynę Wielkich Odkryć i niemal natychmiast chciał zbadać nieznane tereny na wschodzie i południu. Przerwał mu jednak atak Kazania.

Świetnie tym razem zorganizowani Tatarzy przeszli jesienią 1446 roku granicę na całej jej szerokości i błyskawicznie zajęli przygraniczne prowincje. Wrogowie mieli nadzieje na ponowne wcielenie Niżnego Nowogrodu do swojego kraju. Moskwa natomiast pragnęła podbić Astrachań który stracili Litwini właśnie na rzecz Kazania. Ponad dziesięciotysięczna egzekutywa odbijała zajęte grody by następnie przekroczyć linię wroga i skierować się na Samarę, niezwykle ważną strategicznie ze względu na położenie oraz ogromne zasoby złota.

Bitwa miała miejsce w roku 1446. Prowadzący atak Gen. Paletskij dysponował armią 8 tysięcy ludzi, dowódca Kazański Isxaqi niewiele ponad 2 tysiące. Wojska stanęły naprzeciw siebie rozdzielone łysymi wzgórzami. Siły Moskwy ruszyły o świcie. Najpierw zaatakowała konnica, której ciężkie straty zadali łucznicy. W odpowiedzi Paletskij musiał uderzyć piechotą, ta w walce wręcz uzyskała przewagę dzięki większej liczebności i lepszemu uzbrojeniu. Po rozbiciu mniej licznej gwardii reszta wojny potoczyła się gładko. Pokój zapewnił zaanektowanie sporej części kraju Kazańskiego w tym upragniony klejnot Morza Kaspijskiego - Astrachań.

Bitwa o Samarę​

Następne lata, choć dalej były czasem grozy, to jednak przyniosły nie małe korzyści. W 1448 roku znikąd zaczęła się krótka wojna z Zakonem Krzyżackim i Genuą. Iwan będąc niezgorszym strategiem wzorowo sobie poradził z walką na dwa fronty. Od pierwszych wrogów uzyskano Estonię z portem Reval, zwanym też Tallinem; zaś drudzy zrzekli się ziemi Azowskich nad Morzem Czarnym.

W tym czasie zaprzyjaźniona Szwecja pogrążona była w wojnie domowej. Margrabia Swen Estridsen wypowiedział posłuszność królowi Gustawowi I. Podobno chodziło o zatargi na tle osobistym arystokracji. Estridsen postanowił że należące do niego ziemie, wraz z miastem Wyborg przyłączy do Księstwa Moskiewskiego. Monarcha nie zareagował, nie było to jednak dobre posunięcie. Wkrótce, korzystając z braku stabilności w kraju, niepodległość ogłosiła Finlandia. Gustaw nie pozostając nadal bierny rozpadowi państwa poprosił o interwencje Moskwę. Słabo zbrojone ziemie nowego państwa szybko zajęto. Większość terenów Iwan IV inkorporował do Księstwa, a północna część Finlandii stała się lennem Moskwy.

Godło i mapa Finlandii​

Oprócz licznych podbojów, oraz twardych rządów Iwan IV zapisał się na kartach historii pierwszymi planami wyjścia Państwa Moskiewskiego poza Europę. Chciał on zbadać ląd Afrykański i założyć na wschodnim wybrzeżu kolonie, wybudował nawet zalążek floty z żaglowcem Ivan Kalita na czele. Ambicje o posiadłościach zamorskich zrealizowali dopiero jego następcy. Oprócz tego rozbudował mnóstwo fortec i prowadził misje chrystianizacyjne na zdobytych ziemiach. Iwan IV Okrutny zmarł w czerwcu 1453 roku, nie wiadomo dokładnie czy śmierć była naturalna. Większość możnych nie kwapiło się by przeanalizować dogłębnie sprawę.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Iwana IV. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Wasyl II
1453-1456

​

Najstarszy syn Iwana IV inny był w usposobieniu od ojca. Wychowywany z daleka od dworu odbierał dobre wykształcenie, lecz nie miał za wiele kontaktów z rodzicami. Iwan nie zwykł interesować się najbliższymi.

Wasylowi do gustu przypadły plany ojca dotyczące kolonizacji Afryki. Istniały dwie koncepcje podboju czarnego kontynentu. Pierwsza, lądowa, zakładała polepszenie stosunków z krajem Mameluków którzy mogliby udzielić pozwolenia na przemarsz konkwistadorów przez ich terytorium. Druga, morska, która ostatecznie doszła do skutku gdyż była bardziej realna, mówiła o przepłynięciu kontynentu morzem, tworząc jedną lub dwie bazy na napotkanych wyspach, i dopłynięciu do południowych oraz wschodnich brzegów Afryki.

Dwie koncepcje podboju Afryki​

Ze względu na fiask rozmów z Portugalią o zezwolenie na korzystanie z ich portów Rurykowicz rozkazał założyć kolonię już na północno-zachodnich krańcach Afryki. Porty nad Bałtykiem były zbyt oddalone by z nich za każdym razem wyprowadzać statki. Próba założenia wioski nie udała się przez wyjątkowo gorący klimat oraz agresywną ludność tubylczą.

W 1454 Księstwu Moskiewskiemu wojnę wypowiedzieli… Mamelucy! To zdarzenie pchnęło Wasyla II do chwilowej przerwy w próbach kolonizacji. Nie był to konflikt wybitnie krwawy, obfitujący w epickie bitwy. Zdarzały się nieliczne natarcia małych pułków na dobrze strzeżone granicę. W końcu wróg przysłał posłańca z ofertą powrotu do status quo. Wasyl po dłuższych przemyśleniach propozycję odrzucił.

Była to ostatnia decyzja w życiu monarchy. Niecały miesiąc później znaleziono zmasakrowane uderzeniami sztyletu ciało Wasyla II Rurykowicza w jego własnym łóżku. Motyw i sprawca zbrodni nie są znane.

 

Iwan V Pobożny
1456-1470

​

Wychowywany podobnie jak zamordowany brat, mieszkał z dala od Kremlu a ojca praktycznie nie znał. Iwan V początkowo był posądzany o zbrodnie na krewniaku, ale z powodu braku poszlak oraz ze względu na późniejsze dokonania Księcia, zarzuty znikły.

Kiedy Iwan V Rurykowicz rozpoczynał rządy, leniwie toczyła się wojna z Mamelukami, nieboszczyk przed śmiercią odrzucił propozycję powrotu do status quo. Jak się okazało był to trafny wybór, Iwan świetnie poprowadził działania, ogłosił tzw. Krucjatę Prawosławną która miała na celu odbicie Ziemi Świętej będącej właśnie w rękach Mameluków. Iwan nie powtórzył błędów poprzednich organizatorów krucjat i starannie dobrał ochotników. Chętnych zgłosiło się prawie 30 tysięcy. Przeprowadzono staranną selekcje dobierając jedynie najdzielniejszych i najsilniejszych mężczyzn. Każdemu podarowano oręż, niezgorszego wierzchowca i obiecano nadanie nowo zdobytych ziem.

Dwanaście tysięcy z okładem ruszyło by stawić czoła Islamowi. Gdy 15 maja roku 1458 doszli pod mury Jerozolimy, przez klimat, choroby i pomniejsze starcia, zostało ich niespełna sześć tysięcy. Taka liczba jednak wystarczyła do zajęcia Judei. Poza tym wynegocjowano przyłączenie paru prowincji przygranicznych do Księstwa. Sukces Krucjaty Prawosławnej odbił się głośnym echem w całym ówczesnym świecie; była to nie tylko wielka wygrana Iwana V, ale również kościoła prawosławnego.

Uczestnicy Krucjaty Prawosławnej​

Trzy dni przed zdobyciem Jerozolimy Syberia wraz z Timuridzi wypowiedzieli wojnę Państwu Moskiewskiemu. Na początku wszystko układało się dobrze i oba kraje traciły swe ziemie na rzecz Moskwy. Szybko pojawił się problem z liczebnością wojsk. Żołnierze ciągle ginęli, a przez ostatnie konflikty brakowało potencjalnych rekrutów. Zmusiło to Iwana do szybkiego zawarcia pokoju, zanim wróg by się zorientował w sytuacji. Spory obszar Syberii oraz nadkaspijski Dagestan, który do tej pory należał do Timurydów, zostały włączone w skład Księstwa.

W Szwecji nadal trwały wojny domowe. Za namową Swena Estridsena, który nadal działał przeciw władzy królewskiej w swym kraju, władcy ziemscy Nylandu odmówili posłuszeństwa Królowi Szwedzkiemu i weszli pod zwierzchnictwo Księcia Moskiewskiego.

W następnych latach Iwan powrócił do kolonizacji Afryki i o wojnach nie myślał. Po kolejnych nieudanych próbach zajęcia wschodnich wybrzeży trafiono na urokliwe wyspy, nazwane później Wyspami Zielonego Przylądka. Tu założono pierwszy port przelotny dla floty kolonizacyjnej. Stworzenie bazy pozwoliło na spenetrowanie całej wschodniej części Atlantyku, w jego południowej części napotkano bezludną wyspę. Nazwano ją Św. Helena, na cześć matki Konstantyna Wielkiego która jak mówi legenda podczas jednej ze swoich pielgrzymek odnalazła relikwie Świętego Krzyża.

Wiosną 1469 roku kraj znów został pchnięty w wojnę z sojuszem Timuridzi z Syberią. Po szybkiej wymianie ciosów Iwan wysłał posłańca z ofertą pokoju. Timurydowie oddali słabo rozwiniętą prowincję Szirwan, a Syberia równie nieurodzajne tereny na północnym-wschodzie.

Po wojnie, około roku 1470 z Św. Heleny pierwsze kogi wysadzały konkwistadorów na południowe wybrzeża czarnego lądu. Choć już spenetrowano część oceanu i przygotowano teren pod osadę Iwan V Rurykowicz nie doczekał zdobycia pierwszych ziem w Afryce. Swoim życiem zasłużył na przydomek Pobożny. Władca nawracał niewiernych, odstąpił od ścieżki zbędnych wojen i przede wszystkim po 300 latach zdobył dla Chrześcijan Ziemię Świętą. Warto także wspomnieć o jego chęci uprzemysłowienia państwa dzięki czemu w niemal każdym mieście stanął warsztat produkcyjny.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Iwana V. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Dymitr VII
1476-1486

​

Choć Iwan Pobożny zmarł w roku 1470, to jego najstarszy syn objął władzę dopiero sześć lat później. W czasie małoletniości nowego monarchy realną władzę sprawowała rada regencyjna.

Wiosną 1474 roku, korzystając z braku centralnej władzy, Timuridzi z Syberią ponowili ataki na Księstwo Moskiewskie. Do największej batalii doszło na południu, pod Morgan. Ponad dziesięć tysięcy żołnierzy Timurydzkich starło się z podobną liczbą Moskwian, tydzień walk przyniósł zwycięstwo tym pierwszym, jednak słabo zdyscyplinowana armia szybko stopniała i przerwała marsz na zachód. Lepiej Moskwianom poszło z Syberią. Generał Michaił Konow, wysłany przez Dumę Bojarską, pokonał wroga w kilku pomniejszych bitwach i zajął większość kraju, co miało swoje odbicie w negocjacjach pokojowych. Z Timurydami ostatecznie obeszło się bez danin.

Dymitr VII Rurykowicz przejął koronę po zakończeniu walk. Wznowił on kolonizację, wysyłając konkwistadorów z Św. Heleny na kontynent. Raz za razem dochodziły wiadomości o atakach tubylców na nowe osady, więc monarcha niechętnie zgodził się na zgładzenie rdzennych mieszkańców. We wrześniu 1478 roku udało się założyć pierwszą wioskę na południowo-wschodnim wybrzeżu czarnego lądu. Kolonie nazwano Natal i miała ona być zalążkiem miasta portowego, oraz oknem na dalsze penetrowanie Afryki.

W 1479 roku wybuchł konflikt skandynawski, unia Duńsko-Norweska zaatakowała Królestwo Szwecji. Dymitr nie mógł zostać bierny wobec ataku na sojusznika. Prawdopodobnie gdyby Szwedom nie przyszła pomoc zostaliby zniszczeni. Póki nie przyszła odsiecz Moskiewska niemal całe państwo było okupowane przez Norwegów. Widok licznych zastępów Dymitra zapowiedział długą i krwawą wojnę na którą żadna strona nie miała ochoty. Norwedzy ustąpili i wycofali swoje pułki ze Szwecji.

​

Sytuacja w Skandynawii​

Pod koniec 1480 roku odkryto wielką wyspę pokrytą w większości dżunglą. Ochrzczono ją nazwą Madagaskar i zaplanowano włączenie jej do Państwa Moskiewskiego w przyszłości. Na tym odkrycia się nie skończyły. Konkwistadorzy kierujący się na północ, wzdłuż wschodniego brzegu Afryki natrafili na tubylczą cywilizacje Suahili z którą nawiązano stosunki dyplomatyczne.

Co raz śmielej poczynająca sobie Moskwa nie mogła nie zwrócić na siebie uwagi reszty Europy. Rozwiązanie konfliktu w Skandynawii, odbicie Ziemi Świętej oraz wiele innych podbojów sprawiły że na Kreml przybyło poselstwo z potężnego Arcyksięstwa Austriackiego przynoszące propozycję zawiązania sojuszu wojskowego.

