Historia Orła Bialego - Polska Megakampania AAR cz. 1 Crusader Kings

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Przemysław I
rządził 1280 - 1287
ur. 1237 - 1287



​

Opis:


Gdy Spytko zmarł w roku 1280, wszyscy jego poddani byli zaskoczeni faktem, że wskazał on swego buntowniczego syna na następcę tronu. Wyglądało na to że król, zdając sobie sprawę z mongolskiego zagrożenia, wolał powierzyć rządy dorosłemu Przemysławowi niż 3-letniemu Dytrykowi. Jednak wielu książąt, dworzan i zwykłych poddanych podejrzewało że Przemysław otrzymał koronę dzięki spiskowi Litewskich szpiegów.

Nowy król był dobrym wojownikiem - niezbyt odważnym, ale potrafiącym walczyć i dowodzić. Był on też człowiekiem o dużej mądrości, zdającym sobie sprawę z zagrożenia od strony Złotej Ordy. Tego samego roku Przemysław poślubił litewską księżniczkę Grzymisławę Chełminską, zawiązał sojusz z królem Litwy i oznajmił swym wasalom by gotowali się do wojny. Książęta rzeczywiście rozpoczęli zbrojenia, ale nie do wojny przeciwko Mongołom, lecz przeciwko ich nowemu królowi. Jesienią 1280 roku wszyscy wasale jednocześnie wypowiedzieli wojnę Przemysławowi.

Krwawa wojna domowa trwała trzy długie lata. Dzięki większej domenie i armii ostatecznie to król odniósł zwycięstwo. Konflikt przyniósł olbrzymie straty w ludziach, wiele zamków zostało zburzonych a miast spalonych. W całym królestwie wybuchła klęska głodu, ponieważ chłopi masowo uciekali od swych feudalnych panów.

​

Ponieważ król nie oszczędzał pokonanych wasali, odbierając im wszystkie ziemie i tytuły, jego reputacja wśród możnych sięgnęła dna. Nieufny Przemysław bał się na nowo rozdzielać tytuły i posiadłości, lecz skuteczne zarządzanie tak olbrzymią domeną było niemożliwe. Wkrótce zbójeckie bandy i grupy zbuntowanego chłopstwa zaczęły grasować po kraju. W królestwie zaczynała rządzić anarchia. W tym samym czasie Litwa toczyła samotny bój przeciwko barbarzyńskim hordom.

​

W końcu, w roku 1284, król zdecydował się rozwiązać problemy wewnętrzne, rozdzielając ziemie i tytuły książęce między lokalnych wielmożów. Jego młodszy brat, Dytryk, otrzymał księstwo pomorskie. Sytuacja uspokoiła się, jednak tylko tymczasowo.

​

Na początku roku 1285, pojawił się w Polsce tajemniczy mnich imieniem Marcin. Był on podobno rycerzem, który oddał cały swój majątek biednym i rozpoczął służbę Bogu. Głosił on hasła nieprzyjazne królowi, przeciwko wyzyskowi chłopów, zbyt potężnej władzy królewskiej i haniebnemu sojuszowi z Litwą. Wściekli możni, głodujący mieszczanie i uciskani chłopi gorliwie wsłuchiwali się w słowa mnicha.

​

Po kilku miesiącach zaczęły wybuchać otwarte bunty. Kraj coraz bardziej pogrążał się w chaosie. W końcu król rozkazał pochwycić dokuczliwego mnicha i po publicznych torturach został stracony w Krakowie, jesienią 1285 roku. Niestety nie rozwiązało to problemów Przemysława. Bunt nadal się rozszerzał i to ze zdwojoną siłą. Wkrótce potem do rebelii dołączyli się niedawno mianowani książęta. Tym razem król wiedział że nie zdoła wygrać. Aby zabezpieczyć swą koronę, podpisywał on osobny pokój z każdym zbuntowanym księciem. W ten sposób Przemysław pozostał na polskim tronie, jednak stracił wszystkich wasali.

W tym samym czasie Złota Orda zaczęła zdobywać przewagę nad Litwą. Przemysław zgromadził ledwo 18,000 ludzi i przekroczywszy Dniepr, ruszył na wyprawę przeciwko Mongołom. Początkowo Polacy napotykali tylko niewielkie formacje wroga pokonując je, lub odpędzając. Na początku roku 1287, po krótkim oblężeniu nad zamkiem Czernihowskim załopotał sztandar białego orła. Niestety, na tym zakończyła się łatwa część tej kampanii. Zaskoczony polskim atakiem mongolski chan, Bagaridai, pospieszył osobiście do kontrataku, na czele 25-tysięcznej armii.

​

Bitwa rozpoczęła się o świcie, 20 marca 1241 roku na stepach Czernihowa. Polska armia została rozmieszczona w standardowym szyku. Siły mongolskie zaś, zostały podzielone na dwie części. Pierwszą stanowiły oddziały niewolnicze, składające się z tysięcy jeńców zabranych podczas podboju Rusi. Druga część składała się wyłącznie z doskonale uzbrojonej i zaprawionej w bojach mongolskiej kawalerii. Bagaridai Chan najpierw skierował do ataku odziały niewolnicze, aby osłabiły polską obronę, jednocześnie działając jako żywe tarcze dla podążających z tyłu mongołów. Polacy odparli atak, ponosząc jednak przy tym poważne straty. W końcu właściwa część mongolskiej armii uderzyła na osłabioną linię obrony. Centrum, składające się z ruskiego chłopstwa, załamało się, jednak dzięki temu polskie rycerstwo zdołało oflankować wroga, a nawet wejść na jego tyły. Poganie rzucili się do ucieczki, bojąc się okrążenia. Przemysław nie uczestniczył bezpośrednio w bitwie, obserwując ją z niewielkiego wzgórza. Niestety, podczas ucieczki Mongołowie ostrzeliwali ścigających z łuków. Jedna ze strzał trafiła polskiego króla w oko, zabijając go na miejscu...

