Polska AAR /od 1936 r./

POLSKA AAR

1-15 lutego 1950

odcinek 296

The better orientation
(Lepsza orientacja)​

Świat​

Wizyty sekretarza generalnego OPD, Iuliu Maniu w Tokio (2-5.II.) i Bangkoku (6-9.II.) oraz jego osobiste rozmowy z Hirohito i Ramą VIII nie przynoszą odpowiedzi na pytanie, jakie będzie stanowisko bloku państw indochińskich oraz Japonii w przypadku wybuchu kolejnej wojny światowej. Kraje te mają ważne traktaty pokojowe, które będą jeszcze obowiązywać przez rok, więc jeżeli wojna się przedłuży, wówczas ich postawa może ulec zmianie.

Na sesji OPD w Bostonie w dniach od 11 do 15 lutego poruszano kwestię ponadnaturalnego rozszerzenia wpływów GPMG w Ameryce Łacińskiej, jednocześnie ostrzegając zapalczywego Stroessnera przed podejmowaniem poważniejszych kroków militarnych wobec krajów które nie przystąpiły do owego sojuszu i nadal są członkami OPD a zatem Peru, Ekwadoru, Kostaryki, Hondurasu i Kuby. Wyrażono ubolewanie, że tuż za południową granicą amerykańską organizowane są nacjonalistyczne bojówki meksykańskie niosące ferment i tumult w stanie Nowy Meksyk i Teksas. Sekretarz stanu USA, George Marshall ostrzegł osobiście również prezydenta Meksyku, Manuela Avilę Camacho przed wzmacnianiem kontaktów ze Stroessnerem, który jego zdaniem zasłużył na miano „najlepszego intryganta od czasów Hitlera i Mussoliniego”. Ustalono, że od 10 kwietnia br. nie będzie obsadzane w Radzie Bezpieczeństwa niestałe stanowisko członka, które zostało opuszczone przez delegata Boliwii.

Ciudad de Mexico, 13 lutego;

Rozmowa między Stroessnerem a Camacho.

Camacho: (…)OPD uznała Cię za persona non grata i zakazała swoim członkom wpuszczania Ciebie na ich terytorium, nie wiem czy jeszcze ja mogę Cię przyjmować, bo i Marshall mnie ostrzegł.

Stroessner: Nie żartuj, teraz kiedy alianci są w rozsypce, można zastanowić się nad tym jak szybkim sposobem ustabilizować front w pierwszej fazie konfliktu.

Camacho: Jasne, że żartuję, myślę tu poważnie o zaatakowaniu Hondurasu i Kostaryki i szybkim przejęciu Kanału Panamskiego, to da nam czas na szybsze przegrupowanie sił i zmierzenie się z Jankesami na ich terytorium bez oglądania się na Peru czy Ekwador.

Stroessner: Peru z Ekwadorem należałoby zneutralizować, ale nie zrobię tego przed osiągnięciem satysfakcji w boju z Jankesami.

Camacho: Myślisz o wojskowym puczu?

Stroessner: Wydaje mi się, że byłby on najstosowniejszy w chwili kiedy Jankesi dostają łupnia, a tamci tracą swojego mentora. Osamotnieni poproszą szybko o pokój.

Camacho: Sowieci ruszają równo z nami?

Stroessner: Wiesz jak Stalin lubi dawać obietnice, nie jestem tego znowu aż tak pewny, dlatego trzeba tam znowu się udać i postawić sprawę jasno temu gburowi.

Camacho: Mięso armatnie z nich przednie, ciekawe czy mają szanse zamieszać cokolwiek w Europie, z naszego punktu widzenia byłoby to korzystne.

Stroessner: Przy okazji zaprosi się Mołotowa do Nezahualcoyotl aby potwierdził stalinowskie obietnice, bo to będzie już ostatni dzwonek (…)

Spotkanie Camacho-Stroessner w Meksyku.​

14 lutego światem arabskim wstrząsa kolejny zamach stanu w Królestwie Iraku, kierowany przez Tawfika al-Suwejdiego przy cichym poparciu króla Fajsala. Podejrzewa się, że Fajsal zamierza zmienić opcję dotychczasowego rządzenia i kierunek jego władzy ma być zmieniony niemalże o 180 stopni. Być może ma to związek z niedawną wizytą Maniu w Mosulu lub też z opracowywaniem kilkuletniej strategii dotyczącej przyszłości Paktu Islamskiego podczas trwania spodziewanego konfliktu Wschód-Zachód. Fajsal ma zamiar wziąść w tym wszystkim udział, a spekulować można w jakim stopniu i za którą stroną się opowie…

Prawicowy zamach stanu w Iraku nie uszedł uwadze GPMG i OPD.​

Kraj​

Warszawa, 10 lutego;

Premier Mikołajczyk w konwersacji z prezydentem Raczkiewiczem.

Mikołajczyk: (…)Panie Prezydencie, posiłki czechosłowacko-węgierskie są już prawie rozlokowane na większej części spodziewanego frontu wschodniego i jestem przekonany, że powstrzymają uderzenie wroga.

Raczkiewicz: Bez nich męstwo żołnierzy z pierwszej linii frontu poszłoby na marne.

Mikołajczyk: O morale możemy się nie martwić, przegraliśmy wprawdzie kampanię wrześniową, ale żołnierz bił się dzielnie, no i walczyliśmy sami, a tutaj mamy wielu sojuszników. Nie powinniśmy puścić wroga dalej niż do Lidy.

Raczkiewicz: Churchill oczekuje od nas, że nie dopuścimy do utraty krajów nadbałtyckich.

Mikołajczyk: Estończycy chcą odebrać Sowietom Leningrad i zyskać w ten sposób połączenie z życzliwie do nich nastawioną Finlandią. Pewne jest to, że Finowie nie przyłączą się do wojny, ale ich życzliwa neutralność może mieć duże znaczenie.

Raczkiewicz: Póki co meldunki naszego wywiadu są takie, że Sowieci gros swoich sił zamierzają użyć wobec Ukrainy, jej też nie wolno nam stracić, bo się nie pozbieramy.

Mikołajczyk: Okręg kijowski jest chroniony przez pięć węgierskich dywizji pancernych i sądzę, że powinny one wstrzymać atak, jest tam też wiele piechoty i kawalerii.

Raczkiewicz: Powinniśmy jednak już zacząć myśleć o przygotowaniach do ewakuacji siedziby rządu do Wrocławia.

Mikołajczyk: Moim zdaniem testem na wytrzymałość naszej obrony będą pierwsze dni walk tzw. bitwa graniczna, jeżeli zatrzymamy napór Sowietów i pomyślnie zaatakujemy istnieje szansa na wzięcie i Leningradu i Moskwy jeszcze tego lata (…)

Z raportu dotyczącego stacjonowania sił zbrojnych państw nadbałtyckich, wojsk sojuszniczych i obrony Polskich Kresów Wschodnich:

(…)Nad obroną Estonii czuwają następujące zgrupowania sił zbrojnych: pierwszym z nich jest rygiel narwański czyli de facto nie dopuszczenie wroga do przedarcia się w stronę Tallinna. Pod Narwą stacjonuje sześć dywizji, z czego trzy to estońskie (VI. Dywizja gen. Rabane, II dywizja gen. Jonsona, I dywizja gen. Kaermy) i trzy czechosłowackie (18. dywizja gen. Neumanna, 8. dywizja gen. Haska, 21. dywizja gen. Hasala). Voru – newralgicznego punktu obrony ziem estońskich będzie bronić aż osiem dywizji, z czego tylko jedna (III. Dywizja gen. Kurvitsa) jest estońska, reszta to posiłki z Czechosłowacji (5. i 7. dywizja gen. Beranka, 14. dywizja gen. Piki, 20. dywizja gen. Blahy, 4. dywizja gen. Husarka, 15. dywizja gen. Fiali, korpus Praha/Bratislava gen. Moravca). Estońskiego Gulbene broni natomiast IV. korpus gen. Nugiseksa oraz łotewskie dywizje piechoty w sile sześciu (2. dywizja i Kurzemes korpus gen. Vacietisa, Zemgales korpus gen. Backsa, Latgales korpus gen. Bolsteinsa, Vidzemes korpus gen. Buksa, 5. dywizja gen. Jackusa). Nad obroną Dyneburga i okolic sprawują pieczę dywizje łotewsko-litewskie (3. dywizja Adamkaviciusa, 4. dywizja gen. Musteikisa, 2. dywizja gen. Karvelisa, 1. dywizja gen. Barzdy-Bradauskasa, łotewska I. Dywizja gen. Bubindussa, II. Kurzemes korpus gen. Klinsonsa). Odwód wojsk litewskich znajduje się pod Wilnem i będzie użyty w razie komplikacji w utrzymaniu frontu (6. i 7. dywizja piechoty gen. Plechaviciusa (…)

Sytuacja w krajach nadbałtyckich przed ostatecznym rozlokowaniem posiłków czechosłowackich.​

(…)Gros dywizji polskich skierowanych jest już od dawną pod wschodnią granicę z Sowietami, aby uniknąć elementu zaskoczenia, który może sprawić, że misterny plan obrony rozsypie się bardzo szybko. Przede wszystkim nad bezpieczeństwem Polski czuwa sześć dużych korpusów armii: 1. i 2. Inflancki stacjonujący między Święcianami a Mołodecznem (gen. Duch i gen. Orlik-Rueckemann) w skład których wchodzi 7 dywizji piechoty (1.D.P. Leg., 15. Krakowska, Warszawska ON, 6. Warszawska, 13. Łódzka, Kaliska ON i 17.) oraz dywizja zmotoryzowana i zmechanizowana. 2. Korpus Inflancki ma otrzymać wsparcie ze strony czechosłowackiej w postaci ugrupowania gen. Ingra (2., 13., 22. i 37. dywizja). Między Lidą a Baranowiczami przebywają 1. i 2. Korpus Białoruski (marsz. Maczek i gen. Sosnkowski) w skład których wchodzi jedna dywizja pancerna i 9 dywizji piechoty (4. Gdańska, 14. Szczecińska, Poznańska ON, 12. Poznańska, 7. Śląska, 8. Wrocławska, Dąbrowska ON, 19. i 21. dywizja). Tutaj nie przewiduje się wzmocnień ze strony Czechosłowacji. Blisko Łunińca i Równego przebywają natomiast siły 1. i 2. Korpusu Poleskiego (gen. Mossor i marsz. Okulicki) składające się z 9 dywizji piechoty (9. Lubelska, 16. Pomorska, Sieradzka ON, Bohaterów Westerplatte, Strzelców Karpackich, Obrońców Gdyni, Rosario, 18. i 20. dywizja). 2. Korpus Poleski otrzyma wzmocnienie w postaci czechosłowackich 16. (gen. Elias) i 36. dywizji (gen. Homola). Oprócz tego istnieje pięć odwodów w Królewcu (2.D.P. Leg. gen. Kukiela), Białymstoku (3.D.P. Leg. gen. Chruściela), Grodnie (5. Podlaska gen. Fieldorfa), Brześciu n/Bugiem (10. Poleska gen. Kutrzeby) i Lwowie (11. Karpacka gen. Komorowskiego) gotowych wyruszyć jak najprędzej dla uratowania zagrożonego odcinka frontu (…)

Sytuacja na wschodniej granicy Polski.


Siły zbrojne w trakcie formowania.​

Z ostatniej chwili: sztab sił zbrojnych Ukrainy (gen. Szandruk) poprosił o posiłki czechosłowackie dla lepszej obrony zagrożonego Konotopu na płn-wsch. od Kijowa. W stronę Konotopu zmierzają trzy dywizje gen. Kajdosa, Bartosa i Sazalsky’ego.

 

POLSKA AAR

16-28 lutego 1950

odcinek 297

The final contest
(Finałowa rozgrywka)​

Świat​

Gorki, 24 lutego;

Kolejne tajne spotkanie Stroessnera ze Stalinem. Obecni są także Wiaczesław Mołotow i Manuel de la Alcala, ambasador GPMG w ZSRR.

Stroessner: (…)premierze Stalin, nam zależy na tym, abyście zaatakowali aliantów równo wtedy kiedy my to uczynimy, nie chcemy żadnych przestojów, bo to odbije się na naszych szansach wygrania tego konfliktu. Słyszałem różne opinie na temat daty waszego faktycznego dołączenia po naszej stronie, chciałbym aby to było tylko plotką.

Stalin: Związek Radziecki dotrzymuje danego słowa i mimo, że takie jak mówicie plotki się pojawiały to ja mogę zaświadczyć, że równo z wami ruszamy na aliantów. Nie ma tutaj żadnej rozbieżności między nami.

Stroessner: Chciałbym otrzymać wasze przyrzeczenia na piśmie, nie dlatego że wam nie wierzę, ale zawsze to dokument, który zobowiązuje do wykonania danych ustaleń.

Stalin: Owszem, będziecie mieć ów dokument, Mołotow przygotuje odpowiednią wersję porozumienia o stałej współpracy.

Stroessner: Na szczyt w Nezahualcoyotl wiem, że nie będziecie się mogli stawić, ale zapraszam waszego wysłannika w osobie Mołotowa. Będziemy dopracowywać szczegóły związane z przeprowadzeniem ataku na Stany Zjednoczone i przyszłością tych terenów po upadku tego kraju jak również przedstawicie nam za pośrednictwem Mołotowa swój punkt widzenia odnośnie spraw europejskich.

Stalin: Pytacie mnie o potwierdzenie wspólnego ataku, a czy ja mogę mieć gwarancję, że Giraud udzieli mi pomocy?

Stroessner: Giraud na pewno nie wymiga się od pomocy, gdy zwietrzy swój interes, mogę was zapewnić, zaraz po spotkaniu u was lecimy do Paryża, aby odebrać podobne potwierdzenie ataku zależne od warunków.

Stalin: Rozumiem, że Francja nie zdecyduje się na atak od pierwszych chwil trwania wojny w Europie i włączy się dopiero przy naszym przewidywanym zwycięstwie?

Stroessner: Takie są ustalenia, poza tym twierdzę, że dopóki nie odniesiecie przewagi militarnej tam odbywać się będą spotkania naszych przedstawicieli, dopóki będzie ona neutralna. Myślę, że zapomnieliśmy o najważniejszej rzeczy w naszej rozmowie, czy wszystko zostało już ustalone?

De la Alcala: Myślę, że ładunek powinien być już w drodze, tak zresztą wynikało z mojego wcześniejszego spotkania ze Stalinem i Mołotowem.

Stalin: Transportowiec „Marina Raskowa” powinien przybyć do Belem w Brazylii najpóźniej w trzecim tygodniu marca, nie byłoby tego prezentu gdyby nasi naukowcy nie przygotowali nam substytutu. A tak możemy się przysłużyć i waszej sprawie.

Mołotow: A ja mogę was zapewnić, panie Stroessner, że na pewno pojawię się 20 marca na spotkaniu w Nezahualcoyotl, licząc również na to, że skorzystam z waszej gościny w Cuiaba bądź Paragwaju w przypadku rozpoczęcia konfliktu przed czasem, jeśli będziemy do tego zmuszeni.

Stroessner: Istotnie, nigdy nic nie wiadomo i dlatego bądźcie spokojnie o warunki pobytu na terenach państw GPMG (…)

Spotkanie Stalin-Stroessner w Gorkach.​

Sytuacja międzynarodowa zaczyna się zaostrzać. Szwedzki dziennik „Dagens Nyheter” zamieszcza w jednym artykule znamienny tytuł „Świat tonie”, w którym przedstawia hipotetyczne zestawienie strat wśród ludności cywilnej po obydwu stronach w przypadku użycia bomb atomowych. Wnioski napisane w artykule brzmią dość ponuro nawet jeżeli konflikt będzie prowadzony jedynie przy użyciu środków konwencjonalnych, których technologia znacznie się rozwinęła od ostatniego globalnego konfliktu. Dwóch dziennikarzy szwedzkich, Johann Anckarstroem i Ole-Gunnar Nyborg podaje początek kwietnia jako możliwy termin rozpoczęcia wszechświatowego Armagedonu. W podobnym tonie brzmią komentarze prasy brytyjskiej, niemieckiej, polskiej czy węgierskiej. Kraje neutralne pozornie mało obchodzi spodziewany konflikt, a w ich dziennikach prasowych można bardziej odnaleźć rozżalenie z powodu bierności osoby sekr. gen. OPD, aby móc jeszcze spróbować zatrzymać to, co wydaje się tak nieuchronne. Tym bardziej, że Brytyjczycy rozpoczęli już prace nad budową bomby wodorowej…

Tajny raport dotyczący prowadzonych prac technologicznych w Wielkiej Brytanii.

Wojny i zagrożenia pokoju – luty 1950

-kolejne spotkanie Stroessnera ze Stalinem zdaje się potwierdzać, że oba sojusze ruszą na aliantów jednocześnie, powodując wielkie zaskoczenie i zamęt w początkowym okresie wojny. Alianci spodziewają się bowiem bardziej zagrożenia ze strony ZSRR, aniżeli podwójnego ataku bloku państw Ameryki Łacińskiej oraz Sowietów i to wykonanego w tym samym czasie.​

Kraj​

W Polsce czuć już atmosferę konfliktu, taki sam nastrój niepewności i oczekiwania można zauważyć w krajach nadbałtyckich. Nie zatrzymuje to jednak procesu formowania nowych sił zbrojnych, a przy końcu lutego polskie wojsko lądowe wzbogaca się o trzy dywizje. 25 i 27 lutego zostają sformowane 22. i 23. Dywizja Piechoty nowego wzoru umundurowania i uzbrojenia (wz.51), co będzie miało zapewne przełożenie w efektywności ataku i spodziewanej obrony. Obie dywizje zostały dołączone do 1. Korpusu Inflanckiego gen. Ducha pod Święcianami by w razie potrzeby skutecznie bronić dostępu do Łotwy i Litwy wojskom sowieckim. Kolejna dywizja, to na prędce sformowana 1. Ochotnicza Wołyńska Dywizja Obrony Narodowej przydzielona do 1. Korpusu Poleskiego gen. Mossora stacjonującego pod Łunińcem.

Najnowsza polska dywizja piechoty.​

Wywiad zagraniczny próbuje jeszcze pewnych operacji, głównie na Dalekim Wschodzie, gdzie fiaskiem kończy się założenie siatki agenturalnej w Dem. Rep. Chin, Korei czy w Indiach. Sukces natomiast spotyka wywiadowców we Francji, co ma duże znaczenie w sytuacji bloku alianckiego, jako że dyktatura Giraud została uznana przez sprzymierzonych jako sprzyjającą ogólnemu chaosowi na świecie i raporty o stanie armii tego kraju są bardzo pożądane. Druga połowa lutego to również dwie umowy handlowe z sojusznikami, Ukrainą i Indonezją. Pierwsza z nich wznawia dostawy stali do Polski, druga zaproponowała spore ładunki rzadkich minerałów.

Pierwszy raport o stanie francuskiej armii.


Umowa z Ukrainą.​

Tallinn, 20 lutego;

Z rozmowy między dow. sił zbrojnych Estonii, gen. Veermaa a marsz. Andersem, dow. polskich sił zbrojnych.

Gen. Veermaa: (…)mam nadzieję, że wspólnymi siłami zdołamy uratować demokrację w krajach nadbałtyckich. Moi żołnierze są zdyscyplinowani i nie patrzą z niepokojem w przyszłość jak te posiłki czechosłowackie, które przybyły nas bronić.

Marsz. Anders: Myślę, że należy dać im czas na oswojenie się z tą nową sytuacją, po drugie zmiana klimatu też swoje robi. Mamy przecież także ciągle zimę.

Gen. Veermaa: Istotnie, ale od żołnierzy wymagam większej karności i zdyscyplinowania, a nie ciągłego marudzenia pod nosem, do tego nie przywykłem i nie przywyknę.

Marsz. Anders: Panie Generale, może i oni zbyt często marudzą na warunki i otoczenie, ale jeżeli w boju nie będą ustępować ambicją i poświęceniem wojskom estońskim czy polskim, to ich wcześniejsze zachowanie nie będzie miało żadnego znaczenia.

Gen. Veermaa: Ufam, że tak się stanie. Jak doniesienia waszego wywiadu, czy coś się zmieniło od tamtej pory?

Marsz. Anders: Wiemy na pewno, że Stroessner w przeciągu tygodnia planuje rozmowy ze Stalinem i Giraud, domyślamy się treści ich rozmów, może chodzić o przyśpieszenie momentu wybuchu wojny.

Gen. Veermaa: Francja jest w stanie nas zaatakować od drugiej strony?

Marsz. Anders: Nie wiemy tego dokładnie, prowadzone są rozmowy, tyle można powiedzieć na tą chwilę. Weryfikacja naszych domysłów nastąpi w momencie wojny.

Gen. Veermaa: Jeżeli Francja nas zaatakuje wspólnie z Sowietami, nie będziemy mogli liczyć na niemieckie posiłki, co skomplikuje naszą sytuację na froncie.

Marsz. Anders: Sądzę, że tym co teraz posiadamy możemy ten front ustabilizować, chociaż na tyle, na ile przyjdzie nam czekać na posiłki z Wielkiej Brytanii czy USA (…)

 

POLSKA AAR

1-15 marca 1950

odcinek 298

The last mission
(Ostatnia misja)​

Świat​

Pierwsza połowa marca stoi pod znakiem trzech misji szwajcarskiego dyplomaty, Dietricha Bautza, który będąc delegatem swojego kraju na obradach OPD w Bostonie i widząc nieporadność i nieudolność sekretarza generalnego tej organizacji, próbuje ze wszech miar nie dopuścić do wybuchu straszliwej wojny, która z całą pewnością może być prowadzona za pomocą broni jądrowej i jej wybuch może nastąpić lada chwila. Szwajcarowi udaje się uzyskać zgodę na spotkanie ze Stalinem i Stroessnerem…

Moskwa, Kreml, 3 marca;

Bautz w rozmowie ze Stalinem.

Bautz: (…)macie przecież wolną rękę w Azji Centralnej, a konflikt na Dalekim Wschodzie, gdy waszym przeciwnikiem była Japonia przegraliście na własne życzenie. Narody europejskie chcą żyć w pokoju, czy chcecie powtórzyć kolejną hekatombę ofiar z poprzedniej wojny?

Stalin: Przede wszystkim wtedy zostaliśmy zdradziecko zaatakowani przez państwa kapitalistyczne, które nie mogły znieść tego, że ich wpływy skurczyły się do jedynie połowy kontynentu. Nie naszą winą jest też teraz fakt, że zbroją się na naszej zachodniej granicy, dążąc chyba do odwetu, zapewne chcą teraz zniszczyć nasz kraj do reszty. A my tylko okopujemy się na granicy, myśląc o lepszej niż wówczas obronie.

Bautz: Pojawiają się na Zachodzie dokumenty, które świadczą o tym, że w państwach które mieliście pod swoją kontrolą sprawowaliście skrajnie autorytarne rządy, posuwając się do fizycznej eliminacji przeciwników politycznych.

Stalin: Dziwne, żeby jeszcze o nas mieli dobrze pisać, jeżeli zaatakowali nas w imię demokracji, komunizm wcale nie jest wypaczonym ustrojem, daje wszystkim pracę, a proszę porównać to teraz jak się ma do reguł tzw. państw demokratycznych, gdzie istnieje niby wolny rynek ale także spore bezrobocie. A opozycja jeżeli ucieka się do mordów, grabieży i prób zamachu stanu to jak ma być traktowana wg Pana? Nie mogliśmy pozwolić na pobłażanie jej występkom.

Bautz: Zostawmy to bo zboczyliśmy z właściwej dyskusji, apeluję do Pana premierze Stalin, aby nie ulegał Pan antyamerykańskiej i jednocześnie antyalianckiej fobii pochodzącej zapewne z innego kontynentu jak mniemam. OPD jest w stanie wypracować porozumienie, które umożliwi obydwu stronom wzajemne dogadanie się.

Stalin: Jako warunku zażądamy powrotu do granic sprzed wybuchu III wojny światowej (…)

Cuiaba, główna siedziba GPMG, 6 marca;

Bautz w rozmowie ze Stroessnerem.

Stroessner: (…)Panie Bautz, racja nie zawsze jest po stronie silniejszych, niech Pan zauważy jak postąpiły kraje skandynawskie jak Brytyjczycy użyli atomu wobec bezbronnych Chińczyków, których mogli zasypać bronią konwencjonalną. Mimo tego że wygrywali to chcieli pokazać butę i pychę, czy tego również Pan broni?

Bautz: Racja jest jak zwykle pośrodku, Panie Przewodniczący. Musi Pan zatem wiedzieć, że jeżeli wasz sojusz odważy się podnieść rękę na Stany Zjednoczone, to nie wykaraskacie się z tego nigdy, nawet jeżeli zmienicie nazwisko i adres. Zawsze będziecie ścigani jako burzyciel pokoju.

Stroessner: Podejrzewamy atom i u Amerykanów. Zapewne Brytyjczycy zdążyli im już przekazać śmiercionośne prezenty. Jeżeli mówi Pan o zbrodniach wobec pokoju, niech Pan pamięta przede wszystkim kto zrzucił pierwsze w historii bomby atomowe na tym świecie, a po drugie która strona rozpoczęła wojnę z Sowietami w latach 40-tych XX wieku. GPMG nie ma nic do ukrycia, staramy się jedynie wyrwać z OPD kraje, które są notorycznie pomijane i lekceważone, a u nas odzyskają pozycję i prestiż. Taki np. Meksyk, czołowe kraje północnej części Ameryki Łacińskiej, starał się o status stałego członka tej organizacji. Jego kandydatura przepadła ponieważ wybrano RFN, kraj, którego obywatele byli wrogami całego cywilizowanego świata jeszcze nie tak dawno!

Bautz: Możliwe jest, że OPD popełnia błędy, ale nie robi ich tylko ta organizacja, która nic nie robi! Odnoszę wrażenie, że chcecie wywołać następną wojnę, aby położyć kres ustrojowi demokratycznemu i wywołać falę dyktatur na świecie. Nie tędy droga, obywatele świata przede wszystkim chcą żyć w pokoju, a po drugie wg reguł demokratycznych z pięcioprzymiotnikowymi wyborami i pełnymi prawami wyborczymi.

Stroessner: A ja dalej będę twierdził, że to OPD usiłuje nas sprowokować do wywołania konfliktu. Nie dalej jak tydzień temu mieliśmy do czynienia z napadem na pograniczne miasteczka meksykańskie ze strony amerykańskiej. Dwa tygodnie temu w Albuquerque w Stanach Zjednoczonych zamordowano całą 7-osobową meksykańską rodzinę, a dom pokryto napisami „Sługusy GPMG”. Któż tu dąży do radykalizacji nastrojów?

Bautz: Zawsze znajdzie się jakiś margines czy to po stronie OPD czy GPMG usiłujący wprowadzić jeszcze większą nerwowość w poczynaniach obydwu organizacji. Ze swej strony usiłuje zaprosić Pana, Stalina i sekr. gen. OPD na rokowania w Genewie

Stroessner: Ja ze swej strony chciałbym Pana zaprosić do Nezahualcoyotl na 20 marca, tam będzie Pan miał okazję zobaczyć następne dowody „dobroci” Jankesów (…)

Boston, główna siedziba OPD, 12 marca;

Bautz w rozmowie z Maniu.

Bautz: (…)Panie Sekretarzu Generalny! Jeżeli tylko dobra wola OPD zwycięży, jest Pan w stanie w imię dobra ogółu, a chodzi o światową społeczność, zmusić do rezygnacji z posiadania broni atomowej USA czy Wielką Brytanią. Być może to właśnie determinuje poczynania GPMG, redukcja sił zbrojnych mogłaby uratować kraj przed totalną zagładą ludzkości i zdegenerowaniem środowiska naturalnego.

Maniu: Wysuwaliśmy już wiele propozycji dialogu między OPD a GPMG, również między OPD a stroną sowiecką. Do tej pory czekamy na odpowiedź. Z naszej strony uczyniono już wszystko, pierwszy krok my mamy za sobą, a cóż uczyniła druga strona?

Bautz: Rząd szwajcarski proponuje Genewę jako miejsce ostatecznych rokowań, o dacie i miejscu wiedzą i Stalin i Stroessner. Jeżeli obrady genewskie mają zatrzymać wojnę to będzie to ostatni moment na to, aby tak właśnie uczynić. 15 marca jesteśmy przygotowani na wasze przybycie.

Maniu: Ja mogę zagwarantować, że będę obecny, ale obawiam się, że Sowieci i GPMG nie dali Panu takiej gwarancji.

Bautz: Wciąż mam nadzieję, na to, że ludzkość bez przeszkód przeżyje rok 1950 i sądzę, że oni myślą tak samo (…)

Dietrich Bautz przeliczył się jednak, na spotkanie w dniu 15 marca w Genewie przybył tylko sekretarz generalny OPD, tak jak zresztą obiecał. Stroessner i Stalin ostatecznie postawili swoje bloki militarne poza margines i swoją nieobecnością przypieczętowali czekający świat złowieszczy los wojny. Bautza natomiast znaleziono martwego w pokoju hotelowym w późnych godzinach wieczornych tego samego dnia. Policja szwajcarska nie ustaliła do tej pory czy było to zabójstwo czy raczej samobójstwo…

Wizyty Bautza w Moskwie, Cuiaba i Bostonie odbyły się znacząco za późno…


Jeden z ostatnich meldunków wywiadowczych o stanie sił zbrojnych ZSRR.​

Finlandia, jeden z krajów graniczących z Sowietami nie zdecydowała się na zmianę rządu, licząc już zapewne dni do rozpoczęcia nowego konfliktu w Europie, który tym razem może mieć również opłakane skutki dla całej Skandynawii. Premierem pozostaje zatem Karl-August Fagerholm, a prezydent Juho-Kusti Paasikivi próbuje utrzymać poprawne relacje z Sowietami, którzy już wkrótce ruszą na aliantów…

Stagnacja rządowa w Republice Finlandii.​

Kraj​

Warszawa, Belweder, 10 marca;

Prezydent Raczkiewicz w rozmowie z premierem Mikołajczykiem.

Mikołajczyk: (…)dane wywiadowcze mówią wyraźnie, że we Francji trwa kryzys polityczny, a na prowincji wręcz huczy od antyrządowych wystąpień.

Raczkiewicz: Póki Giraud rządzi twardą ręką, póty nie należy się spodziewać większych przetasowań politycznych w tym kraju, a zatem my możemy spać spokojnie i koncentrować się na powstrzymaniu Sowietów.

Mikołajczyk: Pójdę jeszcze dalej i wysunę hipotezę, że jeżeli Giraud zdecyduje się wypowiedzieć wojnę RFN, a zatem aliantom to może być szybko obalony przez generalicję.

Raczkiewicz: Chyba, że nie wykorzysta przyszłej wojny do wzmocnienia swojej pozycji o ile oczywiście będzie odnosił sukcesy za sukcesami. Inaczej będzie jeżeli bomba atomowa trafi Paryż.

Mikołajczyk: Wtedy los Giraud jest przesądzony, zastanawiam się, czy Brytyjczycy nie powinni już się desantować na wybrzeżu belgijsko-holenderskim aby trochę postraszyć Francuzów przed polityką tworzenia faktów dokonanych.

Raczkiewicz: To właśnie mogłoby przyśpieszyć bieg działań dyplomatycznych w tamtym regionie Europy. Skoro Giraud jest praktycznie pod kreską, wszystko może wyprowadzić go z równowagi.

Mikołajczyk: A zatem pozostaje nam czekać na reakcję Francji?

Raczkiewicz: Musimy wytrwać najgorszy okres sowieckiej nawały i z ufnością patrzyć w stronę granicy niemiecko-francuskiej, że jednak nie dojdzie do otwarcia kolejnego frontu (…)

Zimowy krajobraz na wschodniej granicy Polski, Ukrainy i państw nadbałtyckich wkrótce może ustąpić pola nadchodzącej wiośnie.​

Władze Polski wprowadziły częściową mobilizację mężczyzn w wieku od 18 do 40 lat, w razie konieczności górna granica wieku będzie znacząco podniesiona. Podobnie postępują Litwa, Łotwa i Estonia oraz Ukraina. 2 i 3 marca tracą ważność krótkoterminowe umowy handlowe o dostawie stali i rzadkich minerałów przez Ukrainę i Indonezję. Parę dni później w Warszawie gości szef sztabu amerykańskich sił zbrojnych, gen. Omar Bradley, który po oficjalnym przywitaniu w stolicy wizytuje wybrany odcinek obrony wsch. granicy RP pod Łunińcem. Kończąca się zima zapowiada bardzo gorącą wiosnę…

Skutek wizyty amerykańskiego gościa.​

 

POLSKA AAR

16-31 marca 1950

odcinek 299

The mascarade in Nezahualcoyotl
(Maskarada w Nezahualcoyotl)​

Świat​

Nadszedł w końcu długo oczekiwany dzień 20 marca, czas nadzwyczajnej sesji państw sojuszu GPMG w Nezahualcoyotl na przedmieściach Ciudad de Mexico. Oprócz głów państw krajów Ameryki Łacińskiej skupionych w sojuszu, Stroessner zaprosił na to spotkanie również dziennikarzy z krajów skandynawskich (Otto Larsen z Danii, Gustaf Lillestroem ze Szwecji, Moritz Ravenacher z Finlandii, Haakon Johannson z Norwegii), aby móc przedstawić im żelazne dowody na to, że Stany Zjednoczone szykują się do wojny atomowej. Państwa skandynawskie jako bezstronne w tym całym zamieszaniu miały poprzez swoich dziennikarzy móc wpłynąć na rządy pozostałych krajów europejskich nie będących w sojuszu alianckim i w ten sposób spowodować kolejny kryzys w OPD. Oczywiście w zamyśle Stroessnera miało to doprowadzić nawet do zbrojnego wystąpienia danych bloków militarnych przeciw aliantom w Europie…

Nezahualcoyotl, 20 marca;

Z mowy otwierającej nadzwyczajną sesję GPMG.

Stroessner: (…)rządy tych krajów, widząc anachronizm w toku sprawowania władzy w Organizacji Paktu Demokratycznego opuściły blok zawiści i zawiedzionych obietnic, skupiając się w naszej organizacji i sojuszu. Nie było im łatwo podjąć tą decyzję, ale gdy przekonały się, że wśród nas nie grozi im wciągnięcie w żadną wojnę, ani w żadną chybioną interwencję uznały fakt opuszczenia OPD i dołączenia do GPMG jako prawdziwie trafny wybór. Obecnie GPMG skupiająca 18 państw, w tym piętnaście trwale złączonych sojuszem może pochwalić się tym, że od początku trwania tej organizacji nigdy nie wysuwano wobec państwa trzeciego żadnych żądań terytorialnych. Tutaj muszę podziękować wielkiemu nieobecnemu tej konferencji, premierowi ZSRR, Józefowi Stalinowi, który dowiódł hartu ducha wytrzymując presję aliancką od zakończenia III wojny światowej. Jest obok mnie jego wysłannik, ludowy komisarz spraw zagranicznych, Wiaczesław Mołotow, który jest rękojmią tego, że podjęte tu decyzje będą miały charakter wiążący również dla państw nie będących w ścisłym sojuszu z GPMG. Witam głowy państw Ameryki Łacińskiej, z prezydentem Brazylii Getulio Vargasem i prezydentem Argentyny, Juanem Domingo Peronem na czele. Witam też przedstawicieli prasy zagranicznej, a w szczególności dziennikarzy ze Skandynawii. Boleję jednak nad stratą wyśmienitego dyplomaty szwajcarskiego, Dietricha Bautza, który niestety nie dożył do otwarcia tej konferencji, byłby zapewne jej wielką ozdobą (…)

W ciągu tych dziesięciu dni konferencji w Nezahualcoyotl, która składała się z porannej części otwartej i popołudniowo-wieczornej części zamkniętej przedstawiciele prasy krajów neutralnych mogli dowiedzieć się na podstawie referatu prezydenta Meksyku, Avili Camacho i przewodniczącego GPMG, Stroessnera o prześladowaniach ludności meksykańskiej na południu USA, o utrudnieniach dla obywateli panamskich w Strefie Kanału, zarządzanej przez Amerykanów, o dążeniach USA do wojny poprzez podanie informacji o posiadaniu dwóch bomb atomowych czy też o notorycznych manewrach floty na wodach w Zatoce Meksykańskiej. Część dziennikarzy dała się oczywiście nabrać na te rewelacje szyte grubymi nićmi i w mig nadała do swoich agencji prasowych, aby w dziennikach wielu krajów europejskich ukazywały się artykuły czy felietony świadczące o tym, że alianci szykują się do rozprawy z GPMG i ZSRR.

Nezahualcoyotl, 29 marca, godziny wieczorne;

Stroessner w rozmowie z Mołotowem.

Stroessner: (…)jest to nasze ostatnie spotkanie przed rozpoczęciem inwazji, pamiętajcie o tym, że macie przestrzegać porozumienia, a zwłoka w ataku na europejskich aliantów nie może wynieść więcej niż jeden dzień.

Mołotow: Jesteśmy gotowi już nawet i w tej chwili, jakim wspólnym mianem nazwiemy naszą operację sprawiedliwego losu?

Stroessner: Można by było dać wspólną nazwę jaką proponujecie czyli „Sierp i młot”, ale osobiście optuje za tym abyśmy nazwali nasze wspólne działania wojenne nazwą „Atakiem Prawdy”. Tamto miano brzmi nieco propagandowo, a te przede wszystkim jest przejrzyste.

Mołotow: Data rozpoczęcia inwazji nie zmieniła się?

Stroessner: Wszystko bez zmian, narody świata zbudzą się w tej jednej sekundzie, minucie i godzinie odwetu za wszelkie nieprawości Zachodu. Godzina „Ypsylon” nadchodzi dla nich.

Mołotow: Stalin ma życzenie zaprosić was jak to się już wszystko skończy na wspólną defiladę w Berlinie.

Stroessner: Z miłą chęcią przyjmę te zaproszenie, nie obejdzie się jednak bez strat w pierwszym tygodniu wojny. Camacho nie jest całkiem gotowy do prowadzenia konfliktu, ale naszym najważniejszym zadaniem na obecną chwilę będzie zdobycie Kanału Panamskiego i uniemożliwienie swobody flocie amerykańskiej. To jesteśmy w stanie uczynić. Od was zależy więcej, dlatego do końca roku chętnie już bym widział was i Francuzów na gruzach demokracji krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Od tej pory wszelkie nasze kontakty będą odbywać się na terenie Francji, moi wysłannicy będą się udawać na pokładzie portugalskiego statku handlowego „Torre” odchodzącego cyklicznie z Fortalezy do Lizbony, aby stamtąd przedostać się do Francji. Kontakty w Perpignan co 23 dni, zawsze o 16.00 w hotelu „Pyrenees”, niech wasz człowiek nigdy się nie spóźni, bo będziemy musieli przerwać kontakt, a łącza radiowe między naszymi blokami od chwili wybuchu konfliktu będą wyłączone dla pozbawienia orientacji przeciwnika co do naszych wspólnych zamiarów. Z chwilą dołączenia Francji do sojuszu nasze kontakty odbywać się będą w hiszpańskiej Tarragonie w hotelu „San Carlos”, również w takich samych odstępach co w Perpignan. Znakiem rozpoznawczym mojego wysłannika będzie wpięty czerwony goździk w żółtą marynarkę (…)

Europa przy końcu marca.​

Wojny i zagrożenia pokoju – marzec 1950 ​

-fiasko misji szwajcarskiego dyplomaty z pierwszej połowy marca oznacza, że świat już niedługo stanie w obliczu kolejnej wojny światowej. Nerwowe wyczekiwanie i doniesienia wywiadu z obydwu stron sprawiają, że wszyscy są pewni, że konflikt wybuchnie z początkiem wiosny.​

Kraj​

Brześć n/Bugiem, 26 marca;

Z rozmowy marsz. Andersa z emerytowanym marsz. Sikorskim.

Marsz. Anders: (…)kiedy zaczną się wiosenne roztopy, spodziewamy się rozpoczęcia walk na froncie z Sowietami. Najważniejsze, że wzmocniliśmy obronę Kijowa, a na północy mamy niewielką przewagę.

Marsz. Sikorski: Mam do Ciebie prośbę, nie szarżuj siłami jakie masz, dąż do stabilizacji frontu i czekaj wytrwale na posiłki z Niemiec lub brytyjsko-amerykańskie. Najważniejsze aby nie stracić kontroli nad państwami nadbałtyckimi, bo to może mieć wielce negatywne zjawiska w dalszym ciągu zdarzeń w tej części Europy.

Marsz. Anders: Jak wynika z doniesień wywiadu Sowieci jednak obsadzili Leningrad, a już miałem nadzieję, na desant z naszej strony na ten teren.

Marsz. Sikorski: Nie ma co się podpalać za bardzo, wojna z Sowietami będzie długa i ciężka i dopóki nie pozbawi się ich głównych centrów przemysłowych w ich europejskiej części dopóty losy wojny w Europie będą bez przerwy się wahać.

Marsz. Anders: Romerowi nie udało się przekonać Rumunii, Jugosławii i Austrii do polityki ścisłej neutralności w przypadku wybuchu wojny w Europie.

Marsz. Sikorski: Można mieć tylko nadzieję, że te wszystkie nacje mają trochę oleju w głowie i nie posuną się do tego, aby zaatakować osłabioną Czechosłowację czy Węgry. A my możemy potrzebować znacznie więcej dywizji czechosłowacko-węgierskich do powstrzymania sowieckiego natarcia.

Marsz. Anders: Ich ogólnikowość pozostawia duże pole manewru, zapewne, gdy Sowieci osiągną przewagę mogą ów fakt wykorzystać bez litości dla nas i naszych sojuszników.

Marsz. Sikorski: Rumunia ma uzasadnione pretensje terytorialne do Węgier, a Austriacy mogą z kolei myśleć o odrodzeniu monarchii, ale tylko takie moje dywagacje (…)

Misje Romera w Bukareszcie (16-18.III.),


Belgradzie (19-21.III.)


i Wiedniu (22-24.III.) nie przynoszą spodziewanych rezultatów.​

Działania polskiego wywiadu w tym gorącym okresie dyplomatycznym koncentrują się na umieszczaniu agentów i zakładanie siatek szpiegowskich w krajach-członkach GPMG oraz ważnych państwach azjatyckich. Z wielu prób udaje się tylko ta jedna w Meksyku, dzięki czemu polscy sztabowcy mogą poznać czym obecnie dysponują siły lądowe tego kraju. Próby umieszczenia agentów w krajach azjatyckich kończą się fiaskiem. Trzeba też wspomnieć o jednych z ostatnich umów handlowych w okresie pokoju, jaki podpisał rząd RP z Indonezją. Chodzi oczywiście o dostawę rzadkich minerałów (26., 30.III.).

Siatka wywiadowcza w Meksyku.​

 

POLSKA AAR

1-15 kwietnia 1950

odcinek 300

The “Ypsylon” hour
(Godzina Ypsylon)​

Świat/Kraj​

Ostatnią jednostką sił zbrojnych sformowaną przed wybuchem wojny stała się Dziśnieńska Dywizja Obrony Narodowej, którą przypisano do 1. Korpusu Inflanckiego (4.IV.). Dzień wcześniej straciły ważność krótkoterminowe umowy o dostawie rzadkich minerałów przez Indonezję. 1 kwietnia naukowcy z Centralnego Okręgu Przemysłowego zakończyli prace nad silnikiem turboodrzutowym i rozpoczęli badania nad pakietem poświęconym praktycznemu zastosowaniu tegoż silnika. Dwanaście dni później Państwowe Zakłady Inżynieryjne kończą pracę nad projektem dotyczącym naprawy urządzeń i pojazdów wojskowych. Ich kolejne zadanie to wyprodukowanie pojazdu pancernego nowego typu.

Ostatni projekt badawczy rozpoczęty przed wybuchem wojny.


Pierwszy projekt badawczy zakończony w trakcie trwania wojny.​

7 kwietnia 1950 roku o 5 rano wojska sowieckie przekroczyły granicę Ukrainy na całej jej długości. Celami pierwszych ataków wojsk komunistycznych stała się wschodnia część tego kraju z miastami takimi jak Konstantinowsk, Surowikino i Bokowskaja. Wróg przedsięwziął też kroki do szybkiego przejęcia ufortyfikowanego Kurska oraz Wyszhorodu (korpus gen. Anisimowa), otwierając sobie tym samym drogę na Kijów. Posiłkowe oddziały węgierskie (m.in. gen. Jany) oraz ukraińskie dywizje wycofują się też na Priłuki, blokując dostęp do Kijowa od prawej flanki. Na północy sytuacja wygląda nieco inaczej, dzięki przewadze jaką mają wojska alianckie. Przede wszystkim ruszają dywizje estońsko-czechosłowackie (gen. Jaakson) na Kingisepp, zmuszając sowiecki garnizon tego miasta do kapitulacji. To dobry prognostyk przed czekającą ofensywą na Leningrad. Podobnie dzieje się na kierunku walk blisko południowych wybrzeży jez. Pejpus, gdzie dywizje estońskie, litewskie, łotewskie i czechosłowackie pod wspólnym dowództwem gen. Vacietisa przystępują do natarcia na Psków. Marszałek Maczek próbując zaś pomóc osłabionemu ukraińskiemu skrzydłu kijowskiemu realizuje plan ofensywy na Bobrujsk z udziałem 1. i 2. Korpusu Białoruskiego i 1. Korpusu Poleskiego. Wszystkie te ataki kończą się powodzeniem sił alianckich, co może doprowadzić do zupełnego wygrania bitwy granicznej. Jednak najgorsza sytuacja tyczy się wschodnich ziem ukraińskich, którym grozi nawrót sowietyzacji.

Najazd sowiecki na Ukrainę, 7 kwietnia, 5 rano.


Przegrana bitwa graniczna w okręgu kijowskim.


Bitwa pod Bobrujskiem.​

Polskie okręty podwodne stacjonujące w portach Polskiej Afryki Zachodniej (ORP Sokół, ORP Ryś) i Brytyjsko-Polskiego Somalilandu (ORP Wilk, ORP Orzeł) wyszły w morze i rozpoczęły dozorowanie wybrzeży obydwu kolonii.

Tego samego dnia na kontynencie amerykańskim rozgorzał największy konflikt od czasów wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych. Sojusz Grupy Porozumienia z Mato Grosso (Brazylia, Argentyna, Paragwaj, Urugwaj, Kolumbia, Meksyk, Wenezuela, Panama, Salwador, Haiti, Dominikana, Gwatemala, Nikaragua, Boliwia, Chile) wypowiedział wojnę USA, Kostaryce i Hondurasowi, oszczędzając Ekwador, Peru i Kubę z prostej przyczyny, ponieważ pierwszym zadaniem jest zdobycie Kanału Panamskiego. Wojska meksykańskie rozpoczęły ofensywę na Kalifornię i Teksas, rozpoczynając od uderzenia piechoty gen. Zapaty Very z kierunku Mexicali na San Diego. Wojskom panamskim nie udaje się zająć natomiast Strefy Kanału i broniący się tam 138. Korpus USA gen. Lucasa rozbija w kontrataku przeciwnika. Droga do Panama City stoi otworem. Z drugiej strony Kanału Panamskiego stoi jednak siedem kolumbijskich dywizji piechoty gen. Rojasa Pinilli, które nie zamierzają doprowadzić do upadku dyktatury Jimeneza Brina. Na nieszczęście dla Panamczyków w stronę ich stolicy wyruszają Kostarykańczycy, korzystający z obrania innego celu przez wojska nikaraguańskie maszerujące w stronę Tegucigalpy.

Zacięte walki o przejęcie kontroli nad Strefą Kanału Panamskiego.​

Sytuacja międzynarodowa: parlament Republiki Południowej Afryki nie zdecydował się wesprzeć wspólnej sprawy GPMG i ZSRR, wypowiadając tej ostatniej stronie wojnę (8.IV.), czyli tym samym zrywając wszelką współpracę z GPMG, której członkiem są Sowieci. 9 kwietnia kraje Konferencji Bałkańskiej (Jugosławia, Rumunia, Grecja) wypowiedziały się przeciw terroryzowaniu kontynentu amerykańskiego przez kraje GPMG co jednoznacznie oznaczało postawienie się w stan wojny z tą organizacją. Podobnie postępuje 10 kwietnia Pakt Iberyjski (Hiszpania, Portugalia), który nawet idzie dalej w swoim oświadczeniu, mówiąc o dążności do przywrócenia ładu kolonialnego na tych terenach. Wszystko to ma oczywiście kontekst społeczny i bardziej ma odwrócić uwagę społeczeństwa tych krajów od problemów gospodarczych.

RPA występuje z GPMG jednocześnie odmawiając współpracy z OPD.​

Kronika wojny morskiej: działania flot dalekomorskich dotyczą w obecnej formie jedynie rejonu Karaibów, wybrzeży Ameryki Centralnej i Południowej. Już 8 kwietnia dochodzi do jednej z pierwszych bitew morskich w której flota amerykańska napotyka stojące na drodze do przeszkodzenia w desancie okręty marynarki wojennej Dominikany i Salwadoru. Na wodach Mayaguana Passage, samoloty z lotniskowca USS „Black” zatapiają dominikański niszczyciel „San Felipe”, a niszczyciel USS „Amor” celnym trafieniem posyła na dno salwadorski kontrtorpedowiec „San Salvador”. Tego samego dnia wydostającą się z Morza Karaibskiego flotę USA próbuje powstrzymać marynarka wojenna Meksyku, co kończy się fiaskiem (zatonięcie niszczyciela „Orizaba” wskutek celnego ognia niszczyciela USS „Caymans”). 9 kwietnia na wodach Mayaguana Passage dochodzi do kolejnej bitwy morskiej z udziałem flot USA i Haiti, jednak kończy się ona remisem. Po południu jednak ponowne spotkanie flot niszczy dominikańskie nadzieje na doprowadzenie do desantu i zajęcia Jamajki. Transportowiec „Manzanillo” zostaje zmuszony do samozatopienia, a kolejny „Dr Javier Lopez” zostaje zatopiony przez niszczyciel USS „Mary”. W tym samym czasie w Zatoce Hondurasu toną dwa meksykańskie transportowce „San Carlos” i „Diaz” zatopione przez samoloty z lotniskowców USS „Philadelphia” i „United States”. 10 kwietnia pierwsze zwycięską batalię odnotowuje marynarka sojuszu GPMG, a konkretnie Panamy, zmuszając niszczyciel USS „Shane” do odwrotu (Rów Chilijski). W Zatoce Fonseca tonie salwadorski niszczyciel „Volcan Izalco” zupełnie rozbity przez nalot bombowców z USS „Abraham Lincoln”. 11 kwietnia na wodach Zatoki Wenezueli niszczyciel bandery tego kraju – „Isabela” tonie w niewyjaśnionych okolicznościach, najwidoczniej wskutek wejścia na minę. Flota Salwadoru przygotowuje się do dokonania desantu na Strefę Kanału Panamskiego, ale samoloty z lotniskowców USS „Forrestal” i „Coral Sea” skutecznie udaremniają te plany topiąc trzy transportowce przeciwnika – „Quadros”, „Suarez” i „Navajo”. 12 kwietnia marynarka wojenna Haiti zostaje zmuszona do odwrotu w akwenie Antyli, a blisko Curacao dochodzi do bitwy morskiej z udziałem wenezuelskich i amerykańskich okrętów. Samoloty z USS „Hornet” niszczą transportowiec „San Fernando”, a przy okazji niszczyciel „Navarro”. Lotnicy z USS „Philippine Sea” zatapiają pod Cape Gracias a Dios nikaraguański transportowiec „Marino”. 13 kwietnia w Cieśninie Magellana króluje panamska marynarka wojenna, która zmusza amerykański niszczyciel „Edwin” do wycofania się. Największy port Nikaragui - Puerto Cabezas pada ofiarą licznych bombardowań, a jednym ze skutków jest zatonięcie transportowca „San Felipe” wskutek ataku bombowców z USS „Philippine Sea”. Dzień 14 kwietnia okazuje się do tej pory najczarniejszym dniem dla flot państw Ameryki Centralnej. U wybrzeży Nikaragui ulega samozatopieniu niszczyciel floty tego kraju – „El Jicano”. W Zatoce Fonseca z powodu wielu uszkodzeń toną salwadorski niszczyciel „San Luis” i meksykański niszczyciel „Cortes”. Na dodatek u przyl. Gracias a Dios lotniskowce USS „Randolph”, „Bunker Hill” i „Hornet” urządzają rzeź nikaraguańskim niszczycielom. Od bezpośrednich trafień toną aż cztery – „San Juan”, „San Miguel”, „Yuscaran”, „San Rafael”, a pozostałe trzy (Jinotega, Velasco, Omar) zostają zatopione przez własne załogi. 15 kwietnia w obliczu zdobycia Portu Panama przez wojska kostarykańskie w morze wychodzą dwa niszczyciele „Ciudad de Panama” i „Marques”. Dostają się one pod lufy pancerników USS „Ohio” i „South Dakota”, co przesądza o ich losie.

Na froncie wschodnim wojska ukraińskie (gen. Heistermann von Ziehlberg) nie dają rady zatrzymać Sowietów na Krymie i ulegają im w bitwie o Kercz. W tym samym czasie (8.IV.) Polska Flota Bombowa marsz. Rayskiego bombarduje pozycje wroga pod Mińskiem, jednakże dzień później atak czterech dywizjonów sowieckich myśliwców odrzutowych oznacza dla niej katastrofę, której skutkiem jest zniszczenie jakże wielce zasłużonego, słynnego Dywizjonu Warszawskiego. Resztki lotnictwa bombowego wracają przez lotnisko w Lidzie do Warszawy. Ukraińcy poczynają się wycofywać ze wschodniej części kraju, przy czym 10 kwietnia dochodzi do przekazania większości dywizji pod polskie dowództwo z racji lepszego skoncentrowania obrony okręgu kijowskiego. Również spora część Bundeswehry przekazana jest pod polskie władanie podczas walk na froncie wschodnim, aktualnie trwa ich marsz w stronę terenu działań wojennych (139 dywizji). Posiłki czechosłowackie i węgierskie nie są w stanie zatrzymać wroga pod Konotopem (9.IV.) ani Ostrogożskiem. Organizowana jest obrona Kijowa i Priłuk przed nadciągającymi wojskami sowieckimi, ściąga się cztery dywizje z granicy z Rumunią. 10 kwietnia wojska polskie gen. Sosnkowskiego wkraczają do Bobrujska, a korpus litewski gen. Plechaviciusa opuszcza okręg wileński udając się w stronę Mołodeczna. Pierwszy atak wojsk polsko-czechosłowackich na Mińsk kończy się jednak niepowodzeniem, wkrótce dojdzie do kolejnego. Na północy, wojska państw nadbałtyckich i Czechosłowacji wygrywają bitwę o Psków i wkrótce rozpoczyna się bój o lotnisko w Opoczce. Sosnkowski i Mossor próbują rozwinąć w tym czasie ofensywę na Mozyrz, aby zlikwidować niebezpieczny sowiecki nawis nad Kijowem, ale natarcie kończy się niepowodzeniem. Udaje się natomiast druga próba ataku na Mińsk. Wojska sowieckie tymczasem zdołały już opanować Surowikino i Bokowskaję na wsch. Ukrainie. 15 kwietnia wojska łotewskie zajmują lotnisko w Opoczce, a Estończycy i wspierający ich wojska czechosłowackie pokonują raz jeszcze Sowietów pod Kingisepp. W morze wyrusza lotniskowiec ORP „Władysław IV” oraz gros polskiej floty nawodnej z misją desantu polskiej dywizji w Leningradzie i Kronsztadzie. Tego samego dnia samoloty z trzech niemieckich lotniskowców „Graf Zeppelin”, „Deutschland” i „Seydlitz” rozpoczynają naloty na sowiecką bazę morską w Murmańsku.

Sytuacja na froncie wschodnim w dniu 15 kwietnia.


Amerykanie domyślili się, kto odpowiada za intrygi GPMG wobec Zachodu i czym prędzej zaakcentowali swoje niezadowolenie oraz dali przykład ukazania swojej potęgi zrzucając bombę atomową na Nowosybirsk (9.IV., 2 w nocy).​

Na froncie amerykańskim armia kolumbijska gen. Pinilli rusza w końcu ze swoich stanowisk i atakuje 138. Korpus USA gen. Lucasa, który zostaje zmuszony do kapitulacji blisko Strefy Kanału Panamskiego. Tym samym trwa wyścig z czasem o to, kiedy uda się wojskom kolumbijskim przejąć ten ważnie strategiczny teren, czy też może Amerykanie ponownie desantują się w pobliże Kanału. Siły meksykańsko-gwatemalskie gen. Chacona de Leon rozbijają opór wojsk honduraskich pod Tegucigalpą i maszerują by ją zdobyć. Amerykańskie bombowce przez początkowe dni konfliktu skupiają się na nalotach na meksykańskie miasta (Chihuahua, Monclova, Villahermosa) oraz na Gwatemalę i Puerto Cabezas w Nikaragui. 14 kwietnia dochodzi do zatrzymania pochodu Meksykanów (gen. Palafox) na terytorium Hondurasu Brytyjskiego, gdzie lądują trzy dywizje amerykańskie dowodzone m.in. przez gen. Wooda i Chase. Amerykanie zmuszają do odwrotu siły gwatemalskie dowodzone przez marsz. Arbenz Guzmana i tym samym sytuacja Meksyku staje się coraz trudniejsza. Dodatkowo wojska kostarykańskie (gen. Zamora) doprowadziły do zdobycia Panamy, a w Strefie Kanału wylądowały następne dwie dywizje amerykańskie (gen. Wallace, Hidges). O szybkim zdobyciu Kanału przez siły GPMG nie ma już zatem mowy.

Ofensywa wojsk kolumbijskich (poddanych pod dowództwo brazylijskie) na Kanał Panamski.


Sytuacja na dzień 15 kwietnia w Ameryce Centralnej.​

Cuiaba, 11 kwietnia;

Stroessner w strzępie rozmowy z szefem wywiadu GPMG, Juanem Sanchezem.

Stroessner: (…)straciliśmy bezpieczny kontakt z Sowietami wskutek wypowiedzenia nam wojny przez Hiszpanów i Portugalczyków, musimy koniecznie podnieść zdobycze dla Giraud, aby przystąpił do wojny wcześniej, rozumiesz?

Sanchez: Tym bardziej, że Bundeswehra zamierza udać się na front wschodni. Mamy swoich agentów we Włoszech i w Bagdadzie, za odpowiednie sumy i obietnice mogą zdziałać wiele.

Stroessner: Dostaniesz się do Giraud jak najszybciej i przekażesz mu, że daje mu wolną rękę w Hiszpanii i Portugalii, daje mu też prawo do objęcia kontroli nad wszelkimi ziemiami afrykańskimi jakie zdoła zdobyć. RPA nas zdradza, więc słodsza będzie moja zemsta. Rusz też agentów w Rzymie i Bagdadzie, chociaż prędzej ugną się iraccy bonzowie aniżeli Republika Włoska, ale i im możemy zagwarantować wiele. W tym dokumencie masz to co proponuje Układowi Alpejskiemu i Paktowi Islamskiemu. Śpiesz się! (…)

 

POLSKA AAR

16-30 kwietnia 1950

odcinek 301

Apocalypse
(Apokalipsa)​

Świat/Kraj​

16 kwietnia 1950 roku przechodzi do historii jako dzień jeszcze większej internacjonalizacji obecnego konfliktu. Trzy bloki militarne: Unia Francuska (Francja, Baskonia, Maroko, Tunezja, Federacja Malgaska, Afryka Równikowa, Wielki Gabon, Gwinea, Federacja Mali, Benin-Sahel, Kamerun), Pakt Islamski (Irak, Syria, Liban, Egipt, Libia, Arabia Saudyjska, Oman, Jemen, Jordania) i Układ Alpejski (Austria, Włochy) wypowiadają posłuszeństwo demokracji, a dwa ostatnie bloki ponadto opuszczają OPD. Francja dąży do zdobycia wszystkim ziem z wielkiego dziedzictwa Karola Wielkiego, Austria marzy o odzyskaniu wpływów w Niemczech i restauracji wielowiekowej monarchii habsburskiej, Włochy chcą dominować na Morzu Śródziemnym, a kraje islamskie zamierzają stworzyć niepodległą Palestynę i przejąć kontrolę nad Kanałem Sueskim. Republika Południowej Afryki oficjalnie wypowiada wojnę krajom GPMG, a czyni to również 16 kwietnia.

Front zachodni/afrykański: 16.IV. - O godzinie 2 w nocy ambasador Francji w Londynie składa premierowi Churchillowi deklarację o stanie wojny między oboma krajami, który zaistnieje za trzy godziny. W tym samym czasie generalissimus Giraud, przywódca Państwa Francuskiego przenosi swoją siedzibę z Paryża do Troyes w obawie przed atakiem atomowym ze strony Brytyjczyków. Sytuacja wojsk alianckich na froncie zachodnim jest bardzo zła, część wojsk niemieckich jest już w drodze na front wschodni, a Belgii bronią jedynie cztery dywizje, tyle samo zresztą co jeszcze parę dni temu Luksemburga, przy czym trzy luksemburskie dywizje są w już w drodze do Polski. Jeszcze gorsza sytuacja panuje na ziemiach holenderskich, gdzie siły zbrojne są dopiero w trakcie formowania. Wróg ma więc ułatwione zadanie i jego atak następuje w krytycznym momencie dla aliantów. Najszybciej wojskom francuskim udaje się zmusić siły luksemburskie do odwrotu na teren Niemiec. Jednocześnie także następuje atak wojsk marsz. de Gaulle’a na belgijskie Ghent, aby tym samym zająć całe wybrzeże belgijskie i odciąć ich od ewentualnej pomocy alianckiej, oraz natarcie sił marsz. Juina na osłabione brakiem wielu dywizji Fryburg w Badenii. Wojska niemieckie próbują przejść do kontrataku, nacierając na Strasbourg, ale silna obrona tego miasta, kierowana przez marsz. de Monsaberta, nie pozwala na przeważenie szali zwycięstwa na korzyść aliantów. Co gorsza, sami Francuzi kontratakują i to skutecznie w Zagłębiu Saary, zmuszając Niemców do wycofania. Francuskie bombowce dokonują nalotu na brytyjski reaktor atomowy pod Birmingham, aby jak najbardziej spowolnić prace nad produkcją kolejnych bomb jądrowych.

Francuska ofensywa w Zagłębiu Saary.


Nalot na reaktor atomowy k/Birmingham. ​

17.IV. – wojska francuskie kontynuują ofensywę w stronę belgijskiego wybrzeża morskiego i zdobywają Ghent. W tym samym czasie zajmują również Fryburg w Badenii. 18.IV. - armia marsz. Koeltza zdobywa Luksemburg, a jego kolega marsz. de Monsabert rozbija ostatnie pierścienie obrony Saarbruecken i również wkracza do miasta. Francuzi przejmują w błyskawicznym tempie kontrolę nad Mons i Namur, a de Gaulle wygrywa kolejne starcie z Belgami, tym razem pod Antwerpią. Bruksela zostaje ogłoszona miastem otwartym. Niemcy próbują kontratakować w Zagłębiu Saary (gen. Andersen), a Francuzi rozpoczynają marsz w stronę Zagłębia Ruhry. Tego samego dnia paryski parlament jednogłośnie przyjmuje uchwałę o aneksji Luksemburga do Wielkiej Francji. 19.IV. – Niemcom udaje się przepędzić wojska francuskie z Zagłębia Saary. 20.IV. – niemiecki kontratak na Fryburg również kończy się powodzeniem i ofensywą w stronę tego miasta. Belgowie tracą Brukselę, a ich opór pod Antwerpią staje się beznadziejny wobec ofensywy marsz. Leclerca de Hautecloque’a. Koeltz gromi aliantów w Zagłębiu Ruhry, utrata Kolonii staje się już kwestią czasu. 21.IV. – alianci wygrywają kolejne starcie pod Fryburgiem, jednak wiadomością dnia staje się zrzucenie przez Amerykanów bomby atomowej na Paryż. Truman chce w ten sposób ukarać wiarołomnego Giraud za butę, zdradę i pychę. Punktualnie o godz. 12.00 nad Paryżem zabłysło drugie Słońce, strat jeszcze nie policzono. Teraz Francuzi nie mają już nic do stracenia, a walka z nimi będzie coraz trudniejsza, gdyż walczyć będą z niesamowitą determinacją do odwetu i zemsty.