„Tego dnia z rana dało się słyszeć fanfary przed Kremlem. Orszak znakomity przybył z czerwono-białymi sztandarami na czele. Dymitriy wpuścić poczet kazał do sali tronowej. „Cześć Ci Dymitriy VII Rurykowiczu, Księciu i władco ziem Ruskich! Przynosimy posłanie od Arcyksięcia Austriackiego Johanna I. Uszu i naszych doszły wieści o waleczności narodu Moskiewskiego, nie lada to imperium co tyle ziem zajmuje. Wrażenie robi także Ziemi Świętej dla pielgrzymów odbicie. Monarcha nasz umiłowany współpracę z Waszą Wysokością chciałby nawiązać i paktem o pomocy militarnej uhonorować.” Takie to słowa odczytał poseł Austriacki pod tronem Księcia naszego. „Choć sam osobiście rzeczą zachodu sobie głowy nie zaprzątam, to jednak o Arcyksięstwie Austriackim wiele owego słyszałem. Wielką siłę i charyzmę władca wasz ma, i nie jeden kraj uzależnił od swojej woli. Uważam że obopólną współpracą osiągnąć wszystko możemy. Tak, pakt z radością podpiszemy”. Rzekłszy to Dymitriy VII podpisał pakt, następnie uroczystości w Moskwie zarządził i do stołu dyplomatów zaprosił.”

Dla Austrii właśnie rozpoczynał się okres świetności, Habsburgowie zdobywali co raz większe wpływy na całym kontynencie Europejskim. Mocarstwo wchłaniało rozproszone państewka Germańskie tworząc kolosa Europy środkowej. Stworzenie ważnego strategicznie sojuszu z Arcyksięstwem było ostatnią decyzją w życiu Dymitra VII. Monarcha zmarł dość młodo w styczniu 1486 roku.

 

Iwan VII
1486-1507

​

Iwan VII przejął tron w dogodnej sytuacji. Kraj wygrał wojny z większością sąsiadów, zyskał uznanie na zachodzie a także wspaniałego sojusznika w formie Austrii. Jak się okazało później sojusznika niezwykle przydatnego. Rurykowicz z już na początku chciał ruszyć na Republikę Nowogrodzką, jednak jego plany zostały pokrzyżowane.

1487 roku Pan Moskiewski powoli rozkładał siły wzdłuż granicy z Nowogrodem. W między czasie przyszła oferta zawarcia sojuszu z Wenecją. Książę stwierdził że nie warto nawiązywać kontakty z tak różnymi kulturowo i małymi krajami. Poselstwa przychodziły jeszcze wielokrotnie lecz dalej nie znajdywały uznania w oczach Iwana VII. 25 kwietnia tego roku Arcyksięstwo Austriackie posłało po pomoc w wojnie z Imperium Tureckim. Zachęcony możliwością zdobycia jeszcze większego prestiżu monarcha ruszył na pomoc towarzyszom.

Austria w owych latach tworzyła prawdziwą potęgę a więc radziła sobie dobrze szybko pokonując słabiej wyposażone armie tureckie i wkraczając na terytorium wroga. Odsiecz z Moskwy ruszyła z małym opóźnieniem lecz była bardzo ważna taktycznie. Turcja miała nikłe szanse atakowana ze wschodu i zachodu przez dwa mocarstwa. Trapzount kilka innych miast przygranicznych zostało szybko podbite. Iwan VII zamiast sukcesywnie zajmować prowincje we wnętrz państwa, stworzył 16-tysięczną egzekutywę która miała pomaszerować na sam Konstantynopol. Po 3 tygodniach marszu legion dotarł do celu.

Podczas pierwszych tygodni Moskwianie w mozolnych walkach zdobywali okolice miasta. Konstantynopol był oblegany przez 6 miesięcy po czym żołnierze znienacka wzięli je szturmem. Natarcie rozpoczęto od silnego ostrzału murów działami, te nie wyrządziły mu żadnych szkód. Następne walki zadały Moskwianom dotkliwe straty. Po tej klęsce Iwan rozkazał ograniczyć się do oblężenia. Metropolia przez wiele setek lat była nie do zdobycia, i pewnie by tak pozostało gdyby nie pomoc natury. Po kilku tygodniach przyszły ogromne burze i sztormy, które uniemożliwiły dostarczanie żywności i zaopatrzenia obrońcom od ich islamskich sojuszników. Dalsza obrona miasta była niemożliwa, więc Sułtan rozpoczął rokowania z Księciem.

​

Oblężenie Konstantynopola​

Austria wytargowała od Turków miasto Pecs. Iwan po podbiciu stolicy wroga mógł zażądać wiele, lecz nie wziął ziemi. Sułtan Osmański, Selim III musiał zwrócić suwerenność prawosławnym narodom – Serbii oraz Bośni.

W1481 rozpoczęła się druga wojna turecka. Wywołana została najazdem Sułtana wraz z Chanem Krymskim na Serbię. Muzułmanie nie wyprowadzili kraju jeszcze z kryzysu po ostatniej wojnie więc byli poważnie osłabieni; osłabieni na tyle że Serbia włączyła Macedonie do swoich granic, a Turcja musiała się skupić na obronie własnych granic przed zbliżającymi się wrogami. Atak na Turcję wyglądał podobnie jak poprzedni, lecz trwał o wiele krócej. Po ponownym zajęciu Konstantynopola Sułtan prosił o pokój oferując niemal ćwierć Imperium, Iwan jednak błagania odrzucił i zażądał uwolnienia kolejnych chrześcijańskich narodów: Czarnogórców, Chorwatów oraz Bułgarów.

Po wygranej zajęło się Krymem, na którym wymusili zrzeknięcia się Kubania, oraz zrezygnowania z wszystkich roszczeń do obszarów Księstwa.

Tymczasem w sąsiadującym od północy Nowogrodzie nie działo się najlepiej. Książe Mścisław III prowadził bardzo złą politykę skarbową, co zaowocowało bankructwem państwa. Kupiecka Republika co raz częściej zaciągała pożyczki, których nie miała szans spłacić. Mścisław nakładając ogromne podatki na poddanych doprowadził do buntu chłopstwa, któremu zresztą wsparcia udzielali również niezadowoleni kupcy. Zimą 1481 powstańcy natarli na stolicę zabijając monarchę i paląc jego pałac. Rządcy północnych prowincji w akcie desperacji poprosili Iwana VII o inkorporacje ich ziem do Państwa Moskiewskiego.

Między rokiem 1496 a 1500 toczyła się trzecia wojna turecka. Rozpoczęła ją Turcja od ponownego wtargnięcia do Serbii oraz Austrii. Zrazu armię austriacką spotkało niepowodzenie, ale wyzyskując sukcesy Moskwian, w dniu 8 października 1496 roku feldmarszałek cesarski Ernst Gideon hr. von Laudon, po krótkim oblężeniu zdołał zdobyć Belgrad. Jednak dwór wiedeński szybko zdecydował się na wycofanie z wojny i w Swisztowie zawarto odrębny pokój z Turcją, w którym rezygnowano z uzyskanych zdobyczy terytorialnych. Moskwianie sukcesywnie podbijali od wschodu wszystkie ziemie wroga aż zajęli całą Azję mniejszą. W Konstantynopolu podpisano pokój na mocy którego władca Turecki zobowiązany był do składania hołdu lennego Wielkiemu Księciu Moskiewskiemu. Potęga Turcji przestała w praktyce istnieć.

Czasy powojenne zaczęto od włączenia wasala Tureckiego do sojuszu militarnego. Miało to zdaniem Księcia pozwolić na utrzymanie pokoju na Bałkanach. Niestety władca się mylił. Nieustannie wybuchały konflikty między nowymi krajami a Turkami. Role się jednak odwróciły i to muzułmanie byli napadani i rabowani.

W 1503 roku Moskwa zarządziła atak na Nowogród, który był już od wielu lat planowany. Wojna wedle planu Księcia miała być krótka i opierać się na szybkich szturmach. Tak też się stało, Republika Nowogrodzka w niecałe pół roku została zdruzgotana i oddała wszystkie ziemie prócz prowincji centralnej, a także zapłaciła kontrybut.

W następnych latach kolejnych misjonarzy wysłano do nawracania niewiernych na terenie Księstwa, zwalczono piratów nękających od kilku lat porty nad Zatoką Fińską oraz planowano atak na Litwę. Na szczęście dla Państwa Moskiewskiego Iwan VII Rurykowicz zmarł w październiku 1507 roku. Ewentualny konflikt z Wielkim Księstwem Litewskim mógł zniszczyć kraj osłabiony po długoletnich działaniach na Półwyspie Bałkańskim. Z powodu chęci desperackiego napadu na Litwę wielu uważało że władca na starość zaczął tracić zmysły i stał się niebezpieczny dla siebie oraz narodu. Trzeba jednak przyznać że przepędzenie Turków z Europy, usunięcie cienia groźby Islamu i uwolnienie wielu uciemiężonych krain uczyniło Iwana VII wobec historii wielkim wodzem.

Sytuacja na Bałkanach po wojnach Tureckich​

 

Dymitr VIII
1512-1527

​

W latach 1507-1512 Państwem Moskiewskim rządziła Rada Regencyjna złożona z najbardziej wpływowych bojarów. Dymitr miał trzy lata gdy zmarł jego ojciec, więc tak naprawdę nigdy go nie poznał. Nie odebrał w pełni wykształcenia gdyż w wieku 8 lat musiał zacząć podejmować decyzje dotyczące kraju.

Podczas małoletniości władcy magnaci przemyśleli dalszą kolonizacje Afryki, zarządzili masowe mordy na ludności tubylczej na północ i południe od Natal, a później także na Madagaskarze. W 1509 roku znów Księstwo napadła Syberia wraz z Timurydami. Po długiej wojnie do której i Austria i Szwecja się przyłączyły nie było wyraźnej przewagi żadnej ze stron. Rada wynegocjowała status quo.

Gdy w sierpniu 1512 roku młodziutki Dymitr VIII Rurykowicz objął tron kraj był niezwykle słaby i rozbity, targały nim liczne bunty. W Księstwie panował głód, choroby i ubóstwo. Częściowe wyludnienie spowodowane ciągłymi wojnami doprowadziły do wielkich powstań, przykładowo w Symbirsku za widły chwyciło osiem tysięcy chłopów.

„Nareszcie by chciało się rzec! Dymitriy VIII od dnia dzisiejszego objął władanie w naszym zwycięskim państwie. Na pierwszej audiencji tak pilnie rozważał sprawę biedaka, jak jakiego wielkiego dostojnika. Taki monarcha potrzebny będzie w kraju który głodu i chorób jest pełny. Do wojen nie wolno dalszych dopuścić i polityką wewnętrzną czupurnie się zająć.”

​

W Państwie Moskiewskim panował głód​

Jak na swój wiek Dymitr był niezwykle twardy. Udało mu się w ciągu kilku lat pokoju wyprowadzić państwo z dołka i stłumić bunty. Mądrze odrzucał wszelkie prośby pomocy w wojnach, niestety wiązało się to z stratą prestiżu oraz wielu sojuszników.

Mimo braku wojen władca nie próżnował. Próbował nawrócić katolickie ziemie Fińskie na prawosławie, co niestety w większości miast skończyło się klęską. Księstwo Moskiewskie coraz bardziej interesowało się niezbadanymi kresami wschodu. Do 1521 roku Moskiewscy odkrywcy zbadali większą część Syberii aż do oceanu.

Lata pokoju miały swój koniec dopiero w listopadzie 1523 roku podczas ataku na Nowogród. Rozsądny władca poprowadził szybki podbój nie pchając państwa w nowy kryzys. Zdobycie Nowogrodu stało się niezwykle ważne, miasto było sporym ośrodkiem handlowym przynoszącym wielkie dochody.

Trzy lata później Dymitr poprowadził także szybką ofensywę na Kazań. Odebrano wrogom niemal wszystkie ziemie oraz zmuszono do wyrzeknięcia się praw do wszelkich terenów. Tydzień po podpisaniu pokoju Dymitr VIII Rurykowicz zmarł.

 

Andrei IV Wielki
1527-1548

​

Adrei IV Rurykowicz od początku swoich rządów mógł liczyć na bezwarunkowe poparcie ze strony, nie tylko możnych, ale i ludu. Panicz w swoich charyzmatycznych przemówieniach obiecał zaprzestanie krwawej ekspansji, i zdobycie bogatych zasobów dzikiej Syberii. Monarcha chciał także usprawnić kulejące do tej pory finanse Moskiewskie.

Poprawienie gospodarki w kraju było największym osiągnięciem Andreia IV. Pod koniec jego rządów dochody wzrosły niemal dwukrotnie. Monarcha utworzył podstawy imperium w przemyśle metalurgicznym tworząc Północno-Uralski Okręg Przemysłowy. W miastach Zawolczje, Wiatra, Idankar i Bolgar zostały wybudowane manufaktury wykorzystujące bogate zasoby żelaza. Na wzór tego regionu w późniejszych czasach powstawały inne podobne obszary przemysłowe. Nie tylko w tej dziedzinie monarcha nie skąpił na inwestycje. W 9 największych miastach wybudowano wspaniałe świątynie prawosławne. Założono również dwa pierwsze uniwersytety w Moskwie i Nowogrodzie.

Książę Andrei rozpoczął, zgodnie z obietnicami, ekspansję na Syberie. Odkryte przez Dymitra VIII tereny miały być według zamysłu władcy bogate w surowce naturalne i wykorzystane jako zaplecze gospodarcze potężnego Imperium. Andrei zdawał sobie sprawę że za swojego życia nie zdoła zaludnić ziem wschodnich więc starał się zająć jak najwięcej terenów które zbiegiem czasu przez niego i potomnych będą powoli urbanizowane. W ten sposób podbito całą Syberię aż do jeziora Bajkał.

