Polska AAR /od 1936 r./

POLSKA AAR

16-28 lutego 1951

odcinek 321

The Chinese revival
(Chińskie przebudzenie)​

Świat/Kraj​

Koniec drugiego miesiąca 1951 roku zapowiada olbrzymie zmiany polityczne w Afryce i to nie ze względu na kapitulację Egiptu podpisaną przez króla Faruka wobec połączonego dowództwa brytyjsko-amerykańskiego, ale również na prowadzone negocjacje aliantów z Paktem Alpejskim, które w konsekwencji mogą doprowadzić do zawieszenia broni, lecz za cenę pewnych cesji terytorialnych. Włosi domagają się Libii i Tunezji w Afryce, alianci proponują im jeszcze Trynidad i Tobago z posiadłości zamorskich, niewykluczone, że Niemcy będą musieli poczynić również propozycje oddania części swych ziem Austriakom. Negocjacje powinny się zatem zakończyć na początku marca, czas jest nieubłagany i coraz większymi krokami zbliża się wiosna, a wraz z nią spodziewana sowiecka ofensywa.

Na czele czołówek gazet w wielu krajach świata wysuwa się jednak postać Tse-ven Soonga, lidera chińskich nacjonalistów, który korzystając z militarnego zaangażowania OPD w Ameryce, Afryce, Europie i na Bliskim Wschodzie postanawia wymówić postanowienia czongkińskie podpisane po zakończeniu wojny interwencyjnej (1948-1949), zamykając 18 lutego granice przed przedstawicielami OPD i nie wpuszczając jej specjalnego koordynatora, marsz. Li Zongrena z Dem. Rep. Chin. Nie dość na tym, gdyż sojusznicy Nacj. Chin – Junnan i Xibei San Ma postanawiają w obliczu sowieckiego zagrożenia udać się pod opiekę rządu w Czongkingu co oznacza wcielenie tych terytoriów pod kontrolę nacjonalistów. Kolejny punkt zawieszenia broni zostaje zatem złamany, a OPD do tej pory nie zareagowała zbyt pochłonięta likwidacją Paktu Islamskiego i negocjacjami z Włochami czy Austrią. Tse-ven Soong wysuwa także żądania terytorialne wobec Tybetu, co oczywiście spotyka się z odmową. Ostro na fakt aneksji Xibei San Ma i Junnanu zareagowała Dem. Rep. Chin, Indie oraz Japonia, bojąc się możliwości wybuchu kolejnej wojny w tym regionie.

Aneksje Xibei San Ma (22.II.) i Junnanu (25.II.) będącego wciąż pod nominalną brytyjską kontrolą przez rząd Nacj. Chin – odrzucone żądania terytorialne przez Tybet.


Zdobycie Kairu przez wojska amerykańskie – kapitulacja wojsk egipskich w Afryce.​

W Europie alianci na razie oddychają z ulgą jeśli chodzi o front wschodni. Uwaga ta głównie dotyczy nie przeprowadzania przez Sowietów żadnych znaczących ataków na pozycje sprzymierzonych, choć oczywiście dochodzi do podpisania kapitulacji Łotwy w dniu 16 lutego, co w znaczącym stopniu osłabia i tak nadwątlone siły alianckie na północnym odcinku tego frontu. Z tego też powodu determinacja w szybkości podpisania rozejmu z Paktem Alpejskim przełoży się wkrótce na pomoc militarną dla najbardziej zagrożonych sowieckim natarciem odcinków frontu wschodniego.

Kapitulacja wojsk łotewskich.​

Londyn, 26 lutego;

Churchill w rozmowie z min. spr. zagr. Selwynem Lloydem.

Churchill: (…)Tse-ven Soong zaczyna gryźć rękę, która go żywiła i ochroniła przed wchłonięciem przez chińskich demokratów, ale może uda się nam jego sprawę wykorzystać dla naszych korzyści.

Lloyd: Czyli mój plan ma szansę akceptacji?

Churchill: Możemy zasugerować wysunięcie żądań terytorialnych wobec Turkiestanu przez rząd Nacj. Chin, a tym samym skonfliktowanie tych dwóch państw. Wiadomo co to będzie oznaczać.

Lloyd: Lekka modyfikacja ze strony Pana Premiera, ja jeszcze wciągnąłbym w ten konflikt Mongolię, co w końcu postawi Stalina pod ścianą.

Churchill: Myślę, że możemy zaproponować wykonanie tej delikatnej misji jednemu z naszych wiernych sojuszników, kojarzycie postać Becka?

Lloyd: Były minister spraw zagranicznych Polski i kandydat do objęcia fotela przewodniczącego OPD. Na czym miałaby polegać jego rola?

Churchill: Maniu nie musi się o niczym dowiadywać, bo jeszcze gotów wszystko zatrzymać. Otóż: możemy obiecać Tse-ven Soongowi zatrzymanie ziem Xibei San Ma i Junnanu za zgodą OPD, jeśli ruszy przeciw Mongolii bądź Turkiestanowi. Rola Becka polegałaby na uświadomieniu Soongowi korzyści wynikających ze znacznego powiększenia terytorium Nacj. Chin.

Lloyd: Jeżeli dowie się o tym Maniu, to nie skończy się na zwykłej krytyce naszych poczynań, co może odbić się i na Polakach.

Churchill: Nie od dziś wiadomo, że tak naprawdę mózgiem tej całej zafajdanej operacji GPMG przeciw naszemu sojuszowi jest Stalin, więc ryzykujemy kolejną anatemę w Europie albo znaczące ułatwienie naszym sojusznikom przetrwania jeszcze paru miesięcy na froncie wschodnim. Soong tak naprawdę może stracić tylko ziemie Xibei San Ma, jako, że jego okręg jest enklawą pośród terytorium Dem. Rep. Chin. i Sowieci nie mogą mu zagrozić w bezpośredni sposób.

Lloyd: Z tego co się orientuje Beck na stałe przebywa w Luandzie jako polski min. ds. kolonii, więc raczej nie będziemy go tu ściągać, pofatyguje się do niego osobiście.

Churchill: Najlepiej rozmawiać bez świadków, posłałbym tam Edena ale to on był w końcu autorem sławetnej interwencji, a Beck jest równie doświadczony co Eden. Przekaż Beckowi, że ma pełne poparcie Wielkiej Brytanii, ale niech nie próbuje kierować agresji nacjonalistów przeciw demokratom, bo to nam nic nie przyniesie. Jeśli misja Becka zakończy się powodzeniem, mamy Stalina w szachu! (…)

Front wschodni: II połowa lutego – statyczna obrona sprzymierzonych plus nie podejmowanie przez stronę sowiecką żadnych poważniejszych ataków pozwala żyć nadzieją na trwałą stabilizację linii frontu. 16.II. – tego dnia Sowieci oficjalnie wcielają posiadane przez siebie ziemie łotewskie do ZSRR. Pozostałe tereny (głównie Kurlandia) zostaje pod kontrolą wojsk alianckich, głównie polskich, amerykańskich i litewskich. 24.II. – Bobrujsk zostaje na kilka godzin przejęty przez 2. Korpus Białoruski gen. Sosnkowskiego, ale sowieckie natarcie zmusza Polaków do wycofania się pod Lidę.

Sytuacja na froncie wschodnim na koniec lutego – aneksja Łotwy przez ZSRR, stabilizacja linii frontu.​

Front amerykański: II połowa lutego – oddziały alianckie kontynuują marsz na Caracas, tak samo jak Amerykanie, którzy po wylądowaniu na Marajo kierują się w stronę wsch. Brazylii.
Bez poważniejszych bitew w tej części miesiąca. 20., 24.II. – amerykańskie naloty lotnicze na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. 21.II. – atak amerykańskiego lotnictwa na argentyńską bazę marynarki w Bahia Blanca.

Sytuacja na froncie amerykańskim na koniec lutego – marsz na Caracas i wsch. Brazylię.​

Front bliskowschodni: II połowa lutego – wojska brytyjskie po przejęciu ziem Libanu maszerują na Irak w kierunku płn-wsch., do walki o rozbicie Iraku przyłączają się coraz liczniej oddziały amerykańskie. 16.II. – natarcie marsz. Auchinlecka doprowadza do odrzucenia wojsk irackich spod Hims w Syrii, pod Kuwejtem Irakijczykom udało się zmusić Brytyjczyków do odwrotu. 19.II. – oddziały irackie ponownie odrzucają sprzymierzonych pod Kuwejtem, z każdym dniem blisko granic Iraku pojawia się coraz więcej dywizji amerykańskich. 23.II. – brytyjski marszałek Montgomery rozpoczyna kolejną ofensywę w stronę płd. Iraku. 24.II. – amerykański desant w Kuwejcie dyw. gen. Daniela na krótko przejmuje to miasto. 25.II. – utrata Aleppo w Syrii na rzecz irackiego korpusu piechoty pod dowództwem gen. Silu. 28.II. – gen. MacFarlane wchodzi z wojskiem do Karbali w zach. Iraku ale zostaje szybko wyparty przez oddziały wroga.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim na koniec lutego – koncentracja wojsk brytyjsko-amerykańskich na granicy Iraku, działania zaczepne pod Karbalą i Kuwejtem.​

Front południowy: II połowa lutego – sprzymierzeni całe swoje siły poświęcają na rozwinięciu ofensywy na Linz i w ten sposób dzięki utrzymaniu Wiednia i Linza zmusić Austrię i Włochy do podpisania zawieszenia broni, wszyscy oczekują, że będą to ostatnie 2 tygodnie walk na froncie południowym. 16.II. – atak 11 dywizji włoskich na 3 dywizje czechosłowackie pod Taborem zmusza te ostatnie do wycofania się w stronę Brna. Tego samego dnia sprzymierzeni tracą kontrolę nad Taborem. 17.II. – początek ofensywy alianckiej w kierunku Linza pod dowództwem feldm. Horna i Heusingera. (ponad 50 dywizji piechoty), zwycięska batalia umożliwi zamknięcie kotła pod Taborem. 19.II. – zacięte walki pod Linzem przeciw 5 dywizjom marsz. Caballero. 20.II. – francuski nalot bombowy na pozostający pod aliancką kontrolą Wiedeń. 21.II. – zniszczenie jednego z węgierskich dywizjonów bombowych przez francuskie myśliwce nad Morawami; niemiecki korpus piechoty gen. Borchersa odzyskuje kontrolę nad Bratysławą, wskutek ciągłych walk pod Linzem kompletnej eliminacji ulegają 2 czechosłowackie dywizje. 27-28.II. – najcięższa batalia o Linz zakończona zwycięstwem wojsk alianckich i coraz rychlejszym zamknięciem kilku włoskich dywizji w kotle pod Taborem.

Sytuacja na froncie południowym na koniec lutego – ofensywa na Linz, odzyskanie Bratysławy, możliwość utworzenia kolejnego kotła wojsk włoskich.​

Front zachodni/afrykański: 16.II. – feldm. Hansen oraz feldm. Kroh korzystając z niewielkiego wsparcia Amerykanów rozpoczynają natarcie w stronę Essen, gdzie odnoszą zwycięstwo nad oddziałami marsz. Juina. W tym samym dniu wojska belgijskie zatrzymują ofensywę wojsk egipskich na Costermanville w Kongu. 17-18.II. – francuskie naloty bombowe na bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven, na szczęście bez strat. 17.II. – dywizje francuskie z odwodów dochodzą pod Essen i próbują przeciwdziałać alianckiemu natarciu, bezskutecznie. 18.II. – brytyjski desant w postaci korpusu piechoty gen. Becketta zdobywa Akrę, stolicę Złotego Wybrzeża; pod Kairem ciężkie walki doprowadzają w końcu do zwycięstwa Amerykanów. 19.II. – egipski gen. Soliman rozpoczyna jedną z ostatnich zapewne ofensyw w Kongu, wygrywając starcie z Belgami pod Costermanville; Port Said w ręku Brytyjczyków, którzy zdobyli miasto i port za sprawą gen. Matby’ego. Odparł on również kontratak sił egipskich. 20.II. – wyzwolenie Freetown, stolicy Sierra Leone przez wojska amerykańskie. 21.II. – zatrzymanie amerykańskiego natarcia w stronę Luksor, nieudana próba obejścia pozycji wojsk egipskich. 22.II. – 14 dywizji feldm. Kroha przejmuje kontrolę nad Essen i całością Zagłębia Ruhry powstrzymując francuskie kontrnatarcie. Wojska kanadyjskie i amerykańskie pod dow. gen. Collinsa i Trezzani zdobywają Kair, Egipcjanie w tym czasie odnoszą triumf nad oddziałami aliantów w Afryce Wschodniej pod Lindi i Taborą. Francuskie lotnictwo kolejny raz bombarduje brytyjski reaktor atomowy pod Birmingham. 23.II. – Amerykanie przyjmują kapitulację wojsk egipskich w Kairze podpisaną przez króla Faruka na mocy której przejmują kontrolę nie tylko nad ziemiami egipskimi, ale również Sudanem i Afryką Wschodnią. Somaliland zostaje na powrót oddany pod jurysdykcję brytyjsko-polską. Rodezja wykorzystując fakt zagarnięcia przez Amerykanów Afryki Wsch. sama zajmuje port w Lindi. Francuskie lotnictwo bombowe atakuje aliantów pod Schweinfurt w środkowych Niemczech. W Nigerii trwają walki o Port Harcourt, skąd wypierany jest francuski korpus piechoty gen. Hugo. 24.II. – kolejny dzień nalotu lotnictwa francuskiego na Schweinfurt. 25.II. – Siguiri w Gwinei Fr. przejęte przez amerykańską dywizję pancerną gen. Vandenberga. 25-26.II. – następujące po sobie francuskie naloty bombowe na reaktor w Birmingham. 27.II. – francusko-amerykańskie walki powietrzne nad niebem Brukseli; wyzwolenie całości terytorium Gwinei Fr. przez Amerykanów – zdobycie Labe (dyw. gen. Manneriniego), gen. Vandenberg wkracza wraz z czołgami do Sikasso (Górna Wolta). 28.II. – francuski nalot bombowy na Plymouth; Amerykanie rozpoczynają natarcie w stronę Porto-Novo; wojska belgijskie gen. de Boussu przejmują kontrolę nad Batą i atakują wojska francuskie pod Doualą. Pod Freetown w Sierra Leone wojska amerykańskie udanie bronią się wobec benińskiego kontrataku.

Sytuacja na froncie zachodnim na koniec lutego – przejęcie kontroli nad Essen i ustabilizowanie linii frontu w Belgii to główne wydarzenia z drugiej połowy tego miesiąca.

Kronika wojny morskiej ​

17-18.II. – seria nalotów francuskiego lotnictwa na bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven kończy się niewielkimi uszkodzeniami portu.

20.II. – samoloty z lotniskowca USS „Kearsarge” doprowadzają do zatonięcia w bazie w Valparaiso chilijskiego niszczyciela „Minchinmavida”.

21.II. – amerykański nalot bombowy na argentyńską bazę marynarki wojennej w Bahia Blanca zmusza okręty stacjonujące w bazie do jej opuszczenia.

22.II. – bitwa morska w Zat. Bahia Blanca między głównymi siłami Argentyny a jedną z flot amerykańskich zakończona ucieczką argentyńskich okrętów.

24.II. – kolejny nalot bombowy na Valparaiso: lotnicy z USS „Panama Canal” i USS „Constitution” zatapiają dwa chilijskie niszczyciele – „Nuestra Senora” oraz „Divisadero”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-28.II.1951​

Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Chile – 1 lekki krążownik, 36 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 285 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 1 okręt podwodny.
Wielka Brytania – 5 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 12 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 10 niszczycieli, 7 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 12 lekkich krążowników, 51 niszczycieli, 1 okręt podwodny i 19 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 marca 1951

odcinek 322

The time of breakthroughs
(Czas przełomów)​

Świat/Kraj​

Organizacja Paktu Demokratycznego pozostawiła wolną rękę nowo powstałym krajom w Ameryce Środkowej, mimo iż tak naprawdę powstały one z jej nadania. Do tej pory żadne z tych państw nie zdecydowało się na ponowne wstąpienie do OPD, mając w pamięci jej przyzwolenie na dokonanie nalotów atomowych na Paryż i Moskwę w 1950 roku. Po zakończeniu IV wojny światowej istotną sprawą stanie się zatem zastąpienie skompromitowanej tym faktem OPD - nową organizacją, która będzie w stanie zaspokoić interesy wielkich mocarstw i mniejszych państw. Pojawiają się już pierwsze pomysły pochodzące z krajów skandynawskich, aby zawiązać coś w stylu Organizacji Krajów Niezaangażowanych, które po wyjściu z jakichkolwiek sojuszy militarnych poświęcą się formowaniu paktów natury gospodarczo-ekonomicznej. Siłą rzeczy za pierwszych członków w Europie można by już uznać obok krajów skandynawskich Szwajcarię i Irlandię, jednakże do pełnego sfinalizowania tego projektu potrzeba jeszcze wiele starań. Niektóre kraje pozaeuropejskie już zainteresowały się tym projektem, m.in. Afganistan i Filipiny.

Trwają gorączkowe rozmowy między przedstawicielami sojuszu alianckiego i Paktu Alpejskiego, które dotyczą już ustaleniu momentu przerwania ognia na froncie południowym. Cesje terytorialne jakie proponują alianci satysfakcjonują Włochów, dlatego też pewnikiem będzie fakt zawieszenia broni w połowie marca. Póki co trwają jeszcze regularne boje na odcinku od Bawarii po Burgenland.

W Gwatemali, jednym z nowo wyzwolonych krajów przez OPD po usunięciu lewicowego reżimu Arbenza Guzmana dochodzi do przedterminowych wyborów parlamentarno-prezydenckich, które kończą się zwycięstwem sił prawicowych. Przyczyną szybkich wyborów jest panujący bałagan konstytucyjny, a także sprawa ponownego przystąpienia do OPD, co forsują demokraci. Partia Demokratyczna musi zatem ustąpić miejsca ugrupowaniom nacjonalistycznym, którym przewodzi postać gen. Eduardo Villagrana Arizy. Został on szefem rządu. Prezydentem Republiki Gwatemalskiej wybrano prof. Ramona Buenaventure Pinedę.

Zwycięstwo prawicy w wyborach w Gwatemali – 2.III.1951.​

OPD coraz bardziej przygląda się też problemowi Nacj. Chin, które zaczynają sobie lepiej poczynać na arenie międzynarodowej. Rząd z Czongkingu wysuwa w dniach od 1 do 15 marca żądania terytorialne wobec Dem. Rep. Chin, Tybetu i Turkiestańskiej Republiki Ludowej. Nie mają one oczywiście szans powodzenia, a Nacj. Chiny odmawiając wpuszczenia przedstawicieli OPD na swoje terytorium sam stawia się poza nawias umiejętnych działań dyplomatycznych. Do niezwykle symptomatycznego spotkania dochodzi w Delhi, gdzie wysłannik Tse-ven Soonga, Chen Jun-Yang spotyka się z przedstawicielem sojuszu alianckiego, Józefem Beckiem, który zgodził się podjąć brytyjską misję wciągnięcia nacjonalistów do wojny przeciw ZSRR.

Delhi, 13 marca;

Z rozmowy Chen Jun-Yanga z Józefem Beckiem.

Beck: (…)premier Churchill uważa, że w obecnej sytuacji potrzebujecie odzyskania ziem na Zachodzie, aniżeli angażować się w konflikt z Dem. Rep. Chin.

Chen Jun-Yang: Tse-ven Soong życzył by sobie, abyście jeżeli istotnie reprezentujecie stronę brytyjską, dali do zrozumienia premierowi, by usunął wojska brytyjskie z okręgu Kunming.

Beck: Myślę, że jest to wykonalne, ale z waszej strony chcielibyśmy byście skupili się na ograniczeniu żądań terytorialnych do Mongolii i Turkiestanu, krajów, których decydentami są Sowieci.

Chen Jun-Yang: A jakąż mamy gwarancję, że tzw. demokraci nie wbiją nam noża w plecy. Przecież ich sojusz z Koreą może mieć zabarwienie nie tylko antyjapońskie.

Beck: Wielka Brytania jest w stanie wam obiecać zaocznie ziemie Tybetu, a także kontrolę nad Nepalem i Bhutanem jeśli tylko ruszycie w stronę ZSRR.

Chen Jun-Yang: Sądzę, że OPD raczej o naszej sprawie nie wie?

Beck: Istotnie, reprezentuje w tym momencie punkt widzenia premiera Churchilla.

Chen Jun-Yang: Jakie zatem będzie stanowisko OPD, jeśli do Tybetu wejdą nasze armie?

Beck: Myślę, że nie będzie już mowy o powtórzeniu modelu interwencji, po tym co spotkało tą organizację w 1949 roku. Rozpad przyczynił się wówczas do jej kryzysu, który trwa do dzisiaj.

Chen Jun-Yang: Musimy mieć waszą akceptację naszych żądań terytorialnych odnośnie zdobytych ziem na Sowietach. Tse-ven Soong chciałby widzieć w granicach Chin całą Azję Centralną i Mongolię, pomijając oczywiście rdzenne ziemie chińskie w Tybecie i Turkiestanie.

Beck: Stanowisko USA może być nieco większym problemem aniżeli chyląca się do upadku OPD.

