W szczerym polu Biały Krzyż, czyli Kampania Wrześniowa AAR

W szczerym polu Biały Krzyż​

Czyli Kampania Wrześniowa w moim ujęciu​

Wstęp​

"Ordre de Bataille Wojska Polskiego 1 IX 1939"​

Wojska Lądowe​

Związki taktyczne w planie "Z"​

Plan "Z", był to plan przygotowany przez dowództwo Wojska Polskiego na wypadek wojny z III Rzeszą. W ogólnym zarysie plan w początkowej fazie polegał na obronie granicy polsko-niemieckiej. W razie porażki na granicy wojska miały skierować się w stronę Wisły i utworzyć dzięki niej linię obrony. W razie upadku obrony na lini Wisły wojska miały kierować sie w stronę granicy polsko-rumuńskiej i utrzymywać dzięki niej jak najdłużej kontakt z aliantami, którzy w razie wybuchu wojny zobowiązali sie do przeprowadzenia ofensywy. Plan był krytykowany przez Aliantów jako niemożliwy do zrealizowania z powodu zbyt długiej granicy na której brak było naturalnych przeszkód. Pomimo tych obiekcji marszałek Rydz-Śmigły zaakceptował plan "Z" i zobowiązał się do jego wykonania obawiając się ze oddanie ogromnych połaci terenu na zachodzie zachęci Hitlera do wymuszenia na Polsce (pośrednio przez aliantów) upokarzającego pokoju który zniszczy ponad dwadzieścia lat walki o wolność.

Wojsko Polskie we wrześniu 1939 roku było zorganizowane w:

- 34 dywizje piechoty (w tym 6 rezerwowych dywizji piechoty) + 1 samodzielny pułk piechoty
- 11 brygad kawalerii
- 2 brygady zmotoryzowane
- 2 samodzielne bataliony pancerne
- 2 dywizje piechoty górskiej + 2 brygady piechoty górskiej
- 3 brygady obszarów warownych
- 7 jednostek KOP-u (dwie brygady i pięć pułków)
- 5 brygad Obrony Narodowej

Co dawało w sumie 67 większych jednostek liniowych, rozdzielonych pomiędzy 32 zgrupowania o liczebności od pułku po dywizję

Lądowa Obrona Wybrzeża​

Lądowa Obrona Wybrzeża pod dowództwem generała brygady Stanisława Dąbka* miała bronić wybrzeża Morza Bałtyckiego i wspierać działania Armii Pomorze. Pośrednim celem tego związku operacyjnego było osłanianie mobilizacji w rejonie wybrzeża.

Armia Pomorze​

Armia Pomorze pod dowództwem generała broni Władysława Bortnowskiego miała bronić pomorza i zapewniać połączenie miedzy sąsiadującymi armii Modlin i Poznań. Zadanie obrony wybrzeża przypadło Grupie Operacyjnej Czersk pod dowództwem generała dywizji Grzmota-Skotnickiego, zaś "właściwe" siły Armii Pomorze miały bronić Pomorza i Kujaw od strony Szczecina

Armia Poznań​

Armia Poznań pod dowództwem generała dywizji Tadeusza Kutrzeby miała bronić Wielkopolski i wspierać swoimi działaniami sąsiadujące Armie Pomorze i Łódź.

Armia Łódź​

Armia Łódź pod dowództwem generała dywizji Juliusza Rómmla miała bronić równin rozciągających się od Wielkopolski aż po Śląsk.

Armia Kraków​

Armia Kraków pod dowództwem generała brygady Antoniego Szyllinga miała za zadanie bronić z pomocą fortyfikacji stałych rejonu Górnego Śląska, oraz przełęczy na granicy ze Słowacją.

Armia Karpaty​

Armia Karpaty pod dowództwem generała dywizji Kazimierza Fabrycego miała bronić Centralnego Okręgu Przemysłowego od strony granicy ze Słowacją.

