Rzeczpospolita Złotej Wolności/EU3 AAR

Rzeczpospolita Złotej Wolności
Europa Uniwersalis III In Nomine AAR
Odcinek 1

Władysław II Jagiełło


Wladislaus dei gracia Rex Polonie, nec non terrarum Cracovie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lituanie princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, etc.​

Głównym celem Rzeczypospolitej, a także osobiście króla Władysława było zniszczenie państwa Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, zwanego w Polsce Zakonem Krzyżackim. Zakonnicy ci, sprowadzeni nad Bałtyk przez księcia Mazowieckiego Konrada, w celu walki z Prusami, po ich podbiciu zaczęli najeżdżać ziemie Polski i Litwy. Odebrali Koronie ziemie Pomorza i Kujaw, a Wielkiemu Xięstwu - Żmudź. W celu przeciwdziałania Zakonowi, niedawni wrogowie - Polacy i Litwini - zawiązali sojusz, który przypieczętowany został ślubem Wielkiego Księcia Władysława z ówczesną Królową Polską, Jadwigą. Oznaczało to zawiązanie unii personalnej, formalnie potwierdzonej dokumentem Unii w Krewie. W roku 1399 - w momencie rozpoczęcia opowieści - Jagiełło rządzi Rzecząpospolitą od 13 lat.


Opowieść nie bez przyczyny zaczynamy w 1399, a konkretnie 13 października tegoż roku. Tego bowiem dnia władca przejął dowodzenie nad stacjonującą w Krakowskiem Armią Koronną(ok. 4k żołnierzy+1k konnicy). Natychmiast skierowano ją na północ, w okolice miasta Płocka. Nie spodobało się to części szlachty, większość jednak była za wojną, to też skończyło się na niewielkich rozruchach.

Ostatecznie szlachtę przekonał najazd krzyżaków, na rządzone przez Piastów Xięstwo Mazowieckie, z którymi spokrewniony był Jagiełło.

Wojna rozpoczęła się od wkroczenia Armii Koronnej na Pomorze Gdańskie, szybko jednak wrócono do Płocka, obleganego przez wojska zakonne ściągnięte z Prus Wschodnich. Zostali oni pokonani a pościg za nimi dotarł aż na ziemie Xięstwa Pomorskiego. Później nastąpiło jeszcze kilka podobnych pościgów, za równie małymi siłami niemieckimi. Tymczasem Litwini i koalicja państw ruskich kończyli obleganie kolejnych zamków zakonnych.
Jednakże po podpisaniu układu pokojowego pomiędzy Zakonem, a Rzeczplitą Nowogrodzką, stwierdzającego powrót do status quo, Jagiełło postanowił rozpocząć rokowania. Ostatecznie zawarty w 1402 roku Pokój Toruński przywracał Polsce Pomorze Gdańskie, a Litwie Kieś oraz część Żmudzi, jednak bez dostępu do morza.

Rozbiór zatwierdził Papież Polak Jan Paweł I.


Po zwycięstwie wiele państw chciało zbliżyć się do Polski,

a inne wręcz przeciwnie.


Przerażone wzrostem potęgi Rzeczypospolitej, Węgry postanowiły działać.
Sprzymierzone z Transylwanią, oraz ruskimi terrorystami z kresów wypowiedziały wojnę Polsce. Jako Casus Belli wykorzystały fakt, że Ruś Halicka należała kiedyś do nich.

Jak spodziewał się król, niemieccy sojusznicy nie odpowiedzieli na wezwanie.
Wykorzystując efekt zaskoczenia Węgrzy zdobyli Kraków i dotarli aż pod Sieradz.

Po litewskim kontrnatarciu, królowi udało się zawrzeć z tamtejszym królem, Ulászló I traktat oddający Ruś pod opiekę Polski, aż do śmierci Władysława. Polska musiała za to zapłacić 25 tysięcy kop groszy. Oprócz tego zagwarantowano, że jeśli Polska dotrzyma warunków umowy i zwróci to terytorium po śmierci Jagiełły, żaden węgierski władca nie najedzie już Korony.