Chen Jun-Yang: Proszę zatem przekazać nasze stanowisko Churchillowi i wykonać pierwszy krok w celu przekazania nam Kunmingu. Do was również należy przekonanie USA, że tylko nasz udział w wojnie przeciw Sowietom może przynieść wam ulgę na froncie wschodnim (…)

Front bliskowschodni: I połowa marca – coraz większa ilość dywizji amerykańskich zasila region Bliskiego Wschodu, a w szczególności ziemie palestyńskie, libańskie i jordańskie, samych działań wojennych niewiele. 1.III. – wojska irackie rozbijają opór sił alianckich pod Karbalą, alianci wycofują się do Jordanii. 10.III. – do zdobytego przez sprzymierzonych Damaszku wchodzą 1. i 2. Polski Korpus Kolonialny pod dow. gen. Bittnera i Dembińskiego wzmacniając obronę tego terytorium. 12.III. – amerykański korpus piechoty gen. Hodgesa zdobywa Kuwejt, ale nie jest w stanie utrzymać miasta wobec huraganowego ognia wojsk irackich. Rozpoczyna się zatem odwrót.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w I połowie marca – przygotowania Wielkiej Brytanii do powołania nowych rządów w Jemenie i Omanie, reorganizacja wojsk alianckich, walki pod Kuwejtem.​

Front wschodni: I połowa marca – rozpoczyna się ostatni miesiąc ciężkiej zimy na froncie, a alianci nadal utrzymują w miarę stabilne pozycje na poszczególnych odcinkach. Wojska sowieckie przeprowadzają reorganizację czekając na polepszenie się warunków atmosferycznych. 11.III. – nieoczekiwany atak 25 dywizji sowieckich marsz. Kulika z rejonu Czerkasów w stronę Winnicy, gdzie broni się tylko 10 ukraińskich dywizji piechoty. Kontratak 45 dywizji alianckich w stronę Czerkasów nie przynosi powodzenia i trzeba to natarcie zatrzymać. Ukraińcy wycofują się zatem z Winnicy w stronę Tarnopola (gen. Kinzel). Czyżby ta sowiecka ofensywa zapowiadała rozpoczęcie większej na wiosnę?

Sytuacja na froncie wschodnim w I połowie marca – sowiecka ofensywa w stronę Winnicy budzi aliantów ze spokojnego snu zimowego.​

Front amerykański: I połowa marca – alianci zaczynają coraz bardziej dominować na danych odcinkach tego frontu, czego dowodem są ich działania na Karaibach i kontynencie południowoamerykańskim. 3.III. – początek amerykańskiego desantu na Santiago, położone w północnej części Dominikany; amerykański nalot bombowy na Valparaiso w Chile. 4.III. – Brytyjczycy desantują się z kolei w Zat. Maracaibo, gdzie rozbijają słaby opór wojsk brazylijsko-wenezuelskich. 6.III. – Amerykanie wkraczają do dominikańskiego Santiago w sile sześciu dywizji (gen. Sultan, Dean, Du Bose), w przygotowaniach ofensywa w stronę Santo Domingo i Port-au-Prince. 7.III. – opanowanie Maracaibo przez wojska brytyjsko-amerykańskie pod dow. gen. Powella. 9.III. – pod Maracaibo lądują dwie dywizje kanadyjskie; kolejny nalot amerykański na Valparaiso, bazę chilijskiej marynarki wojennej. 12.III. – niespodziewany desant wojsk brytyjskich pod Caracas (gen. Foster) i zdobycie stolicy Wenezueli przesądza o losach tego kraju, a także o okrążeniu 5 brazylijskich dywizji piechoty gen. Contrerasa pod Barquisimeto. 13.III. – oficjalna aneksja Wenezueli przez władze brytyjskie przy akceptacji OPD. 14.III. – kolumbijski gen. Castaneda Sanchez powstrzymuje natarcie wojsk brytyjskich na Barranquillę. 15.III. – drugie natarcie sprzymierzonych na Barranquillę przynosi im zwycięstwo.

Kapitulacja Wenezueli – 13.III.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim w I połowie marca – upadek Wenezueli; desant amerykański na Dominikanie, ofensywa w kierunku Kolumbii.​

Front południowy: I połowa marca – koncentryczne ataki w kierunku Linzu i Grazu przynoszą o tyle pozytywne skutki w stosunku do sił włosko-austriackich, że powstrzymują one dalsze natarcia w kierunku ziem czechosłowackich. 1.III. – tego dnia ponad 30 dywizji alianckich wchodzi do Linzu (feldm. Heusinger) biorąc w pułapkę pod Taborem 4 włoskie dywizje piechoty. Zostały one szybko zmuszone do kapitulacji. Przy okazji również odparto kilka ataków nieprzyjaciela na pozycje sprzymierzonych pod Linzem. 4.III. – Tabor odzyskany przez wojska czechosłowackie, gdzie weszły trzy dywizje. 5.III. – początek węgierskich bombardowań pod Linzem. 7.III. – Węgrzy tracą kolejny dywizjon bombowy w walkach nad Innsbruckiem z lotnictwem austriackim. 8.III. – atak 12 dywizji węgierskich (marsz. Szombathelyi) w stronę Grazu to kolejne natarcie mogące służyć jako doskonała karta przetargowa w negocjacjach toczonych między aliantami a Paktem Alpejskim, atak węgierski rozwija się pomyślnie, ale alianci tracą podczas niego dwie dywizje. 9.III. – Niemcy powstrzymują włoskie natarcie w stronę Norymbergi. 10.III. – walki powietrzne nad Wiedniem między lotnictwem amerykańskim a austriackim. 11.III. – zacięte walki o przejęcie kontroli nad Grazem zakończone zwycięstwem sił alianckich. 12.III. – zdobycie Grazu przez wojska węgierskie, a z drugiej strony frontu natarcie wojsk czechosłowackich marsz. Krejciego w stronę Norymbergi likwiduje możliwość obejścia pozycji sprzymierzonych przez Francuzów bądź Włochów. 15.III. – zawieszenie broni na froncie południowym weszło w życie o godz. 23.00.

Sytuacja na froncie południowym w I połowie marca – likwidacja kotła pod Taborem, ofensywa w stronę Grazu, utrzymanie Linza, natarcie na Norymbergę.​

Front zachodni/afrykański: 1.III. – kilkanaście dywizji amerykańskich, kanadyjskich i belgijskich zgromadzonych w okolicach Lagos rozbija opór Francuzów pod Ibadanem w środkowej Nigerii; francuski nalot bombowy na brytyjski reaktor atomowy pod Birmingham. 2.III. – korpus pancerny gen. Vandenberga wypiera wojsk francuskie z Kankan we wsch. Gwinei, w międzyczasie dochodzi do desantu 20 dywizji pod Konakry. Nad niebem Blackpool dochodzi do intensywnych walk lotniczych między lotnictwem francuskim i brytyjskim. 3.III. – w tym dniu dochodzi do ataku amerykańskiej piechoty gen. De Witta na pozycje francuskie pod Kolonią, który to wspiera około 20 dywizji sprzymierzonych z pozycji w Zagłębiu Ruhry. Francuzi jednak stawiają twardy opór, co sprawia, że nie udaje się przełamać ich obrony, w dodatku wspartej umocnieniami. 4.III. – Belgowie przedzierają się przez pozycje wroga pod Port Harcourt w Nigerii, skąd zostaje wyparty korpus piechoty gen. Hugo. 5.III. – francuska piechota gen. Francoisa wycofuje się spod Porto Novo, stolicy Beninu-Sahel. 6.III. – wyzwolenie Gwinei przez wojska amerykańskie po opanowaniu Kankan. 7.III. – kolejne dywizje brytyjskie desantują się na Złotym Wybrzeżu, trwa marsz w głąb lądu. 8.III. – czołgi gen. Vandenberga rozbijają pod Bouake wojska francuskie – ofensywa na Abidżan niezagrożona. 9-10.III. – Nigeryjczycy powstrzymują marsz Francuzów pod Doualą w Kamerunie i sami groźnie kontratakują, polska dywizja kolonialna gen. Skuratowicza po dotarciu do Nkongsamba, kieruje się w stronę wsch. Nigerii. W płd. Niemczech nieoczekiwana francuska ofensywa w stronę Norymbergi kończy się odwrotem sił Bundeswehry. 11.III. – do Norymbergi wchodzą wojska francuskie, już niedługo rozpocznie się kontratak sprzymierzonych. 12.III. – kolejna zwycięska batalia pod Doualą wygrana przez wojska nigeryjskie. 13.III. – brytyjski korpus piechoty gen. Becketta zajmuje Kumasi na Złotym Wybrzeżu; Nigeryjczycy pod wodzą gen. Ifaguny okrążają francuską piechotę gen. Bissagueta pod Maroua blisko jez. Czad, ale nie są w stanie utrzymać pozycji pod Maiduguri i wycofują się z powrotem do Kamerunu. 14.III. – kolejne zwycięstwo wojsk belgijskich pod Port Harcourt; kolejny francuski nalot lotniczy na Birmingham. 15.III. – Norymberga odzyskana przez siły Bundeswehry, która po godzinie zostają ponownie wyparte z miasta. W stronę miasta idą cały czas oddziały czechosłowackie.

Sytuacja na froncie zachodnim w I połowie marca – nieudane natarcie na Kolonię, groźne francuskie kontrataki w kierunku Norymbergi.​

Kronika wojny morskiej​

3.III. – wielki nalot amerykańskiego lotnictwa z lotniskowców „Randolph”, „Bunker Hill”, „Alf Landon”, „Hornet”, „Kearsarge”, „Bon Homme Richard”, „Shangri-La”, „Reprisal”, „Midway”, „Leyte” i „Lake Champlain” na bazę w Valparaiso przynosi im zysk w postaci zatopienia 14 chilijskich niszczycieli oraz pancernika „Almirante Latorre”. Po dwa chilijskie niszczyciele zatapiają lotniskowce „Hornet”, „Shangri-La” i „Reprisal”, a są to odpowiednio „Amareo”, „Orlando”, „Pique de Cache”, „Morinigo Vazquez”, „Albatros” i „Muara”. Pancernik „Almirante Latorre” pada ofiarą bombardowań z USS „Randolph”, lotnicy z tego lotniskowca zatapiają też niszczyciel „Alberto Pereira”. Na dno zatoki Valparaiso opadły na zawsze również niszczyciele „Pedro Qam”, „Alto Nevado”, „Omicron”, „Puychue”, „Ernesto Balzo”, „del Oro” i „San Rafael”.

8.III. – blisko wybrzeży Korsyki tonie amerykański transportowiec „Holland Thompson” zatopiony przez włoski niszczyciel „Giuseppe Miraglia”.

9.III. – niemiecka marynarka wojenna traci dwa okręty podwodne w Zat. Gabes za sprawą włoskich ataków, „U-2” zostaje posłany na dno przez włoski niszczyciel „Ugolino Vivaldi”, a „U-13” zostaje zniszczony przez „Giuseppe Miraglia”, który zdołał szybko dostać się w pobliże wybrzeży Tunezji. Valparaiso kolejny raz pod bombami, gdzie toną dwa kolejne chilijskie niszczyciele – „Nera” i „Quadria” zniszczone przez lotnictwo amerykańskie z USS „Kitty Hawk” i „Constelation”. Inne włoskie niszczyciele operujące w Zat. Gabes, a mianowicie „Euro” i „Giuseppe Sirfori” udanie torpedują dwa amerykańskie niszczyciele – „Division” i „Change”. Zat. Gabes staje się powoli niebezpieczna dla alianckich okrętów.

10.III. – kolejne straty alianckiej floty w Zat. Gabes – trzy włoskie niszczyciele „Pleiadi”, „Polluce” i „Pallado” doprowadzają do zwabienia w pułapkę amerykańskiego niszczyciela „Zachary” i dwóch transportowców „James Gunn” i „Ruben Dario”. Wszystkie te jednostki zostają posłane na dno. Chilijska marynarka wojenna usiłuje stawić czoła Amerykanom w Zat. Moreno, ale zostaje zmuszona do odwrotu. W Zatoce Tarentu tonie zaś brytyjski lekki krążownik „Calypso” storpedowany przez włoskiego niszczyciela „Polluce”, który zmierzał właśnie z wybrzeży Tunezji do bazy.

11.III. – Zat. Syrta staje się grobem dla brytyjskiego transportowca „Ben Nevis”, który miał nieszczęście spotkać na swojej drodze włoski niszczyciel „Giuseppe Miraglia”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.III.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 lekki krążownik, 52 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 301 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 10 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 3 okręty podwodne i 23 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 marca 1951

odcinek 323

The mysterious contract
(Tajemnicza umowa)​

Świat/Kraj​

16 marca 1951 roku wszedł w życie traktat pokojowy między Paktem Alpejskim a sojuszem alianckim, nazywanym Układem Bezpieczeństwa. Warunki tego układu oznaczają, że Włochy jako przywódca Paktu Alpejskiego w zamian za zakończenie agresywnych działań wojennych przeciw państwom OPD otrzymają Trypolitanię z Cyrenajką i Fezzanem czyli inaczej mówiąc Libię, a także Tunezję. Dodatkową ich zdobyczą jest też przekazanie wysp Trynidadu i Tobago. Alianci postawieni pod ścianą z powodu kończącej się zimy i niebezpieczeństwa wielkiej ofensywy sowieckiej musieli zaproponować Paktowi Alpejskiemu znaczące ustępstwa, by chociaż próbować ustabilizować front wschodni za pomocą zluzowanych dywizji do czasu rozprawienia się z Francją Giraud. Jest to zatem pokój nie taki jaki chciało się zawrzeć, ale taki, którego zawarcie wymusiła konieczność szybkiego działania.

Nowe granice Włoch po zawarciu pokoju z aliantami.​

W tym samym dniu Zgromadzenie Ogólne OPD zaakceptowało kolejną rezolucję RB o obdarzaniu niepodległością terytoriów państw zajętych przez armię brytyjską i amerykańską. Skupiono się tym razem na Afryce i Bliskim Wschodzie, jako, że sytuacja tam się już powoli normuje. Postanowiono że terytorium mandatowe p.n. Sahara Zachodnia podlegające Stanom Zjednoczonym na okres 30 lat od jego powołania zostanie przekazane restytuowanemu Sułtanatowi Maroka z tym jednak zapisem, że Sahara Zach. nie będzie bezpośrednio włączona do tego kraju, a Maroko będzie sprawować kontrolę nad tym terenem na mocy mandatu OPD. Oznacza to oczywiście, że Maroko automatycznie przystępuje do OPD, aby móc sprawować ten mandat. Taki był warunek przejęcia tego pustynnego terytorium. Na tron powraca zatem sułtan Mohammad V, a premierem pozostaje Marcel Peyrouton. Kolejnym krajem wyzwolonym przez rezolucję OPD jest Republika Sierra Leone, w której władzę przejęli bracia, Milton i Albert Margai, z których ten pierwszy objął stanowisko prezydenta, a drugi premiera. OPD nie przychyliło się do przyłączenia jakiejkolwiek części dawnej Gwinei Fr. do terytorium Sierra Leone, na co nalegał prezydent Margai.

W Chartumie uroczyście proklamowano Wolne Państwo Sudan na wzór niedawno powstałego Wolnego Państwa Mozambik na południu Afryki (18.III.1948) i w odróżnieniu od okresu bycia dominium w latach 1948-1950. Władzę w Sudanie sprawować będą jednak Brytyjczycy, prezydentem zostaje sir George Stewart Symes, a premierem sir Herbert Huddleston. Sudan zastanawia się nad wstąpieniem w szeregi OPD, ale jego ewentualny udział w organizacji zacznie się pewnie od złożenia skargi na Wielką Brytanię w związku z jej pierwszą w historii próbą atomową w regionie Dar Fur, gdzie doszło do poważniejszego niż przypuszczano skażenia terenu. Kolejnym krajem wyzwolonym przez OPD jest Królestwo Egiptu, gdzie władzę zachował król Faruk, ale przekształceniom uległ rząd, którego premierem zostaje wybitny ekonomista i liberał, Abdulhamid Badawi Pasza. Egipt postanawia raz na zawsze wyrzec się nacjonalizmu panarabskiego, przy czym jego udział w OPD i sojuszu alianckim ma dwojakie znaczenie: zabezpieczenie przed zagrożeniem ze strony Włoch i możliwość uzyskania Płw. Synaj wraz z okręgiem Gazy od Wielkiej Brytanii, co ma miejsce już 24 marca. Egipt godzi się na militarną obecność Wielkiej Brytanii w Strefie Kanału Sueskiego, sprawa przekazania tego terenu pod jurysdykcję Egiptu będzie jeszcze przedmiotem dyskusji na Zgromadzeniu Ogólnym OPD.

Ostatnimi krajami wyzwolonymi na mocy rezolucji OPD stają się Sułtanat Jemenu i Sułtanat Omanu, położone na południu Płw. Arabskiego. One podobnie jak Egipt, automatycznie stały się członkami OPD z racji obecności w rządach tych państw brytyjskich doradców ekonomicznych i wojskowych, jakkolwiek trony zachowali Yahya al-Hamid z Jemenu i Said ibn Timur z Omanu. Dokonało się pełne zjednoczenie Jemenu, ponieważ do tzw. terytorium Sany włączono okręg adeński i Hadramaut, natomiast Oman postanowiono połączyć z szeregiem szejkanatów Zatoki Perskiej.

Nowo wyzwolone kraje w Afryce i na Bliskim Wschodzie – stan na 16.III.1951.​

18 marca Wielka Brytania w umowie z chińskimi nacjonalistami wycofała wszelkie siły zbrojne z okręgu Kunming i przekazała ten teren pod jurysdykcję rządu Tse-ven Soonga. To ukłon w stronę podrażnienia ambicji terytorialnych Nacj. Chin w celu ich wyładowania na Sowietach i ich sojusznikach. O tym aspekcie podpisanej umowy oczywiście nikt nie wie poza zainteresowanymi stronami. Sekr. gen. OPD, Iuliu Maniu wyraził jedynie zdziwienie, że Brytyjczycy nie przekazali Kunmingu wraz z przyległościami - Dem. Rep. Chin, która była zainteresowana przejęciem tego terytorium po zakończenie funkcjonowania rządu junnańskiego. A tak tym sposobem, Brytyjczycy wzmacniają reżim nacjonalistyczny w Chinach w których nadal władzę sprawują dwa odmienne ugrupowania, nie licząc ziem zagarniętych przez Mongolię i Turkiestańską Republikę Ludową.

Okręg Kunming bez obecności wojsk brytyjskich.​

II połowa marca to również sukces Grupy Porozumienia z Mato Grosso, ponieważ sojuszowi temu udało się zawrzeć kolejny układ pokojowy na warunkach status quo, tym razem preliminaria pokojowe podpisano z krajami Konferencji Bałkańskiej, które reprezentowała Jugosławia. Umowa belgradzka z 24 marca nie ma jednak i tak większego znaczenia, bo do żadnych działań zbrojnych między oboma paktami nigdy nie doszło, a stan wojny był jedynie pewną konsekwencją agresywnej polityki GPMG z kwietnia 1950 roku.

Zakończenie konfliktu GPMG-Konferencja Bałkańska (Jugosławia, Rumunia, Grecja).​

Londyn, gabinet Churchilla, 28 marca;

Churchill w rozmowie z Beckiem.

Churchill: (…)mr Beck, od czasu przekazania okręgu Kunming pod kontrolę nacjonalistów minęło już 10 dni, a tymczasem brak jakichkolwiek doniesień o incydentach na granicy Nacj. Chin i Turkiestanu. Cóż z tego, jeżeli rząd Tse-ven Soonga wysuwa jedynie pretensje terytorialne zamiast walnąć pięścią w stół i rozpocząć wojnę!

Beck: Panie Premierze, być może rząd chiński potrzebuje gwarancji przejęcia zdobyczy w postaci Turkiestanu nie tylko za sprawą waszej akceptacji.

Churchill: Maniu nie zgodzi się na taki układ, musielibyśmy chyba sami opuścić OPD, gdyby nasze zakulisowe gierki wyszły na jaw. Na razie szanowny przewodniczący jedynie się dziwi, oby nie zasugerowano mu czegoś.

Beck: Myślę, że pańska wizyta w Guangzhou uspokoiła by nastroje demokratów, którzy są gotowi na to aby rozstrzygnąć sprawę zjednoczenia Chin w sposób militarny. A być może dopiero wtedy wyszłoby na jaw to co tak skrzętnie chcemy ukryć.

Churchill: Mówi Pan teraz o mojej wizycie u demokratów, jak na razie nie mogą oni przeboleć utraty okręgu Bao’an k/Hongkongu, ale tą zdobycz zagwarantowała nam OPD, więc nie mogą mieć wiecznych pretensji o tą ziemię! Nie uciekłbym również od wylewanych na mnie pomyj za przekazanie Kunmingu pod kontrolę nacjonalistów. Pojawiłyby się pytania, na które nie mógłbym udzielić prawidłowych odpowiedzi.

Beck: Popierając rząd nacjonalistyczny tak naprawdę odgrzewamy chiński antagonizm, co może odbić się sporą destabilizacją w tamtym regionie, wciąż nie znamy stanowiska Indii, Unii Indochińskiej z Japonią na czele. Nasi sojusznicy w tym regionie świata, Indonezja i Sarawak są wciąż zbyt słabi, aby można było mówić o solidnym zabezpieczeniu interesów sojuszu alianckiego.