​

Dokonania:

- Podbój Czernihowa
- Bunty wasali


Mapa Polski na początku i na końcu jego rządów:

# Terytorium początkowe
# Ziemie przyłączone
# Granice państw pod koniec jego rządów
​

​

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Dytryk I Mocny
rządził 1287 - 1308
ur. 1271 - 1308





Część I
​

Opis:

Kiedy król Przemysław zmarł podczas bitwy o Czernichów, nad Polską zawisło widmo zagłady. Ponieważ nie miał potomstwa, na tron wstąpił jego buntowniczy brat - książę pomorski, Dytryk. 16-letni władca natychmiast posłał swe armie na wschód. Dzięki tym posiłkom, Polacy zdołali odeprzeć trzy kolejne ataki mongolskich hord. Niestety, po kilku miesiącach z 15-tysięcznej armii pozostało tylko 5-tysięcy ludzi. Kolejny atak niezliczonych mongolskich zastępów oznaczałby smutny koniec.

Jednakże Bóg okazał litość polskiemu królowi. Mongolski Khan, zaskoczony zawziętym oporem Polaków i nieświadomy braku ich rezerw, zaproponował zawieszenie broni. Dytryk mądrze udał że musi przemyśleć ofertę, aby nie okazać słabości, i po miesiącu zaakceptował pokój. W ten sposób królestwo zostało ocalone.

​

Pomimo swego młodego wieku, Dytryk był człowiekiem o przenikliwej mądrości, dobrym dyplomatą i dowódcą. W przeciwieństwie do swego zmarłego brata, częściej polegał na sile perswazji niż gróźb. W roku 1288, podczas spotkania z księciem Mazowsza, król zdołał przekonać możnowładcę że osobno zostaną zniszczeni przez Złotą Ordę. Tegoż samego roku książę mazowiecki, i kilka tygodni później śląski, złożyli hołd lenny Dytrykowi. Książęta Wielkopolski i Sandomierza wciąż byli pewni, że nie potrzebują żadnej pomocy i są w stanie sami się bronić.

Król rozpoczął odbudowę państwa i jego reputacji. Zniszczył też większość zbójeckich band, których plaga pojawiła się podczas rządów jego brata. Zlikwidował też głód i wzmocnił królewskie finanse. W roku 1289 poślubił Mabeely van Holland, córkę księcia Dolnej Lotaryngii.

Lata do 1292 upłynęły w pokoju. Sytuacja w kraju została znormalizowana, jednak niepokojąco rozwijały się wypadki poza jego granicami. Mongołowie zdołali zdobyć przewagę nad Litwą. Litewskie rycerstwo zostało zgniecione w kilku ważnych bitwach i północny sąsiad Polski zaczął przegrywać tą wojnę.

Kolejnym ważnym wydarzeniem w Europie była ostateczna klęska Anglii w "Wojnie Stuletniej" z Francją. Król Humbert Kapet pokonał Pwydiona Normandzkiego, odbierając mu angielską koronę. Potomkowi Wilhelma Zdobywcy pozostawiono jedynie tytuł władcy Walii.

Zaniepokojony litewskimi porażkami Dytryk rozpoczął przygotowania do wojny, która miała zapobiec otoczeniu Polski przez plagę mongolską od północy. Niestety, jego plany zostały pokrzyżowane przez Papieża. Ojciec Święty ogłosił kolejną Krucjatę, której celem była Antiochia. Papieski nuncjusz, który przybył na polski dwór, przedstawił sprawę jasno - albo król ruszy na wyprawę, albo zostanie ekskomunikowany. Biskup Rzymu zdawał się być głuchy na argumenty o śmiertelnym niebezpieczeństwie ze strony Mongołów.

​

Dytryk musiał więc wybrać mniejsze zło. Gdyby nie dołączył do wyprawy krzyżowej zostałby ekskomunikowany, gdyby zaś na nią wyruszył - pozostawił by królestwo na pastwę Złotej Ordy. Ostatecznie król ogłosił wyprawę do Antiochii.

​

Dytryk zgromadził połowę sił ze swej domeny - blisko 15-tysięcy ludzi, i w kwietniu 1292 roku uroczyście wymaszerował z Krakowa. Szlak wyprawy wiódł przez Mołdawię, Konstantynopol i Azję Mniejszą do Antiochii. Podróż trwała cztery długie miesiące. Ziemie te nie należały do jednego władcy lecz formowały mozaikę niepodległych szejkanatów, hrabstw i księstw. Dlatego też żaden z nich nie odważył się niepokoić tak potężnej armii. Krzyżowcy otrzymali pomoc w Konstantynopolu - rządzonym przez Normańskich królów Neapolu. Niestety podróż przez Azję Mniejszą nie należała do łatwych. Potyczki z bandytami, głód i choroby doprowadziły do znaczących strat, każdego tygodnia część ludzi umierała lub dezerterowała. W końcu, na jesieni, 12-tysięczna armia wkroczyła do Armenii Mniejszej.

Emir Cyrenejki zagrodził drogę chrześcijanom wystawiając 13-tysięczną armię na spalonych słońcem polach kilka mil na północ od Antiochii. Polscy rycerze w swych ciężkich zbrojach, byli wyczerpani marszem, zaś pospolitych piechurów nękał głód i choroby. Młody król zdołał podnieść morale swych wojsk w płomiennej mowie - obiecując czekające w Antiochii bogactwa i Boską chwałę. Początkowo posłał on do ataku piechotę. Kiedy Arabowie byli związani walką, król jadący na czele rycerstwa, zdołał wykonać manewr okrążający wroga na lewym skrzydle. Nagle niewierni znaleźli się między kowadłem polskiej piechoty a młotem ciężkozbrojnego rycerstwa. Ich morale upadło i rzucili się do chaotycznej ucieczki.

Obejrzyj bitwę pod Antiochią

​

Obrońcy Antiochii, słysząc o masakrze nie długo stawiali opór krzyżowcom. Po kilkutygodniowym oblężeniu miasto zostało zdobyte i straszliwie złupione. Dytryk nie pozostał tam długo - ustanowił hrabiego Antiochii, pozostawił tysiąc ludzi załogi i ruszył niezwłocznie na północ. Król spełnił papieskie żądanie, miał tylko nadzieję że Polska nie padła ofiarą mongolskich najeźdźców podczas jego nieobecności.

Na początku roku 1294, Dytryk dotarł do hrabstwa pereseczeńskiego. Wieści jakie otrzymał od lokalnego możnowładcy nie były dobre - Litwa została pokonana, a król Jan Chełminski zbiegł do swej ostatniej posiadłości - wyspy Ozylii. Szczęśliwie, Polska nie została zaatakowana, lecz król wiedział że jest to tylko kwestią czasu. Na początku roku 1300, królewscy szpiedzy przynieśli złe wieści - pogańskie hordy zaczęły zbierać się przy granicach z Polską...