​

Kampania kolonialna na Syberii​

Nie tylko Syberią się interesowano. Nadal było kontynuowane zasiedlanie Afryki. Nowe tereny przynosiły dochód głównie z kości słoniowej, a osada Małe Karru stała się nowym ośrodkiem handlowym w Afryce.

Długie pozostanie w pokojowych stosunkach z sąsiadami, przyjaźń z Arcyksięstwem Austriackim oraz wiele sukcesów poprzedników zaowocowały wyborem Księcia Andreia IV Rurykowicza na Cesarza Rzymsko-Niemieckiego. Miało to niezwykle pozytywny wpływ na postrzeganie Państwa Moskiewskiego na zachodzie oraz wzrost stabilności w kraju.

​

Cesarz Rzymsko-Niemiecki i jego elektorzy​

W 1537 roku, po ponad 100 latach składania hołdu lennego Księciu Moskiewskiemu Finlandia zgodziła pokojowo stać się częścią Państwa Moskiewskiego.

Niemal 20 lat po objęciu rządów Andrei IV wszedł w pierwszy konflikt. Napadnięto i anektowano Kazań który ze względu na położenie i zasoby natychmiast został włączony do Północno-Uralskiego Okręgu Przemysłowego.

Wiosną roku 1547 Państwo Moskiewskie znów zaatakowało. Tym razem Książę napadł Mameluków w nadziei zagarnięcia prowincji po wschodniej części Morza Kaspijskiego. Chciał na tym obszarze zbudować kolejne centrum przemysłowe. Niestety Andrei IV Rurykowicz zmarł w środku wojny. Przez jego wielkie czyny, reformy gospodarcze, budowa pierwszych uniwersytetów oraz ufundowanie wielu bazylik został pośmiertnie nazywany Andreiem Budowniczym lub Wielkim.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Andreia IV, część zachodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

​

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Andreia IV, część wschodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Wasyl III
1548-1557

​

Wielki Książe Andrei IV miał czterech synów; najstarszy Mikołaj zmarł w pierwszym roku życia; drugi syn, Fiodor stracił życie w wyniku gruźlicy; najmłodszy Dymitr został zabity przez nieznanych sprawców. Jedyny ocalały syn przejął koronę Księstwa Moskiewskiego oraz Świętego Cesarstwa Rzymsko-Niemieckiego jako Wasyl III w 1548 roku.

Wasyl objął rządy w trakcie trwającej wojny z Mamelukami. W praktyce była ona już wygrana i pozostało podpisać pokój. Odebrano wrogowi posiadłości na wschód od Morza Kaspijskiego a także nakazano uwolnić uciemiężony od dziesiątek lat naród Armenii.

Ambicje Andreia Wielkiego były kontynuowane zgodnie z jego myślą. Wasyl wydał wielką ilość złota by stworzyć Nadkaspijski Okręg Przemysłowy, na wzór dzieła swego ojca. W miastach Bersz, Bajbaktu, Zhetiru, oraz zdobytych od Mameluków Ustiurt i Alimuli poczyniono inwestycje w manufaktury wytwórni sukna.

W 1554 Austriakom wojnę wypowiedzieli byli sojusznicy Moskwy, Serbowie. Potężna armia stacjonująca w Konstantynopolu nie miała problemów z zajęciem niewielkiego państwa. Książę Wasyl zadecydował o wasalizacji Serbii co mogło położyć chwilowy kres ciągłym konfliktom na Bałkanach.

Władca przez cały swój żywot prowadził udaną kolonizacje Syberii. Do roku jego śmierci założono osady sięgające do Pacyfiku. Wasyl III Rurykowicz zmarł w 1557 roku na cholerę.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Wasyla III, część zachodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.


Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Wasyla III, część wschodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Borys II
1557-1578

​

Był drugim synem Księcia Wasyla III, jego starszy brat zmarł jako dziecko. Jako władca znienawidzony przez wiele krain. Borys II Rurykowicz chciał powrócić na ścieżkę wojny na co nie zgadzała się duża część szlachty. W efekcie zagarnął tron siłą.

Borys od razu zajął się przygotowaniami do wojny. Po roku postanowił zaatakować osłabioną buntami Litwę rządzoną przez rade regencyjną. Powodem miały być roszczenia względem niektórych ziem a także przyjęcie przez Księstwo Litewskie herezji Lutra. Pod koniec roku 1558 ponad sześćdziesiąt tysięcy wojsk runęło na Litwę na całej szerokości granicy. Najtrudniejsze było zdobycie niezwykle strzeżonego Charkowa. Dwa tysiące obrońców wybiło ponad ośmiotysięczną armię podczas szturmu. Dopiero posiłki pozwoliły na zajęcie miasta. Państwo wroga zostało zajęte w 2 lata, Borys II zmusił magnatów Litwińskich do oddania Smoleńska oraz złożenia hołdu lennego Księstwu Moskiewskiemu.

Książę Borys chcąc się wzbogacić proponował różnym krajom oprocentowane pożyczki. Zarówno Księstwo Litewskie jak i Królestwo Polskie nie było w stanie w umówionym czasie spłacić długu co dało powód Państwu Moskiewskiemu do ewentualnej wojny.

Pod koniec roku 1564 Państwo Moskiewskie postanowiło odbić Inflanty oraz wyspę Ozylia z rąk Zakonu Krzyżackiego. Mimo że w ostatnich dekadach między krajami trwał pokój mistrzowie zakonu wysyłali na Kreml groźby i różne ostrzeżenia. W listopadzie ustawione wcześniej wojska ruszyły z Litwy na Krzyżaków. Do konfliktu przyłączyli się również Polacy którzy anektowali Warmię. Dopiero grudzień następnego roku przyniósł pokój. Po ciężkich negocjacjach Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny zobowiązał się złożyć hołd lenny Wielkiemu Księciu Moskiewskiemu oraz oddać Inflanty i wyspę Sarema, zwaną także Ozylią.

Godło i mapa Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny.​

Wielkie Księstwo Litewskie zamieszkałe przez narody słowiańskie ale także i ruskie było w ostatnich wiekach jednym z największych terytorialnie państw Europy. Wielkość zapewniały głównie podboje i wojny, także z Moskwą jeszcze za czasów Iwana III. Na początku XVI w. kraj zaczął wpadać w kryzys gospodarczy i polityczny za sprawą braku popytu na zboże, anarchii oraz wielkiemu podziałowi religijnemu. Oficjalne przyjęcie Luteranizmu zerwało stosunki z Polakami i pchnęło Litwę w jeszcze większy impas. Za sprawą ostatniego ataku Księstwa Moskiewskiego kraj został zwasalizowany. Przez następne kilkanaście lat Borys II skrupulatnie naprawiał stosunki z Litwinami proponując pożyczki, zawierając mariaże oraz wysyłając dary pieniężne. 16 czerwca 1575 Wielkie Księstwo Litewskie stało się oficjalnie częścią Państwa Moskiewskiego i zniknęło z mapy świata. Dla możnych mających w praktyce wielki wpływ na władzę ważniejsze były własne dobra i spokój aniżeli suwerenność narodu. Niemal od razu Borys zarządził wysłanie misjonarzy, szczególnie do prowincji protestanckich.

Rozmieszczenie religijne w zachodnim Państwie Moskiewskim (ciemniejszą barwą tereny Litwy).​

We wrześniu 1576 roku zmarł władca Królestwa Szwedzkiego. W testamencie zapisał tron Księciu Moskiewskiemu, Polska jednak wysunęła swoje żądania do tronu i wypowiedziała wraz z Rygą i Transylwanią wojnę Moskwie oraz sojuszniczej Austrii. Z Transylwanią dość szybko udało się wytargować ugodę. Ze względu na spontaniczny charakter konfliktu Polska nie była przygotowana i Państwo Moskiewskie miało sporo czasu by przygotować i ustawić wojska. Po odparciu dwóch ataków oraz zajęciu Rygi przez Szwedów legiony Moskiewskie przeszły granicę Polską, już wcześniej południowe prowincje były okupowane przez Austriaków. Latem 1577, gdy już wszystkie wschodnie obszary zostały podbite przez Moskwian, wspólne siły Austriacko-Moskiewskie doszły pod Kraków. Oblężenie i regularne szturmy dały skutek dopiero po pół roku. Niestety wróg wciąż nie poddawał się.

Borys II nie doczekał kresu wojny o sukcesje Szwecji. Władca zmarł zimą 1578 roku na Kremlu. Choć miał niewątpliwe zasługi to jednak nie był lubiany ani przez szlachtę ani przez poddanych.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Borysa II, część zachodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Wasyl IV
1578-1580

​

Najstarszym synem Borysa II był Wasyl IV Rurykowicz. Odbierał on wykształcenie na uniwersytecie Nowogrodzkim i w Wiedniu. Młodzian sporo podróżował po Francji, Półwyspie Apenińskim czy właśnie Austrii. Wasyl był człowiekiem niezwykle światłym a lata za granicą dały mu możliwość czerpania najlepszych wzorców.

Przejął władzę u schyłku wojny o sukcesje Szwecji z Polską. Wasyl poprawnie poprowadził podbój pozostałych ziem wroga. W 1579 roku zawarto pokój na mocy którego Królestwo Polskie uznało Wasyla IV jako władcę Szwecji oraz częściowy rozbiór kraju. Psków oraz Chełm zajęła Moskwa, natomiast południowe ziemie Rzeczpospolitej przypadły Austrii.

Rządy poprzedniego władcy zrujnowały politykę zagraniczną Księstwa. Z trudem została utrzymana korona Cesarstwa Rzymskiego. Państwo Moskiewskie zaczęło być postrzegane jako agresor zagrażający państwom zachodu. Priorytetem Wasyla była naprawa wizerunku kraju w oczach sąsiadów. Świadectwem zaufania państw Europejskich do Moskiewskiego monarchy były liczne propozycje miraży oraz sojuszy. Najbliżej dołączenia do paktu Austriacko-Moskiewskiego była Portugalia, ostatecznie jednak zadecydowano że jej przydatność dla układu jest zbyt niska.

Borys II niemal całkowicie zaniechał kampanii kolonialnych na Syberii. Wasyl podczas swoich rządów dokończył dzieło przodków zajmując wielkie obszary aż po Kamczatkę. Udało się także stworzyć pierwsze miasta, na południu oraz wybrzeżu Morza Ochockiego. Były to między innymi Deren, Jakucja czy Udskoje.

Wasyl IV Rurykowicz był dobrym władcą lecz zabrakło mu umiejętności, odwagi i charyzmy by lepiej zapisać się w historii. Zapamiętany zostanie jako władca który sprawnie poprowadził Państwo Moskiewskie a także Królestwo Szwecji, nieco poprawiając wizerunek kraju na zachodzie.

 

Iwan VIII Odkrywca
1580-1592

​

Nie znane jest dokładne miejsce urodzenia panicza Iwana VIII Rurykowicza. Niektóre podania mówią iż Księżna urodziła go na pokładzie statku, gdy ta wraz z małżonkiem byli w drodze do Portugalii na spotkanie z Joao III. Opowieść to dość popularna zważywszy na wielką miłość Iwana do morza i żeglugi.

Iwan nie uważał by skolonizowanie Syberii miało wielki wpływ na rozwój mocarstwa więc ją ograniczył. Według niego zdecydowanie bardziej korzystne byłoby zdobycie ziem na południu, zwiększenie wpływów w Afryce, czy chociażby założenie faktorii na półwyspie Indyjskim bogatym w drogocenne kruszce i korzenie. Droga morska, powszechnie znana, jednak jeszcze mało eksploatowana przez Europejczyków.

Niecały rok po objęciu rządów Iwan VIII zajął się tym na czym znał się najlepiej – marynarką. Jego reformy miały wielki wpływ na dalsze dzieje Państwa Moskiewskiego. Poprzedni władcy traktowali doktrynę morską jak zbędną skupiając się niemal wyłącznie na rozwoju potęgi lądowej. Iwan przeznaczył znaczne środki na poprawienie tej sytuacji. Już w 1583 ukończona została flota książęca – największa w dotychczasowej historii kraju. Tworzyło ją 12 fluit, 8 barek oraz 3 karawele flagowe: Death, Klin i Osterbothen.

Flota Moskiewska w walce z piratami.​

W 1583 roku Państwo Moskiewskie, jako zdecydowanie najpotężniejsze mocarstwo prawosławne ogłosiło się jedynym obrońcą swej wiary. Dało to casus belli przeciw każdemu niewiernemu aż do przegranej wojny.

Iwan VIII kochał od zawsze morze i nie jeden uważał że to właśnie woda a nie tron jest jego powołaniem. Monarcha pogodził się ze swym losem lecz nie chciał by jego ambicje przepadły. Wielkim marzeniem Iwana było przepłynięcie dookoła świata, podobnie jak Magellan. Książę obiecał wielką nagrodę i zaszczyty dla śmiałków i kapitana który poprowadziłby taką wyprawę. Ostatecznie padło na niezbyt znanego, młodego i nieco ekscentrycznego żeglarza Lavrentiyego Tiesenhunsena. Do dyspozycji oddano mu niemal całą Książęcą flotę. Okrętem kapitańskim została Karawela Death.