Armia Modlin​

Armia Modlin pod dowództwem generała brygady Emila Przedrzymirskiego-Krukowicza miała bronić Warszawy od spodziewanego natarcia z Prus Wschodnich

Samodzielna Grupa Operacyjna Narew​

Samodzielna Grupa Operacyjna Narew pod dowództwem generała brygady Czesława Młota-Fijałkowskiego miała osłaniać prawe skrzydło Armii Modlin, oraz bronić północno-wschodnich terenów w oparciu o Narew.

Armia Prusy​

Armia Prusy pod dowództwem generała dywizji Stefana Dęba-Biernackiego stanowiła odwód, który miał za zadanie dokonania kontrataku w kierunku nacierających sił niemieckich. Kontratak ten miał pozyskać czas dla reszty wojsk potrzebny do zajęcia pozycji obronnych na linii Wisły.

Grupa Operacyjna Kutno​

Grupa Operacyjna Kutno pod dowództwem generała dywizji Juliusza Zulaufa stanowiła odwód Armii Pomorze.

Grupa Operacyjna Wyszków​

Grupa Operacyjna Wyszków pod dowództwem generała brygady Wincentego Kowalskiego miała współdziałać z siłami Armii Modlin i wojskami Samodzielnej Grupy Operacyjnej Narew

Grupa Operacyjna Tarnów​

Grupa Operacyjna Tarnów pod dowództwem generała brygady Leopolda Engel-Ragisa* miała współdziałać z siłami Armii Karpaty w celu obrony przełęczy na granicy ze Słowacją

Korpus Ochrony Pogranicza​

Jednostki Korpusu Ochrony Pogranicza pod dowództwem generała brygady Wilhelma Orlik-Rückemanna miały za zadanie obronę wschodniej granicy II RP

Garnizon Warszawy​

Generał brygady Walerian Czuma został mianowany wojskowym komendantem obrony miasta, co prawda niewielu wierzyło w to że Niemcy zdołają dotrzeć aż do Warszawy, niemniej do obrony stolicy przydzielono również dopiero formowaną Warszawską Brygadę Pancerno-Motorową generała brygady Stefana Roweckiego*

Marynarka Wojenna​

Na dzień I IX Polska Marynarka wojenna w portach wojennych w kraju posiadała:
- 1 niszczyciel (ORP Wicher)
- 1 stawiacz min (ORP Gryf)
- 5 trałowców (zorganizowanych w "Dywizjon Minowców")
- 5 okrętów podwodnych (ORP Żbik, Wilk, Ryś, Orzeł i Sęp)

Polska Marynarka Wojenna​

Lotnictwo​

We IX 1939 roku Wojsko Polskie posiadało 392 samoloty bojowe, oraz 102 samoloty pomocnicze. Podstawowym wyposażeniem eskadr myśliwskich był myśliwiec PZL-11c, eskadr bombowych - PZL 37 "Łoś" i PZL 23 "Karaś", a eskadr rozpoznawczych PZL 23 "Karaś"**

Pierwszego września jednostki lotnicze były rozdzielone pomiędzy siedem flot armijnych, dwa dywizjony myśliwskie, cztery dywizjony bombowe i jedną samodzielną eskadrę bombową

Jednostki powietrzne poszczególnych armii


Dywizjony Myśliwskie


Dywizjony Bombowe​

_____

Przypisy:

* Na potrzeby gry został "awansowany" ze stopnia pułkownika do stopnia generała brygady

Ogólnie dokonałem zmian w nazewnictwie stopni obecnie:
mj. general = Generał brygady
lt. general = Generał dywizji
general = Generał broni
feldmarshal = Marszałek

oraz dla lotnictwa:
mj. general = Pułkownik
lt. general = Generał brygady
general = Generał dywizji
feldmarshal = Generał broni

** Jako że w grze nie występuje model PZL 23, użyłem PZL 46

 

