"Wśród bogów Olimpu" - grecki AAR

[size=+3]"Wśród bogów Olimpu" - grecki AAR[/size]

​

Mroczne Wieki 1.05
Poziom trudności:normalny
Agresywność:Szaleńcza


[size=+1]Część I[/size]

Skutkiem IV krucjaty podjętej w latach 1200-1204 był tragiczny dla Cesarstwa Bizantyjskiego upadek Konstantynopola, zdobytego przez krzyżowców i częsciowe rozbicie państwa na kilka częsci zwalczających zarówno państwa frankijskie powstałe na gruzach dumnego niegdyś imperium, jak również toczące walki między sobą. Przełom nastąpił w 1261 roku kiedy to cesarz nicejski Michał VIII Paleolog ostatecznie zdobył Konstantynopol i usunął z tronu Baldwina II, ostatniego cesarza łacińskiego. Jakkolwiek wydawało się, że Bizancjum znów odzyskuje siły to jednak nie udało się opanować pozostałych państw łacińskich leżących w Grecji, dodatkowo też Bizancjum musiało zmierzyć się naporem Turków w Anatolii, co skutecznie odciągało uwagę i siły cesarzy od zjednoczenia rozbitego Imperium.


Grecja w 1337 roku

W 1335 roku na tron książęcy w Achai, małym księstwie na północy Peloponezu, wstąpił Manuel III Kantakouzenos, osobistość wybitna, który to korzystając z zawirowań i walk między Janem z Graviny a Robertem z Tarentu, zdołał przy poparciu miejscowych możnych greckich opanować księstwo i uwolnić je od ponad 100-letniego panowania łacinników.


Manuel III Kantakouzenos

Pozycja księcia była jednak od początku nie pewna, gdyż pozostali pretendenci nadal zgłaszali swe pretensje do tronu książęcego a dodatkowo Manuel był skłócony ze swym stryjem Aleksym, księciem Tesalii, człowiekiem, który dzięki rozległym ziemiom i prywatnej armii sprawował realną władzę w Cesarstwie Bizantyjskim w imieniu Andronika III Paleologa, który był bezradny wobec nacisków swego protektora.

Aby ugruntować swą pozycję, Manuel pojął za żonę siostrzenicę króla Trapezuntu, Rusudan Dadiani, księżniczkę gruzińską. Ze związku z nią Manuel miał syna Izaaka i trzy nieznane z imienia córki.


Rusudan Dadiani

W styczniu 1337 roku zawarto również sojusz obronny między księstwem Achai a królestwem Cylicii i Zakonem Joanitów wymierzony w państwa tureckie z Anatolii.
Mimo takich zabiegów dyplomatycznych wkrótce stało się jasne, że nad księstwem nadal wisi widmo upadku. W maju 1339 roku do księcia Aten, Wiliama II Aragończyka, ostatniego władcy łacińskiego w Grecji, przybył Robert z Tarentu, aby razem przygotować wyprawę przeciw Manuelowi III. Książę uprzedzając atak wtargnął na wiosnę 1340 roku do Attyki wraz z 5 tysięczną armią i w bitwie pod Atenami rozbił wojska Wiliama, który wraz z Robertem uszedł na zachód.


Bitwa pod Atenami

Niestety mimo zdobycia, po miesięcznym oblężeniu, Aten, książę musiał zgodzić się na pozostawienie Wiliamowi jego ziem, jednak już jako lennikowi, gdyż tytuł księcia Aten przeszedł na Manuela III. Powodem, dla którego książę zaniechał ostatecznego usunięcia łacinników z Grecji była ostra reakcja brata Wiliama, króla Aragonii, Piotra IV, który zagroził wojną a nawet przystąpił do przygotowania wyprawy. Pozostawiony w swych włościach Aragończyk miał bruździć księstwu jeszcze przez 15 lat.

W 1343 roku na Krecie wybuchło powstanie ludności greckiej przeciw panowaniu Wenecji, które okazało się doskonałym pretekstem dla Manuela III do interwencji i podporządkowania sobie wyspy. W marcu 1343 roku książę oficjalnie uznał Kretę za ziemie podległe księstwu i wyprawił się na czele 7500 żołnierzy przeciw Wenecjanom. W bitwie pod Kaneia rozbił 1,5-tysięczną armię wenecką pod dowództwem marszałka Anastazia i po opanowaniu zachodniej Krety ruszył w kierunku Iraklionu, który poddał się bez walki w lipcu 1343 roku. Pokój podpisano na Korfu 12 listopada 1343 roku, na mocy którego wyspa przechodził pod panowanie Manuela, który jednak musiał zrzec się praw do posiadłości weneckich na Adriatyku, które rzekomo odziedziczył po przodkach.