Paryż stał się pierwszym miastem europejskim, który doświadczył straszliwych skutków użycia bomby atomowej.​

22.IV. – trwa francuska ofensywa na Antwerpię, a wojsk belgijskie cofają się w nieładzie. Niemcom udaje się odzyskać Fryburg i Zagłębie Saary, ale na środkowym odcinku frontu Francuzi atakują już ich pozycje pod Akwizgranem, miastem-symbolem dla idei Giraud o wskrzeszeniu imperium Franków. Francuzi w odwecie za zniszczenie Paryża dokonują nalotu bombowego na Portsmouth, a ich flota wychodzi w morze i od tej pory będzie sprzymierzeńcem sił GPMG w działaniach na Karaibach i w Kanale La Manche. 23.IV. – wojska francuskie twardo się bronią pod Kolonią i kolejne niemieckie kontrataki nie są w stanie zmienić tego faktu. 51 dywizji niemieckich rusza na Strasbourg, a na północy Francuzi atakują już holenderskie Eindhoven. Jednak tutaj zdążyły przyjść na czas siły obronne, cofnięte z rozkazu udania się na front wschodni. Siły niemiecko-belgijsko-luksemburskie zdołały powstrzymać wroga. Przy końcu dnia Francuzi są już w Antwerpii. 24.IV. – wojska niemieckie próbują w dalszym ciągu wyprzeć Francuzów z Zagłębia Ruhry, ale okazuje się to niemożliwe. Udaje się jedynie kolejne starcie pod Strasbourgiem, a niemiecka obrona w Zagłębiu Saary nie wytrzymuje francuskiej kontrofensywy gen. Grandsarda. 25.IV. – alianci kontynuują marsz w stronę Alzacji i Lotaryngii, Francuzi zaś ponawiają ataki na Akwizgran. Wciąż też toczą się walki pod Kolonią i w Zagłębiu Saary. 26.IV. – wojska francuskie docierają do Rotterdamu, z którego to miasta wypierają ich Niemcy stacjonujący pod Eindhoven. 27.IV. – w dalekiej Algierii Fr. wybucha regularna wojna partyzancka, czego przykładem jest bitwa o Oran, cały region jest wysoce zrewoltowany, co może mieć duże znaczenie dla dalszego kształtu frontu zachodniego. Dywizje amerykańskie gen. Bradshawa i Hodge wygrywają starcie pod Ifni w Maroku i przechodzą do ofensywy. Korpus gen. von Behra w pięknym stylu odpiera silne francuskie natarcie (marsz. Koeltz) na Eindhoven. Niestety, tuż obok alianci muszą się wycofać z Essen. Brytyjskie lotnictwo dokonuje nalotu na port w Breście. 28.IV. – wojska francuskie wkraczają do Akwizgranu, idea odnowienia Cesarstwa Franków coraz bliższa. 29.IV. – Niemcy wygrywają kolejne starcia pod Strasbourgiem i podobnie jak Brytyjczycy bombardują Brest. Polscy żołnierze należący do 2. Dywizji Wojsk Kolonialnych Somali Pol. otrzymują rozkaz przejęcia terytorium Afarów i Issów de facto Somali Fr. (Dżibuti). W ciągu tych kilkunastu dni na froncie afrykańskim największą aktywność przejawiają wojska belgijskie, które w niedługim czasie mogą zmusić do kapitulacji Gabon i Afrykę Równikową. W równym stopniu działania wojsk nigeryjskich mogą przynieść skutki w postaci sukcesów w Kamerunie czy Nigrze. Beniński korpus piechoty jest blisko zdobycia Lagos i to chyba jedyny sukces Unii Fr. na tym kontynencie. 30.IV. – marszałek Juin rozpoczyna wielką ofensywę w kierunku na Dortmund, ostatnie większe miasto w Zagłębiu Ruhry. Los frontu zachodniego jest w tym momencie wysoce niepewny…

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym na koniec kwietnia.​

Front wschodni: 16.IV. – siły ukraińsko-brytyjskie powstrzymują sowieckie natarcie na Konstantinowsk oraz pod Czernihowem, Sowieci odnoszą zwycięstwo pod Boguczarem. Wojska ukraińsko-brytyjskie powoli tworzą coś w rodzaju drugiej linii frontu tj. pozornego wycofywania się i przedłużania w czasie sowieckiej ofensywy, chociaż na posiłki z Niemiec nie ma już co liczyć. Wojska litewsko-łotewsko-polskie wygrywają starcie pod Połockiem. 17.IV. – polski desant w postaci Korpusu Królewieckiego (gen. Kukiel) rozpoczyna walki o przejęcie kontroli nad Leningradem i Kronsztadem, a za przeciwnika ma 60. Dywizję Piechoty Górskiej gen. Rodina. Port w Murmańsku w dalszym ciągu pada ofiarą nalotów bombowców z niemieckich lotniskowców. Sowieci wygrywają następne starcie pod Konstantinowskiem na wsch. Ukrainie. 18.IV. – próba opanowania Leningradu przez wojska polskie kończy się niepowodzeniem. 19.IV. – Gen. Duch i Orlik-Rueckemann próbują przesunąć nieco linię frontu od granic łotewskich i usiłują zmusić do odwrotu Sowietów pod Orszą. Niestety, siły marsz. Budionnego okazują się mocniejsze i trzeba całe przedsięwzięcie zarzucić z powodu zbyt dużej dysproporcji sił. Sowieci przystąpili też do kontrofensywy pod Bobrujskiem, zmuszając wojska gen. Sosnkowskiego do wycofania się z tego terenu. 20-23.IV. – dni dziwnego zastoju na froncie wschodnim, być może Stalin prowadził w tym czasie negocjacje z Giraud, 22 kwietnia z Morza Bałtyckiego w kierunku Zatoki Biskajskiej i Oceanu Atlantyckiego wychodzi lotniskowiec ORP „Władysław IV” w asyście siedmiu dużych niszczycieli. Lekki krążownik ORP „Dragon” wraz z transportowcem „Wilia” oraz sześć okrętów podwodnych nadal przebywają na Bałtyku. 24.IV. – wojska ukraińsko-brytyjskie kontynuują wycofywanie się ze wsch. części Ukrainy. Litewski korpus gen. Musteikisa zdobywa Połock, a czechosłowacki korpus gen. Beranka po zdobyciu Gdowa rozpoczyna natarcie w stronę Ługi, chcąc zamknąć drogę ucieczki Sowietom z Leningradu. Sowieci rozbijają ukraińską obronę Rostowu n/Donem i przechodzą do natarcia. 25.IV. – w stronę frontu wschodniego zmierza piętnaście dywizji niemieckiej Bundeswehry, których agresja francuska zastała już na ziemiach polskich. 26.IV. – to co stanie się teraz, na zawsze przejdzie do annałów historii wojen światowych. Brytyjczycy o godz. 9 rano dokonują ataku atomowego na Moskwę. Stalin przeczuwając najgorsze, jeszcze przed rozpoczęciem wojny przeniósł swoją siedzibę do Gorek na wschód od Moskwy. Kreml i Plac Czerwony natomiast są obecnie jedynie wspomnieniem. Czechosłowacki korpus gen. Beranka ściera się pod Ługą z nadchodzącą do Leningradu dywizją dowodzenia, słynną sowiecką Stawką pod dow. gen. Rybałki.

Brytyjski nalot na Moskwę.​

27.IV. – Sowieci wściekle atakują pod Kurskiem, zmuszając Ukraińców do wycofania się, a gen. Beranek odnosi zwycięstwo w walce ze Stawką pod Ługą. 28.IV. – inne siły czechosłowackie zdobywają Kingisepp, a do portu wpływa transportowiec ORP „Wilia”, który wyokrętowuje Korpus Królewiecki. 29.IV. – wojska marsz. Maczka wchodzą do opustoszałego Mińska, a gen. Beranek ostatecznie zdobywa Ługę, zamykając Sowietów w pułapce pod Leningradem. 30.IV. – Sowieci zmuszają Ukraińców do wycofania z Ostrogożska. Do Zatoki Ryskiej wpłynęły cztery amerykańskie transportowce, wiozące gotowe wzmocnienia na jakże potrzebujący front wschodni. Polacy, Czesi i Słowacy rozpoczynają bitwę o Leningrad, która kończy się kapitulacją ugrupowania gen. Rodina. Miasto znajdzie się w ręku aliantów w maju.

Natarcie alianckie na Leningrad.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu kwietnia.​

Front amerykański: 16.IV. – Honduras rządzony przez Ariasa Candino i Kostaryka rządzona przez Picado Michalskiego podpisują układy o dołączeniu do sojuszu alianckiego, dzięki czemu wzrośnie ich bezpieczeństwo. Nadal neutralność zachowuje Kuba, Ekwador i Peru. Amerykańskie lotnictwo rozrzuca ulotki nad Maracaibo wzywając żołnierzy Kolumbii i Wenezueli do poddania się, dokonuje też nalotów na Managuę i Barquisimeto. Wojska amerykańskie śmiałym atakiem przebijają się pod Hermosillo, zmuszając dywizje gen. Sillera do wycofania się. Kostarykański parlament po zgodzie udzielonej przez Stany Zjednoczone dokonuje aneksji Panamy. 17.IV. – desant brytyjsko-amerykański (76. Korpus gen. Barnetta) na terenie Cuyuni w Gujanie powstrzymuje ofensywę wojsk wenezuelskich. Amerykanie dokonują nalotu na port w Santo Domingo. 18.IV. – siły amerykańskie rozbiły Meksykanów (gen. Quiroga) pod Tampico. 19.IV. – pod Cuyuni w Gujanie Bryt. desantuje się już 18 dywizji alianckich. Trwają naloty na kolumbijskie i wenezuelskie miasta (Maracaibo, Barranquilla). 20-21.IV. – wojska alianckie znajdujące się w Gujanie przypuszczają atak na niewielki korpus wenezuelski znajdujący się w Ciudad Guyana we wsch. części tego kraju i odnoszą zwycięstwo. 22.IV. – Amerykanie wkraczają do Chihuahua, a bomby spadają tego dnia na Puerto Cabezas w Nikaragui oraz Maracaibo. 23.IV. – kolejny sukces amerykański to przejęcie miasta Monclova w płn. Meksyku. Managua po raz kolejny staje się ofiarą amerykańskich nalotów. 24-25.IV. – wojska brazylijskie powstrzymują marsz aliantów na płn. część Amazonii, by wkrótce nie wytrzymać trudu kolejnego natarcia sprzymierzonych i przejść do odwrotu. Ciudad Juarez i Tampico w ręku Amerykanów, głównie dzięki kunsztowi gen. Stilwella. Ofensywa na Puebla również kończy się powodzeniem. Gen. Bradley zdobywa Mexicali. 26.IV. – Amerykanie rozpoczynają cykl nalotów na francuską bazę marynarki wojennej na Martynice (Fort de France). 27.IV. – wojska brytyjskie zdobywają Gwatemalę i obalają prokomunistyczny rząd Arbenza Guzmana, tymczasowo za zgodą OPD będą sprawować kontrolę nad terytorium całego tego kraju. Pod Nogales w Meksyku, wielkie słowa uznania należą do amerykańskiego korpusu pancernego gen. Boatnera, który radzi sobie z przeważającymi siłami wroga. Wojska meksykańskie wypierają Brytyjczyków z Gwatemali i wygrywają starcie pod San Salvador. 28-30.IV. – fala nalotów amerykańskiego lotnictwa na haitańskie Port-au-Prince.

Sytuacja na froncie amerykańskim na koniec kwietnia.​

Front bliskowschodni: 16.IV. – o 4 w nocy siły syryjsko-libańskie, jordańskie, saudyjskie i egipskie ruszają na spotkanie wojsk OPD w Palestynie i aby przejąć jak najszybciej kontrolę nad Kanałem Sueskim. Oznacza to wojnę całego bloku państw Paktu Islamskiego z aliantami. Flota brytyjska, która wypływając z Malty, szykowała się zapewne do desantu na południową Italią, znajduje się obecnie pod Aleksandrią i tam dochodzi do kilku prób opanowania tego miasta, ale wszystkie kończą się one porażkami wskutek silnego oporu armii egipskiej. Wobec tych trudności Brytyjczycy zmierzają w stronę portu w Tel-Aviv-Yafo, aby tam wyokrętować 22 dywizje piechoty i jeden korpus pancerny gen. Nicholsona. Posiłki brytyjskie ocaliły w ten sposób państwowość izraelską, jako, że kraje islamskie obrały sobie ten właśnie kraj za pierwszy cel na drodze do osiągnięcia dominacji na Bliskim Wschodzie.

Moment desantu wojsk brytyjskich w Izraelu.​

17-18.IV. – po wylądowaniu część wojsk brytyjskich przechodzi pod kontrolę dowództwa izraelskiego i rozpoczyna się marsz w stronę okręgu Gazy, a zarazem Kanału Sueskiego, by nie wpadł w ręce Egipcjan. Czołgi gen. Nicholsona i izraelski korpus gen. Glorowitza zajmują Gazę. 19.IV. – w stronę Suezu zmierzają obecnie 3 egipskie dywizje piechoty gen. Salima Paszy. Pod Ejlatem dochodzi do boju spotkaniowego wojsk izraelskich (gen. Adam) z saudyjskimi, górą pozostają obrońcy tego terenu. 20-21.IV. – dwie bitwy pod Hajfą otwierają nowy front na Bliskim Wschodzie, dywizje libańsko-syryjskie (gen. Sziszakli) wygrywają ze skromnymi siłami izraelskimi w tym rejonie. Korpus gen. Glorowitza zajmuje tymczasem kolejne miasto na Płw. Synaj – El-Arisz. 22-23.IV. – ofensywa wojsk izraelskich w Jordanii przy dużej pomocy wojsk brytyjskich (gen. Clark) przynosi nareszcie owoce zwycięstwa w postaci wkroczenia do Ammanu. 24.IV. – wojska egipskie gen. El-Hakeema okazują się lepsze od czołgów Nicholsona w I bitwie o Suez. 25.IV. – generał Glorowitz i jego korpus armijny zdobywają południe płw. Synaj z miastem Szarm el-Szejch. 26.IV. – OPD godzi się na tymczasową okupację Jordanii przez wojska izraelskie. Brytyjczycy natomiast odnoszą pełne zwycięstwo w II bitwie o Suez, chociaż miesza się to z porażką na północy, gdzie Hajfa wpadła w ręce wojsk syryjsko-libańskich. 27.IV. – wojska islamskie odpierają wszelkie ataki izraelskie na Hajfę. 28-30.IV. – w rejonie Suezu znajduje się już jedenaście brytyjskich dywizji piechoty i jeden korpus pancerny.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu kwietnia.​

Front południowy: przed godziną 4 w nocy, 16 kwietnia wojska austriackie przekroczyły granicę Węgier, RFN i Czechosłowacji występując z ideą jednoczenia dawnych ziem monarchii habsburskiej. Pomagają im w tym Włochy, licząc w konsekwencji na supremację w basenie Morza Śródziemnego oraz dominację na Bałkanach. Pierwsze ataki austriackie nie mogły się powieść, obrońcy Gyoru, Bawarii czy Bratysławy bez trudu odparli te ataki. Wojska czechosłowacko-niemieckie (marsz. Krejcl) przystępują natomiast bez chwili wahania do ataku na Linz i Hollabrunn, tak aby maksymalnie przybliżyć się do Wiednia. 17.IV. – wojska włosko-austriackie (gen. Hickmann) próbują po raz kolejny zdobyć Bratysławę, ale twarda obrona czechosłowacka i tym razem sprawuje się bez zarzutu. 18-19.IV. – nie mogąc przebić się w głąb Moraw, siły włosko-austriackie gen. Beyera konstruują atak na węgierskie Gyor, którego obrońcy tym razem nie są w stanie zatrzymać wroga. Niemcy powstrzymują kolejne natarcie państw Układu Alpejskiego w Alpach Bawarskich. 20.IV. – alianci wchodzą do Linzu, jednak nie mogą się utrzymać tu długo z racji niewielkich sił. 21.IV. – oddziały włosko-austriackie zajmują Gyor, a Węgrzy gorączkowo wzmacniają obronę Budapesztu. Napastnicy wypierają również aliantów z Linzu, gdy ci próbują dokonać wzięcia z marszu Wiednia, ale Dunaj staje się przeszkodą nie do przejścia. 22.IV. – rządowi brytyjskiemu nie udaje się manipulacja światowej opinii publicznej odnośnie faktu agresji włosko-austriackiej, dzień wcześniej nastąpił wszak atak atomowy na Paryż. 23-24.IV. – kolejna bitwa o Wiedeń przynosi zwycięstwo wojskom alianckim, trwa również marsz wojsk niemieckich w stronę utraconego Linzu. 25.IV. – Linz ponownie pod kontrolą oddziałów alianckich, a przybyłe wojska biorą też udział w walkach na przedpolach Wiednia. 26-27.IV. – Włosi i Austriacy rozpoczęli ofensywę w Bawarii, czego skutkiem jest niestety przegrana w okolicach Monachium i Friedrichshafen. 28.IV. – wojska nieprzyjaciela przejmują kontrolę nad płd. część Bawarii z Monachium. 29-30.IV. – walki o Friedrichshafen kończą się utratą również tego terytorium na rzecz sił przeciwnika. Wojska niemieckie wkraczają w końcu do Wiednia, ale dostają się pod silny ostrzał artyleryjski i muszą się wycofać za Dunaj.

Szturm Wiednia.

Kronika wojny morskiej​

16.IV. – koło przylądka Horn amerykańskie niszczyciele zmuszają do ucieczki nikaraguańskie kontrtorpedowce; w Zat. Wenezuelskiej lotniskowce US Navy zmuszają do ucieczki wenezuelską flotyllę niszczycieli; na wysokości Kłajpedy na Morzu Bałtyckim dochodzi do bitwy morskiej między polską a wenezuelską flotą, która kończy się ucieczką 4 niszczycieli wroga; u przyl. Gracias a Dios samoloty z lotniskowca „Bon Homme Richard” zatapiają nikaraguański niszczyciel „Rosalinda”, a lotniskowiec USS „Keasarge” niszczy niszczyciel „Abelardo” należący do floty tego samego państwa; w Zat. Hondurasu bombowce z USS „Bunker Hill” i „Leyte” posyłają na dno 2 niszczycieli floty Nikaragui – „Sinna” i „Luis Fargo”, trzeci – „Cabora” dokonuje aktu samozatopienia; na środkowym Atlantyku w basenie angolskim brazylijski rajder „Sao Paulo” bierze na cel swoją pierwszą ofiarę – niszczyciel USS „Mayor”; w Kanale La Manche dochodzi do pierwszych bitew morskich a pierwsze straty odnotowują marynarki wojenne Francji i RFN: francuski okręt podwodny „Odin” zniszczony przez lekki krążownik „Cottbus”, niemiecki okręt podwodny „U-6” zatopiony przez francuskiego niszczyciela „Peugeot”; na Antylach Amerykanie zmuszają do odwrotu flotę Dominikany; w drugiej bitwie tego samego dnia w Zat. Wenezuelskiej wskutek bomb z USS „Saratoga” tonie niszczyciel „Maracaibo” należący do floty Wenezueli; Amerykanie zmuszają jednostki włoskie do odwrotu na akwenie należącym do Zat. Salerno.

Pierwsza bitwa morska z udziałem polskiego okrętu wojennego w IV wojnie światowej. ​

17.IV. – dużo starć zakończonych remisami bez strat po obydwu stronach – na Antylach, gdzie samo pojawienie się amerykańskich lotniskowców zmusza do ucieczki dominikańskie niszczyciele; w Zat. Cagliari, gdzie flota francuska przepędza amerykańskie kontrtorpedowce; na akwenie Basenu Płn-Gwatemalskiego to z kolei Amerykanie zmuszają do ucieczki flotę argentyńską; tak samo się dzieje koło wysp Juan Fernandez, gdzie do odwrotu zmuszą okręty marynarki wojennej Chile; blisko arch. Wysp Zawietrznych tonie haitański niszczyciel „Ayve” zatopiony przez samoloty z USS „Abraham Lincoln”.

18.IV. – starcia w Zatoce Gdańskiej, dokąd wpłynęły dwa argentyńskie niszczyciele, zakończone ich ucieczką oraz bitwa morska w Zat. Fonseca, gdzie Amerykanie zmuszają od odwrotu niszczyciele Salwadoru.

19.IV. – u wybrzeży Mostaghanem w Algierii flota francuska zmusza do ucieczki brytyjskie niszczyciele; w Zat. Hondurasu amerykańskie lotniskowce robią to samo z okrętami gwatemalskimi; na Antylach tonie dominikański niszczyciel „Charlotte” wobec nalotu z USS „Saratoga”; w Kanale La Manche pojawia się flota Chile, która wzbudza panikę wśród Royal Navy, stąd pierwsze przegrane starcie; w Zat. Wenezueli tonie niszczyciel „Junior” (samoloty z USS Coral Sea), a w starciu uczestniczą też honduraskie okręty; w Zat. Gujany niszczyciel USS „Hawk” zatapia swojego argentyńskiego odpowiednika – „Corazon”.

20.IV. – na Morzu Liguryjskim dochodzi do pierwszej całościowej porażki floty amerykańskiej wobec spotkania z włoskimi niszczycielami – „Artigliere” doprowadza do zatonięcia dwa krążowniki lekkie USS „Milwaukee” i „Cincinnati”, a „Zeffiro” zatopił niszczyciel USS „Johnny”; Brytyjczycy odpędzają flotę brazylijską z okolic Brestu; w Zat. Wielka Syrta włoskie bombowce okrętowe niszczą niszczyciel HMS „Mermaid”, a niszczyciel „Centauro” topi kolejny, HMS „Chelsea”; u wybrzeży Rotterdamu marynarka holenderska święci triumfy, zmusza do odwrotu francuskie okręty i zatapia dwa sowieckie okręty podwodne – „SZCZ-134” i „SZCZ-139” (niszczyciel Dordrecht).

21.IV.– flota amerykańska doprowadza do ucieczki okręty nikaraguańskie w Zat. San Jorge; tonie w Zat. Wenezuelskiej niszczyciel „Osman” zatopiony przez bombowce z USS „Philadelphia”; Zat. Adeńska staje się natomiast areną zmagań floty francuskiej i brytyjskiej, wygrywa ta druga; w Zat. Coronado Kostarykańczycy mają swój mały sukces, ich niszczyciel „Victoria” zniszczył salwadorski kontrtorpedowiec „Emil Sanchez”.

22.IV. – u przyl. Gracias a Dios amerykański lotniskowiec „Hornet” zatopił nikaraguańskiego niszczyciela „Teupasenti”; haitańska flota umyka przez Amerykanami na Wyspach Zawietrznych; wenezuelski niszczyciel „Clement” zostaje zatopiony przez samoloty z lotniskowca USS „Red” na Antylach; w Cieśninie Magellana Argentyńczycy zmuszają od odwrotu amerykański krążownik lekki i niszczyciel; na Morzu Liguryjskim znowu górą Włosi, ich niszczyciel „Lupo” zatopił amerykańskiego niszczyciela „St.John’s”; u wybrzeży hiszpańskiej Murcji osiada na mieliźnie francuski lekki krążownik „La Gallisoniere”.

23.IV. – pierwszy kontakt floty hiszpańskiej i chilijskiej na korzyść tej pierwszej w Zat. Kadyksu, ale jednak bez strat; w Zat. Wenezueli tonie dominikański niszczyciel „Vasquez” zatopiony ogniem artyleryjskim niszczyciela USS „Emerich”; w Zat. Gabes zostaje trafiony i eksploduje niszczyciel HMS „Berkeley”, a jego pogromcą jest włoski niszczyciel „Zeffiro”; na wysokości Amsterdamu polska, holenderska i niemiecka flota biorą udział w bitwie morskiej z salwadorskimi niszczycielami, z których jeden z nich „Sabaria” zostaje wyeliminowany z walki wskutek wejścia na minę; na Morzu Liguryjskim Brytyjczycy tracą kolejnego niszczyciela, HMS „Nubian” zostaje zatopiony przez włoskiego odpowiednika „Lupo”.

24.IV. – na płn. Antylach tonie wenezuelski niszczyciel „Puerto Ayacucho” zatopiony przez pancernik USS „Ohio”; w Zat. Pena niszczyciel USS „Sam” torpeduje meksykańskiego kontrtorpedowca „Ortiz”; na Morzu Liguryjskim wielka klęska Brytyjczyków, tracą aż 6 niszczycieli – HMS „Express”, „Sikh”, „Arran”, „Cossack”, „Tuguegarao”, „Malcolm”, które padają ofiarą bomb oraz niszczycieli „Alvise de Mosto” i „Zeffiro”; podczas nalot na port w Santo Domingo tonie haitański niszczyciel „Otreo” (USS Bennington); w Zat. Wenezuelskiej amerykańska flota zmusza do wycofania niszczyciele bandery tego kraju; w Kanale La Manche niemiecka Kriegsmarine doprowadza do ucieczki okręty flagi Salwadoru.

25.IV. – w Zat. Wenezuelskiej samoloty z USS „Theodore Roosevelt” niszczą haitański niszczyciel „Amaro”; u wybrzeży Sierra Leone sowieckie okręty podwodne zmuszają do odwrotu amerykańskie transportowce chcące dokonać desantu na Gwineę.

26.IV. – w Zat. Gabes dwa włoskie niszczyciele „Lanciere” i „Centauro” zatopiły brytyjski niszczyciel „Blanche” i lekki krążownik „Cardiff”; w porcie Fort de France na Martynice samoloty z USS „Philadelphia” dopadły trzon francuskiej floty wojennej, toną krążownik ciężki „Tourville” i lotniskowiec „Bearn”, lekki krążownik „Duguay-Trouin” wyleciał na minie.

27.IV. – na Antylach tonie kolejny francuski lekki krążownik „Jeanne d’Arc” zatopiony przez USS „Philadelphia”; w Zat. Hondurasu amerykańskie okręty wojenne zmuszają do ucieczki flotę Gwatemali; argentyński niszczyciel „Nicodem” tonie u przyl. Gracias a Dios, zniszczony przez USS „Hornet”, a w drugiej połowie dnia toną tam jeszcze trzy kolejne niszczyciele floty Argentyny – „Cabari”, „Morales” (samozat.) i „Destructor” zbombardowane przez samoloty z USS „Randolph”; w Zat. Salerno włoski niszczyciel „Lupo” niszczy dwa brytyjskie niszczyciele – HMS „Sabre” i „Basilisk”; koło Brestu flota polsko-brytyjsko-kanadyjska zmusza do odwrotu meksykańskie niszczyciele; w Zat. Tarentu amerykański lekki krążownik „Richmond” tonie wskutek wejścia na minę; na wodach Bahia Dulce amerykańskie lotniskowce „Abraham Lincoln” i „George Washington” doprowadzają do zniszczenia dwóch nikaraguańskich kontrtorpedowców „La Cruz” i „Matagualpa”; w akwenie Mayaguana Passage Amerykanie zmuszają do odpłynięcia kolejną flotyllę Nikaragui.

28.IV. – w Zat. Sao Luis niszczyciel USS „Sam” doprowadza do zatonięcia brazylijskiego transportowca „Raimundo”; blisko Kajmanów bombowce z USS „Saratoga” niszczą argentyński niszczyciel „Vasconcelos”; w Zat. Wielka Syrta włoskie bombowce zatapiają dwa amerykańskie niszczyciele „Kangaroo” i „Mitchell”; w Zat. Wenezuelskiej amerykańska flota zmusza do odwrotu flotę przeciwnika wypływającą z Maracaibo.

29.IV. – brazylijskie okręty zmuszają do wycofania się Amerykanów na akwenie Basenu Płn-Argentyńskiego; na Wyspach Zawietrznych to Amerykanie doprowadzają do odwrotu okręty argentyńskie; w Zat. Gabes pierwsze współdziałanie floty francuskiej i włoskiej – francuski okręt podwodny „Sirene” tonie wobec bomb głębinowych z HMS „Virago”, brytyjskiego niszczyciela zatapia z kolei włoski niszczyciel „Aquilone”; w Zat. Hondurasu niszczyciel USS „January” zatopił meksykańskiego niszczyciela „La Villa”.

30.IV. – starcie koło wyspy Matzel kończy się remisowo dla flot USA i Nikaragui; tak samo zresztą jak w Zat. Wenezuelskiej z okrętami haitańskimi; Kanał Peru-Chile na Pacyfiku staje się areną zmagań floty australijsko-amerykańskiej i chilijskiej, ci ostatni tracą niszczyciel „Bernardino”, a jego zabójcą jest australijski niszczyciel „Charles”.

Straty flot z okresu 7-30.IV.​

Nikaragua – 16 niszczycieli, 2 transportowce;
Wenezuela – 7 niszczycieli, 1 transportowiec;
Salwador – 5 niszczycieli, 3 transportowce;
Meksyk – 4 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 4 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 3 niszczyciele, 2 transportowce;
Haiti – 2 niszczyciele, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Chile – 1 niszczyciel;
Brazylia – 1 transportowiec.

Łącznie flota GPMG straciła 44 niszczyciele i 14 transportowców.​

USA – 4 lekkie krążowniki, 5 niszczycieli;
Wielka Brytania – 1 lekki krążownik, 14 niszczycieli;
RFN – 1 okręt podwodny.

Łącznie flota OPD straciła 5 lekkich krążowników, 19 niszczycieli i 1 okręt podwodny.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 ciężki krążownik, 3 lekkie krążowniki, 2 okręty podwodne.

ZSRR – 2 okręty podwodne.

 

POLSKA AAR

1-15 maja 1950

odcinek 302

The french cocks and soviet hammer
(Francuskie koguty i sowiecki młot)


Świat/Kraj​

Pierwszą połowę maja można właściwie skrócić w dwóch zdaniach. Zdaniach, które niestety odzwierciedlają wielką przewagę francuską na ziemiach Beneluksu oraz sowieckie apetyty na zajęcie całej Ukrainy. Wojowniczy Giraud z każdym dniem przybliża się coraz bardziej do spowodowania, aby sytuacja Republiki Federalnej Niemiec stała się dramatyczna. Komunistyczny przywódca ZSRR, Józef Stalin otrząsnął się podobnie jak Giraud z nuklearnego szoku i zmierza w kierunku wyprostowania frontu na Ukrainie, co jest szalenie niebezpieczne dla utrzymania spójności całego frontu wschodniego przez aliantów. Czasy nadchodzą trudne…

Ściśle tajne: Wielka Brytania zakończyła prace nad budową bomby wodorowej, natomiast w Stanach Zjednoczonych wciąż trwają badania nad tą najgroźniejszą bronią.

Front zachodni/afrykański: 1.V. – niemieckie dywizje feldm. Speidela rozbijają francuską obroną pod Strasbourgiem, jednocześnie korpus marsz. Juina atakuje Niemców pod Eindhoven, gdzie resztkami sił broni się gen. von Behr, który ostatecznie zmuszony jest do wycofania się pod Arnhem, w godzinach popołudniowych do Strasbourga wchodzi dziewięć niemieckich dywizji.

Generał von Behr nie był w stanie zatrzymać francuskiego natarcia na Eindhoven.​

2.V. – wojska francuskie pod dowództwem marsz. Juina wchodzą do opustoszałego Eindhoven, z drugiej strony frontu korpus marsz. Koeniga przypuszcza atak na Niemców broniących się pod Strasbourgiem, którzy muszą się wycofać na wschód. 3.V. – alianci wzmacniają obronę Amsterdamu i Hagi, jednak są to wciąż niewystarczające posiłki, aby być pewnym zatrzymania francuskiego impetu, oddziały nigeryjskie zdobywają południe Nigru z miastem Zinder (gen. Bradshaw) oraz port Douala w Kamerunie (gen. Yakubu Gowon). 4.V. – na froncie w Maroku, arabski korpus gen. Dlimi zatrzymuje amerykańskie natarcie na Sidi Ifni, wojska Federacji Malijsko-Senegalskiej będące pod francuską komendą zdobywają Bathurst, a co za tym idzie okupują już całe terytorium brytyjskiej Gambii. 5.V. – wojska francuskie rozwijają atak na Dortmund i wschodnią część Zagłębia Ruhry, oddziały niemiecko-luksemburskie z wielkim trudem odpierają natarcie, francuski marsz. Koenig przypuszcza atak na zajmowane przez Niemców Zagłębie Saary, gdzie broni się 12 dywizji piechoty, lotnictwo belgijskie dokonuje nalotu bombowego na niezniszczone przez aliantów fabryki w Luksemburgu. 6.V. – Niemcy są zmuszeni do odwrotu z Zagłębia Saary i udają się w stronę pozycji wokół Frankfurtu nad Menem, Belgowie kontynuują naloty na Luksemburg, a korpus armijny marsz. Leclerca de Hautecloque’a rusza w stronę Strasbourga będącego jeszcze nominalnie pod niemiecką kontrolą. 7.V. – siedem dywizji alianckich w Amsterdamie to niewystarczająca obrona tego miasta przed spodziewanym francuskim natarciem, ale to wszystko na co stać sprzymierzonych na ten okres czasu, Amerykanie wygrywają kolejne starcie pod Sidi Ifni w Maroku, wojska francuskie przypuszczają kolejny atak na Dortmund i tym razem zmuszają Niemców do wycofania się pod Munster. 8.V. – zacięte walki o utrzymanie kontroli nad Dortmund i Zagłębiem Ruhry przez Niemców. 9.V. – wojska francuskie znowu przypuszczają natarcie na Saarę. 10.V. – oddziały niemieckie powstrzymały impet wroga pod Saarbruecken, lotnictwo brytyjskie dokonuje nalotu bombowego na francuską bazę morską w Breście, Belgowie z kolei niszczą nie zniszczone przez Holendrów fabryki w Eindhoven, wciąż toczą się walki w Zagłębiu Ruhry. 11.V. – lotnictwo belgijskie niszczy teraz fabryki i urządzenia portowe w Rotterdamie, Francuzi zdołali w drugim rzucie swoich wojsk (gen. Kruger) wyprzeć Niemców z Zagłębia Saary, Amerykanie wygrywają kolejne starcie z oddziałami marokańskimi pod Ifni. 12.V. – ściągnięty w trybie awaryjnym marsz. Leclerc dokonuje ataku na Amsterdam, którego nie zdołały obronić wojska alianckie, do Dortmundu i Zagłębia Ruhry wchodzą wojska francuskie, gen. von Gehlen broni swoją pozycję pod Arnhem, gdzie doszło do nieprzyjacielskiej ofensywy. 12-13.V. – zacięte walki o Dortmund i Saarę. 14.V. – wojska amerykańskie zdobywają Sidi Ifni i rozbijają Marokańczyków w bitwie pod Agadirem. 15.V. – do Amsterdamu wchodzą wojska francuskie, rząd holenderski i królowa Juliana już wcześniej udali się drogą morską do Londynu, aby tam tworzyć zręby rządu emigracyjnego, trwają zacięte walki pod Utrechtem, gdzie broni się kilka belgijskich dywizji piechoty, wojska amerykańskie zajmują Port Etienne w zach. Mauretanii przybliżając się do ataku na Dakar, stolicę Federacji Malijsko-Senegalskiej.

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym w połowie maja.​

Front bliskowschodni: 1.V. – wojska izraelskie odpierają syryjsko-irackie natarcie gen. asz-Sziszakliego na Jerozolimę. 2.V. – ponowne uderzenie wojsk Paktu Islamskiego przynosi im zwycięstwo w bitwie o te ważne miasto, w pobliskiej Turcji dochodzi do zamachu stanu, prezydentem kraju przestaje być Ismet Inonu, a jego następcą zostaje Celal Bayar, a premierem Adnan Menderes, wszyscy podejrzewają kolejną intrygę Stroessnera, który być może chce pchnąć Turcję, a może i Bułgarię przeciw krajom Konferencji Bałkańskiej (Grecja, Jugosławia, Rumunia), dla państw Paktu Islamskiego ta informacja jest korzystna, bo sprawia, że nie muszą się obawiać okrążenia z północy.

Zamach stanu w Turcji i jego następstwa.​

3-9.V. – wojska brytyjskie kilkakrotnie bezskutecznie próbują zdobyć Aleksandrię. 4.V. – Egipcjanie zdobywają pierwsze miasto w Sudanie na trasie do Chartumu, jest nim Dongola, ich wojska poruszają się wzdłuż Nilu. 5.V. – wojska brytyjsko-izraelskie wzmacniają obronę portu Ejlat nad Morzem Czerwonym. 6.V. – Pakt Islamski obejmuje w swoim posiadaniu Jerozolimę, którą to od razu przechrzczono na Al-Quds, syryjski gen. asz-Sziszakli może zatem spodziewać się awansu. 7-8.V. – trwają gorączkowe przygotowania izraelsko-brytyjskie do obrony Tel-Awiwu. 9.V. – Brytyjczycy zarzucają dalsze ataki na Aleksandrię, wysadzając 10-12 dywizji piechoty pod Tel-Awiwem, z których część zasili obrońców miasta, a kilka dywizji umocni Płw. Synaj. 11-14.V. – wojska irackie i saudyjskie dokonują przegrupowań w celu przejścia do ofensywy na ziemiach okupowanej przez Izrael - Jordanii. 13-15.V. – wojska amerykańskie będące pod brytyjskim dowództwem (17 dywizji) dokonują desantu w Zatoce Adeńskiej i zatrzymują natarcie jemeńskie w stronę portu w Adenie, sami z kolei wychodzą z natarciem na Sanę, stolicę Jemenu i odnoszą zwycięstwo. 15.V. – wojska izraelskie pod brytyjskim dowództwem gen. Clarka atakują pozycje wojsk syryjskich pod Damaszkiem i po krótkiej walce udaje im się zmusić wroga do wycofania się, tymczasem pierwsze dywizje irackie pojawiają się w płn-wsch. Jordanii i wyzwalają Ar-Ruwaishid.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie maja.​

Front amerykański: 1-2.V. – amerykańskie bombowce dokonują nalotu na instalacje naftowe w wenezuelskim Maracaibo, działania wojenne w Meksyku chwilowo straciły impet. 3.V. – baza nikaraguańskiej floty wojennej w Puerto Cabezas celem amerykańskiego nalotu. 4-5.V. – ofensywa korpusu pancernego gen. Boatnera kończy się zajęciem miasta Nogales i wyprowadzeniem ataku na Culiacan, siły gen. Guillermo Villasiny zostają natomiast okrążone na południu Płw. Kalifornijskiego pod La Paz. 5-7.V. – naloty lotnictwa USA na Santo Domingo, bazę dominikańskiej floty wojennej. 8.V. – rozpoczęcie przez alianckie siły lotnicze ataków bombowych na Acapulco, główną bazę morską meksykańskiej marynarki wojennej. 9-11.V. – rozbicie oporu wojsk meksykańskich pod La Paz i możliwość szybkiego opanowania reszty Płw. Kalifornijskiego przez Amerykanów, nalot lotnictwa na Maracaibo w Wenezueli. 12.V. – zdobycie Culiacan przez czołgi gen. Boatnera owocuje wyprowadzeniem ataku na Guadalajarę, której nie jest w stanie obronić gen. Dominguez, wojska brytyjskie po zatrzymaniu meksykańskiej ofensywy na Gwatemalę, konstruują atak na San Salvador, dzięki któremu udaje się rozbić i zmusić do kapitulacji gros sił salwadorskich. 13.V. – Amerykanie kontynuują bombardowanie Maracaibo, a korpus gen. Stilwella zdobywa ważne strategicznie miasto Monterrey w północnej części Meksyku, odpierając pomyślnie próby jego odbicia. 14.V. – gen. Stilwell rusza z ofensywą w kierunku Puebla i odnosi przygniatające zwycięstwo, w dalszym ciągu amerykańskie lotniskowce uczestniczą w atakach na Acapulco. 15.V. – wojska brytyjskie powstrzymują armię brazylijską przed wkroczeniem na teren Gujany Holenderskiej (Surinamu) wygrywając potyczkę pod Paramaribo.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie maja.​

Front południowy: 1-2.V. – okres walk pozycyjnych na froncie, wojska austriacko-włoskie dokonują stosownych przegrupowań sił. 3.V. – Amerykanie dokonują nalotu lotniczego na włoskie baterie przeciwlotnicze pod La Spezia, wspólny atak marsz. Bastico i gen. von Jahna doprowadza do przegranej przez Niemców bitwy pod Norymbergą. 4.V. – armia niemiecka pod dow. feldm. Speidela rozwija natarcie na Friedrichshafen. 5.V. – Włosi i Austriacy wypierają aliantów z Wiednia wskutek natarcia armii gen. Morigi i Zehnera, La Spezia nadal pod bombami, trwają zacięte walki o Norymbergę i w zach. Bawarii. 6-7.V. – wojska Układu Alpejskiego coraz bliższe odbicia Wiednia, a także wkroczenia do Norymbergi. 8.V. – oddziały Bundeswehry odzyskują kontrolę nad zach. Bawarią i miastem Friedrichshafen. 9.V. – wskutek kontrofensywy włoskiej, część dywizji niemieckich pierwszego rzutu zostaje wycofanych do Badenii, natomiast główne siły (23 dywizje) powstrzymują agresorów i utrzymują kontrolę nad Friedrichshafen, Wiedeń zostaje zajęty przez wojska włosko-austriackie, zażarte walki pod Norymbergą sprawiają, że wciąż niewiadomo która ze stron obejmie tu przewagę militarną. 10-12.V. – koncentryczny atak sił niemiecko-czechosłowackich na Wiedeń otwiera drogę do ponownego zdobycia tego miasta, w zach. Bawarii powstrzymany zostaje napad włoskiej armii pod dow. marsz. Graziani. 13.V. – na włoskie miasto Trento w Alpach spadają pierwsze amerykańskie bomby w tej wojnie, głównie chodzi o przerwanie szlaku komunikacyjnego i co za tym idzie dostaw zaopatrzenia dla armii włoskiej w Austrii, belgijskie lotnictwo dokonuje nalotu na monachijskie zakłady zbrojeniowe, które nie zostały wysadzone podczas opuszczenia miasta przez wojska niemieckie. 14.V. – dzień zaciętych walk o przejęcie kontroli nad stolicą Austrii, nad Monachium ponownie pojawiają się belgijskie samoloty. 15.V. – do Wiednia ponownie wkraczają niemieckie oddziały, a nad niebem Monachium i Trento można zaobserwować belgijsko-amerykańską flotę powietrzną.

Front wschodni: 1.V. – ukraiński korpus piechoty gen. Własowa przegrywa bitwę o kontrolę nad umocnieniami Kurska, pod Ostrogożskiem tak samo dzieje się z piechotą gen. von Ebersteina, pod Rygą dochodzi do desantu 4 amerykańskich dywizji piechoty (gen. Wheeler, Allen, Griswold, Smith), które już wkrótce zostaną użyte do działań ofensywnych w kierunku Smoleńska i Moskwy, armia marsz. Budionnego przerywa front pod Święcianami i zmusza 1. Korpus Inflancki gen. Ducha do ewakuacji do Wilna. 2.V. – cztery dywizje amerykańskie zdesantowane pod Rygą zostają poddane Wspólnemu Dowództwu Bałtyckiemu, kolejne 4 dywizje amerykańskie lądują na łotewskim wybrzeżu (korpusy piechoty gen. Vandenberga, Bowmana, Jonesa, Denisa), z Kresów Wschodnich a konkretnie z Grodna, Białegostoku, Brześcia n/Bugiem i Lwowa zostają wezwane na pierwszą linię dotychczas stacjonujące tam korpusy piechoty (gen. Fieldorf, Chruściel, Kutrzeba, Komorowski), Korpus Grodzieński i Podlaski udadzą się do Lidy, a Korpus Brzeski i Wołyński do Równego, kolejny sowiecki atak na pozycje alianckie, tym razem ofensywa gen. Kirponosa na Połock przynosi odwrót wojsk litewsko-łotewskich do Dyneburga. 3.V. – kolejne cztery dywizje amerykańskie przekazane pod polskie dowództwo, na lotnisku k/Brześcia n/Bugiem zakończono modernizację II. Dywizjonu Szturmowego, ugrupowanie składające się z 4 dywizjonów zostanie wkrótce użyte do walk na froncie wsch. do bombardowań sowieckich dywizji pod Mozyrzem, Sowieci wygrywają starcia pod Kaszarami i Ostrogożskiem, w dzień Konstytucji 3 maja, pierwszej europejskiej ustawy zasadniczej, alianci godnie czczą jej pamięć, doprowadzając do propagandowego zdobycia Leningradu (wojska czechosłowackie), trwa również konstrukcja obrony pod Ługą, lotnictwo szturmowe RP zmienia bazę z Brześcia na Lidę.

Zdobycie Leningradu przez wojska czechosłowackie (w walkach wziął również udział Korpus Królewiecki gen. Kukiela).​

4.V. – wróg w dalszym ciągu wygrywa starcia pod Kurskiem, rozpoczyna się faza bombardowań sowieckich dywizji przez polskie lotnictwo szturmowe pod Witebskiem, wojska czechosłowackie pod dow. gen. Husarka i Fiali zdobywają Porchów, pod Rygą lądują kolejne dwie dywizje amerykańskie i brygada ciężkich czołgów (gen. Sherman, Paul), do Dyneburga docierają wojska litewsko-łotewskie. 5.V. – 1.Korpus Inflancki dociera do Wilna i reorganizuje obronę tego miasta, pierwsze amerykańskie dywizje pojawiają się też w Dyneburgu, dywizje gen. Shermana i Paula zostają poddane pod polskie dowództwo. 6.V. – armia Budionnego wkracza do Święcian, jednak nie wysuwa dalszych ofensywnych kroków wobec dobrze zorganizowanej linii obronnej, na północnym odcinku frontu wojska czechosłowackie zdobywają Noworżew, Sowieci kontratakują na Ukrainie, gdzie wypierają obrońców Konstantinowska i Rossosza, w stronę portu w Rydze zmierza 12 amerykańskich transportowców z żołnierzami, które po przybyciu na front solidnie wzmocnią obronę państw nadbałtyckich. 7.V. – Korpus Podlaski dociera do Lidy, w drodze do tego punktu zbornego jest także kilkanaście dywizji Bundeswehry. 8.V. – polscy naukowcy skupieni w zakładzie w Starachowicach opracowują projekt stacji artylerii pplot nowego typu, która ma uchronić nasz kraj przed ewentualnym atakiem sowieckiego lotnictwa strategicznego, Państwowe Zakłady Inżynieryjne rozpoczynają projekt budowy nowoczesnej statycznej artylerii przeciwlotniczej, której plany otrzymano od Czechosłowacji, w Rydze lądują amerykańskie korpusy piechoty gen. Davisa i Hunta, w bitwie o Newel zwycięstwo odnoszą dywizje litewskie, łotewskie, estońskie i czechosłowackie.

Aktualne badania technologiczne.​

9.V. – Czeski generał Beranek rozpoczyna ofensywę w stronę Nowogrodu Wielkiego z udziałem wojsk estońskich, kolejnych osiem amerykańskich dywizji piechoty ląduje pod Rygą (gen. Silvestri, Hodge, Fitch, Collier, Campbell, Spragins, Millikin, Eddy), alianci zdobywają Newel, a Sowieci po raz kolejny zmuszają do wycofania siły ukraińskie z Ostrogożska, do Wyszhorodu wkraczają siły komunistyczne, tworząc bezpośrednie zagrożenie dla Kijowa, równocześnie atakują pozycje alianckie pod Żytomierzem, chcąc otoczyć stolicę Ukrainy od zachodniej strony, Ukraińcy wycofują się pod Winnicę, Sowieci tego dnia zdobywają również Boguczar i Konotop. 10.V. – polskie lotnictwo szturmowe odnotowuje pierwsze zwycięstwo niszcząc Mołdawską Dywizję Strzelców Górskich pod Witebskiem. 11.V. – pierwsze sześć dywizji Bundeswehry (gen. Hax, Gade, von Hellermann, von Gersdorff, Keiper, von Hoffmann) dociera do Lidy, wojska ukraińskie przegrywają kolejne starcia pod Morozowskiem, Kaszarami i Konstantinowskiem, a towarzyszące im brytyjskie oddziały wygrywają bitwę pod Kamieńskiem zatrzymując na trochę sowiecką ofensywę, alianci odzyskują kontrolę nad Święcianami, ale tracą Połock wobec wejścia do miasta jednej z sowieckich armii. 12.V. – Sowieci wchodzą do Czernihowa, przypuszczając z marszu atak na Priłuki k/Kijowa, jednakże wojska czechosłowacko-węgierskie skutecznie powstrzymują atak przeciwnika, Sowieci próbują również atakować pozycje aliantów pod Newlem, ale i tu zostają odparci, wyparci zostają natomiast z pozycji w mieście Połock, gdzie atakują ich m.in. amerykańskie dywizje piechoty, wojska czechosłowackie wygrywają jeszcze jedną bitwę o Nowogród Wlk., cztery kolejne dywizje niemieckie docierają do Lidy, a do 1. Dywizji Grenadierów dołączona zostaje brygada przeciwpancerna.

Obrona Priłuków.​

13.V. – Sowieci zdobywają Rostów n/Donem oraz Kursk, atakując ukraińskie pozycje pod Biełgorodem, wojska czechosłowackie na chwilę opanowują Nowogród Wlk. ale są zmuszone do ewakuacji wobec sowieckiej kontrofensywy, Sowieci przystępują także do rozwinięcia ofensywy na Kamieńsk Szachtyński, gdzie zmuszają do wycofania się brytyjskie korpusy piechoty, marsz. Goworow tymczasem dociera do Bobrujska, ale silny kontratak wojsk polskich i niemieckich zmusza go do odwrotu. 14.V. – polskie lotnictwo szturmowe dokonuje teraz nalotów na pozycje sowieckie pod Smoleńskiem, na Ukrainie komuniści rozpoczęli ofensywę w kierunku na Biłowodsk. 15.V. – sześć dywizji amerykańskich sił piechoty gotowych jest do desantu w Zat. Ryskiej, a wojska ukraińskie w nieładzie wycofują się na drugą linię obrony pod Charków.

Front wschodni w połowie maja (część północna).


Front wschodni w połowie maja (część południowa).​

Kronika wojny morskiej​

1.V. – flota amerykańska zmusza do odwrotu na Antylach okręty dominikańskiej marynarki wojennej, podczas ich ucieczki tonie niszczyciel „Marcia”, zatopiony przez kontrtorpedowiec USS „Lewis”; w Zat. Darien okręty argentyńskiej floty wojennej zmuszają z kolei do ewakuacji 2 amerykańskie niszczyciele.

2.V. – starcie floty amerykańskiej i haitańskiej w Zat. Wenezuelskiej kończy się taktycznym zwycięstwem tych pierwszych, ale obywa się bez strat po obydwu stronach; w Zat. Darien tym razem Amerykanie zmuszają okręty argentyńskie do odwrotu.

3.V. – nalot z lotniskowca USS „Black” na bazę morską w Port-au-Prince powoduje zatonięcie haitańskiego niszczyciela „Rigoberto”; podczas bitwy k/wyspy Maizel blisko wybrzeży Panamy samoloty z lotniskowca USS „Hornet” zatapiają nikaraguański niszczyciel „Esteli” i argentyński „San Sebastian”, lotnicy z USS „Kearsarge” dopełniają los innego niszczyciela floty tego kraju – „Santo Tomas”, a USS „Bon Homme Richard” ogniem dział niszczy kolejnego niszczyciela – „Rodrigo”, będącego pod flagą Argentyny, jeden niszczyciel - Lavinia” wchodzi na pole minowe i po detonacji również tonie; w akwenie Basenu Wschodnioargentyńskiego na Atlantyku flota brazylijska skutecznie przegania amerykańskie niszczyciele.

4.V. – włoskie bombowce zauważają niewielkie zgrupowanie brytyjskich okrętów w Zat. Salerno i przypuszczają szybki i skuteczny atak, ich ofiarami jak się później okazało były -lekki krążownik „Achilles” i niszczyciel „Shearwater”.

5.V. – do Zat. Salerno na poszukiwaniu zaginionych brytyjskich okrętów udał się niemiecki pancernik „Brandenburgen” i towarzyszący mu niszczyciel „Essen”, wkrótce napotkano silne zgrupowanie włoskich niszczycieli, z których jeden „Giovanni Medici” dość szybko storpedował i zatopił „Essen”, pancernik „Brandenburgen” odpowiedział salwą i na dno poszedł jeden z włoskich niszczycieli – „Groppo”, napastnicy wezwali na pomoc lotnictwo bombowe, które dopadło niemiecki pancernik na Morzu Liguryjskim, na wezwania o pomoc nikt nie był w stanie szybko odpowiedzieć, brytyjskie okręty były na wysokości Balearów, amerykańskie przechodziły dopiero przez Kanał Sueski, niemieckie dowództwo okrętu i jego załoga postanowiła nie oddać się żywcem w ręce wroga, „Brandenburgen” osiadł na dnie po eksplozji komory amunicyjnej; na akwenie Basenu Płn.-Wschodnioargentyńskiego na Atlantyku flota brazylijska ponownie odgania amerykańskie okręty; na Antylach samoloty z lotniskowca USS „Theodore Roosevelt” zatopiły dominikański niszczyciel „Quat”; nalot z USS „Kitty Hawk” na Santo Domingo powoduje natomiast zniszczenie wenezuelskiego niszczyciela „Amadeus”.

Ostatni bój pancernika „Brandenburgen”.​

6.V. – USS „Theodore Roosevelt” dokonuje zatopienia kolejnych haitańskich niszczycieli w Santo Domingo, toną „Calypso” i „Machado”; w Zat. Wenezuelskiej samoloty z USS „Abraham Lincoln” i „George Washington” wypatrzyły i zatopiły dwa wenezuelskie niszczyciele – „Lumeremo” oraz „Cano”.

7.V. – pod East Romanche Gap na Atlantyku niszczyciel USS „Robson” zauważa brazylijski transportowiec „Octavio da Silva” zmierzający na Karaiby, przypuszcza na niego zatem udany atak torpedowy, choć sam później musi się wycofać z powodu napływu nieprzyjacielskich jednostek; podobnie dzieje się u przyl. de Sao Roque, gdzie niszczyciel USS „Rancho” skutecznym ogniem z dział zatapia brazylijski transportowiec „Nava”; w porcie Santo Domingo toną dwa niszczyciele: meksykański „Ochoa” trafiony bombami z lotniskowca USS „Panama Canal” i dominikański „El Benefactor”, który zatonął wskutek bombardowania z USS „Pink”; na Pacyfiku blisko wybrzeży Chile, a konkretnie na północnowschodnim akwenie Humboldta dochodzi do bitwy morskiej z udziałem chilijskiego rajdera „Almirante Latorre”, który w chwilę po zniszczeniu przez niszczyciel USS „Scanner” okrętu podwodnego „VX-4”, a będącego pod banderą Chile, dokonuje zemsty na amerykańskim niszczycielu.

8.V. – w Zat. Wielka Syrta pojawia się niemiecki pancernik „Moltke”, który na wieść o braku sygnałów od „Brandenburgena” ruszył mu na ratunek, nie wiedząc wszakże że bliźniaczy pancernik jest już na dnie Morza Liguryjskiego, „Moltke” natrafia na niewielkie zgrupowanie włoskich niszczycieli i niszczy jednego z nich – „Aquilone”; w Zat. Biskajskiej dochodzi do napotkania przez połączoną flotę kanadyjsko-holendersko-polską czterech dominikańskich niszczycieli, jednak starcie kończy się szybką ucieczką tych ostatnich; na akwenie Północnoargentyńskim okręty wojenne bandery Nowej Zelandii zmuszają brazylijską flotę do wycofania się; w porcie Santo Domingo samoloty z USS „Philadelphia” zatapiają dominikańskiego niszczyciela „Marcos”.

9.V. – Zat. Biskajska znowu staje się areną działań flot kanadyjsko-polskiej i dominikańskiej, i tym razem okrętom wroga udaje się uciec; na akwenie West Romanche Gap na Atlantyku okręty brazylijskiej marynarki wojennej zmuszają do wycofania się US Navy; pod przyl. Fria sowieckie okręty podwodne napotykają południowoafrykańskie niszczyciele, wygrywają starcie, ale jeden z okrętów podwodnych zostaje utracony (SZCZ-150), jego pogromcą okazuje się niszczyciel „Johannesburg”; amerykańska flota dociera w pobliże wybrzeży płd. Włoch, a konkretnie do Zat. Tarentu, gdzie niszczyciel USS „Yarra” torpeduje włoskiego kontrtorpedowca „Bersagliere”; u przyl. Bojador (Sahara Zach.) amerykańska flota odgania brazylijskie okręty wojenne; na wodach Bahia Dulce blisko Acapulco amerykańskie lotniskowce urządzają polowanie na meksykańskie niszczyciele, toną aż cztery i równie tylu mają pogromców, samoloty z USS „Randolph” i „Kearsarge” zatapiają niszczyciele „Concepcion” i „Ciudad Madero”, a bombowce z USS „Antietam” i „Bunker Hill” niszczą kontrtorpedowce „Cordóba” i „Gómez”.

10.V. – niszczyciel USS „Yarra” staje się powoli postrachem włoskiej floty, jako, że zatopił kolejnego niszczyciela w Zat. Tarentu, okazał się nim „Lampo”, również niszczyciel USS „Maxwell” odnotowuje na swoim koncie zwycięstwo bojowe, jego ofiarą jest włoski kontrtorpedowiec „Tifone”; nalot bombowy z brytyjskich i niemieckich lotniskowców do jakiego dochodzi w Breście oznacza kolejne straty dla francuskiej floty, lotnicy z HMS „Illustrious” zatapiają ciężki krążownik „Suffren”, natomiast łupem Niemców z „Deutschland” i „Seydlitz” padają trzy niszczyciele – „Montrose”, „Mistral” i „Branlebas”; pięć meksykańskich niszczycieli – „Cabo Rojo”, „Cuauhtemoc”, „Zozaya”, „Iguala” i „Cachoda” zostaje opuszczonych przez swoich załogi i samozatopionych wobec skutecznej blokady Acapulco przez amerykańskie okręty.

11.V. – w porcie Acapulco zostaje zatopiony meksykański niszczyciel „San Ignacio” (USS Kearsarge), Amerykanie kontynuują wybijanie meksykańskiej floty, czego dowodem jest zniszczenie kolejnych 2 niszczycieli – „Zamora” i „Manzanillo”, które zostają zatopione przez samoloty z lotniskowców USS „Leyte” i „Reprisal” na wodach Bahia Dulce, pięć kolejnych meksykańskich niszczycieli zostaje zatopionych przez własne załogi, a są to „Queretaro”, „Linares”, „Cardeno”, „Zacatecas” i „Jerez”; u wybrzeży Lizbony tonie francuski niszczyciel „Volta”, najprawdopodobniej wszedł na minę; na Morzu Liguryjskim Włosi otrząsnęli się nieco z szoku po utracie inicjatywy i przeganiają amerykańskie okręty z tego akwenu; w Kanale Peru-Chile flota chilijska również zmusza do ucieczki flotyllę USA.

12.V. – kolejna rozprawa morska w Kanale Peru-Chile kończy się po myśli chilijskiej floty; dalszy ciąg tragedii meksykańskiej floty, która nie mając szans skutecznie walczyć z flotą USA mimo rażących dysproporcji, walczy jednak bardzo dzielnie, lotniskowce USS „Leyte”, „Shangri-La” i „Bunker Hill” zatapiają łącznie cztery niszczyciele – „Taxco”, „Cozumel”, „Bahia” i „Yucatan”, przy czym dwa ostatnie zaliczono dla USS „Bunker Hill”, dwa pozostałe niszczyciele – „Catoche” i „Tizimin” ulegają samozatopieniu.

13.V. – nalot z amerykańskiego lotniskowca USS „Brown” na bazę morską w Santo Domingo przynosi skutek w postaci zatopienia dwóch dominikańskich niszczycieli „Barahona” i „Azua”.

14.V. – blisko Brytyjskich Wysp Dziewiczych tonie meksykański niszczyciel „Nevado” wyśledzony przez lotników z USS „Brown”; na wodach Bahia Dulce toną kolejne dwa meksykańskie niszczyciele tego kraju – „Empalme” i „Guaymas” zatopione przez lotniskowiec USS „Hancock”, trzy meksykańskie kontrtorpedowce – „Blanco”, „Tehuantepec” i „Tonala” zatapiają własne załogi.

15.V. – na Antylach dochodzi do starcia floty amerykańskiej i dominikańskiej zakończoną ucieczką tej drugiej do bazy w Santo Domingo; na wodach akwenu Bahia Dulce swój morski żywot kończą dwa meksykańskie niszczyciele „Ures” i „Caborca” zniszczone przez bombowce z USS „Ticonderoga” i „Hancock”.

Straty flot z okresu 7.IV.-15.V.​

Meksyk – 36 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Wenezuela – 10 niszczycieli, 1 transportowiec;
Dominikana – 8 niszczycieli, 2 transportowce;
Argentyna – 6 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 5 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 5 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Chile – 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Brazylia – 3 transportowce.

Łącznie flota GPMG straciła 91 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 16 transportowców.​

RFN – 1 pancernik, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny.
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli;
Wielka Brytania – 2 lekkie krążowniki, 15 niszczycieli;

Łącznie flota OPD straciła 1 pancernik, 6 lekkich krążowników, 22 niszczyciele i 1 okręt podwodny.​

Francja – 1 lotniskowiec, 2 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 4 niszczyciele, 2 okręty podwodne.

ZSRR – 3 okręty podwodne.

Włochy – 4 niszczyciele.

 

POLSKA AAR

16-31 maja 1950

odcinek 303

The fracture
(Przełom)​

Świat/Kraj​

Druga połowa maja to nasilenie francuskiej ofensywy na Zachodzie, a także przyśpieszenie sowieckiego natarcia we wschodniej Ukrainie. Giraud jest bardzo bliski odrzucenia wojsk niemieckich za Łabę, a może i dalej za Odrę, jeśli utrzyma dotychczasowe tempo natarcia swoich armii. Z drugiej strony udaje się w pewnym stopniu ustabilizować front południowy, chociaż w obliczu sporej przewagi wojsk francuskich jego dalsze utrzymanie wydaje się bardzo wątpliwe. Na innych frontach można zauważyć przewagę wojsk alianckich, które desantowały się w Adenie i Katarze i niemalże otoczyły siły Paktu Islamskiego, a także dzięki błyskotliwym zwycięstwom wojsk izraelskich i amerykańsko-brytyjskich, które doprowadzają do poważnych przetasowań na Bliskim Wschodzie i w Meksyku.

Cuiaba, główna siedziba GPMG, 28 maja;

Stroessner w rozmowie ze swoim zastępcą, Argentyńczykiem Juanem Manuelem de Sousą.

Stroessner: (…)Meksyk długo się już nie utrzyma, ale dobrze, że stawiają opór całej potędze Stanów Zjednoczonych. Podziwiam za to Francuzów, którzy po hekatombie w Paryżu dokonuje prawdziwie bohaterskich czynów. Zabranie Niemcom Zagłębia Ruhry i okupacja Beneluksu to istotne sukcesy.

De Sousa: Wojska brazylijskie nie są w stanie wyprzeć Amerykanów i Brytyjczyków z Gujany.

Stroessner: Muszą się tam utrzymać za wszelką cenę, inaczej będziemy mieć ich niedługo tutaj.

De Sousa: Nasze kontakty z Sowietami poprzez ambasadę są teraz wysoce ryzykowne, za dużo wtyczek posiada CIA. Jak mamy nawiązać z nimi łączność?

Stroessner: Może za pomocą naszej ekspozytury w Quito?

De Sousa: Jest tam Morales i San Diego, ale czy oni nadają się do wyczerpujących misji?

Stroessner: To jedyne wyjście i Tobie powierzam to zadanie abyś docierając do Ekwadoru wyznaczył im nowe zadanie czyli dotarcie do Stalina. Niech skorzystają z naszych kontaktów w Japonii, będzie im łatwiej.

De Sousa: Camacho zjawi się u nas już niedługo.

Stroessner: Wiem, że jest obrażony o brak pomocy dla niego, ale co mamy mu powiedzieć, Kolumbijczycy nie zdołali zdobyć Kanału Panamskiego, a to co robi Somoza to pyrrusowe zwycięstwo. Ameryka Centralna jest praktycznie stracona. Mam nadzieję, że zniszczył nasz tajny kompleks w Nezahualcoyotl k/Ciudad de Mexico?

De Sousa: Powinien wydać taki rozkaz, z tego co tam jest ani chybi znienawidziłyby nas wszystkie kraje neutralne. Brytyjczycy pochwycili jednak prezydentów Gwatemali i Salwadoru, ale oni na szczęście wiedzą niewiele, tak samo jak ich służby.