Churchill: W takim razie musimy czekać na upadek Francji, aby móc realnie zmienić sytuację stagnacji na froncie wschodnim. Nawet te posiłki, które otrzymacie po zawarciu rozejmu z Włochami i Austrią nie są w stanie sprawić, że przejdziecie do kontrofensywy, możecie tylko nieśmiało myśleć o powstrzymywaniu dalszego parcia Sowietów na Zachód. A tymczasem wieści z frontu zachodniego nie są tak wcale optymistyczne, sporo dywizji zdekompletowanych, nie możemy pójść pełnym natarciem na wroga, opór gęstnieje, co grozi co najmniej jeszcze półrocznym okresem walk. Pan wie co to znaczy?

Beck: Już raz zatrzymaliśmy sowiecką nawałnicę pod Warszawą, więc może i tym razem przyjdzie nam stoczyć kolejną bitwę o wszystko (…)

Front amerykański: II połowa marca – wojska brytyjsko-amerykańskie rozpoczynają operację przejęcia kontroli nad Kolumbią i odblokowaniu w ten sposób Kanału Panamskiego, na Dominikanie siły amerykańskie powoli zaczynają przejmować inicjatywę… 18.III. – nalot lotnictwa amerykańskiego na Santiago de Chile. 19.III. – wojska brazylijskie rozbite w bitwie pod Angostura Falls w Kolumbii, do ataku przechodzi brytyjski korpus piechoty gen. Fostera. 21.III. – kolejny niszczący nalot lotniczy na stolicę Chile. 24.III. – początek ofensywy wojsk amerykańskich w Haiti – rozstrzygnięcie na swoją korzyść bitwy o Port-au-Prince (gen. Handy). 26-27.III. – siły brytyjsko-amerykańskie rozbijają w dwóch starciach opór brazylijsko-kolumbijski pod Iniridą, walki prowadzone są w górzystym i pokrytym dżunglą terenie, co jeszcze bardziej utrudnia ich stoczenie. 30-31.III. – nalot lotnictwa USA na Santiago de Chile i Valparaiso, zniszczenia w mieście i bazie morskiej są już znaczące.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu marca – ofensywa aliancka w Haiti i Kolumbii.​

Front wschodni: II połowa marca – zapewne ostatnie tygodnie mroźnej zimy to już ostatni dzwonek na uzupełnienie strat po obydwu stronach i ewentualne uzupełnienia, co akurat wykonują alianci. 20.III. – dywizja pancerna gen. Kozickiego próbowała utrzymać się w Bobrujsku, ale została szybko przepędzona przez sowieckie natarcie w stronę tego miasta. Z tego też powodu zatrzymano marsz 2. Korpusu Białoruskiego gen. Sosnkowskiego. Sytuacja na tym odcinku staje się powoli coraz trudniejsza. 22.III. – 10 ukraińskich dywizji piechoty gen. Kinzela dotarła z powrotem do Winnicy, ale nijak nie mogła się utrzymać w tym mieście z powodu sowieckiego kontrataku, musiała wycofać się w stronę Stanisławowa. Nad Zatoką Gdańską doszło do bitwy powietrznej między sowieckimi a brytyjskimi myśliwcami. Sowieckie odrzutowce pokazały tutaj swoją wyższość. 26.III. – pod Stanisławów dociera 10 ukraińskich dywizji piechoty.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu marca – utrzymana stabilizacja frontu, nadciągające posiłki w postaci wojsk niemieckich i węgierskich.​

Front bliskowschodni: II połowa marca – po okresie stagnacji wojska brytyjskie i amerykańskie próbują przejść do kontrofensywy na terenie środkowego Iraku, Polacy nadal kontrolują Damaszek. 16.III. – Irakijczycy wypierają wojska amerykańskie z Kuwejtu przejmując nad nim kontrolę. 17.III. – siły brytyjsko-australijskie rozbiły opór wojsk irackich pod An-Nadżafem, trwa marsz na to miasto. 20-21.III. – Brytyjczycy nie są w stanie wyprzeć wroga z pozycji pod Aleppo, gdzie broni się korpus piechoty gen. Silu. 23.III. – pod Karbalą siły irackie zmuszają do odwrotu silne korpusy alianckiej piechoty. 24.III. – Wielka Brytania przekazała pod kontrolę Egiptu – część Płw. Synaj oraz okręg Gazy, zostawiając sobie kontrolę nad Strefą Kanału Sueskiego. 25.III. – korpus pancerny gen. McNaira zdobywa i utrzymuje Hims w Syrii, trwają zaciekłe walki pod Karbalą, gdzie obok Irakijczyków uczestniczą siły brytyjsko-nowozelandzkie, w tym słynna dywizja pancerna gen. Nicholsona. 26.III. – amerykański gen. Hodges ostatecznie wyparty z terenu Kuwejtu. 27.III. – zwycięskie natarcie na Aleppo – dzięki manewrowi dywizji pancernej gen. McNaira; iracki marsz. Es-Said wygrywa natomiast starcie pod Karbalą.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu marca – ofensywa brytyjska w Syrii, powstrzymywanie alianckich ataków w Iraku, przekształcenia terytorialne wg umowy brytyjsko-egipskiej.​

Front zachodni/afrykański: 16.III. – francuskie ugrupowanie gen. Bourgesa-Manoury’ego rozbija nigeryjską dywizję piechoty gen. Ifaguny pod Maiduguri; na Kassel w środkowych Niemczech ruszają natomiast inne jednostki francuskie, korzystając ze słabej obrony tego terenu. Alianci chcą kontratakować w Zagłębiu Saary, jednak muszą zatrzymać natarcie. 17.III. – początek reorganizacji sił związanych z zakończeniem walk na froncie południowym, w stronę frontu zachodniego zmierza 18 dywizji niemieckich, a na front wschodni zostaje skierowanych 26 dywizji Bundeswehry. 18.III. – amerykańskie gen. De Witt podejmuje decyzję o natarciu na Kolonię z racji polepszenia się warunków pogodowych i ustąpienia silnego mrozu oraz opadów śniegu. 34 dywizje amerykańsko-niemieckie wygrywają to natarcie. Pod Kassel nikt na razie nie jest zdolny do zatrzymania francuskiej ofensywy. To ostatni dzień zimy na froncie zachodnim. 19.III. – belgijski korpus piechoty gen. de Boussona-Walcourta wygrywa starcie pod Doualą w zach. Kamerunie, okrążeni tam Francuzi jak tylko mogą przeszkadzają alianckiej ofensywie. Jedna z francuskich dywizji piechoty (gen. Mazieras) próbuje powstrzymać Amerykanów szturmujących Port Harcourt w płd. Nigerii. 20.III. – wojska francuskie wdarły się również do zach. Bawarii, zajmując Friedrichshafen; natychmiast dochodzi do kontrataku sił Bundeswehry, które wypierają wroga z tego terenu. Pod Kassel udaje się w końcu zatrzymać niebezpieczną francuską kontrofensywę. 21-22.III. – zacięte walki o Kolonię zakończone zwycięstwami sprzymierzonych. 22.III. – Francuzi wygrywając pod Ngaoundere w Kamerunie i zdobywając Maiduguri przejmują inicjatywę strategiczną w tym regionie. Tego dnia alianci wchodzą do Kolonii (feldm. Kroh) w sile 14 dywizji i odpierają francuskie kontrataki. 23.III. – rusza długo przygotowywane natarcie wojsk amerykańskich na Liege we wsch. Belgii, ataku nie wytrzymują oddziały francuskie pod dow. gen. Wedermeyera. Trwają też walki w Bawarii, gdzie na front przybyły czechosłowackie dywizje piechoty marsz. Krejci. 24.III. – zwycięska batalia wojsk amerykańskich pod Port Harcourt. 25.III. – alianci odzyskują Friedrichshafen, ale nie na długo z racji szybkiego francuskiego kontrataku. Pod Doualą w Kamerunie Francuzi zatrzymują belgijskie natarcie gen. de Boussona-Walcourta; nadal trwają walki o przełamanie wrogiej obrony pod Liege. 26.III. – Liege w ręku 9 dywizji amerykańskich; trwa francuskie natarcie na zach. Bawarię. 27.III. – lotnictwo francuskie dokonuje nalotu na bazę marynarki brytyjskiej w Plymouth; dziewięć dywizji amerykańskiej piechoty gen. Holcomba wspiera obronę Kolonii. 28.III. – korpus piechoty gen. Colleta zajmuje zach. Bawarię, nad niebem Norwich francuskie lotnictwo wygrywa walki powietrzne z Brytyjczykami. 29.III. – nieoczekiwane natarcie 18 dywizji francuskich na pozycje alianckie pod Liege, alianci zmuszeni są do szybkich kontrataków na Bastogne i pod Reims, gdzie uderza gen. Stilwell. Dzięki temu udaje się obronić pozycje pod Liege i zwyciężyć wroga w obydwu kontratakach. Brytyjski reaktor pod Birmingham znowu pod bombami. 30-31.III. – korpus piechoty gen. Becketta przejmuje miasto Bouake na Wybrzeżu Kości Słoniowej, trwa marsz Amerykanów w stronę Abidżanu.

Front afrykański przy końcu marca – ofensywa amerykańsko-brytyjska na terenie Wybrzeża Kości Słoniowej, trudna sytuacja w Nigerii.


Front zachodni przy końcu marca – powstrzymanie francuskiego natarcia na Kassel, wyzwolenie Kolonii i Liege, wyjście z atakami w stronę Reims i Bastogne, przegrupowanie sił w środkowej części Niemiec.

Kronika wojny morskiej​

18.III. – pierwszy z amerykańskich ataków lotniczych w drugiej połowie marca na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. Ofiarą bombardowań z USS „Constitution” pada niszczyciel „Yate”.

21.III. – podczas drugiego nalotu na Valparaiso toną trzy niszczyciele marynarki chilijskiej, „Pajonal”, „Tinguirinca” i „Qatua”, zatopione przez bombowce z USS „Midway”, „Kearsarge” i „Alf Landon”.

27.III. – nalot lotnictwa francuskiego na bazę brytyjskiej marynarki wojennej w Plymouth, bez strat.

30.III. – ostatni w marcu nalot amerykańskich sił lotniczych na Valparaiso kończy się zniszczeniem chilijskiego niszczyciela „Aero” posłanego na dno przez lotników z USS „Kitty Hawk”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.III.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 lekki krążownik, 57 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 306 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 10 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 3 okręty podwodne i 23 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 kwietnia 1951

odcinek 324

The uncertain situation
(Niepewna sytuacja)​

Świat/Kraj​

Początek kwietnia nie zapowiadał znamion katastrofy, jaka stała się udziałem dywizji sprzymierzonych na froncie zachodnim. Wczesna wiosna jak nigdy dała się we znaki aliantom, słusznie przewidującym, że to oni będą teraz nadawać ton ofensywie na Zachodzie. Tymczasem to właśnie Francuzi niemalże otoczywszy sprzymierzonych pod Brukselą napędzili niezłego stracha całej OPD. Po uporczywych walkach udało się powstrzymać najgorsze momenty, jednak wskutek utraty kilku alianckich dywizji na froncie nie ma mowy o sporych rozmiarach ofensywie jak jeszcze przewidywano w okresie zimowym. Do zmartwień aliantów dochodzi także niefortunne przystąpienie krajów Konferencji Bałkańskiej do wojny z ZSRR 2 kwietnia br. W konsekwencji może to oznaczać rozciągnięcie frontu wschodniego, ale i też wielkie zagrożenie dla Węgier i Czechosłowacji, bo nie ulega wątpliwości, że wojska rumuńskie i jugosłowiańskie nie są w stanie na dłużej zatrzymać sowieckiego natarcia. Churchill miał wypowiedzieć się o obecnym stanie frontu wschodniego jako „katastrofalnym i mało obiecującym”, a stanowisko Konferencji Bałkańskiej określił mianem „nieprzemyślanego”.

Szok w Europie: Konferencja Bałkańska wypowiada wojnę ZSRR – 2.IV.1951.​

Wielka Brytania sporo natomiast obiecuje sobie po Tse-ven Soongu, liderze chińskich nacjonalistów, ale jego poczynania nie powodują tego, co Brytyjczycy chcieli by otrzymać od Nacj. Chin. Najwyraźniej zatem Chińczycy oszukali aliantów, obiecując im rychłe wystąpienie przeciw Sowietom. Brytyjska zemsta może zatem pobudzić demokratów do działania i wojna domowa w Chinach może rozpocząć się na nowo…

10 kwietnia rozpoczęła się XI kadencja RB OPD, ale zasiadają w niej jedynie przedstawiciele państw mających prawo veta i stałe miejsce (Wielka Brytania, USA, Polska, RFN). Stało się tak z powodu wypadnięcia z grona niestałych członków - państw, które wypowiedziały OPD układ akcesyjny, albo stały się jej wrogie. Nawet Honduras przewidziany pierwotnie do objęcia funkcji niestałego członka RB OPD w tym okresie czasu, a obecnie odzyskawszy swoją niepodległość do tej pory nie podjął decyzji o powrocie do tej organizacji.

Asuncion, siedziba GPMG, 12 kwietnia;

Z rozmowy Stroessnera z prezydentem Brazylii, Vargasem.

Stroessner: (…)Twoja armia przestała stawiać jakikolwiek opór Jankesom, spójrz na linię frontu, niedługo nic nie zostanie z dziedzictwa GPMG! Swoją drogą trzeba będzie znaleźć po przegranej wojnie winowajcę.

Vargas: Nie myślisz chyba o mnie? Moje wojska i tak długo się broniły, ale jak mówili starożytni – Nec Hercules contra plures (I Herkules nie da rady wielu).

Stroessner: Pora aby zdeponować resztę kasy GPMG w bankach szwajcarskich, bo za pół roku alianci będą tu szukać złota i jeszcze wspomnisz moje słowa. Mówiąc o winowajcy nie miałem na myśli Ciebie, a tego cwanego Camacho, który przepadł jak kamień w wodę od czasu wizyty u Stalina.

Vargas: Nie masz swoich ludzi w Szwajcarii i Włoszech, aby go odnaleźć, rozprawiliby się z nim raz dwa.

Stroessner: Ten stary cwaniak mając nasze pełnomocnictwa ogołocił kilka kont w Zurychu, do czasu jak je cofnąłem, ale widocznie nie jest w Szwajcarii ani we Włoszech, bo moi agenci już by go dawno znaleźli.

Vargas: A może to wtyczka zachodnich aliantów? Nie pomyślałeś o tym?

Stroessner: Nie może być. Jest umoczony po uszy w paru szwindlach, zresztą pamiętasz jak zacierał ślady w naszym archiwum w Nezahualcoyotl pod Meksykiem? On jest po prostu zwykłym, parszywym złodziejem, który chce jak najbardziej zyskać na naszej przegranej.

Vargas: Swoją drogą niedługo i my będziemy musieli się zwijać.

Stroessner: Myślę, że to nastąpi prędzej niż myślisz. Nasi najwierniejsi ludzie, a przede wszystkim Ty, ja i Peron mamy już wyrobione fałszywe dokumenty i w ten sposób przekroczymy granicę peruwiańsko-ekwadorską. Z Quito polecimy rejsowym samolotem do Rzymu, a stamtąd możemy wyruszyć na audiencję u Stalina. Proste.

Vargas: Trochę obawiam się tego spotkania ze Stalinem. Obaj z Giraud będą niedługo władać całą Europą, więc po co się z nimi spotykać? Czy to nie spotkanie w jaskini lwa?

Stroessner: Poznałem tego człowieka i sądzę, że pod pozorną twardością kryje się dobry kompan, który nam może jeszcze wiele pomóc. Oczywiście i takim kompanom trzeba na ręce patrzeć, ale mam na niego pewnego haka, który ujrzy światło dzienne, jeżeli Stalin skrewi.

Vargas: Co to za rewelacja?

Stroessner: Pamiętasz tego szwajcarskiego dyplomatę, co tak bardzo chciał zapobiec wybuchowi wojny? Stalin postanowił go sprzątnąć za sprawą NKWD, które ma wszędzie pełno agentów. Wyjawienie tego faktu powinno zaszkodzić Stalinowi w kręgu państw neutralnych ale i światowej opinii publicznej.

Vargas: To może i jest pewne rozwiązanie, ale musimy się bardziej zabezpieczyć na wypadek jego zdrady. Kiedy tam pojedziemy może być już tak, że będzie władał całą Europą Środkowo-Wschodnią i na dodatek Bałkanami.

Stroessner: Mądrze mówisz. Pewność siebie po takich sukcesach może spowodować nie liczenie się z opinią nikogo, a już na pewno przywódców przegranej organizacji nawet jak mają pewne dokumenty. Jeśli będzie nas usilnie zapraszał do Moskwy co wyda się nam podejrzane musimy zawczasu przygotować jakąś sprytną wymówkę (…)

Front amerykański: I połowa kwietnia – okres niespodziewanych operacji desantowych w Brazylii za sprawą Amerykanów i Kanadyjczyków; kończy się też okres walk na Haiti, alianci uzyskują tam sporą przewagę. 1.IV. – kolumbijski generał Harquet powstrzymuje pierwsze natarcie brytyjskie pod Iniridą, ale nie jest w stanie zapobiec ponownemu atakowi alianckiemu. Wojska brytyjskie będące w Amazonii rozwijają kontratak w stronę środkowej Brazylii pod Marabą i zmuszają do odwrotu piechotę gen. Costa a Silva. 2.IV. – amerykański nalot bombowy na Santiago de Chile. 3.IV. – desant amerykańsko-kanadyjski na wsch. wybrzeże Brazylii kończy się szybkim opanowaniem Belem, Fortalezy, Recife i Salvador. Brazylijczycy zaskoczeni tym faktem pozostawili wcześniej zupełnie nie bronione Rio de Janeiro i Sao Paulo, więc teraz w tamtym kierunku zmierza aliancka ofensywa. W tym samym czasie siły kolumbijsko-brazylijskie powstrzymują brytyjski atak w stronę Barranquilli. 6.IV. – na przyczółku w płn. Dominikanie pod Santiago siły amerykańskie wraz z posiłkami kanadyjsko-kostarykańskimi liczą już sobie ponad 30 dywizji. W dalszym ciągu trwa marsz w stronę Port-au-Prince na Haiti. 8.IV. – amerykański nalot bombowy na stolicę Chile, Santiago. 10.IV. – zacięte walki o przejęcie Port-au-Prince. 11.IV. – zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Iniridą w płd. Kolumbii. 12.IV. – kolejny, niszczący nalot amerykański na Santiago de Chile. 13.IV. – zażarte walki pod Iniridą w kolumbijskiej dżungli między wojskami brytyjskimi a siłami GPMG. 14.IV. – do Port-au-Prince wchodzą amerykańskie dywizje piechoty gen. Kubeny. Obalono rządy junty gen. Magloire i Lavaud, a Haiti zostało objęte tymczasową okupacją USA za zgodą OPD. Ostatni w pierwszej połowie kwietnia nalot na Santiago w wykonaniu amerykańskich bombowców. 15.IV. – wielka bitwa pod Santo Domingo kończy się kapitulacją kilkunastu dywizji dominikańskich. „El Benefactor” czyli Rafael Trujillo, dyktator Dominikany zostaje schwytany przez Amerykanów. Do Santo Domingo lada chwila wejdą oddziały alianckie. We wsch. Brazylii ofensywa w wykonaniu wojsk kanadyjskich przynosi zdobycie Vitorii. Przed aliantami otwarta droga do zajęcia Sao Paulo i Rio de Janeiro, które przyniesie ostateczny upadek Brazylii. Dyktator Vargas uciekł już znacznie wcześniej do Asuncion pod „opiekuńcze skrzydła” Stroessnera.