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Europe Anno Domini 1300






Główne Państwa:
​

Europa Środkowa

​

Królestwo Węgier jest najpotężniejszym państwem w tej części kontynentu. Poza swymi rdzennymi ziemiami, Arpadowie zdołali podbić dużą część słowiańskich Bałkanów, a także niemieckie księstwo Austrii.

Rządzone przez rodzinę Ogończyków i polską szlachtę Czechy, walczą o hegemonię na Bałkanach z Węgrami.



Niemcy/Włochy

​

Święte Cesarstwo Rzymskie utraciło wiele ze swej dawnej potęgi. Saksonia, Austria i Czechy nie były już częścią imperium. Cesarz utracił też korony Burgundzką i Lombardzką, lecz wciąż rządzili w części Szwajcarii i Włoch.

Młode królestwo Burgundii-Lombardii rosło powoli w siłę. Głównym celem rodziny Chiemgau było wyparcie Cesarza z Włoch.

Normańskie królestwo Neapolu, po podboju części Maghrebu, Krety, Cypru i Konstantynopola, stało się dominującą siłą morską i handlową w basenie Morza Śródziemnego.



Francja/Anglia

​

Po wielu latach wojny, francuski król ostatecznie odebrał potomkowi Wilhelma Zdobywcy koronę Anglii, czyniąc z Francji dominującą potęgę Europy Zachodniej.

W irlandii rodzina O`Connor w obliczu Norweskich najazdów zdołała zjednoczyć wyspę pod swymi rządami.


Iberia

​

Od dwustu lat trwa konflikt między dwoma chrześcijańskimi królestwami - Navarrą-Aragonią-Kastylią a Leonem-Mauretanią. Szybka rekonkwista zaowocowała tym że większość półwyspu, choć katolicka, pozostała kulturalnie i językowo arabska. Nawet Jimmezowie z Leonu-Mauretanii porzucili swe dawne zeyczaje.


Skandynawia

​

Po latach wojen królestwo Norwegii-Danii zdobywa powoli przewagę nad Szwecją.



Ruś/Persja

​

Złota Orda z łatwością podbiła Ruś, i napiera dalej na zachód. W Persji Ił-Chanat walczy o supremacje z potężnymi Turkami Seldżuckimi. Choć zwycięzcy, mongołowie nie dorównywali swym pobratymcom z północy.

Kultury w Europie​

​

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Dytryk I Mocny
rządził 1287 - 1308
ur. 1271 - 1308





Część II
​

Kiedy wieści o nadchodzącej wojnie dotarły do króla, natychmiast zaczął on działać. Podczas narady wojennej część królewskich doradców, przerażonych informacjami o rozmiarach mongolskich sił, sugerowała królowi aby rozpoczął negocjacje z wrogiem. Jednak Dytryk nie okazywał strachu. Był doświadczonym dowódcą, krzyżowcem, zdobywcą Antiochii. Miał też większą wiedzę na temat wroga, a to właśnie brak tej wiedzy oraz element zaskoczenia były przyczyną porażek w walkach z mongołami w przeszłości. Przez kilka ostatnich lat, król dokonał pewnych zmian w armii - utrzworzył niewielkie, zawodowe oddziały lekkiej jazdy i konnych kuszników. Dytryk wiedział, że na otwartych polach Rusi ciężkozbrojni rycerze i piechota nie mają szans w walce z poganami.

Armia została podzielona na trzy części. Książę śląski objął dowództwo nad 11-tysięczną armią wschodnią - składała się ona głównie z lekkiej jazdy, lekkiej piechoty i chłopstwa werbowanego podczas marszu. Celem księcia było utrzymanie za wszelką cenę Czernihowa, otoczonego z trzech stron przez terytoria Złotej Ordy.

W skład drugiej, 9-tysięcznej armii, pod dowództwem księcia mazowieckiego, wchodziła głównie ciężka piechota i kusznicy. Jej rolą była obrona Płocka i linii Wisły. Hrabstwo, leżące jako jedyne na wschodnim brzegu rzeki, wydawało się oczywistym celem wrogiego ataku. Król wątpił aby mongołowie byli w stanie pokonać rzekę, po teoretycznym przełamaniu obrony miasta, ponieważ jej nurt był wezbrany po wiosennych roztopach.

Sam Dytryk objął dowództwo nad trzecią, 10-tysięczną armią, w skład której wchodziło głównie rycerstwo. Jej celem była inwazja na terytorium Prus, i rozpoczęcie wyzwalania tych ziem, przy pomocy lokalnej, polskiej ludności. Armia rozpoczęła marsz na północ, do Gdańska.

Wielu chłopów i mieszczan zostało wcielonych do wojska. Pozostawiono tylko niezbędne do obrony garnizony, składające się z chłopców i starców. Duchowieństwo wsparło wysiłki zbrojeniowe króla swym słowem i złotem. Straszliwe opowieści o mongolskich zbrodniach i ich błyskawicznych podbojach, budziły terror w sercach ludności królestwa. Król wiedział, że tym razem Złota Orda chciała zniszczyć Polskę raz na zawsze - królestwo było ostatnią przeszkodą na drodze mongołów dalej na zachód.

W przeciwieństwie do mobilizowanej polskiej armii, siły wroga były w pełni hierarchiczne i składały się w pełni z profesjonalnych wojowników. Łańcuch dowodzenia był czymś nieznanym w ówczesnej, chrześcijańskiej Europie. 10 wojowników tworzyło arban, 100 jagun, 1000 mighan, a 10,000 tumen. Taki system dowodzenia był niezwykle efektywny i zapewniał dobrą komunikację w chaosie walki. Każdy wojownik znał swoje zadanie i miejsce w formacjii. Na każdych 10 wojowników 6 tworzyli konni łucznicy, resztę - ciężka kawaleria.

​

Sencer Chan zgromadził 4 Tumeny przeciwko Polsce. Wschodni miał podbić Czernihów, utracony przez Ordę 13 lat temu. Środkowy Tumen miał za zadanie uderzyć na Kijów, odciąć Czernihów od reszty polskiego terytorium i później ruszyć na Kraków. Północny Tumen trzymany był jako rezerwa w Memlu. Sam Chan ruszył na czele swego Tumenu na Płock.