W szczerym polu Biały Krzyż​

Czyli Kampania Wrześniowa w moim ujęciu​

Odcinek I​

"1 - 3 IX 1939"​

Dziewczyna żegna ukochanego który idzie do wojska, 31 VIII 1939​

1 IX 1939​

Zgodnie z dyrektywą Adolfa Hitlera Fall Weiss rozpoczął się tuż po północy kiedy to siły Wermachtu ruszyły w kierunku pozycji polskich armii. Niemiecka armia zaatakowała pozycje Armii: Pomorze, Poznań, Kraków i Modlin, oraz pozycje Lądowej Obrony Wybrzeża. Sytuacja od początku była trudna, wróg posiadał przewagę liczebną i w uzbrojeniu. Pomimo to Wojsko Polskie twardo broniło swoich pozycji. Pierwsza skapitulowała, o godzinie 8:00, Armia Modlin gen. bryg. Przedrzymirskiego-Krukowicza. Główne siły armii rozpoczęły odwrót w kierunku twierdzy Modlin i Warszawy. Reszta armii w składzie Grupy Operacyjnej Wschód gen. bryg. Bołtucia została skierowana w stronę formowanej Armii Prusy (zgrupowanie południowe) w okolicy Radomia. Po porażce Armii Modlin, Główno Dowodzący Marszałek Rydz-Śmigły zadecydował o rozmieszczeniu Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej gen. bryg. Roweckiego* na północnych przedmieściach Warszawy. Dwie godziny po opuszczeniu pozycji przez Armię Modlin pola ustąpiła Armia Kraków gen. bryg. Szyllinga. dywizje Armii Kraków rozpoczęły marsz w kierunku Gór Świętokrzyskich, pod "osłoną" których miały dokonać reorganizacji i przygotowania do kontrataku. W tym samym czasie porażkę poniosła Armia Pomorze która po twardej obronie Bydgoszczy i Grudziądza rozpoczęła odwrót w kierunku Łodzi. Godzinę po porażce Armii Kraków, swoje pozycje poddała Armia Poznań gen. dyw. Kutrzeby, która również rozpoczęła odwrót w kierunku Łodzi. Po opuszczeniu pozycji przez armie Kraków i Poznań sytuacja Armii Łódź stała się bardzo trudna, ponieważ w każdej chwili mogła zostać zaatakowana z trzech stron przez Niemców. Gen. dyw. Rómmel ok. godziny 11:00 wysyła depeszę do gen. broni Dęba-Biernackiego z prośbą o wsparcie. W odpowiedzi Armia Prusy wydziela Wileńską BK która zostaje przydzielona do Grupy Operacyjnej Piotrków gen. bryg Thomee. Wileńska BK zajmie pozycje obronne w nocy z drugiego na trzeciego września. Tymczasem Pomorska BK wchodząca w skład GO Czersk gen. bryg. Grzmota-Skotnickiego o godzinie 15:00 rozpoczęła walkę z Panzer-Division Kempf która miała jak najszybciej przejąć kontrolę nad wszelkimi drogami wiodącymi z wybrzeża na południe. Po blisko trzy godzinnej walce Pomorska BK zostaje pokonana i rozpoczęła odwrót w kierunku Grudziądza, nie wiedząc że Armia Pomorze już rozpoczęła ustąpiła pola. Około godziny 21:00 wydzielono 216. Rezerwowy Pułk Piechoty z sił Armii Karpaty - odcinek Węgry i przekazano go pod dowództwo Armii Karpaty - odcinek Słowacja. Spowodowane to było bezpośrednim zagrożeniem ze strony wojsk Słowackich.

Pierwsze bitwy z Wermachtem, ranek 1 września 1939​

W czasie walk obronnych na wybrzeżu również polska marynarka wojenna prowadziła intensywne działania wspierające. Już o godzinie 4 rano wiceadm. Świrski otrzymał zgodę wiceadm. Unruga na wypłynięcie w morze ze swoim Dywizjonem Okrętów Podwodnych. Jednostki te miały zabezpieczyć wybrzeże przed desantem niemieckiej piechoty morskiej. Okręty ORP Żbik, ORP Ryś i ORP Sęp prowadziły działania w Zatoce gdańskiej, a ORP Orzeł wraz z ORP Sęp prowadził działania na północ od Helu, badając niemieckie pola minowe.