Kapitulacja Haiti – 14.IV.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie kwietnia – rozbicie oporu wojsk dominikańskich zostało już dokonane, zatem przed aliantami teraz najważniejsze zadanie: wyeliminowanie z wojny jednego z filarów GPMG – Brazylii. Jest to nadzwyczaj realne jeszcze w tym miesiącu.​

Front bliskowschodni: I połowa kwietnia – wojska brytyjskie nabrały nowej mocy sądząc z rozmachu przeprowadzanych działań wojennych w Syrii i Kuwejcie, perspektywa dotarcia do Bagdadu wydaje się bliższa niż kiedykolwiek i niebezpieczeństwo pojawienia się impasu znacząco osłabło. 8.IV. – wojska irackie są jeszcze w stanie zatrzymać brytyjskie parcie pod Karbalą, ale alianci zrazu obierają inny kierunek ofensywy na Bagdad. Marsz. Auchinleck postanawia zdobyć Aleppo co się udaje i rozpocząć natychmiast atak w stronę płn-wsch. Syrii w stronę Dair Az-Zawr, gdzie stacjonuje 8 dywizji irackich pod dowództwem marsz. Es-Saida. 9.IV. – natarcie alianckie w płn-wsch. Syrii kończy się sukcesem aliantów, udział w bitwie biorą także dwie polskie dywizje kolonialne pod dowództwem gen. Bittnera i Dembińskiego. 11.IV. – korpus piechoty gen. Birda wkraczając do Kuwejtu powstrzymuje irackie kontrnatarcie. 14.IV. – Brytyjczycy rozpoczynają ofensywę w stronę Basry, wojska gen. Birda są coraz bliżej rzeki Szatt el-Arab.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie kwietnia – Brytyjczycy rozwijając ofensywę w kierunku Syrii i płd. Iraku najwyraźniej chcą wziąć Bagdad w kleszcze i spektakularnie zakończyć istnienie ostatniego kraju Paktu Islamskiego.​

Front wschodni: I połowa kwietnia – wojska sowieckie już nie mogą się doczekać końca zimy i rozpoczynają pierwsze ataki, gdy panuje jeszcze niekorzystna aura. Największe zagrożenie wisi nad Kijowem, ale do wojny przystępuje nieoczekiwanie kolejny sojusz. 1.IV. – Winnica w rękach sowieckich po wkroczeniu do tego miasta kilkunastu dywizji piechoty. Sowieci rozpoczynają od razu atak w stronę Mohylewa Podolskiego (47 dyw. marsz. Rybałki), alianci próbują kontratakować pod Winnicę co też się udaje, ale ukraińskie dywizje nie wytrzymują impetu natarcia na Mohylew i muszą wycofać się pod Stanisławów. 2.IV. – punktualnie o 3 rano pakt wojskowy pod nazwą Konferencja Bałkańska wypowiada wojnę ZSRR. Rumunia, Jugosławia i Grecja chcą zatem pomóc aliantom w utrzymaniu stabilizacji na froncie wschodnim, choć inicjatywa wypowiedzenia wojny komunistom wyszła jedynie od nich, nikt nie naciskał Konferencji Bałkańskiej w tej sprawie. Kraje bałkańskie nie są jednak do tej wojny gotowe i mogą stworzyć zagrożenie dla wschodnich rubieży Węgier, co musiałoby spowodować częściowy odwrót wojsk alianckich na froncie wschodnim dla ich ratowania. 3.IV. – pierwszy z serii nalotów lotnictwa rumuńskiego na pozostającą pod sowiecką okupacją Bałtą na Ukrainie. 6.IV. – sowieckie lotnictwo rozbija rumuńskie siły lotnicze w bitwie powietrznej nad Braiłą. 8.IV. – do Mohylewa Podolskiego wkraczają sowieckie dywizje, które rozpoczynają atak w stronę rumuńskich Bielc. 12.IV. – Ukraińcy odbijają miasto Winnica (gen. Kinzel) i powstrzymują kontrnatarcie sowieckie na ten teren (13 dywizji marsz. Rybałki); marsz. Maczek wraz z podległymi 30 dywizjami próbuje zlikwidować niebezpieczny sowiecki nawis pod Korostieniem, ale nie udaje mu się sforsować sowieckiej obrony na tym terenie. 13.IV. – rusza sowiecka ofensywa na Mozyrz, gdzie z kolei teraz broni się marsz. Maczek. Sowieci (marsz. Bogdanow) atakują wojska alianckie 38 dywizjami, a sprzymierzeni mogą im tylko przeciwstawić 22. 14.IV. – mimo niezłomnej obrony marsz. Maczka nie udaje się utrzymać pozycji pod Mozyrzem, alianci cofają się w stronę Łunińca. Na północnym odcinku frontu natarcie marsz. Korfesa (36 dywizji) zmusza do wycofania siły litewsko-polsko-amerykańskie pod dow. gen. Musteikisa w okolicach Święcian. Sprzymierzeni wycofują się w kierunku Wilna. Z każdym dniem coraz bliżej są niemieckie posiłki, ale nawet ich pojawienie się może nie zdołać powstrzymać sowieckiej ofensywy. 15.IV. – pod Stanisławów dociera 12 węgierskich dywizji piechoty marsz. Szombathelyi. Powinno im się udać powstrzymać dalsze sowieckie parcie w stronę Pokucia. 19 sowieckich dywizji marsz. Goworowa wykonuje atak w stronę Żytomierza, gdzie bronią się wojska polsko-ukraińsko-węgierskie pod wodzą gen. Mossora. Atak ostatecznie udaje się zatrzymać. Tego dnia alianci udanie bronią też Winnicy.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie kwietnia – przystąpienie do wojny Konferencji Bałkańskiej paradoksalnie może utrudnić obronę sprzymierzonym. Plan stabilizacji frontu wschodniego obliczony był bowiem w założeniu, że Rumunia, Jugosławia i Grecja pozostaną neutralne. Teraz przed Sowietami stoi otworem cała Europa Środkowo-Wschodnia oraz Bałkany. Nie dopuścić do obejścia Węgier od południa przez wojska sowieckie stanie się teraz głównym zadaniem.​

Front zachodni/afrykański – 1.IV. – Francuzi powstrzymują wojska brytyjskie pod Tamale na Złotym Wybrzeżu, wciąż trwa ofensywa aliancka na Abidżan. 4. Polski Korpus Kolonialny gen. Skuratowicza dociera do Gaszaki we wsch. Nigerii, gdzie zatrzymuje natarcie gen. Alleya, ale wskutek ataku dwóch francuskich dywizji piechoty musi wycofać się z powrotem do Kamerunu. W Europie feldm. Speidel próbuje rozwinąć natarcie na Zagłębie Saary, ale musi je szybko przerwać z racji dobrej obrony przeciwnika. Francuzi tymczasem rozpoczynają wczesnowiosenną ofensywę na tereny Belgii, atakując pozycje alianckie pod Ghent. 2.IV. – pierwszy z francuskich nalotów bombowych na reaktor atomowy pod Birmingham; do Ghent wchodzi 12 francuskich dywizji piechoty, a kolejnym krokiem nieprzyjaciela jest zaatakowanie pozycji alianckich pod Liege, wskutek czego sprzymierzeni muszą opuścić i ten teren. Jedyną nadzieją na przerwanie francuskiej passy jest wygrana pod Reims. 3.IV. – sprzymierzonym nie udaje się rozwinąć kontrataku pod Ghent, ponieważ gen. Clay ma zbyt osłabione dywizje, sytuacja z trudnej robi się dramatyczna. Francuzi rozpoczynają atak w stronę Mons, co z kolei sprawia, że alianci muszą uciekać pod Namur. 4.IV. – Mons pod kontrolą wojsk francuskich jak również Liege, nieprzyjaciel dąży do okrążenia sił sprzymierzonych w Belgii. Bastogne zostaje wyzwolone przez wojska niemiecko-amerykańskie, ale tym sposobem osłabiona zostaje obrona w Zagłębiu Ruhry. 5.IV. – 22 dywizje gen. de Monsaberta rozpoczyna atak na Kolonię, który powodzi się w pełni, alianci rewanżują się kontruderzeniami w kierunku na Liege i Zagłębie Saary, czym trochę powstrzymują francuskie parcie w stronę Zagłębia Ruhry. 6.IV. – zacięte walki na terenie Saary i pod Saarbruecken; francuski korpus piechoty gen. Bourgesa-Manoury’ego rozpoczyna ofensywę w stronę płn. Kamerunu, zajmując Ngaoundere. 7.IV. – feldm. Kroh i gen. De Witt decydują się wyruszyć przeciw wojskom francuskim stacjonującym pod Luksemburgiem, odnoszą zwycięstwo jak i dobrą wieścią jest wyzwolenie w tym dniu Zagłębia Saary. Jednak francuska ofensywa w Belgii zatacza coraz większe rozmiary. 8.IV. – aliancki atak w stronę Reims zostaje przerwany po uzupełnieniu sił przez Francuzów, wciąż postępują zatem natarcia sprzymierzonych w kierunku Liege i Luksemburga. Czechosłowackie i niemieckie dywizje piechoty marsz. Krejci rozpoczynają ofensywę w Badenii, atakując pozycje francuskie pod Stuttgartem. Muszą jednak powstrzymywać natarcie z powodu silnych umocnień na tym terenie. 9.IV. – Antwerpia dostaje się pod kontrolę wroga! Oznacza to zamknięcie wielu dywizji alianckich w kotle pod Brukselą i Namur. Natychmiast zostaje podjęte kontruderzenie w kierunku na Antwerpię co kończy się rozbiciem dywizji francuskich. Francuzi wygrywając bitwę o Brukselę są coraz bliżsi odniesienia spektakularnego zwycięstwa w Belgii. 10.IV. – Bruksela zajęta przez oddziały nieprzyjaciela, co sprawia, że ponad 30 dywizji sprzymierzonych znajduje się w kotle pod Namur. Tam alianci doświadczają już pierwszego ataku, ale dzielnie go odpierają. 11.IV. – uwolnienie uwięzionych alianckich dywizji za sprawą odzyskania Antwerpii przez korpus piechoty gen. Ilsemanna, sprzymierzeni utrzymują też Namur. 12.IV. – Lome, dawna stolica niemieckiego Togo dostaje się pod kontrolę wojsk amerykańskich, które zluzowały Brytyjczyków na Złotym Wybrzeżu. Amerykanie udanie bronią się pod Kumasi i kierują się w stronę płn. Togo. Francuskie dywizje zostają przegnane z Brukseli – alianci powoli odzyskują inicjatywę na froncie. 13-14.IV. – kilkakrotne starcia w okolicach Brukseli i Liege. 15.IV. – sprzymierzeni nie wytrzymują kolejnego francuskiego uderzenia na Liege i muszą ewakuować się pod Namur, Bruksela zostaje odzyskana przez wojska sprzymierzonych.

Otoczenie wojsk alianckich w kotle pod Namur – zagrożenie dla frontu zachodniego.


Sytuacja na froncie zachodnim w połowie kwietnia – nieoczekiwana ofensywa francuska na terenie Belgii pokrzyżowała plany aliantom na szybkie zniszczenie oporu Francji na wiosnę. Wojna może tu potrwać jeszcze przez długie miesiące. Pewnym sukcesem jest przejęcie Saary i mimo wszystko powstrzymanie nieprzyjacielskiej ofensywy mimo strat wielu dywizji.​

Kronika wojny morskiej ​

2.IV. – nalot amerykańskich bombowców z USS „Oriskany” i „Bunker Hill” na bazę w Valparaiso kończy się zatopieniem dwóch chilijskich niszczycieli – „Encalada” i „Barrios Mayo”.

3.IV. – brazylijska flota usiłowała przeszkodzić Amerykanom w dokonaniu desantu na wsch. wybrzeże, ale rajder „Sao Paulo” zdołał tylko zatopić transportowca „Zachary Taylor” w Zat. de Todos e Santos.

8.IV. – kolejny z amerykańskich nalotów na Valparaiso kończy się jedynie uszkodzeniem bazy chilijskiej marynarki wojennej.

12.IV. – Amerykanie nie ustępują w zupełnym zniszczeniu bazy morskiej w Valparaiso, tym razem znowu obywa się bez zatopień.

14.IV. – kolejna rzeź chilijskich niszczycieli bezlitośnie niszczonych przez amerykańskie bombowce z lotniskowców USS „Reprisal”, „Oriskany”, „Leyte” i „Antietam”. Tonie ich aż pięć – „Ricardo Fiesta”, „Aquarell”, „Leandro Mique”, „Cherve” i „Piquelomen”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.IV.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 lekki krążownik, 64 niszczyciele, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 313 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 11 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 3 okręty podwodne i 24 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-30 kwietnia 1951

odcinek 325

The farewell to Berlin
(Pożegnanie z Berlinem)​

Świat/Kraj​

Koniec kwietnia przynosi zasadniczą zmianę na europejskich frontach IV wojny światowej. Francuzi i Sowieci, dwie nacje, z którymi walczą sprzymierzeni muszą się orientować, że alianci najsłabsi są właśnie w Europie, dlatego z niewysłowionym entuzjazmem organizują kolejne kontrataki w nadziei na swoje spotkanie w Niemczech i tym samym podziałem stref wpływów na kontynencie. Sowietom wybitnie zaczyna przeszkadzać Konferencja Bałkańska, sojusz państw, który powstrzymuje nieco ofensywę komunistów na Ukrainie. Bez jej szybkiego rozbicia impet wojsk Stalina na południu frontu wschodniego może być znacząco opóźniony, a do tego czasu alianci mogą ustabilizować całą linię frontu.

27 kwietnia zostaje ogłoszony przez Stalina dniem braterstwa francusko-sowieckiego, tego dnia bowiem sowieckie bombowce strategiczne dokonują nalotu na Berlin. Nie byłoby w tym nic dziwnego, ale jeden z bombowców zrzuca bombę atomową, która eksploduje mniej więcej 500 metrów nad ziemią, tam gdzie znajdował się park Tiergarten. Siła wybuchu sowieckiej bomby atomowej niszczy w przeciągu kilkunastu sekund 90% zwartej zabudowy miasta. Reichstag, Brama Brandenburska i inne budowle-zabytki Berlina są już jedynie wspomnieniem. Rząd Republiki Federalnej Niemiec przebywający w schronach przeciwatomowych na peryferiach miasta przetrwał bombardowanie i po zakończeniu nalotu został przetransportowany do Hamburga.

Atomowa apokalipsa w Berlinie – 27.IV.1951, godz. 12.04.​

Zrzucenie bomby atomowej na Berlin wywołuje zaniepokojenie państw skandynawskich, a szczególnie Danii, która obawia się skażenia radioaktywnego, podobnego do skutków zbombardowania reaktora pod Birmingham przez francuskie lotnictwo w marcu br. Fakt zagłady Berlina sprawia, że Tse-ven Soong dotychczas sprawiający wrażenie zaatakowania ZSRR obecnie odżegnuje się od wszelkich kontaktów w tej sprawie z Brytyjczykami, podkreślając chęć pokojowego współżycia Nacj. Chin z Sowietami. Oznacza to, że alianci mogą liczyć tylko na jedną stronę współwalczącą z komunistycznym zagrożeniem, Konferencją Bałkańską.

Ameryka Północna i Południowa nie zaznała jeszcze atomowego zagrożenia, a głównym wydarzeniem oprócz oczywiście wydarzeń związanych z działaniami wojennymi staje się żałoba narodowa w Salwadorze po śmierci Oscara Bolanos, prawej ręki obecnego prezydenta gen. Andresa Ignacio Menendeza. Bolanos był prawdziwym przyjacielem ludu i nawoływał do nie wstępowania w szeregi OPD. Tego zdania jest też sam prezydent. Kraje Ameryki Środkowej zamierzają niedługo wydać oficjalne stanowisko w sprawie związanej z akcesją do OPD. Na spotkanie w Ciudad de Mexico, które odbędzie się w maju zjadą się też przedstawiciele prezydenta Stanów Zjednoczonych.

Okres smutku w Salwadorze – śmierć Oscara Bolanos.​

Gorki, bunkier Stalina, 29 kwietnia;

Stalin w rozmowie z Mołotowem.

Stalin: (…)teraz dopiero alianci poczują jak się tak naprawdę walczy, pokazaliśmy i Francuzom na co nas stać i co będzie z nimi jak przekroczą niepisaną, ale ważną linię demarkacyjną w Niemczech.

Mołotow: Zagładę Paryża już przeżyli, więc wiedzą co to znaczy. Koba, trzeba coś powiedzieć komunistom pochodzącym z krajów bałkańskich. Czekają na spotkanie z Tobą już od dwóch dni.

Stalin: A co ja im powiem? Najchętniej to rozbiłbym i ich szemrane towarzystwa i zesłał do łagrów, chociaż wiem, potrzebuje jeszcze ich wsparcia aby rozprawić się z bojarską Rumunią i jej sojusznikami. Dam im kwadrans, a potem powiem, że jadę na „front”.

Mołotow: Co zamierzasz zrobić z Camacho? Przebywa od kilku miesięcy nad Morzem Białym, o ile jeszcze przebywa…

Stalin: Nakazałem osobiście, żeby przetrzymywali go w znośnych warunkach, ale pracy ma mieć tyle, aby leń jeden nawet nie zdążył źle pomyśleć o Związku Radzieckim. Do dziś pamiętam jaką miał minę, kiedy odprowadzał go sam Beria do samochodu. Już wtedy ten meksykański paniczyk podejrzewał, że szykujemy mu „leże zimowe”.

Mołotow: A nasi agenci do czasu zablokowania pełnomocnictwa przez Stroessnera pobrali sporą ilość gotówki ze szwajcarskich banków.

Stalin: Docierają do mnie raporty z których jasno wynika, że Stroessner niedługo będzie się zwijał z Ameryki Płd. do Europy, a konkretnie do Włoch. Beria musi się postarać i zrobić dla mnie jeszcze jeden prezent. Ta ich GPMG rozleci się do końca roku, a firmowanie tej organizacji naszym uczestnictwem przestaje być opłacalne. Mają jednak pewne dokumenty świadczące negatywnie o ZSRR i to należy wydobyć z najbliższego otoczenia Stroessnera. I to będzie zadanie Berii.

Mołotow: Przewidujesz dołączenie Stroessnera do Camacho nad Morzem Białym?

Stalin: Pozostawiam Berii wolną rękę, jak chce to niech rozwali Stroessnera w Rzymie w jakiś wymyślny sposób i tak w prasie nie będzie wiadomo kto tak naprawdę zginął.

Mołotow: Peron jednak może nam się przydać, ma do tej pory wysokie poparcie społeczne w Argentynie, a i możemy na tym skorzystać finansowo.

Stalin: Czekam na telefon od Berii, który da mi znać kiedy ci tchórze pojawią się w Rzymie, a wówczas będę się zastanawiał co zrobić z tą padliną (…)

Front bliskowschodni: II połowa kwietnia – wojska irackie czują już coraz większą presję aliancką wynikającą z przetrzymywania Kuwejtu i parcia w stronę Basry jak i utrzymywania coraz większej części Syrii przez aliantów. Irakijczycy skupiają się głównie na obronie swoich pozycji, z rzadka kontratakując, część wojsk przechodzi granice Turcji i Iranu i zostaje internowana. 25.IV. – powstrzymanie ataku polskich wojsk kolonialnych pod Dair az-Zawr, druga fala alianckiego natarcia na to miasto kończy się jednak zwycięstwem sprzymierzonych. Tego samego dnia korpus marsz. Es-Saida powstrzymuje dywizję pancerną gen. Messervy’ego pod Karbalą, ale za to Brytyjczycy (gen. Ismay, Bird) pomyślnie rozwijają ofensywę w kierunku Basry, pomagają im w tym siły australijskie. 27.IV. – korpus pancerny gen. Nicholsona dociera w okolice Karbali, ale silny ogień artyleryjski pochodzący z pozycji irackich zmusza brytyjskie czołgi do wycofania.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu kwietnia – ofensywa w kierunku Dair az-Zawr i Basry, kłopoty z opanowaniem Karbali i przejścia frontalnym atakiem w stronę Bagdadu.​

Front amerykański: II połowa kwietnia – wojska amerykańskie zakończyły przejmowanie Dominikany jak i udanie kontynuują marsz w stronę najważniejszych miast brazylijskiego wybrzeża. Upadek Brazylii jest coraz bliższy. 16.IV. – kolumbijski gen. Mercado Sanchez próbuje powstrzymywać brytyjskie natarcie na Iniridę, ale nie jest w stanie zatrzymać drugiego alianckiego ataku prowadzonego tym razem przez gen. Eisenhowera na czele wojsk amerykańskich. Nalot lotnictwa sprzymierzonych na Santiago de Chile. 18, 20.IV. – kolejne naloty lotnicze na Santiago. 21.IV. – do stolicy Dominikany, Santo Domingo wchodzą pierwsze oddziały amerykańskie, „El Benefactor” (Rafael Trujillo) został już wcześniej ujęty, podobnie jak haitańska junta, ludzie ci znajdują się obecnie w aresztach na Puerto Rico i zostaną przekazani demokratycznym rządom Haiti i Dominikany, kiedy już one powstaną. 23.IV. – kanadyjski korpus piechoty wchodzi do zupełnie niebronionego Rio de Janeiro i wyrusza z marszu w stronę Sao Paulo, inne oddziały alianckie rozwijają natarcie w środkowej Brazylii. 27.IV. – kolejny nalot amerykańskiego lotnictwa na Santiago. 29.IV. – zwycięstwo sił brytyjsko-amerykańskich pod Iniridą w płd. Kolumbii. 30.IV. – amerykański korpus piechoty gen. Boatnera dotarł do Goias w środkowej Brazylii i utrzymał swoje pozycje, klęska wojsk brazylijskich przybliża się coraz bardziej…

Aneksja Dominikany przez USA – 21.IV.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu kwietnia – wyzwolenie Dominikany, rozstrzygające natarcia w środkowej Brazylii i na jej wybrzeżach – ofensywa w stronę Rio de Janeiro i Sao Paulo w toku.​