Stroessner: Jeszcze jedno: po zakończeniu misji niech obaj agenci zameldują się w Ankarze, będą mi potrzebni, to co wyprawia się na Bliskim Wschodzie nie wygląda najlepiej dla naszych interesów (…)

Front południowy: 16.V. – wojska włosko-austriackie próbują wyprzeć Niemców z zachodniej Bawarii, atak odparto, równocześnie włoskie dywizje nacierają na Wiedeń. 17.V. – brytyjskie bombowce dokonują nalotu na jedno z miast środkowych Włoch – Foggię. 18.V. – Włosi zdołali przebić się przez niemiecki pierścień obrony pod Wiedniem. 19.V. – dochodzi do koncentrycznego ataku kilkudziesięciu alianckich dywizji w kierunku na Monachium, ale wobec silnej obrony zgrupowania marsz. Grazianiego atak musi być przerwany. 20.V. – austriacki generał von Beyer wykorzystuje obecność niewielkich sił węgierskich pod Pecsem (gros broni Budapesztu) i wykonuje natarcie w stronę tego miasta, grożąc w przypadku powodzenia oskrzydleniem stolicy Węgier, oddziały węgiersko-czechosłowackie po upadku obrony Pecsu dokonują przeciwnatarcia w stronę Gyor (gen. Bajnoczy) co kończy włosko-austriacką inicjatywę strategiczną na terenie Węgier, tego samego dnia oddziały włoskie ponownie obejmują kontrolę nad Wiedniem, a marsz. Graziani rozpoczyna kontratak na Friedrichshafen w zach. Bawarii. 21.V. – czechosłowackie i węgierskie lotnictwo taktyczne (gen. Rakosi) rozpoczyna naloty na wycofujących się Włochów i Austriaków spod Gyor w kierunku na Klagenfurt, oddziały niemieckie wytrzymują kolejną ofensywę włoską na zach. Bawarię, armia włoska marsz. Badoglio po zdobyciu Wiednia atakuje pozycje wojsk czechosłowackich za Dunajem w stronę Bratysławy, zmuszając je do odwrotu, tego dnia Węgrzy wyzwalają Gyor. 22-23.V. – po długich przygotowaniach rusza kolejna aliancka ofensywa na Wiedeń, łącznie uczestniczy w niej ponad 50 dywizji niemieckich i czechosłowackich (marsz. Krejci), atak kończy się powodzeniem, Węgrzy udanie bronią swoich pozycji po kontrataku ze strony sił włoskich pod Gyor. 24.V. – trwają zażarte walki w okolicach Wiednia, gdzie alianci muszą toczyć potyczki z włoskimi dywizjami, lotnictwo czechosłowacko-węgierskie dokonuje nalotu bombowego na nieprzyjaciela blisko stolicy Austrii, amerykańskie samoloty bombardują natomiast Genuę. 25-26.V. – amerykańskie i brytyjskie bombowce dokonują nalotów na Graz i Genuę, do Wiednia wchodzą pierwsze dywizje niemieckie. 27.V. – sporym zagrożeniem dla zachodniej flanki frontu południowego jest rozbicie przez Francuzów niemieckiej obrony pod Stuttgartem, utrata tego rejonu może spowodować współdziałanie francusko-włoskie w Badenii, Wirtembergii i zach. Bawarii skutkujące odcięciem wielu dywizji Bundeswehry, Genua ponownie staje się celem amerykańskiego ataku bombowego, Brytyjczycy bombardują natomiast Klagenfurt i Cagliari. 28.V. – węgierskie dywizje ponownie odpierają atak armii włosko-austriackiej pod Gyor. 29-31.V. – z każdym dniem przybywa coraz więcej alianckich dywizji w Wiedniu, co wkrótce poskutkuje ostatecznym przełamaniem impasu na froncie i ruszeniem w głąb Austrii.

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym przy końcu maja.​

Front amerykański: 16-17.V. – wojska amerykańskie posuwają się w głąb terytorium Meksyku jak również wiele dywizji wkracza na teren tego kraju z Kalifornii i Teksasu. 17.V. – amerykańskie lotnictwo dokonuje dwukrotnego nalotu na bazę morską w San Salvador, a samo miasto jest pod ostrzałem artylerii brytyjskich dywizji, które nacierają z Gwatemali. 18.V. - meksykańska baza morska w Acapulco staje się obiektem bombardowań samolotów alianckich. 19.V. – dywizje gen. Collinsa doprowadzają do zdobycia Hermosillo w płn. Meksyku, wciąż też trwają naloty na San Salvador. 20.V. – gen. Stilwell pomyślnym manewrem zmusza meksykańskie dywizje do odwrotu pod Puebla, rysuje się możliwość okrążenia Ciudad de Mexico. 21.V. – wojska brytyjskie gen. Andersona wchodzą do San Salvador, gdzie tamtejszy sztab wojsk lądowych podpisuje bezwarunkową kapitulację dotycząca wszystkich sił salwadorskich, dodatkowo w ręce Brytyjczyków wpadają prezydenci Gwatemali, gen. Arbenz Guzman i Salwadoru gen. Osorio, terytorium Salwadoru tymczasowo będzie zarządzane przez Wielką Brytanię na mocy mandatu OPD, Amerykanie z kolei zdobywają Puebla. 22.V. – tego dnia dochodzi do pierwszej ofensywy amerykańskiej w stronę Ciudad de Mexico prowadzonej przez gen. Stilwella, Bowley’a i Montague’a, kończy się ona zwycięstwem. 23-24.V. – amerykańskie samoloty dokonują kolejnego nalotu bombowego na bazę morską w Acapulco, jak również zrzucają ulotki propagandowe nad Medellin, miastem w Kolumbii. 25.V. – meksykański generał Limon Marquez tylko sobie znanym sposobem odgania z Puebla korpus piechoty gen. Stilwella przechodząc do kontrataku, 26-28.V. – Amerykanie przygotowują się do II bitwy o Puebla, jednocześnie trwają też naloty na Acapulco, kolejne natarcie w stronę Puebla prowadzone przez kilka dni kończy się ponownym sukcesem aliantów. 28.V. – wojska nikaraguańskie prowadzone przez marsz. Somozę docierają do Tegucigalpy i zmuszają pozostających tam członków rządu Hondurasu do podpisania kapitulacji, Nikaragua wciela Honduras do swoich włości, co stanowi pierwszy sukces GPMG na froncie amerykańskim, jednakże sytuacja Nikaragui jest bardzo trudna, na północy pod Gwatemalą i San Salvador stoją wojska brytyjskie, z drugiej strony na południu swoje pozycje zajęły wojska kostarykańskie, nowy sojusznik aliancki. 29-31.V. – brytyjskie dywizje w ciężkich bojach bronią się w Gwatemali pod natarciem wojsk meksykańskich, które chcą przyjść z odsieczą odciętej Nikaragui.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu maja.​

Front bliskowschodni: 16.V. – wojska izraelskie wygrywają starcie z siłami iracko-syryjskimi pod Ammanem, broniąc swoich zdobyczy w Jordanii, dochodzi również do próby natarcia izraelskiego na Jerozolimę, które kończy się wyparciem nieprzyjaciela z miasta, wojska brytyjskie znajdujące się w Jemenie wygrywają kolejne starcie pod Saną.

Ofensywa jerozolimska z 16 maja.​

17.V. – Izraelczycy pod brytyjskim dowództwem gen. Clarka świetnie sobie radzą pod Damaszkiem, gdzie dochodzi do kolejnego starcia z wojskami syryjskimi, prężny atak wojsk izraelskich sprawia, że wróg wycofuje się do Libanu. 18-20.V. – dywizje izraelskie odzyskują kontrolę nad Jerozolimą, jednakże tym samym osłabia się obronę Tel-Aviv-Yafo, a w stronę stolicy Izraela uderzają teraz jednostki iracko-syryjskie (marsz. asz-Sziszakli), Izraelczycy ostatecznie przegrywają obronę tego miasta, Brytyjczycy natomiast ulegają wojskom jemeńsko-saudyjskim pod Saną. 21.V. – wojska irackie dowodzone osobiście przez króla Fajsala docierają do Kuwejtu i zajmują pola naftowe. 22.V. – pod ad-Dauha w Katarze desantuje się siedem dywizji brytyjskich, które wzmacniają obronę tego terytorium przed możliwym atakiem ze strony Arabii Saudyjskiej. 23.V. – Irakijczycy i Syryjczycy ponownie zwyciężają pod Tel-Awiwem, w Suezie stacjonują aż 23 dywizje brytyjskie, czuwające nad bezpiecznym przejściem przez Kanał Sueski dla alianckich statków transportowych i okrętów wojennych. 24.V. – rozpoczyna się natarcie sił brytyjskich z Kataru w kierunku na Kuwejt poprzez atak na saudyjskie Dammam, wojska arabskie uciekają w popłochu. 25.V. – Brytyjczycy i Amerykanie zdesantowali do tej pory 35 dywizji piechoty pod Adenem, a kolejny kontratak wojsk jemeńsko-saudyjskich pod Saną zostaje odparty. 26.V. – III bitwa pod Tel-Awiwem po myśli wojsk iracko-syryjskich, które mkną w stronę tego miasta. 27.V. – krótkotrwałe zdobycie Sany przez wojska brytyjskie wobec silnej ofensywy jemeńsko-saudyjskiej to wiadomość tego dnia, wojska egipskie pod dow. gen. Beyrana Paszy wchodzą natomiast do Wadi Halfa i rozpoczynają natarcie w stronę Port Sudan, wywiad brytyjski podejrzewa wciągnięcie Cesarstwa Etiopii do wojny przeciw aliantom przez Pakt Islamski. 28.V. – Brytyjczykom udaje się schwytać jemeńskiego emira Yahyę Hamida i zmusić go do podpisania kapitulacji armii, co też czyni, wojska iracko-omańskie zmuszają natomiast aliantów do wycofania się z Al-Mukalla we wschodnim Jemenie, syryjski marszałek asz-Sziszakli znowu na ustach całego świata arabskiego, ponieważ jego wojska zdobyły w końcu Tel-Awiw. 29.V. – izraelski korpus piechoty gen. Boyharina śmiałym kontratakiem zmusza Syryjczyków do opuszczenia Tel-Awiwu, z 23 dywizji brytyjskich będących pod Suezem zostaje dziewięć, ponieważ reszta zostaje przetransportowana na południe Płw. Arabskiego. 30.V. – wojska egipskie gen. Nashrana po opanowaniu Dongoli kilkanaście dni temu, zdobywają Omdurman i w sposób bezpośredni zagrażają już stolicy Sudanu – Chartumowi, gdzie stawiające im opór wojska belgijsko-sudańskie zostają zmuszone do odwrotu. 31.V. – niesłychany obrót wydarzeń dla całości frontu bliskowschodniego: wojska izraelskie gen. Clarka wchodzą do Damaszku i doprowadzają do kapitulacji armii syryjskiej, jednocześnie okrążając pozostałe siły Paktu Islamskiego na wzgórzach Golan i w Libanie, Brytyjczycy odpierają kolejny atak wojsk iracko-saudyjskich pod Saną w Jemenie a inne ich oddziały doprowadzają do zdobycia kontroli nad saudyjskim portem Dammam, ofensywa na Kuwejt zapewne już blisko…

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu maja.​

Front zachodni/afrykański: 16.V. – wojska francuskie kontynuują ofensywę w stronę Zagłębia Saary, jednocześnie dochodzi do natarcia armii marsz. Koeniga w stronę Stuttgartu, gdzie Niemcy ponoszą porażkę, również przegraną kończy się obrona Arnhem przez wojska niemiecko-holendersko-belgijskie, wojska kameruńsko-francuskie gen. Ayme wypierają Nigeryjczyków spod Douali, wciąż także trwa marsz 4. Korpusu Kolonialnego gen. Skuratowicza na Kabindę, tak samo zresztą jak natarcie innego polskiego korpusu kolonialnego w stronę Dżibuti. 17.V. – wojska niemiecko-holendersko-belgijskie wycofują się w stronę Groningen, amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu na Konstantynę w Algierii Fr., a Belgowie z kolei bombardują Strasbourg. 18.V. – Francuzi odnoszą kolejne zwycięstwo pod Arnhem, a Belgowie rozpoczynają naloty na zagłębie węglowe pod Metz, kolejne oddziały pod dow. marsz. Leclerca docierają do Utrechtu, zaś Niemcy i Belgowie wzmacniają obronę Groningen, jeszcze tego samego dnia Francuzi zaatakują pozycje alianckie pod Leeuwarden. 19.V. – gen. Eisenbach powstrzymuje francuskie natarcie na Stuttgart, a amerykański korpus piechoty gen. Hodge’a zwycięża pod Ouezzane w płd. Maroku i jest na dobrej drodze do opanowania środka tego kraju, francuski marszałek Goislard de Monsabert przypuszcza atak na Munster w płn. Niemczech, gdzie bardzo przytomnie broni się gen. von Behr, który ostatecznie wygrywa to starcie, w dalszym ciągu belgijskie lotnictwo dokonuje nalotów na Strasbourg, a niemieckie lotniskowce atakują bazę w Brest.

I bitwa pod Munster.​

20.V. – wojska francuskie wkraczają do Zagłębia Saary, co w krótkim czasie może spowodować zagrożenie dla utrzymania frontu w środkowych Niemczech. 21.V. – belgijskie lotnictwo z prawdziwą zaciętością niszczy francuskie fabryki zbrojeniowe w Metz i pod Strasbourgiem. 22.V. – francuskie natarcie na Leeuwarden kończy się zdobyciem tego miasta, co jeszcze bardziej utrudni utrzymanie przyczółka pod Groningen, gdzie kolejny atak wytrzymuje gen. Gehlen, wojska francuskie rozpoczynają też kolejny atak na Stuttgart. 23-24.V. – zacięte walki o utrzymanie Stuttgartu i całej Badenii-Wirtembergii przez Niemców. 25.V. – Francuzi ostatecznie wygrywają kolejne starcie pod Groningen z oddziałami gen. Gehlena, belgijskie dywizje piechoty tracą niemalże cały stan osobowy, marsz. Juin nie daje na szczęście rady niemieckiej obronie pod Munster, kierowanej przez gen. von Behra, lotnictwo brytyjskie bombarduje stolicę Korsyki, Ajaccio. 26-27.V. – kolejne naloty brytyjsko-niemieckie na francuską bazę morską w Brest. 28-29.V. – odparcie następnego francuskiego natarcia (marsz. de Monsabert) na Munster, jednak siły obrońców są już poważnie nadwątlone. 30.V. – wojska francuskie wchodzą na ostatni skrawek ziemi holenderskiej, zajmując Groningen, przed nimi działania w Niemczech. 30-31.V. – udana obrona Munster przed kolejnym atakiem ze strony Francuzów, wojska nigeryjskie gen. Ifaguny zdobyły i utrzymały Ngaoundere w płn. Kamerunie, jednak droga do zdobycia stolicy w Yaounde jest jeszcze daleka.

Sytuacja na froncie afrykańskim przy końcu maja.​

Front wschodni: 16.V. – cztery amerykańskie dywizje piechoty (gen. Casey, van Fleet, Conklin, Polin) zostają poddane pod polskie dowództwo w Rydze, z kolei polskie lotnictwo szturmowe gen. Hellera atakuje sowieckie dywizje pod Smoleńskiem, z których największe straty ponosi 92. Dywizja Piechoty gen. Watutina, dywizje czechosłowackie połączone w jeden korpus pod dow. gen. Blahy podejmują działania ofensywne w kierunku Wielkich Łuków, ostatnie wzmocnienia niemieckie dochodzą do Lidy i kierowane są w stronę Mołodeczna, Sowieci z powodzeniem niszczą opór wojsk ukraińskich pod Biłowodskiem i Sumami. 17.V. – zacięte walki o utrzymanie kontroli pod Białogrodem i Biłowodskiem. 18.V. – przegrupowanie wojsk sojuszniczych po ich dotarciu w rejon Święcian i Mołodeczna zajmuje cały bieżący dzień, w międzyczasie pod Rygą desantuje się amerykańska dywizja piechoty gen. Bohna, a Sowieci wygrywają kolejne starcie pod Biłowodskiem. 19.V. – wojska sowieckie po raz kolejny zwyciężają Ukraińców pod Sumami, marsz. Maczek i 10 dywizji Bundeswehry pod jego rozkazami wchodzi do Bobrujska i natychmiast przeprowadza koncentryczny atak w stronę Mozyrza, wspomagany również przez dywizje czechosłowackie i węgierskie, na północy niemal w tym samym czasie dochodzi do ofensywy amerykańsko-polskiej w stronę Orszy, gdzie dowodzi gen. Duch, czechosłowackie dywizje gen. Blahy zdobywają Wielkie Łuki, a korpus gen. Beranka udaje się w stronę Starej Russy, trwają też naloty lotnictwa szturmowego na Orszę.

Bitwa pod Orszą.​

20.V. – polskie lotnictwo szturmowe rozpoczyna naloty na pozycje sowieckie pod Witebskiem, kolejna amerykańska dywizja piechoty pod Rygą (gen. Embich) zostaje poddana polskiemu dowództwu, Sowieci zwyciężają wojska ukraińskie pod Biłowodskiem i Biełgorodem. 21.V. – dywizja zmotoryzowana gen. Hartnessa ląduje pod Rygą, gen. Czujkow przypuszcza atak na czechosłowacko-węgierskie dywizje pod Priłukami k/Kijowa, jednak obrona spisuje się bez zarzutu, Sowieci ponownie przejmują inicjatywę strategiczną pod Sumami. 22.V. – atak dywizji litewskich, łotewskich i estońskich pod dowództwem gen. Vacietisa na Witebsk przyczynia się do rozwinięcia ofensywy na północy, mimo, że Sowieci dominują na południu wygrywając pod Biłowodskiem, Kamieńskiem Szachtyńskim i Sumami, kolejna potyczka pod Orszą kończy się zwycięstwem Polaków. 23.V. – kolejne sowieckie natarcie pod Priłukami zostaje odparte przez aliantów, ukraiński korpus gen. Szylenkowa zatrzymuje nieprzyjaciela pod Kerczem, nie dopuszczając do utraty Krymu, również sowieckie kontruderzenie na Bobrujsk wytrzymują polskie dywizje. 24.V. – lotnictwo szturmowe niszczy 92. Dywizję Piechoty gen. Watutina pod Orszą, do Witebska wchodzą dywizje państw nadbałtyckich, a Sowieci w dalszym ciągu przeważają pod Biłowodskiem i Biełgorodem. 25.V. – wojska brytyjsko-ukraińskie nie są w stanie dalej utrzymać obrony pod Sumami i przechodzą do odwrotu z zajmowanych pozycji. 26.V. – łotewski korpus piechoty gen. Balodisa dociera do Połocka, Ukraińcy pod dow. gen. Meandrowa zatrzymują sowieckie natarcie pod Donieckiem, a czechosłowacki korpus piechoty gen. Beranka zajmuje Starą Russę. 27.V. – oddziały sowieckie przejmują kontrolę nad Sumami, wojska ukraińskie zmuszone są do wycofania się z Doniecka w stronę Zaporoża, lotnictwo szturmowe gen. Hellera niszczy kolejną, 478. Dywizję Piechoty pod Orszą. 28.V. – sowieckie oddziały atakujące z Karelii wchodzą do Nowogrodu Wielkiego, w stronę frontu na północy zmierza siedem dywizji amerykańskich, które mają załatać lukę na tym odcinku. 29.V. – Ukraińcy powstrzymują atak Sowietów na Zaporoże, w ostatniej chwili ewakuując się z Charkowa, wojska polsko-amerykańskie rozbijają kolejną barierę obrony sowieckiej pod Orszą. 30-31.V. – pod Rygą desantuje się amerykańska dywizja piechoty gen. Hibbsa, alianci umiejętnie bronią swoich pozycji pod Witebskiem i rozbijają pierścienie obrony w okolicach Orszy.

Front wschodni przy końcu maja.

Kronika wojny morskiej​

16.V. – na Antylach dochodzi do spotkania floty amerykańskiej i dominikańskiej. Skutkiem tej batalii jest zatonięcie trzech niszczycieli floty Dominikany, które padają ofiarami lekkiego krążownika USS „Michigan”, który zatopił niszczyciela „Pueblo”, niszczycieli USS „Burns” i USS „Oswald P.North” które posłały na dno niszczyciele „Velazquez” i „Amancio”. W Zatoce Wenezuelskiej flota amerykańska zmusza do odwrotu okręty marynarki wojennej Wenezueli. Polskie okręty podwodne: ORP „Kondor” i „Pustułka” zmierzają z Bałtyku w stronę wybrzeży Bretanii, ORP „Dzik” i „Żbik” w stronę Helgolandu, ORP „Jastrząb” i „Kania” w kierunku Rias Bojas, a więc wybrzeży Kantabrii i przyl. Finisterre, ORP „Sokół” i „Ryś” udają się z portów Pol. Afr. Zach. w okolice wyspy Świętej Heleny, a ORP „Wilk” i „Orzeł” z Port Rydz-Śmigły (Mogadiszu) do wybrzeży Madagaskaru. Transportowiec „Wilia” wpływa do portu w Rydze, a na straży Bałtyku zostaje lekki krążownik ORP „Dragon”.

17.V. – Zatoka Gabes staje się areną walki floty włoskiej, niemieckiej i brytyjskiej. Niemiecki lekki krążownik „Fehmarn” dokonuje udanego ataku torpedowego przeciwko niszczycielowi „Ostro”, a brytyjski niszczyciel HMS „County” dokonuje tego samego wobec niszczyciela „Alpino”, sam jednak dostaje się pod bomby włoskiego lotnictwa okrętowego i tonie blisko wyspy Pantelleria. W Zat. Adeńskiej przeprowadzeniu desantu wojsk brytyjskich usiłują przeszkodzić francuskie okręty podwodne. Szybka interwencja okrętów alianckich zapobiega tragedii, niszczyciel USS „John” niszczy dwa okręty podwodne – „Requin” i „Ajax”, a brytyjski lekki krążownik „Foresight” doprowadza do zatonięcia „Lagrange”. Baza morska w San Salvador staje się celem ataku samolotów z lotniskowców USS „Bennington” i USS „Philippine Sea”. Zatapiają one cztery niszczyciele floty Salwadoru, które potem po dwa przypisano na koncie pilotów z danych lotniskowców. Toną „Virgenes”, „Macheco”, „Aurelia” i „Cacha”.

18.V. – port w San Salvador dalej jest obiektem bombardowań ze strony aliantów. Piloci z lotniskowca USS „Saratoga” zatopili trzy kolejne nieprzyjacielskie niszczyciele – „Carvalho”, „Oganez” i „Niblea”, natomiast samoloty z USS „Pink” niszczyciel „Septimo”.

19.V. – francuska baza morska w Brest pod silnym ostrzałem artylerii i bombami niemieckich samolotów, które startując z lotniskowca „Graf Zeppelin” doprowadzają do zatonięcia ciężkiego krążownika „Duquesne”. W porcie San Salvador kolejne zwycięstwo alianckie – ofiarą USS „Abraham Lincoln” pada salwadorski niszczyciel „La Palma”. Meksykańskie niszczyciele usiłujące stawiać opór amerykańskiej flocie w Zat. Petacalco zostają starte w proch i pył. Dwa z nich „Zempoala” i „Frontera” zostają zatopione przez własne załogi. Pozostałe padają ofiarą samolotów z 8 amerykańskich lotniskowców. USS „Kearsarge” posyła na dno niszczyciela „Culiacan”, USS „Shangri-La” – niszczyciela „Jalapa”, samoloty z USS „Randolph” zatapiają dwa niszczyciele „Co Teotepec” i „Huajuapan”, USS „Hornet” doprowadza do zatonięcia „Cedrosa”, a USS „Bon Homme Richard” niszczyciela „Guadalupe”. USS „Reprisal” zatapia niszczyciela „Mapimi”, USS „Bunker Hill” – „Campeche”, a samoloty USS „Midway” zatapiają niszczyciela „Sierra Madre”.

20.V. – w Kanale Św. Jerzego dochodzi do bitwy morskiej z udziałem chilijskiej marynarki wojennej, usiłującej zakłócić komunikację między USA a portem w Plymouth a brytyjską flotą. Skutkiem tej potyczki jest zatopienie dwóch chilijskich niszczycieli „Tocopilla” i „Iquique” przez niszczyciele HMS „Vincia” i HMS „Jaguar”. W akwenie Mona Passage na Karaibach amerykańska flota zmusza do odwrotu wenezuelskie okręty. Wielki niepokój wzbudza atak sowieckich okrętów podwodnych na amerykańskie transportowce blisko wybrzeży Sztokholmu. Jedyny pozostający na Bałtyku pełnowartościowy aliancki okręt wojenny, lekki krążownik ORP „Dragon” rusza na poszukiwanie nieprzyjacielskich okrętów.

Włoskie lotnictwo dokonuje zuchwałych nalotów na okręty alianckie nawet na Morzu Celtyckim blisko wybrzeży brytyjskich. Włosi korzystają zapewne z tajnych międzylądowań we Francji.​

21.V. – Zat. Donegal blisko płn-zach. wybrzeży Irlandii stała się miejscem walki okrętów niemieckiej i haitańskiej floty wojennej. Po krótkiej wymianie ognia okręty haitańskie rzuciły się do ucieczki.

22.V. – Polska Flota Nawodna w składzie z lotniskowcem ORP „Władysław IV” i siedmioma niszczycielami przybyła do bazy w Gibraltarze, skąd podejmować będzie patrole wzdłuż wybrzeży Hiszpanii, Portugalii, Maroka oraz Wysp Kanaryjskich i Madery.

23.V. – polskie okręty wojenne wyruszają z Gibraltaru na swój pierwszy patrol morski.

24.V. – w meksykańskim porcie Acapulco samoloty z USS „United States” zatopiły argentyński niszczyciel „Cerro de Aconcagua”. Na wodach Bahia Dulce lotniskowiec USS „Hornet” doprowadza do zatonięcia meksykańskiego kontrtorpedowca „Escarcega”. Nalot samolotów z USS „Black” doprowadza do zatonięcia 4 meksykańskich niszczycieli (Tuxpan, Cuernavaca, Puerto, Hidalgo) w porcie Puerto Vallarta.

25.V. – trzy meksykańskie niszczyciele „Carmen”, „Leon” i „Angel” zostają wysadzone w powietrze przez własne załogi na wieść o zbliżaniu się kolejnej amerykańskiej floty do Zat. Petacalco.

26.V. – nalot samolotów z brytyjskiego lotniskowca „Illustrious” na Brest przynosi zysk w postaci zatopienia francuskiego niszczyciela „Lynx”.

27.V. – kolejna bitwa w Zat. Petacalco przynosi zatopienie aż dziewięciu meksykańskich niszczycieli, z których dwa – „Oaxaca” i „Gutierrez” ulegają samozatopieniu, reszta natomiast pada ofiarą ataku niszczycieli i krążownika lekkiego USS „Mobile”, który zatopił niszczyciele „Parras” i „El Tajin”. Niszczyciel USS „Nancy” posyła na dno kontrtorpedowca „Merida”, a USS „Molly” niszczyciela „Cruz”. USS „Brownwood”, USS „Denton” i USS „Sherman” niszczą z kolei kontrtorpedowce „Las Casitas”, „Santa Ana” i „Los Mochis”. W akwenie Mona Passage flota wenezuelska zmusza do odwrotu amerykańskie okręty.

28.V. – Amerykanie zmuszają do wycofania się wenezuelską flotę w Zat. Maracaibo.

29.V. – na wodach Mona Passage dochodzi do rewanżu i to Amerykanie tym razem zmuszają do ewakuacji okręty marynarki wojennej Wenezueli.

30.V. – blisko wyspy Man okręty niemieckiej i brytyjskiej marynarki wojennej (lekki krążownik Albatross i HMS Aurora) napotykają niewielkie zgrupowanie wenezuelskich niszczycieli. Rozpoczyna się bój w którym przewagę posiadają alianci. Oni też zatapiają wrogie okręty, „Albatross” torpeduje kontrtorpedowca „Puerto Paez”, a HMS „Aurora” doprowadza do zatonięcia niszczyciela „Acarigua”. Polskie okręty podwodne ORP „Dzik” i ORP „Żbik” udają się z okolic Helgolandu w stronę wybrzeży płn. Szkocji.

31.V. – flota włoska ponownie wychodzi w morze i to z niekorzystnym skutkiem dla aliantów. Zat. Salerno staje się miejscem rzezi czterech amerykańskich transportowców, z których jeden „Andrew Carnegie” próbując ujść pogoni wchodzi na pole minowe i wylatuje w powietrze. Pozostałe trzy – „Casimir Pulaski”, „Felix Hathaway”, „Minor Keith” padają ofiarą niszczycieli „Zeffiro”, „Pallado” i „Freccio”.

Straty flot z okresu 7.IV.-31.V.​

Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Wenezuela – 12 niszczycieli, 1 transportowiec;
Dominikana – 11 niszczycieli, 2 transportowce;
Argentyna – 7 niszczycieli, 2 transportowce;
Haiti – 5 niszczycieli, 1 transportowiec;
Chile – 3 niszczyciele, 1 okręt podwodny;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 3 transportowce.

Łącznie flota GPMG straciła 135 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 16 transportowców.​

RFN – 1 pancernik, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny.
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 4 transportowce;
Wielka Brytania – 2 lekkie krążowniki, 16 niszczycieli;

Łącznie flota OPD straciła 1 pancernik, 6 lekkich krążowników, 23 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 4 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 5 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne.

Włochy – 6 niszczycieli.

 

POLSKA AAR

1-15 czerwca 1950

odcinek 304

The French proposal
(Francuska propozycja)​

Świat/Kraj​

Aliantom nie udaje się zająć z marszu ruin Moskwy, jak by można było tak stwierdzić jeszcze parę tygodni temu. Ogromne możliwości mobilizacyjne ZSRR sprawiają, że długotrwała wojna z tym państwem może w końcu zainicjować konflikt pozycyjny, a co za tym idzie podjęcie rokowań pokojowych wskutek przedłużającego się czasu na zwycięstwo w tej wojnie. Na razie jednak nie ma mowy o pokoju, a co najwyżej o propozycjach zawieszenia broni, jakie wysunął 10 czerwca generalissimus Francji, Giraud. W rozgłośni radiowej w Lyonie wygłosił on przemówienie w którym za uzyskanie krajów Beneluksu, Nadrenii i Saary oraz wszystkich kolonii belgijskich i holenderskich gotowy jest do zaprzestania ofensywy w głąb RFN. Sprzymierzeni zbyli tą propozycję milczeniem, tym bardziej, że wojska belgijskie są obecnie główną siłą napędową w Afryce i mają jako jedyne możliwość likwidacji profrancuskich państewek w środkowej części tego kontynentu. Pod komendę holenderską przeszły natomiast oddziały amerykańskie i brytyjskie w Gujanie, tutaj już bardzo blisko do rozpoczęcia trudnego marszu na tereny Amazonii.

Polscy inżynierowie kończą prace nad dokumentacją poświęconą nowoczesnemu pojazdowi pancernemu, a rozpoczynają badania nad wykorzystaniem podstawowych półprzewodników (8.VI.).​

Front amerykański: 1.VI. – dwa naloty amerykańskiego lotnictwa na bazy morskie w Acapulco (Meksyk) i Maracaibo (Wenezuela). 2.VI. – wojska holenderskie atakujące z terytorium Surinamu zdobywają Cayenne, a wraz z tym miastem całą Gujanę Francuską, Amerykanie zrzucają ulotki propagandowe na kolumbijskie Medellin, wojska meksykańskie pod dowództwem gen. Valdeza powstrzymują oddziały brytyjskie pod Villahermosą. 3-4.VI. – niszczące naloty amerykańskich bombowców na wenezuelskie centrum naftowe pod Maracaibo. 5.VI. – wojska brytyjskie odkuwają się za przegraną sprzed kilku dni i teraz to one przechodzą do kontrnatarcia pod Villahermosą, wróg musi się wycofać. 6-7.VI. – kolejne naloty amerykańskie na meksykańską bazę morską w Acapulco. 8.VI. – ofensywa wojsk amerykańskich dowodzonych przez gen. Stilwella przynosi sukces w postaci wygranego starcia pod Ciudad de Mexico, Brytyjczycy pod dow. gen. Andersona ponownie zmuszają do wycofania Meksykanów z okolic Villahermosy. 9-10.VI. – naloty lotnictwa amerykańskiego na urządzenia portowe w Acapulco, meksykańska flota uległa prawdopodobnie parę tygodni wcześniej kompletnej anihilacji. 11.VI. – piechota meksykańska pod wodzą gen. Ballesteros Mirandy nie zdołała powstrzymać Amerykanów pod Durango i teraz wycofuje się w stronę Ciudad de Mexico, wojska nikaraguańskie powróciły do Managui i w obecnej chwili dowodzone przez samego dyktatora Somozę maszerują w stronę stolicy Kostaryki – San Jose, Brytyjczycy w dalszym ciągu toczą krótkotrwałe boje pod Villahermosą. 12.VI. – kolejne czysto propagandowe „bombardowanie” okolic Medellin ulotkami przez amerykańskie lotnictwo. 13-15.VI. – wojska amerykańsko-brytyjskie są na dobrej drodze do zdobycia Ciudad de Mexico i Villahermosy, czym przypieczętują upadek kolejnego państwa z grona GPMG.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie czerwca.​

Front bliskowschodni: 1.VI. – pod Bayir we wsch. Jordanii wojska izraelskie powstrzymują atak sił saudyjsko-irackich pod dowództwem samego króla Arabii, Abdullaha ibn Sauda, Brytyjczycy udanie bronią się pod Dammam, gdzie odpierają ataki irackie i saudyjskie, korpus izraelskiej piechoty dowodzony przez brytyjskiego gen. Adama zwycięża w walnym starciu siły iracko-libańskie (marsz. Asz-Sziszakli) pod Hajfą. 2.VI. – kolejne zwycięstwo izraelskie w bitwie o Hajfę. 3.VI. – brytyjski gen. Clark znajdujący się na pozycjach k/Damaszku zmusza do odwrotu i wygrywa starcie z siłami libańskimi pod Trypolisem. 4-5.VI. – Hadramaut w Jemenie oraz jego główny port – Aden, stał się miejscem pobytu aż 44 dywizji alianckich desantowanych tutaj z terytorium Izraela oraz Wielkiej Brytanii i USA. 6.VI. – izraelska ofensywa na libański Trypolis rozwija się bez zarzutu, Izraelczycy wyzwalają Hajfę i przygotowują się do pośpieszenia z pomocą zgrupowaniu ich dywizji pod Damaszkiem oraz w celu zdobycia Libanu, odpowiedź iracka jest bardzo szybka, zdobywając Amman zamykają wojska izraelskie w Syrii. 7.VI. – wojska brytyjskie wygrywają kolejną bitwę, tym razem o przejęcie kontroli nad El-Jawf – czyli de facto przecięcie możliwości współpracy iracko-saudyjskiej, utrzymanie tego terenu pozwoli im na otoczenie tych dwóch państw i bardzo duże szanse na zakończenie konfliktu z Paktem Islamskim jeszcze w tym roku, wojska izraelskie udanie kontratakują pod Ammanem, zmuszając Irakijczyków do ucieczki, alianci nie mogą natomiast zakończyć zwycięstwem ofensywy na omański Maskat, którego obrońcy mają bardzo wysokie morale. 8.VI. – uratowanie zagrożonych okrążeniem izraelskich dywizji pod Damaszkiem wskutek zdobycia wzgórz Golan przez korpus piechoty gen. Cunninghama. 9.VI. – wojska iracko-libańskie nie są w stanie wygrać bitwy o Damaszek z dywizjami gen. Clarka, okres wojny pozycyjnej. 10.VI. – kolejne zwycięstwa sprzymierzonych: piechota gen. Glorowitza zmusza do odwrotu wojska irackie pod Ammanem, oddziały brytyjskie ponownie zwyciężają pod El-Jawf w płn. Arabii. 11-13.VI. – ofensywa wojsk irackich-libańskich (gen. Fawzi) w płn. Syrii przynosi skutek, wygrywają one starcie z siłami izraelskimi pod Hims. 14-15.VI. – kolejna nieudana ofensywa brytyjska na Maskat, siły omańskie, które zagradzają tam aliantom drogę spisują się nadspodziewanie dobrze.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie czerwca.​

Front południowy: 1.VI. – Włosi odnoszą zwycięstwo nad kilkoma niemieckimi dywizjami pod Wiedniem, ale nie wchodzą do miasta, lotnictwo czechosłowackie dokonuje paru nalotów na pozycje wroga pod Innsbruckiem i Klagenfurtem, popołudniu tego samego dnia do Wiednia wchodzą 32 dywizje czechosłowacko-niemieckie, które od razu przystępują do natarcia na Graz wraz z wojskami węgierskimi z Gyor, jednak opór wojsk włosko-austriackich jest tak silny, że trzeba przerwać ten atak, alianci bronią się przed włoskim kontratakiem na Wiedeń, któremu przewodzi marsz. Bastico. 2-3.VI. – przygotowania wojsk węgierskich pod Gyor przed atakiem w stronę austriackiego Graz. 4.VI. – rozpoczęcie natarcia wojsk czechosłowackich, niemieckich i węgierskich na Graz, przerwanego wskutek skonsolidowania obrony nieprzyjaciela pod dow. marsz. Badoglio. 5-8.VI. – lotnictwo czechosłowackie i węgierskie dokonuje nalotów na dywizje austriackich i włoskich maruderów w okolicach Wiednia. 9.VI. – amerykański nalot bombowy na Turyn. 10-11.VI. – bombardowanie pozycji austriackich dywizji górskich pod Innsbruckiem. 12.VI. – powtórzona ofensywa aliancka w stronę Grazu kończy się przełamaniem frontu przez wojska węgierskie, które ruszają na zachód. 13.VI. – włoskie siły piechoty dowodzone przez marsz. Bastico groźnie kontratakują pod Linzem i zmuszają do odwrotu wojska czechosłowacko-niemieckie. 14.VI. – Węgrzy wchodzą do Grazu i udaje im się odeprzeć włosko-austriackie kontrataki, węgierskie dywizje piechoty próbują przy pomocy Bundeswehry przejść do natarcia na Klagenfurt, ale kończy się on fiaskiem. 15.VI. – kolejne powstrzymanie włoskiej ofensywy na Graz przez Węgrów.

Ofensywa na Graz z 12 czerwca.​

Front zachodni/afrykański: 1.VI. – pod Munster dochodzi do kolejnej francuskiej ofensywy militarnej, tym razem pod dowództwem samego generalissimusa Giraud, kończy się ona jednak zatrzymaniem przeciwnika, niemiecki gen. von Behr zasługuje na wiele pochwał związanych z utrzymaniem tego terenu.

Natarcie Giraud na Munster (1.VI.1950).​

2.VI. – wojska francuskie wygrywają potyczkę pod Stuttgartem. 3.VI. – kolejne natarcia francuskie w stronę Badenii i Wirtembergii jak i również rozpoczęcie następnej ofensywy na Munster, w dalekim Leopoldville, stolicy Konga Belgijskiego, a przy tym i siedziby belgijskiego rządu na uchodźstwie dochodzi do ukonstytuowania się nowego rządu, któremu przewodzi odtąd Jean Duvieusart. Wojska belgijskie spełniają obecnie ważną rolę na środkowym i wschodnim odcinku frontu afrykańskiego.

Rekonstrukcja rządu Belgii.​

4.VI. – Niemcom udaje się odeprzeć kolejny francuski atak w stronę Munsteru, na Brest nadlatują samoloty z lotniskowca HMS „Ark Royal”. 5.VI. – kolejny atak francuski (gen. Lafont Chabert) w stronę Munsteru przesądza ostatecznie o przegranej wojsk niemieckich, które wycofują się w stronę Hanoweru, dodatkowo Francuzi wygrywają kolejną bitwę w Badeni-Wirtembergii. 6.VI. – wojska francuskie wchodzą do Munster. 7.VI. – Francuzi po zdobyciu Munsteru z marszu chcą zdobyć Getyngę, co nie będzie trudne zważywszy na to, że do Munster wprowadzili aż 30 dywizji, kolejne starcia pod Stuttgartem kończą się również francuskimi zwycięstwami. 8.VI. – francuskie natarcie gen. Lorenza, a później generalissimusa Girauda na niemiecką bazę marynarki wojennej w Wilhelmshaven kończy się na szczęście odparciem tych ataków, nieprzyjaciel wchodzi na parę godzin do Stuttgartu, ale zostaje w mig wyparty wobec kontrnatarcia Bundeswehry z zach. Bawarii. 9.VI. – wojska niemieckie odbijają Stuttgart, trwają zacięte walki o kontrolę nad tym miastem i regionem, w dalekim Sierra Leone ląduje amerykański korpus piechoty gen. Peeka z zadaniem opanowania stolicy Gwinei – Conakry. 10.VI. – Bundeswehra wygrywa dwa starcia pod Getyngą, wciąż również trwają boje o Stuttgart. 11.VI. – nigeryjski generał Ironsi jest już blisko zdobycia Maroua, miasta w płn. Kamerunie blisko jez. Czad i wyjścia z natarciem na Yaounde bądź Bangui w środkowej Afryce. 12.VI. – kolejny nalot lotniczy na bazę morską w Brest. 13.VI. – wojska nigeryjskie gen. Gowona powstrzymują Francuzów przed zdobyciem Lagos i Ibadanu i wkrótce może same rozwiną natarcie w stronę Porto-Novo, stolicy Beninu-Sahel, kolejny atak gen. Lorenza na Wilhelmshaven powstrzymany przez Niemców, wojska francuskie wygrywają bitwę o Getyngę. 14-15.VI. – po forsownym marszu Francuzi na krótko pojawiają się w Getyndze, gdzie natychmiast kierują się oddziały niemieckie i przy udziale frontowych jednostek wypierają wroga z miasta, w tym samym dniu obronę Stuttgartu wzmocniło 25 dywizji Bundeswehry feldm. Heusingera sprowadzonych z zach. Bawarii.

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym w połowie czerwca.​

Front wschodni: 1.VI. – Polska Flota Szturmowa pod dow. gen. Hellera raz za razem atakuje nieprzyjacielskie dywizje pod Mohylewem, pod Priłukami udaje się zatrzymać natarcie gen. Anisimowa, bardzo groźnym okazuje się atak dywizji marsz. Rybałki w stronę Ługi, gdzie opór stawia im tylko 8 dywizji alianckich, ale wytrzymują natarcie, Ukraińcy ponownie zwyciężają pod Kerczem (gen. Breithaupt), a Sowieci przeganiają ostatnie dywizje alianckie z Charkowa.

Zażegnane niebezpieczeństwo przerwania frontu pod Ługą (1.VI.1950).​

2.VI. – dywizje krajów nadbałtyckich i czechosłowackie uderzają w stronę słabo bronionego Toropca wskutek czego zaistnieje możliwość szybkiego zajęcia Moskwy wobec przejścia przez Możajsk i Rżew, samoloty szturmowe gen. Hellera niszczą sowiecką 446. Dywizję Piechoty pod Mohylewem, pod Rygą lądują kolejne cztery dywizje amerykańskie. 3.VI. – udało się odeprzeć kolejne natarcie sowieckie na Priłuki, tym razem kierowane przez marsz. Rokossowskiego. 4.VI. – amerykańskie dywizje gen. Middletona, Merrilla, Brewera i Blounta pod dowództwem polskim, będą one skierowane na odcinek północny. 5.VI. – desant dywizji zmotoryzowanej gen. Davidsona pod Rygą, gen. Sosnkowski i marsz. Maczek podejmują decyzję o podjęciu ataku na osłabionych Sowietów pod Mohylewem, sowieckie dywizje tymczasem zajmują Donieck, a alianci ponownie wygrywają bitwę o Toropiec. 6.VI. – na ryskich plażach pojawia się amerykańska piechota morska gen. Parksa, Polacy rozbijają nieporadną sowiecką obronę pod Mozyrzem, samoloty szturmowe niszczą 9. dywizję pancerną (T-54) w okolicach Mohylewa, alianci po zdobyciu Toropca dostają się pod ostrzał ponad dwudziestu sowieckich dywizji z okolic Możajska, w tej sytuacji szybki marsz na Moskwę okazuje się niemożliwy, alianci przechodzą do odwrotu, na pozycje pod Porchowem dociera pierwsza amerykańska dywizja (gen. Hartness) łatając w ten sposób dziurę na odcinku północnym. 7.VI. – wojska polskie, czechosłowackie i niemieckie pod dow. marsz. Okulickiego wchodzą do Mozyrza, z marszu rozpoczyna się atak na sowieckie pozycje pod Wyszhorodem i wieści są pomyślne, amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu bombowego na Woroneż, Sowieci ponownie wchodzą do Toropca, a aliantom udaje się uzyskać kontrolę nad Orszą (gen. Duch), razem jest tam 29 dywizji polsko-amerykańsko-litewskich, pod Mohylewem toczą się zacięte walki z armią marsz. Timoszenko. 8.VI. – dywizje alianckie dochodzą do Witebska, wskutek czego gen. Duch doprowadza do rozpoczęcia natarcia na Smoleńsk, sowieckie armie na południu nie są w stanie zatrzymać kontrnatarcia sprzymierzonych pod Wyszhorodem, komuniści wchodzą jednak do Charkowa, ukraińskie dywizje piechoty przegrywają batalię o Płw. Kercz na Krymie. 9.VI. – alianckie dywizje po nieudanym ataku na Toropiec znajdują się znowu pod Wielkimi Łukami, polskie samoloty szturmowe wciąż dokonują nalotów na uciekających Sowietów pod Mohylewem, alianckie dywizje udanie bronią pozycji pod Mozyrzem wobec komunistycznej ofensywy. 10.VI. – dywizje marsz. Wasilewskiego atakują aliantów pod Witebskiem, główne posiłki amerykańskie na odcinek północny dotarły już do Porchowa. 11.VI. – łotewski generał Vacietis podejmuje decyzję o ponownym ataku na Toropiec wskutek generalnego rozwinięcia natarcia na środkowym odcinku frontu wschodniego, alianci odrzucają sowieckie dywizje spod Witebska, Estończycy pod dow. gen. Jaaksona przechodzą do ataku na Nowogród Wielki, wojska sowieckie znowu kontratakują pod Ługą. 12.VI. – alianci radzą sobie raz jeszcze z obronieniem Ługi, a w stronę tego miasta zmierza już kilka dywizji amerykańskich, które wzmocnią jeszcze bardziej obronę, również pod Priłukami udaje się odeprzeć po raz kolejny Sowietów. 13.VI. – wojska czechosłowacko-węgierskie zajmują Wyszhorod k/Kijowa i udanie bronią tego terenu, samoloty gen. Hellera niszczą sowiecką 699. Dywizję Piechoty pod Smoleńskiem. 14.VI. – pod Rygą ląduje kolejny amerykański korpus piechoty (gen. Emmons), który znajdzie swoje przeznaczenie na północnym odcinku, brytyjskie i ukraińskie dywizje pod dow. gen. Fitzpatricka wytrzymują potężne uderzenia skrzydła sowieckich armii marsz. Tołbuchina na Zaporoże, polskie lotnictwo niszczy sowiecką 240. Dywizję Zmotoryzowaną, a polskie i niemieckie dywizje (marsz. Okulicki) rozpoczynają koncentryczne natarcie w stronę Żłobina na Białorusi. 15.VI. – alianci ponownie opanowują Toropiec i równie udanie bronią swoich pozycji pod Priłukami na Ukrainie, toczą się też walki pod Mohylewem.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie czerwca.​

Kronika wojny morskiej​

1.VI. – blisko wybrzeży Puerto Rico amerykański niszczyciel „Tucker” wykrywa obecność dominikańskiego kontrtorpedowca „San Lucas”, torpeda dopełnia losu wykrytego niszczyciela; blisko wybrzeży Bretanii niemieckie i amerykańskie oraz polskie okręty wojenne uczestniczą w bitwie z czterema argentyńskimi niszczycielami, które ratują się ucieczką.

W walce uczestniczyły polskie okręty podwodne ORP „Pustułka” i ORP „Kondor”.​

2.VI. – w Kanale Peru-Chile na Pacyfiku dochodzi do spotkania amerykańskiej i chilijskiej floty. Chilijczycy zmuszają Amerykanów do wycofania, ale tracą dwa okręty, niszczyciel USS „Miss” posyła na dno okręt podwodny „VX-2”, a USS „Superb” storpedował chilijskiego lekkiego krążownika „Blanco Encalada”.

3.VI. – okręty wenezuelskiej floty zostały zmuszone do wycofania się w Zat. Maracaibo przez pojawienie się amerykańskich lotniskowców; podobnie dzieje się w Zat. Kadyksu, gdzie odwrotem ratują się argentyńskie niszczyciele wobec napotkania polskich, hiszpańskich i niemieckich okrętów.

4.VI. – Morze Śródziemne znowu staje się areną zmagań flot, wypad niemiecko-brytyjskiej floty do Zat. Gabes przynosi łup w postaci niszczyciela „Antares”, zatopionego przez niemiecki lekki krążownik „Saarland” i transportowca „Georgio Orsini” zniszczonego przez niszczyciel HMS „Abdiel”; w porcie w Breście tonie francuski niszczyciel „Savorgnan de Brazza” po nalocie bombowym z HMS „Ark Royal”.

5.VI. – Polska Flota Nawodna wzbogaca się o kolejny niszczyciel, zwodowany w stoczni w Królewcu – ORP „Pomorze”, wkrótce rozpocznie on swoje misje na Bałtyku; włoskie bombowce zaczynają się mścić na aliantach, czego dowodem jest zatopienie blisko wyspy Dżerba dwóch brytyjskich okrętów: transportowca „Honorata” i lekkiego krążownika „Arethusa”.

6.VI. – u wybrzeży Sycylii po uprzednim zbombardowaniu toną niszczyciele HMS „Abdiel”, HMS „Whitshed” i niemiecki lekki krążownik „Nurnberg”.

7.VI. – blisko Półwyspu Jukatan dochodzi do spotkania holendersko-amerykańskiej floty z dominikańskimi niszczycielami z których jeden z nich „Pico Duarte” tonie po storpedowaniu ze strony lekkiego krążownika USS „St Louis”. W Zat. Gabes włoskie samoloty zatapiają kolejnego niszczyciela – HMS „Hardy”.

8.VI. – w akwenie South Romanche Gap na Atlantyku brytyjska marynarka wojenna zmusza do odwrotu brazylijskie okręty; blisko wybrzeży Sardynii tonie niemiecki lekki krążownik „Saarland”, zatopiony przez bomby z włoskich samolotów; w Zat. Campeche holenderskie okręty wygrywają starcie z wenezuelską marynarką wojenną, obywa się bez strat po obydwu stronach.

9.VI. – Zat. Gujany staje się grobowcem dla argentyńskiego transportowca „Carlos Wallace”, zatopionego przez niszczyciel USS „Earth”; na Wyspach Liparyjskich tonie natomiast amerykański transportowiec „Thomas Reed” wskutek nalotów włoskich bombowców.

10.VI. – kolejny sukces włoskiego lotnictwa morskiego: w Zat. Salerno zatopiono brytyjski transportowiec „Lisbeth”.

11.VI. – kolejny dzień strat dla aliantów, blisko wybrzeży Sycylii toną trzy brytyjskie transportowce – „Empire Chairman”, „Essex Express” i „Empress of Scotland” (bombowce włoskie).

12.VI. – w Zat. Panamy samoloty z lotniskowca USS „Philippine Sea” dokonują nalotu i zatapiają cztery argentyńskie niszczyciele: „General Roca”, „Salinas Grandes”, „Punta Delgada” i „San Julian”.

13.VI. – na Antylach tonie wenezuelski niszczyciel „Tristan” storpedowany przez amerykański kontrtorpedowiec USS „Sacrifice”; samoloty z lotniskowca USS „Philadelphia” zatapiają kolejne cztery argentyńskie niszczyciele – „Comodoro Rivadavia”, „Las Heras”, „General Pico” i „Santa Rosa” w Zat. Panamy.

14.VI. – na akwenie North Santos Plateau na Atlantyku flota brazylijska zmusza amerykańskie okręty do odwrotu.

15.VI. – okręty włoskie znowu wyszły na Morze Śródziemne i wygrywają starcie z amerykańskimi niszczycielami w rejonie Zat. Gabes, obywa się bez strat; u wybrzeży Falklandów flota amerykańska wygrywa bitwę morską z argentyńskimi okrętami, tu również nie notuje się strat.

Straty flot z okresu 7.IV.-15.VI.​

Chile – 1 lekki krążownik, 3 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Argentyna – 15 niszczycieli, 3 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Dominikana – 13 niszczycieli, 2 transportowce;
Wenezuela – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Haiti – 5 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 3 transportowce.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 146 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 17 transportowców.​

RFN – 1 pancernik, 2 lekkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 5 transportowców;
Wielka Brytania – 3 lekkie krążowniki, 19 niszczycieli, 5 transportowców.

Łącznie flota OPD straciła 1 pancernik, 9 lekkich krążowników, 26 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 10 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-30 czerwca 1950

odcinek 305

The broken front
(Przerwany front)​

Świat/Kraj​

To co dzieje się w drugiej połowie czerwca 1950 roku na froncie zachodnim śmiało można określić jedną definicją – odwrót. Wojska niemieckie, mimo, iż nieźle zaopatrzone i wyposażone nie są w stanie zatrzymać fanatycznego wręcz parcia wojsk francuskich na terenach Europy Środkowej i mimo, że nieprzyjacielskie dywizje notują już 2/3 strat stanu osobowego to dalej idą do przodu. Kraje alianckie zastanawiają się nad rozpoczęciem pertraktacji pokojowych, ale sam Giraud odcina się od dywagacji na temat oczekiwanych żądań terytorialnych, które zapewne muszą oznaczać już teraz faktyczną zgodę OPD na ostateczny upadek Belgii, Holandii, Luksemburga i RFN z racji utworzenia Wielkiego Cesarstwa Francuskiego, o którym mówił kilka miesięcy temu. Ten ostatni kraj jest przecież stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa, zatem walka o utrzymanie jego ziem po stronie demokracji będzie trwała do ostatnich chwil. Wielka Brytania i Polska już zaoferowały możliwość funkcjonowania niemieckiego rządu emigracyjnego na swoim terytorium, gdy zajdzie taka potrzeba.

Front zachodni/afrykański: 16.VI. – wojska gen. Behra zwyciężają oddziały francuskie (gen. Dufieux) w bitwie pod Getyngą. 17.VI. – kolejna ofensywa wojsk francuskich (marsz. Koenig) przynosi długotrwałą obronę Kassel i co najważniejsze skuteczną (gen. Laxa).

Obrona Kassel.​

18.VI. – sztab wojsk niemieckich na północnym odcinku frontu przygotował plan przejścia do kontrofensywy na odcinku Kassel-Munster-Getynga, koncentrując swoje uderzenie na Munster, ponad trzydzieści alianckich dywizji atakuje tego samego dnia skupiając swoje działania na odzyskaniu Munster i otoczeniu siedmiu nieprzyjacielskich dywizji pod Getyngą. 19.VI. – ofensywa wojsk niemieckich kończy się fiaskiem i ogromnym osłabieniem sił wskutek nagłego wzmocnienia nieprzyjacielskich dywizji z 14 do 25, klęskę aliantów natychmiast wykorzystują Francuzi, rozwijając atak na Wilhelmshaven (gen. Fayolle), gdzie dywizje gen. von Gehlena nie są w stanie długo utrzymać się w tych okolicach. 20.VI. – wojska francuskie zajmują niemiecką bazę marynarki wojennej w Wilhelmshaven i rozwijają natarcie na Bremę. 21.VI. – Francuzi atakują teraz osłabione niemieckie dywizje pod Kassel, zmuszając je do wycofania się w stronę Schweinfurtu, środek Niemiec stoi niemalże otworem przed nieprzyjacielem, Niemcy powstrzymują francuski marsz na Bremę, 20 dywizji wycofuje się z Hanoweru w stronę Lubeki wskutek zagrożenia odcięciem wobec utrzymującej się francuskiej okupacji okolic Getyngi. 22.VI. – oddziały niemieckie, które dotarły pod Bremę z okolic Wilhelmshaven, również podążają w stronę Lubeki, tworząc tam północną redutę obrony, francuski marszałek de Monsabert rozpoczyna na południu wielką ofensywę na Fryburg, którego obrońcy posiłkują obecnie działania wojenne w Bawarii i Alpach przeciwko wojskom włoskim. 23.VI. – Amerykanie pod komendą gen. Bradshawa wygrywają starcie pod Ouezzane w Maroku, Niemcy ostatecznie ulegają francuskiej ofensywie pod Fryburgiem. 24.VI. – Polska 2. Dywizja Wojsk Kolonialnych pod dow. gen. Dembińskiego zdobywa Francuskie Terytorium Afarów i Issów (Dżibuti), jednocześnie nigeryjskie wojska gen. Ironsi zdobywają Maroua w Kamerunie, a korpus gen. Nzeogwu – Niamey, największe miasto regionu Niger w Beninie-Sahel, wojska francuskie wygrywają bitwę o Hanower, w którym zostały już tylko symboliczne siły niemieckie.

Dżibuti w rękach polskich.​

25.VI. – nigeryjski generał Gowon zdobywa kontrolę nad Parakou w płn. Dahomeju (Beninie) i rozwija natarcie w stronę Ouagadougou (Wagadugu) w regionie Górna Wolta, de Monsabert wchodzi z wojskami do opuszczonego Fryburga. 26.VI. – okazuje się, że francuska okupacja jest na tyle bezwzględna, że dochodzi już do pierwszych powstań na terenach zajmowanych przez wojska generalissimusa Giraud, chodzi tu o bunt utrechcki, który co prawda szybko stłumiono, ale znaczy to, że wróg będzie musiał zostawiać na terenach okupowanych coraz większą liczbę dywizji, a co za tym idzie osłabnie jego impet w działaniach na froncie zachodnim, trwają walki o Wilhelmshaven, Hanower i Kassel. 27.VI. – wojska belgijskie nie są w stanie zatrzymać egipskiej armii pod Berber w Sudanie, niemiecki sztab generalny podejmuje decyzję o ewakuacji wszystkich wojsk z Badenii-Wirtembergii do środka kraju, ma to spowodować uformowanie lepszej obrony całości Niemiec. 28.VI. – Francuzi szturmują pozycje niemieckie pod Erfurtem, Amerykanie zdobyli po południu Ouezzane w Maroku, ale do natarcia w stronę Ad-Dar al-Bajda (Casablanca) jeszcze daleko, jeden z nigeryjskich korpusów piechoty zdobył kontrolę nad północnym Nigrem i największym miastem Agadez. 29.VI. – niemieckie lotniskowce dokonują nalotu bombowego na francuską bazę morską w Marsylii, wojska francuskie zajmują Erfurt. 30.VI. – generalissimus Giraud na czele wojsk francuskich wchodzi do Hanoweru i rozpoczyna ofensywę w stronę Bremy, wojska egipskie gen. Nashrana zdobywają stolicę Sudanu – Chartum, nigeryjskie wojska gen. Nzeogwu i Gowona świętują nowe sukcesy, zdobycie Gao i Wagadugu to krok w stronę przyśpieszenia rozbicia francuskich marionetek w Afryce.

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym na koniec czerwca.​

Front bliskowschodni: 16.VI. – wojska brytyjskie rozbijają opór wojsk saudyjskich pod el-Jawf, a oddziały libańsko-irackie dowodzone przez marsz. asz-Sziszakliego doprowadzają do odwrotu jednostki izraelskie z Damaszku. 17.VI. – kolejne zwycięstwo brytyjskie pod El-Jawf przybliża je do połączenia się z wojskami izraelskimi, Irakijczycy ponownie lepsi w kolejnym starciu pod Damaszkiem. 18.VI. – wojska brytyjsko-amerykańskie pod dow. gen. Vandergrifta wygrywają wielką bitwę o Ar-Rijad, co sprawia, że Paktowi Islamskiemu może ubyć niedługo kolejny sojusznik. 19-21.VI. – burze piaskowe na terenie Arabii sprawiają, że impet natarcia wojsk alianckich wyraźnie słabnie. 22.VI. – Damaszek zajęty przez wojska libańsko-irackie i tym samym okrążono pod Hims 4. Korpus Izraelski. 23.VI. – otoczone wojska izraelskie zostały zmuszone do złożenia broni wskutek ofensywy libańsko-irackiej, kontrofensywa izraelska na Damaszek kończy się za to powodzeniem. 24.VI. – Amman, największe miasto Jordanii zdobyty przez wojska alianckie. 25.VI. – Brytyjczycy rozwijają natarcie z Jemenu w stronę Mekki, wygrywając starcie pod Abhą. 26.VI. – wojska brytyjsko-amerykańskie rozbiły w końcu opór wojsk iracko-omańskich pod Maskatem i lada dzień wkroczą do miasta, kończąc żywot kolejnego islamskiego sułtanatu. Sułtan Said ibn Timur jest już przygotowany do podpisania kapitulacji. 27-29.VI. – krwawe walki o Damaszek zakończone zwycięstwem wojsk izraelskich. 30.VI. – gen. Vandergrift wkracza do Rijadu, co oznacza kapitulację wszystkich wojsk saudyjskich i dodatkowo złożenie z tronu wielowiekowej dynastii Saudów, na mocy ustaleń OPD Wielka Brytania sprawuje mandat nad terytorium Arabii.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim po zdobyciu Rijadu – stan na 30 czerwca.​

Front amerykański: 16.VI. – wojskom meksykańskim (gen. Garza Siller) udaje się powstrzymać przez parę godzin amerykańskie natarcie pod Guadalajarą, choć na krótko, gdyż wkrótce Amerykanie odzyskują inicjatywę strategiczną, na wenezuelską bazę morską w Maracaibo spadają kolejne bomby. 17.VI. – gen. Stilwell i Truscott wygrywają starcie pod Leon i są coraz bliżej stolicy Meksyku. 18-20.VI. – amerykańskie naloty bombowe na Acapulco. 21.VI. – kolejne zwycięstwo alianckie pod Leon, zaciska się pętla na Ciudad de Mexico. 22-23.VI. – następne naloty na Acapulco oraz marsz w stronę Leon, zwycięstwo w bitwie pod Durango, wojska meksykańskie z trudem organizują obronę stolicy. 24.VI. – nalot na Santo Domingo i Maracaibo, Amerykanie szturmują pozycje wroga pod Guadalajarą. 25.VI. – korpus piechoty gen. Boatnera wchodzi do Guadalajary, amerykańskie lotnictwo nadal bombarduje Acapulco. 26.VI. – Brytyjczycy pod dowództwem gen. Andersona ubiegają Amerykanów i zdobywają Villahermosę, odcinając wojska meksykańskie na Półwyspie Jukatan. 27.VI. – amerykański nalot bombowy na kolumbijską bazę morską w Barranquilla. 28-29.VI. – niszczące bombardowania Maracaibo i Acapulco, zwycięstwo holendersko-brytyjskich dywizji piechoty w płn. części Amazonii pod Boa Vista. 30.VI. – szturm Ciudad de Mexico po myśli Amerykanów, którzy wcześniej zdobywają Durango, rozbijają też kolejny opór wroga pod Leon.

Sytuacja na froncie amerykańskim na koniec czerwca.​

Front południowy: 16.VI. – wojska włoskie przedarły się przez obronę aliancką pod Friedrichshafen w zach. Bawarii. 17.VI. – nalot lotnictwa węgierskiego pod Innsbruckiem. 18.VI. – Włosi i Austriacy wchodzą do Linzu, który był zbyt słabo broniony, wojska marsz. Bastico kierują się w stronę czechosłowackich umocnień pod Taborem, tego samego dnia włoskie dywizje piechoty opanowują zach. Bawarię. 19.VI. – kontratak wojsk niemieckich feldm. Speidela w stronę zach. Bawarii po myśli sprzymierzonych. 20.VI. – z Linzu udaje się wypędzić wojska włosko-austriackie za sprawą ofensywy feldm. von Horna. 21.VI. – ofensywa marsz. Graziani na Linz doprowadza do zatrzymania uderzenia von Horna, wskutek czego wojska włoskie kontynuują marsz w stronę południowych Czech, nieprzyjaciel wyprowadza też uderzenie na Regensburg, jedynie walki w zach. Bawarii po myśli sprzymierzonych. 22.VI. – oddziały marsz. Graziani zdobywają Tabor w Czechosłowacji, jest to olbrzymie niebezpieczeństwo dla wojsk alianckich będących w okolicach Wiednia, jak również dla niebronione stolicy Czechosłowacji – Pragi. 23.VI. – kontratak aliancki na Linz zakończony sukcesem, wojska włoskie wygrywają kolejne starcie pod Regensburgiem. 24-25.VI. – nieprzyjaciel zajmuje Regensburg i opiera w ten sposób linię frontu o Dunaj. 26-29.VI. – zacięte walki o Linz kończą się alianckimi zwycięstwami, nie można tego niestety powiedzieć o zach. Bawarii, skąd definitywnie musi odejść pomoc wobec francuskiej ofensywy na Badenię i Wirtembergię. 30.VI. – Linz ponownie w ręku sprzymierzonych, pod Taborem zamknięte zostają cztery włoskie dywizje, które tego samego dnia składają broń (gen. Grazoli), po południu do kotła pod Taborem wpadają trzy dywizje marsz. Grazianiego, ale ich nieoczekiwane pojawienie się wstrzymuje aliancką ofensywę.