Kapitan Lavrentiy Tiesenhunsen i jego flota.​

8 maja 1583 Moskiewska armada wyruszyła z portu w Georgii nad Morzem Czarnym. Pierwszym kierunkiem było miasto Algarve na południu Portugalii w którym statki mogły stacjonować dzięki wcześniej ustalonej umowie. Następna podróż aż do kolonii w południowej Afryce przebiegała bez kłopotów. Problematyczna okazała się eksploracja Oceanu Indyjskiego, przez nieprzyjazne prądy stracono 2 okręty i zawrócono do portu w Natal. Po drugiej próbie pozostały ledwie 4 statki a kapitan Tiesenhunsen zmuszony był do poproszenia władcy o posiłki dla floty. Iwan wyraził zgodę i w 1589 roku wznowiono wyprawę.

Plan opłynięcia dookoła świata.​

Podczas gdy Książe Iwan zaprzątał sobie głowę odkryciami geograficznymi w kraju zdarzały się pojedyncze bunty. Najgroźniejszy z nich doprowadził do ogłoszenia w marcu 1588 niepodległości przez Litwę na ziemi Podlesia. Ruch narodowościowy został szybko zniszczony przez 15-tysięczną armię Moskiewską.

Wznowiona wyprawa dookoła świata ruszyła wraz z początkiem roku 1589. Kapitan Lavrentiy Tiesenhunsen tym razem ruszył północnym Oceanem Indyjskim trafiając na wyspy Indonezji, tam podróż została przerwana. Słuch o żeglarzach zaginął. Podobno Tiesenhunsena widziano w Singapurze. Krążyły plotki mówiące że zmienił nazwisko na anglojęzyczne i wyniósł się w poszukiwaniu wolności na kolonizowane przez Hiszpanów i Anglików Karaiby. Okrążenie świata przez Moskwian pozostało marzeniem.

Wyprawy za czasów Iwana VIII nie były jednak do końca stracone. Odkryto wiele wysepek na basenie Oceanu Indyjskiego pełnych przypraw i nadających się do zaludnienia. Książe wydał dekret o włączeniu w skład kolosa trzech największych które ochrzczono Mahe, Burbon i Mauritius. Dwie ostatnie były szczególnie urodzajne w trzcinę cukrową.

W rządów okresie Iwana, co trzeba podkreślić, poprawiono znacznie stosunki z niektórymi krajami granicznymi oraz elektorami Świętego Cesarstwa. Monarcha wydał swoje trzy urodziwe córki w mariaże z przedstawicielami zacnych rodów ze Szwecji, Austrii oraz Anglii. Po dwunastu latach rządów Iwan Odkrywca zginął, najprawdopodobniej otruty w nieznanych okolicznościach.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Iwana VIII, część zachodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez władcę.​

 

Wasyl V Przygłupi
1592-1596

​

Iwan VIII nie pozostawił po sobie męskiego potomka, jedynie trzy córy które wydał za monarchów na zachodzie. Duma Bojarska obawiająca się roszczeń do tronu ze strony zagranicznych rodów wybrała śpiesznie na nowego władcę – Wasyla V, siostrzeńca Iwana.

Nowy Książe bardzo szybko zaadaptował się na Kremlu. Kilku Bojarów, tych samych którzy go wybrali, zesłał na wygnanie ażeby skupić całą władzę w swoich rękach. Trudno powiedzieć czy Wasyl był kompetentnym monarchą. Teoretycznie odebrał wykształcenie lecz jego lenistwo i przede wszystkim brak obycia z wojną musiały mieć prędzej czy później konsekwencje.

Jeszcze w roku objęcia rządów Wasyl V wysłał propozycję sporej, oprocentowanej pożyczki do Mameluków w nadziei że nie spłacą sumy na czas co da powód do wojny. Co było do przewidzenia, po roku, gdy nadeszła pora spłacenia kredytu, wrogowie nie posiadali odpowiedniej kwoty. Państwo Moskiewskie miało casus belli.

Jednym z najbardziej pozytywnych osiągnięć Księcia było bez wątpienia odpowiednie skodyfikowanie prawa i wydzielenie karty praw dla ludu. Poprawiło to nastroje wśród niższych klas społecznych i znacznie obniżyło ryzyko wybuchu buntu.

​

W 1594 roku starano się nawiązać kontakt dyplomatyczny z dwoma cywilizacjami graniczącymi od północy z Moskiewską kolonią w Afryce. Zarówno Monomatapa jak i Suahili były bogate w złoty kruszec oraz kość słoniową. Wasyl zaoferował obu krajom pożyczki, na podobnych warunkach jak Mamelukom. W sierpniu tegoż roku minął termin spłaty i oba państwa zostały najechane.

Pierwsza bitwa została stoczona na początku roku 1595 w Sofali, należącej do ludu Suahili. Mimo iż armie miały podobną liczebność, Moskwianie zrównali wrogów z ziemią. Taka sytuacja była do przewidzenia, słabo uzbrojeni tubylcy nie mieli szans z europejskimi armatami. Reszta wojny miała wyglądać podobnie, okazało się jednak inaczej. Armia szybko stopniała za sprawą ciężkiego klimatu i chorób więc oblężenie fortec wroga okazało się niemożliwe. Monomatapa w tym czasie zajęło Inhambane. Brak dostatecznej ilości rekrutów w kolonii zmusiło Wasyla do negocjacji wstydliwego pokoju w zamian za oddanie ziemi i zapłacenie kontrybutu.

​

Nie zniechęcony Wasyl V w następnym roku już zaczął opracowywać następny, niezwykle ambitny plan. Monarcha chciał zdobyć własne tereny na kontynencie Indyjskim, co od wieków było marzeniem europejczyków. Udana wyprawa dała by możność stania się monopolistą w handlu przyprawami i korzeniami na terenie Europy. W pierwszym etapie Książe pogorszył stosunki dyplomatyczne z krajami wschodu…

Bojarzy w kwietniu 1596 usunęli Wasyla V siłą z tronu Kremla i zesłali na wygnanie. Trzeba było szukać nowego władcy. Tymczasem rządy objęła rada regencyjna.

 

Yuriy I Waleczny
1600-1620

​

Yuriy I był młodszym bratem Wasyla V, a co za tym idzie także siostrzeńcem Iwana VIII Rurykowicza. Agresywna polityka zagraniczna którą stosował rozpętała wiele wojen w Europie i kosztowała setki tysięcy istnień w Księstwie i całej Europie. Jego panowanie poprzedzały czteroletnie rządy rady regencyjnej. Duma Bojarska w tym okresie rozpoczęła kolonizacje Madagaskaru, co dało początek handlu czarnymi niewolnikami w Europie; a także dopracowała i zaakceptowała plan zdobycia faktorii w Indiach.

Nowy monarcha w przeciwieństwie do brata błyszczał inteligencją i pracowitością. Yuiry był zdecydowanym entuzjastą podbicia półwyspu Indyjskiego, więc niezwłocznie rozpoczął przygotowania. Pierwszy krok był już przygotowany w okresie bezkrólewia, rada regencyjna przetransportowała z Europy na południe Afryki kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Książe spróbował zdobyć casus belli w podobny sposób jak Wasyl, proponując oprocentowaną pożyczkę.

Późną wiosną 1600 Widźiajanagar odmówił spłaty i wraz z sojuszniczym Travanacore znaleźli się w stanie wojny z Państwem Moskiewskim. Miesiąc później pierwsze statki przypuściły desant na Cejlon, pozbawiona fortyfikacji wyspa została szybko zajęta. Podobnie się stało z urokliwym archipelagiem Malediwów. Na początku następnego roku zaczęły się problemy z transportem morskim, przez co działania wojenne zostały spowolnione. W lutym 1601 z Europy przysłano nową eskadrę transportowców. Pierwsza Moskiewska armia wkroczyła na półwysep Indyjski w upalny sierpień 1601 i od razu pokonała prymitywne wojsko Widźiajanagaru. Zimą 1603 roku udało się zdobyć Malabar, stolicę Travanacore.

W kwietniu walki stały się ostrzejsze za sprawą sprowadzenia licznych posiłków z północy Widźiajanagaru. Wkrótce stracono Maduraj. Yuriy został zmuszony do prowadzenia wojny na wyczerpanie. 11 września 1604 roku stoczono wielką bitwę morską o Przylądek Komoryn, zakończoną sromotną porażką Moskiewskiej marynarki. 19 okrętów zostało kompletnie zniszczonych przez liczniejszą flotę azjatów. Yuriy I się jednak nie poddał i kontynuował niezwykle ciężką wojnę.

Książe rozkazał budowę nowych karaweli, barek, filut i galer we wszystkich portach Państwa Moskiewskiego. 22 Listopada 1604 uzgodniono pokój z jednym z wrogów. Travanacore odstąpiło północną część Cejlonu. Dzięki temu posunięciu można było się skupić na walce z większym państwem Widźiajanagaru.

W 1606 roku zaczęła się wojna o sukcesje Bułgarii. Zmarły król zapisał tron Księciu Moskiewskiemu. Niestety Bośnia także miała roszczenia do tytułu. Yuriy nie chcąc tracić prestiżu za granicą wysłał legion stacjonujący w Konstantynopolu na Sarajewo. Miasto zostało zdobyte przez wspólne siły Austriacko-Moskiewskie w grudniu. 3 miesiące później pod okupacją znalazł się cały kraj, a władca Bośni zaakceptował pokój wedle którego uznał Yuriego I królem Bułgarii oraz uwolnił uciemiężony naród Chorwacki.

Ponowna ofensywa na Indie miała miejsce dopiero w drugiej połowie 1607 roku. Tym razem wszystko było lepiej przygotowane, flota transportowców wyrzuciła na brzeg Widźiajanagaru ponad 30 tysięcy piechoty, kawalerii i artylerii. Armia posuwała się powoli i skutecznie. Niestety znów osłabiona chorobami i piekielnym klimatem została zdruzgotana pod Kongu. Yuriy wytargował pokój dzięki któremu przyłączono do Państwa Moskiewskiego miasto Maduraj.

Półwysep Indyjski po wojnach z Moskwą.​

Znający Księcia twierdzili że ten z każdym rokiem swych rządów przejawiał co raz większe ambicje. Żądza władzy połączona z geniuszem wodza doprowadziła do wielkich konfliktów na starym kontynencie. 11 maja 1610 Yuriy I wraz z Arcyksięciem Karlem I potajemnie podpisali tzw. Pakty Praskie (podpisane w Austriackich Czechach) dzielące między oba mocarstwa wpływy w Europie wschodniej, i nie tylko. Przypieczętowanie paktów było przełomowym momentem nie tylko dla rządów Księcia Moskiewskiego, ale i całej historii Europy.

„(…)Królestwo Polskie, częściowo rozebrane, stanie się strefą wpływów Państwa Moskiewskiego (…). Ziemie Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie wejdą w skład przyszłego terytorium Moskwy. Strona Austriacka potwierdza zainteresowanie ziemiami znajdującymi się w granicach Królestw Alzacji, Munster oraz Meklemburgii, natomiast Kreml portami nadbałtyckimi północnej Skandynawii oraz miastem Gdańsk.(…) Wschodnia granica Pomorza Gdańskiego i brzeg rzeki Wisły stanowić ma granicę pomiędzy strefami interesów Arcyksięstwa Austriackiego i Państwa Moskiewskiego.(…) Moskwa stwierdza zainteresowanie wyspami Japońskimi, strona Austriacka okazuje brak zainteresowania odnośnie tego terytorium(…)”

[

Pakty Praskie.​

Pierwszym etapem ekspansji Austriacko-Moskiewskiej był rozbiór Królestwa Polskiego. Agresorzy przekroczyli granice nocą 1 kwietnia roku 1611 na całej szerokości. Wojna toczyła się automatycznie z sojusznikami Polski: Chorwacją oraz Transylwanią. Najsilniejszy cios padł na Galicje. Potężna, szesnastotysięczna armia Moskiewska rozgromiła trzytysięczne wojsko dowodzone przez samego Króla Polski – Michała Korybuta. Pokój został podpisany po oblężeniu Krakowa, w samym zdobytym mieście. Austria zadowoliła się potężnym trybutem pieniężnym, Moskwa natomiast zażądała Galicji, Wenden oraz zrzeknięcia się Polaków praw do Pskowa i innych ziem się im nie należących.

Zauważywszy działania na wschodzie elektorzy Świętego Cesarstwa odebrali koronę Księciu Moskiewskiemu na rzecz Armagnac. Austria z kolei straciła prawo głosu przy wyborze Cesarza. Wieści te rozwścieczyły oba mocarstwa.

10 kwietnia 1612 wypowiedziano wojnę Rydze oraz sojuszowi Norwesko-Duńskiemu. Austria ze względu na brak dostępu do Bałtyku nie mogła zbyt wiele zrobić. Wojska Moskiewskie Równocześnie oblegały Rygę i zajmowały opuszczone obszary północnej Skandynawii. Latem 1614 roku dotarto pod Sztokholm. Wkrótce po tym Norwegia skapitulowała oddając tereny przybrzeżne nad Bałtykiem oraz uwalniając Królestwo Szwecji. 13 lipca zaanektowano Państwo Ryskie.

Ekspansja Moskiewska w Skandynawii.​

Pod koniec roku 1615 Austria i Moskwa napadli na Meklemburgie. Nie długo po tym wojnę sojuszowi wypowiedzieli Munster, Zakon Krzyżacki i afrykańska Monomatapa. Nie chcąc walczyć na dwa fronty Yuriy zapłacił skromny trybut Afrykańczykom w zamian za pokój. Pierwsi skapitulowali Krzyżacy oddając Memel i Kurlandie. Pozostali wrogowie okazali się nieco bardziej wymagający, lecz w końcu ulegli. Munster w 1617, niemal w całości pod okupacją Austriacką oddał Miśnie, Anhalt i Hanower. Meklemburgia broniła się długo, dopiero po przegranej bitwie o Pomorze Tylne zrzekła się Gdańska na rzecz Państwa Moskiewskiego.