Front wschodni: II połowa kwietnia – ostatnie dni mrozu i śniegu na niektórych odcinkach frontu wschodniego. Sowieci nie ruszają z wielką ofensywą na sprzymierzonych, ale stopniowo krok po kroku wypierają aliantów z zajmowanego terenu. Na zahamowanie sowieckich ataków ma wpływ tocząca się równolegle ich wojna z państwami Konferencji Bałkańskiej, przed którymi otwiera się szansa na ofensywę w Besarabii. 16.IV. – oddziały litewsko-polskie oraz Amerykanie pobici w ostatniej bitwie pod Święcianami, wycofują się do Wilna. Również marsz. Maczek wraz z dywizjami dociera pod Łuniniec. 17.IV. – zgrupowanie marsz. Rybałki atakuje ukraińskie dywizje pod wodzą gen. Kinzela pod Winnicą, naprzeciw siebie stoją 22 dywizje sowieckie i 10 ukraińskich. Ukraińcy wycofują się do Żytomierza, wzmacniając obronę tego miasta. Sowieci szturmują pozycje rumuńsko-jugosłowiańskie pod Bielcami. 18.IV. – zacięte walki pod Bielcami przemieniają się w wojnę pozycyjną na tym odcinku. 19.IV. – sowieckie lotnictwo niszczy kolejny rumuński dywizjon bombowy nad Braiłą. 20-21.IV. – marsz. Goworow rozpoczyna ofensywę w stronę Żytomierza, którego bronią 22 dywizje sprzymierzonych, alianci z ledwością powstrzymują sowieckie natarcie. 22.IV. – wygrana obrona Żytomierza podtrzymuje nieco morale obrońców ostatniego skrawka Ukrainy, tego dnia jednak ostatecznie padają Święciany na północy i pierwsze miasto odrodzonej Polski wpada w ręce Sowietów (korpus pancerny gen. Połozkowa), natychmiast przeciwko niemu wyruszają dywizje alianckie. 23.IV. – czołgi Połozkowa otrzymują wsparcie od 12 dywizji marsz. Rokossowskiego pod Święcianami, rozgorzała kolejna batalia o wyparcie Sowietów z tego terenu. 24.IV. – do Bobrujska wchodzą sowieckie dywizje, ale natarcie alianckie pod dow. marsz. Maczka wypiera wrogie siły z miasta, na Bobrujsk naciera 13 dywizji sprzymierzonych wraz z tymi, które dotarły niedawno na front. Pod Święcianami trzeba ostatecznie przerwać atak po wzmocnieniu obrony przez Sowietów. 26.IV. – bitwa o Bobrujsk z dywizjami marsz. Czujkowa po raz kolejny kończy się alianckim zwycięstwem, inne dywizje sowieckie zdobywają Mozyrz. 29.IV. – zacięte walki Sowietów z oddziałami rumuńsko-jugosłowiańskimi o Mołdawię kończą się wyparciem tych drugich wojsk z Kiszyniowa.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu kwietnia – oddziały alianckie z coraz większym trudem powstrzymują Sowietów przed przejściem do właściwej ofensywy na Kresy i na Kijów. Posiłki, które dotarły na front dla sprzymierzonych powinny dać im motywację do zatrzymania wrogich oddziałów w stosownej odległości od Warszawy w razie mocnego uderzenia Sowietów. Rumuni i Jugosłowianie usiłują przejść do kontrataku na terenach Mołdawii i Besarabii, ale wróg jest znacznie silniejszy.​

Front zachodni/afrykański: 16.IV. – Francuzi powstrzymują ofensywę Bundeswehry na Luksemburg; na Złotym Wybrzeżu pod Tamale Brytyjczycy muszą zatrzymać ofensywę wobec silnego oporu wojsk benińskich; ofensywa francuska w Zagłębiu Saary zmusza do wycofania cztery niemieckie dywizje piechoty; Nigeryjczycy powstrzymują z kolei Francuzów i Benińczyków pod Ngaoundere w Kamerunie. Ofensywa amerykańska gen. Stilwella i Claya (31 dywizji) rusza w kierunku Mons i odnosi pełen sukces. Pod koniec dnia amerykański korpus piechoty gen. Deckera rozstrzyga bitwę o Tamale na korzyść sprzymierzonych. 17.IV. – zacięte walki pod Mons w środkowej Belgii kończą się zwycięstwem sprzymierzonych. W okolicach Lagos w Nigerii przebywają już 24 amerykańskie dywizje, przerywają one natarcie francuskie w stronę Ibadanu. 2. Polski Korpus Kolonialny pod dow. gen. Skuratowicza dociera po nieudanej ofensywie w Nigerii do Nkongsamba w Kamerunie i będzie bronił pozycji. 18.IV. – dzień walk o przejęcie Mons przez wojska sprzymierzonych. 19.IV. – do Liege wchodzą oddziały francuskie co powoduje reakcję aliancką w postaci kontrataku. Marsz. Juin z wojskami znajduje się w Zagłębiu Saary ale zostaje wyparty przez natarcie niemieckiej Bundeswehry pod dow. marsz. Hansena. Dywizje piechoty gen. Ilsemanna atakują natomiast pozycje francuskie pod Ghent. 20.IV. – nieoczekiwana francuska ofensywa marsz. Leclerca doprowadza do wyparcia ponad trzydziestu alianckich dywizji z Namur i zatrzymania ofensywy na Ghent i pod Mons. 21.IV. – atak wojsk francuskich (marsz. de Monsabert) na Bastogne zostaje odparty, ale alianci i tak są w odwrocie w Belgii. Jedynym światełkiem w tunelu jest zdobycie i utrzymanie Zagłębia Saary przez 18 dywizji alianckich (gen. Jovanovic, Schimpf) wobec kontrataku gen. Nolleta. Amerykanie wyzwalają Bassari w płn. Togo, a ich kolejny korpus piechoty, gen. Manneriniego wygrywa pod Bobo-Dioulasso w Górnej Wolcie. Francuzi zajmują tego dnia Namur, wzmagają się też ataki na Antwerpię i Brukselę, ale zostają zatrzymane. Marsz. Speidel i Krejci rozpoczynają ofensywę z Bawarii w stronę Stuttgartu i umocnień badeńskich. 22.IV. – pomyślnie zakończone natarcie pod Stuttgartem daje szansę na wyprostowanie frontu. Alianci docierają pod Antwerpię tworząc nową linię obrony. Pod Brukselą ostatecznie sprzymierzeni muszą uznać wyższość wojsk francuskich. Gen. Holcomb wyzwala Liege i powstrzymuje groźny kontratak. 23.IV. – Francuzi nie dają za wygraną i chcą zdobyć Liege i Saarę, ale alianci za każdym razem powstrzymują ich natarcia. Korpus piechoty gen. de Larminata zdobywa ponownie Brukselę. 24.IV. – francusko-benińska dyw. piechoty gen. Bissagneta zdobywa Fort Archambault w środkowej Afryce. 25.IV. – przełamanie obrony niemieckiej pod Kolonią przez 28 francuskich dywizji sprawia, że alianci będący w Bastogne będą musieli się cofnąć pod Liege, aby uniknąć okrążenia. Tamale na Złotym Wybrzeżu zostaje zdobyte przez amerykański korpus piechoty gen. Wheelera. 26.IV. – początek ewakuacji wojsk alianckich z Bastogne do Liege, zacięte walki o przejęcie Stuttgartu. 27.IV. – do Bobo-Dioulasso wchodzą oddziały amerykańskie gen. Manneriniego. Tego dnia kolejny raz uwidacznia się sowiecko-francuskie współdziałanie, przykładem tego jest zbombardowanie Berlina przez sowieckie lotnictwo z zastosowaniem bomby atomowej. Zniszczenia, które doszły do 90% zwartej zabudowy oznaczają koniec miasta jakie jest znane wszystkim Niemcom. 28.IV. – do Stuttgartu wchodzą niemieckie i czechosłowackie dywizje piechoty (33 dywizje), powstrzymują one francuską kontrofensywę. Francuzi zdobywając Fort Lamy w Czadzie, dzielą się wpływami na tym terenie z Beninem-Sahel, który obejmuje swoją kontrolą obszar gór Tibesti. 29.IV. – nieudane zatrzymanie francuskiego natarcia w stronę Kolonii. 30.IV. – Amerykanie zajmują płn. Dahomej z miastem Parakou, kontynuując ofensywę w stronę Nigerii. Alianci zakończyli wycofywanie do Liege i czekają na rozkaz do kontrataku. Wagadugu w Górnej Wolcie wyzwolone przez wojska amerykańskie. Wojska marsz. Leclerca są o krok od przejęcia kontroli nad Zagłębiem Ruhry.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu kwietnia – ofensywa francuska w Belgii zatacza coraz większe rozmiary, grożące okrążeniem wielu alianckim dywizjom. Jedynym promykiem nadziei jest opanowanie Zagłębia Saary i Badenii, co może powstrzyma Francuzów przed pójściem z generalną ofensywą w głąb Niemiec.​

Kronika wojny morskiej​

16.IV. – seria kolejnych nalotów na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. Chilijczycy nie mogąc stawić czoła amerykańskiej flocie, usiłują zadać jak największe straty kolejnym skrzydłom bombowym, które nadlatują nad bazę. Tego dnia samoloty z USS „America”, „Forrestal” i „Coral Sea” zatapiają 4 niszczyciele – „Vertigo”, „Ollangue”, „Paso de Terro” i „Miguel de la Chacon”. Dwa pierwsze niszczyciele padają łupem USS „America”.

18.IV. – w kolejnym nalocie na Valparaiso tonie niszczyciel „Bianco” zatopiony przez samoloty z lotniskowca USS „Ranger”.

20.IV. – w Valparaiso zatonął kolejny chilijski niszczyciel – „Chavez” po eksplozji komory amunicyjnej wywołanej przez bombardowanie z lotniskowca USS „Kitty Hawk”.

27.IV. – podczas następnego nalotu na Valparaiso flocie chilijskiej udaje się odpędzić amerykańskie bombowce i tym razem żadna jednostka nie ulega zatonięciu.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-30.IV.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 lekki krążownik, 70 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 2 ciężkie krążowniki, 1 lekki krążownik, 319 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 11 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 3 okręty podwodne i 24 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 maja 1951

odcinek 326

The expected problems
(Spodziewane kłopoty)​

Świat/Kraj​

Pierwszomajowe przemówienie Józefa Stalina w Gorkach niosło za sobą przesłanie powrotu komunizmu na tereny Europy Środkowo-Wschodniej oraz Bałkanów. Neutralni obserwatorzy napisali później na łamach prasy swoich krajów, że z mowy sowieckiego przywódcy można wywnioskować chęć podboju całej Europy z racji jego olbrzymich apetytów. Duński dziennik „Berlingske Tidende” napisał m.in. że po zrujnowaniu stolicy Niemiec, coraz większa ilość żołnierzy niemieckich walczących na froncie zachodnim czy wschodnim popada w apatię i przygnębienie, co kończy się załamaniami psychicznymi bądź depresją. Co do przemówienia Stalina zauważył, że ZSRR ma wciąż nierozwiązany problem terytorialny o Karelię z Finlandią i po zawłaszczeniu ziemiami aliantów w Europie może upomnieć się o zwrot tego obszaru od rządu w Helsinkach. Oznaczałoby to naruszenie neutralności Skandynawii, ale Finowie na pewno nie walczyliby sami.

Prasa krajów neutralnych jak i alianckich sporo miejsca poświęca doniesieniom z frontu wschodniego i zachodniego jak i przeżyciom ludzi ocalałych z berlińskiego piekła. Szczególnie wzruszająca jest opowieść o 36-letnim majorze Bundeswehry, Heinrichu Möckebauerze, którzy w przeddzień sowieckiego ataku atomowego przebywał jeszcze z żoną i trójką dzieci w Berlinie. Żona pracowała w Reichstagu jako sekretarka w jednym z ministerstw. Babcia wyszła tamtego dnia z dziećmi do parku Tiergarten jak było ustalone jeszcze dzień wcześniej. Co stało się później łatwo sobie wyobrazić. Sowiecka bomba atomowa wybuchła 500 metrów nad tym parkiem, punktualnie o godz. 12.04. Major na wieść o nuklearnej zagładzie Berlina postanowił tam jechać, ale nie był w stanie wjechać do strefy zero z racji burz ogniowych jakie wciąż istniały w mieście. Reichstag i Tiergarten były w strefie totalnych zniszczeń, zatem wszelkie poszukiwania nie miały sensu. Möckebauer po powrocie na front zachodni, poprosił o wysłanie go na najcięższy odcinek, ale otrzymał odmowę, wskutek czego popełnił samobójstwo z rozpaczy po bliskich. Takich tragedii ludzkich było znacząco wiele, ale prasa wielu krajów podawała właśnie ten przypadek jako swoistego rodzaju wzorzec traumy po utraconych bliskich.

6 maja 1951 r. kraje Paktu Iberyjskiego postanawiają zakończyć stan wojny z krajami GPMG, negocjacje w sprawie zawieszenia broni toczyły się już od dłuższego czasu w Sewilli. Hiszpania, będąca szczególnie zainteresowana w przerwaniu wojny z GPMG zaczyna wysuwać coraz dalej idące żądania terytorialne, które skupiają się oczywiście na Baskonii, będącej jednym z ostatnich sojuszników Unii Francuskiej. Czy zatem Hiszpania wraz z Portugalią skorzystają na toczących się wciąż walkach na froncie zachodnim i zaatakują Baskonię, a co za tym idzie Francję od strony Pirenejów, licząc na łatwe zwycięstwo? Czas pokaże.

Pakt Iberyjski ma dość bezowocnej walki z GPMG…​

Warszawa, 7 maja, gabinet premiera;

Rozmowa Mikołajczyka z marszałkiem Andersem, głównodowodzącym wojskami polskimi i siłami Dowództwa Bałtyckiego.

Mikołajczyk: (…)przeglądałem pański raport z ostatniego miesiąca walk i wynika z niego jednoznacznie, że nie utrzymamy się długo na Litwie, a i okręg kijowski jest wciąż zagrożony, chociaż teraz może mniej z racji udziału wojsk rumuńsko-jugosłowiańskich w działaniach na Ukrainie.

Marsz. Anders: Sytuacja na północnym odcinku frontu wschodniego nie napawa entuzjazmem, nawet wobec uzyskania posiłków Bundeswehry czy poszczególnych dywizji czechosłowackich. Będziemy starali się utrzymać dwa najważniejsze miasta tego kraju, Wilno i Kowno, już niedługo nasze oddziały opuszczą Mińsk i Mołodeczno, aby skupić się na obronie polskiej Wileńszczyzny.

Mikołajczyk: Jak widzi Pan realnie szanse utrzymania Kresów?

Marsz. Anders: Jeżeli wytrzymamy do końca sierpnia, niwelując sowieckie ataki skierowane na Polesie i Wołyń, to sądzę, że jesteśmy gotowi uratować linię stabilizacji frontu wschodniego, chociaż wróg uzyskuje dużą przewagę na północy i będzie starał się wyjść na nasze zaplecze.

Mikołajczyk: Zatem powinno się zrobić wszystko, aby nie doszło po przerwania frontu czy okrążenia części naszych sił na północy, bo wtedy musicie się cofnąć na całej długości, oddając Kresy i Kijów.

Marsz. Anders: Niebezpieczeństwem dla odcinka południowego frontu wschodniego może być natomiast sowiecka ofensywa w Rumunii i Jugosławii. Węgry pozbawione są w obecnej chwili większości dywizji, które strzegą okręgu kijowskiego, czechosłowackie dywizje walczą na Zachodzie i na całej długości linii frontu wschodniego. W obliczu załamania się krajów Konferencji Bałkańskiej sowieckie armie będą miały otwartą drogę na Budapeszt, Koszyce czy Kraków. Dodam jeszcze, że sowieckie odrzutowce do tej pory zniszczyły już 2 rumuńskie dywizjony bombowe, mają zatem pełną przewagę w powietrzu.

Mikołajczyk: Myślał Pan o operacji reorganizacji frontu wschodniego za cenę oddania Litwy i Ukrainy?

Marsz. Anders: Tak, niemniej to ostateczność. W obecnej sytuacji, kiedy liczy się każda dywizja, musimy starać się powstrzymywać wroga na ile to jest możliwe, na ile zdołamy, każdy miesiąc, kiedy wróg jest powstrzymywany to nasz sukces (…)

Droga Rzym-Civitavecchia, 13 maja;

Rozmowa Stroessnera, Perona i Vargasa w drodze do nowego miejsca pobytu.

Stroessner: (…)a coś Ty taki ponury, Getulio? Wiem, że Sao Paulo padło, ale uwierz mi, że prędzej czy później do tego musiało dojść. Amerykanie i Brytyjczycy mieli znaczącą przewagę na lądzie i na morzu.

Vargas: Wiedziałeś od początku o naszej niedoskonałości militarnej, a mając wątpliwe poparcie Stalina porwałeś się z motyką na Słońce. I taki morał z tej Twojej organizacji.

Stroessner: Co się martwisz, przyjdzie czas, że wrócimy na swoje włości, grunt, że nie zimujemy u Stalina, a i on wciąż myśli, że jesteśmy w Asuncion.

Peron: Nie powiedziałbym. Widziałeś tego faceta w czarnym kapeluszu na lotnisku? Bacznie się nam przyglądał.

Vargas: To może być sowiecki szpieg albo jeszcze gorzej.

Stroessner: Człowieku, trochę spokoju, nie daj się zwariować! W Rzymie są też nasi agenci, a ten pewnie czuwał nad naszym bezpieczeństwem, skoro wiedział kim jesteśmy, panie „Rodriguez”.

Vargas: O fałszywe papiery istotnie się postarałeś, ale nie mogę pojąć, że już teraz znajdujemy się w Rzymie, może trzeba było się z tym wstrzymać.

Peron: A na co chciałeś czekać? Aż Amerykanie wylądują na plażach pod Limą i przejmą kontrolę nad Peru? Wtedy byśmy musieli szukać innych sposobów wydostania się z Ameryki Płd., granica z Ekwadorem byłaby zamknięta.

Stroessner: Dojeżdżamy do naszego nowego miejsca pobytu, zobaczycie przepiękną willę „Nasturcia”.

Peron: To i o batalion strażników się postarałeś, jak widać.

Stroessner: To na wypadek kradzieży czyli możliwości nie tyle utraty rzeczy, co jednego z nas, NKWD to zbrojne ramię Stalina w Europie, mające wszędzie swoich ludzi, dlatego nasze pokoje będą w jeszcze bardziej szczelnych pomieszczeniach pod ziemią czyli w bunkrach. Fikcyjnym właścicielem tej willi jest mój przyjaciel, Vittorio de Romero. A już niedługo zaczniemy wykonywać nasz plan „B”, czyli szeroko zakrojoną zemstę na czołowych politykach sojuszu alianckiego (…)

Wyzwolone kraje Ameryki Łacińskiej mocą decyzji rezolucji OPD (Meksyk, Gwatemala, Salwador, Honduras, Panama, Nikaragua) wypowiedziały się przeciwko dołączeniu do Organizacji Paktu Demokratycznego na konferencji w Ciudad de Mexico w dniach od 3 do 10 maja. Wyjątkiem od tej zasady jest Kostaryka, która zapowiedziała, że będzie starała się mimo wszystko skłonić chociaż kraje Ameryki Centralnej do wstąpienia do sojuszu alianckiego jako rękojmi ich bezpieczeństwa. OPD wstrzymuje się z obdarzeniem niepodległością Dominikany, Haiti oraz kolejnych krajów afrykańskich i Bliskiego Wschodu do czasu wyjaśnienia sytuacji na frontach w tych częściach świata.

Front amerykański: I połowa maja – upadek Federacyjnej Republiki Brazylii tak naprawdę oznacza schyłek wpływów GPMG na kontynencie południowoamerykańskim. Osłabione siły kolumbijskie nie będą mogły powstrzymać przed natarciem wojsk brytyjsko-amerykańskich, a i sami alianci mogą teraz z marszu przejść do próby opanowania najważniejszych miast Urugwaju i Argentyny. 1.V. – brytyjski korpus piechoty gen. Fostera zmusza wojska kolumbijsko-brazylijskie do wycofania się pod Iniridą. 2., 4., 8.V. – naloty amerykańskich bombowców na Santiago de Chile. 12.V. – do Sao Paulo wchodzą dywizje kanadyjskie, wkrótce też dołączają do nich Amerykanie. Pod Iniridą zacięte walki kończą się zwycięstwami alianckimi. 13.V. – kapitulacja wojsk brazylijskich przed wojskami amerykańsko-kanadyjskimi podpisana na przedmieściach Sao Paulo. Stany Zjednoczone kontrolują większość terytorium Brazylii przy akceptacji OPD. Amazonia zostaje poddana tymczasowo pod brytyjski zarząd. 14.V. – wojska gen. Eisenhowera uczestniczą w dwóch bitwach mogących przełamać kolumbijską obronę pod Barranquillą i Cucutą. Oba starcia okazują się zwycięskie. Połączone dywizje amerykańsko-kanadyjskie gen. Hoge’a i Rowleya atakują natomiast pozycje wroga pod Mato Grosso, gdzie opór stawiają jednostki argentyńsko-paragwajskie. 14-15.V. – dwudniowe bombardowanie Santiago przez amerykańskie samoloty bombowe.