Mongolskie siły były niezwykle mobilne. Armia, składająca się w pełni z jeźdźców, była w stanie pokonać nawet 80 mil dziennie. Cały ekwipunek, strzały i żywność, były transportowane przez wielbłądy.

​

Gdy tylko mongołowie wkraczali na polską ziemię, zostawiali za sobą szlak śmierci i zniszczenia. Wszystko czego nie mogli ze sobą zabrać zabrać niszczyli lub zabijali, nie brali jeńców. Każda wioska napotkana przez Ordę, obracana była w stertę dymiących zgliszczy. Terror był kolejną bronią w arsenale pogańskich barbarzyńców.

W drugiej połowie marca roku 1300 doszło do pierwszego starcia. Spieszący na wschód książę śląski, napotkał mongolski tumen w okolicach Kijowa. Pogański dowódca zamierzał wykorzystać prostą, lecz śmiertelnie skuteczną, taktykę, która dowiodła swej efektywności w walce przeciwko europejczykom setki razy. Najpierw konni łucznicy mieli ostrzelać powolnego przeciwnika gradem strzał. Jeśli wróg rozpraszał formację lub szukał osłony, uderzała ciężka kawaleria, jeśli zaś pozostawał w zwartej formacji - był wystrzeliwany do ostatniego człowieka. Jednakże Noyan musiał zmienić swe plany. Ku jego zaskoczeniu zamiast ciężkozbrojnego rycerstwa, wróg posiadał sporo konnych kuszników, którzy zaczęli ostrzeliwać mongolskie pozycje. Tak więc, pewni zwycięstwa, poganie ruszyli do ataku od skrzydeł. W tym momencie zostali zaskoczeni raz jeszcze - nie zauważyli lekkiej jazdy trzymanej na tyłach formacji. Mongołowie zdołali uderzyć na flanki polskiej piechoty, jednak sami zostali zaatakowani z boku i z tyłu przez polską lekką jazdę.

​

Rozpoczęła się straszliwa walka wręcz. Chłopi, stanowiący centrum polskiej linii, ginęli setkami. Szczęśliwie, walczący na skrzydłach weterani krucjaty antiochijskiej zdołali utrzymać swe pozycje, pomimo wrogiego ataku od skrzydła. Wynik walki został ustalony na prawej flance, gdzie szarża lekkiej kawalerii, dowodzonej przez księcia śląskiego, zdołała złamać morale przeciwnika. Mongołowie rozpoczęli odwrót. Po krótkim pościgu książę wstrzymał swych ludzi - dogonienie stepowych wojowników było niemożliwe.

Polska armia straciła 5,000 z pośród 11,000 ludzi. Z mongolskiego tumenu pozostało około 3,000 jeźdźców. Tuż po zwycięstwie książę śląski ruszył dalej na wschód.

W tym samym czasie armia Sencer Chana dotarła do Płocka.

Kiążę Mazowiecki, dowodzący 9-tsięczną armią, zdecydował się na obronę z murów miejskich. Płock, spalony w roku 1236 przez króla Zbigniewa I, nie został w pełni odbudowany. Jednakże mury były obsadzone tysiącami kuszników, ciężkiej piechoty i walczącego pieszo rycerstwa. Książę był pewien że nikt nie jest w stanie zdobyć miasta.

​

Niestety, książęca pewność siebie stopniała, kiedy ujrzał mongołów budujących dziesiątki tebuszów i wież oblężniczych. Jak dotąd, Polska słynęła w całęj Europie z najnowocześniejszych machin oblężniczych - książę nie spodziewał się tego po barbarzyńskiej armii. Choć mongołowie często mordowali całe populacje, to często pozostawiali przy życiu inżynierów i specjalistów oblężniczych, szybko asymilując ich na potrzeby własnych armii.

Po kilku dniach tony kamieni, wystrzeliwanych przez mongolskie trebusze, zaczęły spadać na Płock. Od czasu do czasu, wystrzeliwali beczki wypełnione dziwną, łatwopalną substancję. W wielu miejscach miasta pojawiły się pożary, zaś mury zaczęły się sypać. W końcu, w tym samym czasie gdy toczyła się bitwa pod Kijowem, Sencer Chan dał sygnał do szturmu.

Mongołowie dokonali szybkiego, skoordynowanego ataku, z jednoczesnym użyciem drabin i wieży oblężniczych. Mazowiecka armia dzielnie utrzymywała mury, nie dopuszczając przeciwnika. W końcu mongolski taran sforsował bramę i jednocześnie trebusze zdołały dokonać dużego wyłomu w murach. Mongolska kawaleria wlała się do miasta rozpoczynając rzeź. Książę mazowiecki wydał rozkaz do przegrupowania, lecz w tym samym momenice został ugodzony strzałą, potem drugą i martwy spadł z murów. Morale polskich żołnierzy upadło.

​

Miasto zostało spalone i dosłownie każdy jego mieszkaniec, jaki wpadł w mongolskie ręce został zabity. Była to smutna ironia losu, ponieważ 54 lata temu tego samego dokonał tu polski król.

Armia księcia mazowieckiego przestała istnieć, zaś Sencer Chan stracił ledwo 2,000 ludzi z pośród 10,000. Wysłał on także posłańca, z rozkazem dla północnego tumenu aby ruszył natychmiast na południe. Sam Chan postanowił ruszyć dalej na południe, wgłąb Polski. Poziom Wisły był podniesiony, z powodu topniejącego w górach śniegu, jednak nie stanowiło to dla mongołów przeszkody. W kilka dni zbudowali oni most pontonowy, położony na tratwach, łodziach i nadmuchanych skórach zwierzęcych.

Już na lewym brzegu rzeki, Chan postanowił pokonać Polskę poprzez podbój i całkowite zniszczenie jej stolicy - Krakowa. Spalenie miasta wywołałoby strach i szok w polskiej ludności. Inne miasta, chcąc uniknąć losu Krakowa, zapewne natychmiast by się poddały - strategia ta świetnie sprawdziła się na Rusi.