Władysław prowadził ożywione kontakty dyplomatyczny z wieloma dworami Europy.


Tymczasem Zakon znów wdał się w wojnę z państwami ruskimi. Jagiełło wykorzystał sytuację.

Wojna była łatwa i gdyby nie rozległe terytorium zakonu, skończyła by się w kilka miesięcy.
II Pokój Toruński nadawał Polsce Warmię, wraz z południowymi Prusami Wschodnimi i miasto Memel. Litwa natomiast otrzymała dostęp do morza poprzez port w kurlandzkiej Mitawie. Na Gotlandii proklamowano niepodległe królestwo. Doszło również do odtworzenia Zakonu Liwońskiego pod przewodnictwem Wielkiego Mistrza Johanna V.


Po tych wszystkich wojnach wojsko polskie znacznie podniosło swój poziom.




Rzeczpospolita Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Xięstwa Litewskiego oraz Xięstwo Mazowieckie w chwili śmierci Władysława II Jagiełły.

-------------------------
Jakby ktoś mógł przydała by się pomoc z eventami. Szczegóły na PW./nieaktualne

 

Odc2 - Jan I Warneńczyk i Henryk I Waleczny

Rzeczpospolita Złotej Wolności
Europa Uniwersalis III In Nomine AAR
Odcinek 2

Jan I Warneńczyk

Jan z Bożej Łaski król Polski, Pan i dziedzic Ziemii Krakowskiej,sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, Kujaw, Pomorza i Rusi Czerwonej, najwyższy książę Litwy.

Henryk I Waleczny

Henryk z Bożej Łaski król Polski, Pan i dziedzic Ziemii Krakowskiej,sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, lubuszkiej, wrocławskiej, raciborskiej, Kujaw, Pomorza i Rusi Czerwonej, najwyższy książę Litwy.
​

Po pokonaniu Zakonu Krzyżackiego wzrok królów Polski skierował się ku zachodowi, gdzie leżały bogate krainy należące dawniej do Korony. Już Władysław Jagiełło rozpoczął starania o odzyskanie tych ziem. Formowanie koalicji atyczeskiej przerwała jednak jego śmierć. Jego dzieła postanowili kontynuować jego synowie - starszy Jan oraz Henryk. Jan rozpoczął rządy w roku 1412.



Okazja do odzyskania pierwszej krainy -ziemii lubuszkiej- nadarzyła się już kilka miesięcy po koronowaniu Jana. W Brangdenburgi wynuchło powstanie przeciw Luksemburgom. Spokrewniony z dynastią Piastów, szlachcic niemiecki pochodzenia polskiego, Adolf Selanski zebrał pod sobą kilka tysięcy brangdenburskiej szlachty i ruszył na Berlin.

Jan nie czekał długo, ogłosił swoje poparcie dla Selańskiego i ruszył do Nowej Marchii. Spotkał się tam z wiernymi Luksemburgom wojskami około wioski Warna. W czasie wygranej bitwy poległ w nieznanych okolicznościach. Wielu spośród szlachty oskarżało o zabójstwo jego brata, Henryka.

Henryk okazał się genialnym wodzem, walczył zarówno przeciw Luksemburgowi, jak i Selańskiemu, mszcząć się za śmierć brata. Podczas gdy Litwini oblegali twierdze, on staczał kolejne, zwycięskie bitwy. Władca Luksemburski dał jednak radę wrócić do ojczyzny, gdzie zamierzał zabrać wojska najemne. Henryk ruszył za nim w pogoń. Wielu władców niemieckich pozwoliło na przemarz jego wojsk bojąc się potęgi polskiego oręża. Król wziął Luksemburg z marszu, jednak jego władcy nie odnaleziono.
Tymczasem Polacy dali się wciągnąć w walki we Włoszech,

które skończyły się tak, jak się zaczęły.