Aneksja Brazylii przez USA i jej wpływ na sytuację na froncie amerykańskim w I połowie maja.​

Front bliskowschodni: I połowa maja – blisko upadku znajduje się też ostatni kraj Paktu Islamskiego – Irak. Brytyjczycy poinformowali wcześniej Iran, że nie uznają zdobyczy jego zdobyczy terytorialnych poczynionych na ziemiach Iraku w przypadku wybuchnięcia wojny między tymi krajami. Jako, że w sojuszu z Iranem znajdują się Indie, brytyjskie ostrzeżenie skierowane było też do tego kraju. 8.V. – brytyjski korpus pancerny gen. Messervy’ego ponownie nie był w stanie utrzymać pozycji pod Karbalą. Brytyjczykom udało się jednak wygrać kolejne starcie o Basrę. 9.V. – Dair Az-Zawr tymczasowo pod kontrolą Brytyjczyków w wyniku sukcesu dywizji gen. Irwina, szybki iracki kontratak zmusza jednak aliantów do wycofania się. 10.V. – marsz. Auchinleck i gen. McNair zdołali wyprowadzić natarcie w stronę Dair Az-Zawr po jego ponownym zajęciu przez Irakijczyków. 11.V. – zdobycie Basry przez oddziały gen. Ismaya odcina wojska irackie od wybrzeży Zatoki Perskiej. 12.V. – rusza brytyjsko-amerykańskie natarcie (gen. Ismay) w stronę An-Nadżafu, na razie bez żadnych komplikacji.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie maja – zdobycie Basry, ofensywa w kierunku płn-wsch. Syrii i An-Nadżafu.​

Front wschodni: 1.V. – początek sowieckiej ofensywy na dalsze ziemie nadbałtyckie. 29 dywizji marsz. Żukowa rozpoczyna tego dnia natarcie w stronę Jekapils na Łotwie, gdzie przebywa 18 dywizji pod. dow. czechosłowackiego gen. Hasala. Alianci muszą z racji dysproporcji sił wycofać się w stronę Kowna. Posiłki, które miały dotrzeć do Jekapils z Szawl zostają zatrzymane. 2.V. – polsko-niemieckie dywizje (gen. Sosnkowski) docierają do zniszczonego Bobrujska i utrzymują nad miastem kontrolę aliancką w postaci 13 dywizji piechoty. 3.V. – marsz. Maczek postanawia zlikwidować sowieckie wybrzuszenie frontu w okolicach Mozyrza i przypuszcza atak w rejon tego miasta, korzystając ze wsparcia 35 dywizji. Jego przeciwnik, marsz. Wasilewski musi opuścić atakowany teren. 4.V. – pod Kowno dochodzą alianckie jednostki zdziesiątkowane po sowieckim natarciu na Jekapils. 5.V. – Jekapils utracone na rzecz Sowietów, którzy z marszu atakują (marsz. Korfes) w stronę Szawli, dwie alianckie dywizje śpieszą zatem pod Kowno, inny sowiecki atak rozpoczyna się na Bobrujsk – alianci muszą się wycofać pod Lidę. 6.V. – alianckie kontruderzenie z Jełgawy, Kowna i Wilna w kierunku sowieckich pozycji pod Jekapils kończy się fiaskiem, alianci muszą przejść na tym terenie do uporczywej obrony. Sowieci likwidują kolejny dywizjon bombowy Konferencji Bałkańskiej nad Tulżą, bodajże jugosłowiański. 7.V. – siły rumuńsko-jugosłowiańskie zatrzymują Sowietów w ataku na Bielcy, ale wojska Stalina powetowały sobie tą stratę atakiem 19 dywizji marsz. Żukowa na Wilno. Na szczęście udaje się go zatrzymać. 8.V. – natarcie wojsk alianckich na Mozyrz (marsz. Maczek) musi zostać powstrzymane z powodu pojawienia się silnego ugrupowania sowieckiego. Wróg wchodzi do Równego, a kolejny atak marsz. Rokossowskiego na Wilno oznacza ewakuację sił alianckich w kierunku Grodna. Wojska sowieckie zajmują pierwsze większe miasto w Rumunii – Kiszyniów. 9.V. – aliancka kontrofensywa w stronę Równego oznacza wyparcie oddziałów sowieckich z tego miasta. 10.V. – Bobrujsk zajęty przez komunistów. 11.V. – początek ewakuacji oddziałów alianckich z Mołodeczna i Mińska w kierunku tworzonej linii obronnej pod Lidą. 12.V. – Szawle przejęte przez Sowietów, ale gen. Kukiel przeprowadza błyskawiczne natarcie w stronę wrogich pozycji i wypiera ich pod Jekapils. Marsz. Woronow rozpoczyna natomiast operację mińską, wskutek czego atakuje wycofujące się oddziały alianckie z okolic tego miasta. 13.V. – coraz więcej jednostek alianckich ewakuuje się pod Lidę, wojskom rumuńskim i jugosłowiańskim udaje się powstrzymać sowiecką ofensywę pod Kiszyniowem. 14.V. – zacięte walki pod Szawlami z dwoma sowieckimi dywizjami pancernymi. 15.V. – do Wilna wchodzą jednostki nieprzyjaciela, alianci szykują potężne kontrnatarcie…

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie maja – ofensywa sowiecka na północy przynosi im zdobycie Jekapils i przejściowe opanowanie Szawli oraz spektakularne pojawienie się w Wilnie; w centrum ewakuacja aliancka pod Lidę i próba stabilizacji pod Równem, na południu zatrzymanie sowieckiego natarcia wskutek ich rozprawy z siłami Konferencji Bałkańskiej na terenie Mołdawii.​

Front zachodni/afrykański: 1.V. – francuskie ataki stają się coraz groźniejsze, po uprzednim zajęciu Kolonii, marsz. Koenig rozpoczyna natarcie na Liege, będące jeszcze pod aliancką kontrolą. Sprzymierzeni próbują temu przeciwdziałać natarciem pod Namur, ale tracą jedną dywizję. Obrońcy Liege muszą się wycofać aż pod Akwizgran. 2.V. – czechosłowackie dywizje przy wsparciu innych jednostek alianckich rozpoczynają atak w stronę Strasbourga. 3.V. – w dalszym ciągu trwają zażarte walki o przejęcie kontroli nad Namur. 4.V. – przybywają pierwsze jednostki sprzymierzonych wycofane z Liege pod Akwizgran; do Liege wchodzą Francuzi. 5.V. – amerykański gen. Clay walczy z kolejnym francuskim korpusem piechoty, tym razem gen. Colleta pod Namur; na Oceanie Indyjskim Brytyjczycy odzyskują okupowany przez Francuzów – Mauritius, jak i zajmują Reunion (gen. Lawsom). 6.V. – wojska francuskie zatrzymują aliantów pod Port Harcourt w Nigerii, a polskie oddziały kolonialne gen. Skuratowicza pomagają Belgom w wyparciu nieprzyjaciela z Douali w zach. Kamerunie. Bastogne ponownie pod francuską okupacją. Sprzymierzeni zatrzymują natarcie na Namur z racji powiększania się sił nieprzyjaciela na ziemiach belgijskich. Francuskie lotnictwo wygrywa bitwę powietrzną nad Kanałem La Manche z Amerykanami. 7.V. – do Strasbourga wchodzą dywizje czechosłowackie, jest to pierwsze większe miasto zdobyte już na terytorium Francji. 8.V. – Rotterdam, miasto i port dostaje się pod okupację francuską, ale dla aliantów otwiera się możliwość otoczenia wrogich sił wobec ataku na belgijskie Ghent. Sprzymierzeni próbują też nowego natarcia na umocnienia pod Fryburgiem, ale ich ataki okazują się zbyt chaotyczne i słabe. Pod Ghent gen. Stilwell zmusza Francuzów do odwrotu. 9.V. – kontratak francuski gen. de la Porte wyrzuca czechosłowackich żołnierzy z okolic Strasbourga, muszą oni się wycofać do Zagłębia Saary. 10-11.V. – sukces amerykański w Afryce Zach. – wojska gen. Reybolda przejmują kontrolę nad Mopti, wyruszając w stronę francuskiej Nigerii. 12.V. – Francuzi pod wodzą marsz. Juina zmierzają w stronę Antwerpii, gdzie rozgorzała prawdziwie wielka bitwa z udziałem ponad 60 dywizji, wroga udaje się aliantom zatrzymać. 13.V. – kolejny amerykański atak na Port Harcourt w płd. Nigerii kończy się tym razem sukcesem. 14.V. – Francuzi odzyskują kontrolę nad Strasbourgiem za sprawą korpusu piechoty gen. Duclos. 15.V. – desant wojsk brytyjskich (gen. Pakenham-Walsh) w płd. Madagaskarze przynosi zajęcie miasta Fianarantsoa, trwa natarcie w stronę Antananarivo.

Sytuacja na froncie afrykańskim w połowie maja – trwa ofensywa na Porto-Novo, stolicę Beninu-Sahel jak i natarcia alianckie na ostatnie ziemie francuskie w Afryce (Nigeria).


Sytuacja na froncie zachodnim w połowie maja – wojska francuskie odebrały sprzymierzonym niemalże całą Belgię i wkroczyły też do płd. Holandii, zwycięska obrona Antwerpii uratowała front zachodni, nie udało się niestety utrzymać Strasbourga, ale próby jego zdobycia i utrzymania będą ponawiane.​

Kronika wojny morskiej​

2.V. – nalot amerykańskich bombowców na chilijskie Valparaiso przynosi im łup w postaci zatopienia lekkiego krążownika „Chacabuco” i ciężkiego krążownika „Almirante O’Higgins”. Piloci z USS „America” i „Coral Sea” opowiadali później, że znacznie cięższe warunki mają na ćwiczeniach aniżeli w chilijskim porcie pozbawionym osłony lotnictwa. Tym samym chilijska flota straciła swoje najlepsze okręty.

4.V. – kolejny z serii amerykańskich nalotów na Valparaiso przynosi lotnikom z USS „Constitution” i „Panama Canal” zwycięstwo nad wrogiem przypieczętowane zatonięciem niszczycieli „Marquasco” i „Solaris”.

5.V. – flota argentyńska usiłowała przeszkadzać Amerykanom w ich operacji desantowej u wybrzeży Brazylii, ale została zmuszona do odwrotu w akwenie Baia de Todos e Santos.

8.V. – niszczący nalot amerykańskiego lotnictwa z USS „Kearsarge”, „Randolph” i „Leyte” na Valparaiso przynosi sukces w postaci zatopienia kolejnych trzech niszczycieli wroga. Na dno idą niszczyciele „Quesco”, „Bermudez” i „Pablo Chavaria”. W tym samym dniu w Zat. Moreno nad którą leży Valparaiso jeden z chilijskich niszczycieli – „Quintigo” usiłuje stawić opór jednostkom amerykańskim. Nie jest jednak w stanie poradzić sobie z samolotami z USS „Randolph” i szybko zostaje zatopiony.

14.V. – nalot amerykański na Valparaiso nie przynosi tym razem żadnych zatopień; w Zat. Rio argentyńskie okręty przepędzają kilka amerykańskich transportowców. Lotniskowce alianckie rozpoczynają kolejną turę bombardowań argentyńskiej bazy morskiej w Bahia Blanca. Na razie bez strat.

15.V. – kolejny bezowocny atak amerykańskiego lotnictwa na Valparaiso, Chilijczycy umiejętnie się bronią.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.V.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 76 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 325 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 11 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 3 okręty podwodne i 24 transportowce.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 maja 1951

odcinek 327

The challenging events
(Trudne wydarzenia)​

Świat/Kraj​

Cztery wojskowe zamachy stanu, jakie stały się udziałem państw Ameryki Środkowej i Południowej w odstępie zaledwie paru dni pokazały czym tak naprawdę jest rządzenie w krajach tego regionu. Dwa spośród tych państw, Kolumbia i Boliwia przeżywają gorzkie chwile związane z ofensywą aliancką oraz ucieczką przywódców GPMG. Dwa kolejne, Nikaragua i Panama to kraje które powstały na mocy wewnętrznych postanowień OPD, a mimo tego zmieniły sobie rządy nie oglądając się na żadne rezolucje tej organizacji. Poza tym ich nowi przywódcy tak jak starzy nie chcą już nigdy więcej przynależeć do OPD. Dlatego też wojskowe zamachy stanu mogą wkrótce stać się stałym krajobrazem krajów latynoamerykańskich mimo rzekomego odnowienia instytucji demokratycznych.

Powrót Somozy do władzy w Nikaragui.


Przekształcenia w Panamie.​

Na frontach IV wojny światowej nie dzieje się najlepiej. Alianci lawirują na froncie wschodnim, ciesząc się z powstrzymywania frontalnego ataku Sowietów, ale za niedługo trzeba będzie postawić pytanie, dlaczego oddajemy ziemie litewskie bądź dlaczego opuszczamy Kijów? Nadejście lata może wiele wyjaśnić, jeśli Sowieci istotnie mają problemy z zaopatrzeniem to czy będzie to miało przełożenie na tempo ich ofensywy na Kresach. A jeżeli doniesienia te się nie potwierdzą wówczas sprzymierzonych czekają bardzo ciężkie chwile. To samo tyczy się frontu zachodniego i coraz bardziej grozi sytuacja z początkowego okresu wojny, kiedy to Francuzi znaleźli się aż w centralnej części Niemiec. Jako, że te dwa fronty tak fundamentalne dla przetrwania demokracji w Europie są coraz bliżej siebie, Amerykanie postanawiają po raz kolejny wesprzeć front zachodni desantem kolejnych dywizji. Właśnie dzięki temu desantowi udało się powstrzymać francuski atak na Amsterdam. W samą porę.

Warszawa, gabinet Prezydenta RP, 28 maja;

Prezydent Raczkiewicz w rozmowie z premierem Mikołajczykiem.

Raczkiewicz: (…)z przedstawicieli ambasad tylko Nuncjatura Watykańska zapowiedziała, że nie opuści Warszawy, gdy zbliżać się będzie front do stolicy.

Mikołajczyk: Będzie zatem podobnie jak podczas słynnej Bitwy Warszawskiej, ale póki co musimy uczynić wszystko, aby grozę tej powtórki zdecydowanie oddalić.

Raczkiewicz: Anders oświadczył mi wczoraj, że nie utrzymają Litwy na długo jeżeli Sowieci pojawią się w Kłajpedzie bądź zawitają do Grodna, front jest jeszcze za bardzo rozciągnięty, a sowieckie dywizje mają niespożyte siły, więc wchodzą wszędzie tam gdzie nie ma zdecydowanego oporu.

Mikołajczyk: Utrata Litwy podziała deprymująco na Polaków, wiem, że rząd litewski szuka gorączkowo wsparcia w Wielkiej Brytanii licząc na stosowną siedzibę, chociaż po tym co spotkało Berlin będzie to zapewne mała miejscowość.

Raczkiewicz: Nasza awaryjna siedziba rządu we Wrocławiu jest już prawie gotowa, oczywiście ta informacja nie może przedostać się do prasy jak również opisy z walk w Winnicy. Sowieci dopuścili się tam potwornych zbrodni.

Mikołajczyk: Jeszcze gorzej postępują w Mołdawii, a w obecnej chwili mogą nawet zagrozić naszym pozycjom na Kresach.

Raczkiewicz: Nie wolno do tego dopuścić! Chociaż, gdyby potraktować to jako przynętę, a znając marsz. Szombathelyi’ego, który jest doświadczonym i zdecydowanym dowódcą to na pewno nie przepuścił by takiej okazji. Umożliwiło by to Rumunom przejście do kontrofensywy.

Mikołajczyk: Ukraina zapowiedziała, że jakiekolwiek zmiany terytorialne na korzyść Rumunii a dotyczące jej ziem nie będą przez nią uznawane i radzi nam jak najszybciej porozumieć się z krajami Konferencji Bałkańskiej w sprawie granic.

Raczkiewicz: Rumuni i Jugosłowianie to dzielni żołnierze, ale słabo wyszkoleni, nie sądzę, aby stać ich było na zrobienie większego wyłomu na froncie. Chyba, że użyją floty do uczynienia desantu.

Mikołajczyk: Nie można im obiecać żadnych nabytków terytorialnych względem Ukrainy, zatem pozostają jedynie ułatwienia w handlu (…)

Front amerykański: II połowa maja – Amerykanie przystopowali trochę z ofensywą na ziemiach brazylijskich i siły wojskowe Argentyny starają się odzyskać część utraconych ziem wskutek kapitulacji Brazylii. Nie doszło jednak do tego samego w Kolumbii, gdzie w najlepsze trwa aliancka ofensywa i tylko patrzeć jak kolejny kraj GPMG przejdzie do historii. 16.V. – wojska alianckie (amerykańskie, kostarykańskie, kanadyjskie, mozambickie) zgromadzone dla obrony Strefy Kanału Panamskiego postanawiają spróbować ataku w stronę osłabionych kapitulacją wojsk brazylijskich – dywizji kolumbijskich wokół miasta Medellin. Gen. Ramos Vasquez musi uznać swoją porażkę i wycofać się do Santa Fe de Bogota. Pod Iniridą kolejny raz gen. Eisenhower zmusza do odwrotu Kolumbijczyków. Tego samego dnia w Republice Panamy dochodzi do wojskowego zamachu stanu podyktowanego trudną sytuacją gospodarczą kraju wskutek nie przyjęcia pomocy OPD. Alcibiades Arosemena i Juan Remon, przywódcy junty zapowiadają radykalne reformy gospodarcze w oparciu o szeroką współpracę z krajami Ameryki Centralnej. 17/18.V. – reakcją na przegraną obronę kolumbijskiego Medellin był przewrót wojskowy, który wyniósł do władzy juntę wojskową gen. Gustavo Rojasa Pinillę i gen. Jorge Eliecera Gaitana. 19.V. – wojska argentyńskie odzyskują Porto Allegre w płd-wsch. Kolumbii. 20.V. – do władzy w Nikaragui, kolejnym krajem wyzwolonym przez OPD, ale odrzucającym wszelką pomoc od tej organizacji dochodzi Anastasio Somoza, który zapowiada wyrzeczenie się wszelkich kontaktów z zaginionymi przywódcami GPMG (Vargas, Stroessner, Peron), którzy prawdopodobnie opuścili już Amerykę Płd.; początek amerykańskiego desantu w kolumbijskiej Barranquilli. 21.V. – zdobycie Barranquilli przez amerykański korpus piechoty gen. Millikina. 22.V. – piechota amerykańska gen. Reada zajmuje Cucutę i jest coraz bliżej Bogoty, w tym samym czasie pod Salvador w Brazylii ląduje ponad 30 dywizji alianckich. W Boliwii doszło tego dnia do wojskowego zamachu stanu kierowanego przez juntę gen. Hugo Balliviana Rojasa. Wobec faktycznej ucieczki Stroessnera, nowym przewodniczącym GPMG zostaje właśnie ten przywódca. 23.V. – gen. Romero Albeiro obronił stolicę Bogotę przed wielką ofensywą amerykańską, ale ataki alianckie będą cały czas powtarzane. 24.V. – Amerykanom nie udało się też przejąć okręg Mato Grosso odbity przez wojska paragwajskie. 28.V. – Eisenhower udanie rozpoczął kolejny etap ofensywy na ziemiach kolumbijskich, wygrywając bitwę o Angostura Falls. 30.V. – Kanadyjczycy powstrzymali dywizje paragwajskie i argentyńskie próbujące przejąć Campinas w Brazylii; przed aliantami stoi teraz zadanie szybkiego wyeliminowania Kolumbii i możliwego desantu w Peru bądź Chile, który przyśpieszy kapitulację GPMG.

Wojskowy zamach stanu w Kolumbii reakcją na tragiczną sytuację militarną.


Przewrót wojskowy w Boliwii daje GPMG nowego przewodniczącego w osobie gen. Balliviana Rojasa.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu maja – desanty amerykańskie w płn. Kolumbii przyczynią się do zapewne do rychłego upadku tego kraju.​

Front bliskowschodni: II połowa maja – ofensywa brytyjsko-amerykańska nie może jak na razie nabrać tempa po osiągnięciu pozycji Basry, Irakijczycy wciąż dzielnie się bronią, dlatego dowództwo alianckie zastanawia się nad rozsądnymi warunkami zawieszenia działań wojennych. 22.V. – iracka piechota powstrzymuje brytyjską dyw. pancerną gen. Nicholsona pod Karbalą. 28.V. – marsz. Auchinleck, głównodowodzący wojskami OPD na Bliskim Wschodzie zwycięża oddziały irackie pod Dair Az-Zawr. 29.V. – Irakijczycy po raz kolejny zatrzymują atak aliancki pod Karbalą i co gorsza wypierają wojska brytyjskie z zajętej przez nich Basry; na szczęście pod An-Nadżafem dochodzi do przełamania irackiego frontu przez siły brytyjsko-australijskie marsz. Montgomery’ego i gen. Cannana.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu maja – Brytyjczycy wycofując się z Basry oddalili swoje szanse na zmuszenie do poddania Iraku.​

Front zachodni/afrykański: II połowa maja – wojska francuskie zatrzymały nieco ofensywę w Belgii, choć nie zrezygnowały do końca z wyparcia reszty sił alianckich z Antwerpii, co też im się niestety udało; w Afryce Zach. siły US Army wkraczają już na terytorium Nigerii. 16-17.V. – uporczywe walki pod Ghent toczy amerykański gen. Stilwell, ale organizacja jego dywizji jest już na wyczerpaniu. 18.V. – Stilwell czterokrotnie zmusza Francuzów do wycofania się spod Ghent, ale robi to już resztkami sił mimo alianckiego wsparcia z Antwerpii; czechosłowacki marszałek Krejci rozpoczyna atak w stronę pozycji francuskich pod Strasbourgiem, z racji występowania tam małej ilości dywizji odnosi sukces. 19.V. – Francuzi rozpoczynają ofensywę na Antwerpię – ale miasta broni amerykański gen. Clay, który odrzuca wroga. Niestety trzeba było już powstrzymać marsz aliantów na Ghent, gen. Stilwell poniósł za duże straty. W Kamerunie polska dyw. kolonialna gen. Skuratowicza nie jest w stanie przebić się przez francuskie pozycje pod Doualą. 20.V. – Amerykanie rozpoczynają kolejną fazę desantowania się w Europie, tym razem pod Groningen; marsz. Krejci tego samego dnia zajmuje Strasbourg. 23.V. – nieudane alianckie natarcie na Luksemburg rujnuje koncepcję feldm. Hansena opierającą się na okrążeniu wojsk francuskich w Belgii; kontrnatarcie marsz. de Monsaberta wygania czechosłowackie dywizje ze Strasbourga. 24.V. – francuski marsz. Juin podejmuje kolejne frontalne natarcie na Antwerpię, ale twarda obrona miasta przez aliantów tym razem zaczyna się rozsypywać, co kończy się rozpoczęciem odwrotem do Akwizgranu. 27.V. – do Antwerpii wchodzą francuskie dywizje, a w płn. Niemczech desant mozambickiej dyw. kolonialnej. 28.V. – Niamey nad rzeką Niger zajęte przez amerykański korpus piechoty gen. Wheelera, który również wygrywa starcie pod Sokoto w płn. Nigerii. 3 korpusy piechoty amer. atakują też stolicę Beninu-Sahel, Porto-Novo. Trwają walki po Ibadanem. 30.V. – sześć dywizji alianckich ląduje pod Amsterdamem w samą porę kiedy wróg próbuje zając to miasto, zatrzymuje to francuską ofensywę. Strasbourg zostaje odzyskany przez wojska francuskie. W Nigerii korpus US Army gen. Browna zajął Ibadan w Nigerii ratując okrążone dywizje alianckie w Lagos, a belgijska piechota gen. Gerarda odzyskała kontrolę nad Fort Archambault w Czadzie.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu maja – alianci tracą Antwerpię i tym samym po raz kolejny cała Belgia znajduje się pod kontrolą wroga. Na plus należy zaliczyć desant 6 dywizji amerykańskich pod Amsterdamem, które w istocie ratują front przed kolejnym cofnięciem.​