Autriacko-Moskiewska ofensywa na państwa Niemieckie.​

Korzystając z okazji konfliktu między Polską a Muntenią 17 listopada 1618 rozpoczął się drugi rozbiór Polski. Moskiewskie dywizje przekroczyły zachodnią granicę na całej szerokości, Austriacy oblegli Łódź, Lublin i Koszyce, oraz sojuszniczą Transylwanie która szybko skapitulowała oddając Nową Marchię Austrii i zobowiązując się składać hołd Księstwu Moskiewskiemu. W ciągu trzech lat całe terytorium Królestwa Polskiego znalazło się w rękach jej przeciwników. 10 marca 1620 w zaśnieżonej Warszawie, król Polski Henryk II został zmuszony do podpisania pokoju przyznającego część południowych ziem Austrii, i niemal całą północną Rzeczpospolitą Państwu Moskiewskiemu.

Drugi rozbiór Polski.​

Yuriy I nie był jedynie genialnym strategiem i dowódcą wojennym. Wprowadził szereg reform usprawniających funkcjonowanie państwa. Kontynuowano kolonizacje Syberii, za jego czasów założono takie miasta jak Udskoje, Irkuck czy Sajan. Walczono z reformacją nawracając wiele ziem byłej Litwy. Najważniejszym osiągnięciem był podział administracyjny Księstwa na Okręgi zarządzane pośrednio przez członków rodziny i zaufanych urzędników. Stolice Okręgów rozbudowano i unowocześniono. Wybudowano uniwersytety, konstable, sądy i świątynie. System administracyjny bardzo unowocześnił rządy nad rozległym mocarstwem.

Rok po wojnie z Polską Yuriy, nie zważając na ogromne wyczerpanie państwa, planował desant na wyspy Japońskie. Duma Bojarska w końcu zareagowała obalając Księcia. Monarcha został zesłany na Madagaskar, gdzie zmarł samotnie po trzech latach pobytu. Yuriy I jest niezwykle ciężką postacią do ocenienia; widziano w nim zarazem geniusz wojenny, jak i szaleństwo oraz manię panowania nad światem. W ojczyźnie zasłużył sobie na przydomek Waleczny, choć za granicami nazywano go częściej Yuirym I Śmiałym czy Szalonym.

Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Yuriyego I, część zachodnia. Podział administracyjny.


Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Yuriyego I, część południowa. Podział administracyjny.


Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Yuriyego I, część środkowo-zachodnia. Podział administracyjny.


Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Yuriyego I, część środkowo-wschodnia. Podział administracyjny.


Państwo Moskiewskie pod koniec panowania Yuriyego I, część wschodnia. Podział administracyjny.​

 

Sytuacja na świecie w XVII wieku
Dodatek specjalny

​

Europa
W Europie zachodniej prym wiodła Francja przed Kastylią i Austrią. Arcyksięstwo pochłaniając w XVI w. większość państewek Niemieckich oraz Węgry stało się największym terytorialnie krajem zachodniej Europy. Bardzo dobrze rozwinęły się też państewka włoskie, w tym największa potęga handlowa – Republika Wenecka. Przestała istnieć Szwajcaria i Litwa. Na północy sojusz Duńsko-Norweski zniszczył Królestwo Szwedzkie które znikło z mapy Europy. Po kilku latach odzyskało niepodległość dzięki interwencji Moskwy. Silne Królestwo Polskie zostało rozebrane. Nad środkową i wschodnią częścią kontynentu rozciągnął się cień sojuszu Austriacko-Moskiewskiego.

​

Bałkany i Bliski Wschód
Wojny między Imperium Tureckim a Austrią i Państwem Moskiewskim na początku XVI w. spowodowały wyzwolenie się wielu krajów z pod jarzma muzułmanów. Od tamtej pory Półwyspowi Bałkańskiemu towarzyszą niekończące się konflikty. Sama Turcja od ponad 100 lat stanowi dominium Kremlu i przestała zagrażać Europie. Dominuje Państwo Mameluków, przed Timurydami wykończonymi licznymi wojnami, między innymi z Cesarstwem Ming.

​

Azja
Bez wątpliwości najpotężniejszym państwem tego rejonu świata jest Imperium Ming. Chińczycy przez niemal cały poprzedni wiek prowadzili politykę ekspansywną zajmując Mandżurie, Tybet, Azje Centralną, a nawet wkraczając na półwysep Indochiński i Dolinę Indusu. Terytorialnie z Cesarstwem może konkurować tylko Moskwa kolonizująca Azję północną. Od lat dziewięćdziesiątych XVI w. kolos chyli się ku upadkowi za sprawą zacofania technologicznego i co raz liczniejszych buntów. Ekonomicznie najlepiej rozwinięta jest Japonia prowadząca politykę izolacjonizmu.

​

Kolonie
W kolonizacje „Nowego Świata” zaangażowały się niemal wszystkie kraje zachodniej Europy. W Ameryce Południowej przeważają kolonie Aragonii, Kastylii, Francji, Munster i Toskanii. Ameryka Północna to głównie ziemie Anglii, swoje udziały posiada również Toskania, Portugalia, Dania i Meklemburgia. Karaiby zostały podzielone pomiędzy Państwo Papieskie (cała Kuba), Norwegię i Anglię. Afrykę południową zasiedlili Francuzi i Moskwianie.

​

 

Wielka Smuta
1620-1659

​

Po zesłaniu na wygnanie Yuriyego I magnaci ruscy postanowili odsunąć od władzy ród Rurykowiczów. Główna linia dynastii wygasła wraz z bezpotomną śmiercią Iwana VIII, bojarzy nie widzieli powodu by nadal szukać kandydatów do tronu wśród tej rodziny. Arystokracja potrzebowała władcy uległego, który nadałby im odpowiednie prawa i przywileje. Czas panowania Książąt wybieranych przez bojarów; naznaczony kryzysem politycznym, decentralizacją władzy i stratą prestiżu; został nazwany Wielką Smutą*.

Kilka dni po usunięciu Yuriyego duma bojarska zebrała się na Kremlu by wspólnie uradzić jak rozwiązać kryzys, nie istniały żadne ustalone zasady postępowania w tej sytuacji. Naturalnie nie mogło się obyć bez walk o władzę i sporów między magnatami. Ostatecznie uchwalono że wybór Księcia będzie się odbywał przez głosowanie w którym ma prawo uczestniczyć każdy szlachcic. Kandydować mogli wszyscy szlachetnie urodzeni, których oboje rodzice byli rodowitymi Moskwianami. Możni nie chcieli widzieć na tronie cudzoziemca, tym bardziej iż Habsburgowie na pewno skorzystaliby z okazji uzależnienia Moskwy od Arcyksięcia.

Pierwsza elekcja miała miejsce w połowie 1620 roku. Do Moskwy przybyło ponad dwa tysiące możnych, z których połowa… chciała kandydować. Do przewidzenia było że ostateczny wybór nie zostanie dokonany od razu. Głosowanie trwało miesiąc. 1 sierpnia ogłoszono że wygrał Iwan IX Naryszkin. Nowy władca nie objął rządów w okresie świetności. Niemal cała Europa znów postrzegała Moskwę jako niebezpiecznego agresora. Szerzy się anarchia i wybuchają pomniejsze bunty. Siły zbrojne przetrzebione. Iwan, chcąc zmniejszyć koszta, zarządził demilitaryzacje. Rozwiązano niemal wszystkie działające pułki. W Księstwie zaczęła działać reformacja, mieszkańcy zachodnich miast co raz chętniej wyznawali kalwinizm. Jak się okazało rok później, nie w Moskwie działo się najgorzej. Od pochłoniętego buntami Cesarstwa Ming oderwała się prowincja Heilongjiang, prosząca o inkorporacje Naryszkina.
W 1622 roku szlachta zaczęła domagać się pierwszych przywilejów, Iwan odrzucił żądania. Miesiąc później zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach…

Polityka zagraniczna.​

Elekcja z roku 1622 przebiegła o wiele sprawniej. Liczba kandydatów do objęcia władzy się zmniejszyła, a i chętnych do głosowania pojawiło się mniej. Nowym Księciem Moskiewskim obrano Borysa III Uszakowa. Pochodzący z małej, niezamożnej, szlacheckiej rodziny młodzian ujmował wszystkich swoją niekłamaną charyzmą. W czasie swojego panowania zajął się tym, na czym znał się najlepiej – dyplomacją. Poprawiono stosunki z Świętym Cesarstwem, Liege, Fryzją, oraz państwami Włoskimi. Borys doprowadził do stworzenia szerokiej sieci mariaży z mocarstwami zachodnimi: Portugalią, Kastylią, Aragonią i Francją. Głównym osiągnięciem Uszakowa było zwiększenie poziomu tolerancji, co jest szczególnie ważne dla kraju tylu odrębnych kultur i religii. Rok po objęciu tronu, bojarzy upomnieli się o obiecane prawa. Książe pod naciskiem wydał dekret o zaprzestaniu jakichkolwiek działań wojennych z wyjątkiem obronnych. W lutym 1626 wybuchło największe od wielu lat powstanie ludowe, nazwane później Insurekcją Krymską. Na samym Zaporożu za broń chwyciło ponad 14 tysięcy chłopów. Rewolucje krwawo tłumiono przez dwa lata. Borys III nie potrafił utrzymać gasnącego sojuszu z Arcyksięstwem Austriackim; Habsburgowie woleli się usamodzielnić od słabnącego sprzymierzeńca. Po długim okresie panowania, monarcha zmarł na nieznaną chorobę w 1643 roku.

W Moskwie nastała humanistyczna tolerancja.


Tereny objęte przez Insurekcje Krymską.​

Na trzeciej elekcji kandydować do tronu postanowiła tylko garstka bojarów. Wygrał niewielką przewagą Iwan X Bobrow. Książe zaczął rządy bardzo udanie, od reformy ekonomii w kraju. Niestety w następnych latach władca częściej zajmował się swoimi interesami niż sprawami państwa. Doprowadziło to do zaprzestania składania hołdu lennego Moskwie przez Turcje. Iwan przez napór szlachty, a może własne tchórzostwo, nie zareagował zbrojnie i uznał pełną suwerenność muzułmanów. Bobrow prowadził politykę profrancuską. Nie wiedzieć skąd, pałał wielką fascynacją do Paryża i kultury z nad Sekwany. Spore dary pieniężne wysyłane do Louisa XVII poprawiły stosunki między krajami, ale propozycję sojuszu Francja stanowczo odrzuciła. Kulminacją kryzysu politycznego w Moskwie był donos o sprzymierzeniu się magnaterii z obcym państwem. Naturalnie Książe nie zareagował. W lutym 1659, po latach pijaństwa i obżarstwa na koszt kraju, Iwan X zmarł na Kremlu.

Reforma ekonomiczna.


Zdrada zachłannej szlachty.​

Wielka smuta trwała 39 lat. Był to czas samowolki szlachty, wyraźnej straty prestiżu za granicą i przede wszystkim osłabienia władzy Książęcej. Trudno za wszystkie niepowodzenia winić tylko ówczesnych monarchów. Wiele pochopnych i złych decyzji prawdopodobnie nie weszło by w życie gdyby nie zachłanni bojarzy.

*Naturalnie prawdziwa Wielka Smuta wyglądała inaczej, ta jest przerobiona na potrzeby aara.

 

Yuriy II Zdobywca
1659-1690

​

Chłodnego marca 1659 ponad tysiąc przedstawicieli szlachty Moskiewskiej zebrało się na Kremlu by obrać nowego władcę. Wśród kandydatów do tronu była osoba której obecności nikt się nie spodziewał. Młody mężczyzna przedstawił się jako Yuriy Rurykowicz… Wnuk Yuriyego I Walecznego. Początkowo bojarzy chcieli interweniować, lecz niespodziewanie spora ich część żądała dopuszczenia Rurykowicza do elekcji. Podobno Yuriy wygrał wybory jednym głosem.

Zaraz po objęciu tronu Yuriy II zajął się swoimi przeciwnikami, tymi którzy zesłali jego dziadka na wygnanie. Po usunięciu wrogów i otoczeniu się przyjazną magnaterią Książe szybko przywrócił silne, scentralizowane rządy, wprowadzając monarchie absolutną.

Yuriy II przywrócił silne rządy.​

Już w kwietniu Rurykowicz wydał rozkazy o tworzeniu pułków przy granicy Tureckiej. Moskwa chciała odzyskać zwierzchność nad Sułtanem, zdobyć Krym i jak się później okazało, o wiele więcej. Turcja, mimo lat niewoli nadal zasługiwała na miano godnego przeciwnika. Dobrze zorganizowany garnizon pod Angorą przez rok odpychał Moskiewskie najazdy. Ośmiotysięczny legion dotarł pod Konstantynopol w Kwietniu, okazało się że do sforsowania bram potrzeba większej liczby żołnierzy. Miasto zdobyto szturmem dopiero w grudniu, po przybyciu licznych posiłków. To był jednak dopiero początek długiej wojny. Turcja skapitulowała po siedmiu latach okupacji. Yuriy nie chcąc anektować w całości ziem pełnych nieprzyjaznej ludności, odebrał jedynie Konstantynopol i ziemie łączące miasto z resztą kraju. Stolice Turcji przeniesiono do Bursy, a Sułtan zobowiązany został do wznowienia płacenia hołdu Księciu Moskiewskiemu.

