Sowiecki czy radziecki.

Spotkałem się z tym, że kręgi bardziej narodowe używają częściej sowiecki twierdząc, że radziecki to narzucony siłą trend już po 1945 przez Moskwę (co jest nieprawdą bo widziałem mapy kolejowe z 36 i 37 gdzie było jak byk ZSRR, ale leżały od paru lat w ulubionych i wygasły linki ( ͡° ʖ̯ ͡°)).

Z mojego punktu widzenia chyba nie powinno być żadnych problemów bo są to synonimy, a dodatkowo sowiecki to rusycyzm (совет, советовать - rada, radzić). Czy ktoś kto bardziej ogarnia językoznawstwo czy jakieś tam ideologie jest w stanie mi to wytłumaczyć? Sam używam częściej formy radziecki, natomiast jeśli mówię o ludziach zamieszkujących ZSRR to używam "sowieci".

Spotkałem się też z tym, że radziecki jest nacechowany pozytywniej, a sowiecki pejoratywnie. Ale w ogóle tego nie widzę i nie rozumiem.

Czy ktoś mondry mi to wytłumaczy?

 

Oj, odwieczny spór znowu wychodzi na światło dzienne... sprawa tutaj jest zagmatwana i bez prób dostrojenia narracji historycznej do poglądów z lewa, prawa, góry, dołu, przodu, czy tyłu.
Przed wojną używało się częściej przymiotnika "sowiecki" na określenie wszystkiego, co za wschodnią granicą - chociaż to w sumie jeden z bardziej rażących rusycyzmów w języku polskim. Spełniało to jednak swoja rolę - pokazywało, że ZSRR (czyli, wedle przedwojennego nazewnictwa - Związek Socjalistycznych Republik Rad) jest tworem obcym ideologicznie i wrogim.

Tak samo z powodów politycznych - ot, ocieplanie wizerunku - władze komunistyczne zaczęły stosować formę "radziecki", która jest z językowego punktu widzenia jak najbardziej poprawna - i nie jest to słowo wymyślone przez komunistów, bo w języku polskim istniało dużo wcześniej (jego stosowanie odnosiło się głównie do rad miejskich). Podobnie po ukraińsku mamy Радянський Союз, po litewsku Tarybų Sąjunga, po łotewsku Padomju Savienība, po estońsku Nõukogude Liit, czy po fińsku Neuvostoliitto. Nie ma sowieckiego ciosu między oczy wszędzie, gdzie tylko dosięgnie światło matki Rosji.

"Sowieci" to już osobny przypadek, bo jak tu określić mieszkańców (w szczególności tych umundurowanych) ZSRR? Rosjanie? Nie pasuje, bo państwo przestało być Rosją, przynajmniej nominalnie. Stąd też potrzeba wypełnienia jakoś językowej pustki - która wyszła w tym przypadku dość zgrabnie, choć dla większości i tak byli (i są) to w dalszym ciągu po prostu Ruscy.