Front wschodni: 16.V. – sowiecki marsz. Bogdanow mając przed sobą tylko 3 dywizje alianckie pod Równem rozpoczął atak w ich kierunku, co musiało spowodować wycofanie się sprzymierzonych pod Pińsk. Niemiecki feldm. Heusinger, zwolniony kilka tygodni temu z austriackiej niewoli kieruje teraz odcinkiem pod Wilnem, gdzie wypiera sowieckie oddziały. 17-18.V. – ewakuacja wojsk alianckich z Mołodeczna i Mińska pod Lidę dobiega końca. 17.V. – jugosłowiańsko-rumuńskie dywizje wygrywają starcie pod Kiszyniowem z Sowietami. 18.V. – feldm. Heusinger rozbił opór wojsk sowieckich pod Wilnem, w tym samym czasie inne jednostki sprzymierzonych odzyskały Szawle, ale z drugiej strony odsłoniły pozycje pod Jełgawą, a zatem i drogę na Kłajpedę. 19.V. – zacięte walki o przejęcie Wilna. 20.V. – powstrzymanie sowieckiej ofensywy na Szawle przez 18 dywizji sprzymierzonych. 21.V. – Mołodeczno i Mińsk zostają przejęte przez Sowietów, którzy coraz pewniej radzą sobie na Kresach; do Baranowiczów nieoczekiwanie wchodzą jednostki wroga co powoduje kontratak aliancki w sile 71 dywizji na Bobrujsk, by zamknąć dywizje nieprzyjaciela w kotle; Sowieci triumfują pod Bielcami z wojskami Konf. Bałkańskiej. 22.V. – alianci zmuszają Sowietów do oddania pozycji pod Bobrujskiem; Winnica ponownie sowiecka – dywizje ukraińskie, niemieckie oraz węgierskie rozpoczynają kontrnatarcie w sile 80 dywizji pod dow. marsz. Szombathelyi. 23.V. – do Jełgawy na Łotwie wchodzą Sowieci. 23-24.V. – pod Szawlami po raz kolejny powstrzymuje się jednostki sowieckie, wciąż także trwają walki o usunięcie nieprzyjaciela z Wilna. 25.V. – walki pod Winnicą ostatecznie kończą się zwycięstwem alianckim, tak samo zresztą jak potyczki koło Bobrujska. 26.V. – 14 dywizji alianckich odzyskuje tego dnia Wilno; dywizje ukraińskie gen. Kinzela próbują ponownie wyprzeć Sowietów z Winnicy; kontratak sowiecki na Wilno powoduje, że alianci nie są w stanie utrzymać miasta i muszą ponownie wycofać się pod Grodno. 27.V. – do Winnicy wchodzą oddziały gen. Kinzela, ale z drugiej strony pod Żytomierzem napierają Sowieci, sprzymierzeni ewakuują się do Tarnopola. 28.V. – do Bielc w Mołdawii wchodzą jednostki sowieckie, które mogą teraz zagrozić południu polskich Kresów. 29.V. – Sowieci powoli odzyskują inicjatywę strategiczną na południu, blokując ataki rumuńskie i jugosłowiańskie na Odessę, a także zwyciężając te wojska w bitwie pod Izmaiłem. Do Wilna ponownie wchodzą oddziały nieprzyjacielskie. 30.V. – polskie dyw. gen. Sosnkowskiego wchodzą do Bobrujska, a alianci przypuszczają szturm na Baranowicze, gdzie tworzy się kocioł. Jako, że Sowieci wycofali swoje główne siły, sprzymierzeni zmuszają do kapitulacji tylko jedną dywizję wroga… Pod Grodnem chce przebić się marsz. Kuzniecow, ale alianci powstrzymują jego natarcie.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu maja – alianci próbowali okrążyć wrogie jednostki pod Baranowiczami, ale sukces okazał się nad wyraz mizerny. Sowieci łapią wiatr w żagle na południu, gdzie zdobywają pierwsze większe miasto w Mołdawii i mogą teraz obejść od południa alianckie pozycje na Kresach.

Kronika wojny morskiej

17.V. – amerykańska flota zapominając o osłonie transportowców z wieloma dywizjami piechoty na pokładach napotyka u wybrzeży wsch. Brazylii na nierozbity jeszcze trzon argentyńskiej marynarki wojennej. Dwa ciężkie krążowniki „Almirante Brown” i „Independencia” zdążyły się tego dnia rozprawić z parą amerykańskich statków transportowych. Na dno powędrowały „Peter Cartwright” i „David J.Brewer”. Tego samego dnia flota argentyńska zmusza także do odwrotu holenderskie niszczyciele.

18.V. – swoje łowy rozpoczął też argentyński pancernik „Rivadavia”, który napotkawszy transportowiec „Maria Mitchell” zatopił go jedną salwą na wodach Baia de Todos e Santos.

22.V. – flota argentyńska tak zaczęła wierzyć w swoje możliwości, że atakuje alianckie okręty już nie przy brzegach Brazylii, ale wychodzi daleko w morze. Alianckie transportowce umykają jednak prześladowcom.

30.V. – nalot amerykańskiego lotnictwa na port w Valparaiso nie przynosi tym razem żadnych sukcesów dla aliantów.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.V.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 76 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 325 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 14 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 4 okręty podwodne i 27 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 czerwca 1951

odcinek 328

The problem to be solved
(Problem do rozwiązania)​

Świat/Kraj​

Pierwsza połowa czerwca nie przynosi na szczęście diametralnych rozstrzygnięć na froncie wschodnim z racji miażdżącej przewagi Sowietów, ale uwagę prasy przykuwa proces chińskiego polityka, Czang Kaj-Szeka, który odbywa się w Guangzhou, stolicy Dem. Rep. Chin. Rozpoczyna się on 4 czerwca i ma potrwać przez ponad miesiąc. Przez cały okres po zakończeniu interwencji chińskiej były zbierane materiały dowodowe w sprawie rzekomej zdrady Czang Kaj-Szeka. W toku prowadzonych przez organy sprawiedliwości Dem. Rep. Chin postawiono mu zarzuty o zbrodnie przeciw pokojowi i organizację czystek etnicznych w Junnanie wobec ludności niechińskiej, a także o knowania z ZSRR mogące oderwać od Chin pewne terytoria. Ostatni zarzut wydaje się wszystkim tak absurdalny, iż dowody jakie są na niego mogą być jedynie spreparowane. W pierwszych dniach procesu obrońcy Czang Kaj-Szeka negują większość stawianych zarzutów przedstawiając tezy potwierdzające spisek generałów wobec wielu pokojowych decyzji obalonego generalissimusa i czyniących sztab generalny odpowiedzialnym za notorycznie militarystyczny charakter ustroju Nacj. Chin w latach trzydziestych i czterdziestych. Sam Czang Kaj-Szek nie przyznaje się do zarzutów stawianych przez prokuraturę, oskarżając m.in. Japonię i ZSRR o nasyłanie szpiegów mogących siać zamieszanie w poszczególnych armiach i dywizjach dla wytworzenia atmosfery ciągłego zagrożenia granic Nacj. Chin i w ten sposób prowokując do poszczególnych działań dyplomatycznych.

5 czerwca inżynierowie i naukowcy z Państwowej Wytwórni Samolotowej zakończyli prace nad projektem „Rakiety ziemia-powietrze”. Umożliwi to przyśpieszenie prac nad zbudowaniem ośrodka prób rakietowych, chociaż w sytuacji wciąż trwającej wojny wszystko się może znacząco opóźnić. Fabryka w Starachowicach rozpoczęła badania technologiczne poświęcone wprowadzeniu nowego typu dywizji zmechanizowanej.

Typowe projekty na wojenną porę.​

Trzy dni wcześniej dochodzi do wyborów parlamentarnych w neutralnej jak zawsze Republice Irlandii. Prawica powtórzyła dobry wynik wyborczy z 1948 r., choć tym razem premierem zostaje znany lider tego ugrupowania, Eamon de Valera. Irlandia to wierny członek OPD, nie zamierzający opuszczać tej organizacji, nawet mimo pojawiających się głosów krytyki w rodzimej prasie.

Ponowne zwycięstwo prawicy w wyborach w Irlandii.​

Brześć n/Bugiem, siedziba Wspólnego Dowództwa Bałtyckiego, 13 czerwca;

Marsz. Anders w rozmowie z jednym z dowódców armii, gen. Sosnkowskim.

Gen. Sosnkowski: (…)wdarcie się sowieckich band na teren Kresów może obudzić ukraiński nacjonalizm, a obudzi go na pewno, jeżeli zdecydujemy się oddać bez walki Kijów tylko dla utworzenia stabilniejszej linii obronnej.

Marsz. Anders: Przecież wiesz, że nie mamy wyjścia, takie zabawy jak to teraz ma miejsce, a mówię o notorycznych walkach pod Żytomierzem i Winnicą nie mogą trwać za długo.

Gen. Sosnkowski: Władek, nie mówię tego z czystej przekory, ale zobacz jak Sowieci ostro poszli do przodu, chociażby na południu w Mołdawii, a jeżeli Rumuni oddadzą im pole to kto im zabroni wejść od południa do Węgier. Teraz chociaż mamy nadzieję na to, że Jugosłowianie zatrzymują ich w Karpatach, ale później może być różnie.

Marsz. Anders: Z jednej strony dobrze, że odciążają nam południowy odcinek frontu, z drugiej strony fatalnie bo jak padną to nic nie zatrzyma Sowietów przed wejściem na Węgry. Trzeba będzie odwołać z frontu Szombathelyi’ego.

Gen. Sosnkowski: Węgry nie mogą nam paść, bo szlag trafi cały front wschodni. Chyba, że założymy, że łatwiej będzie Sowietów okrążyć w Karpatach, ale to mrzonki, nie mamy tylu sił, aby to uczynić, zrobi się za duża luka w naszych pozycjach i w konsekwencji front się znowu cofnie.

Marsz. Anders: Szombathelyi może uczynić pewny przełom na froncie, ale musi liczyć na głębokie wejście Sowietów do Rumunii i Siedmiogrodu, to ryzykowne, ale w sytuacji, gdy dociera do Odessy blokując drogę okrążonym Sowietom może przyczynić się do wielkiego sukcesu. I to znaczącego.

Gen. Sosnkowski: Bardzo ryzykowne i żadnych gwarancji, czy Sowieci nie rzucą jakichś dodatkowych odwodów na okrążenie dywizji Szombathelyi’ego. Wtedy trzydzieści dywizji idzie do niewoli, a Ciebie czeka dymisja.

Marsz. Anders: Poczekam na rozwój zdarzeń na południu, Rumuni się dzielnie bronią, ale dlaczego nie dokonują desantu na Krymie, mogliby naprawdę zaskoczyć wroga.

Gen. Sosnkowski: Kiedy mają wroga pod stolicą to trudno aby zdobywali się na zdobywanie Krymu, który i tak ma teraz małe znaczenie strategiczne.

Marsz. Anders: Jeśli Amerykanie będą nam nadsyłać posiłki jak do tej pory, chodzi mi o te osiem dywizji pod Kłajpedą, to nie będziemy się cofać z linią obrony, ale jeżeli to już koniec pomocy, to uwierz mi, ale czy chcemy czy nie chcemy taki odwrót stanie się koniecznością (…)

Front bliskowschodni: I połowa czerwca – wojska irackie ufne w neutralną postawę Iranu oraz Turcji cały czas odpierają zawzięte ataki sił brytyjskich w kierunku Bagdadu. Oznacza to, że wojna na tym froncie może toczyć się jeszcze przez długie miesiące, a dywizje tak potrzebne w Europie „marnują” się na Bliskim Wschodzie. 8.VI. – Brytyjczycy rozbijają opór iracki pod Dair az-Zawr we wsch. Syrii, ale zdobycie i utrzymanie tego terenu jest dość trudne dla nich. 11.VI. – Basra zostaje zajęta przez wojska irackie, Brytyjczycy wzmacniają obronę Kuwejtu. 15.VI. – marsz. Auchinleck ponawia ofensywę aliancką w stronę Dair Az-Zawr, a jeden z innych dowódców brytyjskich, gen. Truscott rozpoczyna natarcie w kierunku Basry. Pod Karbalę dochodzi silne zgrupowanie sił alianckich w postaci 8 dywizji, w tym jednej pancernej. Może się to przyczynić do rozwinięcia szerszej ofensywy w środkowym Iraku.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie czerwca – wzmocnienie pozycji pod Karbalą i Kuwejtem, natarcia we wsch. Syrii i w kierunku na Basrę.​

Front amerykański: I połowa czerwca – siły amerykańskie zmierzają do rozbicia Kolumbii, a przez to możliwości rozpoczęcia ofensywy w kierunku Peru i Boliwii, gdzie przeniesiono z Asuncion siedzibę najwyższych władz GPMG po haniebnej ucieczce Stroessnera, Vargasa i Perona. Wojska argentyńskie będące odpowiedzialne za utrzymanie południowego odcinka próbują kontratakować na terenie Brazylii i powstrzymywać aliantów. 1.VI. – zwycięstwo sił amerykańskich gen. Reada pod Angostura Falls powstrzyma nadzieje Kolumbijczyków na przerwanie frontu, chociaż w tym samym czasie gen. Romero zmusza do wycofania z Cucuty kilka dyw. alianckich. 4-12.VI. – kilka nalotów lotnictwa amerykańskiego na Santiago de Chile. 4.VI. – gen. Millikin zwycięża wroga w natarciu na Santa Fe de Bogota, ale czuje się być zmuszonym do odwrotu pod Cucutą. 6.VI. – zacięte walki pod Cucutą dają nowy zastrzyk sił wojskom kolumbijskim prowadzonym przez gen. Mercado Sancheza. 8.VI. – powstrzymanie ofensywy argentyńsko-paragwajskiej pod Kurytybą w płd. Brazylii przez wojska amerykańsko-kanadyjskie; tego samego dnia alianci atakujący ze Strefy Kanału Panamskiego odrzucają wrogie siły spod Medellin. 11.VI. – wojska boliwijskie i paragwajskie pod wodzą gen. Martineza odzyskały dawną siedzibę GPMG w Cuiaba. 12.VI. – alianci wygrywają kolejne starcie pod Bogotą, opanowanie stolicy Kolumbii staje się coraz bliższe. 15.VI. – Amerykanie (gen. Finley) nie pozwolili zbyt długo się cieszyć Paragwajczykom z odzyskania Cuiaba, rozpoczynając natarcie w stronę tego miasta. Pod Iniridą z kolei gen. Eisenhower przypomniał się Kolumbijczykom rozwijając sprawny atak.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie czerwca – ofensywa aliancka w Kolumbii, powstrzymywanie wojsk argentyńskich, paragwajskich i boliwijskich w Brazylii.​

Front zachodni/afrykański: I połowa czerwca – alianci są coraz bliżsi zupełnego rozbicia oporu wojsk francuskich w Nigerii i kapitulacji ostatnich sojuszników Francji w Afryce. Rozpoczęto także zajmowanie posiadłości Giraud na Oceanii (Nowa Kaledonia). W Europie trudno o ofensywę aliancką z racji znaczącego osłabienia sił Bundeswehry i słabego wyposażenia (oddziały milicji ludowej). 1.VI. – dwa zwycięstwa amerykańskie w Nigerii, które otwierają drogę do dotarcia pod Lagos, pod Ibadanem zwycięża korpus piechoty gen. Browna, a pod Sokoto czołgi dowodzone przez gen. Vandenberga. Na froncie zachodnim zgrupowanie gen. De Witta próbuje uderzyć na francuskie dywizje pod Antwerpią i tym samym zmusza przeciwnika do wycofania się. Belgowie zatrzymują tego dnia francuską ofensywę w kierunku zach. Sudanu (starcie pod Fort Lamy). 2.VI. – zacięte walki o Antwerpię zakończone alianckim sukcesem. 3.VI. – do Antwerpii wchodzą dywizje US Army gen. Bolte. 4.VI. – inne jednostki alianckie dotarłszy pod Antwerpię muszą bronić się przed francuskim kontratakiem (obroną dowodzi feldm. Kroh). Natarcie wroga jest tak silne, że muszą się one wycofać pod Eindhoven. Koło Groningen dochodzi do desantu 3 kanadyjskich dywizji piechoty. 7.VI. – gen. Vandenberg zdobywa tego dnia Sokoto i utrzymuje je mimo zaciętych ataków francuskich w Nigerii. 8.VI. – Antwerpia ponownie pod francuską okupacją; jeden z amerykańskich korpusów piechoty (gen. Ferenbaugh) zdobywa stolicę Beninu-Sahel, Porto-Novo; Francuzi rozpoczynają w wyniku przetransportowania kilku dywizji alianckich na front wschodni – atak w stronę Amsterdamu. 9.VI. – rozpoczęcie cyklicznych nalotów lotnictwa brytyjskiego na Brest; władze Beninu-Sahel podpisują kapitulację wobec wojsk amerykańskich w Porto-Novo. 11.VI. – alianci wykorzystując niewielkie siły przeciwnika pod Rotterdamem dokonują natarcia, które umożliwi im zamknięcie w kotle paru dywizji wroga w okolicach Amsterdamu. 12.VI. – batalia pod Rotterdamem po myśli sprzymierzonych; dzielnie spisuje się po raz kolejny obrona Sokoto przed francuską ofensywą. 13.VI. – alianci kontynuują nieprzerwany marsz w stronę Rotterdamu. 14.VI. – odzyskanie Rotterdamu przez sprzymierzonych i natychmiastowy atak w stronę Amsterdamu powoduje złożenie broni przez 2 francuskie dywizje; korpus piechoty gen. Kubeny wygrywa starcie pod Zinder z Francuzami; alianci bronią swoich pozycji pod Rotterdamem i Eindhoven. 15.VI. – sprzymierzeni muszą się wycofać spod Rotterdamu, ale rozbicie dwóch francuskich dywizji pod Amsterdamem stanowi dobry prognostyk dla dalszego rozwoju działań wojennych na ziemiach holenderskich.

Aneksja terytorium Beninu-Sahel przez USA i Wielką Brytanię – 9.VI.1951.


Sytuacja na froncie zachodnim w połowie czerwca – milicja ludowa, której pełno w szeregach Bundeswehry nie może pozwolić sobie na wyczerpujące ofensywy w Alzacji, Lotaryngii, Belgii czy Zagłębiu Ruhry, więc front można powiedzieć stoi. Jedynym sukcesem jest okrążenie i kapitulacja 2 francuskich dywizji piechoty pod Amsterdamem.​

Front wschodni: 1.VI. – Sowieci szturmują pozycje wojsk Konferencji Bałkańskiej pod Izmaiłem. 2.VI. – wojska sowieckie próbują zdobyć Grodno, którego broni 14 alianckich dywizji, na szczęście atak zostaje odparty, choć z dużym trudem. Gen. Antonow rusza na Winnicę w kierunku ukraińskich dywizji piechoty, ale powstrzymują go alianci na czele z gen. Kinzelem. 3-4.VI. – natarcie marsz. Rybałki na Lidę niszczy jedną z dywizji sprzymierzonych, ale alianckie siły zatrzymują jego atak. 5-6.VI. – Kiszyniów w rumuńskiej Mołdawii zajęty przez Sowietów; marsz. Rybałko na czele swoich 44 dywizji chce rozbić ponownie opór 55 dywizji sprzymierzonych (feldm. Heusinger) pod Lidą, ale robi to nader nieudolnie. Tego dnia pod Kłajpedą lądują nowe jednostki sprzymierzonych (kanadyjski korpus piechoty). 7.VI. – do Stryja nieoczekiwanie wchodzi sowiecka dywizja pancerna, na wieść o tym zgrupowanie marsz. Szombathelyi rozpoczyna kontratak, pomagają w tym także oddziały jugosłowiańskie. 8.VI. – Żytomierz zajęty przez dywizje marsz. Tołbuchina, który kieruje swoje armie na Winnicę; alianci jednak kontratakują pod Żytomierzem (50 dywizji pod dow. gen. Kutrzeby). 9.VI. – sprzymierzeni mężnie bronią pozycji pod Winnicą; do Izmaiła nad Morzem Czarnym wchodzą Sowieci, którzy także zajmują tego dnia Bobrujsk. Pod Kłajpedą zakończono pierwszą falę nowego desantu (po dwie dywizje kanadyjskie, kostarykańskie i amerykańskie). 10.VI. – Rumuni i Jugosłowianie bardzo chcą odrzucić Sowietów spod Izmaiłu i udaje im się zmusić wroga do odwrotu; do Równego na chwilę wchodzą jednostki sowieckie, ale zostają szybko wyparte. 11.VI. – Izmaił odzyskany przez wojska jugosłowiańsko-rumuńskie. 12.VI. – na wybrzeżu Litwy zdesantowano kolejne dwie dywizje amerykańskie. Węgierska dywizja piechoty gen. Babicsa odzyskała Stryj, ale nie mogła utrzymać miasta wobec ataku sowieckiej dywizji pancernej. Marsz. Szombathelyi w ramach rewanżu próbował pomóc Konferencji Bałkańskiej w ataku na Bielcy, ale będące tam ugrupowanie marsz. Szaposznikowa jest bardzo potężne i natarcie kończy się fiaskiem. 13.VI. – Sowieci zatrzymali atak na Winnicę, sprzymierzeni po raz kolejny obronili swoje pozycje. 14.VI. – Baranowicze zostają odzyskane przez wojska polsko-niemieckie, ale nie mogą one utrzymać się w mieście i wycofują się pod Słonim. Do Stryja wchodzi kolejna sowiecka dywizja pancerna, ale zrazu dostaje się pod ogień jugosłowiańskich dywizji i zostaje zmuszona do wycofania się. 15.VI. – Równe przejęte przez wojska polskie gen. Scewoli-Wieczorkiewicza, a do łotewskiego Mazirbe wchodzą jednostki sowieckie. Alianci chcąc okrążyć wroga próbują uderzać na Jełgawę, ale zbyt silny opór wroga niweczy te plany.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie czerwca – przed aliantami dylemat, albo oprzeć się na nowej linii obrony od Kłajpedy po Stanisławów, albo dalej reagować mikroofensywami w stronę Bobrujska, Baranowiczów, Żytomierza czy Winnicy i w ten sposób dociągnąć do okresu jesiennego.​

Kronika wojny morskiej

4.VI. – w Zat. Moreno u wybrzeży Chile dochodzi do bitwy morskiej z resztą chilijskiej floty, która postanowiła z honorem zakończyć swoje istnienie stawiając opór amerykańskim lotniskowcom. Niszczyciel „Tanado” osiadł ostatecznie na mieliźnie, a drugi z niszczycieli „Almirante Lynch” został zbombardowany i zatonął wskutek działań lotnictwa z USS „Franklin”.