Front wschodni: 16.VI. – Polska Flota Szturmowa gen. Hellera bombarduje sowiecką 9. Dywizję Pancerną pod Mohylewem zadając jej ciężkie straty, marsz. Rokossowski uderza natomiast na oddziały czechosłowacko-węgierskie pod Priłukami i zmusza je do odwrotu, Kijów znajduje się w wielkim niebezpieczeństwie, korpus piechoty gen. Anisimowa atakuje aliantów pod Wyszhorodem, ale tu udaje się odeprzeć natarcie wroga, dywizje amerykańskie uzupełniają stan jednostek alianckich pod Porchowem i Ługą na północy. 17.VI. – litewska dywizja piechoty gen. Bradauskasa wchodzi do niebronionego przez Sowietów Smoleńska. 18.VI. – odparto kolejną sowiecką ofensywę w stronę Wyszhorodu. 19.VI. – Sowieci zorientowali się, że w okolicach Smoleńska stacjonuje tylko jedna aliancka dywizja piechoty i przypuścili atak w kierunku miasta, Litwini odchodzą na Toropiec, sześć nadchodzących amerykańskich dywizji powstrzymuje jednak sowieckie natarcie. 20.VI. – kolejne zwycięstwo w marszu na Mohylew, samoloty szturmowe gen. Hellera niszczą 9. Dywizję Pancerną. 21.VI. – armia marsz. Timoszenko zablokowała możliwość ataku dla Polaków maszerujących w stronę Mohylewa, Węgrzy i Czesi zostali zmuszeni do opuszczenia pozycji pod Wyszhorodem wskutek sowieckiej ofensywy, sowieckie wojska przypuszczają też kolejny atak na Smoleńsk. 22.VI. – amerykańskie dywizje wycofują się z okolic Smoleńska do Witebska, pod Priłukami kolejne sowieckie zwycięstwo, udaje się natomiast zatrzymać komunistów pod Toropcem, gdzie atakuje marsz. Wasilewski. 23.VI. – polskie lotnictwo szturmowe niszczy sowiecką 505. Dywizję Piechoty pod Mohylewem, jednakże w okolicach tego miasta grupuje się już około 20 dywizji z zamiarem wyjścia na tyły wojsk alianckich. 24.VI. – sowiecki atak na pozycje sprzymierzonych pod Ługą i obrona Nowogrodu Wielkiego załamuje się wobec amerykańskiej ofensywy, do Żłobina dociera 31 dywizji alianckich. 25.VI. – Sowieci zajmują Priłuki, w Kijowie znajduje się 20 dywizji, ale wobec wrogiej ofensywy miasto może być otoczone z trzech stron, pod Smoleńsk dochodzą wreszcie główne siły polsko-amerykańskie, liczące 29 dywizji i powstrzymują sowieckie natarcie, marsz. Rokossowski rozpoczyna atak w stronę Połtawy na Ukrainie. 26.VI. – aliantom udaje się zmusić Sowietów pod Mohylewem do opuszczenia tego terenu wskutek wielkiej ofensywy, w której biorą udział aż 74 dywizje, wojska ukraińsko-brytyjskie przegrywają obronę Połtawy, a marszałek Woronow rozpoczyna ofensywę w kierunku na Zaporoże. 27.VI. – kolejny atak Sowietów na Toropiec, zakończony ich klęską, wygrywają jednak bitwę o Kercz na Krymie, alianci rozbijają mało istotne próby zatrzymania ich ofensywy na Mohylew, amerykańskie dywizje zdobywają Nowogród Wielki, alianci bronią się także udanie pod Smoleńskiem, na Ukrainie pod Zaporożem zmuszeni są jednak do cofnięcia się. 28.VI. – nieudana ofensywa wojsk amerykańskich na Wołchow blisko Leningradu, w tym samym czasie polscy lotnicy niszczą 526. Dywizję Piechoty pod Mohylewem. 29.VI. – do Połtawy i Wyszhorodu wchodzą wojska sowieckie, zagrożenie dla odcinka południowego frontu wschodniego robi się coraz większe. 30.VI. – Sowieci zmuszają Amerykanów do wycofania się spod Nowogrodu, lotnictwo gen. Hellera niszczy jeszcze jedną sowiecką dywizję piechoty (433.), trwają walki pod Mohylewem i Toropcem.

Sytuacja na froncie wschodnim na koniec czerwca.​

Kronika wojny morskiej​

16.VI. – w porcie Buenaventura w Kolumbii samoloty z lotniskowca „United States” doprowadzają do zatonięcia argentyńskiego niszczyciela „Salar de Pocitos”.

17.VI. – dość spore manewry floty brytyjsko-niemiecko-amerykańskiej wzdłuż wybrzeży Półwyspu Apenińskiego.

18.VI. – Polska Flota Nawodna ma nowy okręt wojenny, najnowocześniejszy krążownik lekki ORP „Conrad”, który wkrótce rusza z niszczycielem ORP „Pomorze” na patrol na południowy Bałtyk.​

19.VI. – flota chilijska zmusza amerykańskie niszczyciele do odwrotu w kanale Płd. Peru-Chile na Pacyfiku; amerykański niszczyciel „Roger” doprowadza do zatonięcia argentyńskiego kontrtorpedowca „Los Alerces” na wodach East Easter Fracture Zone na Oceanie Spokojnym; brytyjskie okręty wojenne wygrywają starcie z flotą włoską w Zat. Gabes, bez strat.

20.VI. – kolejne zwycięstwo chilijskiej floty we wspomnianym wcześniej akwenie; blisko wyspy Marajo brazylijski rajder „Minas Gerais” dwukrotnie zmusza do wycofania się amerykańskie niszczyciele i transportowce.

21.VI. – w akwenie West Ceara na Atlantyku brazylijska flota skutecznie odgania amerykańskie okręty; na Antylach brytyjskie niszczyciele zmuszają do ucieczki dominikańską flotę; w kanale Peru-Chile na Pacyfiku tym razem Amerykanie są górą wobec spotkania z chilijskimi okrętami.

22.VI. – coraz więcej amerykańskich transportowców na szlaku prowadzącym do Gujany Bryt. i Hol. zwiastować może rozpoczęcie ofensywy w głąb terytorium Brazylii.

23.VI. – włoskie bombowce doprowadzają do zatopienia w rejonie wyspy Stromboli niemieckiego niszczyciela „Bayern” i lekkiego krążownika „Rostock”; w Zat. Adeńskiej główna niemiecka flota zmusza do wycofania francuskie niszczyciele; Zat. Algoa blisko Portu Elizabeth w RPA staje się natomiast areną walk flot brytyjskiej i francuskiej, zwycięsko z tej batalii wychodzą Brytyjczycy; w akwenie West Ceara na Atlantyku ponowne zwycięstwo brazylijskiego rajdera „Minas Gerais”, jednak bez żadnych zatopień, jedynie zmuszenie do odwrotu.

24.VI. – samoloty z lotniskowca USS „Randolph” zatapiają wenezuelski niszczyciel „Cerro Paraque” na wodach Bocas del Dragon; brazylijski pancernik „Minas Gerais” dopada w końcu pierwszą ofiarę – jest nią amerykański transportowiec „Artemis Ward”, który osiada na dnie blisko wyspy Marajo; włoskie bombowce zatapiają tego dnia dwa kolejne brytyjskie niszczyciele – „Bedouin” i „Greyhound” (Zat. Gabes).

25.VI. – w północnej części Morza Czerwonego dochodzi do spotkania dwóch dużych flot morskich: francuskiej i niemieckiej, jednak to Niemcy mają przewagę z racji posiadania trzech lotniskowców, samoloty jednego z nich „Grafa Zeppelina” niszczą doszczętnie pancernik „Lorraine”; brazylijski rajder „Minas Gerais” znowu dominuje na Atlantyku, tym razem na wieść o jego pojawieniu się w akwenie East Ceara do ucieczki zostają zmuszone amerykańskie niszczyciele; włoskie bombowce morskie zatapiają australijski niszczyciel „Port Darwin” blisko wybrzeży Trypolisu.

26.VI. – w delcie rzeki Amazonka flota brazylijska czuje się znakomicie i pewnie, czego dowodem jest wygrana bitwa z Holendrami i Brytyjczykami, transportowiec HMS „Empire Chieftain” zostaje zatopiony przez brazylijski lekki krążownik „Rio Grande do Sul”; na wodach akwenu North Argentine Plain flota amerykańska wygrywa starcie z chilijską, obywa się bez strat.

27.VI. – u przyl. Valdes holenderskie niszczyciele zmuszają do odwrotu nikaraguańską flotę; wenezuelski niszczyciel „El Tigre” torpeduje natomiast holenderskiego niszczyciela „Evertsen” w Zat. Maracaibo; w Zat. Fortalezy brazylijskie okręty doprowadzają do ucieczki kilka amerykańskich niszczycieli.

28.VI. – w Zat. Wenezuelskiej holenderski niszczyciel „Kortenaer” zatapia ogniem artyleryjskim chilijski kontrtorpedowiec „Temuco”; włoskie bombowce okrętowe dopadają tymczasem niemiecki lotniskowiec „Graf Zeppelin”, który mimo własnej ochrony lotniczej nie jest w stanie uchronić się przed zatopieniem blisko wybrzeży Malty; na Antylach holenderskie niszczyciele wygrywają starcie z flotą Argentyny, bez strat.

29.VI. – w Marsylii niemieckie samoloty z lotniskowca „Deutschland” zatapiają francuski niszczyciel „Bison”; pod Cromarty Firth w Szkocji polskie okręty podwodne „Dzik” i „Żbik” biorą udział wraz z brytyjskimi i holenderskimi okrętami w bitwie morskiej z 2 wenezuelskimi niszczycielami, jeden z nich „El Pao” pada ofiarą holenderskiego lekkiego krążownika „Tromp”; w Zat. Blanca inna holenderska flota zmusza do ucieczki chilijskie okręty.

30.VI. – u wybrzeży Szkocji wchodzi na minę wenezuelski niszczyciel „Puerto de la Cruz”; blisko Gwadelupy dwa holenderskie niszczyciele – „Nassau” i „Oranje” unicestwiają dwa wenezuelskie kontrtorpedowce „Carlos Ramirez” i „Venceslao Suarez”.

Straty flot z okresu 7.IV.-30.VI.​

Chile – 1 lekki krążownik, 4 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Wenezuela – 18 niszczycieli, 1 transportowiec;
Argentyna – 17 niszczycieli, 3 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Dominikana – 13 niszczycieli, 2 transportowce;
Haiti – 5 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 3 transportowce.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 154 niszczyciele, 2 okręty podwodne i 17 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Wielka Brytania – 3 lekkie krążowniki, 21 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 10 lekkich krążowników, 31 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 lipca 1950

odcinek 306

The second battle of Leipzig
(Druga bitwa pod Lipskiem)


Świat/Kraj​

IV wojna światowa jest bardzo daleko od ostatecznego rozstrzygnięcia. Przez kilka miesięcy na czołówkach prasy światowej królowały informacje związane z niepokojącą francuską ofensywą, która do tej pory podbiła kraje Beneluksu i w sposób bezpośredni zagroziła istnieniu Republiki Federalnej Niemiec, jednemu z filarów OPD. Za wcześnie było jednakże aby myśleć o negocjacjach pokojowych. Sekretarz generalny OPD, Iuliu Maniu w wypowiedzi dla skandynawskiej prasy, zauważył, że siły „demonicznego strachu”, jak określił armie GPMG i ich sojuszników po początkowym okresie sukcesów, nie będą w stanie utrzymać tempa zbrojeń ani ziem jakie dotychczas kontrolują. Lipiec na wielu frontach IV wojny światowej to przede wszystkim niekończące się zmagania na niemieckich nizinach i wyżynach, wzdłuż linii Dunaju, w piaskach Sahary i Płw. Arabskiego, wśród meksykańskich wulkanów oraz na bezkresach Wschodu, gdzie front staje się coraz bardziej stabilny. Niebezpiecznie rozwijająca się ofensywa generalissimusa Giraud i marszałka de Monsaberta zostaje powstrzymana w krwawej bitwie pod Lipskiem (8-12.VII.), gdzie oddziały Bundeswehry ściągnięte z południa Niemiec zdołały wyprzeć wojska francuskie z okolic tego miasta i przejść do kontrofensywy. Wydarzenie to, porównywalne ze sławną Bitwą Narodów rozegraną również pod Lipskiem (1813) sprawia, że w prasie krajów alianckich ale i też neutralnych pojawiają się komentarze upodabniające postać Giraud do Napoleona i jego późniejszych losów.

Front zachodni/afrykański: 1.VII. – niemieccy obrońcy miasta Schweinfurt odpierają ataki francuskiego korpusu piechoty gen. Reversa, w płd. Maroku amerykańskie dywizje gen. Bolte i Cannona pokonały w bitwie pod Agadirem oddziały marokańsko-francuskie, w tym samym dniu dochodzi też do podpisania ostatecznej kapitulacji wszelkich wojsk sudańskich w Chartumie wskutek czego Egipt dokonuje zaanektowania terytorium Sudanu, Belgowie, którzy są nadal w Sudanie w dwóch miejscach – pod Gallabatem i Waw stoją w trudnym położeniu.

Aneksja Sudanu przez Egipt, który jest aktualnie najgroźniejszym przeciwnikiem aliantów na kontynencie afrykańskim. Egipska dyplomacja nie zaprzestaje podburzać Cesarstwo Etiopii do wystąpienia przeciwko aliantom, Hajle Sellasje zdecydowanie odmawia i opowiada się za zachowaniem neutralności.​

2.VII. – wojska egipskie doprowadzają do kapitulacji otoczone oddziały belgijskie pod Gallabatem, Niemcy ponownie powstrzymują nieprzyjaciela pod Schweinfurtem, w dalszym ciągu trwa też ewakuacja wojsk Bundeswehry z Badenii-Wirtembergii i Bawarii w stronę Saksonii, wojska francuskie przepędzają Niemców z Bremy, marszałek Juin odnosi zwycięstwo nad czysto symbolicznymi oddziałami niemieckimi broniącymi Frankfurtu n/Menem. 3.VII. – oficjalne wkroczenie wojsk francuskich do Bremy. 4.VII. – Francuzi po zdobyciu Bremy z marszu szturmują pozycje niemieckiej obrony pod Hamburgiem, który został ogłoszony wolnym miastem, aby uniknąć wielkich szkód materialnych i cierpień ludności cywilnej, francuscy dowódcy: marszałek Koenig i de Monsabert niespodziewanie atakują Niemców pod Lipskiem, chcąc odciąć drogę dochodzącym tam z Bawarii oddziałom Bundeswehry, Niemcy próbują kontratakować pod Getyngą za pomocą ofensywy gen. von Gehlena i von Behra atakujących z okolic Lubeki, jednak bezskutecznie, pod Norymbergą tego dnia znajduje się aż 60 dywizji Bundeswehry, z których 2/3 maszeruje w stronę Saksonii, Francuzi korzystając z osłabienia obrony w Badenii i Wirtembergii, przypuszczają atak na Stuttgart i zajmują Frankfurt n/Menem. 5.VII. – Agadir w Maroku w rękach Amerykanów, trwają walki o utrzymanie Lipska i Hamburga, Niemcy ewakuują się spod Stuttgartu. 6.VII. – do Lipska wchodzą oddziały francuskie, których jedynym celem jest teraz umocnić się i doprowadzić do otoczenia 32 dywizji alianckich strzegących północy Niemiec, a znajdujących się pod Lubeką, Bundeswehra rozpoczyna przemieszczanie części sił z Lubeki w stronę Wolfsburga, aby wzmocnić obronę środkowych Niemiec, w tym samym czasie Polacy skupieni w 2. Dywizji Wojsk Kolonialnych gen. Skuratowicza doprowadzają do zdobycia Kabindy, przynależącej do Gabonu. 7.VII. – zgodnie z przewidywaniami, wojska francuskie (gen. Fayolle) atakują niemieckie pozycje pod Wolfsburgiem, tworząc w przypadku zdobycia tego terenu otwartą drogę do zdobycia Berlina, Niemcy nie wytrzymują tego natarcia, w tym samym dniu Francuzi wchodzą do Hamburga i wygrywają starcie pod Kilonią, amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu na francuską bazę morską w Brest. 8.VII. – amerykański korpus piechoty gen. Hoge’a, który wylądował w Freetown, stolicy Sierra Leone bez walki zajął Conakry – stolicę Gwinei, kolejnej francuskiej marionetki w Afryce, OPD zgodziła się na tymczasową okupację Gwinei przez Sierra Leone, pod Drezno dochodzi 20 dywizji feldm. Hansena, które z impetem atakują pozycje francuskie pod Lipskiem – w ten sposób rozpoczyna się batalia, której stawką są Niemcy, dziesięć innych dywizji Bundeswehry będących na północy wchodzi do Wolfsburga jeszcze przed przybyciem Francuzów i tu również rozpoczyna się walka, amerykańskie lotnictwo rozpoczyna cykl nalotów strategicznych na Rennes w Bretanii, wojska egipskie zajmują Gallabat w Sudanie, prąc na południe Sudanu na spotkanie innych oddziałów belgijskich. 9.VII. – alianci przebijają się w stronę Lipska, niszcząc parę dywizji francuskich, reszta wojsk marsz. de Monsaberta jest w krytycznej sytuacji (utrata 4/5 stanu osobowego wielu dywizji) – istnieje w ten sposób możliwość uczynienia wyłomu we froncie zachodnim i otoczenie wojsk francuskich znajdujących się na północy Niemiec. 10.VII. – niezmordowany marsz. Juin atakuje pozycje niemieckie pod Lubeką (gen. von Gehlen), ale alianci wytrzymują impet uderzenia, Kilonia za to pada łupem Francuzów. 11.VII. – kolejny dzień obrony Lubeki, trwają walki pod Lipskiem, pod które to miasto wciąż nadciągają nowe oddziały francuskie, Amerykanie nadal bombardują Rennes, pada Stuttgart. 12.VII. – Francuzi definitywnie przegrywają bitwę o Lipsk, do którego w następnych dniach wejdzie ok. 40 dywizji Bundeswehry. 13.VII. – gen. von Gehlen w porozumieniu z feldm. Hansenem wykonuje zaczepny atak w stronę Getyngi, gdzie pozostało niewiele francuskich dywizji lub są one w zdecydowanej części rozbite, dochodzi do odwrotu nieprzyjacielskich wojsk – wyrwa we froncie została uczyniona, amerykańskie lotnictwo niszczy fabryki w Kassel. 14.VII. – Niemcy odbijają Getyngę i przygotowują się do wyparcia Francuzów z Erfurtu, gdzie dowodzi generalissimus Giraud. 15.VII. – ofensywa niemiecka (gen. von der Groeben) na Erfurt kończy się powodzeniem, Giraud jak niepyszny musi uciekać w stronę Zagłębia Ruhry, w tym samym czasie wojska egipskie wypierają Belgów z Malakal w płd. Sudanie.

Sytuacja na froncie zachodnim i południowym w połowie lipca.​

Front bliskowschodni: 1.VII. – wygrana wojsk izraelskich pod Damaszkiem daje nadzieję na otoczenie nieprzyjacielskich wojsk w Libanie, pod Dżiddą w Arabii tworzy się przyczółek wojsk irackich. 2.VII. – wojska irackie groźnie kontratakują pod Ammanem zmuszając aliantów do wycofania się z dawnej stolicy Jordanii, gen. Vandergrift doprowadza do kapitulacji irackie oddziały pod Dżiddą. 3.VII. – w stronę Dżiddy maszeruje jeszcze jeden korpus piechoty irackiej, który może być pewnym utrudnieniem dla rozpoczynającej się ofensywy alianckiej na Irak. 4-7.VII. – dochodzi do przegrupowania sił na Płw. Arabskim, część armii maszeruje w stronę omańskiego Maskatu, reszta obiera kierunek północny, część oddziałów brytyjskich przechodzi pod dowództwo izraelskie. 8.VII. – do Maskatu wkraczają Brytyjczycy i za aprobatą OPD dokonują tymczasowej okupacji terenu Omanu do czasu podpisania oficjalnej kapitulacji wszelkich wojsk Paktu Islamskiego. 9.VII. – wielka burza piaskowa na terenie Płw. Arabskiego uniemożliwia prowadzenie działań wojennych. 10.VII. – Irakijczycy zajmują Hims, miasto w Syrii, do tej pory będące pod kontrolą Izraela, trwa ich ofensywa na Aleppo. 11-13.VII. – alianci wzmacniają obronę Kanału Sueskiego wskutek niepomyślnych informacji dochodzących z Sudanu, który pada ofiarą Egiptu, ochrona tego terenu jest ogromnie ważna dla rozpoczęcia wielkiej ofensywy na Kair i Aleksandrię, która z pewnością nastąpi po pokonaniu Iraku i Libanu. 14.VII. – Brytyjczycy tym razem są skuteczniejsi w obronie Ammanu i wojska irackie zostają powstrzymane. 15.VII. – oddziały libańsko-irackie doprowadzają do wyparcia aliantów ze wzgórz Golan, rysuje się powoli delikatna przewaga wojsk Paktu Islamskiego na terenie Palestyny.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie lipca.​

Front południowy: 1.VII. – wojska włosko-austriackie wskutek ewakuacji oddziałów Bundeswehry z południa Niemiec i niemożności wsparcia obrony zach. Bawarii wypierają z okolic Friedrichshafen ostatnie niemieckie jednostki, węgierskie lotnictwo bombowe atakuje włoskich maruderów uciekających z Linz. 2.VII. – 3 czechosłowackie dywizje doprowadzają do kapitulacji zgrupowanie marsz. Graziani, który ponownie zajął umocnienia pod Tabor. 3.VII. – Tabor ponownie pod kontrolą Czechosłowacji, Włosi wygrywają jedno z ostatnich starć w zach. Bawarii i wchodzą do Friedrichshafen. 4.VII. – węgierskie lotnictwo nie ustaje w wysiłkach zadania jak największych strat Włochom i Austriakom pod Klagenfurtem i Linzem. 5-8.VII. – węgierskie i czechosłowackie naloty na dywizje pod Innsbruckiem i nad rzeką Lech. 9-15.VII. – wojska alianckie nie podejmują żadnych działań ofensywnych z uwagi na priorytet działań na froncie zachodnim, gdzie utrata Niemiec równałaby się opuszczeniu dogodnych pozycji do wyprowadzenia ofensywy na dalsze ziemie austriackie. 13.VII., 15.VII. – amerykańskie naloty bombowe na Genuę i Turyn.

Front amerykański: 1.VII. – wojska nikaraguańskie kierowane przez marszałka Somozę zdobywają stolicę Kostaryki, San Jose – do kapitulacji oddziałów kostarykańskich jednak nie dochodzi zważywszy na okupację terytorium wrogiej Panamy przez ten kraj, pod Meridą wojska meksykańskie gen. Figueroi wygrywają starcie z oddziałami brytyjskimi, Amerykanie dokonują nalotu bombowego na Acapulco. 2.VII. – powtarzają się naloty lotnictwa amerykańskiego na Acapulco i Guadalajarę, gen. Stilwell wygrywa bitwę o Leon. 3.VII. – lotnictwo amerykańskie niszczy bazy morskie w Maracaibo, Puntarenas i Acapulco, kolejna udana aliancka ofensywa w stronę Leon. 4.VII. – gen. Limon Marquez powstrzymuje wojska amerykańskie przed wkroczeniem do Ciudad de Mexico, Acapulco kolejny raz celem amerykańskiego nalotu, gen. Shepherd nie ustaje w dążeniach do zdobycia stolicy Meksyku. 5-7.VII. – ofensywa wojsk amerykańskich na południe Płw. Kalifornijskiego przynosi skutek w postaci opanowania miasta La Paz. 8.VII. – gen. Stilwell i Shepherd wygrywają starcie pod Ciudad de Mexico, jednak nie są w stanie wejść do miasta wobec napływających w dużej ilości dywizji maruderów spod Leon. 9-10.VII. – pod Panamą desantuje się ponad 20 dywizji amerykańskich, które niebawem ruszają na pozycje wojsk nikaraguańskich pod San Jose, zmuszając te ostatnie do wycofania się, jednocześnie Brytyjczycy rozwinęli ofensywę w stronę Tegucigalpy, stolicy Hondurasu, kraju będącego pod okupacją reżimu Somozy. 11-12.VII. – korpus pancerny gen. Boatnera w ciężkich walkach opanowuje Leon, trwają przygotowania do szturmu Ciudad de Mexico. 13.VII. – w Ameryce Płd., pod Paramaribo – stolicy Gujany Hol., wojska brazylijskie gen. Mascarenhas de Morais wygrywają bitwę z Holendrami, wskutek czego bardzo możliwe jest otoczenie aliantów w Gujanie Fr. pod Cayenne. 14.VII. – Amerykanie zamykają pierścień okrążenia wokół Ciudad de Mexico, zdobywając kontrolę nad miastem Acapulco, upadek Meksyku kwestią kilku dni. 15.VII. – kolejny nalot amerykański na wenezuelską bazę morską w Maracaibo.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie lipca.​

Front wschodni: 1.VII. – polskie lotnictwo szturmowe gen. Hellera niszczy kolejne dwie sowieckie dywizje pod Mohylewem (537. i 355.), dochodzi do ataku wojsk sowieckich dow. przez gen. Purkajewa na Melitopol i chęć otoczenia wojsk ukraińskich na Krymie, starcie wygrywają alianci, pod Zaporożem dochodzi do kolejnej przegranej Ukraińców. 2.VII. – 21 sowieckich dywizji gen. Kurkina próbuje wyprzeć wojska litewsko-łotewsko-estońskie spod Toropca, ale atak na szczęście zostaje odparty, marsz. Okulicki podejmuje ofensywę w stronę Wyszhorodu, aby zapobiec oskrzydleniu Kijowa – 55 dywizji alianckich rozbija bez trudu opór przeciwnika. 3.VII. – dzień sowieckich zwycięstw pod Czerkasami, gdzie jest praktycznie luka na froncie oraz na Płw. Kercz na Krymie. 4.VII. – wojska ukraińskie nie pogodziły się z utratą Zaporoża i chcą koniecznie odzyskać ten teren, jednak wszelkie próby są bezskuteczne. 5.VII. – wojska czechosłowacko-amerykańsko-polskie odpierają pod Ługą atak wojsk sowieckich marsz. Rybałki, w stronę Ługi nadciąga też kolejna amerykańska dywizja piechoty. 6.VII. – kolejna zwycięska obrona Ukraińców pod Melitopolem blisko Krymu, jak również pomyślne wieści z toczącej się ofensywy w kierunku Wyszhorodu, Sowieci zajmują Zaporoże i stoją już na linii Dniepru, do walk na froncie wschodnim rusza Polska Flota Bombowa marsz. Rayskiego, która po utracie w pierwszych tygodniach wojny Dywizjonu Warszawskiego pała żądzą zemsty na wrogu, koncentrując się na atakach w rejonie Kijowa. 7.VII. – wojska ukraińskie nie były w stanie wytrzymać kolejnego ataku na Melitopol i wycofały się na Krym pod Eupatorię. 8.VII. – powstrzymano sowiecką ofensywę w stronę Toropca, trwają walki pod Czerkasami. 9-10.VII. – brytyjskie naloty bombowe na Tambów i Lipieck. 11.VII. – Melitopol w rękach Sowietów, którzy okrążają 7 dywizji ukraińskich na Krymie, natychmiast następuje kontrofensywa aliancka zmuszają nieprzyjaciela do wycofania się spod Melitopola, przesądza to również o obronie Eupatorii, Brytyjczycy bombardują Woroneż, do Czerkasów wchodzą pierwsze dywizje sowieckie. 12.VII. – Sowieci odzyskują Nowogród Wlk., jednakże tylko na chwilę, tego samego dnia dochodzi do amerykańskiej ofensywy w kierunku tego miasta, kolejna ofensywa nieprzyjaciela na Ługę również kończy się niepowodzeniem, na miasto Tambów spadają pierwsze brytyjskie bomby, wojska alianckie umiejętnie bronią się pod Toropcem jak i opanowują Wyszhorod, likwidując niebezpieczeństwo utraty Kijowa. 13.VII. – wojska gen. Sosnkowskiego wkraczają do Mohylewa, ale zrazu dostają się pod silny ostrzał i ofensywę wojsk sowieckich spod Rosławla, nie pomaga kontruderzenie alianckie ze Smoleńska (40 dywizji gen. Ducha) wskutek czego ponad 30 dywizji sowieckich marsz. Timoszenko zmusza do odwrotu siły alianckie w kierunku Orszy, bombowce brytyjskie pojawiają się znowu nad Woroneżem. 14.VII. – siły alianckie próbują rozpocząć ofensywę w kierunku Homla, ale wskutek nieopanowania Mohylewa całą operację wojskową należy zatrzymać, na Lipieck i Woroneż spadają kolejne bomby. 15.VII. – wojska ukraińskie odbijają Czerkasy, trwają zażarte walki o Melitopol i uwolnienie 7 dywizji alianckich z Krymu.

Sytuacja na północnym odcinku frontu wschodniego w połowie lipca.


Sytuacja na południowym odcinku frontu wschodniego w połowie lipca.​

Kronika wojny morskiej​

1.VII. – w Zat. Penas flota amerykańska zmusza do odwrotu chilijskie niszczyciele; Zat. Fortalezy staje się natomiast miejscem zwycięstwa brazylijskiego rajdera „Minas Gerais” nad amerykańskimi niszczycielami, bez strat w obydwu bitwach.

2.VII. – blisko wybrzeży Martyniki tonie dominikański niszczyciel „Valeria”, który pada ofiarą torpedy amerykańskiego kontrtorpedowca „Light”; w Zat. Wszystkich Świętych niszczyciel USS „Sully” zatopił brazylijskiego niszczyciela „Ribeirao Preto”.

3.VII. – Amerykanie zmuszają okręty floty Wenezueli do wycofania się z Zat. Maracaibo; w Kanale Jukatańskim toną dwa dominikańskie niszczyciele – „Duverge” i „Eugano”, które stają się ofiarami niszczyciela USS „Bentley” i lotniskowca „United States”; kolumbijski niszczyciel „Nelva” dokonuje aktu samozatopienia w Zat. Wenezuelskiej; u przyl. Sao Roque brazylijska flota zmusza do odwrotu amerykańskie niszczyciele, w Kanale Płd.Peru- Chile na Pacyfiku Amerykanie ponownie wymuszają na chilijskich okrętach ucieczkę z pola bitwy.

Na Atlantyku, w Basenie Środkowoangolskim dochodzi do wykrycia przez dwa polskie okręty podwodne „Ryś” i „Sokół” czołówki floty argentyńskiej, w składzie której zaobserwowano 2 pancerniki, 4 krążowniki ciężkie, 2 krążowniki lekkie, 4 niszczyciele i okręt podwodny. Kilkugodzinna bitwa nie zakończyła się na szczęście uszczerbkiem wśród polskich okrętów, nieprzyjaciel wycofał się w stronę Falklandów lub ujścia rzeki La Plata.​

4.VII. – w Zat. Fortalezy brazylijska flota na czele z pancernikem „Minas Gerais” odgania amerykańskie niszczyciele.

5.VII. – w porcie Santo Domingo zostaje zatopiony haitański niszczyciel „Cayemite” (nalot z USS United States).

6.VII. – na wodach Mayaguana Passage amerykańska flota zmusza do odwrotu dominikańskie niszczyciele.

7.VII. – argentyńskie okręty wojenne przegrywają starcie z flotą USA blisko wybrzeży Porto Allegre; u wybrzeży Jamajki toną dwa dominikańskie niszczyciele (Montecristi, Samana) które zostają zatopione przez kanadyjski niszczyciel „ North Bay” i amerykański krążownik lekki „Vicksburg”, w bitwie bierze także udział kostarykańska flota.

8.VII. – amerykańskie niszczyciele wygrywają starcie z flotą Argentyny w Basenie Brazylijskim na Atlantyku; również dwukrotne bitwy u ujścia rzeki La Plata kończą się zwycięstwami floty USA; nowozelandzka flota odgania Argentyńczyków od wybrzeży Georgii Płd., brazylijski rajder „Minas Gerais” znowu górą w starciu u przyl. Sao Roque.

9.VII. – Zat. Maracaibo stała się areną bitwy morskiej z udziałem flot amerykańskiej i wenezuelskiej, ta ostatnia ewakuowała się czym prędzej.

10.VII. – w Basenie Zachodnioargentyńskim na Atlantyku tonie niszczyciel bandery Argentyny – „Campo Gallo”, którego zatapia niszczyciel USS „Freeport”.

11.VII. – w Zat. Wszystkich Świętych kolejne zwycięstwo brazylijskiego rajdera „Minas Gerais” nad amerykańską flotą, bez strat.

12.VII. – flota argentyńska zmusza Amerykanów do wycofania się z wybrzeży Zachodnich Falklandów.

13.VII. – Argentyńczycy ponownie górą w starciu z amerykańskimi niszczycielami, tym razem u wybrzeży Wschodnich Falklandów; wenezuelski niszczyciel „Maturin” tonie od bomb samolotów z lotniskowca USS „Coral Sea” blisko Kajmanów; w Kanale Jukatańskim pozostałe okręty wenezuelskie pierzchają wobec pojawienia się floty USA.

14.VII. – wenezuelski niszczyciel „Arismendi” zostaje samozatopiony u wybrzeży Aruby wskutek walki z amerykańskimi niszczycielami.

15.VII. – dwukrotne zwycięstwo floty argentyńskiej nad amerykańską w akwenie Wschodnich Falklandów.

Straty flot z okresu 7.IV.-15.VII.​

Chile – 1 lekki krążownik, 4 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Wenezuela – 20 niszczycieli, 1 transportowiec;
Argentyna – 18 niszczycieli, 3 transportowce;
Dominikana – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 6 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 165 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 17 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Wielka Brytania – 3 lekkie krążowniki, 21 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 10 lekkich krążowników, 31 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 lipca 1950

odcinek 307

The contrast of fronts
(Kontrast frontów)


Świat/Kraj​

Drugą połowę lipca 1950 roku można określić mianem przełomowej. Przełom jaki dokonał się na froncie zachodnim sprawia, że alianci mogą już przewidywać, kiedy wyzwolą kraje Beneluksu oraz kiedy dojdą do ruin Paryża. Natarcie gen. von Behra i feldmarszałka Hansena w środku i na północy kompletnie rozbiło francuskie szyki i tym samym pozbawia ich wielu dywizji, które mogą im się potem przydać w obronie własnego terytorium. Słynna bitwa pod Lipskiem sprawia, że misterny plan generalissimusa Girauda zaczyna upadać… Na froncie wschodnim zupełnie inna sytuacja, wojska sowieckie są z trudem zatrzymywane na Ukrainie i na północy. Alianci nie mogą przejść do ofensywy z powodu braku znaczącej przewagi nad wojskami przeciwnika. Pozostaje jedynie obrona dotychczasowych posiadłości, rząd ukraiński przeniósł swoją siedzibę do Brześcia n/ Bugiem z obawy o sowiecką ofensywę na Kijów. Uwolniono oblężone dywizje alianckie na Krymie, ale przewaga wroga jest tak wielka, że trzeba się liczyć z powstaniem odcinka frontu wschodniego w Karpatach, co byłoby katastrofą. Alianci liczą na szybkie zakończenie walk na froncie zachodnim i w ten sposób wysłanie kilku dywizji na Wschód, ale pozostaje jeszcze trudny front południowy. A wojska włosko-austriackie również wykazują się pewną innowacyjnością…

Front bliskowschodni: 16-21VII. – trwa przegrupowywanie sił brytyjsko-amerykańskich z południa Płw. Arabskiego w stronę Iraku i Kanału Sueskiego, w Suezie stacjonuje już 15 dywizji alianckich. 22.VII. – niespodziewana ofensywa sił iracko-libańskich na Amman rozbija misterny plan obrony tego terenu przez wojska brytyjskie, tego dnia dochodzi też do pokonania kolejnego irackiego desantu pod Dżiddą w Arabii. 23-26.VII. – siły alianckie strzegące Strefy Kanału Sueskiego wzrastają do 19 dywizji. 27.VII. – kolejna przegrana wojsk brytyjskich pod Ammanem sprawia, że istnieje niepewność co do utrzymania Jordanii i Palestyny. 28.VII. – brytyjsko-izraelski kontratak na wzgórzach Golan sprawia, że niebezpieczeństwo wtargnięcia nieprzyjacielskich wojsk na teren Palestyny zostaje zażegnane, tego samego dnia wojska brytyjskie wkraczają do Dżiddy i w pełni przejmują kontrolę nad Arabią. 29-31.VII. – w dalszym ciągu trwa marsz wojsk brytyjsko-amerykańskich w stronę ziem południowego Iraku, ofensywa na te tereny rozpocznie się prawdopodobnie późnym latem.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu lipca.​

Front amerykański: 16.VII. – wojska amerykańskie w dalszym ciągu szturmują Ciudad de Mexico, gdzie broni się jeszcze kilka dywizji meksykańskich, gen. de Burgh natomiast rozbija okrążone siły wroga pod Meridą, droga do opanowania Jukatanu stoi otworem, w Port-au-Prince dochodzi do wzmocnienia władzy gen. Lavaud i Magloire wskutek tzw. wojskowego zamachu stanu, który jednakże tylko doprowadza do zaostrzenia represji wobec opozycji haitańskiej. 17.VII. – Amerykanie wygrywają kolejne starcie pod Acapulco i stolicą Meksyku, ich samoloty bombardują wenezuelską bazę morską w Maracaibo. 18.VII. – dzień ciężkich walk pod Acapulco i Ciudad de Mexico, siłom meksykańskim nie udało się wyjść z okrążenia. 19.VII. – wojska holenderskie działające w Gujanie zmusiły do odwrotu Brazylijczyków na terenie płn. Amazonii pod Boa Vista, w walce uczestniczą też wojska amerykańsko-australijskie, Meksykanom zostały już tylko 4 dywizje piechoty dowodzone przez gen. Ramosa Santosa, będącego ostatnią nadzieją na ratunek dla stolicy. 20.VII. – w dalszym ciągu trwa marsz jednostek amerykańsko-brytyjskich na Meksyk i Jukatan. 21.VII. – kapitulacja ostatnich czterech dywizji meksykańskich pod Nezahualcoyotl sprawia, że wkroczenie aliantów do centrum Meksyku jest kwestią kilku dni, wojska brytyjskie gen. Fortune wyzwalają z kolei Tegucigalpę, stolicę Hondurasu i wygrywają obronę tego miasta wobec nacierającego ugrupowania sił nikaraguańskich (marsz. Somoza). 22-23.VII. – nad kolumbijską bazą marynarki wojennej w Barquisimeto pojawiają się amerykańskie samoloty i zrzucają ulotki wzywające do poddania się. 24-25.VII. – ponowne zwycięstwo sił alianckich pod Boa Vistą w płn. Amazonii, wojska brazylijskie w dalszym ciągu nieprzerwanie idą w kierunku Gujany Hol. (Surinamu). 26.VII. – wojska kostarykańskie i amerykańskie wyzwalają San Jose, stolicę Kostaryki, tego samego dnia korpus piechoty gen. Fortune’a wygrywa bitwę pod Managuą i wkracza do nikaraguańskiej stolicy. 27.VII. – amerykański nalot bombowy na Maracaibo. 28.VII. – OPD daje mandat powierniczy Wielkiej Brytanii na zajęte przez jej wojska terytorium Nikaragui, brak wiadomości o losie dyktatora tego kraju (Anastacio Somoza). 29.VII. – kolejny nalot bombowy na wenezuelskie Maracaibo. 30-31.VII. – przeszło 20 dywizji amerykańskich kieruje się z terytorium Kostaryki i Panamy w stronę Strefy Kanału Panamskiego, być może wkrótce zostanie wyprowadzone natarcie w kierunku zach. Kolumbii, w Ciudad de Mexico nadal nie ma jeszcze alianckich dywizji.

Wojskowy zamach stanu na Haiti utwierdza postawę tego państwa co do trwania przy sojuszu z GPMG.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu lipca.​

Front południowy: 16.VII. – węgierskie lotnictwo po raz ostatni bombarduje pozycje włoskiej piechoty w Alpach nad rzeką Lech, wkrótce rozkazy skierują ją na front zachodni. 17.VII. – rusza aliancka ofensywa feldm. von Horna w kierunku Salzburga, ale o dziwo okazuje się, że wróg wspaniale się okopał i nie jest możliwe, aby zmusić go do odwrotu, tym samym natarcie musi zostać wstrzymane. 18.VII. – jeszcze w nocy niezdecydowanie feldm. von Horna wykorzystuje włoski dowódca, marsz. Messe, który rozpoczyna kontrofensywę w stronę Linzu, Niemcy muszą wycofać się na terytorium Czechosłowacji. 19.VII. – w dalszym ciągu trwa odwrót wojsk niemiecko-czechosłowackich z Linzu. 20.VII. – brytyjskie lotnictwo dokonuje naloty na niewysadzone przez Niemców fabryki w Monachium, które są w rękach Włochów i Austriaków. 21.VII. – wojska Paktu Alpejskiego wchodzą do Linzu, szybki kontratak aliancki sprawia, że nieprzyjacielskie siły wycofują się z tego miasta, co gorsza z Regensburga wychodzi natarcie marsz. Badoglio w kierunku czeskich gór Szumawa, a konkretnie Strakonic, gdzie stacjonuje tylka jedna dywizja piechoty, alianci muszą się z tego terenu wycofać. 22.VII. – na będący w rękach włoskich Regensburg wychodzi ofensywa Bundeswehry feldm. Heusingera, czechosłowackie lotnictwo bombarduje włoskich maruderów pod Linzem, a brytyjskie dokonuje nalotu na Monachium. 23.VII. – Niemcy wygrywają bitwę o Regensburg, jednakże wojska włosko-austriackie szykują kontratak, włoskie dywizje piechoty w dalszym ciągu bombardowane w okolicach Linzu. 24-25.VII. – trwają zacięte walki pod Regensburgiem z racji napływu tam świeżych dywizji włoskich. 26.VII. – Niemcy muszą przerwać ofensywę na Regensburg z racji równoległych walk o odzyskanie Frankfurtu n/Menem, amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu bombowego na Florencję. 27.VII. – do Linzu wchodzą na krótko czechosłowackie i niemieckie dywizje piechoty, feldm. von Horn zostaje zmuszony do ponownej ucieczki w stronę Tabor po kontrataku sił włosko-austriackich, Brytyjczycy dokonują nalotu na Bolonię i Florencję. 28.VII. – armia włoska w sile 4 dywizji zajmuje Strakonice, jeśli alianci nie wykurzą ich stamtąd istnieje wielkie zagrożenie dla Pragi i Pilzna. 29.VII. – lotnictwo czechosłowackie systematycznie dokonuje zniszczeń w wielu nieprzyjacielskich dywizjach pod Linzem. 30-31.VII. – w nocy ruszają dwie ofensywy sił alianckich: pierwsza pod dow. feldm. Heusingera w stronę Strakonic, druga w wykonaniu całości niemieckich sił stacjonujących pod Wiedniem, ich celem jest osiągnięcie i obrona Linzu, utrzymaniem zdobytego Wiednia mają się zająć w większości oddziały czechosłowackie.

Sytuacja na froncie południowym przy końcu lipca.​

Front zachodni/afrykański: 16.VII. – na froncie w Maroku oddziały amerykańskie dowodzone przez gen. Armstronga przegrywają bitwę o Mogador, ustępując kunsztowi sił francuskich gen. Dodeliera. 17.VII. – polskie oddziały wojsk kolonialnych stacjonujące w Somali otrzymują rozkaz przejścia na terytorium Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej z racji zagrożenia bytu tego państwa wobec ofensywy wojsk egipskich, są tam wprawdzie siły belgijskie, ale liczy się każdy żołnierz, na froncie zachodnim w dalszym ciągu trwa natarcie wojsk alianckich w stronę Erfurtu. 18.VII. – w południe wojska alianckie odzyskują Erfurt (gen. von der Groeben) i udanie bronią miasta przed wściekłymi atakami francuskich dywizji marsz. Leclerca de Hauteclocque’a. 19.VII. – pod Erfurt nadchodzą kolejne niemieckie dywizje (feldm. Hansen), po czym następuje od dawna oczekiwane natarcie w głąb Niemiec – na Kassel, siły francuskie przetrzebione po dwumiesięcznej nieprzerwanej ofensywie nie stanowią większego oporu. 20.VII. – węgierskie lotnictwo bombowe atakuje pod Kassel sztab marsz. Leclerca, jeszcze jedną próbę powstrzymania aliantów pod tym miastem wykonuje gen. Koeltz, ale bezskutecznie, Bundeswehra prze do przodu. 21.VII. – marsz. de Monsabert wykonuje niespodziewane uderzenie na północy, chcąc wyprowadzić z rytmu dzielnie walczące oddziały niemieckie w centrum, Francuzi próbują wyprzeć Niemców z Getyngi, jednakże ich wysiłki spełzają na niczym, takim samym efektem kończy się próba wyparcia Bundeswehry z planów natarcia na Kassel. 22-23.VII. – kolejny atak francuski na Getyngę, tym razem marsz. Juin, prawa ręka Giraud, próbuje przerwać niemiecką linię obrony, dochodzi jednak do kontrataku wojsk gen. Gehlena i von Behra, które atakują spod Lubeki w kierunku ugrupowania marsz. Juin pod Hanowerem. 24.VII. – Juin zawiesza ofensywę na Getyngę i zmuszony jest też do wycofania się z Hanoweru. 25.VII. – alianci wyzwalają Kassel i udanie bronią się przed kontratakiem wojsk marsz. Leclerca, serbski generał Brasić będący na usługach Bundeswehry rozpoczyna atak w stronę Frankfurtu n/Menem, co kompletnie zaskakuje Francuzów, korpus pancerny gen. Kadgien wyzwala Hanower, w Maroku piechota gen. Armstronga wygrywa starcie pod Ouezzane. 26.VII. – po upadku francuskiej obrony Hanoweru francuskie wojska na północy służace pod rozkazami gen. Reversa próbują wyrwać się spod spodziewanego okrążenia, w tym celu atakują niemieckie pozycje pod Lubeką, jednakże niemiecki opór okazuje się silniejszy, trwają walki o Frankfurt n/Menem. 27.VII. – siły francuskie opuszczają Frankfurt, a niemieckie czołgi wkraczają do Bremy, zamykając siedem dywizji wroga pod Kilonią i Hamburgiem. 28.VII. – siły gen. Gehlena kierują swoje uderzenie na Hamburg, gdzie stacjonują trzy dywizje wroga, dywizja pancerna, która dzień wcześniej zdobyła Bremę nie utrzymała się tam, ale za to uderzenie wroga powstrzymuje niemieckie dywizje piechoty, które dotarły tam parę godzin później, Francuzi po długich walkach tracą dwie dywizje i zmuszeni są do wycofania się z Hamburga do Szlezwiku-Holsztynu pod Kilonię, na froncie w Maroku amerykańska piechota (gen. Bolte) zdobywa i utrzymuje kontrolę nad Mogadorem, Egipcjanie zajmują Entebbe w Ugandzie i docierają do Jez. Wiktorii, tutaj konieczna jest natychmiastowa interwencja wojsk belgijskich, inny korpus piechoty amerykańskiej (gen. Hodge) zdobywa Tambacoundę w Senegalu i szykuje się do okrążenia wojsk francuskich pod Dakarem. 29.VII. – Bundeswehra wyrusza przeciw francuskim pozycjom pod Munster, próbując iść za ciosem i nie dać przeciwnikowi czasu na okopanie się, atak kończy się zdecydowanym sukcesem. 30-31.VII. – wojska niemieckie wyzwalają Frankfurt n/Menem, ale utrzymanie tego miasta będzie bardzo trudne, rusza francuskie kontrnatarcie…

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu lipca.​

Front wschodni: 16.VII. – sowiecki marszałek Korfes rozpoczyna atak w stronę alianckich pozycji obronnych pod Toropcem, mimo dzielnej obrony wojska krajów nadbałtyckich zostają zmuszone do wycofania się w kierunku na Wielkie Łuki, na południu ukraiński generał Gołowniew pomyślnie kończy operację zdobycia Melitopola i uwolnienia sześciu dywizji na Krymie, na sowieckie dywizje pod Czerkasami spadają pierwsze bomby Polskiej Floty Bombowej marsz. Rayskiego, Brytyjczycy z kolei dokonują nalotu na Charków, marsz. Szaposznikow uderza na ukraińskie dywizje pod Czerkasami, w celu zapobieżenia utracie miasta alianci wykonują kontrnatarcie za Dniepr na Priłuki. 17.VII. – ponowne walki pod Melitopolem, obrońcy Czerkasów wytrzymują sowieckie uderzenie, kontrofensywa na Priłuki kończy się również powodzeniem, Brytyjczycy bombardują Donieck. 18.VII. – Sowieci po raz kolejny atakują alianckie pozycje pod Ługą k/Leningradu, szturm kończy się jego zatrzymaniem przez dywizje amerykańskie, polskie bombowce pod dowództwem gen. Hellera dokonują pierwszego nalotu na sowieckie pozycje pod Rogaczewem, do Melitopola wchodzą wojska ukraińskie. 19.VII. – Sowieci nie zrezygnowali z objęcia kontroli nad Melitopolem i w dalszym ciągu nacierają na to miasto, Ukraińcy muszą wycofać się do Dniepropietrowska, pierwsze dywizje łotewskie i litewskie docierają zaś do Wielkich Łuków, aby po krótkim rekonesansie ponownie przejść do natarcia pod Toropcem. 20.VII. – Brytyjczycy po dwóch kolejnych dniach nalotów na Donieck, tym razem za cel obierają Charków, Melitopol zostaje ocalony wskutek nadejścia 9 dywizji ukraińskich, które powstrzymały sowiecką nawałnicę, obrońcy Krymu przegrywają starcie pod Kerczem, polskie lotnictwo bombarduje sowieckie pozycje pod Homlem i Czerkasami. 21.VII. – wojska amerykańskie przełamują sowiecką obronę pod Nowogrodem Wielkim który wkrótce powinny opanować, do Priłuków wchodzą wojska węgiersko-ukraińskie, ale bardzo szybko muszą zostać wycofane z powodu ofensywy 49 sowieckich dywizji marsz. Tołbuchina. 22.VII. – do Toropca wchodzą Sowieci, szybka aliancka kontrofensywa zmusza ich do wycofania się z tego terenu, na wrogie dywizje pod Priłukami spadają bomby, miasto Charków kolejny raz celem brytyjskich samolotów. 23.VII. – gen. Chrulew próbował rozbić aliancką obronę Starej Russy, na szczęście bezskutecznie. 24.VII. – Sowieci po raz kolejny atakują ukraińską obronę Melitopola, trwa amerykańska ofensywa na Nowogród Wlk. 25.VII. – bitwa o utrzymanie Krzywego Rogu przegrana, wojska sowieckie mogą przedrzeć się w stronę Odessy. 26.VII. – wojska marsz. Kulika wchodzą do Krzywego Rogu, natychmiastowa ofensywa aliancka nie przynosi rozstrzygnięcia. 27.VII. – Priłuki ponownie w ręku wroga, kontrofensywa sowiecka odrzuca także aliantów spod Wyszhorodu, zaczyna robić się dramatycznie, wojska ukraińskie, czechosłowackie i węgierskie uchodzą pod Żłobin, jedynym sukcesem aliantów jest ponowne opanowanie Toropca. 28.VII. – przez krótką chwilę alianci tracą kontrolę nad Mohylewem, ukraińskie dywizje odzyskują kontrolę nad Krzywym Rogiem, Litwini, Estończycy i Łotysze udanie bronią się pod Toropcem. 29.VII. – marszałek Malinowski atakuje Czerkasy, które ostatecznie zostają ocalone, Amerykanie wchodzą do Nowogrodu Wielkiego, ale nie są w stanie utrzymać się w mieście, Sowieci znacznie wzmocnili swoje siły i przechodzą do kontrataku, czego przykładem jest atak na Melitopol. 30-31.VII. – sowiecka kontrola nad Krzywym Rogiem i porażka pod Melitopolem zmuszają do myślenia, atak na Krzywy Róg przerwany w sytuacji szczupłości sił ukraińsko-węgierskich, południowy odcinek frontu wschodniego może być skazany na nieutrzymanie.

Sytuacja na północnym odcinku frontu wschodniego przy końcu lipca.


Sytuacja na południowym odcinku frontu wschodniego przy końcu lipca.​

Kronika wojny morskiej​

16.VII. – u wybrzeży wschodnich Faklandów trzon argentyńskiej floty wojennej odgonił amerykańskie niszczyciele.

17.VII. – Basen Zachodnioargentyński na Atlantyku staje się areną zmagań flot OPD i GPMG, z której to zwycięsko wychodzą amerykańskie okręty, obywa się bez strat.

18.VII. – sowiecka baza morska w Ochocku jest obiektem bombardowania ze strony amerykańskich lotniskowców, tonie transportowiec „Krasnoarmiejec” (bomby z samolotów USS Hancock).

19.VII. – u wybrzeży Angoli sześć amerykańskich transportowców z ledwością uchodzi torpedom sowieckich okrętów podwodnych.

20.VII. – wybrzeże Cromarty Firth w płn. Szkocji staje się miejscem bitwy morskiej trzech brytyjskich niszczycieli i dwóch polskich okrętów podwodnych „Żbik” i „Dzik” z dwoma chilijskimi niszczycielami. Starcie kończy się ucieczką przeciwnika.

21.VII. – w Zat. Tarenckiej amerykańskie niszczyciele zmuszają włoską flotę do wycofania.

22-23.VII. – w nocy dochodzi do bitwy morskiej blisko Madery, dwa hiszpańskie niszczyciele tak udanie atakują chilijskie kontrtorpedowce, że te ostatnie są zmuszone do samozatopienia - „Puerto Montt” i „Antofagasta”.

27.VII. – włoskie niszczyciele „Artigliere” i „Centauro” zaskakują niewielkie ugrupowanie okrętów alianckich blisko Tarentu, toną niszczyciel HMS „Bristol” i krążownik lekki HMS „Colombo”; na Antylach tonie argentyński transportowiec „Rio de La Plata” trafiony przez brytyjski lekki krążownik „Aurora”

28.VII. - w Basenie Zachodnioargentyńskim na Atlantyku kolejny raz starcie floty argentyńskiej i amerykańskiej, tym razem górą Argentyńczycy.

29.VII. – port w Ochocku kolejny raz celem dla amerykańskich lotniskowców, po bombardowaniach z USS „Hancock” i USS „Ticonderoga” toną dwa sowieckie transportowce – „Prawda” i „Siewier”.

30.VII. – blisko wybrzeży Martyniki zostają zatopione dwa wenezuelskie niszczyciele „Apure” i „Aranca”, ich pogromcami są samoloty z lotniskowców USS „America” i USS „Coral Sea”.

31.VII. – brytyjski niszczyciel „Wolverine” zostaje zatopiony przez włoskie lotnictwo morskie koło Malty.

Straty flot z okresu 7.IV.-31.VII.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Wenezuela – 22 niszczyciele, 1 transportowiec;
Argentyna – 18 niszczycieli, 4 transportowce;
Dominikana – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 6 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 169 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 18 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 23 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 3 transportowce.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 sierpnia 1950

odcinek 308

The hot summer
(Gorące lato)​

Świat/Kraj​

Kończące się lato 1950 roku będzie kojarzyć się w historii świata ze wzrostem inicjatywy strategicznej Sowietów na froncie wschodnim, współdziałaniem francusko-włoskim w południowych Niemczech oraz egipską ofensywą w Afryce. Sowieci ściągnęli już gros swoich sił i nie mając drugiego frontu w Azji zaczynają coraz bardziej spychać wojska alianckie z Ukrainy, co jest szalenie groźne, gdyż może spowodować przedostanie się poszczególnych dywizji wroga na tyły wojsk sprzymierzonych. Na froncie zachodnim zmuszono do kapitulacji francuskie ugrupowania armii w Szlezwiku-Holsztynie, niemniej dobra sytuacja na północy warunkowana jest słabą sytuacją na południu, jednak nie na tyle, by nie można było jej zmienić. Francuzi i Włosi doszli już zapewne do porozumienia, bo czym można nazwać ich niejako wspólny atak na Norymbergę? Generalissimus Giraud, który cudem wydostał się z oblężonej Kilonii i szczęśliwie dotarł do Amsterdamu w pierwszym przemówieniu po swoim ocaleniu mówił:

(…)Ustrój zwany demokracją parlamentarną krajów Europy Zachodniej zdecydowanie odchodzi w przeszłość. Nadchodzą czasy twardych rządów, ale za to skutecznych i długotrwałych! Wzywam więc z tego miejsca narody europejskie i azjatyckie, aby zrzuciły demokratyczny gorset i podążyły drogą wyzwolenia z pęt niewoli, jakie nakłada demokracja! Sądzę, że dołączycie do Unii Francuskiej, jedynego sojuszu opartego na równości i braterstwie (…)

Oczywiste było, że żaden kraj, który jest dotychczas neutralny nie będzie pchał się w awanturę wojenną, tylko po to, aby zrzucić ustrój demokratyczny i dać satysfakcję Giraud. Coraz bardziej widać, że niemiecka ofensywa na północy może spowodować w przeciągu roku klęskę ideałów francuskiego generalissimusa. Sekretarz generalny OPD, Iuliu Maniu w jednym ze swoich oświadczeń wydał dyspozycję dotyczącą możliwości zawarcia pokoju z wrogim państwem. Członkowie parlamentu podbitego państwa muszą wyrazić zgodę na wprowadzenie instytucji demokratycznych w kraju, inaczej dłuższy okres czasu będą trwały poszczególne strefy okupacyjne. Zapobiegliwi ale i też mężnie walczący Niemcy zagwarantowali już sobie, że część francuskich kolonii przypadnie im w udziale. Takie same prawa wytargowali także Amerykanie, Polacy, Brytyjczycy, Belgowie i Holendrzy, nacje najbardziej aktywne w tym konflikcie.

Nowy projekt technologiczny opracowywany przez polskich naukowców.​

Cuiaba, 13 sierpnia; sztab sił zbrojnych GPMG.

Stroessner: (…)Teraz, kiedy Giraud się łamie, Stalin odzyskuje siły, mówiąc szczerze nie podoba mi się to.

Peron: Camacho od kiedy przyjechał do nas, nie przychodzi na spotkania z nami, mówi, że został wykiwany.

Stroessner: Da mu się jakieś stanowisko we władzach sojuszu i sprawa będzie ułagodzona, wiadomo było od początku, że Meksykanie nie przejdą więcej niż tylko Rio Grande. Zachowuje się tak, jakby nie znał możliwości swojej armii, a ja mam o niej dobre zdanie, trzeba przyznać, że walczyli świetnie, przez 4 miesiące koncentrowali na sobie główne siły nieprzyjaciela, więc taki Stalin czy Giraud mogli działać bez przeszkód.

Peron: Widziałeś ostatnie raporty z Kanału Panamskiego?

Stroessner: Linia obrony w Andach powinna zablokować Jankesów do tego stopnia, aby móc spokojnie dozbrajać naszą armię.

Peron: Przyczółek w Gujanie coraz bardziej mnie niepokoi.

Stroessner: Nie bądź drugi Camacho. Przecież to Amazonia, wieki całe im zajmie zdobywanie tego terenu, a przecież Vargas nie jest w ciemię bity, nie da się pokonać kilkunastu dywizjom.

Peron: W razie czego sporo czasu stracą jeszcze na zdobywaniu Haiti i Dominikany.

Stroessner: A myślisz, że po co ich zawczasu włączyłem do naszego sojuszu? Mięso armatnie ma to do siebie, że się je wykorzystuje na samym początku. Kraje Ameryki Centralnej mają spełnić rolę zderzaka dla naszego ścisłego kwartetu (Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Chile), nie zdobędą ani piędzi ziemi argentyńskiej czy paragwajskiej.

Peron: Może postaramy się też o poparcie Ekwadoru bądź Peru?

Stroessner: Powinniśmy się cieszyć, że nie występują przeciw nam, bo mogły to zrobić znacznie wcześniej, czasami udawana neutralność jest lepsza od kłopotliwych sojuszów, wierz mi. I tak te kraje trzymają z Jankesami, ale przynajmniej są lojalne wobec innych krajów hiszpańskojęzycznych walczących z OPD (…)

Front południowy: 1.VIII. – dzień trudnych walk o Linz i Strakonice, w pierwszej bitwie wsławia się gen. Hofmann, który wydatnie osłabia włoskie dywizje, lotnictwo węgierskie uczestniczy w nalotach na nieprzyjacielskie pozycje pod Innsbruckiem. 2.VIII. – amerykańskie bombowce dokonują nalotu na Turyn, nie ustają walki o zdobycie Linzu i Strakonic. 3-5.VIII. – jednostki włosko-austriackie skutecznie osłabiają natarcie wojsk sprzymierzonych na Linz i Strakonice, jednak alianci idą dalej. 6.VIII. – wojska niemieckie wyzwalają Strakonice, jednocześnie blokując wrogim jednostkom bezpośredni atak na Pragę, pod Linz dociera 31 dywizji Bundeswehry, jednakże Włosi ponownie uderzają na miasto i osłabione jednostki alianckie muszą udać się w stronę Wiednia, gdzie zmierzają posiłki czechosłowackie. 7-8.VIII. – odwrót sił sojuszniczych do okupowanej stolicy Austrii. 9.VIII. – Włosi przejściowo opanowują Tabor w Czechosłowacji, natychmiast dochodzi do alianckiej kontrofensywy, węgierski marszałek Szombathelyi udanie namawia niemieckich dowódców do wyprowadzenia natarcia w stronę Klagenfurtu i tym samym zdobycia przyczółka w Alpach, atak kończy się powodzeniem. 10.VIII. – kolejny amerykański nalot bombowy na Turyn, wojska czechosłowackie odzyskują Tabor. 11.VIII. – włoska pomoc dla Francuzów podczas ataku na Norymbergę tworzy możliwość trwałego okopania się w południowych Niemczech dla obydwu stron, z drugiej strony węgierska ofensywa w Alpach może spowodować zamknięcie dywizji włosko-austriackich w dużym kotle na północ od Alp.12-15.VIII. – zacięte walki o przejęcie Klagenfurtu i zdobycie alpejskiego przyczółka przez Węgrów dotychczas kończą się sukcesami alianckimi.