Azja Mniejsza po wojnie.​

Miesiąc po wojnie z Turcją Rurykowicz dopełnił swój cel scentralizowania państwa. Zdobycie Konstantynopola, który od ponad 500 lat pełni funkcje głównej siedziby Patriarchy prawosławnego, pozwoliło ubiegać się o tytuł Cesarza. 1 Kwietnia 1667 roku w Katedrze Patriarszej w Fanar, dzielnicy Konstantynopola, odbyła się wielka uroczystość koronacji Yuriyego II Rurykowicza na Cesarza.

Patriarcha: Czy chcesz wiarę świętą przez mężów prawosławnych tobie przekazaną zachować i służyć jej sprawiedliwymi dziełami?
Książe: Chcę.
P: Czy chcesz Cesarstwem przekazanym ci przez Boga wedle sprawiedliwości ojców twoich rządzić i bronić go?
K: Chcę jak dalece zdołam, wsparty pomocą Bożą i przy pomocy wszystkich Jego wiernych. Obiecuje, że wszystko to we wszystkim wiernie będę czynić.
P: Z bożej łaski władco Wszechrusi, królu Finlandii, Gruzji, Kazachstanu i Jerozolimy, wielki książe Litwy, książe Nowogrodu Wielkiego, Rygi, Mazowsza, Pskowa, Tweru, Rizania, Jarosławia, Trapezuntu, Astrachania i Konstantynopola, zwierzchniku kraju Ałtajskiego, Krasnojarskiego, Chabarowskiego, Tuwy i Jakucji, gubernatorze wysp Mahe, Burbonu, Mauritiusa, Madagaskaru, Północnego Cejlonu, Zielonego Przylądka, Św. Heleny i innych posiadłości kolonialnych w Afryce i nie tylko, lenniku księcia Aten, króla Serbii, Albanii, Transylwanii, sułtana Turcji i Karamanu, naczelny wodzu sił zbrojnych; namaszczam Cię na Cesarza.
K: Amen, Pokój Tobie.
P: I z duchem Twoim. Od tej pory niech wszystkie posiadłości ziemskie i nieziemskie w obszarze Cesarstwa stanowią twoją domenę, a każdy człowiek się znajdujący będzie Ci poddanym […].

Koronacja Cesarza w Konstantynopolu.​

Koronacja miała ogromne znaczenie, nastał kres Księstwa Moskiewskiego, powstało Cesarstwo Rosyjskie. Za barwy przyjęto biel, granat i czerwień; natomiast godło stanowił czarny orzeł o dwóch głowach z symbolem Księstwa Moskiewskiego na piersi. Car stał od tej pory na równi z namiestnikiem Świętego Cesarstwa Rzymskiego i zarazem stanowił dlań groźną konkurencję. Dla wielu państw całego świata, szczególnie tych prawosławnych, głównym zwierzchnikiem był nie Rzym, a Moskwa.

Godło Imperium Rosyjskiego.​

Następne lata nowo namaszczony Car wykorzystał na przygotowania ku wielkiej wojnie. Nikt jednak prócz niego samego nie znał szczegółów. We wszystkich prowincjach przygranicznych poczyniono rozbudowę fortyfikacji, w wielu miastach stworzono obozy wojskowe. Powoli werbowano wielkie ilości żołnierzy, formowane półki ustawiano w zachodniej części imperium.

1 listopada 1671 o świcie kilkanaście tysięcy jednostek Rosyjskich ruszyło na granicę z Polską. 3 listopada Anglia, Chorwacja, Austria i kilka innych krajów bojących się rosnącego zagrożenia zażądało wycofania wojsk z terenu Polski. Rozpoczęła się tak zwana Wielka Wojna. Car odrzucił wniosek, Rosja po kilku dniach znalazła się z owymi krajami w stanie wojny. Dzięki planom Rurykowicza działania nad Wisłą przebiegły sprawnie, całe Królestwo miało się znaleźć pod okupacją w przeciągu roku. Tak też się stało. Stan wojny utrzymywano jednak aż do 1667. Król Michał II Korybut zrezygnował z wszystkich terenów. Rzeczpospolita od tego roku istniała jedynie w Krakowie i najbliższej mu okolicy jako Księstwo Krakowskie.

Nie zważając na groźby z zachodu, jeszcze przed podpisaniem pokoju z Polską, Yuriy zażądał od Muntenii zrzeknięcia się Rusi. Gdy król Petru I odmówił Rosja napadła na swojego zachodniego sąsiada. Miesiąc później wojna dosięgła także Szwecje, Norwegie, Danie i Zakon Krzyżacki. Skandynawowie, silni na morzu, jednak bardzo słabi w walce lądowej zostali pokonani w przeciągu dwóch lat. W marcu 1674 anektowano Krzyżaków. W kwietniu podpisano z Muntenią pokój nakazujący wyzwolenie Bułgarii oraz oddanie Besarabii i Rusi pod władanie Cara. Rok później Królowie Szwecji oraz Norwegii stali się wasalami Rosji. Z Danią Yuriy II zawarł status quo.

Europa wschodnia pod okupacją Rosyjską.​

Pod koniec 1674 ponad 100 tysięczna armia rosyjska runęła na granicę Arcyksięstwa Austriackiego. Do tej pory Wiedeń, podobnie jak Londyn, biernie uczestniczył w wojnie. Jesienią doszło do podpisania sojuszu militarnego z Turcją, nie brała ona jednak faktycznego udziału w działaniach zbrojnych. Po kilku miesiącach starć udało się zająć Nową Marchię, Poznań, Łódź oraz tereny Czech i Węgier. 15 lipca rozpoczęła się największa bitwa Wielkiej Wojny. Potężny, liczący ponad 22 tysiące ludzi legion pod wodzą generała Bibikova starł się z wielką, 20 tysięczną armią austriacką. Po tygodniu walk zginęło 10 tysięcy ludzi, bitwa została przegrana. Niedługo po niej Rosjanie zostali pokonani także pod Pragą. Yuriy zarządził odwrót i obronę okupowanych już terytoriów. Habsburgowie podpisali pokój 7 listopada 1675. Car zażądał w niej uwolnienie narodów Czech, Bośni oraz Węgier i inkorporacje Łodzi do swojego imperium. Dzięki takiej polityce Rosja poprawiła nieco swoją reputacje oraz zyskała przyjaciół w uwolnionych krajach.

Bitwa pod Wiedniem.​

Latem 1676 Rosyjska flota została zniszczona przez statki angielskie. Cesarz widząc że wiele nie wskóra przyjął propozycję zapłacenia trybutu w zamian za pokój. W między czasie wojnę Rosji wypowiedziała Monomatapa. Siły zbrojne Afrykańczyków, choć liczniejsze, to jednak znacznie gorzej wyposażone, nie mogły stawić długotrwałego oporu. Pogańskie państwo Monomatapa zostało porzucone przez swojego wodza i wcielone w całości w skład zamorskich posiadłości imperium. Nie był to jednak koniec wielkiego konfliktu. We wrześniu 1676 marynarka Rosyjska przypuściła desant na Cesarstwo Japonii co zainicjowało Wielką Wojnę w Azji. Pierwsze oddziały wkroczyły na wyspę Ezochi, którą szybko zajęły. Niestety podbicie Honsiu nie było takie proste, liczniejsza armia azjatów odparła wszystkie ataki. Jak się okazało Japonia szybko zebrała siły po nieudanej wojnie z Państwem Ming. Ostateczny cios Azjaci zadali podczas bitwy morskiej u wybrzeży Sikoku. Rosyjska flota została kompletnie rozbita. Ta porażka zadecydowała o podpisaniu kapitulacji przez Cara 1 maja 1678, i jednocześnie ostatecznym zakończeniu Wielkiej Wojny.

Po zakończeniu działań zbrojnych w Rosji przez wiele lat panował spokój. Większość jednostek wojskowych rozwiązano; z niektórymi krajami starano się nawiązać stosunki dyplomatyczne, jednak z mizernym skutkiem. Nawet w czas pokoju Yuriy II nie miał zamiaru zwalniać z ekspansji terytorialnej. Ukończono kolonizację Półwyspu Kamczackiego, oraz wysp Kurylskich. Nadawano prawa miejskie osadom, m.in.: Giżydze i Pieczyńsku.

W grudniu 1684 pogrążonemu w chaosie Travanacore posłuszeństwo wypowiedziała południowa część wyspy Cejlonu i zarazem przyłączyła się do Imperium Rosyjskiego.

Także w roku 1684 Car, wiedząc o co raz częstszych atakach szpiegów wrogich państw i rosnącej opozycji wewnątrz kraju, podjął decyzje o utworzeniu Ostrzy – Cesarskiej Tajnej Rady. Była to struktura pełniąca funkcje instytucji czuwającej nad bezpieczeństwem państwa, a także wywiadu i kontrwywiadu. Ostrza to pierwsza w świecie agencja tego typu.

Komitet Narodowego Bezpieczeństwa.​

Yuriy postanowił wrócić na ścieżkę wojny w roku 1689, jego celem była zemsta na Japonii za ostatnią porażkę. Odpowiednie przygotowania poczyniono znacznie wcześniej. Oprócz zwerbowania wojsk, wszystkie porty wschodniej Rosji przygotowywały statki. Atak na wyspy miała przeprowadzić flota 20 filut osłanianych przez 5 galeonów z flagowym „Urganem” na czele. Gdy prace zbliżały się ku końcowi, Ostrza sfałszowały dokumenty, dające Imperium prawa do wsypy Ezochii.

19 lutego pierwszy, 10-tysięczny oddział trafił na Honsiu. Zaraz po zajęcia miasta Mutsu, przetransportowano następne pułki na Ezochi, Okinawę i Sikoku. Wywiad Rosyjski skutecznie obniżał stabilność i sabotował wojska przeciwnika. Po zajęciu północnej części Honsiu Car zapragnął zdobyć Tokio, i to osobiście. Bitwa między kilkutysięczną armią Rosyjską dowodzoną przez Yuriyego II, a siłami zbrojnymi broniącymi stolicy Japonii została stoczona 15 lipca 1690. Mniejszy, acz świetnie wyszkolony, przyboczny oddział Cesarza Ankana II zdziesiątkował Rosjan zabijając Cara.

Imperium Rosyjskie, część zachodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez Yuriyego II.


Imperium Rosyjskie, część wschodnia. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez Yuriyego II.


Imperium Rosyjskie, terytoria zamorskie. Jaśniejszą barwą tereny zdobyte przez Yuriyego II.​

 

Wasale Imperium
Dodatek specjalny

​

Podboje Cesarstwa Rosyjskiego w ostatnich wiekach wywarły ogromny wpływ na cały świat. Mnóstwo ludów uznało zwierzchność monarchy Rosyjskiego, wiele państw weszło na stałe w skład Imperium. Car musiał jednak zwolnić rozwój terytorialny kraju. Niezwykle trudno rządzić rozległym obszarem pełnym tak wielu kultur, religii oraz ludzi niechętnych wobec nowej władzy. Doprowadziło to do tego iż Car, w wielu wypadkach, nie anektował bezpośrednio przegranego kraju, lecz narzucał mu swoją zwierzchność. Władcy podległych narodów zostali zmuszeni do oddania hołdu lennego Imperatorowi oraz płacenia co roku ogromnego trybutu; w zamian za to Kreml uznawał ograniczoną suwerenność pokonanego, nie narzucając monarchy, formy rządów czy religii.

Turcja
Interesy Państwa Tureckiego i Moskwy plątały się ze sobą niezwykle często. Przez wieki wspaniałe mocarstwo prowadzące agresywną politykę zarówno w Azji jak i w Europie zagrażało sąsiadom, szczególnie chrześcijańskim. Od około 200 lat, czyli od rządów Iwana VII Rurykowicza, Turcja to marionetka w rękach Kremlu. Wtedy też dzięki interwencji sił Moskiewskich uwolniono z pod władzy muzułmańskiej: Serbie, Bułgarię, Ateny, Albanię czy Bośnię. W połowie wieku XVII, w wyniku Wielkiej Smuty w Księstwie Moskiewskim, Turkom udało się uniezależnić. Na krótko bowiem w 1659 Yuriy II Zdobywca znów zajął kraj, odbierając Konstantynopol i przenosząc stolicę Turcji do Bursy. W wyniku braku lojalności względem lennika Car nałożył większe niż zwykle represje na przygrzanym. Wkrótce po wojnie Sułtan przystąpił do sojuszu militarnego ze swoim niedawnym wrogiem.

Turcja.​

Transylwania
Królestwo Transylwanii, znane również jako Siedmiogród, początkowo znajdował się w strefie wpływów Węgier, następnie Turków. Walki tych dwóch państw pozwoliły na uniezależnienie się kraju. Transylwania została zwasalizowana przez Moskwę w roku 1618, w wyniku rozbioru Polski, której Siedmiogród był sojusznikiem. Obecnie niewielki kraj jest rządzony przez Króla Geogra III, który dzięki łagodnej polityce zaprowadził w państwie spokój i względny dobrobyt.

Chorwacja
Królestwo Chorwacji zostało uwolnione dzięki interwencji zbrojnej Iwana VII w Imperium Tureckim, wraz z innymi państwami chrześcijańskimi. Potem znikało z map Europy jeszcze kilkakrotnie, podbijane m.in. przez Austrie. Wasalem Rosji stało się przy rozbiorze Polski, której było sojusznikiem. Chorwacja zajmując brzegi Adriatyku rozwinęła marynarkę i handel morski, dobrze prosperuje produkcja włókiennicza.