Wschodnia część Morza Śródziemnego

W tym samym czasie na północy wojska bizantyjskie zadziwiająco łatwo pokonały siły Turków Osmańskich w Anatolii i do końca 1344 roku opanowały połnocno-zachodnie tereny Anatolii. Sułtan Orhan uciekł na wschód, gdzie w kilkanaście lat później jego potomkowie zdobędą tron.
Sukcesy Bizantyjczyków w Anatolii zachęciły Manuela do wyprawy na Smyrnę, bogate miasto kupieckie, rządzone przez jednego z emirów tureckich. W sytuacji upadku Osmanów ziemie te stały się praktycznie bezbronne z czego swapliwie skorzystał książę Achai. Na czele 8 tysięcy zaprawionych w walkach na Krecie żołnierzy obległ Smyrnę i pokonawszy armię emira Efezu, Kirbogi, podporządkował sobie do końca 1345 roku tereny wokół Smyrny i Efezu, co ze względu na bogactwo tych miast było znacznym wzmocnieniem księstwa.

Jednak już rok później sytuacja w Anatolii odwróciła się o 180 stopni, gdy sułtan Kilic, władca środkowej części Anatolii uderzył 40 tysięczną armią na posiadłości bizantyjskie, spychając Bizantyjczyków aż pod mury Konstantynopola. Po licznych szturmach i długim oblężeniu miasto upadło, co wywołało pewien szok w całej Europie. Papież Klemens VI wezwał nawet krucjatę przeciw Turkom, która jednak nie doszła do skutku, ze względu na toczącą się wojnę angielsko-francuską.
Nowa sytuacja zaskoczyła Manuela, który chcąc chronić swe posiadłości w Azji Mniejszej porozumiał się z Turkami i zobowiązał się płacić trybut z tych terenów. Zabezpieczywszy wschodnią granicę i widząc nieuchronną klęskę Bizancjum, książę zajął enklawę bizantyjską na Peloponezie, Monemvasie. Krok ten wywołał wojnę z cesarstwem, które w tym czasie musiało się zmierzyć jeszcze z trzecim przeciwnikiem, Serbią, która korzystając z trudnej sytuacji swego odwiecznego wroga, wtargnęła na ziemie Bizancjum z północy.
Walka na trzech frontach dla osłabionego państwa musiała skończyć się żle, Turcy zdołali zdobyć Adrianopol umacniając tym samym swe panowanie w europejskiej części Bizancjum, Serbowie zadowolili się wysokim okupem, największe natomiast straty poniosło cesarstwo w wojnie z księstwem Achai, utrata resztek ziem na Peloponezie i w południowej Tesalii w połączeniu z innymi stratami ukazywała pełen obraz upadku dumnego niegdyś imperium. Na mocy traktatu tesalskiego z 3 lutego 1348 roku cesarz zobowiązał się również do zapłaty ogromnej kontrybucji na rzecz Manuela.
Pozycję jaką kiedyś posiadało Bizancjum w Grecji przejmowało teraz księstwo Achai.

 

[size=+1]Część II[/size]

​

Wzrost potęgi Manuela zauważony został również na zachodzie Europy, która ze względu na narastające antagonizmy między władcami tamtych krajów nie była zdolna już do organizacji kolejnej krucjaty przeciw wzbierającej na sile fali islamu.
W 1350 roku zmarła księżna Rusudan a kolejną żoną księcia stała się Agnieszka d’Evreux, kuzynka króla Francji Jana II oraz córka króla Navarry, Karola II. Dzięki temu małżeństwu uzyskał poparcie Francji i Navarry w sporze z Aragonią, która nadal niechętnie odnosiła się do panowania Manuela w Grecji.