Sytuacja na froncie południowym w pierwszej połowie sierpnia.​

Front bliskowschodni: 1.VIII. – brytyjskie dywizje piechoty pod dowództwem gen. Lawsona zdołały wyprzeć wojska libańsko-irackie z Bejrutu, droga do opanowania stolicy Libanu stoi otworem. 2-3.VIII. – alianci koncentrują w Suezie dziewiętnaście dywizji piechoty i jeden korpus pancerny. 4-7.VIII. – uporczywe walki w Bejrucie i okolicach, zdobycie miasta nie oznacza jeszcze kapitulacji wojsk libańskich, ich siły trzymają pod swoją kontrolą Damaszek. 8.VIII. – Gen. Lawson wchodzi do Bejrutu, jednocześnie wojska irackie nie dopuszczają aliantów do utrzymania El-Jawf w północnej części Arabii jako bazy wypadowej na tereny płd. Iraku. 9-10.VIII. – kolejne porażki wojsk brytyjskich pod El-Jawf, jedyna nadzieja w zdobyciu Damaszku i przejściu do ofensywy na zach. Irak, ale do tego jeszcze daleka droga. 11-13.VIII. – marsz brytyjskich dywizji z Arabii w kierunku Suezu i północnej Arabii. 14-15.VIII. – zwycięstwo pod Ar-Ruwaishid we wsch. Jordanii daje szansę na wyprowadzenie ataku na Damaszek, wojska irackie notorycznie wypierają aliantów z El-Jawf.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w pierwszej połowie sierpnia.​

Front amerykański: 1.VIII. – amerykański nalot bombowy na wenezuelską bazę morską w Maracaibo, w dalszym ciągu wojska amerykańskie posuwają się w kierunku Ciudad de Mexico. 2.VIII. – nieoczekiwana zmiana na szczytach władzy w Kolumbii określana jako wybory, jednakże wszystko wskazuje na wojskowy zamach stanu, spowodowany on jest jak się zdaje, koncentracją amerykańskich dywizji w Strefie Kanału Panamskiego, urząd premiera obejmuje gen. Ruben Piedrahita Arango, prezydentem zostaje Laureano Gomez Castro. 3-5.VIII. – Amerykanie skoncentrowali w Strefie Kanału Panamskiego 89 dywizji różnych typów wojsk, później ta liczba wzrośnie powyżej 100. 6.VIII. – kolejny amerykański nalot bombowy na Maracaibo. 7.VIII. – na wyspach karaibskich będących pod kontrolą Wielkiej Brytanii lądują dywizje pod dow. marsz. Massingberda i gen. Millera, ich celem będzie opanowania francuskich posiadłości w tej części świata – Martyniki i Gwadelupy. 8.VIII. – dywizja gen. Millera przejmuje w posiadanie Martynikę. 9.VIII. – dywizja marsz. Massingberda zajmuje Gwadelupę. 10.VIII. – amerykański nalot bombowy na Barquisimeto, jedno z miast w płn. części Wenezueli. 11.VIII. – brytyjski korpus piechoty gen. de Burgha przejmuję kontrolę nad Półwyspem Jukatanem i nad największym miastem regionu – Meridą. 12-15.VIII. – w tych dniach dominuje koncentracja wojsk amerykańskich w Strefie Kanału Panamskiego, jak również dochodzi do potyczki korpusu pancernego gen. Boatnera z milicją ludową pod Ciudad de Mexico.

Wojskowy zamach stanu w Kolumbii zwany zwyczajowo nowymi wyborami (2.VIII.).


Sytuacja na froncie amerykańskim w pierwszej połowie sierpnia.​

Front zachodni/afrykański: 1.VIII. – wojska belgijskie stacjonujące w płn. Kongu wyparły z Ugandy jedną z egipskich dywizji w konsekwencji wygranej bitwy pod Entebbe, na froncie zachodnim rozpoczęła się kolejna batalia o Hamburg. 2.VIII. – kolejna ofensywa marsz. Leclerca na zdobyty przez Niemców Frankfurt nad Menem kończy się porażką wojsk Bundeswehry i odwrotem w stronę Schweinfurtu, wojska niemieckie wygrywają natomiast starcia pod Hamburgiem i Munster, francuski atak na Bremę kończy się udaną obroną tego miasta, w godzinach popołudniowych wojska niemieckie wkraczają do Hamburga, zamykając sześć francuskich dywizji, w tym jedną pancerną w kotle pod Kilonią. 3.VIII. – rozpoczyna się operacja zlikwidowania kotła w Szlezwiku-Holsztynie, w tym samym czasie wojska Bundeswehry wkraczają do Munster, w środkowej Afryce z kolei 2. Dywizja Wojsk Kolonialnych gen. Skuratowicza zdobywa Pointe-Noire w Gabonie i kieruje się w stronę Libreville, w stronę płn. Kenii kierują się natomiast 2 egipskie dywizje gen. Saleha Paszy. 4.VIII. – 6 francuskich dywizji otoczonych pod Kilonią poddaje się w godzinach rannych, Niemcy ponownie udanie bronią Bremy przed kontratakiem. 5.VIII. – wyzwolenie Kilonii przez wojska niemieckie. 6.VIII. – francuski marszałek de Monsabert wykorzystuje niezdecydowanie Niemców po opanowaniu Munster i uderza na nich w okolicach tego miasta, niemiecką odpowiedzią jest kontratak w kierunku Zagłębia Ruhry na Dortmund, Niemcy muszą uciekać z Munster i Frankfurtu nad Menem po kolejnym francuskim ataku, pod Dortmund udaje się zwyciężyć, kolejne jednostki niemieckie napływające do Munster powstrzymują ostatecznie francuską ofensywę. 7.VIII. – amerykański generał Bolte wygrywa starcie pod Casablancą, co oznacza rychły zmierzch Maroka, do Frankfurtu n/Menem wchodzą 33 francuskie dywizje. 8-9.VIII. – zacięte walki pod Dortmund i Munster, Niemcy przygotowują ofensywę w kierunku Wilhelmshaven. 10.VIII. – wojska amerykańskie zdobywają Casablancę (ad-Dar al-Bajda) w Maroku czym samym rozpoczyna się okupacja tego kraju wobec złożenia broni przez wojska marokańskie, Niemcy rozpoczęli kolejny kontratak w stronę Frankfurtu n/Menem, aby odzyskać ten teren wobec niebezpiecznej luki jaka powstała między Zagłębiem Ruhry a środkowymi Niemcami, Egipcjanie rozbijają w płd. Sudanie, pod Waw belgijską dywizję piechoty, tworząc niebezpieczeństwo rozwinięcia ofensywy w Kongu. 11.VIII. – wojska feldm. Hansena zdobywają Dortmund, jednocześnie w Maroku Amerykanie wygrywają starcie pod Marrakeszem, kierując się w stronę granic Algierii Fr., wskutek osłabnięcia natarcia na Frankfurt n/Menem dywizje włoskie i francuskie uderzają na kilkanaście niemieckich dywizji pod Norymbergą, trwa również kolejny francuski kontratak na Munster. 12.VIII. – alianci przerwali atak na Frankfurt n/Menem wskutek przegranej obrony Norymbergi, wojska Bundeswehry udanie rozpoczęły natarcie w stronę Wilhelmshaven. 13.VIII. – siły feldm. Hansena rozpoczęły działania wojenne na terytorium Holandii, atakując Francuzów pod Arnhem. 14.VIII. – zwycięstwo w bitwie pod Arnhem przysłoniła wiadomość o utracie Norymbergi na rzecz wojsk francuskich. 15.VIII. – rozpoczyna się niemiecki kontratak w celu odzyskania Norymbergi…

Sytuacja na froncie zachodnim w pierwszej połowie sierpnia.​

Front wschodni: 1.VIII. – alianci próbują przełamać impas na froncie rozwijając natarcie w stronę Wiaźmy, trwają walki pod Czerkasami i Melitopolem, gdzie bitwa kończy się porażką, Ukraina dołącza do Wspólnego Dowództwa Bałtyckiego, pod Priłukami stacjonuje już 40 sowieckich dywizji, w Rogaczewie jest ich ponad 20, ciężkie czasy przychodzą dla całości frontu wschodniego, wojska ukraińskie wycofują się z Czerkasów pod Winnicę k/Kijowa. 2.VIII. – wojska ukraińskie wychodzą z ofensywą na Krzywy Róg i odnoszą zwycięstwo. 3.VIII. – sowiecki generał Kondrawcew atakuje aliantów pod Starą Russą i niestety jest to jego sukces, sześć czechosłowackich dywizji nie jest w stanie powstrzymać uderzenia wroga, kolejny raz Ukraińcy przegrywają pod Melitopolem, w okrążeniu jest tam jedna dywizja piechoty, do Wyszhorodu wchodzą Sowieci jednocześnie atakując pozycje sprzymierzonych pod Żłobinem, obrona wytrzymuje atak. 4.VIII. – alianci dzieląc swoje siły i nie mogąc dopuścić do okrążenia Kijowa przypuszczają atak na Wyszhorod, gdzie są Sowieci, trwają także walki pod Mohylewem. 5.VIII. – zacięte walki pod Wiaźmą i Wyszhorodem. 6.VIII. – odzyskanie Krzywego Rogu przez wojska ukraińskie, do Melitopola wchodzą kolejne sowieckie oddziały, Krym zostaje odcięty. 7.VIII. – polskie dywizje piechoty gen. Sosnkowskiego wchodzą do Mohylewa i od razu stają wobec ataku 30 sowieckich dywizji. 8.VIII. – Polacy muszą się ewakuować z Mohylewa w stronę Orszy, Ukraińcy walczący na Krymie zmuszeni do oddania pozycji pod Jewpatorią – uchodzą w stronę Sewastopolu i Symferopolu, wojska ukraińskie przegrywają także pod Krzywym Rogiem – muszą się ewakuować w stronę Bałty, trwają walki o Wyszhorod. 9-10.VIII. – wojska brytyjskie będące na Ukrainie przegrały batalię o utrzymanie Dniepropietrowska, do Mohylewa wchodzą po raz kolejny sowieckie oddziały. 11.VIII. – alianci zdobywają kontrolę nad Wyszhorodem, ale zrazu dochodzi do sowieckiego kontrnatarcia i na Wyszhorod i na Żłobin, gdzie jest mniej niż dotychczas alianckich dywizji. 12.VIII. – wojska alianckie uchodzą w kierunku Mozyrza po przegranej obronie Wyszhorodu, Krzywy Róg i Stara Russa ponownie w rękach sowieckich, wojska ukraiński rozpoczynają kontratak w kierunku Krzywego Rogu. 13.VIII. – amerykański atak na Starą Russę nie powodzi się, powstaje luka między pozycjami alianckimi na północy a środkiem frontu pod Toropcem, wskutek sowieckiej ofensywy alianci wstrzymują natarcie na Wiaźmę, dochodzi do tego jeszcze umocnienie się nieprzyjacielskiej obrony pod Mohylewem, której nie mogło pokonać uderzenie wojsk polskich z Orszy, do Dniepropietrowska wchodzą Sowieci, ich atak na Ługę k/Leningradu kończy się na szczęście niepowodzeniem. 14-15.VIII. – alianci udanie powstrzymują sowieckie natarcie na Żłobin, generalnie jednak sytuacja na froncie wschodnim jest już wybitnie niekorzystna dla Ukrainy i trzeba się w najbliższym czasie liczyć z utratą Kijowa.

Sytuacja na północnym odcinku frontu wschodniego na 15 sierpnia.


Sytuacja na południowym odcinku frontu wschodniego na 15 sierpnia.​

Kronika wojny morskiej​

2.VIII. – potyczka w Zat. Maracaibo przynosi sukces flocie USA, która zmusza wenezuelskie niszczyciele do wycofania się.

6.VIII. – amerykańskie lotniskowce „Ticonderoga” i „Hancock” zatopiły w porcie Ochock dwa sowieckie transportowce „Proletariat” i „Swoboda”; w Zat. Almeria blisko wybrzeży Hiszpanii amerykańskie krążowniki lekkie wygrały bitwę morską z francuskimi niszczycielami – bez strat; kolejna potyczka w Zat. Maracaibo kończy się przegraną wenezuelskiej floty.

7.VIII. – lotniskowce USS „Shangri-La” i USS „Bunker Hill” zatapiają w porcie Maracaibo dwa wenezuelskie niszczyciele „ Curutu” i „Guri”.

9.VIII. – w Punto Fijo tonie wenezuelski niszczyciel „ Orinoco” wskutek bombardowań z USS „Black”.

12.VIII. – kolejny raz port w Punto Fijo staje się celem bombardowań amerykańskich samolotów, tym razem z USS „Philadelphia” i USS „Coral Sea”, toną dwa wenezuelskie niszczyciele „Ventuari” i „Simon Bolivar”.

14.VIII. – sowieckie okręty podwodne zmuszają do odwrotu brytyjskie niszczyciele nieopodal wybrzeży polskiej Sokotry na Oceanie Indyjskim.

Straty flot z okresu 7.IV.-15.VIII.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Wenezuela – 27 niszczycieli, 1 transportowiec;
Argentyna – 18 niszczycieli, 4 transportowce;
Dominikana – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 6 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 174 niszczyciele, 2 okręty podwodne i 18 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 23 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 5 transportowców.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 sierpnia 1950

odcinek 309

The hard day of glory
(Trudny dzień chwały)​

Świat/Kraj​

Druga połowa sierpnia w stosunku do pierwszych dni sierpnia to przede wszystkim bardziej już ułożona francuska obrona Zagłębia Ruhry oraz ziem holenderskich oraz systematyczne przesunięcia wojsk sowieckich na terenach Krymu i reszty Ukrainy. Wojska alianckie zdolne są obecnie do ofensyw na froncie zachodnim, choć po ostatnich sukcesach i nadciągnięciu świeżych francuskich dywizji należało przejść raczej do obrony aniżeli ciągłych ataków z marszu. Srodze się to mści w środkowych Niemczech, gdzie ofensywa marszałka Juina święci wielkie triumfy. Na szczęście dla aliantów, Amerykanie i Kostarykańczycy postanawiają wspomóc front zachodni oddziałami w sile 30 dywizji, które powinny ustabilizować sytuację, a może nawet zdołają zamknąć Francuzów w wielkim kotle w środkowych Niemczech.

W Afryce bez rewelacji, choć dotarcie wojsk amerykańskich do Algierii Fr. cieszy i prorokuje późniejsze przejęcie Tunezji i Libii, a wraz z tym faktem ostateczną rozprawę z wojskami Paktu Islamskiego. Na Bliskim Wschodzie Brytyjczycy nie są w stanie przejść do kontrofensywy na ziemiach Iraku, nie zdobywszy wcześniej Damaszku, a co za tym idzie oskrzydlając ziemie irackie, co ułatwiłoby dotarcie do Mosulu bądź Kirkuku. Wojska amerykańskie, które korzystają z chwilowego braku kontaktu z wrogiem są masowo przewożone albo do Europy albo do Gujany Bryt., skąd przygotowywane jest wielkie natarcie w stronę Amazonii i dalej, aby rozbić serce GPMG.

Kraje Układu Alpejskiego tj. Włochy i Austria umiejętnie bronią wywalczonych pozycji w południowych Niemczech i mimo amerykańskich i brytyjskich nalotów na ich miasta nie posuwają się do zawarcia zawieszenia broni, być może zatem Stalin dogadał się nie tylko z Giraud, ale również z przywódcami dwóch alpejskich krajów, aby nie zawierały one żadnego separatystycznego pokoju? Nie wnikając w to można jednak od razu rzec, że rozbicie Francji i Układu Alpejskiego będzie ciągnęło się jeszcze przez wiele tygodni, a do tego czasu front wschodni może cofnąć się na przedwojenną granicę krajów nadbałtyckich…

Front wschodni: 16.VIII. – sowiecki marszałek Mierieckow po udanym zajęciu Mohylewa kontynuuje ofensywę w stronę Żłobina, ale napotyka twardy opór wojsk alianckich i przerywa natarcie, na Mohylew ruszają tego dnia oddziały polsko-amerykańskie z Orszy oraz posiłki spod Smoleńska (54 dywizje), lotnictwo szturmowe dokonuje systematycznych nalotów na sowieckie pozycje pod Homlem, a w Mozyrzu pojawia się 9 alianckich dywizji piechoty, ewakuowanych z Wyszhorodu. 17-18.VIII. – Sowieci chcą koniecznie odbić Mohylew, gdyż myślą o rozbiciu środka frontu wschodniego na kilka odosobnionych centrów obrony, ale walki toczą się po myśli sprzymierzonych, dlatego też w kolejnych dniach skoncentrują się na walkach toczonych na południu i północy. 19.VIII. – utrata Kercza na rzecz komunistów i ich atak na ostatni oddział ukraiński działający w okolicach Sewastopola oznacza ostateczną utratę terenu tego półwyspu, Ukraińcy próbują kontratakować pod Krzywym Rogiem, ale w obawie przed zamknięciem ich przy granicy z Rumunią, wycofują się w stronę Karpat, samoloty alianckie nadal operują nad niebem Homla. 20.VIII. – wojska sowieckie nie dają za wygraną, ale obrona pozycji pod Żłobinem i utrzymanie natarcia na Mohylew powodują, że wciąż najbardziej ustabilizowanym odcinkiem frontu wschodniego jest jego centrum. 21.VIII. – wojska ukraińskie odzyskują na krótko Krzywy Róg, ale wycofują się w stronę Bałty, by wróg nie skorzystał z okazji i poprzez opanowanie Czerkasów nie doprowadził do ich otoczenia, w tym samym bowiem czasie Sowieci wchodzą do Czerkasów i rozpoczyna się kontrofensywa w stronę ich pozycji kierowana z okolic Kijowa, udaje ich się ostatecznie wyprzeć, część sił ukraińskich przedostaje się z Chersonia w stronę Odessy. 22.VIII. – kolejne zwycięstwo aliantów pod Czerkasami pieczętuje udany odwrót wojsk ukraińskich w stronę Bałty, Sowieci ruszają jednak już na Odessę po opanowaniu Krzywego Rogu, a w tym samym czasie wkraczają także do Perekopu i Sewastopola, pod Bałtą udaje się powstrzymać sowiecki atak. 23.VIII. – wojska ukraińskie bronią się w Bałcie na tyle na ile jest to możliwe, ułatwiając odwrót innym oddziałom wycofującym się z Krzywego Rogu w stronę tego miasta, połączone siły ukraińskie ewakuują się teraz w kierunku na Mohylew Podolski, pod Chersoniem zostało niemalże otoczonych 6 brytyjskich dywizji marsz. Fitzpatricka, który zapowiedział, że nie odda miasta będąc żywym. 24.VIII. – trwa ewakuacja 19 dywizji ukraińskich w stronę Mohylewa Podolskiego. 25.VIII. – na północy kolejna sowiecka ofensywa doprowadza do przejęcia kontroli nad Noworżewem, dochodzi do kontrataku wojsk amerykańskich. 26-27.VIII. – Sowieci zostali przegnani z Noworżewa, na południu wciąż trwają potyczki o Bałtę, Chersoń, Krzywy Róg i Czerkasy – są to typowo działania opóźniające przebieg wrogiej ofensywy, dzięki temu wojska ukraińskie uratują się w komplecie z zagrożonego odcinka przy granicy z Rumunią. 28.VIII. – wojska alianckie pod dowództwem gen. Sosnkowskiego wchodzą do Mohylewa na Białorusi i udanie blokują kolejne sowieckie kontrnatarcia. 29.VIII. – wszelkie sowieckie kontrataki w centrum frontu wschodniego na Mohylew zostają zatrzymane. 30-31.VIII. – nieoczekiwane zdobycie Wielkich Łuków przez Sowietów i rozwinięcie natarcia na Toropiec zaskoczyło czechosłowackie, łotewskie i estońskie dywizje, które postanowiły się ewakuować do Smoleńska, a stamtąd przejdą prawdopodobnie do Witebska, by załatać coraz większą lukę.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu sierpnia – odcinek północny.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu sierpnia – odcinek południowy.​

Front amerykański: druga połowa sierpnia – dominują naloty bombowe na wenezuelski port w Punto Fijo, gdzie zgromadziła się spora reszta floty tego kraju. 17-21.VIII. – w tych dniach trwają natomiast naloty lotnictwa argentyńskiego na lotniska pod Georgetown, stolicę Gujany Bryt., są to pierwsze ataki bombowe lotnictwa GPMG od początku wojny. 19-31.VIII. – trwa operacja desantowa wojsk amerykańskich prowadzona z okolic Kanału Panamskiego do Georgetown, aby móc wspomóc uderzenie alianckie na północną część Brazylii. 28.VIII. – wojska amerykańskie, a w szczególności korpus pancerny gen. Boatnera jeszcze nie opanował centrum Ciudad de Mexico, co i rusz trwają walki z oddziałami milicji ludowej. 29.VIII. – wojsk brazylijskie ponownie wyparły Holendrów spod Paramaribo, stolicy Gujany Hol., w stronę Paramaribo zmierzają już oddziały amerykańskie. Haiti i Dominikana nadal udanie się bronią przed możliwością amerykańskiego desantu.

Sytuacja na froncie amerykańskim (front amazoński) przy końcu sierpnia.​

Front bliskowschodni: druga połowa sierpnia – oddziały alianckie wzmacniają obronę Suezu i usiłują się przedostać przez tereny pustynne Płw. Arabskiego w stronę Palestyny i ziem irackich. 17.VIII. – Brytyjczycy wygrywają starcie pod Ar-Ruwaishid w Jordanii z oddziałami irackimi. 19.VIII. – gen. Lawson wygrywa bitwę o Damaszek z oddziałami libańsko-irackimi. 25.VIII. – Brytyjczycy wchodzą do Ar-Ruwaishid, osiągając całe terytorium Jordanii. 28.VIII. – wojsk brytyjskie udanie bronią pozycji pod Ar-Ruwaishid, ale pozostałe jednostki alianckie zostają przyblokowane podczas marszu na Damaszek i atak zostaje zatrzymany. 29.VIII. – wojska irackie wypędzają kolejny aliancki oddział z okolic El-Jawf, co szalenie utrudni rozwinięcie natarcia w stronę Basry i Bagdadu.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu sierpnia – Egipt ściąga oddziały libijskie do obrony swojego terytorium, Irak i Liban umiejętnie opóźniają brytyjską ofensywę na Damaszek i Bagdad.​

Front południowy: 16.VIII. – czechosłowacki marszałek Krejci rozwija atak w stronę Hollabrunn, które to miasteczko w płn. części Austrii zostało niedawno utracone na rzecz Włochów, dodatkowym wsparciem dla atakujących Hollabrunn jest nalot lotnictwa węgierskiego, atak wojsk czechosłowackich niszczy kompletnie dwie dywizje wroga, w tym samym czasie węgierscy lotnicy atakują z powodzeniem austriacką dywizję piechoty pod Innsbruckiem. 17.VIII. – Węgrzy kontynuują naloty na Innsbruck i Klagenfurt, gdzie trwa ofensywa sił alianckich, nieprzyjacielski kontratak w okolicach Hollabrunn kończy się niepowodzeniem, kolejne dwie austriackie dywizje piechoty zostają rozbite. 18.VIII. – lotnictwo węgierskie niszczy 21. austriacką dywizję piechoty pod Klagenfurtem. 19.VIII. – Hollabrunn ponownie alianckie, Czesi i Słowacy chcą z marszu zdobyć Linz a do realizacji projektu ofensywy dochodzi po spotkania feldmarszałka Heusingera z Bundeswehry i marszałka Krejci, obrona Linzu zostaje rozbita. 20.VIII. – amerykańskie bombowce dokonują nalotów na Linz i Salzburg, pomagając w przeprowadzeniu ofensywy. 21.VIII. – alianci są zmuszeni do zatrzymania ataku na Klagenfurt z powodu wyczerpania zapasów zaopatrzenia i surowego klimatu alpejskiego, węgierskie oddziały muszą zatem pozostać w Grazu, na nic zdaje się też kolejny nalot bombowy na Klagenfurt. 22.VIII. – trwają zacięte walki o przejęcie inicjatywy strategicznej pod Linzem, lotnictwo brytyjskie dokonuje dwukrotnego nalotu bombowego na Innsbruck. 23.VIII. – węgierscy piloci zaciekle atakują z powietrza jedną austriacką dywizję piechoty nad rzeką Lech, zadając jej poważne straty. 24.VIII. – wojska czechosłowackie wchodzą do Linzu i próbują wraz z posiłkami z Wiednia rozwinąć atak na Salzburg, ale włosko-austriacka kontrofensywa zmusza ich do jego przerwania i odwrotu z Linzu. 25-26.VIII. – węgierskie lotnictwo bombowe niszczy 15. austriacką dywizję piechoty nad rzeką Lech. 27-31.VIII. – okres zastoju na froncie południowym, obydwie strony dokonują przegrupowania części sił, do spowodowania wyparcia wojsk Układu Alpejskiego z Niemiec i Austrii potrzeba jest większa ilość dywizji w Bawarii, gdzie sztab aliancki zakłada uderzenie w stronę Wenecji, tak aby zamknąć nieprzyjacielskie wojska w potrzasku.

Sytuacja na froncie południowym przy końcu sierpnia.​

Front zachodni/afrykański: 16.VIII. – korpus piechoty gen. von Holwede dociera do Wilhelmshaven, odzyskując niemiecką bazę morską na Morzu Północnym, trwają zacięte walki o przejęcie kontroli nad Arnhem i Norymbergą, 3 dywizje Bundeswehry zajmują wprawdzie Arnhem ale ostry kontratak wojsk francuskich pod dow. marsz. Juina zmusza ich do odwrotu na Dortmund, w Maroku armia amerykańska gen. Bolte wygrywa starcie w okolicach Ceuty, czołgi gen. Kadgiena wyzwalają w godzinach nocnych Munster. 17.VIII. – serbski generał Branić kierujący wojskami sprzymierzonych pod Norymbergą stara się dotrzeć do miasta, lecz coraz bardziej wykrwawia dywizje, w Maroku dochodzi do zatrzymania ofensywy amerykańskiej koło oazy Bouarfa, gdzie opór stawia francuski korpus piechoty gen. Devigny, alianckie uderzenie na Groningen niszczy kompletnie trzy francuskie dywizje pod dow. marsz. Koeniga, do Arnhem wkracza za to niebezpieczny i zawzięty marsz. Juin. 18.VIII. – gen. Hidges, kierujący ofensywą marokańską, wygrywa starcie pod Bouarfa i rusza do granic Algierii Fr., marsz. Juin po opanowaniu Arnhem rozpoczyna natarcie na Zagłębie Ruhry, gdzie z ledwością bronią się sprzymierzeni, atakiem odciążającym francuskie natarcie jest ponowna ofensywa na Arnhem, ale udaje się rozbić tylko jedną dywizję pancerną, nie zatrzymując francusko-baskijskiej ofensywy (gen. Gamir Ulibarri) na Dortmund, do Arnhem weszły ponownie dywizje marsz. de Monsaberta. 19.VIII. – pod Norymbergą dochodzi do coraz to większych walk, spowodowanych brakiem umiaru gen. Branicia, Niemcy ewakuują się spod Dortmundu, a gen. von Behr wchodzi z armiami na ziemie holenderskie, wyzwalając Groningen. 20.VIII. – Bundeswehra po opanowaniu Groningen atakuje Francuzów pod Arnhem, jednocześnie broniąc swych pozycji w Holandii, w Maroku Amerykanie wchodzą do Marrakeszu i otaczają pozostałe jednostki francuskie na części terytorium dawnego Maroka Hiszp. w okolicach Ceuty. 21.VIII. – główne siły niemieckie feldm. Hansena zakończyły ewakuację z Zagłębia Ruhry pod Kassel, Francuzi nie wytrzymują impetu natarcia sprzymierzonych na Arnhem i uciekają w głąb Holandii. 22.VIII. – feldm. Hansen postanawia pomóc Braniciowi w zdobyciu i utrzymaniu Norymbergi i rusza z wojskami na słabo broniony Frankfurt n/Menem. 23.VIII. – sprzymierzeni odnoszą szereg zwycięstw pod Norymbergą i Frankfurtem n/Menem, resztki wojsk Bundeswehry ewakuują się z Zagłębia Ruhry. 24.VIII. – wojska amerykańskie desantują się pod Ceutą i opanowują to miasto, to samo dzieje się też w Mellilli (amerykańsko-kanadyjski korpus piechoty gen. Ruffnera), skąd zostaje wyprowadzone natarcie na Oran, Norymberga zostaje wyzwolona przez wojska gen. Branicia, a Brytyjczycy dokonują nalotu bombowego na Stuttgart. 25.VIII. – francuski generał Koeltz zdobywa ponownie Zagłębie Ruhry z Dortmund i mimo alianckiego kontrataku utrzymuje teren wobec licznych posiłków marsz. Juina (30 dywizji), trwają zacięte walki o wyzwolenie Arnhem, feldm. Hansen dociera do Frankfurtu n/Menem. 26.VIII. – w okolicach Bremy desantuje się 30 świeżych dywizji sprzymierzonych, głównie wojska amerykańskie i kostarykańskie, wkrótce będą one użyte do działań w Holandii, egipskie jednostki gen. Amera zdobywają Waw w płd. Sudanie blokując wojskom belgijskim wyprowadzenie ofensywy na Chartum. 27.VIII. – oddziały gen. Stillwella, Claya, Holcomba ruszają z Bremy w stronę Groningen, gdzie dotrą w początkach września, 28.VIII. – niemiecka kontrofensywa na Zagłębie Ruhry kończy się niepowodzeniem, marsz. Juin szykuje się natomiast do wyprowadzenia uderzenia w centrum Niemiec w kierunku Kassel, Oran jest już amerykański – trwa tam defilada wojsk gen. Ruffnera, Arnhem zostaje ponownie zdobyte przez aliantów, ale napór Francuzów sprawia, że po raz kolejny zostaje wydany rozkaz do odwrotu. 29.VIII. – pod Bremą desantuje się kolejna armia amerykańska, tym razem pod dow. gen. De Witta, feldm. Hansen próbuje przebić się w stronę Zagłębia Saary i tym samym sprawić bezużytecznym francuski atak na Kassel, ale nie udaje mu się zmusić przeciwnika do odwrotu, a tymczasem marsz. Juin rozbija niemiecką obronę w centrum frontu zachodniego. 30-31.VIII. – amerykańskie oddziały sprawują już kontrolę nad oazą Bouarfa, a tym samym nad całym Marokiem, przed nimi teraz działania wojenne w Algierii Fr., amerykańskie wzmocnienia przyniosą owoc w postaci wielkiej ofensywy dopiero we wrześniu, ale front zachodni jest już znacznie lepszy do utrzymania niż dwa miesiące temu.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu sierpnia.


Sytuacja na froncie afrykańskim – odcinek marokańsko-algierski.​

Kronika wojny morskiej

W drugiej połowie sierpnia dominują naloty bombowe prowadzone z amerykańskich lotniskowców na wenezuelskie bazy morskie. Najbardziej ucierpi Punto Fijo nad Morzem Karaibskim, tymczasowa baza wenezuelskich niszczycieli…​

16.VIII. – amerykańskie lotniskowce urządzają rzeź wenezuelskich niszczycieli w Punto Fijo – tonie ich aż dziesięć: „Blanquilla”, „Porlamar”, „Salto Angel”, „Ricardo Gomes”, „Evaristo Poncho”, „Marquis Rojas”, „Sebastian del Cano”, „Virago”, „Matuara” i „Alvarez”. Stają się one łupem USS „Kitty Hawk”, USS „Lake Champlain”, USS „Kearsarge”, USS „Randolph”, USS „Reprisal”, USS „Antietam”, USS „Bunker Hill” i USS „Alf Landon”. „Lake Champlain” i „Antietam” zatapiają po dwa niszczyciele bandery Wenezueli.

18.VIII. – na południowych Antylach dochodzi do spotkania floty amerykańskiej i argentyńskiej, z których ta druga salwuje się ucieczką; kolejny nalot z amerykańskich lotniskowców na Punto Fijo nie przynosi żadnych zniszczeń.

19.VIII. – koło Trynidadu tonie argentyński transportowiec „Pablo Morales” wiozący zapasy ropy naftowej, zatapia go lekki krążownik USS „Vicksburg”.

20.VIII. – Punto Fijo: nalot z lotniskowca USS „Pink” przynosi ofiarę w postaci wenezuelskiego niszczyciela „Republica”.

21.VIII. – Punto Fijo: lotniskowiec USS „Theodore Roosevelt” posyła na dno wenezuelski niszczyciel „Reyes Marquesito”.

22.VIII. – Punto Fijo: kolejny nalot bombowy, tym razem z USS „Green” doprowadza do zatopienia wenezuelskiego niszczyciela „Parque”.

24.VIII. – na wsch. Antylach holenderski niszczyciel „Assen” udanie torpeduje argentyńskiego transportowca „Viedma”; w Punto Fijo toną dwa wenezuelskie niszczyciele – „Juan Presto” i „Juan Macias”, zatopione przez lotniskowce USS „America” i USS „Forrestal”.

25.VIII. – nalot z USS „Brown” pozbawia Wenezuelę kolejnego niszczyciela – „Matheos” w Punto Fijo.

26.VIII. – lotniskowiec USS „Hancock” doprowadza do zatopienia niszczyciela „Victoria” w Maracaibo.

29.VIII. – USS „Kearsarge” likwiduje kolejnego wenezuelskiego niszczyciela w Punto Fijo, jest nim „ Andromeda”.

30.VIII. – na Morzu Karaibskim lotnicy z USS „Constellation” wykrywają dwa wenezuelskie niszczyciele „Puerto Carreno” i „Rio Negro”, oba idą na dno; na Antylach USS „Hornet” i USS „Bunker Hill” zatapiają dwa haitańskie niszczyciele – „Gonave” i „St.Marc”.

Straty flot z okresu 7.IV.-31.VIII.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Wenezuela – 47 niszczycieli, 1 transportowiec;
Argentyna – 18 niszczycieli, 6 transportowców;
Dominikana – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 8 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 196 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 20 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 23 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 5 transportowców.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 września 1950

odcinek 310

The September Rhapsody
(Rapsodia wrześniowa)


Świat/Kraj​

Wrzesień 1950 roku na frontach IV wojny światowej to przede wszystkim mnogość działań wojennych w Europie, gdyż poza nią niewiele się dzieje, za wyjątkiem Afryki Północnej, gdzie dochodzi do sporych przetasowań politycznych. Wojska sowieckie na froncie wschodnim w dalszym ciągu próbują groźnie atakować na północy i w centrum, choć alianci robią wszystko co w swojej mocy aby ustabilizować front na tyle, aby zimą można było nabrać większych sił i na co wszyscy liczą, zaczęły nadchodzić posiłki z Niemiec i Czechosłowacji. Jednakże warunkiem do spełnienia owych marzeń jest rozbicie Francji i Paktu Alpejskiego, a pewnikiem jest informacja, że do końca roku nie da się rozbić Austrii i front utkwić może w Alpach co spowoduje impas na froncie południowym. Nielepiej jest na froncie zachodnim, gdzie tylko posiłkom amerykańskim Niemcy zawdzięczają utrzymanie zdobyczy z operacji letniej podczas której odbili część swoich terytoriów.

Amerykanie w dalszym ciągu nie zdołali wejść do Ciudad de Mexico, na przeszkodzie stoją liczne uzbrojone bandy partyzanckie, które z powodzeniem niszczą szlaki zaopatrzeniowe US Army na terytorium okupowanego Meksyku. Trwa pogrom wenezuelskiej floty, a brazylijskie ataki na Gujanę Hol. są powtarzane raz po raz. Na Bliskim Wschodzie można powiedzieć o pewnej apatii w dowodzeniu. Po nieudanej ofensywie na Damaszek oddziały brytyjskie wycofały się do Jordanii, co nie przeszkodziło wojskom libańskim odzyskać część terenów, a wówczas nic nie stoi na drodze do spróbowania opanowania płn. Izraela i rozpoczęcia walk na froncie od początku.

Pewne nadzieje dają ostatnie sukcesy alianckie w Afryce Północnej, choć wciąż największym zagrożeniem pozostaje agresywny Egipt, który rozpoczyna ofensywę na terytorium Kenii. Egipt, Francja, ZSRR i Irak oraz pozostałe państwa GPMG w Ameryce Płd. są wciąż dużym niebezpieczeństwem dla światowej demokracji i walka z nimi potrwa znacznie dłużej niż przypuszczano, lecz jeśli nastąpi już pokój będzie on znacznie trwalszy niż ten zawarty w 1946 roku.

Front południowy: I połowa września – generalnie dominuje zastój na froncie, obie strony przygotowują się już na leże zimowe, choć kwestia luki między Taborem a Wiedniem wybitnie doskwiera aliantom, a przynosi korzyści siłom włosko-austriackim, które z powodzeniem próbują wyjść na tyły armii alianckich i prowadzić działania partyzanckie. 1.IX. – kolejny z węgierskich nalotów na pozycje austriackie w Innsbrucku. 2.IX. – brytyjskie bombowce atakują Cagliari, największe miasto Sardynii. 3.IX. – Węgrzy eliminują z wojny 19. austriacką dywizję piechoty, notorycznie bombardując jej pozycje pod Innsbruckiem. 4-5.IX. – naloty na dwie dywizje włoskie pod Linzem nie wywołują u nich zatrzymania parcia na Tabor. 5.IX. – samoloty brytyjskie nad niebem Turynu, dochodzi do bombardowania największych fabryk zbrojeniowych. 6.IX. – węgierski nalot bombowy na Klagenfurt. 7.IX. – trzy włoskie dywizje zapuściły się za front i zajęły czechosłowacki Tabor. 8.IX. – reakcja aliancka jest natychmiastowa, niemiecko-czechosłowacki atak na Włochów wypędza ich z Tabora. 9-10.IX. – marsz czechosłowackich dywizji na Tabor zakończony sukcesem i odbiciem miasta. 11-12.IX. – przygotowania wojsk czechosłowackich do podjęcia ofensywy na Linz. 13.IX. – atak sił alianckich na Linz powodzi się w zupełności, gorzej będzie z utrzymaniem miasta. 14.IX. – nalot brytyjski na Pescarę w północnych Włoszech. 15.IX. – wojska czechosłowackie marszałka Krejci wchodzą do Linzu, ale nie są w stanie utrzymać miasta wobec silnego kontrataku sił włoskich, dochodzi do odwrotu.

Sytuacja na froncie południowym na 15 września.​

Front amerykański: I połowa września: oprócz ciągnącej się niemalże w nieskończoność ofensywy amerykańskiej na Ciudad de Mexico działania wojenne toczą się w Gujanie Holenderskiej oraz na Morzu Karaibskim, gdzie samoloty z amerykańskich lotniskowców dziesiątkują resztki wenezuelskiej floty. 8, 11, 13.IX. – udane ataki wojsk brazylijskich na siły holendersko-amerykańskie pod Paramaribo. 14.IX. – kolejny czwarty kontratak Brazylijczyków kończy się jednak ich porażką i zatrzymaniem ofensywy na stolicę Gujany Hol., Amerykanie prawdopodobnie po rozbiciu wenezuelskiej floty rozpoczną desant jej wybrzeży.

Sytuacja na froncie amerykańskim na 15 września.​

Front bliskowschodni: I połowa września: czas ograniczenia alianckiej myśli strategicznej na rzecz arabskich ofensyw prowadzonych z Libanu, Syrii i terytorium Iraku. Sprzymierzeni wzmacniają obronę Kanału Sueskiego wobec niepotwierdzonych wieści o możliwej egipskiej ofensywie co w połączeniu z libańsko-irackim natarciem pozbawiłoby aliantów kontroli nad wschodnim wybrzeżem Morza Śródziemnego. 1-2.IX. – wojska irackie po raz kolejny rozbijają siły brytyjskie pod El-Jawf, blokując im możliwość rozwinięcia ofensywy na Bagdad. 3.IX. – w Iraku dochodzi do prawicowego zamachu stanu, w którym główną rolę odgrywa marszałek Nuri Es-Said, dawny bohater III wojny światowej i frontu wschodniego, gdzie dowodził Korpusem Irackim. Obecnie opowiada się za działaniami ofensywnymi i jak najrychlejszym opanowaniu ziem palestyńskich co powinno doprowadzić do połączenia z siłami egipskimi z zach. części Kanału Sueskiego. 4-9.IX. – wojska brytyjsko-amerykańskie w dalszym ciągu przemierzają bezkresne pustynne obszary Płw. Arabskiego, na linii frontu niewielkie siły sprzymierzonych. 10.IX. – wojska libańskie weszły do niebronionego Bejrutu, wszystko za sprawą zabrania z terytorium Libanu 4 brytyjskich dywizji, które wezmą udział w operacji desantowej w Tunezji, utrata Bejrutu sprawia, że z Suezu, gdzie stacjonują 24 dywizje piechoty wyrusza kilka dywizji sprzymierzonych, aby móc ochronić Izrael przed spodziewaną ofensywą iracko-libańską. 11-13.IX. – burze piaskowe na Płw. Arabskim uniemożliwiają prowadzenie przemarszu danych dywizji. 14-15.IX. – Brytyjczycy po raz wtóry wypychani spod El-Jawf, uderzenie na Irak musi wyjść od Syrii aby się powiodło, ale tam na razie brak przewagi alianckiej.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim na 15 września.​

Front wschodni: 1.IX. – postępuje ewakuacja wojsk alianckich z Toropca, do którego zmierzają oddziały nieprzyjaciela, trwa atak sił ukraińskich na Czerkasy, alianci udanie bronią pozycji pod Ługą i Noworżewem, gdzie dochodzi do groźnych ataków sowieckich. 2.IX. – oddziały estońskie, łotewskie i litewskie docierają pod Smoleńsk, gdzie stacjonuje 20 dywizji sprzymierzonych, wkrótce rozpoczną one marsz w stronę Witebska, spodziewać się tam należy uderzenia wojsk nieprzyjaciela, Brytyjczycy okrążeni pod Chersoniem dzielnie odpierają pierwszy atak sowieckich dywizji, marsz. Okulicki rozpoczyna w tym dniu wielką ofensywę na Wyszhorod, mającą na celu opanowanie miasta i opóźnienie tym samym sowieckiego ataku na Kijów, wojska ukraińskie wchodzą do Czerkasów i odpierają kontruderzenie marsz. Tołbuchina, które zostaje zablokowane. 3.IX. – 16 dywizji alianckich rusza ze Smoleńska w kierunku Witebska, aby nieco załatać front na północy, Sowieci znowu próbują atakować Noworżew, ale alianci i tym razem nie ulegają natarciu. 4.IX. – Ukraińcy wzmacniają obronę Kijowa do 20 dywizji, ale może to okazać się i tak zbyt mało w porównaniu z tym co ściągną Sowieci, grunt aby nie stracić miasta do początków zimy, kolejna udana obrona Czerkasów i Noworżewa, dywizje alianckie docierają pod Witebsk. 5.IX. – Sowieci wygrywają bitwę o Chersoń, do niewoli dostaje się brytyjski gen. Fitzpatrick, resztki wojsk brytyjskich próbują się dostać do oblężonej Odessy, Ukraińcy nie wytrzymują kolejnego natarcia na Czerkasy i wycofują się do Winnicy, Sowieci opanowują Toropiec, trwają walki o Wyszhorod k/Kijowa. 6.IX. – odparcie sowieckiego natarcia na Noworżew na północy. 7.IX. – zwycięskie potyczki pod Wyszhorodem. 8.IX. – kolejne zwycięstwa pod Noworżewem i Wyszhorodem, pada Odessa, a wraz z nią Sowieci posiadają już kontrolę nad całym ukraińskim wybrzeżem Morza Czarnego, wojska ukraińskie tworzą kolejny pierścień obrony pod Winnicą. 9.IX. – udana obrona Noworżewa, z którego opanowania nie rezygnują wojska sowieckie. 10.IX. – zwycięska bitwa pod Wyszhorodem i udana obrona pozycji pod Ługą dodają otuchy wojskom alianckim niezdolnym wskutek dysproporcji sił do przejścia do generalnej ofensywy na froncie wschodnim. 11.IX. – kolejna zwycięska potyczka pod Wyszhorodem. 12.IX. – sowiecki marsz. Wasilewski rusza z ofensywą na Żłobin ale alianci odrzucają napastników, trwają walki o Wyszhorod. 13.IX. – kolejna w tym tygodniu udana obrona Noworżewa, utrata tego miasta otworzyłaby Sowietom drogę do odzyskania m.in. Leningradu. 14.IX. – wojska sowieckie wchodzą między lukę aliantów między Ługą a Noworżewem do Porchowa, alianci zdobywają Wyszhorod, a na Porchow rusza alianckie kontrnatarcie zakończone powodzeniem. 15.IX. – sprzymierzeni nie są w stanie się utrzymać pod Wyszhorodem dłużej niż dobę i ewakuują się pod Żytomierz, Sowieci zapewne zrobią wszystko aby otoczyć Kijów do pojawienia się śniegów…

Sytuacja na froncie wschodnim na 15 września (odcinek północny).


Sytuacja na froncie wschodnim na 15 września (odcinek południowy).​

Front zachodni/afrykański: 1.IX. – francuski atak gen. de la Porte na pozostający pod kontrolą aliantów – Groningen, feldm. Hansen rozpoczyna natomiast natarcie na Badenię-Wirtembergię, którego celem ma być zdobycie Stuttgartu, w Algierii Fr. szarża Amerykanów pod Mostaganem toruje im drogę do Algieru, alianci nie są w stanie się utrzymać pod Groningen, ale ofensywa na Stuttgart przebiega bez zarzutu, trwają walki o utrzymanie Kassel. 2.IX. – Amerykanie dokonują nalotu bombowego na Zagłębie Ruhry i podciągają pod opuszczone Groningen 11 dywizji gen. Clay’a, które zatrzymują atak Francuzów, alianci udanie bronią się pod Kassel. 3.IX. – brytyjskie samoloty bombardują Ajaccio na Korsyce, Niemcy odnoszą szereg zwycięstw w Badenii-Wirtembergii, amerykańskie lotnictwo po raz kolejny bombarduje Zagłębie Ruhry. 4.IX. – Francuzi przebijają się przez aliancką obronę pod Kassel i droga do opanowania centralnych Niemiec stoi otworem, Amerykanie bombardują Kolonię, trwają walki pod Stuttgartem. 5.IX. – alianci bronią się pod Muenster, a terytorium płd-zach. Algierii Fr. wpada w ręce Amerykanów po zajęciu oazy Geryville przez dywizję pancerną gen. Devine’a, kolejny nalot bombowy na Kolonię. 6.IX. – wielka ofensywa sprzymierzonych na Arnhem, z jednej strony 60 dywizji alianckich pod dow. gen. Stilwella, a z drugiej ponad dwadzieścia dywizji marsz. Koeniga, do Kassel wchodzą oddziały marsz. Juina, Dortmund kolejny raz celem ataku bombowego. 7.IX. – Francuzi po opanowaniu Kassel ruszają z atakiem na Erfurt, alianci mają zamiar szybko zareagować na próbę wtargnięcia wroga do centralnych Niemiec organizując kontrnatarcia na Kassel, amerykańskie lotnictwo bombarduje Zagłębie Ruhry, feldm. Hansen wskutek dużych strat osobowych zatrzymuje natarcie w Badenii-Wirtembergii. 8.IX. – oddziały Hansena próbują przeszkodzić wojskom francuskim w ofensywie na Erfurt, ale robią to nieskutecznie, potrzebna koordynacja działań z oddziałami stacjonującymi pod Muenster, kolejnych dziewięć dywizji amerykańskich desantuje się blisko Bremy, ruszą one niebawem do Holandii. 9.IX. – ofensywa gen. von Behra na Kassel otacza dywizje francuskie pod Kassel i powoduje ich zniszczenie, ich wojska są rozbite lub zdekompletowane, Amerykanie zdobywają Mostaganem w Algierii Fr. 10.IX. – alianci odnoszą szereg zwycięstw pod Arnhem i Kassel, 4. Polski Korpus Kolonialny pod dow. gen. Skuratowicza zdobywa kontrolę nad gabońskim Libreville i uderza na stolicę kraju – Brazzaville. 11.IX. – Francuzi raz jeszcze powstrzymują Amerykanów blisko Algieru, pod Sidi bel’Abbes, ale kolejny kontratak sił alianckich powoduje ich ucieczkę z okręgu algierskiego, gen. Clay zdobywa i utrzymuje Arnhem. 12.IX. – 2. Polski Korpus Kolonialny gen. Bittnera walczący w Kenii, podchodzi pod Marsabit, ale wskutek egipskiej ofensywy zostaje zmuszony do wycofania się w okolice Nairobi, siły feldm. Hansena rozpoczynają uczestnictwo w bitwie o przejęcie kontroli nad Kassel, gen. De Witt dociera z armiami pod Groningen i zatrzymuje ofensywę wojsk marsz. de Gaulle’a na to miasto, alianci udanie bronią Arnhem, Brytyjczycy z kolei doprowadzają do zajęcia Tunisu wskutek szybkiego desantu wojsk gen. Frosta. 13.IX. – amerykański nalot bombowy na Zagłębie Ruhry ma spowolnić rozwijający się francuski przemysł zbrojeniowy, de Gaulle ponownie musi obejść się smakiem atakując aliantów pod Groningen. 14.IX. – bej Tunisu podpisuje kapitulację pozostałych sił wobec przejęcia stolicy przez brytyjskie oddziały, alianci odpierają kolejny atak francuski pod Arnhem. 15.IX. – 3 brytyjskie dywizje gen. Birda lądują w Suzie z zadaniem otoczenia Francuzów w Algierii i przejścia na terytorium Libii, Amerykanie odnoszą kolejne zwycięstwo pod Algierem.

Niespodziewany desant wojsk brytyjskich w Tunisie pozwoli zlikwidować opór wojsk francuskich w Algierii, szybko przejąć Libię i uderzyć na Egipt od zachodu.


Sytuacja na froncie zachodnim na 15 września.

Kronika wojny morskiej​

1.IX. – wenezuelska baza w Punto Fijo ponownie pod bombami, ofiarą nalotu z USS „Black” pada niszczyciel „Mirimire”.

3.IX. – kolejny nalot amerykański na Punto Fijo z USS „Philippine Sea” i „Theodore Roosevelt” przynosi sukces w postaci zatopienia dwóch wenezuelskich niszczycieli „ Coro” i „La Vela”; u wybrzeży Navassy tonie haitański niszczyciel „Dr John” zatopiony wskutek bombardowań z USS „Franklin”.

5.IX. – lotniskowce USS „Pink” i USS „George Washington” zatapiają w Punto Fijo dwa wenezuelskie niszczyciele – „Escondido” i „Nuevo”.

6.IX. – w Zat. Adeńskiej dochodzi do krótkiej potyczki między 2 brytyjskimi niszczycielami „Whitehall” i „Forrester” a trzema francuskimi okrętami podwodnymi, które zdołają uciec na Morze Czerwone.

10.IX. – USS „Lake Champlain”, USS „Bon Homme Richard” i USS „Alf Landon” zatapiają w Punto Fijo trzy wenezuelskie niszczyciele – „Piritu”, „Zamuro” i „Pedregal”.

12.IX. – holenderska flota wykrywa zgrupowanie argentyńskich niszczycieli u wybrzeży Gujany i podejmuje śmiały atak podczas którego tonie niszczyciel „Tolar Grande”, jego pogromcą okazuje się holenderski kontrtorpedowiec „Stuyvesant”; w Zat. Genui włoskie niszczyciele odganiają brytyjską flotę.

13.IX. – chilijski rajder „Almirante Latorre” zmusza do wycofania amerykańskie niszczyciele w basenie Peru na Pacyfiku; w Punto Fijo tonie wenezuelski niszczyciel „Churuguara” po nalocie z USS „Red”.

15.IX. – blisko wybrzeży Angoli niemieckie krążowniki, amerykańskie niszczyciele i polskie okręty podwodne wykrywają sporą ilość francuskich okrętów pośród których można było odróżnić sylwetkę krążownika lekkiego „Emile Bertin”, towarzyszącego mu niszczyciela oraz grupę 6 transportowców, dochodzi do boju spotkaniowego ale Francuzi szybko wycofują się z pola walki; kolejne trzy wenezuelskie niszczyciele zatopione pod Punto Fijo – „Palma”, „Sola” i „Quinto”, ich pogromcami piloci bombowców z USS „Hancock”, USS „Ticonderoga” i USS „Pink”.

Kolejna bitwa morska z udziałem polskich okrętów wojennych.​

Straty flot z okresu 7.IV.-15.IX.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Wenezuela – 59 niszczycieli, 1 transportowiec;
Argentyna – 19 niszczycieli, 6 transportowców;
Dominikana – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 9 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 210 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 20 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 23 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 5 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 5 transportowców.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-30 września 1950

odcinek 311

The Egyptian darkness
(Egipska ciemność)​

Świat/Kraj​

II połowa września 1950 roku diametralnie zmienia sytuację na północy frontu wschodniego. Jednostki alianckie nie są w stanie zatrzymać sowieckiej ofensywy i ponownie zbliżają się do granic Estonii, a co za tym idzie oddając dostęp do Leningradu. To wyższa konieczność, ale nie ma innej możliwości zatrzymania wroga jak tylko spowalnianie jego działań ofensywnych, ale też i oddanie inicjatywy strategicznej w konsekwencji utraty wielu terytoriów. Utrata państw nadbałtyckich staje się coraz bardziej realna, a co gorsza Sowieci coraz śmielej atakują w centrum. Zatem Naczelne Dowództwo Bałtyckie będzie musiało się zastanowić nad generalnym odwrotem z frontu wschodniego, by móc przez zimę stworzyć stabilniejszą linię obrony. Nie ma jednak do tej pory takiej decyzji, a ewentualny upadek Estonii może przyśpieszyć demontaż centralnej linii obronnej od Smoleńska po Kijów. Najbardziej stabilnym odcinkiem frontu wschodniego jest teraz wspomniany okręg kijowski, gdzie siły alianckie znakomicie sobie dają radę z odpieraniem ataków wroga i krótkotrwałymi ofensywami mającymi opóźnić wrogie natarcie.

„Egipskie ciemności” – takim mianem określa się w prasie państw alianckich, to co dzieje się teraz na froncie afrykańskim. O ile ofensywa amerykańsko-brytyjska w Algierii prowadzona jest bez zarzutu, o tyle belgijskie dywizje piechoty i polskie oddziały kolonialne nie są w stanie zatrzymać Egipcjan przed wtargnięciem do Nairobi. Król Faruk może zatem szczycić się kolejnymi tytułami królewskimi, jakie dodaje do swojej tytulatury. Oprócz korony egipskiej, sudańskiej, bugandyjskiej, dochodzi kenijska, Zanzibaru i Tanganiki. Wojska francuskie „obudziły” się w Senegalu i zaczęły spychać Jankesów z terenów, które mogłyby posłużyć im do oblężenia Dakaru. Ofensywa egipsko-francuska zatacza zatem coraz większe kręgi i choć alianci radzą sobie w Algierii i zapewne wkroczą też do Libii to konieczność walki z wrogiem w afrykańskim interiorze na dobre może spowolnić nie tylko ostateczne rozbicie Iraku ale również desant w płd. Włoszech.

Brześć n/Bugiem, Kwatera Główna Frontu Wschodniego, 28 września;

Z rozmowy marsz. Andersa z marsz. Maczkiem.

Marsz. Anders: (…)nie pytaj mnie o posiłki, bo robi się raczej odwrotnie, nie dalej jak tydzień temu przysłano wieści ze sztabu Bundeswehry z prośbą o wysłanie dywizji piechoty gen. Fischera na front południowy.

Marsz. Maczek: Władek, na Twoim miejscu nie pozwoliłbym na to.

Marsz. Anders: Mnie też boli fakt, że Amerykanie wysłali im na front przeszło 20 dywizji, ale zrozum, że bez tych dywizji Niemcy by nie utrzymali frontu z Francuzami. A wiesz co dzieje się teraz? Wywiad donosi, że na północy Francji są jedynie symboliczne siły, a mimo tego Brytyjczycy nie dokonują desantu, toż to niewyobrażalne marnowanie szansy od losu!

Marsz. Maczek: Rozumiem Twój żal, Brytole nie są w stanie poradzić sobie z Irakiem, a co dopiero, jakby mieli psuć wieloletnie więzy przyjaźni z Francuzami.

Marsz. Anders: Byłej przyjaźni, choć na pewno liczą na ich sympatię po zakończeniu działań wojennych.

Marsz. Maczek: Wielka Brytania chce się wyręczyć w Europie do końca. Korzysta z naszych usług, amerykańskich posiłków, a nader wszystko z poświęcenia wielu krajów, które są już pod kreską, jak np. Ukraina.

Marsz. Anders: Fitzpatrick był jednak inny.

Marsz. Maczek: Dostał się do niewoli pod Odessą, próbował uciec do Rumunii ale nie udało mu się. I takich nam trzeba brytyjskich dowódców. Niemcy są też świetni w boju.

Marsz. Anders: Powiem Ci, że jeżeli uda nam się zatrzymać sowiecką ofensywę w Estonii to spróbujemy wysłać kilkanaście dywizji z centrum na północ, musimy łatać front czym mamy. Dociągniemy do zimy i front powinien się na tyle uspokoić, aby dokonać jego reorganizacji.

Marsz. Maczek: Truman nie myśli o ułagodzeniu ambicji Włoch i Francji?

Marsz. Anders: Francuzi raczej nie pójdą na kompromis po tym co uczyniono Paryżowi, a Włosi chcą odzyskania wszystkich kolonii plus pewnie Bawaria dla Austriaków, chociaż teraz to tylko luźne dywagacje. Prowadzenie więc rozmów na te tematy mija się z celem, choć jakże łatwiej by nam było walczyć tylko na froncie wschodnim w Europie (…)

Front bliskowschodni: II połowa września: front praktycznie w uśpieniu, gdzieniegdzie prowadzone lokalne działania ofensywne, obie strony są już wybitnie zmęczone konfliktem. 24.IX. – iracka ofensywa w kierunku El-Jawf w płn. Arabii przynosi skutek w postaci odrzucenia brytyjskiego korpusu pancerno-zmotoryzowanego. 28.IX. – wojska libańskie odzyskują kontrolę nad syryjskimi wzgórzami Golan i zatrzymują natarcie prowadzone w stronę granic Izraela. 30.IX. – w Suezie ponownie stacjonują 24 dywizje alianckie odpowiedzialne za obronę Kanału Sueskiego, Brytyjczycy i Amerykanie powstrzymują pod El-Jawf irackie natarcie (gen. Vandergrift), sami przechodząc do uderzenia na Kuwejt.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu września.​

Front amerykański: II połowa września: Amerykanie wciąż walczą z meksykańską guerillą, a do głosu dochodzą wojska brazylijskie, naloty na wenezuelską bazę morską w Punto Fijo i Maracaibo są coraz częstsze. 16.IX. – wygrana Brazylijczyków w bitwie o Cayenne skróci przyczółek aliancki w Gujanie. 17.IX. – pierwszy w drugiej połowie września nalot amerykański na Punto Fijo. 25.IX. – wojska brazylijskie udanie odpierają brytyjskie natarcie na płn. Amazonię pod Boa Vista. 26.IX. – gen. Costa e Silva wchodzi do Cayenne, stolicy Gujany Fr., wojska brazylijskie są jednak zbyt słabe by móc wypchnąć aliantów z Gujany Hol. i Bryt. 27.IX. – siły brytyjsko-amerykańskie wygrywają starcie w płn. Amazonii, być może to przełamanie impasu na froncie. 28.IX. – najcięższy od miesiąca nalot bombowy na wenezuelską bazę morską w Maracaibo.

Sytuacja na froncie w Gujanie na koniec września.​

Front południowy: II połowa września: tutaj również alianci powstrzymują się od forsowania ryzykownych ofensyw mogących ośmielić siły włosko-austriackie do kontrnatarcia. 16.IX. – węgierskie lotnictwo rozpoczyna bombardowanie pozycji włoskich oddziałów pod Innsbruckiem, wojska czechosłowackie wycofują się z Linzu w stronę Taboru, a amerykańskie bombowce dokonują nalotu na kompleks fabryk w Salzburgu. 17.IX. – amerykański nalot bombowy na Klagenfurt, siły czechosłowackie obstawiają bunkry i umocnienia pod Taborem. 18.IX. – węgierscy lotnicy są bliscy zniszczenia 18. austriackiej dywizji piechoty pod Innsbruckiem. 21.IX. – udało się ubiec włoskie natarcie w stronę Tabora, kierując zawczasu wojska marsz. Krejci w stronę Linzu, wspomagane przez Bundeswehrę z Szumawy i Wiednia. 22.IX. – amerykański nalot bombowy na Florencję. 23.IX. – krótkotrwałe opanowanie Linzu przez wojska czechosłowackie i ich ponowny odwrót w stronę Taboru. 26.IX. – kolejny, niszczący nalot na Florencję w wykonaniu Amerykanów.

Sytuacja na froncie południowym przy końcu września.​

Front wschodni: 16.IX. – Sowieci rozpoczynają ofensywę na północy, atakując pozycje alianckie pod Ługą, porażka sprawia, że sprzymierzeni nie są w stanie obronić Leningradu i ogłaszają go wolnym miastem, sami wycofują się w stronę Kingisepp, w centrum marsz. Timoszenko próbuje ofensywy na silnie bronione miasto Smoleńsk (45 dywizji), jednakże alianci wytrzymują ten atak (gen. Ingr). 17.IX. – dowództwo alianckie na północy frontu wschodniego przesuwa kilka dywizji pod Newel aby załatać powstałe luki. 18.IX. – Polska Flota Szturmowa gen. Hellera i Polska Flota Bombowa marsz. Rayskiego przez kilka godzin bombardują pozycje sowieckie pod Wielkimi Łukami, koncentrując się na zniszczeniu jednej z dywizji pancernych, część sił alianckich dociera pod Kingisepp i do Newla, trwa obrona tego miasta, marsz. Wasilewski rozpoczyna sowieckie natarcie na Żłobin. 19.IX. – wojska sprzymierzonych wygrywają starcie pod Newlem i Żłobinem powstrzymując Sowietów od wyjścia na tyły frontu, Wyszhorod pod kontrolą nieprzyjaciela, co może zwiastować przyszłe natarcie w stronę Kijowa, póki co trwają walki o utrzymanie Winnicy. Sprzymierzeni rozpoczynają kontruderzenie w stronę Czerkasów, aby przerwać sowiecką passę zwycięstw. 20-21.IX. – również pod Wyszhorodem dochodzi do kontrnatarcia przerywającego możliwość otoczenia Kijowa, oba starcia i te pod Wyszhorodem i Czerkasami kończą się zwycięstwem sił ukraińsko-polskich, alianci na północy frontu wschodniego kierują 5 dywizji estońskich do Gdowa, aby utrzymać ciągłość frontu. 22.IX. – do Ługi wchodzą wojska sowieckie i momentalnie dochodzi do ofensywy wrogich sił w stronę Porchowa, gdzie stacjonują tylko 2 alianckie dywizje, sprzymierzeni ewakuują się do Pskowa. 23.IX. – wojska sprzymierzonych wygrywają potyczki pod Wyszhorodem i Czerkasami, na północy alianci uzupełniają linię frontu pod Pskowem i Gdowem. 24.IX. – wojska sowieckie pojawiają się w Porchowie, ale natychmiastowy atak aliancki w stronę tego miasta powoduje ich wycofanie się. 25.IX. – marsz. Rybałko próbuje rozpocząć ofensywę w kierunku na Kingisepp, ale obrona aliancka działa bez zarzutu. 26.IX. – w przestrzeni powietrznej nad Wielkimi Łukami obie polskie floty: szturmowa i bombowa napotykają sowieckie odrzutowce, czym prędzej ewakuując się do bazy w Kownie, straty są dość spore, trwają zacięte walki o Porchow, Wyszhorod i Czerkasy. 27.IX. – alianci musieli wstrzymać ofensywę na Wyszhorod, po tym jak na Żłobin ruszyły armie sowieckiego marsz. Korfesa, posiadającego znaczniejsze siły niż marsz. Wasilewski. Porchow zostaje wzięty przez wojska alianckie, które jednak nie są w stanie go utrzymać. 28.IX. – kolejne sowieckie natarcie na Żłobin przynosi klęskę wojskom sprzymierzonych, którzy są zmuszeni do wycofania się na Bobrujsk, w Leningradzie ponownie stacjonują siły komunistów, dochodzi do kolejnego ataku na sprzymierzonych pod Noworżewem. 29.IX. – sprzymierzeni bronią pozycji pod Noworżewem, ale skąpe siły wokół Pskowa nie wytrzymują impetu i alianci po raz pierwszy od kilku miesięcy muszą wycofać się na terytorium estońskie. 30.IX. – pod Kingiseppem alianci także oddają pole, co skutkuje wycofaniem do Narwy, los Estonii zawisł na włosku…

Sytuacja na północnym odcinku frontu wschodniego – koniec września.