Albania
Pierwsze państwo Albańskie powstało w XII wieku, w XIV wieku zostało podbite przez Serbów. Około 1435 zajęli je Turcy, jednak wyzwoliło się po powstaniu korzystając z słabości Turcji podczas jej wojny z Moskwą. W strefę wpływów Kremlu, Albania wpadła podczas podbojów Cara Yuriyego II. Ten mały kraj, graniczący od północy z wrogą Chorwacją, nie należy do najbogatszych, główną gałęzią gospodarki jest rolnictwo.

Księstwo Aten
Księstwo powstało po zdobyciu Bizancjum przez krzyżowców. Było lennem Cesarstwa Łacińskiego, obejmowało środkową Grecję z Koryntem i Megarą. W XIV wieku Ateny, podobnie jak resztę Półwyspu Bałkańskiego, zajęli Turcy. Księstwo odzyskało niepodległość dopiero w roku 1500, lecz i wtedy długo nie utrzymało suwerenności. Następnym napastnikiem okazała się Litwa. Po anektowaniu Wielkiego Księstwa przez Moskwę, Borys II Rurykowicz zadecydował o uwolnieniu Księstwa Aten jako swoje lenno. Zarządzane przez Francesco VI państwo przyjęło luteranizm, co nie spodobało się Carowi, lecz odbyło się bez interwencji.

Serbia
Odnowienie średniowiecznego państwa serbskiego w regionie Raszka miało miejsce w drugiej połowie XII wieku dzięki Stefanowi Nemanji, wielkiemu żupanowi panującemu w latach ok. 1167–1196. Królestwo upadło pod naporem Turków osmańskich, pokonane na Kosowym Polu w 1389. Serbia jest najprężniej rozwijającym się krajem spośród uwolnionych dzięki interwencji Iwana VII w Turcji. Serbowie szybko zaatakowali wrogów zdobywając dostęp do morza co przyśpieszyło rozwój handlu zbożem. Król Serbski złożył hołd lenny Księciu Moskiewskiemu w roku 1554.

​

Szwecja
Jeszcze kilkaset lat temu niedźwiedź północy, mocarstwo Skandynawii; później zniszczone przez sojusz Duńsko-Norweski. Obecna Szwecja stanowi niecałą połowę dawnego terytorium, a od czasu Wielkiej Wojny znajduje się pod protektoratem Rosji. Co ciekawe, mimo silnie działającej reformacji, oficjalną religią kraju pozostał Katolicyzm.

Norwegia
W 793 r. atakiem na klasztor w Lindisfarne rozpoczęła się epoka wikingów. Od tego roku skandynawscy najeźdźcy na długich łodziach często widziani byli w portach Europy Północno-Zachodniej. Ówcześni Norwegowie także nie próżnują docierając do Islandii, Grenlandii, a nawet zakładając faktorie na Karaibach. Sam kraj, podobnie jak Szwecja, dostał się pod zwierzchnictwo Moskwy po przegranej Wielkiej Wojnie.

​

 

Fiodor I
1692-1700

​

Władca zginął w trudnej walce przeciw przybocznej drużynie Cesarza Japonii, jednak nie było czasu na żałobę, wojna trwała nadal. Na tymczasowego dowódcę sił Rosyjskich wybrano generała Antona Dubenskiego. Car nie pozostawił po sobie pełnoprawnego następcy tronu, ten problem postanowiono rozwiązać po batalii.

Na dalekim wschodzie armie Rosyjskie wycofały się do obrony swoich pozycji. Japończycy nadal nie byli skorzy do rozmów, odprawiając raz za razem poselstwa. Dopiero w 1692 ataszat Carski trafił na dwór Ankana II. Dumny Cesarz z wielką łaską postawił swoje warunki; za powrót do pokoju zrzekłby się jedynie niewielkiego archipelagu na południu, z Okinawą. Duma Bojarska nie zdolna do kontynuowania wojny pozytywnie zareagowała na propozycje. Niewiele znacząca dla Japończyków wysepka pozwoliła na wszczęcie dochodowego handlu rzadką w Europie porcelaną i innymi orientalnymi towarami.

Mimo słabego wyniku wojny, który na pewno by nie zadowolił Yuiryego II, na Kremlu panował optymizm. Zmarły władca nie pozostawił po sobie męskiego potomka. Chcąc uratować kraj od walk o tron, szlachta postanowiła koronować jedyną córkę Rurykowicza – Katarzynę. Tradycja i prawo mówiły jednak o tym że tylko mężczyzna może sprawować rządy w państwie, w tej sytuacji arystokracja musiała szukać małżonka i kandydata do tronu. Niestety wybuchł konflikt, garść bojarów chciała wydać Katarzynę za Księcia z dynastii Habsburgów; panowie Moskiewscy mieli inne plany.

Urodziwa Katarzyna​

W kwietniu 1693 roku odbył się ślub Katarzyny z domu Rurykowiczów z młodym bojarem – Fiodorem Romanowem. Szlachta uznała że stojący od ponad 100 lat za monarchą ród, który wydał tylu wspaniałych wojowników i patriotów, może objąć rządy nad Imperium Rosyjskim. Fiodor po objęciu tronu okazał się silnym, lecz jednocześnie pokornym władcą, nie głuchym na potrzeby ludu.

Priorytetem dla Fiodora było poprawienie stosunków z sąsiadami. Udało się naprawić relacje z Japonią, Timurydami i Turcją. Car chciał także odzyskać przyjaźń z Arcyksięstwem Austrii, więc zabiegał o względy silnych Habsburgów. Wszystko zepsuł jeden bal zorganizowany na Kremlu.

Dziś przybyłem z matką i bratem do Moskwy by wziąć udział w balu. Ci barbarzyńcy myślą że marne ugoszczenie zwróci honor, wskrzesi chwalę. To niesłychane. Nie sam wieczór jest jednak ważny a osoba którą spotkałem. Jej piękne oczy, urocza twarz, delikatne dłonie. Anioł przysłany przez Boga, jakby specjalnie dla mnie. Każde słowo płynące z jej ust jest dla mnie melodią. Sama do mnie podeszła, sama zaproponowała taniec i wieczorny spacer. […]
Niestety! Cóż za ból przepełnił serce dowiedziawszy o pochodzeniu Katarzyny. Żona szubrawcy, tego który wywiera taką siłę na inne kraje, morduje i zniewala ludzi. Muszę uratować ukochaną. Dziś w nocy uciekamy z Moskwy, już wszystko przygotowane. Wiedeń przywita nową Księżniczkę, bez względu na wszystko.

I tak Ferdynand Habsburg, syn Arcyksiężnej Marii Teresy, porwał Carycę. Zaślepiony miłością Książę ściągnął wojnę na oba kraje. Austria nie była osamotniona, bojarzy chcący już wcześniej unii personalnej z Arcyksięstwem zdradzili Fiodora tworząc na zachodnich kresach Rosji konfederacje sprzymierzoną z wrogiem.

Konflikt rozpoczął się w Samogicji, gdzie zdrajcy zaatakowali stacjonującą w pobliskich lasach gwardię Cesarską. Rozwścieczony całą sytuacją Fiodor rozkazał postawić wszystkie siły do boju. Pierwszy akt tej wojny należał do wroga, nim zwerbowano Rosyjskie wojska Austriacy napadli na Ruś i Kalisz a Konfederaci Podole. Dopiero we wrześniu tegoż roku Moskwa rzuciła się do ataku. Najpotężniejszy, 15-tysięczny legion czekał na oczyszczenie drogi by ruszyć prosto na Wiedeń. Mniejsze pułki zaatakowały od wszystkich stron zdrajców, oraz ruszyły by odbić ziemie zajmowane przez Arcyksięstwo.

Wojna o Kasię​

Ze zdrajcami poszło gładko. Liczniejsze armie Cesarskie zajmowały wieś po wsi, miasto po mieście by w końcu dojść do Polesia – tymczasowej siedziby konfederatów.

Większość kraju podbito, zdrajców powieszono, nie zmieniło to jednak faktu że Car i tak był przegrany. Osłabiona samobójczą walką wewnątrz kraju Rosja nie poradziła sobie z nacierającymi Austriakami. Legion pod wodzą Andreia Obolenskiego ruszył na Wiedeń, ale został rozbity jeszcze zanim przekroczył granicę. Atakujące siły Habsburgów zatrzymano dopiero na linii Dniepru.

Z tej pozycji, sprawująca faktyczną w Austrii władzę Maria Teresa mogła zażądać wiele. Zechciała tylko Gdańska, Mazowsza, Galicji, Kalisza i Łodzi i aż zaakceptowania związku jej syna z Katarzyną. Okrojone państwo konfederatów miało zachować suwerenność pod protektoratem Habsburgów. Fiodor nie mając wyjścia przyjął gorzki pokój. Nie bolały go utracone ziemie, czy nawet duma, bolało go że stracił swoją najdroższą. 12 września 1700 monarcha popełnił samobójstwo wieszając się pod wpływem alkoholu w niewielkim lesie opodal Moskwy. W liście pożegnalnym wyznał że jego ból spowodowany stratą ukochanej i wewnętrzna słabość uniemożliwiają dalsze prosperowanie w świecie doczesnym.

Imperium Rosyjskie pod koniec panowania Fiodora I.​

 

*Rosyjska Matrioszka: Powrót Cara ^^.

Fiodor II
1700-1737

​

W testamencie, oprócz podziału swojego majątku, zmarły car pokusił się o wskazanie swojego następcy. Miał nim być syn starszej siostry Fiodora I. Swój wybór argumentował żołnierskim wykształceniem kandydata, wrodzonym patriotyzmem, oraz odpowiednim wiekiem. Fiodor Pawłowicz Romanow, bo tak się siostrzeniec nazywał, istotnie był pretendentem bardzo dobrym. 23-latek mógł przejąć od razu tron, jednocześnie kusząc się o dalekosiężne plany. Jedyny żal wzbudzało, ostateczne zerwanie z linią legendarnego Ruryka. Możni dobrze wiedzieli, że państwu potrzebny jest władca absolutny. Nauczeni na błędach innych krajów, nie buntowali się przeciw silnym rządom. Wielki kraj bez silnie scentralizowanej władzy, jest łatwym kęsem dla wrogich sąsiadów. Wierząc w intuicje Fiodora, duma sprowadziła więc na tron jego imiennika, koronowanego jako Fiodor II Romanow.

Już latem roku 1701 Fiodor II zarządził wyprawę kilku pułków piechoty w głąb terenów należących oficjalnie do państwa Syberyjskiego. Żołnierze zajęli kraj bez przeszkód. Syberia od prawie 250 lat w niemal niezmienionej formie stanowiła enklawę pośrodku imperium. Tereny plemienia zajmowały tajgi, a w nielicznych, słabo zaludnionych wsiach korzystano jeszcze z dwupolówki. Po przyłączeniu prowincji śpiesznie zabrano się za jej kolonizację.

Atak na Syberię​

Niestety car postąpił nieroztropnie. Wnet za podbitym plemieniem opowiedział się władca imperium Timura, którego wojska przekroczyły granice rosyjskie. Oczywiście był to tylko pretekst. Logiczny był atak jednego z najzagorzalszych wrogów, niedługo po wielkich klęskach. Fiodor zebrał najlepszych oficerów i opracował plan rozbicia raz na zawsze sąsiada. Niestety zadanie było utrudnione, zważywszy na niewielkie rezerwy żołnierzy. Liczono na doświadczone dywizje ściągnięte z zachodniej granicy i znaczną przewagę technologiczną.

Opracowanie ataku na Timurydów​

Wojna rosyjsko-timurydzka okazała się bardzo ciężką przeprawą. Obrona kraju przybrała charakter walk partyzanckich na rozległych obszarach wyżyny Irańskiej. Armie maszerujące na południe zdobyły kilka miast, lecz małe oddziały wroga non-stop je nękały. Fiodor II nie posiadał rezerw ludzkich, więc śpieszył się z pokojem. Kartą przetargową w negocjacjach okazała się Samarkanda, stolica w rękach Rosjan. W tym też mieście podpisano 3 lipca 1703 roku układ na mocy którego suwerenność odzyskała Armenia. Fiodor II wnet zagościł na dworze króla prawosławnego państwa, Tachara I, nawiązując z nim przyjazne stosunki.

Po tej wojnie nadeszło kilkanaście lat spokojnych. Zachodnie granice Rosji były poszarpane i niespójne, a ziemie zniszczone. Fiodor II postarał się by przenieść część ciężaru ekonomicznego na niewykorzystane wschodnie wybrzeża. Wydając krocie, ryzykownie zainwestował w wytwórnie wyposażeń okrętowych, mające diametralnie przyśpieszyć rozwój tego regionu.

Rozwój wschodniego wybrzeża​

Szukając dodatkowych wzmocnień dla skarbu państwa, car zainteresował się handlem. Rosja mimo ogromnych możliwości, poprzecinana przez wiele szlaków i posiadająca aż cztery ważne centra tranzytowe, nie stanowiła kolosa handlowego. Fiodor II rozpoczął reformy od podstaw, to jest fundując budowę kilkunastu obszernych targowisk, w miastach zarówno największych, jak i dopiero budujących się na wschodzie. W ciągu kilku lat kupcom rosyjskim udało się zająć przyzwoite miejsca w hierarchii handlowej w rodzimych centrach, a w nadkaspijskim Astrachaniu nawet osiągnąć chwilowy monopol. Niestety, polityka poprzednich władców i zacofanie w tej dziedzinie, nie pozwoliły Rosji dłuższy czas utrzymać się wśród takich handlowych gigantów kupieckich jak Wenecja, Mediolan czy Portugalia.