Henryk widząc zmęczenie swoich żołnierzy postanowił wrócić do kraju, od swoich przeciwników rządając jedynie oddania ziem do rzeki Odry. Doradcy skłonili go, do prowadzenia tolerancyjnej polityki względem nowych poddanych.




W Polsce jednak wcale nie zastał dłuższego pokoju.
Gotlandia, wyzwolona przez Polaków z rąk Zakonu Krzyżackiego balansowała między dwoma potęgami: Skandynawią pod przewodnictwem Danii oraz Rzeczpospolitą rządzoną przez Polaków. Ostatecznie władca tej niezwykle ważnej dla panowania nad Bałtykiem wyspy, wybrał sojusz z Polską. Rozwcieczyło to władcę duńskiego, który natychmiast zebrał flotę inwazyjną.

Wojna była krótka, zakończyła się powrotem do Status Quo, po rozbiciu głównej duńskiej armii kontynentalnej.


Po tym pokazie waleczności ze strony Polaków, władca Gotlandii postanowił oddać się na stałe pod opiekę Henryka i jego następców.


Henryk nie zamierzał jednak poprzestać na tych zwycięstwach i rozpoczął formowanie koalicji antyczeskiej.


W między czasie władca dwukrotnie podwoił liczebność wojska polskiego.

Postanowił on nie czekać aż Czesi znajdą sojuszników i


Polacy uderzyli z dwóch stron: z Wielkopolski na Łużyce oraz Małopolski na śląsk. Uderzenie na śląsk, którym kierował Henryk osobiście trzeba było przerwać, gdyż Czesi dotarli pod Kraków. Lepiej radziła sobie Armia Wielkopolski uderzająca na Łużyce, która podzieliła się na dwie części: konną, która wyprzedzała przeciwnika i atakowała od czoła oraz pieszą, która odcinała drogę ucieczki.
W międzyczasie już tradycyjnie, Litwini zdobywali Czeskie zamki.


Po kilku separatystycznych pokojach pomiędzy sojusznikami obu stron

władca także postanowił skończyć wojnę.


Litwini, mający dość ciągłych walk skierowali list otwarty do Henryka

oraz.........króla węgierskiego, przypominając mu o jego roszczeniach względem Rusi. Węgier miał jednak ważniejsze zmartwienia, niż kłócenie się o jakieś biedne ziemie z potężnym Henrykiem.

Polacy postanowili się odgryść i przypomnili Litwiną o swoich prawach do części zachodnich ziem Wielkiego Księstwa.
.

Henryk zginął w roku 1421 w wyniku ran poniesionych w walkach z Czechami.


Rzeczpospolita pod koniec rządów Henryka I.

 

Rzeczpospolita Złotej Wolności
Europa Uniwersalis III In Nomine AAR
Odcinek 3

Zygmunt I Potężny

Zygmunt z Bożej Łaski król Polski, Pan i dziedzic Ziemii Krakowskiej,sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, lubuskiej, wrocławskiej, raciborskiej, Kujaw, Pomorza i Rusi Czerwonej,.
​

W ciągu dwóch dekad Korona Królestwa Polskiego prawie dwukrotnie powiększyła swoje terytorium kosztem ciągłych wojen. Jednak Wielkie Xięstwo Litewskie, również posyłające swoich wojowników na zachód nic na tym nie zyskiwało. Nic dziwnego w tym, że litewska szlachta postanowiła zerwać unię.

​

Kiedy sejm elekcyjny pod Krakowem dokonał elekcji Zygmunta I, syna zmarłego Henryka I, analogiczny sejm pod Wilnem wybrał jego bratanka, również Zygmunta, także na Króla. Wywołało to bojowe nastroje wśród polskiej szlachty, która chciała natychmiast wyruszać na Wilno. Jednakże obaj władcy byli ludźmi mądrymi, wiedzącymi, że wojna między dwoma równymi sobie potęgami może przynieść więcej szkody niż pożytku, do walk nie doszło. Przynajmniej na Litwie. W Gdańsku bowiem trzeci potencjalny kandydat -mający jednak prawie zerowe poparcie wśród szlachty- koronował się królem. Był to Eugeniusz Benyowski, zięć Fryderyka. Zebrał 11 pułków pruskiej burżuazji i ruszył na stacjonujący w Gdańsku garnizon królewski.