Sytuacja na południowym odcinku frontu wschodniego – koniec września.​

Front zachodni/afrykański: 16.IX. – 37 dywizji marsz. de Monsaberta rozpoczyna atak w stronę Arnhem, gdzie stacjonują liczne oddziały amerykańsko-niemieckie, jednakże impet uderzenia nieprzyjacielskiego zmusza ich do ucieczki pod Groningen, Francuzi groźnie kontratakują pod Kassel, a w Afryce Wsch. Egipcjanie pod wodzą gen. Salima Paszy wygrywają obronę Entebbe w Ugandzie. 17.IX. – wojska amerykańskie zatrzymują francuską ofensywę w stronę Tambacoundy w Senegalu, Bundeswehra wstrzymuje uderzenie z Munsteru w kierunku Kassel wskutek dezorganizacji wielu oddziałów, egipski dow. Salim Pasza rozpoczyna ofensywę na Nairobi. 18.IX. – pod Bremą pojawiają się dwie nowe amerykańskie dywizje piechoty (gen. Simpson i Wood), Francuzi w dalszym ciągu wygrywają starcia pod Kassel, korpus piechoty gen. Hoge’a zostaje pokonany w wyniku francuskiego uderzenia z Gambii, Amerykanie ewakuują się z Tambacoundy w Senegalu, wojska francuskie uderzają też tego dnia na aliantów pod Groningen. 19.IX. – Francuzi ponownie w Arnhem, ale obrony Groningen nie udało im się sforsować, waleczny gen. Bittner, dow. 1. Dyw. Kolonialnej Bryt-Pol. Somalilandu próbuje powstrzymać egipskie natarcie na Nairobi, ale bezskutecznie, zmuszony jest do ucieczki do Mombasy, w Algierii Fr. amerykański korpus piechoty gen. Hodgesa zajmuje Tlemsen, trwają walki o Algier. 20.IX. – wojska francuskie pod dow. marsz. Juina wchodzą do Kassel i natychmiast rozpoczynają marsz w kierunku Erfurtu, Bundeswehra próbuje kontratakować pod Arnhem, ale czyni to bezskutecznie, bitwa o Algier kończy się alianckim zwycięstwem. 21.IX. – francuska ofensywa w centralnych Niemczech jest dalej kontynuowana, Erfurt jest w ciągłym zagrożeniu. 22.IX. – gen. von Behr próbuje atakować francuskie pozycje w Zagłębiu Ruhry, ale poziom organizacji ponad 30 dywizji pod Munster sprawia, że musi zawiesić kontratak, gen. Kubena zdobywa Algier, a odpowiedzią francuską jest zdobycie Gafsy w płd. Tunezji, chcąc jak najbardziej przeszkodzić Brytyjczykom we wtargnięciu do Libii, amerykańskie oddziały walczące w Algierii Fr. rozbijają kolejną linię oporu pod Bougie. 23.IX. – atak feldm. Hansena na 16 dywizji francuskich pod Kassel powodzi się w zupełności, alianci bronią się także pod Munster, gdzie uderzyły wojska Giraud. 24.IX. – Francuzom nie udaje się sforsować obrony Munster i ich wysiłki, by zatrzymać kontratak aliancki pod Kassel również pozostają daremne, korpus gen. Beyrisa, który wygonił Amerykanów z Senegalu zajmuje właśnie Tambacoundę, alianci wycofują się do Gwinei, Salim Pasza zdobywcą Nairobi w Kenii. 25.IX. – francuski korpus piechoty gen. Pagezy zajmuje Sfax w płd. Tunezji i odcina Brytyjczykom drogę do Libii, wojska amerykańskie pod dowództwem gen. Kubeny i Hodgesa zdobywają kontrolę nad Mascarą i Bougie w Algierii Fr., wygrywają też starcie pod Setif. 26.IX. – Egipt dokonuje formalnej aneksji terytorium Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej, a król Faruk zostaje królem Bugandy, Tanganiki i Zanzibaru, wojska egipskie wyganiają aliantów z Mombasy pod Kismayo, całe terytorium Brytyjsko-Polskiego Somalilandu zostaje odcięte, na froncie zachodnim trwają walki pod Arnhem i Kassel. 27.IX. – desant kolejnej amerykańskiej dywizji piechoty pod Bremą, Francuzi wygrywają starcie w Gwinei pod Konakry z Amerykanami. 28.IX. – korpus piechoty gen. Freemana zajmuje Blidę w centralnej Algierii. 29.IX. – Kassel wyzwolone przez oddziały feldm. Hansena, które w porozumieniu z innymi armiami niemieckimi w Munsterze wspólnie atakują Zagłębie Ruhry z Dortmund na czele, podczas starcia ginie gen. von der Groeben. 30.IX. – Francuzi wygrali bitwę o Frankfurt n/Menem i są na dobrej drodze do przeszkodzenia aliantom w zdobyciu Zagłębia Ruhry, a tym samym osiągnięciu przewagi, brytyjskie lotniskowce dokonują nalotu na francuską bazę morską w Brest, korpus gen. Kubeny zdobywa Setif, a brytyjska dywizja piechoty gen. Stopforda zajmuje Bonę w Algierii Fr., trwa marsz w kierunku Konstantyny.

Sytuacja na froncie afrykańskim (sytuacja ogólna) na koniec września.


Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu września.​

Kronika wojny morskiej​

17.IX. – kolejny nalot samolotów z USS „Abraham Lincoln”, „George Washington”, „Bennington” i „Philippine Sea” na Punto Fijo. Tonie 7 wenezuelskich niszczycieli – „Ricardo II”, „Abelardo”, „Quast”, „Fernando Torrejo”, „Miguel de Leon”, „Xiamen” i „Ostia”.

18.IX. – rzeź wenezuelskich niszczycieli w Punto Fijo ciąg dalszy. Tym razem lotniskowiec USS „Franklin” zatapia ich aż cztery – „Micho”, „Margo”, „Olsen” i „Pablo”. Inny lotniskowiec, USS „Constitution” zadowala się trzema – „Purgointo”, „Maxwell Cartridge”, „Victoriano Luis”.

19.IX. – W Zat. Lwiej dwa amerykańskie niszczyciele „Quincy Jeffrey” i „Anton Dvorak” dostrzegają samotnie idący francuski ciężki krążownik „Colbert”. „Quincy Jeffrey” odpala torpedę do „Colberta”, który przełamuje się na dwie części i tonie.

20.IX. – amerykańska flota zmusza do odwrotu dominikańskie niszczyciele na Antylach.

22.IX. – ostatni, decydujący o katastrofie wenezuelskiej floty – nalot na Punto Fijo. Tonie ostatnich 10 niszczycieli – „Ricardo I”, „Patricio Marco”, „Cundinamarca”, „Araujo”, „Pax”, „Marthy”, „Jose Ramirio”, „Nicoleta Bravo”, „Herman”, „Nunez Martinez Vaque”. Lotniskowców, które dokonały tego dzieła było aż osiem – USS „Ranger”, „Bon Homme Richard”, „Hornet”, „Leyte”, „Antietam”, „Kearsarge”, „Midway”, „Randolph”.

26.IX. – w porcie Santo Domingo tonie dominikański niszczyciel „Arquelle” wskutek bomb z samolotów USS „Red”.

27.IX. – sowieckie okręty podwodne urządzają polowanie na belgijskie transportowce koło przyl. Fria u wybrzeży Namibii. Kończy się jedynie na wielkim strachu.

28.IX. – dwukrotne starcia flot dominikańskiej i amerykańskiej na Mayaguana Passage kończy się utratą przez tą pierwszą flotę dwóch niszczycieli – „Olpiranga” i „Admarche” zatopionych przez lotniskowiec USS „Philadelphia”.

30.IX. – podczas brytyjskiego nalotu bombowego z lotniskowca HMS „Furious” na bazę morską w Brest tonie francuski okręt podwodny „Roland Morrilot”.

Straty flot z okresu 7.IV.-30.IX.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 83 niszczyciele, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Argentyna – 19 niszczycieli, 6 transportowców;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 9 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 237 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 20 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 23 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 7 niszczycieli, 6 okrętów podwodnych.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 5 transportowców.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 października 1950

odcinek 312

The bitter trap
(Gorzka pułapka)​

Świat/Kraj​

Informacja o zawieszeniu broni między Paktem Alpejskim a krajami alianckimi okazała się fałszywa. Ta wiadomość przykuwała uwagę dziennikarzy z wielu krajów świata, którzy na bieżąco interesują się doniesieniami z frontów IV wojny światowej. Źródłem plotki były niesprawdzone informacje szwajcarskiego dziennika „Zurich Press”, który dopuścił się takich dywagacji. Sekretarz generalny OPD, Iuliu Maniu w kolejnym swoim przemówieniu w Londynie podkreślał, że istotą wojny jest rozbicie dwóch największych potęg zła tego świata, a zatem GPMG i ZSRR, czyżby więc na tym przemówieniu budował swoją informację szwajcarski dziennik?

W Afryce daleko od normalizacji głównie za sprawą francusko-malijskiej ofensywy i niewiarygodnego egipskiego ciągu, który zaczyna zagrażać istnieniu polsko-brytyjskiego Somalilandu. Upadek Sierra Leone i Gabonu, dwóch nowych krajów w Afryce, choć walczących po różnych stronach daje odczuć, że mapa polityczna tego kontynentu będzie znacząco inaczej wyglądała po zakończeniu tego konfliktu. Algieria Fr. zostaje już niemal w całości przejęta przez siły sprzymierzonych, które za niedługo powinny dostać się do Libii. Egipt jednak w dalszym ciągu trzyma się dzielnie i wspólnie z Libanem i Irakiem chce jeszcze namieszać na Bliskim Wschodzie.

Śnieg i mróz, który pojawia się bardzo wcześnie na froncie wschodnim jest zbawienny dla obrońców, mogących ustabilizować pokiereszowane szyki obronne na wielu odcinkach. W dalszym ciągu alianci muszą ustępować pola na północy, ale jakby coraz mniej. Na Zachodzie z kolei pewien constans, z jednej strony powstrzymuje się wojska francuskie przed wtargnięciem do centralnej części Niemiec, a z drugiej strony sprzymierzeni nie mogą otoczyć wroga w Holandii. Flota amerykańskich lotniskowców zapuszcza się po raz pierwszy od czasu wybuchu wojny tak daleko od wybrzeży amerykańskich i z powodzeniem dokonuje zniszczeń w Dakarze. Mimo, że konflikt trwa dopiero pół roku to wszyscy pragną już jego najrychlejszego zakończenia, ale oczywiście na swoich warunkach, co czyni go jeszcze bardziej zaciętym i wyczerpującym.

Front zachodni/afrykański: 1.X. – samoloty z brytyjskich lotniskowców urządzają nalot na francuską bazę morską w Breście, wojska francuskie wypierają oddziały Bundeswehry z okolic Frankfurtu n/Menem, a amerykańskie lotnictwo dokonuje bombardowania Amiens. 2.X. – Brytyjczycy kontynuują naloty na Brest, a Amerykanie na Amiens. Amerykański generał De Witt wygrywa starcie z armią marsz. Monsaberta pod Arnhem, ofensywa w Holandii cały czas posuwa się naprzód. 3.X. – walki pod Arnhem wciąż trwają, jak także naloty na Brest. Francuzi zdobywają Frankfurt n/Menem, ale jednocześnie dochodzi do niemieckiego kontrataku na to miasto. Amerykańskie lotnictwo bombarduje fabryki w Lille, a Bundeswehra przejmuje kontrolę nad Dortmund i częścią Zagłębia Ruhry. Wchodzi tam około 40 dywizji gen. von Behra. Francuski marszałek Koeltz doświadcza natomiast niemieckiego natarcia w kierunku na Frankfurt n/Menem. 4.X. – dzień odznacza się nasileniem walk o wyzwolenie Arnhem. Na Brest padają kolejne bomby, a wojska niemieckie wchodzą do zrujnowanego Frankfurtu. Amerykańskie lotnictwo drugi dzień z rzędu bombarduje Lille, gen. von Behr wykorzystując lukę w płd. Holandii usiłuje atakować w stronę Eindhoven. 5.X. – atak na Eindhoven jest zatrzymany, zbyt duże straty wśród stanu osobowego wielu dywizji zmusza von Behra do wstrzymania ofensywy. Amerykańskie dywizje piechoty radzą sobie świetnie pod Arnhem odrzucając kolejne próby zatrzymania ich natarcia. Francuzi likwidują opór pod Frankfurtem i ponownie wchodzą do miasta, dywizja gen. Lehmanna rozpoczyna marsz na Essen w celu opanowania całości Zagłębia Ruhry. W Algierii Fr. amerykański korpus piechoty gen. Taylora opanowuje Philippeville k/Bony, a Francuzi pod komendą gen. Pagezy’ego zdobywają Gabes w płd. Tunezji. 6.X. – wojska francuskie po zdobyciu kontroli nad Frankfurtem rozbijają siły niemieckie w starciu pod Schweinfurt i dążą do opanowania centralnej części Niemiec. Bundeswehra broni pozycji pod Dortmundem, trwają walki pod Arnhem, a brytyjski desant na Gabes kończy się fiaskiem. 7.X. – rozpoczyna się ofensywa feldm. Hansena w kierunku na Frankfurt, aby zapobiec przedostaniu się wojsk francuskich w głąb Niemiec. 8.X. – zwycięstwo pod Frankfurtem odrzuca Francuzów do Alzacji, brytyjskie lotnictwo raz jeszcze dokonuje nalotu na bazę w Brest, Amerykanie wyzwalają w końcu Arnhem i udanie się tam bronią, a korpus piechoty gen. Lehmanna wkracza do Essen. 9.X. – marsz. Leclerc atakuje aliantów pod Arnhem ale kontratak gen. von Behra na Eindhoven zapobiega klęsce Amerykanów w Holandii i udaje się utrzymać to miasto. Amerykańskie samoloty raz po raz bombardują Lille. 10.X. – alianci zatrzymują atak na Eindhoven po ściągnięciu do obrony tego miasta, aż 25 dywizji wroga. Kolejny raz za to powstrzymuje się Francuzów pod Arnhem. Tego dnia Francuzi wchodzą do Essen po wypędzeniu korpusu piech. gen. Lehmanna, fabryki w Lille znowu są w płomieniach, a z Rygi wychodzi lekki krążownik ORP „Conrad”, niszczyciel ORP „Pomorze” i transportowiec ORP „Wilia” z misją ratowania uwięzionych dywizji alianckich na Płw. Somalijskim wskutek egipskiej ofensywy. 11.X. – gen. Salim Pasza, dowodzący egipską ofensywą we Wsch. Afryce zdaje się mieć niespożyte siły: zdobywa Mombasę w Kenii i przygotowuje się do ataku na Brytyjsko-Polski Somaliland, po czym atakuje oddziały alianckie pod Kismayo. Amerykański korpus piech. gen. Kubeny wchodzi do Konstantyny i rozpoczyna ofensywę w kierunku płd. Tunezji. Lotnictwo alianckie bombarduje Ajaccio na Korsyce. 12.X. – Niemcom nie udaje się odbić Essen, a wojska polsko-brytyjskie wycofują się z Kismayo do Mogadiszu w Somalilandzie. Będą tam oczekiwać na ewakuację po przybyciu polskiej flotylli do bazy w Adenie. Spore tarapaty przeżywa korpus piech. gen. Hoge’a w Gwinei, gdzie nie udaje się jemu przebić pod Bamako, a co gorsza zaczyna tracić inne terytoria na rzecz wojsk francuskich, zdobywają one np. Conakry, dawną stolicę Gwinei (gen. Beyris) i ruszają w stronę Freetown, stolicy sojusznika aliantów, Sierra Leone. Gen. Pagezy rusza z ofensywą w Tunezji, odbierając aliantom Kasserine, ale sukces jest chwilowy, wkrótce zmuszony jest do wycofania się z zajętej ziemi. Marsz. Koenig rozpoczyna francuską ofensywę na Arnhem. 13.X. – amerykański gen. Collins zajmuje Kasserine i goni Francuzów pod Sfax. 2. Dywizja Polskich Wojsk Kolonialnych gen. Skuratowicza zajmuje Brazzaville, stolicę Gabonu i zmusza prezydenta tego kraju, Jean-Baptiste Roberta do podpisania kapitulacji. 14.X. – na mocy tej kapitulacji Gabon zostaje objęty okupacją belgijsko-polską, ale w pobliżu są jeszcze dwie francuskie marionetki, więc nie dość zagrożeń. Wciąż broni się Kamerun i Środkowa Afryka, właśnie na stolicę tego drugiego kraju, Bangui ruszają dzielni Polacy z 2. Dywizji. Złe wieści nadchodzą z Sierra Leone, gdzie francuska piechota gen. Beyrisa zajęła Freetown. Dodatkowo odcięto pod Kankan amerykański korpus piech. gen. Hoge’a. 15.X. – Lotnictwo amerykańskie dokonuje nalotu bombowego na francuską bazę morską w Dakarze, chcąc powstrzymać napływ wojsk do stolicy Mali i w konsekwencji rozwijanie ofensywy w Zach. Afryce. Francuzi zajmują kolejne miasto w Gwinei, Labe i tego samego dnia kończą istnienie Sierra Leone, które zostaje wcielone do włości Giraud. Sfax, miasto w Tunezji zostaje zajęte przez oddziały Collinsa, wszystko zmierza do rozpoczęcia ofensywy w Libii. Alianci na froncie zachodnim wstrzymują ofensywę na Frankfurt z powodu sporych strat w organizacji oddziałów.

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie października.


Sytuacja na froncie afrykańskim sprzed zajęcia Sfax w dniu 15.X. – siły alianckie gotowe do rozpoczęcia ofensywy na Libię. ​

Front bliskowschodni: I połowa października – dominują głównie działania wojsk brytyjskich, choć kontrataki sił libańsko-irackich mogą zakończyć się kompromitacją alianckiego sztabu dowodzenia na Bliskim Wschodzie, pochłoniętego bez reszty obronie Kanału Sueskiego. 1.X. – wojska amerykańsko-brytyjskie pod dow. gen. Vandergrifta rozbijają opór sił irackich pod Kuwejtem. 6.X. – oddziały libańsko-irackie wkraczają do niebronionej Hajfy i ruszają na Tel-Aviv-Yafo, również pozbawiony ochrony wskutek zbyt dużego nasilenia dywizji alianckich nad Kanałem Sueskim. 10.X. – brytyjskie dywizje pancerne wygrywają starcie pod Karbalą i ruszają z ofensywą na zachodni Irak, tego samego dnia wojska alianckie ponownie wygrywają starcie pod Kuwejtem.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie października.​

Front południowy: I połowa października – front zamierający, głównie z powodu pogorszenia się warunków pogodowych do prowadzenia efektywnych działań militarnych, cały czas trwają bombardowania pozycji wojsk austriacko-włoskich pod Innsbruckiem. 8.X. – alianci rozpoczynają kolejną ofensywę na Linz (feldm. Heusinger), aby zapobiec utracie Hollabrunn, gdzie zmierzają oddziały włoskiej piechoty, atak rozwija się pomyślnie. 12. i 14.X. – amerykańskie naloty bombowe na Cagliari, najważniejsze miasto Sardynii.

Sytuacja na froncie południowym w połowie października.​

Front amerykański: I połowa października – alianci nie mogąc się przebić przez gęstą dżunglę Amazonii, podejmują zadanie objęcia kontroli nad Wenezuelą, aby odciąć GPMG od znaczących dostaw ropy naftowej. 1.X. – kolejne zwycięstwo wojsk brytyjsko-holenderskich w płn. Amazonii, ale bez znaczącego przełomu militarnego, Amerykanie bombardują bazę Maracaibo. 2. i 14.X. – wojska amerykańskie dwukrotnie rozbijają oddziały partyzanckie w okolicach Ciudad de Mexico. 6.X. – zwycięstwo alianckie pod Ciudad Guyana otwiera im drogę do opanowania wsch. części Wenezueli, wciąż też trwają amerykańskie naloty na Maracaibo. 9.X. – nalot amerykańskich bombowców na haitańską bazę morską w Port-au-Prince. 11.X. – zwycięstwo sił brytyjskich pod Macapą, gdzie obok gen. Williamsa służy także gen. Sosabowski może oznaczać otoczenie 5 dywizji brazylijskich w dawnej Gujanie Fr. pod Cayenne, czas pokaże czy Brazylijczycy umkną swojemu przeznaczeniu.

Sytuacja na froncie amerykańskim – odcinek w Gujanie /połowa października/.​

Front wschodni: 1.X. – wojska krajów nadbałtyckich i czechosłowackie w dalszym ciągu wycofują się z Kingisepp w stronę Narwy. Inne jednostki alianckie doświadczone przez ofensywę marsz. Kuzniecowa muszą wycofać się z Witebska w stronę Połocka. 2.X. – udana ewakuacja oddziałów sprzymierzonych na Połock i Bobrujsk. 3.X. – estoński korpus piechoty gen. Jaaksona wydostaje się z prawie gotowego kotła pod Gdowem dochodząc do Pskowa, skąd z kolei wycofuje się na Voru. Na południu trwa niewielka ofensywa sił alianckich na Czerkasy, opóźniająca sowiecki atak na Kijów. 4.X. – sztab aliancki podejmuje decyzję o wycofaniu się 13 dywizji z Noworżewa w obliczu zagrożenia okrążeniem jednostek, pod Czerkasami wciąż trwają walki o przełamanie frontu. Jednostki z Noworżewa uchodzą do Opoczki. 5.X. – Sowieci wchodzą do Pskowa, alianci nie mogą ich stamtąd wyrzucić, zbyt duża dysproporcja sił. Sprzymierzeni powstrzymują wrogie natarcie na Noworżew i pomyślnie przeprowadzają ewakuację z tego obszaru. 6.X. – kolejne natarcie sowieckie na Noworżew przyśpiesza jeszcze bardziej opuszczenie tego terenu przez sprzymierzonych. Pojawiają się pierwsze przymrozki oraz śnieg na froncie wschodnim, co powinno pomóc utrzymać linię frontu wsch. 7.X. – oddziały marsz. Wasilewskiego zdobywają Żłobin, ale w chwilę później rusza potężne kontrnatarcie sprzymierzonych. 8.X. – Sowieci zostają odrzuceni spod Żłobina wskutek natarcia 57 dywizji alianckich atakujących z Polesia. 9.X. – do Opoczki wchodzą dywizje sprzymierzonych, ewakuowane z Noworżewa. 10.X. – sowieckie oddziały zajmują Gdów i Kingisepp i docierają do wybrzeży jez. Pejpus (Czudzkiego). 11.X. – nieprzyjaciel zajął Witebsk i rozpoczyna atak w stronę Newla, skąd wycofują się mało liczne oddziały sprzymierzonych. Na południu alianci wchodzą do Czerkasów, skąd muszą się zaraz wycofać, ale opóźniono znacząco w czasie atak na Kijów. 12.X. – niespodziewanie alianci tracą Mozyrz i Korosteń z powodu ogromnej luki w centrum, na szczęście odwody sprzymierzonych (gen. Kutrzeba, marsz. Okulicki) likwidują sowieckie władztwo na tym terenie i spychają Sowietów na wschód. 13.X. – wojska sprzymierzonych w dalszym ciągu spychają nieprzyjaciela z bagiennych terenów. 14.X. – mróz i śnieg coraz częstszym towarzyszem walk na froncie wschodnim, obrońcy liczą na zatrzymanie sowieckiego impetu. 15.X. – Sowieci ruszają na Orszę, ale alianci są na ten fakt przygotowani i są gotowi na kontrofensywę.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie października (odcinek północny).


Sytuacja na froncie wschodnim w połowie października (odcinek południowy).

Kronika wojny morskiej​

2.X. – W Zat. Maracaibo tonie wenezuelski niszczyciel „Ricardo Mario” wskutek bombardowania z lotniskowca USS „Coral Sea”.

3.X. – Zat. Wielka Syrta staje się areną zmagań włoskiej i amerykańskiej floty. Niszczyciel USS „Samuel” odgania włoskiego kontrtorpedowca chcącego storpedować alianckie transportowce. W porcie Maracaibo tonie wenezuelski niszczyciel „Valerie Rodriguez” (nalot z USS Hornet).

4.X. – Blisko wyspy Great Cayman tonie niszczyciel marynarki wojennej Wenezueli „San Fernando” zatopiony ogniem dział pancernika USS „Arkansas”. Na Antylach lekki krążownik USS „Vicksburg” torpeduje argentyńskiego transportowca „Laura Machado”.

6.X. – dwa brytyjskie niszczyciele – HMS „Intrepid” i HMS „Mashona” wygrywają starcie z francuskimi okrętami podwodnymi w Zat. Adeńskiej. W Port-au-Prince, bazie haitańskiej marynarki wojennej toną trzy niszczyciele – „Baron Samedi”, „Reino Mojo” i „Henrique”. Sprawcami tej hekatomby lotnicy z USS „Red” i USS „Black”.

8.X. – kilka holenderskich niszczycieli odgania chilijskie kontrtorpedowce w płd. części Zat. Biskajskiej, blisko wybrzeży Baskonii.

9.X. – koło Wysp Ziel. Przylądka flota amerykańska zmusza do wycofania się niewielki zespół francuskiej floty.

10.X. – u wybrzeży Gwadelupy z powodu wpadnięcia na skały tonie haitański niszczyciel „Vergina”.

12.X. – pierwsza strata od kilku miesięcy wśród floty brytyjskiej. Niszczyciel HMS „Cervia” tak długo osłania uszkodzony i wynurzony okręt podwodny HMS „Swordfish”, by w końcu zapłacić za to najwyższą cenę. Argentyński pancernik „Moreno” rozwala w drzazgi „Cervię”, ale „Swordfish” dzięki temu został ocalony. Dzieje się to na wsch. od wybrzeży Urugwaju.

15.X. – samoloty z amerykańskich lotniskowców dokonują nalotu na Dakar, stolicę Federacji Mali, gdzie skryło się wiele francuskich okrętów. Ich ofiarą pada niszczyciel „Jeaust” (USS Coral Sea). Ten sam lotniskowiec zatapia również krążące w pobliżu dwa francuskie transportowce – „ Dr Pasteur” i „Dr Schweizer”.

Straty flot z okresu 7.IV.-15.X.​

Chile – 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 86 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Argentyna – 19 niszczycieli, 7 transportowców;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 244 niszczyciele, 2 okręty podwodne i 21 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 4 lekkie krążowniki, 24 niszczyciele, 6 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 11 lekkich krążowników, 34 niszczyciele, 1 okręt podwodny i 12 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 6 okrętów podwodnych, 2 transportowce.

ZSRR – 3 okręty podwodne, 5 transportowców.

Włochy – 7 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 października 1950

odcinek 313

The fatal mistake
(Fatalny błąd)​

Świat/Kraj​

Im bliżej końca 1950 roku, tym coraz ciekawiej na frontach IV wojny światowej. Okazuje się, że dane wywiadowcze dotyczące ilości okrętów włoskiej marynarki wojennej są niestety prawdziwe o czym wkrótce miał się przekonać pewien brytyjski konwój na Morzu Śródziemnym. Nie koniec sensacji ostatnich dwóch tygodni października, albowiem dość nieoczekiwanie wojska libańsko-irackie korzystając z zupełnej bierności Brytyjczyków zdobywają Tel-Awiw i Jerozolimę, kładąc kres świeżej demokracji izraelskiej. To znakomita wiadomość dla Egipcjan, którzy mogą nareszcie spróbować ataku na Kanał Sueski by móc połączyć się z wojskami libańsko-irackimi. Amerykanie nie radzą sobie w Ameryce Płd., dokonując jedynie spektakularnych nalotów bombowych, a tym czasem partyzantka salwadorska radzi sobie coraz śmielej. W Afryce oddziały francusko-malijskie przełamują impas, opanowując resztę Gwinei i wchodząc do Złotego Wybrzeża. Jedynie na północy alianci mają zdecydowaną przewagę co udowadniają zdobyciem libijskiego Trypolisu. W dalszym ciągu niezmordowany egipski gen. Salim Pasza prowadzi skuteczną ofensywę na terytorium Brytyjsko-Polskiego Somalilandu. Najważniejsze, że pomoc aliancka już nadchodzi dla oblężonych alianckich dywizji.

30 października umiera wielki orędownik pokoju, który do końca starał się za pośrednictwem hr. Bernadotte i Raula Wallenberga doprowadzić do zawieszenia broni między ZSRR a krajami alianckimi. Chodzi oczywiście o postać króla Szwecji, Gustawa V. Nowym królem tego kraju zostaje Gustaw VI Adolf, podtrzymujący ideę ojca o wieczystej neutralności Szwecji. Niemniej idea zawarcia pokoju poniosła olbrzymią stratę. Szwecja bardzo obawia się ponownej szerokiej sowieckiej obecności nad Bałtykiem, a wszystko na to wskazuje, że tak się może stać.

Gustaw VI Adolf nowym królem Szwecji.​

Na froncie zachodnim rozpoczyna się wielka ofensywa aliancka mająca na celu otoczenie części wojsk francuskich w Holandii. Francuzi są jednak przebiegli i raz po raz próbują przeszkadzać aliantom organizując natarcia na Zagłębie Ruhry czy na środkowe Niemcy. Zupełna katastrofa przydarzyła się na froncie południowym, gdzie brak zdolności umiejętnego przewidywania zgubiła niemieckiego feldm. Heusingera, który za pomyłkę zapłacił niewolą. A na froncie wschodnim waży się los już nie tylko Estonii ale i Łotwy…

Cuiaba, 28 października, siedziba główna GPMG.

Z rozmowy przewodniczącego GPMG, Alfredo Stroessnera i prezydenta Argentyny, Juana Perona.

Stroessner: (…) Giraud jest niepoprawnym optymistą, jeśli myśli, że powstrzyma niemiecko-amerykańskie natarcia w Europie. Chyba, że na tyle ufa Włochom, którzy oddadzą mu to co należy w jego mniemaniu do Francji po wojnie.

Peron: Ty mi mówisz o Europie, a wiesz co stało się dwa dni temu?

Stroessner: Słyszałem o tym. To piękny propagandowy cios w bezpieczeństwo USA. Niech poczują zagrożenie na swoim własnym terytorium. Do tego działalność salwadorskiej partyzantki. Trzeba podziękować Kolumbijczykom za pomoc dla tych partyzantów.

Peron: Nalot na Jacksonville to najpiękniejszy prezent dla Argentyny od początku wojny. Haiti i Dominikana trzymają się dzielnie, to również powód do dumy dla GPMG.

Stroessner: Na wiosnę alianci nie pozbierają się wobec sowieckiej ofensywy, a nie wiem, gdzie wtedy będą we Francji, może ich Włosi prędzej otoczą. Muszę powiedzieć, że nie doceniałem ich, a tu proszę – są na dobrej drodze do rozbicia oporu w Czechosłowacji i odzyskania Wiednia, moje gratulacje.

Peron: Brytyjczycy i Amerykanie tak naprawdę mają tylko jeden atut – silną flotę. Dzięki niemu mogą bez trudu przerzucać wojska gdzie chcą.

Stroessner: Wenezuela aż nadto się o tym przekonała, ale gwizdać na flotę, jeżeli równie sporą mają tacy Włosi. Na podbiciu tego kraju alianci stracą mnóstwo czasu, a Stalin do tej pory poda rękę Austriakom na Dunaju.

Peron: Miałeś nosa z tamtym lotem do Moskwy i osobistym spotkaniem ze Stalinem.

Stroessner: Za moją radą oddali Władywostok i parę wysp Japończykom przed wybuchem wojny z USA, ale za to mają okazję do przekształcenia mapy Europy Środkowo-Wschodniej na swoją modłę. Nie powinni również zapomnieć o nas.

Peron: Alianci nie przedostaną się przez Amazonię.

Stroessner: Taką informację chce również zawsze słyszeć od brazylijskich generałów. Wznieśmy toast za niezniszczalne GPMG! (…)

Front amerykański: II połowa października – dominują naloty z amerykańskich lotniskowców na wenezuelskie i chilijskie bazy morskie, alianci jak do tej pory nie przebrnęli przez gęstą dżunglę Amazonii. 17.X. – amerykański nalot bombowy na Maracaibo. 19.X. – kolejny wypad amerykańskiej floty z dala od bazy w San Francisco, celem jest chilijska baza marynarki wojennej w Valparaiso. 20.X. – kolejny nalot aliancki na Maracaibo. 21.X. – podwójny nalot aliancki na Maracaibo i Valparaiso. 22.X. – wybuch antyamerykańskiego powstania na Salwadorze, powstańcy opanowali San Salvador. 24.X. – zwycięstwo wojsk brytyjskich nad brazylijską kawalerią gen. Silvy pod Ciudad Guyana. 26.X. – zuchwały nalot argentyńskich bombowców strategicznych na Jacksonville na Florydzie, zniszczeniu uległy baterie przeciwlotnicze.

Sytuacja w Ameryce Centralnej, siedliska powstańcze w okolicach Ciudad de Mexico i San Salvador.​

Front bliskowschodni: II połowa października – oddziały libańsko-irackie niepostrzeżenie sforsowały liche alianckie zabezpieczenie ciągłości frontu bliskowschodniego i wdzierając się w głąb państwa izraelskiego spowodowały jego upadek. 22.X. – marsz. Montgomery powstrzymuje irackie natarcie na Ar-Ruwaishid, broniąc dostępu do ziem wsch. Jordanii. 23.X. – Brytyjczycy rozbijają irackie armie pod Kuwejtem, kontynuując natarcie w stronę tego terytorium, tego samego dnia Libańczycy wkraczają do Tel-Awiwu, opuszczonego już dawno przez wszystkie siły alianckie. 24.X. – kolejna zwycięska potyczka wojsk brytyjskich pod Kuwejtem. 30.X. – nad ranem do Jerozolimy (Al-Quds) wchodzą siły libańsko-irackie, a przeszkodzić im w opanowaniu tego miasta nie zdążył jedyny oddział aliancki, który zachował trzeźwość sytuacji na froncie – brytyjski korpus pancerny gen. Nicholsona, znajdujący się pod Ejlatem, którego kapitulacja Jerozolimy zastała podczas prowadzenia natarcia na Tel-Awiw. Tym sposobem młoda demokracja izraelska przechodzi do historii, a Pakt Islamski wypełnił kolejny warunek do możliwości połączenia się z ziemiami egipskimi.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim po upadku Jerozolimy.​

Front wschodni: 16.X. – alianci nadal wycofują się spod Newla, a wojska sowieckie prą w kierunku Orszy, chcąc zlikwidować opór aliancki pod Smoleńskiem. 17.X. – w dalszym ciągu też trwa ewakuacja wojsk ukraińskich z Czerkasów do Winnicy k/Kijowa, poprzedni atak opóźniający powiódł się w całej rozciągłości, ale trzeba się jeszcze umieć wycofać. 18.X. – oddziały polsko-amerykańsko-węgiersko-czechosłowackie kontynuują natarcie w stronę Mozyrza i Korostienia, utraconych miast wskutek sowieckiej ofensywy z pierwszej połowy miesiąca. 19.X. – oddziały ukraińskie po wycofaniu się do Winnicy odparły sowiecki kontratak. 20-23.X. – okres reorganizacji wojsk sowieckich i alianckich przygotowań do obrony linii frontu. 24-25.X. – nieoczekiwany atak wojsk marsz. Rybałki na pozycje aliantów pod Opoczką, gdzie impetu natarcia nie wytrzymuje czechosłowacki gen. Husarek, wycofując się w stronę Gulbene w Estonii. 26.X. – pod Mozyrzem dochodzi do krwawej bitwy, zakończonej wycofaniem się Sowietów w stronę Wyszhorodu. 27.X. – Korostień znowu w alianckich rękach, a pod Gulbene trwają walki o utrzymanie tego miasta wskutek sowieckiej ofensywy. 28.X. – Orsza pod sowiecką kontrolą! Na tą wieść czekało 20 dywizji alianckich pod Smoleńskiem, które teraz wraz ze wsparciem z Połocka może przystąpić do wypierania wroga z tego miasta, a także nieco wyprostować front w tym miejscu. Dzień kończy się zwycięstwami pod Mozyrzem i Orszą. 29.X. – alianci zatrzymują sowieckie natarcie na Gulbene, które w przeciwnym wypadku zakończyłoby się możliwością odcięcia sił alianckich w Estonii. Kolejny atak, tym razem 18 dywizji sowieckich daje do myślenia aliantom, którzy postanawiają wycofać z Estonii 15 dywizji alianckich (konkretnie z Voru i Narwy w stronę Rygi). Tego dnia Opoczka dostaje się pod kontrolę sowiecką. 30-31.X. – powstrzymanie kolejnej sowieckiej ofensywy na Gulbene.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu października – odcinek północny.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu października – odcinek południowy.​

Front południowy: 16.X. – węgierskie lotnictwo nie zaprzestaje nalotów na siły austriacko-włoskie pod Innsbruckiem, w tym samym dniu amerykańskie bombowce atakują fabryki w Monachium, trwa też atak wojsk Bundeswehry feldm. Heusingera i czechosłowackich marsz. Krejci na Linz. 17-18.X. – kolejne dni nalotów na Innsbruck i Monachium. 19.X. – wojska niemiecko-czechosłowackie docierają do Linzu, ale wskutek ataku licznych dywizji włosko-austriackich zmuszone są do odwrotu, na nic zdaje się kontratak 37 dywizji niemieckich feldm. Horna na Salzburg i obrona i atak kończy się porażką. Feldm. Heusinger wycofuje się z powrotem w stronę Strakonic, a marsz. Krejci w stronę Tabora. 20-22.X. – dni kolejnych nalotów na Innsbruck i Monachium. 23.X. – nieoczekiwanie dla aliantów w Strakonicach pojawiają się pierwsi Włosi, którzy otaczają i zmuszają do poddania się 12 dywizji niemieckich feldm. Heusingera, tym samym droga do opanowania Pragi stoi otworem. Koszmarny błąd w dowodzeniu licznymi dywizjami przez Heusingera oznacza olbrzymią wyrwę we froncie południowym. Alianci chcąc jak najszybciej zniwelować zagrożenie, rozpoczynają kontrnatarcie w stronę Regensburga, aby otoczyć i potem zniszczyć wrogie siły pod Strakonicami. Na Linz z kolei uderzają armie feldm. Horna i marsz. Krejci. 24.X. – opór wojsk włosko-austriackich jest tak silny, że w żadnym stopniu nie można wygrać starć pod Regensburgiem i Linzem, dodatkowo Włosi rozpoczynają atak na 7 dywizji czechosłowackich pod Taborem. 25.X. – czechosłowackie dywizje uciekają w popłochu na Kutną Horę, frontowi południowemu coraz bardziej grozi katastrofa. Feldm. Horn stawia wszystko na jedną kartę i uderza wszystkimi siłami z Wiednia w stronę Linzu. 26.X. – trwają zacięte walki pod Linzem. 27.X. – pod Usti nad Łabą dochodzą pierwsze niemieckie dywizje pochodzące z odwodów k/Berlina, będzie ich w sumie cztery, ale w niczym to nie zastąpi 12 straconych dywizji feldm. Heusingera. 30.X. – trzydzieści kilka dywizji feldm. Horna dochodzi pod Linz i utrzymuje go, zamykając w ten sposób choć części oddziałów włoskich możliwość dostania się na terytorium Czechosłowacji.

Sytuacja na froncie południowym w końcu października – kapitulacja armii feldm. Heusingera spowodowała zapaść na froncie.​

Front zachodni/afrykański: 16.X. – atak wojsk francuskich marsz. Leclerca na Arnhem (27 dywizji na 33 alianckie) zostaje z trudem odparty przez sprzymierzonych. Pod Siguiri we wsch. Gwinei broń składa amerykański korpus piechoty gen. Hoge’a, otoczony przez przeważające oddziały francusko-malijskie. Swój sukces odnoszą Belgowie, którzy zmuszają egipską piechotę gen. Hamzy do wycofania się z Tabory i terenów wokół jez. Tanganika. 17.X. – natarcie marsz. Juina otwiera drogę Francuzom do ponownego opanowania Frankfurtu n/Menem. W płn. Afryce, a konkretnie w Tunezji dwa amerykańskie korpusy piechoty, gen. Collinsa i Blackmore’a wygrywają potyczkę pod Gabes. Francuzi tego samego dnia próbują ponownie kontratakować pod Arnhem (30 dywizjami wobec 33 alianckich), ale ponownie ponoszą porażkę. 18.X. – pod Groningen siły alianckie uzupełniają Kanadyjczycy z dywizji gen. Rockinghama. 19.X. – Francuzi ponownie rozbijają niemiecki opór pod Frankfurtem. 20.X. – amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu na malijski Dakar, wojska francuskie po raz trzeci próbują przebić się pod Arnhem (27 dywizji na 33 alianckie), a pod Groningen docierają kolejne wzmocnienia amerykańskie. 21.X. – siły amerykańskie spod Dortmundu oraz wspierające je oddziały z Arnhem rozpoczynają ofensywę w Holandii, która ma zmusić do kapitulacji co najmniej 13 francuskich dywizji. Gen. Kubena wygrywa bitwę pod Gafsą w Tunezji z korpusem Pagezy’ego, a inny dow. aliancki, gen. Blackmore zajmuje Gabes. Trzy kolejne dywizje amerykańskie pojawiają się w Groningen. Jest to dzień kolejnego nalotu bombowego na Dakar. 22.X. – egipski dowódca frontu w Afryce, gen. Salim Pasza doprowadza do zdobycia Kismayo w Brytyjsko-Polskim Somalilandzie, a po rozbiciu oporu aliantów rusza na Barderę. Francuzi zajmują Siguiri, kończąc zajmowanie Gwinei. Batalia pod Eindhoven kończy się wielkim alianckim zwycięstwem. 23.X. – wojska francuskie ponownie wkraczają do Frankfurtu n/Menem, a Amerykanie wciąż bombardują Dakar. Kolejne dywizje US Army pojawiają się pod Groningen. 24.X. – gen. Blackmore przekroczył granicę z Libią i zajął miasto Zuara k/Trypolisu. Inny z dow. alianckich, gen. Kubena dokończył zajmowanie płd. Tunezji, opanowując Gafsę. Rozwinął także natarcie na Ghadames, gdzie przez jakiś czas bronił się libijski korpus milicji ludowej gen. Mancinelli’ego. Oaza El-Oued w płd-wsch Algierii w ręku Amerykanów. 25.X. – Francuzi ponownie rozpoczynają ofensywę w kierunku na Schweinfurt, gdzie odnoszą sukcesy. Nadal trwają zażarte walki o przejęcie kontroli nad Eindhoven. 26.X. – do Eindhoven wchodzą oddziały alianckie, to przyczynek do dalszego posunięcia się ofensywy na ziemiach holenderskich. Wojska francuskie zostają zaatakowane przez aliantów pod Frankfurtem w wyniku ofensywy feldm. Hansena. Inne wrogie jednostki zaczęły wypierać Niemców z Zagłębia Ruhry. Do Trypolisu, stolicy Libii wchodzą Amerykanie pod dow. gen. Blackmore’a, 27.X. – rozpoczyna się kolejny etap ofensywy holenderskiej – atak na Amsterdam i otoczenie wojsk francuskich w płn. i środkowej Holandii. Gen. von Behr umiejętnie prowadzi walki i tym samym w kotle powinno się znaleźć co najmniej 13 dywizji wroga. Alianci wygrywają też starcie pod Frankfurtem, zmuszając wojska francuskie marsz. Juina do odwrotu. 28.X. – zacięte walki o Amsterdam. 29.X. – Francuzi wchodzą do Zagłębia Ruhry, ale błyskawiczna kontra aliancka zmusza ich do wycofania się z tego terenu. 30.X. – Dortmund ponownie w rękach niemieckich, a alianci w Libii zdobywają kolejne miasto – Homs. 31.X. – francusko-malijska ofensywa zaczyna być groźna dla Złotego Wybrzeża, które traci kontrolę nad miastem Kumasi. Tym samym Mali zaczyna pomagać w wyparciu wojsk nigeryjskich – Republice Benin-Sahel.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu października.


Sytuacja we wsch. Algierii, Tunezji i Libii na 31.X.

Kronika wojny morskiej

18.X. – W Zat. Gabes dochodzi do krótkiej wymiany ognia między flotą amerykańsko-brytyjską a włoską. Lekki krążownik HMS „Aurora” uzyskuje trafienie na włoskim niszczycielu „Airone” co w konsekwencji powoduje zatonięcie wrogiej jednostki.

19.X. – Port w Dakarze staje się kolejny raz obiektem ataku ze strony amerykańskich samolotów bombowych startujących z lotniskowców, w tym przypadku USS „Saratoga”. Piloci bombowców niszczą dwa francuskie transportowce – „President Jules Grevy” i „Marseillaise”. Amerykanie tego samego dnia dokonują też nalotu na port w Valparaiso, gdzie tonie chilijski niszczyciel „Juan Fernandez” po zbombardowaniu go z USS „Leyte”.


20.X. – jeden z najczarniejszych dni dla brytyjskiej floty w tej wojnie. Flotylla złożona z lekkiego krążownika HMS „Liverpool”, trzech niszczycieli HMS „Kimberley”, HMS „Eskimo”, HMS „Persia” oraz 3 transportowców „Trojan Star”, „Empire Splendour”, „Britannia”, usiłowała dokonać desantu na libijskie Benghazi. Podczas operacji desantowej flotylla została zaskoczona przez całość włoskiej floty nawodnej, której ilość poznaliśmy dzięki przekazaniu meldunków na Maltę (liczy sobie 120 wysokiej klasy niszczycieli). Włoskie niszczyciele dosłownie rozstrzelały brytyjskie okręty, a przodował w tym „Centauro”, pogromca HMS „Kimberley”, HMS „Liverpool” i HMS „Eskimo”. Niszczyciel „Zeffiro” zatopił transportowca „Trojan Star”, niszczyciel „Cicogne” – transportowca „Empire Splendour”, a niszczyciel „Leone Pancaldo” transportowca „Britannia”. Ostatni z brytyjskich niszczycieli – „Persia” został zatopiony przez „Francesco Nullo”.

W wenezuelskim porcie Punto Fijo tonie niszczyciel „Puerto Ayacucho” zatopiony przez lotniskowiec USS „Philadelphia”.

21.X. – u wybrzeży Recife w płn. Brazylii holenderskie niszczyciele zmusiły do wycofania się argentyńskich kontrtorpedowców.


24.X. – blisko wybrzeży Angoli polskie okręty podwodne „Sokół” i „Ryś” oraz dwa niszczyciele amerykańskie, jeden brytyjski i jeden brytyjski transportowiec zostają zaatakowane przez trzy sowieckie okręty podwodne, którym w sukurs przychodzą z pomocą trzy francuskie niszczyciele. Bitwa kończy się zwycięstwem alianckim, a trzy sowieckie okręty podwodne zostają zatopione: niszczyciel HMS „Orkneys” zatopił „SZCZ-213” i „SZCZ-250”, a niszczyciel USS „MacLean” – „SZCZ-211”.

28.X. – po pełnym strachu przepłynięciu Morza Śródziemnego wobec ostatnich wydarzeń polska flota konwojowa: lekki krążownik ORP „Conrad”, niszczyciel ORP „Pomorze” i transportowiec ORP „Wilia” docierają do portu w Adenie. Stamtąd wyruszają do Mogadiszu (Port Rydz-Śmigły) aby ewakuować trzy alianckie dywizje.

30.X. – przyl. Sao Roque staje się areną walk floty amerykańskiej i argentyńskiej. Jeden z niszczycieli argentyńskich – „Oscar Ramirez” zostaje osadzony na mieliźnie, drugi – „Aconcagua” zostaje zatopiony ogniem dział pancernika USS „Arkansas”.

Straty flot z okresu 7.IV.-31.X.​

Chile – 1 lekki krążownik, 7 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 87 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 21 niszczycieli, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 248 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 21 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 27 niszczycieli, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 37 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 3 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 6 okrętów podwodnych, 4 transportowce.

ZSRR – 6 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 8 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 listopada 1950

odcinek 314

The „Hot” Winter
(Gorąca zima)​

Świat/Kraj​

Gorąca zima na froncie zachodnim. Głównie za sprawą ofensywy gen. von Behra, który z zawrotną szybkością doprowadza do wyzwolenia Amsterdamu i otoczenia 16 francuskich dywizji piechoty z marszałkami Leclercem i de Monsabertem czym przyczynia się do przełomu na jednym z frontów tej wojny. Przed aliantami otwiera się możliwość łatwego dostania się na ziemie belgijskie i luksemburskie, aby stamtąd wkroczyć w końcu na teren znienawidzonego wroga. Zupełnie inna sytuacja panuje natomiast na froncie południowym, gdzie alianci z trudem sobie radzą w powstrzymywaniu groźnych włosko-austriackich ataków grożących utratą kontroli nad Czechami i Morawami. Front wschodni praktycznie w uśpieniu, co było celem aliantów na ten rok wojny, zważywszy na atak francusko-włoski na Zachodzie i konieczność walki na trzy fronty w Europie. Istnieje niewielka szansa na to, że na wiosnę linia frontu zachodniego będzie już przebiegać głęboko we Francji i będzie można część oddziałów odesłać na front wojny z Sowietami.

Wojenna Europa nie żyje jednak tylko wojną. Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej (FIFA) odbiera Meksykowi prawo organizowania przez ten kraj finałów Piłkarskich Mistrzostw Świata w 1952 roku i przekazuje te prawo Szwecji, będącej z dala od wydarzeń wojennych. Jeszcze jednak nie wiadomo tak naprawdę czy dojdzie do rozegrania mistrzostw jeżeli konflikt ten nie zakończy się do lata 1952 roku. Wszystko może ulec znacznemu przesunięciu w czasie.

3 listopada odbywają się w Danii wybory parlamentarne, które kończą się zwycięstwem partii prawicowych a na czele rządu staje młody ekonomista, Erik Eriksen. Dania podobnie jak kraje skandynawskie służy mediacją w trwającym konflikcie w Europie, usiłując doprowadzić chociażby do zawieszenia broni na okres Świąt Bożego Narodzenia.​

12 listopada światowe agencje prasowe informują o niespodziewanej wizycie prezydenta Stanów Zjednoczonych, Trumana w Wielkiej Brytanii. Utrzymana w ścisłej tajemnicy informacja wydostała się niespodziewanie na światło dzienne, być może w Wielkiej Brytanii nie wyłapano wszystkich francuskich szpiegów.

Londyn, 14 listopada, Downing Street 10, siedziba premiera.

Z rozmowy między Churchillem a prezydentem USA, Harry Trumanem.

Churchill: (…) Giraud ma przed sobą ciężką zimę, a my mamy trudny orzech do zgryzienia, jak doprowadzić do demokracji w kraju, który zdradził nas wszystkich?

Truman: Sektory okupacyjne jak niegdyś w Niemczech powinny rozwikłać sprawę. A może nawet trwały podział tego kraju, skoro rolę Francji na kontynencie przejmują RFN i Polska.

Churchill: Widać, że siedzisz w Ameryce i masz niewielkie pojęcie o sprawach europejskich. U nich w najlepsze trwa kryzys polityczny, więc idealne warunki do wywołania wojny domowej, wolałbym pozbawić jej wszystkich kolonii aniżeli dzielić. Takie podziały nigdy nie wychodzą na dobre.

Truman: Francja nie jest tu najważniejsza, Winston. Przecież wiesz, że Stalin jest naszym głównym przeciwnikiem.

Churchill: Walczące tam oddziały dokonują cudów zręczności aby tylko móc spokojnie przetrwać zimę, a to trudne zadanie. Myślę, że powinniśmy dogadać się z Włochami w sprawie zawieszenia broni. Perspektywa przebijania się przez Alpy oraz likwidacji ich pokaźnej floty oznacza dla Ciebie i dla mnie poważne straty.

Truman: Tylko co im można zaproponować? Niemiecką Bawarię?

Churchill: Jest jeszcze jedno rozwiązanie: pchnąć na nich kraje Konferencji Bałkańskiej, ale gdy im się powiedzie, utracimy możliwość tworzenia faktów dokonanych w podbitych Włoszech, więc możemy gdybać jaką opcję wybrać. Bawarii im nie zaoferujemy bo Bundeswehra nam się może zbuntować, zresztą jak to będzie wyglądało, że kupczymy niemiecką ziemią.

Truman: Chyba, że z powrotem przekazać im coś w Afryce.

Churchill: Tunis i Libię powinni wziąść z pocałowaniem ręki. Ale czy będą chcieli taką ofertę w ogóle przyjąć?

Truman: Oni też mają co tracić, Włochy może czekać podobny los co Francję i to już niedługo.

Churchill: Jest w tym pewna idea. Ale koniecznie musimy mieć wolne ręce na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, wtedy możemy próbować rozmawiać z Włochami (…)

Front bliskowschodni: I połowa listopada: działania wojenne ograniczają się do ponownego wyzwolenia reszty Płw. Synaj oraz oswobodzenia brytyjskich oddziałów w Jordanii zagrożonych okrążeniem. 1.XI. – brytyjskie armie atakują pozycje Irakijczyków pod An-Nadżaf, być może to początek szeroko zakrojonej ofensywy na Bagdad, Brytyjczycy wygrywają to starcie. 7.XI. – kolejne zwycięstwo brytyjskie, tym razem pod Kuwejtem, Irakijczycy cofają się do Basry. 8.XI. – korpus pancerny gen. Nicholsona odzyskuje kontrolę brytyjską nad El-Arisz na Płw. Synaj, inna armia brytyjska opanowuje Szarm el-Szejch. 9.XI. – marsz. Auchinleck, jeden z dow. brytyjskich na Bliskim Wschodzie, wygrywa kolejną bitwę o Kuwejt. 10.XI. – czołgi gen. Nicholsona wyzwalają Okręg Gazy. 12.XI. – Tel-Aviv-Yafo, niegdyś stolica niepodległego państwa ponownie w ręku żołnierzy demokracji, gen. Nicholson zawiesza flagę brytyjską i izraelską na budynku parlamentu w tym mieście. Po udanej ewakuacji polskich i brytyjskich oddziałów piechoty z Somalilandu i przetransportowaniu ich do Mukalli w Jemenie, połączone brytyjsko-polskie dowództwo podejmuje decyzję o użyciu ich na froncie w Palestynie, tego dnia z Mukalli wyrusza pierwszy transport do Tel-Avivu. 13.XI. – marszałek Montgomery rozbity pod Ar-Ruwaishid w walce z wojskami libańsko-irackimi, trzem brytyjskim dywizjom w Ammanie grozi otoczenie, tego samego dnia Brytyjczycy ponownie wygrywają starcie pod Kuwejtem. 14.XI. – wojska brytyjskie wyparte z Kuwejtu po jego uprzednim zdobyciu, Irakijczycy rzucają na to miasto wielkie siły z Basry. 15.XI. – Kuwejt ponownie iracki, kontratak brytyjski kończy się wyparciem przeciwnika.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie listopada.​

Front amerykański: I połowa listopada: dominują głównie naloty na bazy marynarki wojennej państw GPMG, ale także w końcu rusza ofensywa brytyjska w Wenezueli oraz rozbito partyzanckie ugrupowanie zbrojne operujące w górach Salwadoru. 2.XI. – nalot amerykański na bazę brazylijskiej marynarki wojennej w Rio de Janeiro. 4.XI. – nalot amerykański na bazę chilijskiej marynarki wojennej w Valparaiso. 7.XI. – kolejny nalot amerykańskich bombowców na port w Rio de Janeiro. 8.XI. – amerykański korpus piechoty gen. Becketta dociera do Gwatemali i stacza tam walkę z oddziałami partyzanckimi, które próbują uciec do gór Salwadoru. Brytyjczycy wygrywają starcie pod Ciudad Guyana w Wenezueli z brazylijską kawalerią gen. da Silva. 15.XI. – brytyjski generał Baird of Stonehaven zdobywa Ciudad Guyana w płd-wsch. Wenezueli i udanie atakuje pozycje wenezuelsko-brazylijskie pod Cumaną. Korpus piechoty gen. Becketta likwiduje wszelkie bojówki partyzanckie w górach Salwadoru, wyzwalając stolicę tego kraju – San Salvador.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie listopada.​

Front wschodni: I połowa listopada – działania wojenne z powodu ciężkiej zimy zamierają, Sowieci próbują jedynie niewielkich kontrataków na Łotwie, Białorusi i Ukrainie. 1.XI. – dowództwo alianckie opierając swoje nadzieje na utrzymanie Estonii na ciężkie warunki do prowadzenia działań ofensywnych przez wroga nakazuje wstrzymać ewakuację armii z tego terytorium. 2.XI. – alianci próbują zniwelować sowieckie władztwo w okręgu kijowskim przeprowadzając atak na Wyszhorod, ale wobec napotkania sporych sił nieprzyjaciela (41 dywizji) muszą go przerwać. 6.XI. – kilka sowieckich dywizji weszło do niebronionego Dyneburga w płd. Łotwie, natychmiast dochodzi do alianckiego kontrataku z Rygi, Gulbene i Połocka pod dowództwem łotewskiego gen. Vacietisa. 7.XI. – pierwsze od wielu miesięcy amerykańskie naloty bombowe na Czernihów i Kursk. Alianci odrzucają Sowietów spod Dyneburga. 8-13.XI. – okres wzmożonych walk o wyparcie poszczególnych sowieckich dywizji z południowej części Łotwy. 14.XI. – sowieckie dywizje zajmują Bobrujsk co spotyka się z automatyczną ofensywą wojsk alianckich na to miasto. Wrogie siły zostają wyparte. 15.XI. – Sowieci zdobywają kontrolę nad Żytomierzem na Ukrainie i analogicznie jak w przypadku utraty Dyneburga, siły polsko-ukraińsko-węgierskie przypuszczają natarcie na wroga zmuszając go do odwrotu. W tym samym dniu armie polsko-czechosłowackie odzyskują kontrolę nad Orszą, zakańczając tym samym ewakuację z zagrożonego otoczeniem Smoleńska.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie listopada /odcinek północny/.


Sytuacja na froncie wschodnim w połowie listopada /odcinek południowy/.​

Front południowy: I połowa listopada – utrzymanie płn. Austrii pod kontrolą aliantów w obecnych warunkach wydaje się być niemożliwym zadaniem, do tego ofensywa wojsk włosko-austriackich otwiera przed nimi drogę do opanowania znacznych połaci Czech i Moraw. 1.XI. – oddziały niemiecko-czechosłowackie wygrywają bitwę o Strakonice i dzięki kunsztowi feldm. Horna i marsz. Krejci udaje się powstrzymać włoskie ataki na ten region, w dalszym ciągu trwa bombardowanie Innsbrucka przez węgierskie lotnictwo. 2.XI. – początek włoskiej kontrofensywy na utrzymywany przez aliantów Linz. 3.XI. – feldm. Horn nie wytrzymuje impetu natarcia włosko-austriackiego i ewakuuje siły pod Hollabrunn, tracąc podczas walk cztery dywizje. Tego samego dnia pod Usti nad Łabą dochodzą dwie dywizje Bundeswehry. 4.XI. – Węgrzy dokonują bombardowań uciekających dywizji włoskich pod Strakonicami, a wojska czechosłowackie udanie bronią się wobec kontrataku sił wroga. 5.XI. – zakończenie ewakuacji sił alianckich pod Hollabrunn. 6.XI. – czechosłowacki marsz. Krejci odzyskuje kontrolę nad Strakonicami, co z kolei powoduje początek marszu 4 niemieckich dywizji z Usti nad Łabą aby wspomóc ewentualną obronę tego terenu. 12.XI. – amerykański nalot bombowy na Florencję, próba ponownego ataku na Linz kończy się jego powstrzymaniem wobec wielkiej przewagi włoskiej w okolicach tego miasta. 14.XI. – oddziały włoskie pod dow. marsz. Messe zdobywają Tabor w Czechach i grożą rozwinięciem ofensywy na Pragę i Morawy. Oddziały czechosłowacko-niemieckie próbują zamknąć ich pod Taborem atakując Linz ale jest to bezskuteczne, trwa bombardowanie wrogich pozycji pod Taborem…

Sytuacja na froncie południowym w połowie listopada.​

Front zachodni/afrykański: 1.XI. – Oddziały polskie broniące Portu Rydz-Śmigły w Somalilandzie (Korpus Kolonialny gen. Bittnera i gen. Dembińskiego) muszą oddać pole wobec ofensywy egipskiej gen. Salima Paszy, ewakuują się w stronę Obbii, skąd będą podjęte przez polską flotę. 2.XI. – Bundeswehra przegrywa batalię o kontrolę nad Zagłębiem Ruhry. 3.XI. – ostatnie walki pod Amsterdamem i jego wyzwolenie przez niemiecko-amerykańskie oddziały piechoty, co oznacza, że otoczonych zostało 16 francuskich dywizji piechoty. 4.XI. – pierwszy z ataków alianckich pod Leeuwarden na 9 francuskich dywizji marsz. Leclerca (w tym sztab dowodzenia) kończy się kapitulacją wrogich oddziałów, to samo spotyka w późniejszym okresie dwie kolejne dywizje wroga, które chciały powstrzymać atak aliantów na Amsterdam. 5.XI. – następne otoczenie wrogich oddziałów pod Utrechtem i wieńczący ich kapitulację atak aliancki, broń składa 5 dywizji wroga. Francuski marszałek Goislard de Monsabert idzie do niewoli, a armie Bundeswehry pod dow. gen. von Behra mają coraz większą przewagę w Niderlandach. Francuskie kontrnatarcie na Eindhoven zostaje odparte przez aliantów. W Afryce Płn., a konkretnie w Libii dochodzi do boju o Socnę, które kończy się zwycięstwem Amerykanów gen. Blackmore’a. Wypierają oni piechotę libijską w stronę Benghazi. Feldm. Hansen przerywa atak na Zagłębie Ruhry z powodu znacznego zniszczenia infrastruktury tego regionu i usiłuje opracować plan obejścia tego terytorium z jednoczesnym otoczeniem znajdujących się tam francuskich jednostek. 6.XI. – Leeuwarden zostaje wyzwolone przez dwie amerykańskie dywizje piechoty zmierzające teraz w stronę Amsterdamu. Polska flota transportowa przewozi pierwszą z dywizji alianckich z Somalilandu do Mukalli w Jemenie. 7.XI. – pierwszy z amerykańskich nalotów bombowych na francuską bazę marynarki we Freetown, Francuzi (marsz. Juin, gen. Collett) odnoszą zwycięstwo w Zagłębiu Ruhry. 8.XI. – rozpoczyna się drugi etap wyzwolenia ziem holenderskich, alianci rozpoczynają ofensywę (gen. von Behr, gen. Stilwell) w kierunku na Rotterdam. Socna w Libii wpada w ręce amerykańskiego korpusu piechoty gen. Blackmore’a. Feldm. Hansen wraz z 33 amerykańskimi dywizjami piechoty próbują dokonać udanego ataku na Zagłębie Ruhry, jednak tylko na tyle, aby przeszkodzić Francuzom w rozwinięciu natarcia w kierunku północno-wschodnim. Polskie okręty ewakuują 1.Korpus Kolonialny gen. Bittnera z Somalilandu do Jemenu. 9.XI. – zażarte walki pod Dortmund z korpusem gen. Audeta, brytyjskie lotnictwo dokonuje nalotu na Brest, francuskie oddziały kolonialne (gen. Alley) zajmują Parakou w Beninie i rozwijają ofensywę na nigeryjskie miasto Ibadan. Alianci zwyciężają po ciężkich walkach w Zagłębiu Ruhry i pod Rotterdamem. 10.XI. – niemiecki korpus piechoty gen. von Arnima wyzwala Utrecht i rusza pod Eindhoven. Polska flota zakończyła ewakuację wszystkich oddziałów alianckich z Somalilandu do Jemenu. 11.XI. – 2 dywizje Bundeswehry pod dow. feldm. Speidela ruszają w stronę Frankfurtu n/Menem, pod Rotterdamem udaje się rozbić kolejną francuską linię oporu, a z Afryki Zachodniej dochodzą smutne wieści o upadku Akry i aneksji Złotego Wybrzeża przez Francję. 12.XI. – kolejne naloty amerykańsko-brytyjskie na Freetown i Brest. 13.XI. – gen. Kubena zdobywa Ghadames w zach. Libii oraz pustynny okręg Ghat, ofensywa amerykańska postępuje w stronę osiągnięcia granicy egipskiej. 14.XI. – egipski gen. Salim Pasza wkracza do Port Rydz-Śmigły (Mogadiszu) i rusza w stronę północnej części Płw. Somalijskiego. 15.XI. – zakończenie przez aliantów czynności opóźniających zdobycie przez Francuzów Zagłębia Ruhry.

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie listopada.


Sytuacja na froncie afrykańskim /północny odcinek/ w połowie listopada.

Kronika wojny morskiej

1.XI. – u przyl. Bojador w Maroku doszło do spotkania floty amerykańskiej z francuską. Wynikiem starcia było przegnanie francuskich okrętów podwodnych od nadciągającego konwoju amerykańskich transportowców.

2.XI. – nalot z amerykańskich lotniskowców na bazę brazylijskiej marynarki wojennej w Rio de Janeiro bez rezultatu w postaci zatopionych okrętów wroga.

4.XI. – nalot z USS „Midway” na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. Tonie jeden z niszczycieli chilijskich – „Ojos del Salado”. W porcie Freetown, dawnym Sierra Leone toną dwa francuskie okręty – transportowiec „President Thiers” i lekki krążownik „Emile Bertin” zniszczone wskutek bombardowań z lotniskowca USS „Theodore Roosevelt”. Zat. Salerno staje się areną działań brytyjskiej i włoskiej floty. Zdecydowanie wygrywają ci drudzy, Brytyjczycy po koszmarnych uszkodzeniach swoich 2 niszczycieli uciekają do portu w Tunisie.

7.XI. – drugi w odstępie kilku dni amerykański nalot na port w Rio de Janeiro. Nadal bez efektu w postaci skutecznych trafień w okręty przeciwnika.