PZL-11c, podstawowy polski myśliwiec​

Cały dzień pierwszy września był szczególnie ciężki dla polskiego lotnictwa które dzięki dobremu maskowaniu lotnisk nie poniosło żadnych strat w maszynach bojowych. Utracono jedynie 4 samoloty obserwacyjne RWD-13. Po zapadnięciu zmroku rozpoczęto gorączkową reorganizację polskich sił lotniczych połączoną z dyslokacją eskadr z zagrożonych lotnisk nadgranicznych.

2 IX 1939​

O godzinie 7:45 główne siły Lądowej Obrony Wybrzeża wycofują się na Kępę Oksywską oraz do Obszaru Warownego Hel, skąd mają zamiar utrzymać się do otrzymania odsieczy. Niestety z powodu braku łączności z siłami Armii Pomorze nie wiadomo jak długo będzie trzeba na nią czekać. Westerplatte pod dowództwem mjr Henryka Sucharskiego walczy już ponad 24 godziny. Wiceadm. Unrug podjął decyzję o wypłynięciu floty nawodnej w morze, w celu "wybadania" ewentualnej drogi morskiej w kierunku Wielkiej Brytanii. O godzinie 15:00 ORP Gryf nawiązał kontakt ogniowy z niszczycielami niemieckimi które stanowiły czoło niemeickiej Baltische Flotte. Do walki natychmiast włączyły się polskie minowce, oraz okręty podwodne. Walka zakończyła się około godziny 21:30. Polska Marynarka Wojenna uciekła pod osłoną nocy w kierunku północnym. W wyniku walki utracono ORP Wicher oraz trzy z czterech minowców wchodzących w skład dywizjonu minowców (ocalała jedynie ORP Rybitwa). Siedemdziesięciu pięciu polskich marynarzy znalazło wieczny odpoczynek na dnie morza wraz ze swoimi okrętami. Po całonocnej nardzie podjęto decyzję o przebiciu się do Wielkiej Brytanii. Pierwsze miały płynąć okręty podwodne wiceadm. Świrskiego, a w ślad za nimi flota nawodna.

Pierwsza bitwa morska kampanii wrześniowej, 2 września 1939​

W między czasie doszło do pierwszej większej potyczki pomiędzy siłami polskimi a niemieckimi. Pomorska Brygada Kawalerii pod dowództwem gen. bryg. Grzmota-Skotnickiego od pierwszego września po przegranej potyczce przebijała się w kierunku południowym do reszty sił Armii Pomorze. Brygada była już mocno zmęczona i wykrwawiona walkami z dywizją Panzer-Kempf oraz po ciągłych nalotach Luftwaffe. Pomimo to siły gen. Skotnickiego wytrwale przebijały się w kierunku południowym, aż do momentu nawiązania kontaktu z dwoma niemieckimi dywizjami piechoty w okolicy Borów Tucholskich. gen von Kleist starał się za wszelka cenę swoimi siłami zatrzymać Pomorską BK. Bitwa trwała do wieczora i pomimo przewagi niemieckiej Pomorska BK przebiła się w kierunku południowym.

Pomorska BK, lato 1938​

Około drugiej w nocy napłynęły ostatnie meldunki o zakończeniu dyslokacji sił powietrznych. Do wczesnych godzin porannych trwały odprawy i przygotowania do misji. Ostateczna organizacja sił myśliwskich wyglądała następująco:

Lotnisko Częstochowa Płd:
III/4 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - płk Stachon
III/6 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - płk Iwaszkiewicz
Cel: Osłanianie działań Armii Poznań, Łódź, Prusy Płn, oraz Pomorze. Zwalczanie nieprzyjacielskiego lotnictwa bombowego