​

Mimo, że rebelia szybko upadła, to buntownicze nastroje rozniosły się po kraju, docierając aż do Rusi.

​

Powstanie to upadło jeszcze szybciej niż poprzednie, a przywódcy uciekli w Karpaty, to władca zmienił swoje zdanie w spawie mniejszości narodowych. Zakończono panującą tam tolerancję religijną i zaczęto nawracać Rusinów na katolicyzm. W czasie gdy Polacy walczyli z ruskimi chłopami, Litwini walczyli ze znacznie potężniejszym wrogiem, na czym bogaciła się też Polska.

​

W pertraktacjach handlowych bardzo wykazał się raciborski skryba, Zygfryd Pułłaski, którego Zygmunt mianował szefem dyplomacji.

​

jego najważniejszymi osiągnięciami było naprawienie stosunków z Węgierskimi Andegawenami

​

oraz przygotowanie następnym władcom gruntu do ekspansji dyplomatycznej nad Bałtykiem.

​

. Sprowadzał on też zagranicznych ekspertów od wielu dziedzin, niektórzy z nich stawali się później doradcami Zygmunta i pomagali mu w reformach wielu sfer państwa.

​

I mimo, że Zygmunt został zapamiętany głównie za swą posturę (której zawdzięcza przydomek), to nie da się ukryć, że to on położył kamień węgielny pod budowę nowożytnego wojska polskiego.

​

Zginął w 1431 roku w czasie musztry wojskowej, trafiony zagubionym bełtem z pobliskiego poligonu. Rzeczpospolita pod koniec rządów Zygmunta I.
----------
Ta mapa jest okropna, z czego zdaję sobie sprawę. Powstała po to, aby zaprezentować pewien styl (przerobiona mapa atlasowa). Jeśli Wam się spodoba, obiecuję, że następne będą lepsze.

 

Odcinek 4 - Henryk II Słaby

Rzeczpospolita Złotej Wolności
Europa Uniwersalis III In Nomine AAR
Odcinek 4

Henryk II Słaby

Henryk z Bożej Łaski król Polski, Pan i dziedzic Ziemi Krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, lubuskiej, wrocławskiej, raciborskiej, Kujaw, Łużyc, Pomorza i Rusi Czerwonej.
​

Król Litwy, Zygmunt I po pokonaniu Tatarów i ujarzmieniu Rusi zwrócił swą uwagę na leżące na zachód od jego państwa bogate ziemie polskie. Rządzone przez jego kuzyna królestwo wciąż jednak było zbyt silne. Miało jednak jeden słaby punkt. Szlachtę.

Litwin obiecał polskiej szlachcie szerokie przywileje, w zamian za ziemie Rusi, Kłapejdę oraz koronę Króla Polski. Rzecz jasna wciąż mający silną pozycję Zygmunt Potężny nigdy by do tego nie dopuścił. Trzeba więc było się go pozbyć. Okazja nadarzyła się podczas wizytacji królewskiej w obozie wojsk koronnych na Rusi. W czasie musztry wojskowej jednego z elitarnych oddziałów straży polnej władca nagle zastygł w bezruchu i uklęknął. W jego plecach tkwiła zatruta strzała.
Sejm elekcyjny pod Krakowem wybrał na jego następce jago najstarszego syna, Henryka.

​

Henryk był przeciwieństwem swojego ojca. Drobnej postury, lubiący spędzać czas raczej na czytaniu ksiąg niż na ucztach i polowaniach wydawał się szlachcie łatwy do manipulowania. I tak rzeczywiście było.