​

Na wschodzie, mongolski tumen w końcu dotarł do Czernihowa. Przez kilka ostatnich lat, Dytryk nie szczędził złota na rozbudowę fortyfikacji najdalej wysuniętego na wschód polskiego posterunku. Spoglądając na potężne mury fortecy, mongolski dowódca postanowił nie dokonywać szturmu, lecz dokonać oblężenia. 10,000 mongołów utworzyło pierścień dookoła twierdzy - nic nie mogło się przez niego przedostać niezauważone. Aby złamać morale obrońców i ewentualnie wywołać zarazę, mongolskie katapulty zrzuciły setki poćwiartowanych ciał chłopów, pochwyconych w okolicy.

W tym samym czasie król Dytryk na czele swej armii - kwiatu polskiego rycerstwa - dotarł do Gdańska. Stamtąd wypłynęli na uprzednio wynajętych norweskich łodziach, aby wylądować w Prusach. Król chciał w ten sposób wziąć wroga z zaskoczenia, lądując od strony morza. Niestety, w trakcie żeglugi doszło do straszliwego sztormu i kilkuset rycerzy utonęło w lodowatych wodach Bałtyku.

​

W końcu, po kilku dniach, armia wylądowała w Marienburgu - dawnej siedzibie krzyżackiej. Dytryk i jego rycerze byli witani przez lokalną, polskojęzyczną ludność jak wyzwoliciele i otrzymali pomoc w postaci ludzi i zaopatrzenia. Król wyzwalał miasto za miastem, zamek za zamkiem, nie napotykając poważnego oporu ze strony wroga. Bardzo martwiło to króla, ponieważ jeśli większość mongolskich sił była gdzie indziej...

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Dytryk I Mocny
rządził 1287 - 1308
ur. 1271 - 1089




Część III
​

Z końcem marca Sencer-Chan ze swą armią dotarli pod Kraków. Najeźdźcy pozostawili za sobą szlak spalonych miast i wiosek, tracąc ledwo kilkuset wojowników. Z raportów składanych przez mongolskich szpiegów wynikało że Kraków jest potężnie obwarowanym miastem, jednak kiedy ujrzał on stolicę Piastów na własne oczy nie krył podziwu. Jak dotąd mongołom nie przyszło atakować tak potężnych umocnień. Chan nie miał czasu na wielomiesięczne oblężenie, jednak zanim wydał rozkaz do szturmu, wysłał do miasta emisariuszy. Mongolski władca zażądał natychmiastowego poddania stolicy, w przypadku odmowy grożąc jej spaleniem. Chan zamierzał tak czy inaczej zrównać Kraków z ziemią, chciał jednak spróbować uniknąć szturmu, który oznaczałby olbrzymie straty.

​

Kanclerz Bolko, przerażony widokiem siedmiotysięcznej pogańskiej armii, poważnie rozważał poddanie miasta. Dysponował on tylko trzema tysiącami pospiesznie wyszkolonej milicji, złożonej ze starców i młodych chłopców, oraz setką straży królewskiej. Już miał przyjąć warunki wroga, kiedy zaprotestowała królowa Maabely. Była ona poważnie osłabiona chorobą, jednak opuściła swoje komnaty i oznajmiła kanclerzowi, że tak długo jak ona żyje nikt nie podda poganom stolicy.

Słysząc polską odpowiedź, Sencer-Chan wpadł w szał i natychmiast wydał rozkaz do ataku. Nie było dość czasu, ani sensu, aby budować wieże oblężnicze - mury były za wysokie, zaś brama była zbyt potężna by mógł ją zniszczyć taran. Tak więc mongołowie ruszyli do szturmu z drabinami i linami. Mury nie były w pełni obsadzone, zaś obrońców przerażał sam widok niezliczonego mrowia pogańskich wojowników. Napierający barbarzyńcy byli zabijani bełtami kusz, zrzucanymi z murów głazami i oblewani wrzącym olejem. Wielu zostało zgładzonych spadając ze znacznej wysokości, kiedy ich liny zostały przecięte, lub drabiny odrzucone. Mongołowie ginęli setkami. Niestety, z perspektywy obrońców ich liczba wydawała się niezmienna, i w miejsce każdego zabitego poganina natychmiast pojawiał się nowy.

W końcu pierwsi mongołowie zdołali wejść na mury. Widząc jak niewielu jest polskich obrońców, wykrzykiwali do swych kompanów na dole że zwycięstwo jest pewne. Polacy dzielnie się bronili, jednak napór przeciwnika był bezlitosny. Mongolscy weterani z łatwością mordowali krakowskich starców i chłopców, którzy często nigdy nie mieli wcześniej w rękach broni. Tylko straż królewska nie ustępowała pola, jednak ich szeregi powoli topniały i zostali oni wkrótce otoczeni. Klęska wydawała się pewna.

​

Wtedy to pojawiła się nieoczekiwana pomoc. Krakowskie kobiety spieszyły przez ulice z królową Maabely na czele. Były one uzbrojone w widły, noże i inną zaimprowizowaną broń. Zaskoczeni mongołowie ustali w swym ataku. Blisko 5 tysięcy kobiet przybyło walczyć w obronie stolicy. W konfrontacji z potężnymi wojownikami ginęły szybko, jednak sama ich ilość wystarczyła aby zepchnąć kompletnie zaskoczonego poza mury. Sam Sencer-Chan został poparzony wrzącym olejem i wściekły, wydał rozkaz do odwrotu.

Miasto zostało ocalone, jednak było to gorzkie zwycięstwo. Straty były straszliwe - ledwo tysiąc pozostało z trzech tysięcy milicji, królewscy gwardziści zostali wycięci w pień, zaś kobiet zmarło niemal 3,000, było setki rannych. Królowa Maabely nie dotrwała do chwili zwycięstwa. Osłabiona przez chorobę zasłabła i zmarłą, prowadząc krakowskie kobiety do boju.

Sencer-Chanowi pozostało ledwo półtora tysiąca wojowników. Postanowił wycofać się na razie z Polski, by powrócić z posiłkami. Pragmatyka wygrała z żądzą zemsty, bowiem jego osłabione siły były łatwym celem dla jakiejkolwiek armii wroga.