Energiczny władca mając takie poparcie, przystąpił w 1356 roku do kolejnej wyprawy, tym razem przeciw Abdul-Haq’iemu, władcy Korfu, spokrewnionemu z Yusifem, władcą państwa Mameluków. W maju 4-tysięczna armia grecka wylądowała na Korfu, gdzie nieoczekiwanie natknęła się na 6 tysięcy mameluckich żołnierzy, przygotowujących się do inwazji na Bari we Włoszech. W tym czasie Mamelucy starali się opanować utracone prawie 200 lat wcześniej tereny na Sycylii i w południowych Włoszech, gdzie skuteczny opór przeciw nim stawiał Robert de Hauteville, król Neapolu.
W bitwie pod Alikes na południu wyspy książę Manuel osobiście dowodzący wojskami greckimi, dzięki zastosowaniu taktyki przejętej od łacinników, zdołał odnieść jedno z najwspanialszych swych zwycięstw. Decydującym momentem bitwy była śmierć głównodowodzącego emira Abdul-Haq’ima, rażonego strzałą jednego z greckich łuczników. Zwycięstwo i rozbicie sił mameluckich przypieczętowało los wyspy, która w miesiąc później została oczyszczona z muzułmanów i przekazana pod władanie przyrodniego brata Manuela, Krzysztofa.
Opanowanie wyspy nie zakończyło bynajmniej wojny, już w początkach 1357 roku silna 15-tysięczna armia mamelucka wylądowała na Krecie, gdzie dopiero w sierpniu, zebrane wielkim wysiłkiem finansowym, wojska greckie pokonały mameluków. W tym czssie w Egipcie i w Syrii pojawiła się „czarna śmierć” dziesiątkując mieszkańców. Co gorsza wojska egipskie przywlekły chorobę na Kretę, skąd za pośrednictwem licznych statków rozprzestrzeniła się na Bałkany i dotarła do Europy Zachodniej. W takiej sytuacji zawarto rozejm, będący jednak zwycięstwem Manuela, gdyż Korfu pozostawało przy nim.
Powracające do Smyrny i Efezu wojska zajęły w styczniu 1358 roku wyludnioną przez zarazę i ucieczkę mieszkańców wyspę Rodos, co było dużym sukcesem ze względu na strategiczne walory wyspy.


Bałkany w 1358 roku

Książę nie długo mógł cieszyć się odniesionym zwycięstwem, zmarł 27 lutego 1359 roku w Koryncie, prawdopodobnie na dżumę. Na tronie książęcym zasiadł jego jedyny syn, Izaak, mający wówczas nieco ponad 20 lat. Młody władca przyjął taktykę odmienną od swego wielkiego ojca, doskonale zdawał sobie sprawę, że działania zbrojne w momencie, gdy państwo nękane było przez zarazę, nie mogą przynieść pozytywnych efektów. Już w 1361 roku zaaranżował małżeństwo swego stryja Krzysztofa z najstarszą córką księcia Butriantu, Anną. Izaak miał nadzieje, że w ten sposób uda się podporządkować Epir dynastii Katakouzenos, co w przyszłości wróżyło wzmocnienie Achai. Przewidywania Izaaka sprawdziły się już w 1367 roku, kiedy to sędziwy władca Epiru, Gerard, zmarł nie pozostawiwszy męskiego potomka. Na tron Epiru wstąpił zaledwie 4 letni kuzyn Izaaka, Manfredo. Małoletni władca nie rządził długo, gdyż już w trzy miesiące później zmarł w nie wyjaśnionych okolicznościach. Tytuł księcia Butriantu i ziemie hrabstwa Arta odziedziczył Izaak.


Grecja w 1367 roku

Pod koniec lat 60-tych fala „czarnej śmierci” poczęła ustępować z Grecji, ostatnie skupisko choroby udało się zlikwidować w Efezie w 1371 roku. Życie w księstwie powoli wracało do normy. W tym czasie zmieniła się również polityka Izaaka, już na wiosne 1372 roku uderzył na Lidię, którą po zaciętych walkach zajął w lipcu. Powracającej armii udało się podporządkować również wyspy Samos, których władca obawiający się losu Eubei i Naxos, które rok wcześniej wpadły w ręce Mameluków, złożył hołd Izaakowi i zobowiązał się do wystawienia 400 zbrojnych na żądanie księcia.
Ciemne chmury jednak nie ustąpiły jeszcze znad księstwa Achai. W 1375 roku nowy sułtan Mameluków podjął kolejną próbę podporządkowania sobie południa Europy. Silny korpus mamelucki wylądował na Sycylii i na południu Włoch zmierzając na Rzym. Druga, nieco słabsza armia miała za zadanie podporządkowanie Grecji i uniemożliwienie wsparcia Neapolu przez księcia Izaaka. Jednak i tym razem nad Achają czuwała opatrzność, już w jednej z pierwszych potyczek Normanowie rozbili siły mameluckie i zmusili je do odwrotu na Sycylię. Wojska zmierzające do Grecji zawróciły i udały się na pomoc mamelukom we Włoszech. Sytuację tą wykorzystał Izaak zajmując Eubeę i Naxos, usuwając ostatecznie wpływy mameluków na Bałkanach.
Niespodziewanie jednak w październiku 1375 roku sułtan państwa Germiyan uderzył na miasta greckie w Azji Mniejszej. Sytuacja taka pokrzyżowała plany Manuela, który zamierzał dokonać inwazji na Egipt i zdobyć Aleksandrię. Przygotowana już do wyprawy egipskiej armia grecka wylądowała w Efezie, gdzie rozbiła siły tureckie i zmusiła je do odwrotu. Jednak szansa wyprawy do Egiptu została zmarnowana bezpowrotnie, gdyż ciężkie straty, kłopoty finansowe i dziesiątkująca ludność druga fala „czarnej śmierci” zmusiły Manuela do zawarcia pokoju z Mamelukami w Atenach 12 marca 1376 roku.