Jeszcze w styczniu 1701 roku zdarzyła się rzecz całkowicie nieoczekiwana. Ludność jednej z graniczących z Rosją prowincji chińskich, mianowicie Sanxing wysłała petycję do cara o możliwość inkorporacji tych ziem do imperium. Mieszkańcy uzasadniali swoją decyzje rozkładem wewnętrznym państwa Ming. Mimo długoletniego sąsiedztwa obu państw, nigdy wcześniej nie weszły one w żadne głębsze stosunki dyplomatyczne, a już drugi raz mieszkańcy tego kraju chcieli inkorporacji. Buntownicy z Sanxing uświadomili Fiodorowi II, iż pora otworzyć się na daleki wschód, gdzie ziemie równie bogate co w Europie, są niezwykle proste do zdobycia. Oczywiście nie było mowy by wejść teraz w konflikt zbrojny, przynajmniej na razie, toteż car wykosztował się by Ostrza wspomogły powstańców u sąsiada. Polityka ta odniosła sukces, gdyż 6 lat później bunty w środkowo-azjatyckiej części Chin doprowadziły do oderwania się prowincji Nadym i Kerey na rzecz Rosji.

​

Wewnątrz Rosji trwał spokój, czego nie było można powiedzieć o protegowanych przez Moskwę państwach bałkańskich. Fiodor II prowadził wyjątkowo izolacyjną politykę i zdecydował się dać większą samodzielność swoim wasalom. Odzew był szybki, Bośnia zaatakowała Chorwację. Na południowym wybrzeżu Adriatyku swoje nowe państwo założyli uciemiężeni Bułgarzy i Czarnogórzy. Car stwierdził, że wpływy w tym rejonie nie są warte zachodu.

Sytuacja na Bałkanach​

Aż do 1727 roku nierozwiązana pozostawała kwestia zdrajców, nie uznających monarchii Romanowów i praktycznie tworzących państwo w państwie. Spokojna polityka cara zaskoczyła i irytowała konfederatów. Wewnątrz trwały bunty i zdenerwowanie chłopstwa, nie widzącego sensu walki. Przełom nastąpił gdy mieszkańcy Troków i Mogylewu poprosili o pomoc Fiodora II. Władca czekał właśnie na taki moment i błyskawicznie zajął cały kraj buntowników szybko zwerbowanymi pułkami. Poza Połtawą, gdzie doszło do drobnej potyczki, żołnierze carscy witani byli jak wyzwoleńcy. Drobne utarczki i aresztowania opozycjonistów trwały jeszcze przez kilka lat.

Po swych 55 urodzinach, Fiodor II Romanow podupadł na zdrowiu, cierpiąc na otyłość i artretyzm. Kilka ostatnich lat rządów nie wyjeżdżał z Moskwy. Leczony przez znachorów dotrwał 60 roku życia. Tymczasem niezadowoleni z polityki Romanowa, Habsburgowie organizowali wojska pod swą wschodnią granicą.

 

Sytuacja na świecie w XVIII wieku
Dodatek specjalny

​

Europa
W przeddzień wojny austriacko-rosyjskiej na starym kontynencie jest stosunkowo spokojnie. Większe kraje: Francja, Anglia czy Kastylia, od dawna nie angażują się w konflikty co pozytywnie wpływa na rozwój gospodarki i sztuki. Ekonomiczną potęgą, oraz terytorialną (licząc z koloniami) jest tutaj Francja (nie biorąc pod uwagę Imperium Rosyjskiego). Za nią znajduje się Austria, Kastylia, Aragonia i Anglia. W handlu nadal króluje Republika Wenecka, a największą siłą militarną dysponuje państwo Habsburgów.

Europa w XVIII wieku​

Bliski Wschód
Ziemie południowo-zachodniej Azji zdominowane są przez kolosy na glinianych nogach. Państwa Mameluków i Timurydów w XVIII stuleciu pozostały wyraźnie w tyle, pod względem ekonomicznym, technicznym i militarnym. Niemniej jednak, nadal zagrażają mniejszym krajom tego regionu, jak choćby dopiero co oswobodzonej, dzięki pomocy cara rosyjskiego, prawosławnej Armenii.

Bliski Wschód w XVIII wieku​

Azja
Mapę Dalekiego Wschodu nadal zajmuje w zdecydowanej większości państwo chińskie. Na początku wieku wydawało się, że Chiny mogą ulec całkowitemu rozkładowi. W tym krytycznym momencie władzę przejął Młody cesarz Songjong V. Kraj nadal pozostaje ekonomiczne daleko w tyle za Europą, ale reformy dały kres buntom i zwiększyły stabilność kolosa. Ekonomicznie nadal dominuje w tym regionie izolująca się Japonia.

Azja w XVIII wieku​

Kolonie
Europejczycy spenetrowali większość terenów obu Ameryk, nawiązując kontakty z licznymi cywilizacjami tubylczymi. Wojnę z plemionami wszczęła Portugalia. Znaczną część Ameryki Południowej skolonizowali Aragończycy. Duńczycy zaś odkryli nowy kontynent – Australię.

Kolonie w XVIII wieku​

 

Izaak I
1736-1746

​

Sytuacja wewnętrzna Imperium Rosyjskiego w pierwszej połowie XVIII wieku była nader interesująca. Fiodor II uspokoił państwo i zjednoczył je wewnętrznie. Panował urodzaj, a gospodarka podniosła się na nogi. Problemem była zachodnia granica gdzie, według Ostrzy, austriaccy wrogowie niebezpiecznie koncentrują siły. Władca nie pozostawił męskiego potomka. Szlachta w strachu przed nadciągającą burzą niezwłocznie postanowiła koronować córkę cara, Agnieszkę, i wybrać jej męża. Wśród kandydatów rozpatrywano właściwie jedynie oficerów. Już po dwóch dniach odbyły się zaręczyny Agnieszki Romanowej z 30 lat starszym generałem Izaakiem Beketovem. Doświadczony wojskowy brał udział w ataku na Timurydów, gdzie osobiście prowadził oblężenie Samarkandy. Jego atutem było też pokrewieństwo po kądzieli z rodem Romanowów.

20 stycznia 1737 roku, zgodnie z przewidywaniami Rosjan, Arcyksięstwo Austriackie zaatakowało zachodnią granicę. Maria Teresa II była bardzo pewna siebie, rzucając na front początkowo tylko 40 tysięcy żołnierzy. Jednakże arcyksiężna wiedziała co robi. Poprzednik Izaaka I nie utrzymywał silnej armii, a brak wojen przez ostatnie 30 lat skutkował brakiem doświadczonych dowódców. Nowa armia, by stawić czoła doborowym oddziałom wroga, musiała być liczniejsza i odmłodzona. Car, będący doświadczonym generałem, osobiście przygotował reformę wojskową. Dekretem władcy wprowadzona została powszechna służba w stałej, regularnej armii. Każdy chłop, czy mieszczanin zdolny do noszenia broni, musiał spędzić rok w legionie. Oprócz tego wprowadzono jednolite, zielone umundurowanie, od którego nowe jednostki piechoty zwane były zielonymi mundurami.

Wprowadzenie obowiązkowej służby wojskowej.​

Pierwszy strzał tej wojny padł pod Lwowem. Niespodziewana odsiecz uratowała broniące się miasto. Nie miały tyle szczęścia Lublin i Płock, a potem następne miasta. Główne uderzenie nadeszło po pół roku, kiedy to główna austriacka armia rozbiła Rosjan pod Grodnem i maszerowała na Moskwę. Widać, wróg chciał spróbować szybko zakończyć wojnę. Izaak I wiedział, iż żeby obronić stolicę musi wystawić znacznie liczniejszą armię. Zimą roku 1739 ponad 20 tysięczny legion rosyjski stanął Austriakom na drodze pod Żodinem, opodal Mińska. Trzeba przyznać, że sprzymierzeńcem obrońców była pogoda, która wcześniej doprowadziła do spadku morale i dezercji w obozie Austrii. Wróg musiał porzucić plany o zajęciu Moskwy. Nie zmieniło to jednak od razu sytuacji na froncie. Gdy większość sił rosyjskich była w drodze, lub dopiero w trakcie formowania, całe pogranicze wpadło w ręce wroga.

Bitwa pod Żodinem.​

Pod wpływem poważnego zagrożenia z zewnątrz społeczeństwo zaczęło zyskiwać prawdziwą tożsamość narodową. Izaak I miał duży wpływ na miłość społeczeństwa do Mateczki Rosji. Manipulując m.in. pierwszą wydaną na terenie Rosji gazetą - „Prawdą”, wzbudzał nienawiść do sąsiedniej Austrii i kazał umieszczać artykuły i poematy czczące ojczyznę. Na pamiątkę koronacji Yuriego II Zdobywcy na cesarza, przyjęcia nowego godła i oficjalnego powstania Imperium Rosyjskiego, 1 kwietnia ogłoszono świętem państwowym. Czynna walka z wrogiem jawiła się jako niekłamane bohaterstwo i obowiązek. Dzięki takiej polityce nowi rekruci stawiali się z wielkim entuzjazmem do służby. Wkrótce chętnych do walki było ponad 300 tysięcy, jednak państwo w chwili obecnej było w stanie uzbroić jedynie połowę tej liczby. Niestety kampania miała dwie strony. Podczas gdy w większości kraju lud mógł umierać za ojczyznę, ujarzmione społeczeństwa zaczęły poczuwać swoją odrębność, przez co wzrastały nastroje antyrosyjskie. Car starał się jednak być liberalny, nie chcąc tworzyć nowych problemów. Wkrótce nowostworzone pułki były gotowe do obrony kraju.

Defilada Zielonych Mundurów.​

Pod koniec 1740 roku Maria Teresa II wysłała do cara poselstwo z żądaniem zrzeknięcia się przez Rosję ziem polskich, litewskich i części Ukrainy. Austria była pewna swego, a Izaak I w ramach odpowiedzi rozpoczął kontrofensywę. Niestety chrzest bojowy dla zielonych mundurów okazał się kompletną klęską. Przegrane zostało pierwsze 7 potyczek, wiele mimo przewagi liczebnej, a Austriacy posunęli się dalej na wschód.

Front w roku 1742.​

Sytuacja stała się dramatyczna. W kwietniu roku 1742 pierwsze jednostki austriackie dotarły pod stolicę Rosji, i rozpoczęły oblężenie. Już przed pierwszym zagrożeniem Moskwy rodzina carska opuściła Kreml i przeniosła się do Pensy. Cesarz postanowił przerwać kontratak, zatrzymać się w defensywie i dać czas na zorganizowanie w głębi kraju masowej branki do wojska. Od tej pory niemal 90% dochodów kraju przeznaczano na działa, muszkiety i inny sprzęt. Moskwa samotnie broniła się przez 10 miesięcy. 2 lutego 1743 roku nadeszła odsiecz. Jednocześnie zaatakowały siły z południa i z północy. Obrońcy miasta mogli podziwiać jak 25 tysięczny legion miażdży bezproblemowo najeźdźców.

Odsiecz Moskiewska.​

W roku następnym Izaak I wrócił na Kreml, wykonując niespodziewany i odważny manewr. Większość pułków została przerzucona na południe kraju, by następnie maszerując przez północne wybrzeża Azji Mniejszej zaatakować okupowane ziemie. Rosjanom udało się zgodnie z planem odciąć główną armię austriacką od dostaw i zamknąć ją na zimę w wielkim kotle.

Front w roku 1746.​

Taktyka Izaaka I skutkowała jednak tylko do czasu. Choć Austriacy stracili inicjatywę, ich jednostki skutecznie wykrwawiały Rosjan. Przez pewien okres zabijano wszystkich napotkanych mężczyzn w wieku poborowym. Nie było mowy o jeńcach. Tymczasem z Austrii przybywały nowe zastępy żołnierzy. Car w tej sytuacji postanowił zyskać nowych poborowych, z terenów gdzie chętnych było najmniej – dawnej Rzeczpospolitej i Ukrainy. W tym celu 2 grudnia 1746 spotkał się w Kijowie z magnatami oraz atamanami owych terenów i rozpoczął rokowania w sprawie układu. Umowa przewidywała uzyskanie autonomii Litwy, Polski i Ukrainy w ramach Cesarstwa, wpuszczeniu magnatów do dumy, mianowania urzędników spośród ludności rdzennej i zrównania w prawach wyznawców katolicyzmu i prawosławia. Polacy, Litwini i Kozacy zobowiązali się walczyć w obronie Rosji. Sędziwy cesarz przystał na ugodę Kijowską. Zaczęto formować nowe jednostki, zwłaszcza kawalerie, której do tej pory było jak na lekarstwo.

Po powrocie do Moskwy Izaak I został oskarżony przez wszystkich bojarów za winnego wojny, zniszczeń i zdrady narodu. Duma nie mogła znieść myśli o jakimkolwiek zrównaniu jej prawami z Kozakami, czy Katolikami. W normalnych warunkach murem za Cesarzem stała armia, lecz długa wojna sprawiła, że żołnierze przestali wierzyć w umiejętności władcy. Izaak I został wywieziony do swojej siedziby w Pensie, gdzie prawdopodobnie go zabito.

Temat otwarty na prośbę autora
Paradygmat


Brak nowego odcinka od ponad miesiąca, aar zamknięty, w razie kontynuacji PW

Aux Teergois