Tymczasem książę śląski dotarł ze swą armią pod Czernihów i rozpoczął przygotowania do bitwy z dwukrotnie liczniejszym przeciwnikiem. Książę liczył na to, że w momencie ataku na mongolskie tyły ruszy kontratak garnizonu czernihowskiego. Niestety, Polacy zostali błyskawicznie otoczeni przez pogan - bitwa byłą toczona na stepie, idealnym środowisku dla mongolskich wojowników. Przerażony dowódca fortecy, tchórzliwie odmówił otwarcia bram aby ruszyć z pomocą księciu i jego ludziom. Uważał on że zwycięstwo nie było możliwe.

​

Otoczeni Polacy ginęli szybko pod gradem wystrzeliwanych przez mongołów strzał. W końcu poganie ruszyli do szarży na niedobitki książęcej armii. Bitwa trwała zaledwie pół godziny - żaden z polskich żołnierzy nie przetrwał, zaś mongołowie stracili zaledwie dziesiątą część swoich sił. Ciała pokonanych wystrzelono katapultami za mury fortecy, a głowa księcia śląskiego została nabita na pal pośrodku mongolskiego obozu.


Tak więc jedyną polską armią, jaka wciąż walczyła była armia króla Dytryka. Do końca marca zdołał on wyzwolić całe Prusy, kiedy to dotarły do niego wieści o klęsce Płocka i marszu Chana wgłąb kraju. Dytryk chciał niezwłocznie wyruszyć na południe, lecz przybył kolejny posłaniec - dwa mongolskie tumeny - blisko 20,000 ludzi - nadciągały od północy. Król starannie dobrał dogodne pole do obrony - szerokie na tysiąc stóp przewężenie między dwiema ścianami lasu, będące doskonałym miejscem na zasadzkę. W pierwszej linii rozmieścił on łuczników oraz kuszników i rozkazał im ułożyć na ziemi przed sobą długie, zaostrzone pale. Na flankach rozmieszczono ciężką piechotę.

​

Poza 4,000 piechoty i 4,000 rycerzy, król miał do swojej dyspozycji również 3,000 polskojęzycznych Prusów. Lokalni chłopi, drwale i myśliwi mieli doskonałą wiedzę na temat okolicznych lasów - zostali oni ukryci między drzewami na obydwu flankach. Król na czele rycerzy ruszył, prowadzony przez lokalną ludność, wgłąb lasu.

​

W końcu, następnego, mglistego poranka pojawili się mongołowie. Pogański dowódca, widząc garstkę rycerzy i piechoty rozkazał szarżę, uznając iż nie warto marnować na nich strzał. Galopujący mongolscy wojownicy, stłoczeni między dwoma ścianami lasu, stracili nieco na pewności siebie, kiedy ujrzeli wbite w ziemię przed łucznikami pale. Jednak było już za późno aby zatrzymać pędzącą masę i wielu mongołów zginęło nabitych na pale. Przewężenie lasu w którym toczyła się bitwa, pozwoliło polskiej piechocie na utrzymanie pozycji, mimo naporu liczniejszego przeciwnika. Zniecierpliwieni i wściekli mongołowie na tyłach weszli pomiędzy drzewa po bokach, aby móc dotrzeć do przeciwnika. Zostali oni przywitani przez topory atakujących z zaskoczenia pruskich drwali. W chwilę później z lasu na mongolskich tyłach wyłonili się polscy rycerze. Piechota stała się kowadłem dla młota szarżującego rycerstwa - otoczeni z wszystkich stron mongołowie byli zgubieni. Być może byli oni mistrzami stepów, jednak w tym miejscu ponieśli straszliwą klęskę i ledwo garstka pogan zdołała uciec.

Tuż po tym wspaniałym zwycięstwie, Dytryk ruszył na południe. Gdy królewska armia dotarła do ruin Płocka, Polacy napotkali nieoczekiwanie na swej drodze wycofujące się resztki tumenu Sencer-Chana. Przerażony mongolski władca wysłał do króla emisariuszy. Po blisko tygodniu podpisano pokój, zachowujący w rękach obu stron aktualne zdobycze. Królestwo zostało ocalone. Utracono Płock, jednak całe Prusy powróciły pod skrzydła białego orła.

Dytryk powrócił do kraju zrujnowanego wojną. Większość jego wojsk była zniszczona, zaś ludność królestwa zmniejszyła się niemal o połowę. Za swój chwalebny czyn, zmarła królowa Maabely została beatyfikowana.

Ostatnie lata rządów Dytryka upłynęły w pokoju. Powoli odbudowywano kraj, armię, zniszczone miasta i zamki. Dzięki swym umiejętnościom dyplomatycznym król utworzył kilka sojuszy obronnych, lecz mongolska potęga wciąż rosła w siłę. Poganie podbili Finlandię i Krym. Dalsze kierunki ich ekspansji wiodły przez góry Kaukazu, Transoksanię i Polskę...


Król zmarł w roku 1308, w wieku 37 lat. Tron odziedziczył jego pierworodny syn - Zygmunt.



Dokonania:


- Wasalizacja księstw Mazowsza i Śląska
- Udana wyprawa krzyżowa do Antiochii
- Ocalenie królestwa przed zagładą w wojnie ze Złotą Ordą
- Wyzwolenie Prus
- Utrata Płocka





Mapa Polski na początku i na końcu jego rządów:

​

# Terytorium początkowe
# Ziemie przyłączone
# Granice państw pod koniec jego rządów
​

​

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Polska wojskowość w wiekach XII i XIII
​

Na przełomie XI i XII wieku w Polsce ugruntował się ostatecznie system feudalny. Oznaczało to pojawienie się nowej grupy społecznej - rycerstwa. Rycerze, w zamian za otrzymane od swego pana ziemie, byli zobowiązani do stawienia się na wezwanie w czasie wojny.

Podstawową jednostką był poczet, składający się z rycerza, giermka oraz pieszych i konnych popleczników. Kilka tuzinów pocztów tworzyło chorągiew. Było to zgromadzenie rycerstwa z określonego regionu, lub rodu.

​

Polski rycerz z giermkiem, XII wiek​

W XIII wieku rozwinęły się pierwsze sposoby walki z użyciem ciężkiej jazdy. Bitwa, rozpoczynana frontalną szarżą, zmieniała się w morderczą walkę wręcz gdzie indywidualne umiejętności, jakość uzbrojenia i odwaga decydowały o zwycięstwie. Rola dowódcy była ograniczona tylko do rozmieszczał wojska przed bitwą i nadania sygnału do ataku prowadząc armię w pierwszym szeregu. Indywidualizm i brak dyscypliny był głównym atrybutem rycerskich armii. Każdy rycerz pragnął sławy, łupów i zakładników, często nie bacząc na rozkazy.