Litwini przystąpili do realizacji swojej części planu. Wojska litewskie przekroczyły granice województw Ruskiego i Galicyjskiego, gdzie starli się z Henrykiem. Przegrali. Na dodatek na wschodnich kresach Litwy rozpoczęła się wspierana przez Polaków i Nowogród rebelia rosyjska, do tłumienia której należało oddelegować część wojska.
Polacy wykorzystali sytuację. Wojska atakujące z Mazowsza zajmowały takie miasta jak Białystok, Troki czy Lwów. Konne zagony docierały nawet pod Mińsk i Wilno.
Zygmunt nie mógł tego tolerować. Po zgnieceniu rosyjskich powstańców podpisał kompromisowy pokój z Nowogrodem i skierował swoje wojska na zachód. Pobił wojska polskie pod Wilnem i ruszył za uciekającymi w pościg docierając aż do rzeki Bug.
W tym czasie porywczy Dawid Lubomirski zabrał nieco chłopstwa oraz burżuazji i ruszył na Kraków żądając przeprowadzenia ponownej elekcji.

​

Henryk nie miał wyboru. W zamian za pomoc wojskową wydał Przywilej Michałowicki.

​

15 tysięcy szlachty pod dowództwem utalentowanego Jana Zygmunta Ossolińskiego stawiło się w Sieradzu i ruszyło przeciwko Lubomirskiemu. Dzięki temu władca mógł rzucić całą swoją armię przeciwko Litwie. Wiedząc, że nie ma już nic do zaoferowania dla polskiej szlachty Zygmunt wysłał swojego posłańca z ofertą powrotu do Status Quo.

Tymczasem Pułłaski nie próżnował. Skłonił Henryka by ten przyjął pod opiekę Korony Księstwo Pomorskie.

​

Ledwie kilka lat po zakończeniu wojny z Litwą polska szlachta znowu zaczęła się nudzić i skłoniła Henryka do kolejnej wyprawy wojennej.

​

Wojna była prosta i szybka. Nieco większym przeciwnikiem był elektor brandenburski, ale i on uległ. Węgry w ogóle nie stanęły do wojny, a Nowogród zgodził się na powrót do Status Quo.

​

Szlachta przypomniała sobie, że aktualnie należące do Czech Łużyce były kiedyś częścią państwa Bolesława Chrobrego.

​

Oznaczało to wojnę z Czechami, która jednak i tak by wybuchła, spowodowana jak nie przez Polaków, to przez Węgrów lub Austriaków również roszczących sobie prawa do większej lub mniejszej części terytorium Czech.

​

Walki na rozległym i górskim terytorium Czech były długie i nudne. Szczególnie, że Czesi stosowali partyzantkę.

​

Traktat pokojowy z Czechami się nie zachował.*

Tuż po wojnie nieprzychylna Henrykowi frakcja w sejmie oskarżyła go o wywoływanie kolejnych wojen i psucie relacji z sąsiadami.

​

Na tym jednak się nie skończyło. Respublikanie, jak sami siebie nazywali wzniecali niepokoje w całym państwie i korzystając z Liberum Veto uniemożliwiali przeciwdziałanie. Głosili wizję Polski bez króla, w której naród rządził by się sam! Bezsens. Przecież wiadomo, że bez monarszego autorytetu politycy zmienili by sejm w chlew!

​

Henryk zdobyte w wojnach pieniądze przeznaczał jednak, nie -jak twierdzili Respublikanie- na swoje uciechy,a na rozwój kraju.

​

Za jego rządów Gdańsk stał się w ważnym Centrum Handlu. Według współczesnych rankingów zajmował 5 miejsce jeśli chodzi o wartość obracanego tam towaru. Do jego sukcesu przyczyniły się problemy głównych konkurentów: ciągłe walki Nowogrodu z państwami ruskimi oraz zdobycie Lubeki przez Duńczyków.

​

Skoro już o Danii mowa, to prowadziła ona coraz agresywniejszą politykę na terenie Rzeszy. Przerażone jej potęgą księstwa Miśni i Anhaltu oddały się -po namowie Pułłaskiego- pod opiekę Korony.