Grecja w 1376 roku

W dwa lata później na dżumę zmarł najstarszy syn Izaaka, Euzebiusz, co wpędziło księcia w rozpacz i przyczyniło się do zerwania z Kościołem Wschodnim. Sytuację rozprężenia w państwie, którego władca popadł w konflikt z Kościołem, starał się wykorzystać hrabia Demetrii, Nikolaos Synadenos. W maju 1380 roku wypowiedział posłuszeństwo Izaakowi i przystąpił do rozmów z Bizancjum w celu wspólnej walki z Achają. Nadzieje jednak opóściły go już w październiku, kiedy zamiast ociągających się z wypowiedzeniem wojny Bizantyjczyków, na przeciw jego nielicznych wojsk pojawił się Izaak na czele 10 tysięcznej armii. Klęska hrabiego była całkowita a on sam zginął na polu walki. Tereny hrabstwa przejął Izaak.
Bunt hrabiego uzmysłowił księciu, że jego konflikt z patriarchą może doprowadzić do rozpadu tak mozolnie tworzonego państwa, za namową i pośrednictwem swego kuzyna Evangelosa, biskupa Rodos, książę pojednał się z Cerkwią a nawet oferował spore dary jako dowód swej wiary.
Szalejąca dżuma poczęła ustępować w początkach 1386 roku, dlatego też książę Izaak począł przygotowywać nową wyprawę. Tym razem uderzenie poszło na północ, na wyniszczone tereny Bizancjum. Celem była wyspa Lesbos, ostatnia wyspa na morzu Egejskim nie należąca do Achai. Książę Izaak wraz z silną armią Greków z Azji Mniejszej wylądował na wyspie w początkach maja 1386 roku, gdzie podczas bitwy z gubernatorem wyspy Demetriuszem został śmiertelnie ranny, a po dwóch dniach zmarł. Śmierć władcy wprowadziła początkowo chaos w państwie, co wykorzystał cesarz Bizantyjski, Roman Paleolog zdobywając Ateny 13 lipca. Po wielu naradach wśród możnych zdecydowano, że na tronie Achai zasiądzie Andronik I, kuzyn Izaaka.
Nowy władca z wielką energią przystąpił do działania, szczególnie, że Bizantyjczycy pustoszyli Attykę i przygotowywali się do uderzenia na Korynt, ogromną twierdzę zbudowaną przez Izaaka. Andronik wyznaczył marszałkiem swego towarzysza z dzieciństwa, Arkadiusza, który odznaczał się wspaniałymi walorami dowódczymi. Próbkę swych talentów Arkadiusz pokazał w bitwie pod Koryntem, rozegranej 7 maja 1387 roku. Całodniowe walki zakończyły się rozgromieniem sił bizantyjskich, które w popłochu uciekały na północ. Jednak w tym czasie w Tesalii wylądował już, wraz z wojskami anatolijskimi, książę Andronik odcinając Romana od posiłków i praktycznie zamykając go w pułapce. W takiej sytuacji cesarz zgodził się na pokój i przyłączenie wyspy Lesbos do Achai. „Wieczysty” pokój podpisano na 50 lat.
Kraj po blisko pół wieku wojen i zarazy był spustoszony i słabo zaludniony. Książę Andronik porzucił wojenną politykę swych poprzedników i skupił się na odbudowie kraju. W polityce zagranicznej zawiązał ścisły sojusz z Serbią, dzięki czemu odsunął zagrożenie ze strony Bizancjum. Andronik odnowił również dawny sojusz z Francją biorąc za żonę siostrę króla francuskiego Filipa, Eleonorę de Valais.
Za czasów panowania Andronika ożywił się handel, szczególnie Smyrna w krótkim czasie wyrosła na centrum handlu z Lewantem, jak również podjęto wiele projektów obronnych, takich jak cytadele w Koryncie i Atenach, czy też ufortyfikowanie miast w Azji Mniejszej.
Pokojowe panowanie księcia zakłócił jedynie najazd turecki w 1408 roku, który dzięki wspaniałym talentom marszałka Arkadiusza udało się pokonać w wielkiej bitwie pod Efezem. Zwycięstwo to na kolejne 10 lat odsunęło zagrożenie tureckie i pozwoliło na dalszy pomyślny rozwój Grecji. Księstwo Achai coraz częściej nazywane Moreą wkraczało w nową erę jako bogate i ludne państwo.


Grecja w 1419 roku