​

Rycerz z Mazowsza, XIII wiek​

Podstawowy ekwipunek rycerski składał się z kolczugi, trójkątnej tarczy, lancy i miecza, rzadziej topora. Chłopstwo i mieszczaństwo walczyło rzadko, zaś ich główną rolą, razem z lekką jazdą, było tylko wspomaganie rycerzy.

Z początkiem XIII wieku pojawiła się w Polsce kusza, która zaczęła powoli wypierać łuk. Używanie kuszy nie wymagało wysokich umiejętności, zaś łatwość z jaką wystrzeliwane bełty przebijały metalowy pancerz była bardzo przydatna.

​

Polski piechur i kusznik podczas Krucjaty Antiochijskiej z roku 1293​

Od czasu mongolskiej inwazji w drugiej połowie XIII wieku, polscy królowie zaczęli tworzyć niewielkie oddziały lekkiej jazdy oraz konnych kuszników, by móc stawić czoła kawaleryjskiej taktyce pogan. Niestety, pomimo tych wysiłków niezdyscyplinowane i powolne rycerskie armie były słabsze w porównaniu ze zdyscyplinowaną maszyną wojenną stepowych nomadów. Polacy odnosili wiele wspaniałych i prestiżowych zwycięstw nad Niemcami, Rusinami, nawet Saracenami, jednak Mongołowie uznawali rycerskie przywiązanie do honoru i chwały podczas bitwy za absurd. Interesowała ich tylko jedna rzecz - zwycięstwo wszelkimi sposobami.

​

Forteca Czernihowska, późny XIII wiek​

Już od pierwszych władców Polska słynęła w Europie z potężnych zamków i fortyfikacji, a także zaawansowanych technik oblężniczych. Fortece jak ta w Czernihowie, lub warowne miasta jak Kraków, były w stanie przetrwać nawet wielomiesięczne oblężenie i odeprzeć szturm znacznie liczniejszego wroga.

​

Szturm Magdeburga, prowadzony przez króla Mieszka III w roku 1192​

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Zygmunt I Pobożny
rządził 1308 - 1349
ur. 1290 - 1349





Część I
​

Zygmunt wstąpił na tron w wieku 18 lat. Był doskonałym rycerzem i dyplomatą, człowiekiem energicznym i sprawiedliwym. Zdawał on sobie sprawę iż Mongołowie, pomimo lekcji jaką sprawił im jego ojciec, stanowili śmiertelne zagrożenie dla królestwa. Młody król był też niezwykle oddany wierze. Jedną z jego pierwszych decyzji było zwiększenie przywilejów duchowieństwa i podwojenie datków na Kościół. Jednocześnie większość lichwiarzy i bankierów została wygnana z kraju. Dochody spadły drastycznie, jednak król mógł liczyć na silne wsparcie kleru. Planem Zygmunta było utworzenie wielkiej chrześcijańskiej koalicji, która była by w stanie wesprzeć Polskę w starciu ze Złotą Ordą.

​

Roku pańskiego 1310 król poślubił Jelenę Thursa z węgierskiego dworu. Była ona niezwykle przekonywającą i charyzmatyczną kobietą, tak więc Zygmunt powierzył jej urząd kanclerski. Królewska para miała tylko jednego syna - Konrada.

Pierwsze lata panowania Zygmunta I upływały w pokoju, jednak pewne wydarzenie zburzyło spokój króla. Królowa Jelena była od pewnego czasu w konflikcie z władzami kościelnymi, które zdobywały coraz to większą władzę. Została ona oskarżona o herezję - agenci inkwizycji odnaleźli w jej komnatach księgę dotyczącą hermetyzmu, która jakimś celem ocalała od czasów Henryka I. Nie jest jasne czy królowa rzeczywiście studiowała zakazaną wiedzę, czy księga została podrzucona przez inkwizytorów, jednakże całkowicie oddany wierze i Kościołowi Zygmunt nie użył swej władzy aby pomóc małżonce. Długi proces zakończył się uznaniem Jeleny winną. Królowa krzykiem i płaczem błagała męża o pomoc, lecz Zygmunt pomimo miłości do żony widział w niej już tylko kobietę nieczystą, heretyczkę. Torturowana Jelena została zmuszona do przyznania się do winy, po czym została spalona na stosie.

​

Rok później dotarły do Krakowa ciekawe wieści z odległej Persji - muzułmańska koalicja zdołała pokonać Ilchanat. Zygmunt nabrał nowej nadziei - jeżeli niewiernym udało się pokonać Mongołów, to chrześcijański sojusz pod jego dowództwem musiał pokonać Złotą Ordę.

W roku 1323 wzmożone wysiłki dyplomatyczne doprowadziły do powrotu Wielkopolski do królestwa. Tak więc ostatnim zbuntowanym wasalem pozostało księstwo sandomierskie. Niestety, pomimo oczywistych argumentów o mongolskim zagrożeniu, książę konsekwentnie odmawiał złożenia hołdu Zygmuntowi. W końcu król postanowił odzyskać te ziemie siłą, w innym wypadku tak łatwy łup szybko wpadł by w ręce pogan.

​

Sandomierskie rycerstwo stawiało silny opór, jednak w końcu musiało ulec miażdżącej przewadze liczebnej królewskiej armii. Dzięki umiejętnościom przywódczym i wojskowym Zygmunta, wojna trwała ledwo trzy miesiące. Najbardziej imponującym zwycięstwem był szturm na potężne mury Sandomierza.

Tym sposobem wszystkie polskie ziemie powróciły pod rządy króla. Odpowiedzią Mongołów na agresywną politykę Zygmunta, było rozmieszczenie potężnych sił na całej długości granicy z Polską.

​

Bardzo zaniepokoiło to króla, jednak nie był on pewien czy były to przygotowania do inwazji, czy jedynie pokaz siły. Samotnie, Polska nie miała szans w ewentualnym starciu z Ordą - król musiał szybko znaleźć sojuszników.