​

Umarł śmiercią naturalną w swym łożu na Wawelu w roku 1453.


Rzeczpospolita pod koniec rządów Henryka II.

----------
*Zapomniałem packnąć screena
A co do mapek to jednak wracam do wcześniejszego stylu.

 

Rzeczpospolita Złotej Wolności[/CENTER}
Europa Uniwersalis III In Nomine AAR
Odcinek 5

Zygmunt II August

Zygmunt August z Bożej Łaski król Polski, Pan i dziedzic Ziemii Krakowskiej,sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, lubuskiej, wrocławskiej, raciborskiej, Kujaw, Łużyc, Pomorza, Podlasia i Rusi Czerwonej, Cesarz Rzymski, po wieki August.​

Po Litewskim najeździe wśród polskiej szlachty coraz częściej pojawiały się hasła namawiające do zemsty na Litwinach. Sytuacja w kraju nie pozwalała na dokonanie tego za Henryka, nadzieje wiązano więc z jego synem Zygmuntem Augustem.

Najpierw należało jednak uporać się z sytuacją wewnętrzną. Wschodnie województwa wciąż odczuwają skutki najazdu, a na zachodzie Niemcy pragną powrotu do ojczyzny. Dochodzi również do buntów chłopstwa przeciwko złej sytuacji materialnej. Największy z nich wybuchł na Mazowszu w 1453. Obozująca tam 5000 armia konna została zaatakowana przez 9000 chłopów.

​

Zygmunt zmniejszył pańszczyznę oraz nadał amnestię wszystkim buntownikom. W formie rekompensaty dla szlachty obiecał łupy na Litwie.

​

Zachęcona możnością zdobycia bogatych łupów szlachta chętnie ruszyła na wschód.

​

Wojska zostały podzielone na dwie grupy. Pierwsza, dowodzona przez króla miała uderzyć na Wołyń i Podole odcinając zmierzającą do Mołdawii (z którą Litwa toczyła wojnę) wojska Zygmunta. Druga pod wodzą hetmana Jabłońskiego zająć Białystok i Grodno a następnie przyjąć postawę defensywną. Wojska bałtyckich sojuszników Polski (Pomorze, Prusy, Gotlandia) miały zając sprzymierzoną z Litwą Rygę oraz Kurlandię.
Wojska Litweskie już po pierwszym starciu wycofały się na wschód wciągając siły Zygmunta w długie pościgi po stepach Ukrainy.
Lepiej szło natomiast Jabłońskiemu, któremu udało się nawed przejść do ofensywy i dojść pod Wilno.
Znacznie gorzej szło na Bałtyku, gdzie sprzymierzeńcy Polski nie tylko nie zajęli Rygi, ale pozwolili nawet na atak Litwinów na Memel i Królewiec.

​

Tymczasem na zachodzie Dania pogrywała sobie coraz agresywniej, zajęła Magdenburg i prowadziła wojnę z Cesarzem Rzymskim.
W tej sytuacji król postanowił podpisać pokój z Litwą.

​

Zyski były raczej nie wielkie, mimo to wojna zmieniła sposób postrzegania polski na arenie międzynarodowej.
Tymczasem widząc ekspansywną politykę Danii i Francji oraz brak zainteresowania Austrii lektorzy rzymscy dokonali niezwykle ważnej decyzji.

​

W zamian za włączenie Korony w skład Cesarstwa i przyrzeczenie nie ingerowania w sprawy wewnętrzne państ członkowskich, Zygmunt II August został koronowany Cesarzem Rzymskim.

​

Po wojnach z Litwą i namowie polskich dowódców, Zygmunt dokonał reformy armii, tak by ta mogła walczyć z armiami państw zachodnich.

​

Okazja do jej wypróbowania nadarzyła się niedługo póżniej.

​

Król Cesarz nie miał jednak okazji stoczyć rzadnych bitew, gdyż zginął w czasie przygotowań do wymarszu.

​

Rzeczpospolita pod koniec rządów Zygmunta II Augusta.