8.XI. – kolejny amerykański nalot na francuską bazę we Freetown, gdzie tonie transportowiec „Marechal Mac Mahon” Lotnicy z USS „White” bezpiecznie wracają na pokład lotniskowca. Flota brytyjska dokonuje udanego desantu na Korsyce, gdzie 52. Korpus Piechoty gen. Campbella bez trudu zajmuje Ajaccio.

9.XI. – pierwszy nalot amerykańskich bombowców na bazę marynarki włoskiej w Tarencie. Na razie bezskuteczny. Włoska marynarka obawia się stawić czoła amerykańskim lotniskowcom więc siedzi w portach. Brytyjskie lotniskowce „Glorious” i „Furious” dokonują bombardowania francuskiej bazy w Brest. Owocem tych nalotów jest zatopienie dwóch francuskich okrętów podwodnych – „Biarritz” i „Corse”. Popołudniowy nalot na bazę w Tarencie przynosi powodzenie lotnikom z USS „Bennington”, którzy zatapiają włoski niszczyciel „Vittorio Cosenzo”.

15.XI. – w chilijskim porcie Valparaiso tonie niszczyciel „Octavio Bermudo” zatopiony przez amerykańskie bombowce z USS „Constitution”.​

Straty flot z okresu 7.IV.-15.XI.​

Chile – 1 lekki krążownik, 9 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 87 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 21 niszczycieli, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 250 niszczycieli, 2 okręty podwodne i 21 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 27 niszczycieli, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 37 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 6 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-30 listopada 1950

odcinek 315

The last rescue?
(Ostatnia pomoc?)​

Świat/Kraj​

Alfredo Stroessner, niezwykle sprytny przewodniczący Grupy Porozumienia z Mato Grosso doprowadza do siłowego przejęcia władzy w Peru przez pomoc dla junty wojskowej gen. Odrii i Aguero. Oczywiście ceną za pomoc dla peruwiańskich generałów jest przysięga lojalności wobec ich nowego mocodawcy, opuszczenie OPD i wstąpienie do GPMG. Między 16 a 30 listopada dokonuje się ta owa przemiana, która owocuje, że opór wojsk GPMG na kontynencie południowoamerykańskim wzrośnie jeszcze bardziej wskutek przyjęcia nowego sojusznika w postaci Republiki Peru. W Ameryce Płd. jedynym krajem neutralnym pozostaje jeszcze ultrakatolicki Ekwador i być może wkrótce macki Stroessnera ogarną tą ostatnią oazę spokoju. Na Karaibach natomiast GPMG nie poprzestaje w wysiłkach na rzecz komunistycznej partyzantki na Kubie dowodzonej przez Fidela Castro Ruz. Mimo amerykańskiej blokady wybrzeży Haiti i Dominikany kubańskim komunistom udaje się uzyskać spore zapasy broni i zaopatrzenia.

Wojskowy zamach stanu w Peru – 16.XI.1950.​

Na frontach IV wojny światowej pierwsze skrzypce gra teraz surowa zima, ale dotyczy to tylko frontów wschodniego, zachodniego i południowego. Choć i tu dochodzi do sporadycznych walk, czego dowodem niech będzie dokończenie wyzwolenia Holandii oraz odbicie Antwerpii przez sprzymierzonych. Fatalne warunki atmosferyczne zmuszają oddziały włoskie do zaniechania ofensywy na rdzenne ziemie czeskie, choć batalia pod Strakonicami jest tu pewnym wyjątkiem. Największym sukcesem alianckim jest kontynuowanie zwycięskiej ofensywy w Libii oraz odbicie Jerozolimy, zdobycie Bejrutu i wygranie bitwy pod Damaszkiem na froncie bliskowschodnim. Jeśli alianci utrzymają podobne tempo jeszcze przez dwa-trzy miesiące Pakt Islamski powinien przestać istnieć. W obecnej chwili Egipt rozpoczyna teraz ofensywę w Kongu Belgijskim, a Irak zawzięcie broni stanu posiadania i kontroli nad Kuwejtem. Pewnym niemiłym zaskoczeniem jest rozpoczynająca się ofensywa wojsk francuskich w Górnej Wolcie i Nigerii co może spowodować jeszcze większe kłopoty dla aliantów w Afryce. Kluczem do powstrzymania tej ofensywy może być jedynie szybszy upadek władzy Giraud w kontynentalnej Francji.

Gorki, 30 listopada, bunkier Stalina.

Z rozmowy między Stalinem a Mołotowem.

Mołotow: (…)Stroessner chwyta się ostatniej deski ratunku, jaką jest przyciągnięcie Peru do swojego sojuszu.

Stalin: Na wiosnę jak ruszy nasza ofensywa to wojska Anglosasów będą już głęboko w Ameryce Płd., ale dobrze, że nasi sojusznicy tak skutecznie ich odciągają. Dla nas to idealne rozwiązanie, choć szkoda, że zima paraliżuje poczynania Krasnej Armii.

Mołotow: Likwidacja państw nadbałtyckich oznaczać będzie przejęcie kontroli nad północną Polską i zamknięcie kotła na Ukrainie.

Stalin: I w ten sposób zaprowadzimy ponowną rewolucję w Czechosłowacji, na Węgrzech i w Niemczech. A Giraud i ci z Alp znowu pracują tylko dla nas.

Mołotow: Trochę niepokoi mnie ta brytyjska ofensywa na Bliskim Wschodzie.

Stalin: Turcja ich nie puści, bo wie, czym by to się dla niej skończyło. Uzależnieniem od nich, albo od nas. Możemy spać spokojnie. A z krajami Konferencji Bałkańskiej i Japonią możemy się policzyć w osobnych wojnach. Nie musimy się angażować w obecnej chwili.

Mołotow: Wpuszczamy Stroessnera do siebie jak już przegra wszystko?

Stalin: Wpuszczamy, jasne. Wpuścimy go do łagru o lżejszym rygorze, jako, że nam się niezmiernie przysłużył, takie same warunki dla Giraud. Oczywistą sprawą jest to, aby obaj panowie nie ujrzeli już światła dziennego, więc notoryczne przesłuchania aż do wyciągnięcia wszystkich informacji. Na razie oczywiście deklarujemy wielką przyjaźń.

Mołotow: Giraud przysłał do nas list z prośbą o rozpoczęcie ofensywy.

Stalin: No nie. On chyba nie zna rosyjskiej zimy, przecież atakować w taką pogodę to czysty absurd. A propo wezwij do mnie Kuzniecowa, bo zdaje mi się, że ten bałwan bawi się w wojnę zimową pod Połockiem.

Mołotow: Może niech przejmie go od razu NKWD?

Stalin: Wytłumaczmy mu najpierw słownie i bez zbędnej dyskusji, mimo wszystko potrzebujemy jeszcze zdolnych dowódców na dokończenie wojny, a potem zrobimy jak w latach 30-tych. Więc wezwij go do mnie, niech przemyśli sprawę ataków przy 40 stopniach mrozu (…)

Front amerykański: II połowa listopada – wygląda na to, że ofensywa brytyjsko-amerykańska ruszyła pełną parą, świadczą o tym sukcesy tych armii pod koniec miesiąca. Dominują też naloty na bazy marynarki wojennej państw GPMG, strefa Morza Karaibskiego jest już wolna od wrogich okrętów, pewnym utrudnieniem jest przystąpienie Peru do wojny po stronie GPMG. 16.XI. – wojskowy zamach stanu w Republice Peru oddający władze w ręce junty generalskiej (Manuel Odria Amoretti, Alberto Zenon Aguero) jest tak naprawdę spowodowany intrygami przewodniczącego GPMG, Alfredo Stroessnera, który za wszelką cenę chce opóźnić marsz aliantów w głąb Wenezueli czy Amazonii. 19.XI. – kolejne zwycięstwo wojsk amerykańskich nad bandami meksykańskich gauchitos w okolicach Nezahualcoyotl. 20., 27.XI. – nalot amerykańskich bombowców na bazę chilijskiej marynarki wojennej w Valparaiso. 28.XI. – północna Amazonia dostaje się w ręce wojsk brytyjskich po przejęciu jej przez oddziały podlegające dowództwu marsz. Brooke-Pophama. W tym samym dniu inne oddziały brytyjskie zmuszają do odwrotu pod Ciudad Bolivar wenezuelską kawalerię gen. Mediny. 30.XI. – inny wenezuelski generał, Marcello Lopez zatrzymuje alianckie natarcie na Cumanę w płn. części Wenezueli, a Brytyjczycy pod wodzą gen. Williamsa dokonuje przełamującego ataku na Macapę i przejmują nad tym miastem kontrolę, jednocześnie otaczając 5 brazylijskich dywizji gen. Costa a Silva pod Cayenne w Gujanie Fr. Marsz. Brooke-Popham tego dnia odpiera też dwa wrogie ataki pod Boa Vista w płn. Amazonii. Peru przystępuje do sojuszu państw GPMG i wypowiada wojnę aliantom oraz stronom współwalczącym: Hiszpanii, Portugalii, krajom Konferencji Bałkańskiej i RPA.

Sytuacja na froncie amerykańskim pod koniec listopada – Amazonia i płd-wsch. część Wenezueli w ręku aliantów daje możliwość uzyskania przewagi strategicznej, ale GPMG dzięki przewrotowi w Peru zyskuje nowego sojusznika.​

Front południowy: 16.XI. – marsz. Graziani, jeden z dowódców włoskiej armii uderza w sile 20 dywizji na umocnienia pod Strakonicami w Czechosłowacji. Nie mogący mu się przeciwstawić marsz. Krejci, ucieka 8 dywizjami piechoty w stronę Pilzna. 17.XI. – amerykański nalot bombowy na Salzburg. 18.XI. – oddziały włosko-austriackie wchodzą do Strakonic, jednocześnie następuje kontratak aliancki gen. von Gyldenfeldta z Usti nad Łabą wspierany przez armie alianckie z Niemiec i Moraw, udaje się wyprzeć wrogie jednostki. W tym samym dniu lotnictwo amerykańskie i węgierskie dokonuje nalotu na Salzburg i Tabor, gdzie wciąż znajduje się 5 dywizji nieprzyjaciela. 19-22.XI. – amerykańskie naloty na Innsbruck i Klagenfurt, usiłujące zmusić Austrię do rozpoczęcia negocjacji rozejmowych. 23-30.XI. – wciąż powtarzające się uderzenia węgierskiego lotnictwa na wrogie pozycje pod Taborem. 26.XI. – wielki amerykański nalot bombowy na Neapol.

Sytuacja na froncie południowym pod koniec listopada – wielka luka na granicy Czech i Moraw nie może być w żadnym stopniu zniwelowana, brakuje kilkunastu dywizji, które mogłyby zmusić wroga do opuszczenia tych terenów.​

Front wschodni: II połowa listopada – zima skutecznie zatrzymała sowiecką ofensywę, dlatego też alianci umacniają swoje pozycje obronne, nasłuchując uważnie wieści z frontu zachodniego bądź południowego, gdzie wyraźny przełom zwiastować może posiłki na front wschodni. 16.XI. – alianckie oddziały nadal maszerują w stronę niedawno zajętego Bobrujska i Żytomierza przez wojska sowieckie, aby załatać lukę na froncie. 20.XI. – Sowieci wchodzą do opuszczonego przez aliantów Smoleńska. 21.XI. – nieoczekiwany atak wojsk marsz. Rybałki na Dyneburg w płd. Łotwie, gdzie bronią się tylko 3 dywizje piechoty gen. Husarka. Muszą one dokonać odwrotu w stronę Rygi. Kontruderzenie gen. Vacietisa na Opoczkę okazuje się nieudane. 22-25.XI. – do Rygi docierają alianckie oddziały z przegranej obrony pod Dyneburgiem. 24.XI. – pod Voru w Estonii dochodzi nowo sformowana dywizja piechoty z Tallinna (gen. Sinka), a zważywszy na poważne niedobory alianckie w tym regionie każda taka dywizja jest na wagę złota. 26.XI. – wojska polsko-ukraińskie odzyskują Żytomierz i odpierają sowieckie kontruderzenia. 29.XI. – Sowieci przejmują kontrolę nad Dyneburgiem i z marszu w sile 52 dywizji pod dow. marsz. Kuzniecowa atakują pozycje alianckie pod Połockiem, których broni 18 dywizji gen. Vacietisa. 30.XI. – Łotewski generał Vacietis dokonuje niemalże cudu i utrzymuje się pod Połockiem mimo huraganowego ataku wroga, który odniósł poważne straty w sprzęcie i ludziach, udaje się przeto wyprowadzić kontrnatarcie na Dyneburg zakończone zwycięstwem alianckim.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu listopada – kruchy stan posiadania alianckiego na Wschodzie utrzymany głównie dzięki surowym warunkom atmosferycznym i nieustępliwości w obronie posiadanego odcinka.​

Front bliskowschodni: 16.XI. – brytyjski korpus pancerny gen. Nicholsona atakuje pozycje wojsk libańsko-irackich pod Jerozolimą i zmusza je do odwrotu. W tym samym czasie Brytyjczycy wygrywają też starcie pod Karbalą. 17.XI. – Czołgi gen. Nicholsona wjeżdżają do Jerozolimy, likwidując zagrożenie otoczenie alianckich dywizji pod Ammanem. 18.XI. – na plaże Tel-Awiwu wysadzony zostaje 1. Polski Korpus Kolonialny gen. Bittnera, który ma wziąć udział w walkach w Palestynie. Korpus Pancerny gen. Nicholsona odnosi kolejne zwycięstwo, tym razem pod Hajfą. 19.XI. – Polacy z dywizji Bittnera rozpoczynają marsz na Hajfę. 20.XI. – Gen. Nicholson przedziera się z Hajfy, która została zdobyta w godzinach porannych w stronę Bejrutu, gdzie odnosi kolejny sukces. W tym samym czasie inny brytyjski korpus pancerny gen. Messervy’ego zdobywa Akabę. 21-22.XI. – dwukrotne zwycięstwa marsz. Auchinlecka w walce z Irakijczykami pod Kuwejtem. 22.XI. – czołgi gen. Nicholsona zdobywają Bejrut, stolicę Libanu. 23.XI. – w Mukalli w Jemenie na transportowce zostaje załadowany 2. Polski Korpus Kolonialny gen. Dembińskiego, a będzie zmierzał do portu w Hajfie. 24.XI. – zwycięski bój o wzgórza Golan z udziałem czołgów gen. Nicholsona otwiera sprzymierzonym drogę do Damaszku. Brytyjczycy tego dnia triumfują ponownie pod Kuwejtem i Karbalą. 25.XI. – kolejny dzień wypierania irackich oddziałów z Kuwejtu. 26.XI. – zwycięstwo brytyjskich dywizji piechoty w bitwie o An-Nadżaf w płd. Iraku. 27.XI. – Brytyjczycy zmuszają do odwrotu kolejne irackie dyw. piechoty z Kuwejtu. 28.XI. – sukces wojsk libańsko-irackich: zdobycie Ar-Ruwaishid, miasta we wsch. Jordanii i stworzenie zagrożenia dla wyparcia oddziałów alianckich z płn. Arabii. 29.XI. – w Hajfie desantuje się 2. Polski Korpus Kolonialny gen. Dembińskiego, wkrótce potem dołącza do niego z Tel-Awiwu 1. Polski Korpus Kolonialny gen. Bittnera. W wielkiej bitwie pod Damaszkiem górą alianci, którzy rozpoczynają marsz na to miasto. 30.XI. – krótkotrwała obecność wojsk brytyjskich w Nadżafie, nie udaje się utrzymać miasta z powodu irackiej kontrofensywy. W dalszym ciągu trwają też walki pod Kuwejtem.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu listopada – alianci rozpoczęli ofensywę w stronę Damaszku, którego zdobycie wyeliminuje Liban z dalszej wojny.​

Front zachodni/afrykański: 16.XI. – trwa marsz wojsk alianckich na Rotterdam jak i naloty lotnictwa sprzymierzonych na bazy w Brest i Freetown. 17.XI. – w ręce wojsk amerykańskich dostaje się miasto i port Rotterdam, niemiecki gen. von Behr usiłuje przeprowadzić ofensywę na Antwerpię, ale czyni to zbyt skąpymi siłami, aby to się powiodło. 18-19.XI. – dni nalotów na bazy w Brest i Freetown, jak i nadciąganie kolejnych dywizji alianckich pod Rotterdam. 20.XI. – kolejny atak wojsk gen. von Behra na Antwerpię zakończony fiaskiem wskutek użycia niewystarczających sił do ofensywy w warunkach zimowych. 20-21.XI. – brytyjskie i amerykańskie samoloty dokonują dalszych nalotów na bazy w Brest i Freetown. 23.XI. – zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie pod Audżilą w środkowej Libii. Gen. Mancinelli, dowodzący wojskami libijskimi ucieka w stronę Tobruku. Pod Wilhelmshaven w płn. Niemczech desantuje się australijska dywizja piechoty gen. Milforda. 24.XI. – francuskie sukcesy w Afryce Zachodniej: korpusy piechoty gen. Adeline i Beyrisa zmuszają do odwrotu Nigeryjczyków pod Wagadugu (gen. Gowon) jak i osaczają piechotę gen. Ojukwu pod Bobo-Dioulasso. 6 amerykańskich dywizji gen. De Witta pozostaje w Arnhem, a ponad dwadzieścia innych dywizji alianckich udaje się w stronę Eindhoven, by jeszcze raz podjąć wysiłek w celu wyzwolenia Antwerpii. 25.XI. – likwidacja nigeryjskiego zgrupowania wojsk gen. Ojukwu pod Bobo-Dioulasso wskutek francuskiej ofensywy gen. Ceccialdiego. Pod Eindhoven docierają znaczące posiłki alianckie, a łączna ilość dywizji na tym terenie osiąga liczbę pięćdziesięciu. 26.XI. – rozpoczyna się frontalne natarcie wojsk alianckich na Antwerpię z użyciem 66 dywizji, dowodzi gen. Stilwell. 27.XI. – alianci zmuszają Francuzów do wycofania się spod Antwerpii, w Afryce Wschodniej natomiast sukcesy egipskie w postaci zatrzymania belgijskiej ofensywy na Entebbe przez gen. Hamzę. Amerykański korpus piechoty gen. Armstrona zdobywa Syrtę i rusza w kierunku na Benghazi. Francuskie wojska kolonialne (gen. de Costa) zdobywają Wagadugu i kierują się w stronę północnych ziem nigeryjskich. Do Frankfurtu n/Menem wchodzą dywizje feldm. Speidela, ale muszą się wycofać z powodu francuskiego kontrataku. 28.XI. – kolejne zwycięstwo w Afryce Północnej z udziałem wojsk amerykańskich, tym razem pod Msus, zdobyto także Agedabję. 29.XI. – egipskie wojska gen. Salima Paszy zajmują kolejną miejscowość w Brytyjsko-Polskim Somalilandzie – Barderę. Niebezpieczne ataki francuskie: korpus gen. Alley zajmuje Ibadan w środkowej Nigerii zmierzając na Kadunę. Nigeryjskie dywizje piechoty zajmują Nkongsambę w środkowym Kamerunie otaczając stolicę tego kraju – Yaounde i przejmują kontrolę nad Fort Archambault w Afryce Środkowej, na stolicę tego kraju w Bangui wciąż naciera jedna z polskich dywizji kolonialnych pod dow. gen. Skuratowicza. 30.XI. – egipska ofensywa na płn. Kongo Belgijskie rozpoczyna się wygraniem bitwy pod Butą. 40 dywizji alianckich pod dow. gen. Stilwella wchodzi tego dnia do Antwerpii, można od tej pory myśleć o wyzwalaniu ziem belgijskich.

Sytuacja na froncie zachodnim pod koniec listopada – wyzwolenie Antwerpii to kolejny zwiastun wzrastającej przewagi alianckiej. Wyzwolenie Holandii i operacja odzyskania ziem Belgii powinna zmusić pozostałe jednostki francuskie do odwrotu z ziem niemieckich.


Sytuacja na froncie afrykańskim /Libia/ pod koniec listopada – amerykańskie dywizje piechoty ciągną nieprzerwanie w stronę Benghazi.

Kronika wojny morskiej

19.XI. – amerykański nalot na bazę chilijskiej marynarki wojennej w Valparaiso przyniósł jej straty w postaci zatonięcia dwóch niszczycieli „Tupungato” i „Sierra Madre” wskutek bombardowań z USS „Reprisal” i „Bon Homme Richard”.

24.XI. – holenderska marynarka wojenna wykrywa w płd. części Zat. Biskajskiej grupę dwóch chilijskich niszczycieli, którym jednak udaje się uciec.

25.XI. – pod Costa Verde u wybrzeży hiszpańskiej Galicji dopełnia się los jednego z wcześniej wykrytych chilijskich niszczycieli. „Torres Valdez” tonie od torpedy z holenderskiego kontrtorpedowca „Van Swiet”. Drugi, „Quadrienna” tonie w akwenie Rias Bajas w wyniku bombardowania przez brytyjskie samoloty.

27.XI. – kolejny nalot amerykańskich bombowców na Valparaiso, tym razem jednak bez sukcesów.

28.XI. – brytyjski nalot bombowy na bazę włoskiej marynarki wojennej w Tarencie, bez znaczących osiągnięć.

29.XI. – flota argentyńska dokonuje udanego desantu na archipelag Wysp Falklandzkich, które od tej pory nazywają się Islas Malvinas.

Straty flot z okresu 7.IV.-30.XI.​

Chile – 1 lekki krążownik, 13 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 87 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 21 niszczycieli, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Panama – 2 niszczyciele;
Brazylia – 1 niszczyciel, 3 transportowce;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 lekki krążownik, 254 niszczyciele, 2 okręty podwodne i 21 transportowców.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 27 niszczycieli, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 37 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 6 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 grudnia 1950

odcinek 316

The first „white” peace
(Pierwszy biały pokój)​

Świat/Kraj​

Zima na dobre zatrzymała działania wojenne w zachodniej, wschodniej i południowej Europie. Ofensywa aliancka, która miała tak dobry początek w listopadzie musi niestety ulec zahamowaniu z powodu silnych mrozów. Przewidywane wycofanie się z krajów nadbałtyckich również przeciąga się w czasie z powodu świetnej obrony dywizji sprzymierzonych. Wojna zimowa jaka rozgorzała na froncie wschodnim jest wspaniałym przykładem męstwa alianckich żołnierzy, którzy nie ustępują wrogowi ani na krok. Ale kiedy przyjdzie już wiosna może być za późno na reorganizację. Dlatego już w grudniu powstają pierwsze plany przeniesienia części sił z centrum w stronę północy frontu wschodniego, tak aby nie pozwolić Sowietom na łatwe przedostanie się w kierunku krajów nadbałtyckich, a tym samym zajście aliantów od tyłu.

Na innych „ciepłych” frontach zaistniały również dotkliwe zmiany i przede wszystkim trzeba tu wspomnieć o niezłej passie wojsk egipskich, które poczynają sobie coraz lepiej w Kongu Belgijskim niebezpiecznie zbliżając się kilometr po kilometrze do granic Polskiej Afryki Zachodniej. Bardzo groźne są francusko-benińskie kontrataki, które zmuszają Federację Nigerii do kapitulacji, a tym samym mogą sprawić, że spotkanie egipsko-francuskie w środku Afryki stanie się jak najbardziej realne. Belgowie, Nigeryjczycy oraz Amerykanie stacjonujący w zach. Mauretanii nie mogą znaleźć sposobu na świetnie walczących Francuzów. Na Bliskim Wschodzie pewna stagnacja związana z przegraną pod Damaszkiem i odwleczeniem w czasie momentu rozbicia Libanu i Iraku. Świetnie za to idzie w Ameryce Płd. mimo przystąpienia Peru do wojny. Wojska brytyjsko-amerykańsko-holenderskie są coraz bliższe przejęcia Wenezueli jak i dotarcia do Cuiaba, stolicy GPMG, skąd pośpiesznie wywozi się tajne dokumenty. Celem ewakuacji jest stolica Paragwaju, Asuncion ogłoszona twierdzą przez Stroessnera, który ostrzega aliantów, że wciągnie do wojny Ekwador i Kubę oraz podpisze rozejm z RPA (co zresztą udaje się 11 grudnia), Paktem Iberyjskim i Konferencją Bałkańską.

Z przemówienia Alfredo Stroessnera wygłoszonego na Uniwersytecie w La Paz w Boliwii w dniu 14.XII.

(…) Amerykańska buta i brytyjska ignorancja popychają te kraje do wojny z najbardziej demokratyczną organizacją na świecie! Pierwsze odważne państwo, Republika Południowej Afryki poszła po rozum do głowy i zakończyła z nami wojnę, którą my prowadzimy w imieniu całej ludzkości i korzystając z obecności ambasadora Dem. Rep. Chin, również aby zadośćuczynić narodowi chińskiemu doznane cierpienia i upokorzenia ze strony tzw. demokratów podczas niesławnej interwencji. Jesteśmy gotowi do zawarcia podobnych układów jak ten z RPA z Hiszpanią i Portugalią, Jugosławią, Rumunią i Grecją i gorąco zachęcać będziemy wszystkie te kraje aby wypowiedziały wojnę tym, których władza powoli staje się w Europie iluzją, a stan frontu utrzymują tylko dzięki srogiej zimie, która uniemożliwia prowadzenie szeroko zakrojonych ofensyw. Wielki Giraud i premier Stalin to dwie ikony wprowadzenia Nowego Ładu w Europie Zachodniej i Wschodniej. Ufam, że gdy przyjadę do was w lecie, będę mógł oznajmić: z państw alianckich w Europie ostała się tylko Wielka Brytania! (…)

RPA podpisała pokój z GPMG reprezentowaną przez reżim Perona ze względu na niepokojącą sytuację w Afryce, gdzie wojska egipskie i francuskie zaczynają się wręcz ścigać o prymat w centrum tego kontynentu.​

Asuncion, bunkier Stroessnera, 15 grudnia w nocy;

W rozmowie z obalonym prezydentem Meksyku, Camacho.

Stroessner: (…) widzisz jak Vargas dostaje lanie w Amazonii, myślisz, że po co przeniosłem siedzibę z Cuiaba do Asuncion? Będę miał lepszą kontrolę nad dokumentami w których aż roi się od szwindli jakie popełnili alianci, a teczka Vargasa i Perona też tam jest. A i dla Ciebie mam zadanie skoro tak narzekasz i marudzisz.

Camacho: Jaka będzie moja nowa rola?

Stroessner: Zanim o tym powiem, posłuchaj mnie uważnie. Uproszę Stalina, może prześle mi kilkanaście dywizji za ocean, ale to praktycznie niewykonalne zważywszy, że flota amerykańska panuje bezgranicznie. Gdyby ci tchórze Włosi wykorzystali ponad setkę niszczycieli do pomieszania im szyków, byłoby znacznie inaczej. Mówię w kontekście o tych dywizjach, bo musimy mój drogi przyjacielu zdobyć Kanał Panamski, aby myśleć o odzyskaniu Twoich ziem.

Camacho: Jak nic przydałoby się poparcie Ekwadoru w takim razie.

Stroessner: Ultrakatolicki Ekwador jest na razie poza naszym zasięgiem. Władze tego kraju strugają świętszych od Watykanu i papieża i przejawiają skłonności bardziej mediacyjne aniżeli agresywne. Miej to na uwadze i nie zrób tam czegoś, co będę musiał odkręcać. W Peru Ci się udało, ale pomogli generałowie, oni też liczą na wiele, już chyba nie muszę przypominać jak wstrzymywałem ich z wejściem do Ekwadoru.

Camacho: Peruwiańczycy są dość odważni, ale dostają niezłe wciry na morzu, nie dziwota zresztą, mogę powiedzieć, że są tak samo odważni jak Meksykanie czy Wenezuelczycy, którzy również stoczyli wiele batalii z Jankesami.

Stroessner: Co do Twojej nowej roli, wyślę Ciebie via Johannesburg i Delhi do Stalina, abyś mógł zaświadczyć o naszej dalszej chęci pomocy i dużych oczekiwaniach względem ich ofensywy w Europie. Uważaj na tego w okularach, niby cicho mówi, ale ja jego dobrze znam. Cwany jak sto piorunów, były architekt porozumienia z faszystowskimi Niemcami, ważne byś porozmawiał ze Stalinem sam na sam bez niego, bo on często korzysta z jego rad, a mogą być one nam nieprzychylne. Chociaż on wszędzie porusza się z nim jak do pary, więc może postaraj się o urządzenie popijawy w meksykańskiej bądź naszej ambasadzie, schlej ich do reszty i wydobądź kiedy w końcu ruszają na Zachód i czy pomogą naszej organizacji w walkach w Ameryce no i najważniejsze, czy użyją swych wpływów by pchnąć na aliantów Pakt Iberyjski bądź Konferencję Bałkańską, choć ta druga opcja nie spodoba się Stalinowi.

Camacho: Kiedy tam lecę?

Stroessner: Aż w paragwajskiej prasie pojawi się zakamuflowane zaproszenie Stalina o treści „Kondolencje dla Arietty Dominguez z powodu śmierci stryja”. To będzie sygnał, że możemy organizować akcję. W sowieckich ambasadach w Ameryce Płd. podejrzewamy obecność alianckich agentów, więc umieszczenie wiadomości w gazecie nie powinno wzbudzić niczyich podejrzeń (…)

Front bliskowschodni: I połowa grudnia – impet natarcia alianckiego znacząco osłabł po odzyskaniu Palestyny i części Jordanii, spodziewać się należy utrzymania status quo aniżeli prowadzenia ofensywy na różnych odcinkach frontu, wciąż wiele dywizji alianckich stacjonuje w Arabii. 1.XII. – Brytyjczycy zmuszają do odwrotu pod Ar-Ruwaishid libańsko-irackie dywizje piechoty. Polskie dywizje kolonialne gen. Bittnera i Dembińskiego rozpoczynają marsz w stronę Wzgórz Golan w płd-zach. Syrii. 5.XII. – Irakijczycy i Libańczycy powstrzymują marsz oddziałów alianckich na Damaszek, początek wojny pozycyjnej. 7-8.XII. – dwie bitwy o Kuwejt zakończone brytyjskimi zwycięstwami marsz. Auchinlecka. 9.XII. – Auchinleck został mianowany dow. sił alianckich w Palestynie, Jordanii i Libanie, dowództwo pod Kuwejtem przejmuje marsz. Gordon-Finlaysone. 10.XII. – Polacy z dywizji kolonialnych przejmują kontrolę nad Wzgórzami Golan. 12.XII. – oddziały marsz. Gordona wygrywają kolejne starcie z Irakijczykami o Kuwejt. 14.XII. – zwycięstwa alianckie pod Karbalą i Kuwejtem mogą oznaczać początek większej ofensywy, jednakże wciąż gros sił alianckich znajduje się zbyt daleko od głównego teatru działań wojennych.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie grudnia – uczestnictwo wojsk polskich i ich okupacja Wzgórz Golan, utrzymanie kontroli nad Palestyną i Bejrutem oraz dużą częścią Jordanii, zacięte walki o Kuwejt.​

Front południowy: I połowa grudnia – ciężka zima uniemożliwia prowadzenie efektywnych działań ofensywnych, choć po prawdzie mówiąc, alianci skazani są tu wyłącznie na obronę. Przynajmniej na razie. 1.XII. – początek licznych bombardowań 5 dyw. włoskich marsz. Messiego wciąż będących na pozycjach pod Taborem dokonywanych przez węgierskie lotnictwo. 4.XII. – nikły w skutkach nalot amerykańskich bombowców na bazę marynarki włoskiej w Tarencie. 5.XII. – 2 dywizje niemieckiej milicji ludowej rozbijają przy pomocy dywizji czechosłowackich i Bundeswehry opór paru włoskich dywizji piechoty pod dow. gen. Marrasa w miejscowości Strakonice. 7-8.XII. – walk w gęstym śniegu pod Strakonicami ciąg dalszy, tym razem Niemcy wypierają dwie włoskie dywizje gen. La Ferli. 9.XII. – kolejne zwycięskie starcie o Strakonice z wojskami włoskimi gen. Ferrari Orsi.

Sytuacja na froncie południowym w połowie grudnia – nie sposób na razie wygonić Włochów spod Taboru, ani przejść do kontrofensywy na Linz, aliantom potrzeba ze dwadzieścia świeżych dywizji by mówić o osiągnięciu strategicznej przewagi na pierwszej linii frontu.​

Front amerykański: I połowa grudnia – Brytyjczycy zaczynają powoli wkraczać coraz szerzej w głąb płd. Wenezueli i nie przeszkadza im w tym żadna większa siła militarna, próbują też walk w centralnej Brazylii, aby zorientować się na ile mają do czynienia z mobilnym przeciwnikiem. 1.XII. – brytyjski korpus piechoty gen. Williamsa obronił swoje pozycje pod Macapą wobec kontrataku sił brazylijskich z okrążonej Gujany Fr. 3.XII. – Brazylijczycy ponownie próbują pierścień okrążenia pod Macapą, ale czynią to dość nieudolnie. 9.XII. – wojska amerykańskie rozprawiają się z kolejną banda gauchitos pod Ciudad de Mexico. Brytyjczycy zdobywają Ciudad Bolivar w płd. Wenezueli (gen. Baird of Stonehaven), a amerykańskie dywizje piechoty pod dowództwem gen. Eisenhowera i Roosevelta jr wygrywają starcie pod Cumaną, stolica Wenezueli – Caracas niedługo znajdzie się zatem w potrzasku. 10.XII. – śmiałe uderzenie wojsk brytyjskich w kierunku na Santarem powoduje zagrożenie dla Cuiaby, stolicy organizacji GPMG, dlatego też Stroessner podejmuje decyzję o stopniowej ewakuacji wszystkich urzędów do Asuncion w Paragwaju. Ofensywa aliancka jest dziełem marsz. Brooke-Pophama. 11-12.XII. – kolejna udana obrona pozycji wojsk brytyjskich pod Macapą sprawia, że los uwięzionych dywizji brazylijskich w kotle pod Cayenne niedługo będzie wypełniony. 14.XII. – amerykański nalot bombowy na Limę, stolicę Peru, bez poważniejszych szkód.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie grudnia – niepowstrzymana ofensywa sił brytyjsko-amerykańskich na Wenezuelę oraz ataki sił alianckich w centrum Brazylii, w otoczeniu kilka dywizji wroga w Gujanie Fr.​

Front wschodni: I połowa grudnia – front na Ukrainie zamarł zupełnie, sporadyczne ataki sowieckie w kierunku luki pod Dyneburgiem oraz Bobrujska nieco chwieją pozycję aliantów tych rejonach. 5.XII. – w okolicach Bobrujska pojawia się sowiecka dywizja gen. Radusa z zadaniem wyjścia na tyły wojsk alianckich, zadanie to zostaje udaremnione. W dalszym ciągu postępuje marsz oddziałów alianckich na Dyneburg. 7.XII. – Dyneburg ponownie pod kontrolą wojsk sprzymierzonych. 8.XII. – zacięte walki o Bobrujsk wskutek pojawienia się w okolicach tego miasta kawalerii gen. Jegorowa i dywizji gen. Riabczewa, do których dołącza jeszcze ugrupowanie gen. Pisariewskiego. 10.XII. – zakończenie zwycięstwem walk o Bobrujsk. 11.XII. – ofensywa sowiecka marsz. Rybałki w kierunku na Dyneburg, którego bronią tylko trzy alianckie dywizje, co musi się skończyć ich wycofaniem w stronę Rygi. 12.XII. – Bobrujsk ponownie pod kontrolą wojsk sowieckich, tym razem dowodzonych przez gen. Watutina, którego z najwyższym trudem wypędza ugrupowanie marsz. Maczka. 14.XII. – Sowieci dość szybko zajmują Dyneburg i rozpoczynają ofensywę w stronę Połocka, gdzie broni się łotewski gen. Vacietis. Atakiem wroga dowodzi marsz. Żukow i zrazu wydaje się, że ponad 40 dywizji z pewnością przedrze się przez obronę miasta licząca tylko kilkanaście dywizji, ale z biegiem czasu alianci powstrzymują atak wroga. 15.XII. – alianckie dywizje ponownie zmierzają na Dyneburg, trwają potyczki pod Bobrujskiem.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie grudnia – alianci kolejny raz powstrzymują uderzenie sowieckie pod Połockiem, ale sukces udało się osiągnąć tylko dzięki surowej zimie. Trzeba albo pomyśleć o wzmocnieniu sił na terenie Połocczyzny i Dyneburga, bądź o ewakuacji z krajów nadbałtyckich dla ustalenia korzystniejszej linii frontu.​

Front zachodni/afrykański: 1.XII. – feldm. Hansen wraz z amerykańskimi generałami De Wittem i Holcombem usiłuje przeprowadzić plan uderzenia na Zagłębie Ruhry, aby zlikwidować zagrożenie obejścia pozycji alianckich w Holandii przez Francuzów, atak na Dortmund zostaje jednak zatrzymany wskutek strat w stanach osobowych. 2.XII. – początek innej ofensywy sprzymierzonych w kierunku wybrzeża belgijskiego pod Ghent. Naciera tam kilkanaście dywizji amerykańskich wspomaganych przez 40 dywizji gen. Stilwella spod Antwerpii. 3.XII. – szaleńcze kontrataki wojsk francuskich pod Ghent przynoszą im straty w postaci dwóch dywizji piechoty. 4.XII. – ofensywa wojsk egipskich gen. Hamzy i Fathy Paszy w kierunku na Buta w Kongu Belgijskim; nadal trwają walki pod Ghent. 5.XII. – na ziemi holenderskiej ląduje pierwsza kanadyjska dywizja piechoty pod dow. gen. Hertzberga. 6-7.XII. – osiągnięcie zwycięstwa w kilkudniowej batalii o Ghent z korpusem piechoty gen. Remeau i gen. Brahnosa. 8.XII. – wojska alianckie zajmują Taborę i wsch. wybrzeże jez. Tanganika ale zostają natychmiast wyparte przez egipski korpus piechoty gen. Nasera. Pod Ghent kolejny opór aliantom stawia armia gen. Armanda, walki prowadzi się coraz trudniej. Francuzi nie są w stanie rozbić niemieckiego oporu pod Frankfurtem n/Menem, gdzie bronią się dywizje Bundeswehry pod dowództwem gen. Erxlebena. 9.XII. – w walkach o Ghent ginie amerykański generał poch. hiszpańskiego, Taguena Lacorte; pojawia się francuska dywizja pancerna gen. Girota, która jak tylko może utrudnia marsz sprzymierzonych. Brytyjczycy usiłują dokonać desantu na Bathurst, stolicę Gambii ale ponoszą dotkliwą klęskę. 10.XII. – Egipcjanie zajmują Buta w płn. Kongu Belgijskim i rozwijają szybką ofensywę w kierunku na Costermanville (Fathy Pasza). Francusko-beniński korpus piechoty gen. Alley’a zdobywa Kadunę, stolicę Nigerii, również Bobo-Dioulasso w Górnej Wolcie zostało odzyskane przez wojska francuskie. 11.XII. – Belgowie nie są w stanie powstrzymać egipskiej ofensywy pod Costermanville i uchodzą w głąb Konga. Inny egipski dowódca, Salim Pasza zdobywa Obbię w Brytyjsko-Polskim Somalilandzie. Jedynie w Afryce Północnej alianci odnoszą sukcesy, jak np. amerykański korpus piechoty gen. Armstronga, który zajmuje Msus w Cyrenajce. 12.XII. – alianckim dywizjom walczącym pod Ghent drogę zastępuje ugrupowanie samego generalissimusa Giraud, które stawia pod znakiem zapytania sens kontynuowania walk o te belgijskie miasto. Francuskie wojska kolonialne dokonują aneksji terytorium Federacji Nigerii i tym sposobem jednocześnie otaczają pozostałe wojska alianckie pod Gao w Mali i w Afryce Środkowej oraz pod Lagos. W tym samym dniu wojska nigeryjskie, które nie złożyły broni wobec aktu kapitulacji wygrywają starcie pod Yaounde, stolicą Kamerunu, aby przerwać okrążenie. Egipcjanie pod wodzą Refeja Paszy udanie bronią się pod El-Obeid w płd. Sudanie, gdzie próbowały się przebić kolejne wojska nigeryjskie. 13.XII. – alianci przerywają ofensywę pod Ghent, ta bitwa zakończyła się zwycięstwem Giraud, który zmusza sprzymierzonych do prowadzenia wojny pozycyjnej. 14.XII. – Amerykanie przejmują kontrolę nad Barką w Cyrenajce i otaczają Benghazi. 15.XII. – dwie dywizje nigeryjskie będące w otoczeniu pod Gao w Mali złożyły broń wobec podjęcia przez Francuzów natarcia na ich pozycje.

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie grudnia – alianci zapiszą te dwa tygodnie na konto strat aniżeli zysków, jedynym plusem jest utrzymanie obrony Frankfurtu n/Menem, boli natomiast niemożność wyprowadzenia skutecznej ofensywy w kierunku zach. Belgii i Zagłębia Ruhry, gdzie Francuzi bronią się z iście fanatyczną mocą.​

Sytuacja w Afryce Północnej w połowie grudnia – wojska amerykańskie w praktyce zdobyły już kontrolę nad Cyrenajką, teraz przed nimi jeszcze żmudna operacja dotarcia do granic Egiptu i rozpoczęcie decydującej rozgrywki z wojskami Paktu Islamskiego w Afryce.​

Sytuacja w Afryce Zachodniej i Środkowej w połowie grudnia – kapitulacja Federacji Nigerii skomplikowała sytuację militarną w tym regionie. Wojska belgijskie nie będą w stanie odeprzeć wspólnej ofensywy egipsko-francuskiej, a co za tym idzie stwarza to zagrożenie dla Polskiej Afryki Zachodniej, Rodezji i Mozambiku (czarna obwódka oznacza siły alianckie okrążone po kapitulacji Nigerii w trzech miejscach: pod Gao, Lagos i w Afryce Środkowej).​

Technologie: Polskim inżynierowie z Państwowej Wytwórni Samolotowej zakończyli badania nad projektem o roboczym tytule „podstawowe półprzewodniki” co umożliwi konstruowanie lepszych maszyn liczących. Aktualnie zajmują się badaniem właściwości rakiet ziemia-powietrze, a swoje gorące prośby kierują do rządu, aby w końcu powstał ośrodek prób rakietowych, który w znaczącym stopniu umożliwi im szybszą realizację teraźniejszych badań naukowych i przyczynić się może w znaczącym stopniu do wygrania wojny. Naukowcy z Państwowych Zakładów Inżynieryjnych opracowali natomiast projekt budowy podstawowego rakietowego myśliwca przechwytującego o nazwie PZL-300 „Śmiały”. Pracują w obecnej chwili nad jego ulepszoną wersją.

Badania nad właściwościami rakiet „ziemia-powietrze”.


Badania związane z rakietowymi myśliwcami przechwytującymi.​

Kronika wojny morskiej​

4.XII. – nalot amerykańskich bombowców z lotniskowców USS „Oriskany”, USS „Reprisal” i USS „Bon Homme Richard” na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso gdzie toną trzy niszczyciele – „De Solto”, „Penon” i „Horcon de Piedra”.

6.XII. – niszczyciel HMS „Blankney” wykrył obecność sowieckiego okrętu podwodnego blisko wybrzeży Świętej Heleny. Bomby głębinowe szybko zlikwidowały obecność „SZCZ-244”. Peruwiańczycy postanowili stawić czoła amerykańskim lotniskowcom w Zat. Samanco, ale potracili najcenniejsze okręty wskutek nalotu z lotniskowca USS „Franklin”. Ciężki krążownik „Coronel Bolognesi” został dosłownie rozstrzelany przez aliancką armadę, a drugi z peruwiańskich okrętów, ciężki krążownik „Almirante Grau” wskutek błędu w manewrowaniu został unieruchomiony a następnie dobity.

8.XII. – flota peruwiańska nie rezygnuje z zadania Amerykanom choćby symbolicznego ciosu, ale kolejne starcie w kanale Peru-Chile na Pacyfiku kończy się ich ucieczką.

9.XII. – brytyjskie niszczyciele odganiają brazylijskie kontrtorpedowce z ujścia rzeki Amazonki. Zat. Gambii staje się areną dużej bitwy morskiej z udziałem floty francuskiej i brytyjskiej. Francuski niszczyciel „La Railieuse” wykonuje udany atak na brytyjski okręt podwodny HMS „Odin”, ale odsiecz brytyjska w postaci kilku pancerników powoduje rozbicie flotylli francuskich niszczycieli. Działa pancernika HMS „Malaya” niszczą „La Railieuse” oraz drugi niszczyciel „L’Intrepide”, a HMS „Royal Sovereign” zmusza do poddania się niszczyciela „La Combattante”, przejmuje jego załogę, po czym zatapia wrogi okręt. W chilijskim porcie Valparaiso tonie niszczyciel „Maipo” po bombardowaniu z USS „Constitution”.

11-12.XII. – dwukrotne starcia floty brytyjskiej, amerykańskiej, holenderskiej przeciwko brazylijskiej u ujścia Amazonki do Atlantyku. Bez strat.

12.XII. – w porcie Cayenne, stolicy Gujany Fr. dochodzi do nalotu bombowego z USS „Philadelphia”, którego skutkiem jest zatonięcie dwóch brazylijskich jednostek nawodnych, transportowca „Felipe Velasco” i niszczyciela „Acre”, który do końca bronił wspomnianego transportowca przed skutkami nieprzyjacielskiego nalotu. Drugi z brazylijskich transportowców „Vasco da Gama” wskutek pożaru zostaje opuszczony przez załogę i zatopiony.

13.XII. – u ujścia rzeki Amazonki samoloty z lotniskowca „United States” odnajdują i zatapiają brazylijski niszczyciel „Araguaia”, który czatował w tym miejscu na alianckie transportowce, zmierzające do Gujany Bryt.

14.XII. – flota amerykańska zmusza do odwrotu peruwiańskie okręty w Zat. San Nicolas, udają się one do portu w Callao k/Limy.

15.XII. – udany pościg amerykańskich lotniskowców za uciekającą peruwiańską flotą przynosi rezultaty. Okręt podwodny „Tacna” nierozsądnie wynurzył się przed samą bazą Callao w momencie nalotu amerykańskich bombowców i odniósł tak poważne uszkodzenia, że w konsekwencji zatonął. Niszczyciel „Suliana” również ucierpiał w tym nalocie i dokonał wyrzucenia się na brzeg, gdzie został zniszczony przez załogę.​

Straty flot z okresu 7.IV.-15.XII.​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 17 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 87 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 21 niszczycieli, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 5 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 261 niszczycieli, 3 okręty podwodne i 23 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 27 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 37 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 grudnia 1950

odcinek 317

The collapse of fascism in Libya
(Upadek faszyzmu w Libii)​

Świat/Kraj​

II połowa grudnia przynosi upadek ostatniego kraju faszystowskiego na świecie, a mianowicie Libii, która powstała jeszcze w latach trzydziestych XX wieku i niesamowitym zrządzeniem losu przetrwała burzę dziejów II i III wojny światowej. Generałowie Nasi i Garibaldi zostali schwytani przez wojska amerykańskie, które przekazały ich Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości. Organizacja Paktu Demokratycznego, której od niedawna przewodzi Rumun Iuliu Maniu zastanawia się coraz bardziej nad szybszym procesem obdarzania wyzwalanych sensu stricte dyktatorskich krajów niepodległością i tworzeniem zrębów demokratycznego ładu ustrojowego w tych państwach. Przykład taki najlepiej zaobserwować w krajach Ameryki Środkowej, gdzie jedynym aliantem jest Republika Kostaryki, a pozostała część tego regionu jest pod okupacją brytyjską lub amerykańską. Chodzi o stworzenie pozytywnego odbioru OPD dla świata krajów neutralnych, które mogą coraz mniej przychylnym okiem spojrzeć na dokonywane aneksje.

Na innych frontach wojny aliantom nie udaje się zatrzymać sowieckiego parcia na odcinku estońskim i z tego też powodu sam front wschodni musi otrzymać nową linię stabilizacyjną, aby móc przetrzymać zimę w spokoju i oczekiwać lepszych wieści z frontu zachodniego, gdzie może nie dochodzi jeszcze do wielkiej ofensywy, niemniej alianci posuwają się dalej do przodu. Wyzwolenie Brukseli to wspaniały prezent na Gwiazdkę dla ludności belgijskiej, która z drżeniem w głosie wysłuchuje wiadomości z frontu afrykańskiego, gdzie ofensywa egipska zmusza oddziały alianckie do opuszczenia zach. Konga. Alianci nadal mają problem w Zagłębiu Ruhry, gdzie niewiele dywizji francuskich zdolne jest do zatrzymania dużego natarcia sprzymierzonych. Postęp na tym odcinku frontu może dokonać się zapewne dopiero na wiosnę. Najgorsza sytuacja panuje natomiast na froncie południowym, gdzie utrata Wiednia i Grazu może przesądzić o rozpoczęciu włosko-austriackiego natarcia w stronę Słowacji i Węgier, chyba, że wcześniej rozpoczną się rokowania rozejmowe z Paktem Alpejskim, który jak dotychczas nie przedstawił swoich roszczeń terytorialnych.

Warszawa, Belweder, 23 grudnia;

Z rozmowy między premierem Mikołajczykiem a prezydentem Raczkiewiczem.

Mikołajczyk: (…)Panie Prezydencie, sytuacja na odcinku estońskim skłania nasze dowództwo do ewakuacji sił z tego terytorium i stopniowego tworzenia nowej linii obrony na ziemiach łotewskich.

Raczkiewicz: W jaki sposób przyjmują to nasi estońscy sojusznicy?

Mikołajczyk: August Rei, prezydent Estonii oraz rząd tego kraju znajdują się tymczasowo w Wilnie, ale mają zamiar ulokować się w Londynie, by stamtąd kierować walką oddziałów estońskich na froncie wschodnim.

Raczkiewicz: Sowieci runą na nasze oddziały pełnią sił na wiosnę i nie będziemy tego mogli w żadnym stopniu zatrzymać bez amerykańskiej lub brytyjskiej pomocy.

Mikołajczyk: Amerykanie są o krok od wejścia do Egiptu, jeżeli więc uda im się zmusić do kapitulacji to państwo wówczas mogą próbować dokonać inwazji Płw. Apenińskiego, a tym samym zelży napór na froncie południowym, w tym widzę szansę.

Raczkiewicz: Musi Pan polecieć do Stanów Zjednoczonych i zabiegać o rozmowę z Trumanem, front wschodni potrzebuje pomocy niemalże natychmiast!

Mikołajczyk: To nie jest takie proste, Panie Prezydencie usiłować zmusić ich do czegokolwiek, przecież rozwijają także ofensywę w Ameryce Płd. wraz z Brytyjczykami, wciąż trwają też walki w środkowej Afryce.

Raczkiewicz: Jakie zatem mamy szanse obrony frontu wschodniego kiedy nadejdzie letnia pora?

Mikołajczyk: Z raportów naszych dowódców wynika, że jedynymi sposobami na uniknięcie wielkiej sowieckiej ofensywy na wiosnę jest próbowanie tworzenia kotłów poprzez pozorowanie ucieczki. Oczywiście z racji dużej ilości dywizji wroga jest to raczej obrona, która ma znaczenie bardziej opóźniające aniżeli kontratakujące.

Raczkiewicz: Rozmawiałem z Churchillem i wyraził zgodę na ewakuację władz polskich do Londynu, gdyby Sowieci podeszli już do Brześcia.

Mikołajczyk: Anders zapewnia mnie, że nie ma mowy, aby Sowieci doszli do Brześcia, uważa, że prasa za bardzo koloryzuje nadając dramatyczny ton kampanii na Wschodzie. To źle wpływa na ogólną atmosferę w armii.

Raczkiewicz: Pozostaje nam dzielność i męstwo polskich żołnierzy z którego zawsze słynęli i mam nadzieję, powtarzając za Andersem, że ten kryzys na froncie wschodnim jest tylko chwilowy (…)

Front wschodni: 16.XII. – reorganizacja frontu w rejonie Dyneburga dokąd zmierza siedem nowych dywizji sprzymierzonych z rejonu Białorusi, a mianowicie jedna polska (gen. Berbecki), 4 niemieckie (gen. von Drebber, Boelitz, Adlhoch, von Geyso), jedna litewska (gen. Papieliuszko), jedna łotewska (gen. Jeske). 17.XII. – atak 35 dywizji alianckich pod dowództwem marsz. Maczka na Sowietów pod Wyszhorodem wskutek opanowania przez nich Korostienia i nadażającej się okazji do okrążenia części oddziałów sowieckich. 18-19.XII. – krwawe walki pod Wyszhorodem kończące się zwycięstwem oddziałów sprzymierzonych i odwrotem wojsk marsz. Rokossowskiego. 20.XII. – cztery sowieckie dywizje piechoty marsz. Timoszenki dostały się ponownie do Dyneburga, na nowo rozgorzały walki o jego odbicie. 21.XII. – nieoczekiwany atak 40 sowieckich dywizji marsz. Rybałki na osiemnaście łotewskich dywizji piechoty gen. Vacietisa pod Połockiem. Pod Wyszhorodem alianci napotykają na kolejną przeszkodę w postaci ośmiu dywizji gen. Watutina. Tego samego dnia dywizje gen. Sosnkowskiego opanowują Bobrujsk. 22.XII. – gen. Vacietis sobie tylko znanym sposobem zatrzymuje sowiecką nawałę pod Połockiem. Sowieci chcą się też przebić pod Bobrujskiem i Dyneburgiem, ale oba ich ataki zostają zatrzymane wskutek dojścia pod Dyneburg 10 dywizji alianckich z pozycji pod Gulbene. 23.XII. – wskutek odsłonięcia Gulbene sztab aliancki decyduje się skierować tam 5 dywizji, aby uratować odcinek estoński przed rozpadem; alianci wygrywają kolejne starcie pod Wyszhorodem. 24.XII. – gen. Sosnkowski broni się udanie pod Bobrujskiem; sowiecki marsz. Rybałko w sile 55 dywizji atakuje łotewskie pozycje pod Połockiem i tutaj niestety gen. Vacietis nie jest w stanie wytrzymać sowieckiego natarcia i ewakuuje się w stronę Święcian. Ten fakt oznacza, że dywizje alianckie w Estonii muszą już przygotowywać się do jej opuszczenia. 25-26.XII. – Polacy strzegący Bobrujska dwukrotnie odpierają sowieckie ataki. 27.XII. – wojska alianckie pod Dyneburgiem skutecznie bronią dojścia do tego miasta wobec rozpoczęcia sowieckiej ofensywy. 28.XII. – 5 amerykańskich dywizji gen. Middletona broni się przed natarciem marsz. Tołbuchina pod Gulbene i nie jest w stanie dłużej zatrzymać sowieckiego ataku; rozpoczyna się zatem ewakuacja dywizji alianckich z Voru i płn. Estonii w stronę Rygi. 29-31.XII. – alianci pośpiesznie ewakuują się z Estonii i formują nową linię obronną pod stolicą Łotwy.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu grudnia – ewakuacja aliantów z Estonii, tworzenie linii obronnej Ryga-Dyneburg-Święciany, obrona Bobrujska, próba utworzenia przez aliantów kotła pod Korostieniem.​

Front południowy: II połowa grudnia – włosko-austriackie armie przestały odgrywać rolę statystów jak to miało jeszcze miejsce na początku miesiąca i zdecydowanym ruchem przeszły do kontrataku we wsch. Austrii. 16.XII. – rozpoczyna się włoskie natarcie na Wiedeń, który opuściły dywizje Bundeswehry kierujące się w stronę ziem czechosłowackich. Węgierskie lotnictwo rozpoczyna bombardowania Strakonic i Innsbrucka, a więc miejsc gdzie znajdują się niewielkie siły nieprzyjaciela. Pod Usti nad Łabą dochodzi korpus piechoty gen. von Amanna, który po okresie przygotowań do boju zostanie użyty do natarcia na Strakonice. Brytyjczykom natomiast udaje się dokonać sabotażu w jednym z niszczycieli włoskich w bazie w Tarencie. 17-18.XII. – kolejna bitwa pod Strakonicami, tym razem z włoską dywizją gen. La Ferli kończy się opanowaniem tego miasta przez korpusy Bundeswehry gen. von Gyldenfeldta. Natychmiast jednak dochodzi do próby odbicia miasta przez gen. Re atakującego z Regensburga i von Gyldenfeldt musi wycofać się do płn. Czech. 20.XII. – dywizje marsz. Badoglio zdobywają Wiedeń i stwarzają zagrożenie dla 12 dywizji węgierskich marsz. Szombathelyi stacjonującego pod Grazem. 22.XII. – po nieudanym kontrnatarciu na Wiedeń, Szombathelyi wycofuje się z Grazu pod Gyor, aby nie zostać otoczonym. 23.XII. – dywizje włoskie znowu pod Strakonicami, a stacjonujące do tej pory pod Taborem oddziały włosko-austriackie ruszają z nowym natarciem na Brno, by przejąć najważniejsze miasto Moraw. Ponad dwadzieścia dywizji sprzymierzonych stacjonujących pod Hollabrunn i pod dow. feldm. Horna rozpoczyna atak w stronę wrogich pozycji pod Taborem. Atak kończy się zwycięstwem sprzymierzonych. 24.XII. – pod Gyor dochodzi 12 dywizji węgierskich marsz. Szombathelyi. Nad niebem Hollabrunn węgierskie bombowce zostają zaskoczone przez francuskie myśliwce, wskutek czego Węgrzy uciekają na lotniska pod Budapesztem. 26.XII. – zdobycie Taboru przez dywizje feldm. Horna, odsunięcie zagrożenia dla Moraw i udana obrona tego terytorium przed atakiem włosko-austriackim. 26-30.XII. – ofensywa aliancka na Strakonice kierowana przez feldm. Heusingera i marsz. Krejci z Bawarii i środkowych Czech kończy się odepchnięciem wrogich dywizji.

Sabotaż brytyjski w Tarencie – 16.XII.


Sytuacja na froncie południowym przy końcu grudnia – natarcie włosko-austriackie na Wiedeń i Graz, cofnięcie się Węgrów, zatrzymanie ataku na Morawy, ofensywa aliancka w zach. Czechach.​

Front bliskowschodni: II połowa grudnia – alianci zostają odrzuceni przez wojska libańskie z dobrych pozycji pod Bejrutem i nie są w stanie wyprowadzić ataku na Damaszek, na pozostałym odcinku frontu notoryczne walki o Kuwejt. 16.XII. – marsz. Deverell głównodowodzącym alianckim natarciem w stronę Kuwejtu, gdzie Brytyjczycy wygrywają kolejną bitwę. 20.XII. – korpus pancerny gen. Nicholsona ponosi klęskę pod Bejrutem i zmuszony jest do wycofania się pod Hajfę, polskie dywizje kolonialne w dalszym ciągu kontrolują Wzgórza Golan. 21.XII. – zwycięska ofensywa marsz. Deverella w kierunku Kuwejtu. 24.XII. – Bejrut zajęty z powrotem przez wojska libańskie gen. Chehaba, który rozpoczyna przygotowania do obrony miasta. 25.XII. – zatrzymanie brytyjskiego natarcia na Bejrut, które okazuje się zbyt słabe. 27.XII. – do portu w Tel-Awiwie napływają posiłki brytyjskie w sile czterech dywizji piechoty. 28-29.XII. – udział wojsk polskich w kolejnej bitwie o Bejrut z wojskami gen. Chehaba, która kończy się zwycięstwem aliantów. 29.XII. – zacięte walki o przejęcie kontroli nad Kuwejtem.

Bitwa o Bejrut (28-29.XII.) z udziałem wojsk polskich.


Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu grudnia – ofensywa aliancka na Bejrut i Kuwejt.​

Front amerykański – II połowa grudnia – wojska amerykańskie coraz bliższe zdobycia Ciudad de Mexico i zakończenia fanatycznej obrony mieszkańców tego miasta, Brytyjczycy rozwijają natarcie w Wenezueli zmierzające do dotarcia do Caracas i bazy w Maracaibo. 16.XII. – bitwa o Manaus w Amazonii między wojskami brytyjskimi a brazylijskimi gen. Cordeiro de Farias kończy się zwycięstwem aliantów. W tym samym dniu lotnictwo amerykańskie rozpoczyna naloty na stolicę Peru, Limę, które potrwają jeszcze 4 dni. 25.XII. – oddziały brytyjsko-amerykańskie zdobyły Cumanę w płn. Wenezueli i tym samym pierścień wokół Caracas coraz bardziej się zamyka. 28.XII. – amerykański nalot bombowy na Cayenne, od niedawna bazę marynarki brazylijskiej, która w ten sposób pomaga przetrwać okrążonym dywizjom w Gujanie Fr.; wojska amerykańskie rozbijają kolejne ugrupowanie partyzanckie pod Meksykiem, zmierzając do opanowania tego miasta.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu grudnia – natarcie sprzymierzonych w Wenezueli i Amazonii.​

Front zachodni/afrykański: 16.XII. – amerykański korpus piechoty gen. Clay orientujący się w meldunkach wywiadu o słabych siłach francuskich pod Brukselą podejmuje decyzję o uderzeniu na miasto, dzięki wsparciu innych dywizji alianckich udaje się odrzucić 9 dywizji marsz. Koeniga. 17-20.XII. – uporczywa obrona francuska w okolicach Brukseli skutkująca opóźnieniem marszu sprzymierzonych na to miasto. 19.XII. – amerykański korpus piechoty gen. Armstronga zdobywa Mechili we wsch. Libii i kieruje się na Tobruk. 21.XII. – 3 dywizje feldm. Speidela docierają pod Frankfurt n/Menem i wzmacniają obronę tego miasta; Benghazi w rękach amerykańskich po zdobyciu go przez dywizje gen. Collinsa. 22.XII. – początek amerykańskich nalotów bombowych na Saragossę, główny ośrodek przemysłowy Baskonii. Gen. Clay wchodzi z wojskami amerykańskimi do Brukseli. 23.XII. – belgijskie dywizje pod dow. gen. Pire i Descampsa zatrzymują egipską ofensywę na Costermanville w Kongu; pod Lagos desantuje się 5 amerykańskich dywizji piechoty; trwają też walki w Libii, gdzie korpus piechoty gen. Paula udanie broni Msus przed atakiem Libijczyków pod wodzą gen. Mancinelliego. 24.XII. – rozpoczyna się atak 15 dywizji niemiecko-amerykańskich na wybrzeże belgijskie z Ostendą i Ghent wsparte przez 39 dywizji spod Brukseli i Antwerpii. Amerykańskie bombowce dokonują pierwszego nalotu na stolicę Baskonii w Bilbao. Korpus piechoty gen. Paula przechodzi do natarcia pod El-Jaghbub we wsch. Libii. 25.XII. – egipscy generałowie: Fathy Pasza i Hamza kontratakują pod Costermanville i odrzucają belgijskie oddziały ze wsch. części Konga. Amerykanie znajdujący się pod Lagos rozpoczynają atak w stronę Ibadanu w zach. Nigerii. Alianccy dowódcy: gen. de Witt, feldm. Kroh i Hansen usiłują przeprowadzić natarcie w stronę Zagłębia Ruhry z opanowaniem Dortmundu, ale ich atak kończy się niepowodzeniem z powodu silnej francuskiej obrony. Korpus piechoty gen. Armstronga zajmuje Tobruk, co oznacza kapitulację resztek armii libijskiej, która składa broń w okolicach tego miasta. Faszystowski ustrój Libii przechodzi do historii, a ona sama trafia pod okupację USA. 26-28.XII. – przemienne naloty bombowe na Bilbao i Saragossę, zacięte walki o Ghent w Belgii. 29.XII. – korpus piechoty gen. Armstronga przekracza granicę libijsko-egipską i wkracza na terytorium Egiptu zajmując Sollum. Rozpoczyna się nowy okres kampanii w płn. Afryce. 30-31.XII. – francuska obrona Ghent raz za razem nadsyła w pobliże tego miasta nowe dywizje co w zdecydowanym stopniu utrudnia jego zdobycie, niemniej alianci wygrywają kolejne potyczki.

Libia pod okupacją Stanów Zjednoczonych – 25.XII.


Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu grudnia – ofensywa aliancka w Belgii przynosi zdobycie Brukseli, fiasko natarcia sprzymierzonych na Zagłębie Ruhry i umocnienie obrony Frankfurtu n/Menem.​

Kronika wojny morskiej

16-20.XII. – amerykańskie naloty bombowe na bazę peruwiańskiej marynarki wojennej w Callao k/Limy kończą się niewielkimi stratami w infrastrukturze, lecz bez żadnych zatopień.