​

Od wiosny roku 1324, Mongołowie zaczęli przeprowadzać łupieżcze rajdy na przygranicznych terytoriach Polski, jednak nie oznaczało to jeszcze wojny. Zygmunt nie zareagował, być może chan sprawdzał jak daleko może się posunąć, testując polskiego monarchę, lub sprowokować go do ataku.

Wkrótce potem nadeszły bardzo dobre wieści. Ojciec Święty zmarł, zaś na jego następcę wybrano Grzegorza VI, wspieranego przez Zygmunta. Tak więc polski król stał się najbliższym sojusznikiem papieża. Natychmiast wysłano do Rzymu posłańców, z prośbą o ogłoszenie krucjaty wszystkich chrześcijan przeciwko pogańskim Mongołom...

​

 

HISTORY OF THE WHITE EAGLE



Zygmunt I Pobożny
rządził 1308 - 1349
ur. 1290 - 1349





Część II
​

Gdy polscy emisariusze dotarli do Rzymu, Papież przygotowywał swą armię do wojny. Ojciec Święty był bardziej zainteresowany walką o swe posiadłości w Azji Mniejszej, aniżeli krucjatą przeciwko odległym Mongołom. Jednakże obiecał on Zygmuntowi pomoc, w razie pogańskiej agresji. Kiedy wieści te dotarły do króla, bardzo go to zaniepokoiło.

​

Jednak w roku 1325 mongolskie rajdy przygraniczne ustały i część ich armii wycofało się wgłąb Rusi. Nie było jasne czy powodem tego była obawa Chana przed polsko-papieskim sojuszem, czy może prawosławne powstanie Rusinów. Pomimo tego Zygmunt pozostawał czujny trzymając armię w gotowości i rozbudowując fortyfikacje na wschodniej granicy kraju.

W roku 1340 nieudolne rządy rodu Ogończyków doprowadziły do wojny domowej w Czechach. Większość czeskich mieszczan i szlachty mówiła po polsku i część z nich pragnęła powrotu pod rządy Piastów. Tak więc Zygmunt postanowił odzyskać ziemie utracone za Henryka I, aby dodatkowo wzmocnić królestwo na wypadek nieuniknionego starcia z mogolską potęgą. Niestety, węgierscy Arpadowie mieli podobne plany. W roku 1342 hrabiowie Opawy i Ostrawy, którzy wcześniej uwolnili się spod władzy Ogończyków, otrzymali propozycje wasalizacji od królów Polski i Węgier - postanowili przyjąć ofertę Zygmunta. Jednak węgierski monarcha nie pogodził się z porażką i rok później wypowiedział wojnę.

​

Ostatnie dekady przyniosły znaczny wzrost węgierskiej potęgi. Madziarscy królowie stali się dominującymi władcami Bałkanów - podbili Chorwację, Serbię, Bośnię i Macedonię. Zdołali też podporządkować sobie niemieckie księstwo Austrii, podczas Imperialnej Wojny Domowej. Węgry posiadały większą armię, jednak Polacy mieli więcej rycerstwa w swoich szeregach i posiadali przewagę w uzbrojeniu. Podczas licznych bitew na karpackich przełęczach raz jedna strona zdobywała przewagę, raz druga. Z końcem 1345 roku, Polacy zajęli węgierskie Morawy, Austrię i Presburg, zaś Węgrzy Pereseczeń, Halicz, Podole i Kijów. Sytuacja była patowa.

​

Lecz zaistniały stan równowagi został zburzony, kiedy to wiosną roku 1346 Mongolskie hordy ruszyły na zachód. Ponieważ większość sił polskich była zaangażowana w walki na południu, poganie posuwali się wgłąb kraju bez większych problemów. By nauczyć odważnych i upartych Polaków pokory raz na zawsze, mongolski Chan rozkazał nie brać jeńców, palić, rabować i mordować, tak aby Polska już nigdy się nie podniosła po tej porażce. Z końcem roku Złota Orda podbiła wszystkie polskie ziemie na wschód od Wisły.

​

Zygmunt natychmiast posłał propozycję zawieszenia broni węgierskiemu władcy, rezygnując z wszystkich swych roszczeń - oferta została odrzucona. Emisariusze wysłani na początku roku do Papieża wrócili z niczym. Walczący z Turkami w Azji Mniejszej Ojciec Święty uznał że polska sprawa była już stracona i zamiast ogłosić krucjatę przeciwko poganom, dał Węgrom wolną rękę, tak aby podbili jak najwięcej poskiego terytorium nim zrobią to Mongołowie.

Gdy Zygmunt dowiedział się o tej zdradzie, załamał się. Zaczął on wszędzie widzieć spiskowców i zdrajców - kilku zdolnych polskich dowódców zostało zabitych z powodu paranoicznych oskarżeń króla.

​

Polskie wojska wycofały się z Węgier, aby skoncentrować obronę na mniejszym terytorium. Ostatnią, małą szansą była bitwa na wzgórzach Podhala na południe od Krakowa latem roku 1348. Król Zygmunt zebrał wszystko to, co zostało z polskiej armii - tłum przerażonego chłopstwa i nieco zdemoralizowanego rycerstwa. Mongolska armia nadchodziła z północy, zaś Węgrzy z południa. Dzień przed bitwą doszło do spotkania Chana z królem Węgier, podczas którego postanowili zaatakować wspólnie i podzielić między siebie polskie ziemie. Zaatakowani z dwu stron, mniej liczni Polacy przegrali bitwę. Król Zygmunt wraz ze swą gwardią zdołał uciec mongolskiemu pościgowi.

​

Obejrzyj bitwę na Podhalu 1348 rok

Dzień po bitwie Mongołowie zdobyli z łatwością Kraków. Miasto zostało splądrowane i spalone, mieszkańcy zdziesiątkowani. Dwór i rodzina królewska zostali wzięci do niewoli.

Z końcem roku 1349 Orda podbiła całe królestwo i w rozpędzie także słabe Czechy. Węgrzy przyłączyli do swej domeny Halicz, Podole i północną część Mołdawii. Zygmunt wraz z garstką najwierniejszych rycerzy walczyli aż do gorzkiego końca. Ukrywając się w lasach atakowali małe, odizolowane mongolskie oddziały. W Grudniu tego samego roku potężna pogańska armia wytropiła i wymordowała rycerzy i starego króla. Tak więc królestwo Polski upadło, lecz historia orła białego jeszcze się nie zakończyła...

​

 

​