Lotnisko Piotrków:
III/2 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - gen. bryg. Lewandowski
III/3 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - płk Kuźmiński
Cel: Osłanianie działań Armii Karpaty i Kraków. Zwalczanie nieprzyjacielskiego lotnictwa bombowego

Lotnisko Warszawa:
III/1 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - płk Krasnodębski
IV/1 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - gen. bryg. Zając
Cel: Osłanianie działań Armii Prusy Płd, Grupy Operacyjnej Wyszków, twierdzy Modlin, oraz garnizonu Warszawy. Zwalczanie nieprzyjacielskiego lotnictwa bombowego

Lotnisko Suwałki:
III/5 Dywizjon Myśliwski. Dowódca - płk Nazarkiewicz
Cel: Osłanianie działań Armii Prusy Płd, Grupy Operacyjnej Wyszków, twierdzy Modlin, oraz garnizonu Warszawy. Zwalczanie nieprzyjacielskiego lotnictwa bombowego

Pierwsze walki polskie lotnictwo wojskowe stoczyło nad Łodzią i Kielcami. Nad Kielcami 20 maszyn polskich z III/6 Dywizjonu Myśliwskiego napotkało 80 bombowców He-111, a nad Łodzią III/3 Dywizjon Myśliwski starł się z Luftflotte liczącą ponad 110 maszyn. Pomimo przewagi sprzętowej i liczebnej Luftwaffe polscy piloci od początku przyjęli postawę agresywną. Niestety oba dywizjony zostały rozbite. Utracono łącznie sześć PZL-11c (po dwa ze 131. i 152. Eskadry myśliwskiej, oraz po jednym ze 132. i 161. Eskadry myśliwskiej). Zestrzelono cztery wrogie bombowce He-111 i jednego Do-217, a dwa kolejne uszkodzono.

Grób niemieckiej załogi jednego z zestrzelonych bombowców​

3 IX 1939​

Tuż po północy do sił Grupy Operacyjnej Piotrków gen. bryg. Thomee dołączyła Wileńska Brygada Kawalerii, która natychmiast rozpoczęła okopywanie swoich pozycji. Spodziewano się że wróg zaatakuje w ciągu najbliższych trzech dni z Wielkopolski. Około południa tego samego dnia siły Armii Poznań dołączyły do Armii Prusy Płn. zgrupowanej w okolicach Łodzi. Podjęto decyzję o przygotowaniu kontrataku w kierunku Kujaw i Bydgoszczy w celu opóźnienia połączenia się sił niemieckich w Bydgoszczy i Grudziądza.

Tuż przed wschodem słońca ORP Rybitwa dołączyła do ORP Gryfa, po powierzchownych naprawach które trwały do zmierzchu odebrano pierwszy meldunek radiowy od okrętów podwodnych. Według meldunku w zatoce słupskiej znajdowało się jedno wielkie pole minowe, które jednak łatwo było ominąć z powodu spokojnego morza. Ostatecznie podjęto decyzję o wypłynięciu okrętów nawodnych o zmierzchu czwartego września.

ORP Rybitwa, 1936​

Trzeciego września również stoczono dwie bitwy powietrzne. Nad Kielcami III/3 Dywizjon Myśliwski odniósł pierwsze zwycięstwo nad Luftwaffe, za cenę jednego PZL-11c zestrzelono trzy Do-217. Niestety tyle szczęścia nie miały 162. i 132. Eskadra Myśliwska. Po blisko godzinnym pojedynku nad niebem Łodzi utracono trzy maszyny uszkadzając zaledwie jednego. He-111

PZL-11c utracony trzeciego września​

___________________
* na potrzeby gry w stopniu gen bryg, we IX 1939 w stopniu płk

Od ostatniego odcinka minęło ponad 30 dni w związku z tym AAR oczyszczam i zamykam. W przypadku chęci kontynuowania zgłoś się do kogoś z HOI Officium w celu ponownego otwarcia.
Shogun​