22.XII. – blisko ujścia rzeki Amazonki do Atlantyku dochodzi do starcia floty amerykańskiej i brazylijskiej. Brazylijczycy postanawiają salwować się ucieczką.

23.XII. – kolejne dwie bitwy morskie u ujścia Amazonki z flotą brazylijską i argentyńską kończą się utratą przez Brazylijczyków transportowca „Ribeirao Preto”, który wyleciał na minie.

25.XII. – dwa argentyńskie niszczyciele „Fitz Roy” i „Corona” usiłujące wspomóc brazylijską flotyllę transportową w dostarczaniu zaopatrzenia dla okrążonych pod Cayenne zostają zatopione przez samoloty z lotniskowców USS „Red” i USS „Black”.

28.XII. – amerykański nalot bombowy z lotniskowców „Bon Homme Richard”, „Midway”, „Randolph”, „Antietam” i „Kearsarge” kończy się pogromem chilijskiej floty w porcie Valparaiso. Toną niszczyciele „Piramide”, „Mellizo Sur”, „Cadorniz”, „San Lorenzo”, „Jeinemeni” i „Hyades”.​

Straty flot z okresu 7.IV.-31.XII.​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 23 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 87 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 23 niszczyciele, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 269 niszczycieli, 3 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 27 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 6 niszczycieli, 6 transportowców;
Australia – 1 niszczyciel;
Holandia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 37 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 stycznia 1951

odcinek 318

The beginning of the European tragedy?
(Początek tragedii europejskiej?)​

Świat/Kraj​

Sytuacja na frontach europejskich zaczyna powoli się klarować. Niestety, na niekorzyść aliantów. Dotyczy to szczególnie działań na Wschodzie, gdzie Sowieci przeszli do ofensywy mimo szalejących mrozów i zimna. Bo czym można nazwać natarcie na odcinku estońsko-łotewskim, gdzie dywizje sprzymierzonych nijak nie mogą zatrzymać atakującego wroga. Skoro zima jest taka w wykonaniu Sowietów to jaka będzie wiosna, kiedy to wróg ruszy gros swoich dywizji w centrum frontu wschodniego i na Ukrainie. Stroessner wygłasza kilka przemówień w krajach latynoamerykańskich (Santiago de Chile, Montevideo, Lima) i opierając się na danych pochodzących z prasy sowieckiej i włoskiej przedstawia, że w istocie mało się pomylił w określeniu czasu ofensywy komunistów, bo następuje ona już teraz, a nie na wiosnę.

Alianci nijak nie mogą rozpocząć frontalnego uderzenia w stronę pozostałych ziem belgijskich z powodu silnego oporu wojsk francuskich, a także są zupełnie nieprzygotowani do zatrzymania ofensywy włosko-austriackiej na Słowacji. Jedyna pociecha w pomyślnych walkach na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, gdzie wojska sprzymierzonych posuwają się naprzód. Prasa francuska sugeruje aliantom kapitulację wobec wojsk sowieckich, oddanie krajów nadbałtyckich, Polski, Czechosłowacji, Węgier i Ukrainy i oczywiście przekazanie krajów Beneluksu reżimowi Giraud jako odszkodowania za straty moralne.

W Republice Południowej Afryki kryzys polityczny w pełni. Oskarżonego o nepotyzm i uleganie obcym wpływom prezydenta Gideona van Zyla zastępuje E.G. Jensen, prawa ręka Daniela Malana, obecnego premiera. 11 grudnia dokonuje się ostatecznie impeachment prezydenta van Zyla. Prasa południowoafrykańska doniosła przy okazji toczącego się procesu o przewidywanym oddaniu terytorium Afryki Płd-Zach. (Namibii) aliantom przez van Zyla, gdyby ten dalej był na stanowisku. Po odsunięciu dotychczasowej głowy państwa RPA może próbować powrócić w ramiona GPMG, a wtedy los polskich, belgijskich kolonii oraz Rodezji i Mozambiku może być przesądzony…

E.G. Jensen – nowym prezydentem Republiki Południowej Afryki.​

12 stycznia nowym prezydentem Szwajcarii zostaje Eduard von Steiger. Konfederacja Szwajcarska jest w tej chwili krajem za którego granicami trwają walki aliantów z Francuzami bądź sojuszem włosko-austriackim. Jest też od dawna oskarżana przez aliantów i władze OPD o udzielenie azylu politycznego Mussoliniemu, który z pewnością musi teraz czuć dumę z osiągnięć wojsk włoskich na froncie południowym. Alianci mogliby przymknąć na to oko, gdyby Szwajcaria umiała się zadeklarować po czyjej stronie stanie w bieżącym konflikcie. To jest między innymi celem rozmowy Churchilla z ambasadorem Szwajcarii w Londynie, dr Albertem Richterem, który obiecał przekazać sugestię rządowi w Bernie. Churchill obiecuje Szwajcarom francuską Sabaudię, włoski Piemont i austriackie Alpy w zamian za włączenie się do wojny po stronie sprzymierzonych, a w przypadku gdy Szwajcarzy będą się jeszcze wahać zamierza dorzucić im zagwarantowany dostęp do morza czy to z francuskiej czy z włoskiej strony. Ale czy Szwajcarów stać na taką decyzję? Musieliby złamać obowiązującą od 1848 r. ideę wieczystej neutralności, a trzy lata temu obchodzili jej 100. rocznicę…

Eduard von Steiger – prezydentem Szwajcarii.​

Front amerykański: 1.I. – argentyńskie lotnictwo strategiczne dokonuje naloty na baterie przeciwlotnicze w Jacksonville na Florydzie, ale to nie koniec sensacyjnych doniesień z wojny powietrznej. 2.I. – kolejny amerykański nalot bombowy na wenezuelską bazę marynarki wojennej w Punto Fijo, bez strat. 3.I. – nieoczekiwany nalot lotnictwa argentyńskiego na reaktor atomowy i ośrodek badań rakietowych w Miami na Florydzie, szpiedzy argentyńscy działający w USA odkryli, gdzie mieszczą się te supertajne miejsca i w konsekwencji Jankesi przeżyli szok, gdy zobaczyli nad reaktorem samoloty ze Słońcem Inków (emblemat godła i flagi Argentyny). Prezydent Truman nakazał wzmożone patrole myśliwców nad niebem Florydy. 4.I. – Ciudad de Mexico ostatecznie zdobyte! Korpus pancerny gen. Boatnera wkroczył do centrum miasta, a ocaleli członkowie rządu meksykańskiego, poza oczywiście prezydentem Camacho, który dawno już zwiał do Paragwaju, podpiszą wkrótce oficjalną kapitulację. 5.I. – nalot amerykańskiego lotnictwa bombowego na Maracaibo, bazę kolumbijskiej marynarki wojennej, który powtórzy się także w dniu następnym. W tym samym dniu ofensywa brytyjsko-amerykańska w Amazonii rozbija opór brazylijskich dywizji pod Porto Velho. 7.I. – kapitulacja Meksyku wobec sojuszu alianckiego, oznacza tymczasową okupację tego terytorium przez Stany Zjednoczone. 9.I. – alianci tj. głównie Holendrzy i Brytyjczycy likwidują ostatecznie kocioł pod Cayenne, gdzie przebywało ok. siedem brazylijskich dywizji. Gujanę Fr. mają wkrótce przejąć dywizje holenderskie.

Zuchwały nalot lotnictwa argentyńskiego na Miami – 3.I.1951.


Amerykańska okupacja Meksyku.


Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie stycznia – likwidacja kotła w Gujanie Fr., ofensywa w Wenezueli i Amazonii.​

Front bliskowschodni: 1.I. – brytyjski korpus piechoty gen. Dempseya udanie przejmuje Bakir we wsch. Jordanii, jest to jeden z elementów ofensywy w stronę Damaszku. 2.I. – Gen. Cassels udanie rozpoczyna natarcie w stronę kolejnego dużego miasta wsch. Jordanii, a mianowicie Ar-Ruwaishid, w tym samym dniu marsz. Deverell wygrywa starcie pod Kuwejtem. 4.I. – do wyzwolonego Kuwejtu wchodzą oddziały brytyjskie, ale wskutek szybkiej ofensywy irackiej są one zmuszone do ewakuacji. Pod Karbalą trwają zacięte walki o przerwanie zwartej obrony irackiej, blokującej dostęp aliantom do Bagdadu. Marsz. Auchinleck wygrywa pierwsze starcie pod Bejrutem, który dostał się w ręce wroga jeszcze w grudniu. 8., 10.I. – zwycięskie bitwy sprzymierzonych o Bejrut toczone przeciw wojskom libańskim. 11.I. – jako pierwsze do Bejrutu wchodzi korpus pancerny gen. Nicholsona, który z miejsca rozpoczyna ofensywę w stronę Damaszku. W ataku tym uczestniczą też dwie polskie dywizje kolonialne. 12.I. – atakujących aliantów wspiera 5 dywizji marsz. Auchinlecka co przyczynia się do wyparcia nieprzyjaciela z pozycji pod Damaszkiem.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie stycznia – ofensywa na Damaszek kluczem do rozbicia oporu wojsk libańskich.​

Front południowy: 1.I. – amerykański nalot bombowy na monachijskie fabryki, będące pod okupacją austriacką, powtórzą się one w dwóch następnych dniach. 2.I. – po odzyskaniu przez wojska austriackie Wiednia doszło do zmiany rządów w tym kraju na korzyść skrajnej prawicy, której przewodzą Julius Raab i premier Theodor Koerner. Nowa władza z pewnością rozszerzy apetyty Austriaków na kolejne ziemie niemieckie, czechosłowackie i węgierskie. 3.I. – Graz i Hollabrunn powracają pod kontrolę austriacką po wypędzeniu stamtąd niemieckich dywizji feldm. Horna. W tym samym dniu rozpoczyna się jednak aliancka kontrofensywa, która kończy się wyparciem wroga z pozycji pod Hollabrunn. 5.I. – węgierskie lotnictwo bombowe rozpoczyna naloty na austriacką dywizję piechoty gen. Bitzelmayra pod Innsbruckiem, tak jest też w kolejnych dniach. 8.I. – na front południowy dociera wsparcie Bundeswehry w postaci korpusu pancernego gen. Crato. 11.I. – dywizje ludowe gen. Amanna opanowują na krótko umocnienia pod Strakonicami, ale muszą się natychmiast wycofać z powodu impetu natarcia wojsk włoskich. Wycofują się w stronę Usti nad Łabą. 13.I. – pod Usti dochodzi kolejna dywizja sprzymierzonych, tym razem jest to milicja ludowa pod dow. gen. von Eisenharta. 15.I. – Hollabrunn w rękach sprzymierzonych (19 dywizji), ale wróg naciera w stronę Bratysławy i zapewne rozpocznie ofensywę w stronę Taboru.

Sukces nacjonalistów w wyborach w Austrii – 2.I.1951.


Sytuacja na froncie południowym w połowie stycznia – ofensywa włosko-austriacka w stronę płd. Czech i słowackiej Bratysławy oznaczać będzie wielkie niebezpieczeństwo dla niepodległej Czechosłowacji.​

Front zachodni/afrykański: 1.I. – egipski dowódca, gen. Salim Pasza, „architekt” wyparcia sprzymierzonych z rejonu Somali zdobył kolejne miasto na tym terenie – Barderę. Nigeryjski korpus piechoty gen. Ifaguny wygrał bitwę pod Gashaką i zmusił do wycofania się wojska kameruńskie w stronę Zat. Gwinejskiej. Alianci toczą zażarte boje o Ghent w Belgii. 2.I. – korpus piechoty gen. Nasera zdobył Taborę we wschodniej Afryce i zmusił belgijskie oddziały do wycofania się z Dar es-Salaam. 3.I. – amerykański gen. Armstrong, który praktycznie sławny jest z udanej kampanii północnoafrykańskiej rozwija ofensywę w Egipcie w kierunku Rabii i atakuje też Siwę, co przyniesie okupację całego zach. Egiptu. 4.I. – 14 alianckich dywizji dociera pod Ghent, 3 nowe dywizje amerykańskie są już we wsch. Libii pod Fortem Magdalena, skąd skierują się w stronę egipskiej granicy. Sześć nowych dywizji amerykańskich desantowało się pod Lagos w płd. Nigerii i rozwija natarcie w stronę Porto-Novo, stolicy Beninu-Sahel. 5.I. – gen. Naser radzi sobie z kolejnymi belgijskimi dywizjami we wsch. Afryce, rozbijając je w bitwach pod Lindi. Korpusy piechoty gen. Langehove i Datawi’ego muszą wycofać się w stronę Konga. 6.I. – w Europie sprzymierzeni pod dowództwem gen. Claya próbują atakować francuskie pozycje pod Mons, ale zatrzymują ich śniegi. Amerykanie rozpoczynają tego dnia serię nalotów bombowych na Luksemburg, która potrwa przez cztery kolejne dni. 7.I. – egipska ofensywa w Czadzie pod Fortem Archambault zmusza do odwrotu nigeryjski korpus piechoty gen. Ironsi. Sidi Barrani pod okupacją amerykańską dzięki niezawodnemu Armstrongowi. 8.I. – Amerykanie i Kanadyjczycy pod dowództwem gen. Collinsa dostają się na teren Egiptu i przejmują pod okupację Siwę i wraz z nią całą zach. część tego kraju. 9.I. – amerykański nalot bombowy na belgijskie miasto Arlon, centrum wydobycia węgla kamiennego. 10.I. – alianci rozpoczynają frontalny atak na pozycje francuskie we wsch. Belgii pod Namur. 37 dywizji sprzymierzonych gen. Stilwella rozpoczyna bój przeciw siedmiu okopanym i doskonale przygotowanym dywizjom francuskim. Alianci przełamują szybko nieprzyjacielski opór. 11-12.I. – Stilwellowi drogę na Namur zastępują dywizje generalissimusa Girauda, ale i one zostają zmuszone do odwrotu. 13.I. – Brytyjczycy próbują desantować się pod Bathurst w Gambii, ale ich atak zostaje odparty. Amerykanie przejmują kontrolę nad Nibeiwą w zach. Egipcie. 14.I. – kolejny atak brytyjski pod Bathurst powodzi się, ale po przybyciu na miejsce okazuje się, że bardzo silne ataki wojsk francuskich z Senegalu zmuszają siły brytyjskie do ewakuacji. 15.I. – gen. Armstrong przejmuje kontrolę nad Fuką, do Aleksandrii i Kairu coraz bliżej…

Sytuacja na froncie północnoafrykańskim w połowie stycznia.


Sytuacja na froncie zachodnim w połowie stycznia – wyzwolenie Ghent, ataki na Namur w Belgii.​

Front wschodni: 1.I. – sprzymierzeni uzupełniają siły pod Dyneburgiem by postawić „tamę” przewidywanej sowieckiej ofensywie. Bobrujska kolejny raz bronią dywizje gen. Sosnkowskiego. 2.I. – pierwsze alianckie dywizje pod Rygą od kilku miesięcy, Sosnkowski po raz kolejny nie daje sobie wydrzeć pozycji pod Bobrujskiem. 3.I. – sowiecka ofensywa rozpoczęła się na terytorium Estonii – opanowanie Voru. 4.I. – kolejne miasto z którego wycofali się sprzymierzeni – Gulbene pod kontrolą Sowietów. 5.I. – pośpieszna ewakuacja z reszty zagrożonej okrążeniem Estonii przez wojska alianckie, w międzyczasie Sowieci rozpoczynają już natarcie na Dyneburg (marsz. Timoszenko). Alianci muszą wobec tego bardzo silnego ataku wycofać się pod Jekapils. Marsz. Żukow rozpoczyna natarcie w stronę Tartu i odrzuca Estończyków. 6.I. – wojska marsz. Bogdanowi atakują 12 polskich i ukraińskich dywizji pod Żytomierzem, komplikując w ten sposób ich natarcie na Wyszhorod celem zamknięcia Sowietów pod Korostieniem, z którego oni ich atakują. W konsekwencji wojska alianckie muszą przerwać marsz na Wyszhorod i wycofują się do Tarnopola. Marsz. Kuzniecow rozpoczyna kolejne natarcie na Bobrujsk, broniony przez dywizje gen. Sosnkowskiego. 7.I. – w sukurs Polakom pod Bobrujskiem przychodzi wspólne natarcie sprzymierzonych z Mohylewa i Mozyrza. Marsz. Maczek odrzuca Sowietów walczących pod Bobrujskiem, ale inne jednostki alianckie, będące pod Mohylewem zostają narażone na kontrofensywę sowiecką (55 dywizji) i nie sposób ich powstrzymać. Alianci wycofują się zatem w okolice Mińska na Białorusi. 8.I. – wojsk sowieckie marsz. Tołbuchina wchodzą do zniszczonego Dyneburga, alianci rozpoczynają kontratak w celu uzyskanie lepszych pozycji obronnych i dania więcej czasu sprzymierzonym ewakuującym się z Estonii na pozycje pod Rygą. Udaje się wygonić Sowietów z płd. Łotwy. 9.I. – Tartu w środkowej Estonii dostaje się pod kontrolę ZSRR. 10-11.I. - pod Jekapils dostaje się 10 dywizji alianckich, wycofanych kilka dni temu z Dyneburga. 12.I. – pod Dyneburgiem 24 sowieckie dywizje piechoty zatrzymują atak aliancki na to miasto, pozostaje tylko bronić się na linii Ryga-Jekapils-Święciany. 13-14.I. – sowiecki atak na Parnu zmusza będące tam dwie dywizje estońskie do odwrotu w stronę Rygi, gdzie nadchodzi coraz więcej alianckich jednostek z Estonii. Polacy i Ukraińcy wytrzymują natarcie komunistów pod Żytomierzem, gdzie alianci pojawili się z powrotem po ich wcześniejszej ewakuacji do Tarnopola. Do Mohylewa wchodzą liczne dywizje sowieckie. 15.I. – Połock i Ziemia Połocka w ręku nieprzyjaciela, utrzymanie linii frontu wschodniego staje się coraz trudniejsze nawet w zimę.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie stycznia – ewakuacja sprzymierzonych z Estonii, oddanie inicjatywy strategicznej Sowietom na odcinku północnym kosztem utraty Dyneburga i Połocka, groźne kontrataki nieprzyjaciela pod Mohylewem i Żytomierzem.​

Gorki, bunkier Stalina, 11 stycznia;

Obalony prezydent Meksyku, Camacho w rozmowie ze Stalinem i Mołotowem.

Stalin: (…)szczerze współczujemy Panu utraconego kraju, radio Gorki nie kłamie, istotnie stolica Meksyk wpadła w ręce Amerykanów.

Camacho: Nie przejmuje się tym zbytnio, wierzę, że Alfredo umiał będzie nas wyciągnąć z tych tarapatów.

Mołotow: Ale my nie możemy przesłać wam żadnych dywizji za ocean, to niewykonalne, flota aliancka rychło by zatopiła nasze transportowce.

Camacho: Obiecamy wam więcej nabytków w Europie, aniżeli było przewidziane.

Stalin: Nie oszukujmy się, Panie Camacho. Alianci już mają wielkiego pietra przed nami na froncie, a gdy spotkamy się z Francuzami w Niemczech, wówczas to my wybierzemy kolejny obiekt inwazji.

Mołotow: Premier Stalin chce wam zasugerować, Panie Prezydencie, że powinniście siedzibę GPMG z Asuncion przenieść do ZSRR, u nas bezpieczniej.

Camacho: Nie wiem jak na te rewelacje zareaguje Stroessner.

Stalin: Powiem krótko, nie macie najmniejszych szans na podjęcie ofensywy wobec Jankesów, ani chybi Wenezuela i Kolumbia padną przed nimi na kolana, a później wasza kolej, musicie proklamować istnienie GPMG w jednym z miast ZSRR, oczywiście w prasie można podać fałszywe, bo jak wiadomo Amerykanie i Brytyjczycy mają atom. Zresztą i tak wszystko będzie odbywać się w bunkrach, przekażcie moje słowa Stroessnerowi.

Camacho: Alfredo na pewno ucieszy się z szybko rozpoczętej ofensywy na froncie wschodnim. To najlepsza informacja dla nas. Alianci lada dzień pójdą w rozsypkę.

Mołotow: Mamy do was pytanie związane z Giraud.

Camacho: Słucham uważnie.

Mołotow: Na ile możemy ufać jego zapewnieniom, że jego wojska zatrzymają się w Niemczech?

Camacho: Generalissimus Giraud to doskonały polityk, trzeźwo myślący o nowej wizji Europy i z pewnością pewny punkt naszej wspólnej akcji. Jeżeli zdoła powstrzymać nacierających aliantów to z chwilą gdy pojawi się w środkowych Niemczech wy powinniście już być na linii Odry.

Stalin: Jego również zapraszamy do naszych bunkrów w przypadku gdyby musiał opuścić Francję, przekażcie mu to jeżeli spotkacie się z nim wcześniej niż my.

Camacho: Oczywiście, myślę, że będzie zaskoczony ale i szczęśliwy, że jego misja jeszcze się nie zakończyła (…)

Stalin: /myśli/: Nasze bunkry są głęboko ukryte…a syberyjskie lasy przysłużą się wam.

Kronika wojny morskiej​

1.I. – włoska flota adm. Campioniego odważyła się w końcu wyjść w morze i od razu zadaje straty alianckim okrętom. W Zat. Tarenckiej po ataku niszczycieli „Zeffiro” i „Pallado” toną dwa brytyjskie kontrtorpedowce „Broke” i „Scorpion”.

2.I. – Punto Fijo w Wenezueli kolejny raz celem amerykańskiego nalotu bombowego, tym razem jednak bez strat.

3.I. – działań włoskiej floty wojennej ciąg dalszy. Niszczyciel „Pallado” udanie torpeduje amerykańskiego niszczyciela „Chester R. Louis” na Morzu Liguryjskim, a „Scipio” robi to samo z niszczycielem USS „Arthur A. Mitchell”. W Zat. Amazonki flota amerykańska odgania argentyńskie okręty, a druga bitwa na Morzu Liguryjskim kończy się kolejną katastrofą dla aliantów. Toną dwa brytyjskie niszczyciele „Saltash” i „Gallant” storpedowane przez „Scipio” i „Artigliere”.

4.I. – blisko wyspy Marajo tonie opuszczony przez załogę argentyński niszczyciel „Tronador”, a samoloty z USS „Ticonderoga” zatapiają kolejnego niszczyciela – „Ventisquero”.

6.I. – wenezuelski niszczyciel „Achaguas” po starciu z amerykańską flotą u wybrzeży Curacao zostaje wysadzony w powietrze przez własną załogę.

10.I. – amerykańskie niszczyciele odganiają włoską flotę w Zat. Salerno – chwilowy spokój na Morzu Śródziemnym.

11.I. – w Zat. Gabes tonie niszczyciel HMS „Grampus” storpedowany przez włoski kontrtorpedowiec „Matterhorn”.

12.I. – Zat. Marajo staje się areną zmagań na morzu między flotą Argentyny i Holandii. Okręt podwodny „Tres Cerros” wytropił flotyllę holenderskich niszczycieli i wystawia ją rajderowi „Moreno”. Holenderski niszczyciel „Bonaire” taranuje „Tres Cerros”, ale i sam odnosi takie szkody, że ulega zatonięciu. Tymczasem argentyński pancernik „Moreno” ogniem dział posyła na dno drugiego holenderskiego niszczyciela „Aruba”.

13.I. – trzon argentyńskiej floty w składzie: pancernik „Moreno”, „Rivadavia” i ciężki krążownik „Almirante Brown” rozprawia się z resztą holenderskiej floty w Zat. Amazonki. Toną dwa niszczyciele – „Curacao”, „Sint Maarten” oraz brytyjski niszczyciel „Saladin”.

15.I. – atak amerykańskich samolotów bombowych na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. Łupem lotników z USS „Kearsarge”, „Bon Homme Richard”, „Hornet”, „Reprisal”, „Lake Champlain” i „Alf Landon” pada 6 niszczycieli – „de los Patos”, „Dedo”, „Mentolat”, „Melimoyu”, „Barros Arana” oraz „Capitan Maldonado”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.I.1951​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 29 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 278 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 6 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 49 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 stycznia 1951

odcinek 319

The three annexations
(Trzy aneksje)​

Świat/Kraj​

Wojna powoli wchodzi w nową fazę. Fazę realizacji zamierzeń Stalina odnośnie kształtu powojennej Europy i przekształceń terytorialnych w Afryce, a raczej tymczasowych okupacji, bo za takie należy uznać aneksje jakie poczyniły Stany Zjednoczone w drugiej połowie stycznia 1951 roku. Aliantom nie udało się utrzymać Estonii, a emigracyjny rząd tego kraju z Augustem Rei na czele znalazł swoje nowe miejsce już dawno w litewskim Wilnie, choć odgłosy prowadzonych walk na froncie wschodnim dochodzą już do tego miasta. Rząd Estonii zamierza przenieść w lutym swoją siedzibę do Londynu, tak jak zresztą rząd Republiki Łotewskiej, jako, że Ryga znajduje się już na linii frontu.

Upadek pierwszego niepodległego kraju powstałego po III wojnie światowej tj. Estonii wywołuje kryzys wśród sojuszu alianckiego. Ministrowie spraw zagranicznych Polski i RFN oskarżają Wielką Brytanię i USA o niedostateczną pomoc względem frontu wschodniego, który na dobrą sprawę od miesięcy nie przeżył czegoś w rodzaju kontrofensywy wobec wojsk sowieckich. Winston Churchill i Harry Truman podczas tajnego spotkania w Glasgow (28-31.I.) są zgodni, że pierwszorzędnym zadaniem jest rozbicie groźnego sojuszu GPMG w Ameryce Płd. oraz oswobodzenie Bliskiego Wschodu z niebezpiecznego Paktu Islamskiego. Zauważyli, że front zachodni prezentuje się znacznie lepiej aniżeli jeszcze parę miesięcy temu, a front południowy powoli daje się okiełznać. Jeśli chodzi o front wschodni, to obaj politycy przyznali, że i tak było pewne, że Sowieci ruszą i generalna rozprawa z totalitaryzmem rozstrzygnie się właśnie tam. Truman nie zgodził się z argumentacją polskiego i niemieckiego min. spr. zagr., bo w istocie oba fronty: zachodni i wschodni otrzymały po kilkanaście dywizji amerykańskich, więc mowa o niedostateczności pomocy jest wysoce niestosowna.

Aneksja Republiki Estonii przez ZSRR – 23.I.1951.​

Alianci sporo obiecywali sobie po prowadzonych rozmowach ze Szwajcarią w sprawie jej przystąpienia do sojuszu i w ten sposób wzięcia Francuzów i Włochów z Austriakami w dwa ognie, ale nic z tego ostatecznie nie wyszło. Po ostatniej rozmowie między Churchillem a ambasadorem Szwajcarii w Londynie było jasne, że dla rządu w Bernie ważniejszą sprawą jest ocalenie niepodległości kraju poprzez nieuczestniczenie w żadnych paktach wojskowych nawet za cenę niebotycznych korzyści terytorialnych. Churchill miał podobną usłyszeć, że Szwajcaria nie wyzbędzie się idei neutralności nie tylko przez dotychczasowe 103 lata, ale i 200 lat, chyba, że zostanie zaatakowana przez którąś ze stron konfliktu. To utwierdziło Churchilla w przekonaniu o wieczystej neutralności tego kraju. Dyplomacja brytyjska przygotowuje zatem w tajemnicy zaproponowanie Paktowi Alpejskiemu w zamian za zawieszenie broni – przejętą niedawno Tunezję oraz kolonię Trynidad i Tobago. Oczywiście taka propozycja będzie uwarunkowana coraz bliższym zbliżaniem się frontu wschodniego, więc na razie jeszcze nie jest wysuwana. Ale jeśli Włosi ją przyjmą wówczas będzie można mówić o lepszej stabilizacji frontu wschodniego.

29 stycznia 1951 roku umiera Carl Gustaf von Mannerheim, pierwszy i jedyny jak do tej pory marszałek niepodległej Finlandii, a zaledwie sześć dni wcześniej Sowieci likwidują niepodległą Estonię. To wszystko rodzi podejrzenia wśród rządu fińskiego o sowiecki udział w śmierci marszałka, mimo jego starczego wieku. Być może wg opinii jednego z członków rządu po Estonii przyjdzie czas na realizację sowieckich pretensji terytorialnych względem przynależności Karelii a osoba Mannerheima była w końcu pewnym symbolem niepodległej Finlandii. W przypadku jego nieobecności na polu walki morale żołnierza fińskiego może ulec osłabieniu na co liczą Sowieci – tak twierdzi jeden z najbliższych współpracowników zmarłego marszałka.

Śmierć Mannerheima spowodowała zagrożenie sowiecką agresją…​

Wieści technologiczne: Polskie Zakłady Lotnicze zakończyły swoje prace nad projektem dotyczącym zastosowania praktycznego silnika turboodrzutowego w samolotach (29.I.) i dzięki temu będzie można przystąpić do opracowania prototypu myśliwca turboodrzutowego.

Kolejna nowinka techniczna w opracowaniu.​

Zurich, Ambasada Republiki Włoskiej, 28 stycznia;

Z rozmowy ambasadora Włoch, Vittorio Vespaziano z norweskim dyplomatą Knutem Oscarssonem.

Vespaziano: (…)alianci stosowali presję na niepodległą Szwajcarię, jakoby oferując jej dostęp do morza przez port w Genui i nabytki we Francji i Austrii, wiesz coś o tym Knut?

Oscarsson: Nasz agent w Bernie potwierdził tą informację, pewne jednak było jak w banku, że Szwajcaria odrzuci ich propozycję.

Vespaziano: Jak w szwajcarskim banku, Knut. Można powiedzieć, że szanowni alianci się przejechali z dość odważnymi obietnicami dla rządu Konfederacji.

Oscarsson: Ostatnio dostałem pewne wieści, że będą próbować odwieść was od ofensywy w Czechosłowacji oferując nabytki w Afryce.

Vespaziano: Jeśli oferują Etiopię, Libię i Dodekanez to myślę, że możemy przystąpić do rozmów.

Oscarsson: Nie rób sobie żartów, Etiopia jest niepodległa, a Dodekanez grecki, jakim sposobem chciałbyś to odzyskać?

Vespaziano: Nawet nie wiesz jak Austriacy są chciwi, myślisz, że dostali by nasze poparcie, gdyby nie ich pewność siebie i zamiar jaki mają. Ich obecny kanclerz stworzył nawet taki niby plan odzyskania Niemiec i Bałkanów, oczywiście w etapach, tak aby odrestaurować austriackie władztwo na terenach jakie utracili po I wojnie światowej.

Oscarsson: A wam co obiecują po triumfie?

Vespaziano: Wieczystą przyjaźń, ustąpienie w kwestii Tyrolu, współdzielenie Bałkanów i odzyskanie kolonii w Afryce.

Oscarsson: Wygląda to na wykorzystywanie, nie myślisz, że tak się dzieje? Walczycie za ich sprawę w Bawarii, w Czechach i na Morawach, tylko, że to Austriacy przejmą gros ziem jakie razem wywalczycie.

Vespaziano: Premier powiedział mi w zaufaniu, że jak to się wszystko skończy, to weźmiemy Austriaków pod but i tyle będą mieć z tego rządzenia.

Oscarsson: Chyba, że tak, tylko co na to Sowieci. Oni są bardziej żarłoczni od tego szaleńca Giraud.

Vespaziano: Dogadamy się, więc nie widzę przed nimi lęku. Z Giraud natomiast, jeśli wyjdzie z tarapatów na froncie może być problem. Wczoraj byli u mnie przedstawiciele rządu Szwajcarii, zapewniali o przyjaźni i prosili o pomoc przeciwko Francji. Wyobraź to sobie, a wszystko przez to, że Giraud ubzdurał sobie bycie drugim Karolem Wielkim albo kolejnym Napoleonem (…)

Front bliskowschodni: II połowa stycznia – Irak i Liban przeżywają zapewne jakiś kryzys gospodarczy, skoro nie podejmują w tym okresie żadnych poważniejszych kontrofensyw w Kuwejcie bądź na terenach dawnej Syrii. 16.I. – ofensywa marsz. Auchinlecka przy współudziale korpusu pancernego gen. Nicholsona i polskich dwóch dywizji kolonialnych posuwa się do przodu i pokonuje w kolejnym starciu pod Damaszkiem obronę libańsko-iracką.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim i północnoafrykańskim przy końcu stycznia – alianci o krok od zdobycia Damaszku i wyeliminowania Libanu, wojska amerykańskie przystępują do generalnej rozprawy z Egiptem.​

Front amerykański: II połowa stycznia – sporym zaskoczeniem dla z trudem broniących się Brazylijczyków jest desant amerykański na wyspę Marajo w dorzeczu Amazonki, który determinuje też działania sztabu armii GPMG w coraz radykalniejszym stopniu. 16.I. – brytyjsko-amerykańskie zwycięstwo nad wojskami brazylijskimi pod Santarem – droga do podboju płd. Amazonii otwarta. 27.I. – siły alianckie zajmując Cayenne, stolicę Gujany Fr. likwidują ostatecznie pozostałość po niedawnym kotle wojsk brazylijskich. 30.I. – niespodziewany desant dyw. amerykańskich gen. Butlera, Eaglesa i Sebree na wyspę Marajo i rozpoczęcie ofensywy w Amazonii; Brytyjczycy odpierają tego dnia brazylijskie ataki w kierunku na Macapę, wróg chciałby odzyskać kontrolę nad Gujaną Fr., ale jego natarcia są zbyt anemiczne.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu stycznia – otwarcie drugiego frontu w Ameryce Płd. – zdobycie Marajo przez US Army.​

Front wschodni: II połowa stycznia – katastrofa na odcinku estońskim kończy się ponowną okupacją tego kraju przez Sowietów, na pozostałych częściach frontu stabilizacja utrzymana. 16.I. – wojska sowieckie zajmują Narwę na drodze do Tallinna; do Rygi natomiast dociera Korpus Królewiecki gen. Kukiela, jedna z ostatnich jednostek sprzymierzonych ewakuujących się z Estonii. 2.Korpus Białoruski gen. Sosnkowskiego jest w tym samym czasie atakowany przez ugrupowanie marsz. Kuzniecowa pod Bobrujskiem i musi się wycofać pod Lidę wskutek huraganowego ataku wroga. 17.I. – amerykański korpus piechoty gen. Emmonsa jako ostatnia jednostka aliancka pojawia się w Rydze, przygotowując obronę stolicy Łotwy. 21.I. – w okolicach Lidy pojawiają się dywizje gen. Sosnkowskiego uprzednio wycofane z pod Bobrujska. 22.I. – do Tallinna, stolicy Estonii wchodzą pierwsze dywizje wojsk sowieckich. 23.I. – Stalin dokonuje likwidacji estońskiej państwowości wcielając to terytorium do ZSRR. 26.I. – Parnu zdobyte przez Sowietów, którzy stoją już pod Rygą. 27.I. – oddziały marsz. Kuzniecowa wkraczają do Bobrujska – dochodzi do alianckiego kontrataku (49 dywizji), który doprowadza do wyparcia wroga. 28.I. – kolejne zwycięstwo pod Bobrujskiem nad dziesięcioma dywizjami sowieckimi. 29.I. – rozpoczynają się walki o Rygę – ugrupowanie marsz. Timoszenki liczące 49 dywizji piechoty i zmotoryzowanej atakuje zaledwie 15 dywizji alianckich pod dow. gen. Kukiela; wciąż też toczą się walki o Bobrujsk. 30-31.I. – Kukiel powstrzymuje nadludzkim wysiłkiem sowieckie natarcie na Rygę, dochodzi jednak do kolejnego ataku wroga (marsz. Mierieckow), który rusza z 23 dywizjami, w tym dwoma pancernymi. Obrona miasta trwa dalej…

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu stycznia – aliancka obrona Rygi, utrata Estonii i walki pod Bobrujskiem to główne elementy walk w tym miesiącu. Linia obrony na południu frontu jest jak do tej pory nienaruszona.​

Front południowy: II połowa stycznia – wojska włosko-austriackie rozpoczynają ofensywę w Czechach, Morawach i na Słowacji, próbując zrealizować plan osaczenia sił Bundeswehry i w ten sposób osiągnąć przewagę militarną na froncie. 16.I. – natarcie sił włoskich w kierunku Taboru, którego w żaden sposób nie mogą osłonić 3 dywizje czechosłowackie, wycofane pod Kutną Horę. Węgierskie lotnictwo rozprawia się w tym czasie z jedną z austriackich dywizji pod Innsbruckiem, gdzie już niewiele brakuje do jej zupełnego rozbicia. 17.I. – feldm. Heusinger próbuje przejść do kontrofensywy pod Regensburgiem, ale trudne warunki pogodowe zmuszają go do jej przerwania mimo użycia aż 28 dywizji piechoty. 18.I. – Węgierscy lotnicy eliminują austriacką dyw. gen. Bitzelmayra pod Innsbruckiem. 19.I. – francuskie myśliwce zapędzają się daleko za linię frontu zachodniego i zmuszają do odwrotu węgierskie bombowce nad Salzburgiem, w tym dniu dochodzi także do francuskiego nalotu bombowego na Koszyce. 20.I. – Włosi wchodzą do Strakonic, ale szybko zostają wyparci przez sprzymierzonych wskutek rozpoczętego przez nich ataku w którym biorą udział 42 dywizje pod dow. feldm. Heusingera i marsz. Krejci. Kontrofensywa aliancka ma za zadanie przejąć Strakonice i zamknąć wrogie jednostki pod Taborem. Foggia na południu Italii celem amerykańskiego nalotu bombowego. 21.I. – kolejne francuskie bombardowania Koszyc, węgierskie lotnictwo nadziewa się nad niebem Hollabrunnu na francuskie myśliwce i musi zawrócić do baz pod Budapesztem. Foggia znowu pod bombami. 22.I. – dzień nalotów na Koszyce i Foggię. 23.I. – dywizje marsz. Badoglio wchodzą do Bratysławy, czym mogą spowodować otoczenie 19 dywizji Bundeswehry pod Hollabrunnem; Neapol staje się kolejnym celem amerykańskiego bombardowania. Francuskie bombowce usiłują zadać straty aliantom pod Hollabrunn, ale ostatecznie nie ponoszą oni żadnych strat. 24.I. – udane kontrnatarcie niemiecko-węgierskie na Wiedeń autorstwa feldm. Horna i marsz. Szombathely, dzięki temu udaje się wyprzeć siły włosko-austriackie z miasta i zamknięcie wroga pod Bratysławą wydaje się teraz pewne. 27.I. – Austriacy usiłują powstrzymać alianckie natarcie na Wiedeń przy pomocy 2 dywizji, ale ich wysiłki spełzają na niczym. Francuskie lotnictwo bombowe raz po raz usiłuje przeszkadzać sprzymierzonym na ich drodze do zdobycia Wiednia, atakując ich pod Hollabrunn.

Pierwszy z francuskich nalotów bombowych na Koszyce.


Sytuacja na froncie południowym przy końcu stycznia – kontrofensywa aliancka na Strakonice i Wiedeń może poskutkować zrobieniem kotłów pod Taborem i Bratysławą i doprowadzić w ten sposób do trwałego przejęcia inicjatywy strategicznej na froncie przez sprzymierzonych.​

Front zachodni/afrykański: II połowa stycznia – wielki przełom na froncie afrykańskim, gdzie coraz mniej wieści o sukcesach egipsko-francuskich, a coraz więcej o realnych możliwościach US Army, które nareszcie odnalazło się po okresie pewnego impasu wskutek upadku Nigerii; w Europie Zach. alianci doprowadzili do wyzwolenia środkowej i części wsch. Belgii, ruszyła też ofensywa na Zagłębie Ruhry, niewiele już brakuje do rozsypania się francuskiej obrony. 17.I. – 114. Korpus US Army gen. Manneriniego wygrywa bitwę o Dakar z wojskami francusko-malijskimi co poskutkować może zdobyciem tego ważnego portu Afryki Zach.; pod Namur w Belgii gen. Stilwell doprowadza do przełamania francuskiej obrony. 19.I. – 20 dywizji amerykańskich wchodzi do Namur (gen. Simpson, gen. Stilwell) i przygotowuje się do obrony zdobytych pozycji. 4.Korpus Kolonialny WP gen. Skuratowicza zdobywa stolicę Afryki Środkowej, Bangui i kieruje się teraz na Yaounde w Kamerunie. Pod Lagos stacjonuje już 17 dywizji amerykańskich, z których część rozpoczyna wyzwalanie Nigerii, a inne kierują się w stronę Porto-Novo, stolicy Beninu-Sahel. Działania wywiadowcze prowadzone przez Amerykanów utwierdzają ich w przekonaniu, że Aleksandrii broni tylko jedna dywizja piechoty, w dodatku złożona z libijskich faszystów gen. Nasi, a więc wszystkie egipskie dywizje bronią w tym momencie Suezu. Refej Pasza, jeden z dow. egipskich stacjonujących w płd. Sudanie zmusza do odwrotu wojska nigeryjskie w Czadzie pod Fortem Archambault. Tego samego dnia Stany Zjednoczone ogłaszają aneksję terytorium Afryki Środkowej. 20.I. – rozpoczyna się atak na Mons w Belgii prowadzony przez gen. Clay z jego pozycji pod Brukselą ze wsparciem pochodzącym z Ghent i Namur; pod Gerawlą w Egipcie wojska amerykańskie zmuszają do odwrotu libijski korp. piech. gen. Mancinelliego. 21.I. – zwycięska batalia o Yaounde prowadzona przez wojska nigeryjskie i polskie. 22.I. – Francuzi ewakuują się spod Mons w Belgii, a korpus piechoty gen. Armstronga walczy pod El-Alamein k/Aleksandrii. 23.I. – po zajęciu El-Alamein wojska Armstronga przystępują do natarcia na Aleksandrię, które kończy się sukcesem. 24.I. – wyzwolenie Mons przez dywizje gen. Clay’a. 25.I. – Aleksandria już w ręku sprzymierzonych co jest ogromnym sukcesem wojsk amerykańskich. W tym samym dniu alianci wygrywają starcie pod Ibadanem w płd-zach. Nigerii, co może zwiastować podjęcie większej ofensywy. Francuzi próbują jednak groźnie kontratakować pod Maiduguri we wsch. Nigerii. Pod wieczór wojska amerykańskie opanowują port i miasto Dakar. 26.I. – początek amerykańsko-niemieckiej ofensywy (gen. de Witt, feldm. Kroh, feldm. Hansen) na Zagłębie Ruhry, którego broni już tylko osiem francuskich dywizji. 27.I. – gen. Armstrong zostaje powstrzymany przez wojska egipsko-libijskie pod Tantą k/Kairu, jednakże posiłki dla niego są już w drodze. Truman ogłasza okupację terytorium Federacji Malijsko-Senegalskiej. 28.I. –Amerykanie wypierają z Tambacoundy w Senegalu francuską dywizję, kierując natarcie na Gwineę. 29.I. – Zeila w Somalilandzie pod kontrolą wojsk egipskich gen. Salima Paszy, który kieruje się w stronę Dżibuti. Mersa Matruh zdobyta w Egipcie przez dywizje US Army śpieszące na pomoc Armstrongowi pod Aleksandrią. 30-31.I. – kolejne zwycięskie starcie sił amerykańskich pod Ibadanem w Nigerii.

Afryka Środkowa pod okupacją USA – 19.I.1951.


Federacja Malijsko-Senegalska zaanektowana przez Stany Zjednoczone – 27.I.1951.


Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu stycznia – wojska amerykańskie objęły już dużą część terytorium Belgii, na Zagłębie Ruhry ruszają siły Bundeswehry i US Army mogące znacząco wyprostować linię frontu. ​

Kronika wojny morskiej​

23.I. – nalot amerykańskich samolotów bombowych na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso kończy się zatopieniem niszczyciela „Copiapo” przez lotników z USS „Kitty Hawk”.

24.I. – powtórny nalot na Valparaiso przynosi łup w postaci zatonięcia niszczyciela „Guallatiri”, który osiadł na dnie po akcji bombowców z USS „Panama Canal”.

26.I. – pierwszy z nalotów amerykańskich nalotów na argentyńską bazę marynarki wojennej, w Zat. Bahia Blanca nie udało się jednak zniszczyć żadnego okrętu wroga.

29.I. – brytyjskie niszczyciele napotykają kilka okrętów marynarki wojennej Republiki Włoskiej w Zat. Cagliari na Morzu Śródziemnym, jednakże starcie kończy się ucieczką Włochów.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.I.1951​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 31 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 280 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 9 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 8 niszczycieli, 6 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 49 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 15 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 9 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 lutego 1951

odcinek 320

The New Order
(Nowy Porządek)​

Świat/Kraj​

Mroźny luty 1951 roku będzie kojarzyć się aliantom ze świetnie przeprowadzoną kontrofensywą na froncie południowym, ale również ze wzrastającym zagrożeniem ze strony Sowietów, którzy nawet w srogą zimę nie dają spokoju wojskom sprzymierzonych. Uwaga oczywiście dotyczy północnego odcinka frontu wschodniego, skąd znowu musiano poczynić pewne odwroty, aby uratować istnienie wielu dywizji. Front wschodni to bolączka aliancka, gdzie niedobór dywizji mogących zatrzymać wroga staje się coraz bardziej palącym problemem. Kontrofensywę na froncie południowym można by wykorzystać jako kartę przetargową w negocjacjach pokojowych z Paktem Alpejskim, a owoc tego porozumienia przekuć na posiłki dla frontu wschodniego, których potrzeba coraz bardziej.

Utrata Rygi ani chybi spowoduje przecież kapitulację wojsk łotewskich, a wraz z nią wiele świetnych dywizji może ulec rozproszeniu bądź anihilacji. Winston Churchill zaapelował do estońskiego i łotewskiego rządu na emigracji, który ostatnio znalazły swoją nową siedzibę w Londynie o nie uleganie nastrojom smutku i zniechęcenia, tudzież wyrazom złości wobec Amerykanów i Brytyjczyków, którzy nie byli w stanie zapobiec utracie tych krajów nadbałtyckich. W jego liście do ambasadorów Łotwy i Estonii podkreśla wagę ostatnich zmian na froncie południowym i pojawiający się płomień nadziei na zawarcie rozejmu z Włochami i Austrią.

Tymczasem wśród krajów GPMG można zaobserwować coraz bardziej napiętą atmosferę, czego wyrazem jest chociażby zagrożenie dla stolicy Wenezueli bądź próba przejęcia władzy przez opozycję w Brazylii w wyborach w dniu 1 lutego. Lewicowy reżim Vargasa chwieje się coraz bardziej, a kroplą w morzu goryczy stał się dzień, kiedy to na wyspie Marajo pojawili się Amerykanie, jednocześnie otwierając drugi front w Ameryce Płd. Vargas chcąc utrzymać władzę i z drugiej strony zadowolić opozycję, zgodził się na wybory, które ugruntowały jego pozycję w kraju. Postronni obserwatorzy ze Skandynawii mogący śledzić przebieg tych wyborów doszli jednak do innych wniosków. Głosowanie było w wielu punktach Brazylii fałszowane, co sugeruje także lider brazylijskiej opozycji, Cafe Filho. Vargas mógł poinformować o swoim „zwycięstwie” Stroessnera, czym trochę uspokoił nerwowego Paragwajczyka, gotowego nawet do wprowadzenia osobistych rządów w Brazylii pod egidą GPMG w przypadku przegranej Vargasa.

„Zwycięstwo wyborcze” Vargasa w Brazylii – 1.II.1951.​

OPD rozpoczęła proces ponownego obdarzania niepodległością krajów, które miały wątpliwą przyjemność stać po stronie Stroessnera, który dzięki nim sięgnął granic Stanów Zjednoczonych i rozpoczął światowy konflikt. Na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa i Zgromadzenia Ogólnego z 15 lutego postanowiono o bezzwłocznym przywróceniu demokratycznych rządów w Meksyku, Gwatemali, Hondurasie, Salwadorze, Nikaragui i Panamie. Trzy kraje skupione w sojuszu alianckim – USA, Wielka Brytania i Kostaryka wyraziły zgodę na pozbawienie się tzw. terytoriów okupowanych w Ameryce Środkowej i stworzenie warunków dla sprawnego rządzenia w tych nowo powstałych państwach. W Meksyku wybory wygrała Partia Liberalna i dzięki temu stanowisko prezydenta i premiera kraju objął Lazaro Cardenas, który reprezentuje opcję proamerykańską, co było po myśli Trumana. Brytyjczycy postanowili uczynić wiele dla rozwoju Republiki Gwatemali, której przekazano również Honduras Bryt. (Belize), a rządy w tym kraju przejęła Partia Demokratyczna pod przewodnictwem Manuela Orellany. Prezydentem kraju został Jorge Torriello Garrido, profesor uniwersytetu w Ciudad de Guatemala. Amerykanie brali czynni udział w formowaniu się rządu w Salwadorze, gdzie stanowisko prezydenta i premiera objął gen. Andres Ignacio Menendez. Musiał on podpisać tzw. Kartę Konstytucyjną o szerokich prawach dla opozycji, tak aby tak znaczące przejęcie władzy nie oznaczało wznowienia rządów dyktatorskich. Niepodległy Honduras, zawdzięczający swoją ponowną niepodległość rezolucji OPD niewiele się zmienił od chwili, gdy terytorium tego kraju przejęli zwolennicy nikaraguańskiego dyktatora Somozy w 1950 roku. Na stanowisko prezydenta powrócił Tiburcio Carias Andina, a fotel premiera objął Carlos Alberto Ucles. Wielkie zmiany nastąpiły natomiast we wspomnianej Nikaragui, gdzie po obaleniu Somozy największe poparcie wśród ludu zdobył Juan Bautista Sacasa i Julian Navarro, przywódcy Partii Ludowo-Demokratycznej. Zgromadzili oni bardzo wiele głosów w lutowych wyborach i dlatego też Navarro objął stanowisko premiera, a Sacasę uczyniono prezydentem. Ostatnią zmianą w Ameryce Środkowej jest odzyskanie niepodległości przez okupowaną przez Kostarykę – Panamę, gdzie do władzy doszedł Juan Demostenes Arosemena i Carlos Zavala. W Panamie podobnie jak w Salwadorze podpisano specjalną Kartę Konstytucyjną, gwarantującą więcej praw opozycji.

Front amerykański: I połowa lutego – uwagę przykuwają coraz śmielsze ataki wojsk amerykańskich i brytyjskich dążące do przejęcia kontroli nad strategicznie ważną Wenezuelą. 1.II. – wojska amerykańskie gen. Eisenhowera doprowadzają do wycofania się sił GPMG z Caracas, stolicy Wenezueli, dokąd zmierzają alianci. 2.II. – brytyjski marszałek Ironside udanie kontratakuje pod Porto Velho i zmuszą do odwrotu brazylijską kawalerię.

Flagi nowo powstałych krajów w Ameryce Środkowej.​

Asuncion, nowa siedziba GPMG, 15 lutego; godziny popołudniowe.

Rozmowa Stroessnera z Vargasem.

Vargas: (…)dzięki moim machinacjom nie straciliśmy Brazylii, a i tak muszę bić się w piersi przed opinią publiczną z krajów neutralnych, że nie sfałszowałem wyborów.

Stroessner: Do tej pory się dziwię, że Twoi dowódcy pozwolili Amerykanom utworzyć drugi front w Ameryce Płd., jeszcze trochę i naprawdę będziemy musieli prosić Stalina o azyl. Powinieneś walnąć pięścią w stół i rozstrzelać paru nieudaczników.

Vargas: Camacho nie ma już parę miesięcy odkąd spotkał się ze Stalinem. Nie wiesz co się może z nim dziać?

Stroessner: Pewnie pojechał na wczasy do Szwajcarii, skoro w jego kraju rządzą już inni. Jeszcze nam przyślę pocztówkę, tchórz jeden. Mamy tam swoich ludzi, kojarzysz Vespaziano? Może uda się nam go stamtąd wydobyć.

Vargas: Vespaziano to ambasador Włoch w Zurychu, to ta sama osoba?

Stroessner: Dokładnie, ma on zaufanego dyplomatę w Norwegii, a i przez to my mamy gdzie się schronić, gdyby Stalin chciał nas wywieźć na białe niedźwiedzie.

Vargas: Alfredo, widzę, że przygotowałeś plan i na przegraną GPMG.

Stroessner: Jeżeli wszystko to co robiliśmy do tej pory w Ameryce Płd. runie to nie pozostaje nam nic innego jak prosić o pomoc Stalina, a w przypadku szwindlu z jego strony uciekamy incognito do Norwegii.

Vargas: Wśród fiordów doczekamy późnej starości…

Stroessner: Będziemy tam organizować grupy wywiadowcze, anarchistyczne, terrorystyczne obejmujące swoim zasięgiem główne kraje OPD. Część polityków zaangażowanych w nasze rozbicie w Ameryce Płd. spotka zasłużona kara.

Vargas: Najpierw będą nas musieli wygonić z Asuncion.

Stroessner: Peron też się zabiera z nami. I jeszcze jedno: tak jak i on, tak i Ty, utrzymuj ten sekret w tajemnicy, to nasz kapitał na czarną godzinę (…)

Front wschodni: I połowa lutego – niestety, nie udaje się powstrzymać sowieckich zapędów na północnym odcinku, co spowoduje w niedługim czasie jeszcze mniej szans na powstrzymanie wroga na wiosnę. 1.II. – gen. Kukiel wyszedł obronną reką z kolejnego sowieckiego ataku na Rygę. 5.II. – amerykańskie lotnictwo bombowe dokonuje nalotu na Dniepropietrowsk, ale szybko zostaje przegonione przez sowieckie odrzutowce. 8.II. – początek potężnego natarcia marsz. Woronowa (42 dywizje) na alianckie pozycje pod Rygą, której broni tylko 15 dywizji. 9.II. – Kukiel zatrzymuje atak dywizji Woronowa, ale wtórne natarcie pod wodzą marsz. Żukowa m.in. z udziałem 2 nowoczesnych dywizji pancernych przyczynia się do kresu możliwości obronienia miasta przez sprzymierzonych, alianci wycofują się na południe Łotwy. W tym samym dniu brytyjskie lotnictwo bombarduje Połtawę na Ukrainie. 10.II. – sowiecki marsz. Czistiakow prowadzi do boju ponad 60 dywizji w natarciu na pozycje alianckie pod Orszą, której dowódcą jest czechosłowacki gen. Ingr. 11.II. – mimo świetnej obrony alianci muszą ewakuować się z Orszy w stronę Mołodeczna, do Bobrujska wchodzi 2. Korpus Białoruski gen. Sosnkowskiego, ale nie zdołał obronić miasta przed sowieckim kontrnatarciem i musi wycofać się do Lidy. 13.II. – Orsza zostaje zajęta przez Sowietów, w dalszym ciągu trwa marsz 20 dywizji sprzymierzonych spod Orszy w kierunku na Mołodeczno. 14.II. – dywizje alianckie pomyślnie wycofały się do południowej Łotwy po przegraniu bitwy o stolicę Łotwy. 15.II. – do Rygi wchodzą sowieckie dywizje marsz. Żukowa.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie lutego – utrata Rygi i ogromne niebezpieczeństwo na północnym odcinku, posiłki potrzebne są natychmiast.​

Front południowy: I połowa lutego – śmiały kontratak wojsk alianckich daje nadzieję na wyprostowanie frontu i przejście do głębszego natarcia w stronę ziem austriackich oraz Alp. 1.II. – drogę sprzymierzonym nacierającym na Wiedeń zastępują dwie austriackie dywizje piechoty gen. Pohla, ale zostają one szybko zneutralizowane. 5.II. – alianci ponownie przejmują kontrolę nad Wiedniem, gdzie wchodzi 19 dywizji piechoty pod dow. feldm. Horna. Jednocześnie sprzymierzeni zdobywając Wiedeń otoczyli 6 włoskich dywizji w kotle pod Bratysławą, rozpoczęte natarcie przy współudziale 12 węgierskich dywizji piechoty musiało się skończyć jednak przedwcześnie: wróg czuje się jednak jeszcze mocny. 7.II. – drugi z niemieckich feldmarszałków, Heusinger wkroczył na czele 35 dywizji do Strakonic i jednocześnie osłabił obronę Norymbergi, ale musiał podjąć te ryzyko dla uratowania frontu południowego. Strakonice zostały obronione, ale jego atak z marszu na Linz musi jeszcze poczekać na zwycięstwo. Amerykańskie lotnictwo dokonuje nalotu na Cagliari. 8.II. – węgierskie bombowce usilnie próbują osłabić liczebność włoskich dywizji uwięzionych pod Bratysławą. 9.II. – kolejny amerykański nalot bombowy na Sardynię. 10.II. - trzy czechosłowackie dywizje piechoty (gen. Cihak), korzystając ze wsparcia feldm. Heusingera, któremu w sukurs przyszły główne siły marsz. Krejci z Pilzna atakują włoskie pozycje obronne pod Taborem i odnoszą zwycięstwo. 11.II. – Tabor wyzwolony przez wojska czechosłowackie, a w kotle pod Bratysławą broń składa 6 włoskich dywizji piechoty wskutek nowego natarcia sprzymierzonych. 12.II. – twarda obrona pod Taborem przynosi odparcie ataku wroga. 15.II. – amerykański nalot bombowy na Turyn.

Sytuacja na froncie południowym w połowie lutego – wspaniała passa sprzymierzonych – odzyskanie Strakonic, Tabora, zdobycie Wiednia i jego utrzymanie, kocioł bratysławski i jego likwidacja.​

Front bliskowschodni: I połowa lutego – Brytyjczykom i Polakom walczącym na tym froncie przyświeca obecnie jeden cel – osłabić maksymalnie Irak poprzez wyeliminowanie z wojny Libanu, co się na szczęście udaje wykonać. 1.II. – marsz. Auchinleck wygrywa starcie pod Trypolisem Libańskim, atakując na pozycje wroga z okolic Bejrutu. 6.II. – do Trypolisu Libańskiego wchodzą oddziały brytyjskie, wciąż też trwa marsz sprzymierzonych na Damaszek. 7.II. – marsz. Deverell dowodzący wojskami sprzymierzonych pod Kuwejtem odnosi zwycięstwo nad wojskami irackimi. 9.II. – Irakijczycy próbowali zatrzymać alianckie natarcie na Damaszek, ale przeliczyli się w siłach. 12.II. – kolejne triumfy wojsk brytyjskich i polskich walczących pod Damaszkiem i Karbalą. 13.II. – do Damaszku jako pierwszy wjeżdża brytyjski korpus pancerny gen. Nicholsona, tego samego też dnia całe terytorium Libanu, Syrii, Jordanii i Palestyny przechodzi pod tymczasową okupację Wielkiej Brytanii z ramienia OPD. 14.II. – bitwa o Port Said w Egipcie, gdzie obrona nieprzyjacielska znacząco stopniała wskutek amerykańskich ataków, natarcie marsz. Wavella odniosło swój sukces w postaci wyparcia nieprzyjaciela. 15.II. – czołgi gen. Nicholsona wspaniale się bronią w Damaszku i doczekały one wsparcia ze strony piechoty, polskie oddziały kolonialne również tam zmierzają. Kuwejt zostaje zdobyty i utrzymany przez wojska sprzymierzonych (gen. Platt).

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w chwili kapitulacji Libanu na dzień 13.II.1951 r.​

Front zachodni/afrykański: 1-2.II. – wojska egipskie kontynuują ofensywę w stronę Costermanville w Kongu Belgijskim, gdzie broniący tego terenu alianci nie są w stanie zbyt długo się utrzymać. Również na pograniczu nigeryjsko-kameruńskim pod Gaszaką alianci zostają zmuszeni do odwrotu przez wojska francuskie. Tego dnia Francuzi wchodzą także do Baty, stolicy dawnej Hiszpańskiej Afryki Równikowej, jest to pewnie jedna z ostatnich ofensyw wskutek rosnącej alianckiej przewagi. Na froncie zachodnim francuskie bombowce rozpoczynają naloty na brytyjski reaktor atomowy pod Birmingham, które potrwają blisko dwa tygodnie – rozpocznie to masową ucieczkę ludności z tych terenów zagrożona skutkami promieniowania. 3.II. – walki pod Dortmund, gdzie alianckim dywizjom przeciwstawiają się oddziały marsz. Juina. 4-5.II. – zwycięstwo sprzymierzonych pod Dortmund przybliża ich do opanowania Zagłębia Ruhry. 6.II. – część Zagłębia Ruhry z Dortmund i Ludwigshafen w ręku sprzymierzonych, którzy wprowadzają tam ponad trzydzieści dywizji piechoty (gen. De Witt, feldm. Kroh, feldm. Hansen). Amerykański korpus piechoty gen. Holcomba przygotowuje się do ataku na umocnienia pod Akwizgranem. 7.II. – ofensywa amerykańska w Senegalu przynosi zwycięstwo pod Tambacoundą, wojska francuskie wycofują się do Gwinei. Egipcjanie odnoszą kolejny triumf we wsch. Afryce, tym razem pod Taborą. Alianckie natarcie na Akwizgran przy wsparciu oddziałów z Zagłębia Ruhry kończy się wspaniałym zwycięstwem. 8.II. – wojska amerykańskie przejmują kontrolę nad Fajum, a wraz z tym terenem również nad depresją Al-Kattara i regionem Ain Dalla w Egipcie. 9.II. – zwycięstwo pod Conakry oznacza dla aliantów szansę wkroczenia na tereny Gwinei Fr.; początek amerykańskiej ofensywy w delcie Nilu – bitwa o Tantę; korpus piechoty gen. Browna zatrzymuje egipskie natarcie w stronę Lindi we wsch. Afryce. 10.II. – wojska francuskie gen. Beyrisa usiłują za wszelką cenę wstrzymać amerykańskie parcie w Nigerii – skuteczna obrona Ibadanu. Egipcjanie powstrzymują tego dnia wielce niebezpieczną dla nich ofensywę na Kair. 11.II. – wojska amerykańskie gen. Holcomba wyzwalają Akwizgran – niedoszłą stolicą przyszłego cesarstwa Giraud. 13.II. – korpus piechoty gen. Armstronga zdobywa Tantę w płn. Egipcie, a daleko w Somali Egipcjanie pod wodzą gen. Salima Paszy zajmują Dżibuti, zapewne ostatni sukces armii egipskiej w tej wojnie. Amerykanie rozpoczynają ofensywę w kierunku Az-Zakazik w delcie Nilu; wojska belgijskie odzyskują werwę i również spychają siły egipskie z płn. Konga pod Butą. 14.II. – zdobycie Conakry przez Amerykanów oznacza również początek natarcia na Sierra Leone – atak na Freetown (gen. Vandenberg); polskie wojska kolonialne pod dow. gen. Skuratowicza zdobywają kontrolę nad Yaounde – stolicą Kamerunu; OPD godzi się na tymczasową amerykańsko-polską okupację tego terytorium. Pod Taborą znów górą Egipcjanie, którzy chcą zlikwidować belgijski przyczółek w Ruanda-Urundi. 15.II. – Az-Zakazik zostaje zdobyte przez sprzymierzonych, w stronę Port Said maszerują już Brytyjczycy…

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie lutego – przejęcie kontroli nad częścią Zagłębia Ruhry i opanowanie Akwizgranu mogą okazać się symptomami generalnej ofensywy aliantów.


Jeden z francuskich nalotów na Birmingham.


Aneksja Kamerunu przez USA – 14.II.1951.​

Kronika wojny morskiej​

3.II. – amerykański nalot bombowy na Tarent kończy się niewielkimi uszkodzeniami wśród włoskich niszczycieli; nalot na Valparaiso oznacza dla marynarki chilijskiej utratę dwóch kontrtorpedowców „Isluga” i „Piti” zatopionych przez pilotów bombowców z USS „Bon Homme Richard” i „Bunker Hill”.

4.II. – w Zat. Salerno tonie włoski niszczyciel „Giovanni Bruno” posłany salwą artylerii ciężkiego krążownika USS „New Orleans”.

10.II. – obudziło się z letargu włoskie lotnictwo morskie, które od razu przystąpiło do zadawania sporych strat flocie sprzymierzonych. Na pierwszy ogień poszedł brytyjski transportowiec „Dominion Monarch” zatopiony u wybrzeży Sycylii.

12.II. – trwa ponura seria zadawania strat flocie alianckiej przez włoskich lotników – blisko Malty toną dwa brytyjskie transportowce „Fort Dunvegan” i „Rockall” i jeden amerykański „Lew Wallace”.

14.II. – w Zat. Gabes włoskie lotnictwo posyła na dno dwa amerykańskie niszczyciele „Palisade” i „Humphreys”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.II.1951​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 33 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 282 niszczyciele, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 12 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 10 niszczycieli, 7 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 51 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 19 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.