4, 5, 7-9, 12.VI. – amerykańskie naloty bombowe na chilijską bazę marynarki wojennej w Valparaiso. Amerykanie zajęci operacją desantową w Brazylii uznali jednak, że trwałe niszczenie wrogich baz morskich jest ważniejsze od dokonania chociażby niewielkiego desantu na tym terenie.

9-15.VI. – brytyjskie naloty lotnicze na francuską bazę morską w Brest w Bretanii. Francuska flota to już wspomnienie, a alianckie ataki na tą bazę może są pewnym preludium otwarcia kolejnego frontu w Europie.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.VI.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 327 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 14 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 4 okręty podwodne i 27 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-30 czerwca 1951

odcinek 329

The secret plans
(Tajne plany)​

Świat/Kraj​

Przewidywane przesunięcie frontu wschodniego wskutek naporu wojsk sowieckich staje się faktem w drugiej połowie czerwca 1951 roku. Sprzymierzeni nie mogąc już dalej utrzymać się pod Kownem czy Kijowem podejmują trudną, ale jedyną do wyboru decyzję o opuszczeniu tych terenów. Rządy Republiki Litewskiej i Republiki Ukrainy znalazły swoje tymczasowe siedziby w Warszawie, chociaż przewidywanym stałym miejscem ich obecności jest Londyn. Wszystko jednak zależy od sytuacji na froncie, która jak do tej pory nie napawa optymizmem. Wycofanie się z rdzennych ziem litewskich i ukraińskich to nic innego jak zapowiedź rozpaczliwej obrony opartej na rzece Bug i poleskich bagnach, choć tak naprawdę wiele też zależy od sposobów pomocy US Army, która powinna nadesłać więcej posiłków wskutek kurczącego się frontu.

Z kolei na froncie zachodnim można zaobserwować predyspozycje do przekształcenia go w teatr działań wojny pozycyjnej. Niemożność rozwinięcia wielkiej ofensywy przez aliantów i wciąż niewielkie siły do przeprowadzenia jej w chociażby szczątkowej formie sprawiają, że taka sytuacja może jeszcze długo nie ulec zmianie.

Informacje pochodzące z przebiegu procesu Czang Kaj-Szeka w Guangzhou mogą doprowadzić do konkluzji, z której jasno wynika, że obalony przywódca Nacj. Chin był marionetką w obliczu możliwego buntu baronów i generałów i w obawie o los kraju podejmował decyzje godzące w wizerunek swojego państwa vide długotrwała wojna domowa. Wyrok jaki ma zapaść na początku lipca jest przewidywany przez wszystkich jako bardzo łagodny i być może nawet były chiński przywódca będzie mógł osiedlić się na dowolnym skrawku ziemi chińskiej. Czas zatem pokaże.

Brześć n/Bugiem, siedziba Naczelnego Dowództwa Bałtyckiego, 29 czerwca;

Marsz. Anders w rozmowie z marsz. Sikorskim.

Marsz. Sikorski: (…)wycofując się z Litwy i Ukrainy robisz błąd, Władziu, ale wiem, że istotnie lepiej nie walczyć w okrążeniu aniżeli wycofywać się pod ostrzałem z kruchą nadzieją na dotarcie do swoich. Nie miałeś wyjścia, choć tak naprawdę mogłeś pchnąć dywizje z Lidy na Litwę i wyjść na rubieże pod Rygą.

Marsz. Anders: Nie było to możliwe, sowieckie czołgi zablokowały by nas gdzieś na pograniczu litewsko-łotewskim. Z drugiej strony Sowieci prą w Rumunii, więc trzeba być gotowym na odesłanie części sił do ratowania Węgier. Temu służy nasza ewakuacja z ziem ukraińskich.

Marsz. Sikorski: Churchill nie wysyłał do Ciebie swoich posłańców?

Marsz. Anders: Nie dotarli jeszcze do mnie, ale czy on może mi pomóc, przecież posiłki dają mi Amerykanie, bez nich istotnie Sowieci znaleźli by się jeszcze szybciej pod Kłajpedą czy w Kownie.

Marsz. Sikorski: Dzwonił do mnie Mikołajczyk, Churchill poprzez swoje przedstawicielstwa usiłuje wprowadzić do wojny Pakt Iberyjski, by w ten sposób przyłączył się do krucjaty przeciw komunizmowi. Chodzi mu także o Francję, bo front wygląda jak wojna pozycyjna.

Marsz. Anders: Zamierzają rozczłonkować Francję?

Marsz. Sikorski: Churchill rezygnuje z planów obalenia Giraud, gdyż nie ma takich możliwości, a przeprowadzane próby spaliły na panewce. Dlatego też chce obudzić Hiszpanów, aby wypowiadając wojnę Baskom jednocześnie stanowili zagrożenie dla południa Francji.

Marsz. Anders: Jeżeli opinia publiczna dowie się o takich wymuszeniach to OPD w takim kształcie nie ma racji bytu.

Marsz. Sikorski: Odradzam Winstonowi takie rozwiązanie, paradoksalnie lepiej by było, by to Pakt Alpejski wypowiadając wojnę Francji spowodował jej rozłam i upadek. Wtedy nikt by nie podejrzewał aliantów, że przyłożyli do tego rękę. Wszak Włochy i Austria są już poza OPD.

Marsz. Anders: Na początku lipca będę starał się zorganizować nową linię obrony na Kresach, może pojedziesz ze mną na inspekcję pod Stanisławów i Kołomyję? Twoja obecność wzmocni morale naszych żołnierzy, a i myślę, że sojuszniczych również.

Marsz. Sikorski: Nie ma sprawy, honor polskiej i sojuszniczej armii to teraz najważniejsza sprawa, i tak dobrze, że w pewien pośredni sposób pomagają nam Rumuni i Jugosłowianie (…)

Lyon, tajna kwatera generalissimusa Giraud, 30 czerwca;

Generalissimus Giraud w rozmowie ze swoim zastępcą, gen. de Gaulle.

Gen. de Gaulle: (…)nasi wywiadowcy donoszą nam z Anglii, że Churchill szykuje przeciw nam iście piekielną intrygę, mającą nas ostatecznie pozbawić szans na honorowe zakończenie wojny z aliantami.

Giraud: Słucham szczegółów, opowiadaj, ciekawe co znowu ten kuternoga wymyślił.

Gen. de Gaulle: Wykorzysta antagonizm hiszpańsko-baskijski i z tego ma się narodzić plan interwencji hiszpańskiej przeciw nam. Dodatkowo jak zapewnili nas informatorzy już na obecną chwilę obiecują Hiszpanii spore połacie naszych ziem. Brytyjczycy dowiedzieli się też w jaki sposób chcieliśmy podzielić Niemcy z Sowietami i to pewnie ich reakcja na nasze plany.

Giraud: Nikczemnicy! Chcą zniszczyć jedną ze starożytnych cywilizacji świata. O Paryżu pozostało jedynie wspomnienie, a oni mają jeszcze czelność wymazywać, dzielić naród francuski na dwie bądź więcej części. Toż to absurd! Jakie mamy dowody, aby to opublikować?

Gen. de Gaulle: Praktycznie mówiąc nie możemy tego opublikować bo padnie nam siatka szpiegowska w Anglii a i zapewne w paru innych miejscach również. Możemy jednak sami wykorzystać tą wiedzę do pokazania Hiszpanom i Portugalczykom lepszych miejsc na dokonanie nowych agresji.

Giraud: Hiszpania ma przecież zadawnione spory o Gibraltar, a o utraconych koloniach w Maroku nawet nie wspomnę.

Gen. de Gaulle: Warto zatem wysłać naszych dyplomatów do Madrytu i Lizbony z przedstawieniem lepszej oferty aniżeli to co proponują Brytyjczycy (…)

Front bliskowschodni: II połowa czerwca – alianci opanowując Dair az-Zawr w Syrii wzmacniają coraz bardziej swoje pozycje przy granicy z Irakiem, podobnie dzieje się pod Karbalą, sprzymierzeni próbują też odzyskać Basrę. 21.VI. – marsz. Auchinleck i gen. McNair wygrywają starcia z wojskami syryjskimi pod Dair az-Zawr. 23.VI. – Irakijczycy powstrzymują ofensywę gen. Bettsa prowadzoną w okolicach Basry. 26.VI. – Brytyjczykom nie udaje się utrzymać pozycji pod niedawno zdobytym Dair az-Zawr, zmuszeni się do odwrotu w region płn. Syrii. 28.VI. – zacięte walki w płn-wsch. Syrii doprowadzają do ponownego opanowania Dair az-Zawr przez Brytyjczyków i utrzymania tego terenu, co stanowi doskonałą pozycję wyjściową do rozpoczęcia ofensywy w stronę północnego Iraku.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu czerwca – wojska sprzymierzonych, głównie brytyjskie, australijskie i amerykańskie stopniowo zacieśniają pierścień oblężenia wokół Iraku, ofensywa wyprowadzona z trzech kierunków: z Syrii, Kuwejtu i Arabii powinna ostatecznie przesądzić o kapitulacji ostatnich sił Paktu Islamskiego.​

Front zachodni/afrykański: II połowa czerwca – wojska francuskie dość umiejętnie bronią swoich pozycji w Belgii, co uczyniło front zachodni wojną pozycyjną podobną do działań w czasie I wojny światowej. Alianci mają zbyt osłabione siły, by ruszyć z impetem na wroga, a Francuzi utrzymują taki stan frontu licząc na ofensywę sowiecką, która może spowodować w pewnym momencie jeszcze większy paraliż decyzyjny wśród aliantów i w konsekwencji krach obrony na froncie zachodnim. 16.VI. – korpus pancerny gen. Vandenberga zostaje wyparty pod Sokoto przez siły francuskie w Nigerii; w Groningen w Holandii zostają desantowane nowe posiłki w postaci 10 amerykańskich dywizji piechoty. 19.VI. – utrata Sokoto na rzecz wojsk francuskich, ich opór w Nigerii robi się coraz trudniejszy do pokonania. 20.VI. – do Amsterdamu wchodzą dywizje sprzymierzonych, które wyzwalają te jedno z największych miast Holandii. 21.VI. – amerykański gen. De Witt próbuje wyprowadzić wielką ofensywę w kierunku Antwerpii, korzystając z 72 dywizji piechoty, natarcie kończy się powodzeniem. 22.VI. – z dalekich regionów świata docierają informacje o zdobyciu Nowej Kaledonii przez Amerykanów i trwającej wciąż ofensywie w kierunku Antananarivo w płn. Madagaskarze. 23.VI. – sprzymierzeni zatrzymują francuską ofensywę w Czadzie a idącą w stronę opanowania zach. Sudanu, bitwa pod Fortem Archambault niweczy francuskie plany. Do Antwerpii wchodzą pierwsze dywizje alianckie. 24.VI. – francuski nalot bombowy na brytyjski reaktor atomowy pod Birmingham. 26.VI. – amerykański korpus piechoty gen. Reybolda zajmuje Zinder w płd. Nigrze i wygrywa obronę tego terenu przed napierającymi siłami nieprzyjaciela. 28.VI. – zacięte walki pod Fort Archambault, Francuzi nie rezygnują z przerwania alianckiego ataku, ale ponoszą fiasko. Do Rotterdamu wchodzą francuskie dywizje, które wraz z innymi siłami znajdującymi się w Belgii przypuszczają atak na aliancką obronę Antwerpii. 29.VI. – amerykańsko-nigeryjskie oddziały piechoty wypychają Francuzów spod Ngaoundere w płn. Kamerunie. 30.VI. – alianckie siły pod Antwerpią nie są więcej w stanie powstrzymać francuskiego natarcia i muszą się wycofać w stronę Eindhoven.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu czerwca – atak na Antwerpię to trochę za mało, aby mówić o przejściu do kontrofensywy, ale w obecnej chwili sukcesem jest powstrzymywanie wojsk francuskich, które z niesamowitą żywotnością prą do przodu.​

Front amerykański: II połowa czerwca – wojska amerykańskie i brytyjskie są coraz bliższe rozbicia oporu Kolumbii i przejścia z ofensywą w stronę Peru; dokonuje się też desant sił alianckich na plażach Santiago de Chile, a natarcie wojsk sprzymierzonych z Brazylii lada chwila może przynieść zagrożenie dla stolicy Argentyny. 16.VI. – siły alianckie rozwijają ofensywę z Kanału Panamskiego w stronę płn-zach. Kolumbii; pod Mato Grosso w Brazylii oddziały amerykańsko-kanadyjskie gen. Somervella przedzierają się w dość trudnym terenie w stronę granicy paragwajskiej; pod Iniridą w płd. Kolumbii ponownie zwyciężają siły sprzymierzonych. 17.VI. – tego dnia rozpoczyna się ofensywa wojsk amerykańskich pod dowództwem gen. Antonelli’ego, która zamierza doprowadzić do okrążenia części sił argentyńskich pod Porto Alegre i zdobyć szturmem Buenos Aires. 19.VI. – zacięte walki pod Mato Grosso i Medellin zakończone alianckimi zwycięstwami. 20.VI. – Amerykanie i Kanadyjczycy pod dowództwem gen. Russella i Nicklina desantują się pod Santiago, zdobywając szturmem stolicę, przeprowadzają też niewielkie ataki na Antofagastę i Aricę, ale kończą się one fiaskiem. Brytyjczycy i Amerykanie przystępują w tym samym czasie do szturmu na Bogotę, stolicę Kolumbii. Pod Concordią w płn. Argentynie krwawe walki z udziałem wojsk amerykańskich (gen. Lee). 23.VI. – rozbicie oddziałów argentyńsko-kolumbijskich pod Bogotą być może zwiastuje jej rychłe zdobycie. 24.VI. – desant wojsk kanadyjskich odbija Falklandy wraz z Port Stanley, nadal trwają walki o wyparcie sił przeciwnika z Medellin i Mato Grosso, holenderski korpus piechoty gen. Bouteta przegrywa obronę Cucuty. 26.VI. – oddziały sprzymierzonych zdobywają Angostura Falls w środkowej Kolumbii, pod Concordią wypierane są poszczególne armie argentyńskie. 27.VI. – gen. Groves zatrzymuje kolumbijską ofensywę na Cucutę, początek meksykańskich nalotów bombowych na stolicę Paragwaju, Asuncion. 28.VI. – kolejna wygrana przez aliantów potyczka pod Bogotą. 29.VI. – kanadyjski korpus piechoty gen. Kellera zdobywa i utrzymuje Medellin.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu czerwca – odcinek kolumbijski.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu czerwca – odcinek argentyńsko-paragwajski i desant pod Santiago de Chile.​

Front wschodni: 16.VI. – 17 sowieckich dywizji gen. Biriukowa atakuje wojska ukraińskie gen. Kinzela pod Winnicą, Ukraińcy nie wytrzymują tego natarcia i muszą wycofać się pod Tarnopol. Zapada również decyzja o ewakuacji ok. 30 dywizji piechoty i pancernych z okręgu kijowskiego wskutek możliwości okrążenia. Marsz. Timoszenko po raz kolejny próbuje wyrzucić aliantów spod Lidy, ale jego 33 dywizje nie są w stanie przemóc 54 alianckich jednostek. Pod Równem ponoszą porażkę polskie dywizje gen. Scewoli-Wieczorkiewicza, a nowy sowiecki atak na Szawle zmusza do wycofania się do okręgu królewieckiego 18 dywizji gen. Kukiela. 17.VI. – wciąż przebiega ewakuacja do Tarnopola, gdzie zmierzają 22 dywizje sprzymierzonych. Oddziały gen. Scewoli-Wieczorkiewicza dochodzą pod Słonim, a wycofujące się siły ukraińskie z Kijowa docierają w okolice Żytomierza. Alianci powstrzymują Sowietów pod Kłajpedą. 18.VI. – wojska sowieckie okopały się nad rzeką Dniestr i nie podejmują ataków w stronę Bukaresztu lub Constancy. Sowieccy dowódcy, gen. Czistiakow i Zacharow podejmują bezowocne próby ofensywy w stronę Żytomierza i Kłajpedy. 19.VI. – pogarszająca się sytuacja na froncie wschodnim zmusza aliantów do wycofania się z Kłajpedy i Kowna. 20-21.VI. – sprzymierzeni odpierają liczne ataki na ich pozycje pod Żytomierzem. Wojska rumuńskie i jugosłowiańskie wygrywają starcia pod Kiszyniowem w Mołdawii. 22.VI. – zakończenie ewakuacji wojsk alianckich z Kłajpedy i Kowna, zostały one rozlokowane w okolicach Alytus i Królewca. Do Równego wchodzą sowieckie dywizje piechoty, ale szybki kontratak sił alianckich w ilości 70 dywizji udaremnia utrzymanie tego miasta przez wroga. 23-24.VI. – Szawle przejęte przez nieprzyjaciela, który z marszu rusza na Królewiec, atak na szczęście odparto. Baranowicze również dostają się w ręce Sowietów, ale kontrofensywa sprzymierzonych każe im zapomnieć o utrzymaniu tego terenu. 25.VI. – Kijów zostaje zajęty przez wojska sowieckie. 26.VI. – jedna z większych ofensyw rumuńsko-jugosłowiańskich pod Izmaiłem. 27.VI. – sowieckie lotnictwo na Morzu Czarnym rozpoczęło regularne loty patrolowe. Równe wyzwolone przez oddziały sprzymierzonych. 28-29.VI. – Kowno zdobyte wobec ofensywy wojsk sowieckich, następuje zrazu atak w stronę Grodna, ale zostaje zatrzymany przez aliantów. 30.VI. – marsz. Rybałko szturmuje pozycje sprzymierzonych pod Alytus (Olitą) i alianci muszą uciekać na Suwalszczyznę; z drugiej strony pod Lidą próbuje się przedzierać marsz. Malinowski, ale zostaje powstrzymany przez świetną obronę.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu czerwca – wycofanie się aliantów z ziem litewskich i ukraińskich, oddanie Kowna, Kłajpedy i Kijowa okazało się koniecznością wobec wzrastającego naporu wojsk sowieckich; wkrótce powinno też dojść do uszykowania nowej linii obronnej po odejściu gros sił sprzymierzonych spod Lidy.​

Kronika wojny morskiej​

16-17.VI. – naloty lotnictwa brytyjskiego na francuską bazę marynarki wojennej w Brest, dominują zniszczenia bazy.

23.VI. – francuski nalot odwetowy na brytyjską bazę morską w Kornwalii w Plymouth, brak zniszczeń wśród okrętów alianckich.

24-25.VI. – dwukrotne naloty amerykańskich bombowców na Bahia Blanca, główny punkt zborny argentyńskich okrętów wojennych. Okrętom przeciwnika udało się przegnać alianckie samoloty.

29.VI. – blisko ujścia La Platy argentyński pancernik „Moreno” doprowadza do zatonięcia amerykańskiego transportowca „Vernon S.Hood”. Amerykanie po udanym desancie na Falklandach zamierzali też wzorem ostatniej dużej operacji desantowej w Chile, przeprowadzić również podobny desant na wybrzeżu argentyńskim, ale nadziali się na spore siły floty wroga.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-30.VI.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 327 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 15 transportowców;
Holandia – 5 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 54 niszczyciele, 4 okręty podwodne i 28 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 4 ciężkie krążowniki, 4 lekkie krążowniki, 11 niszczycieli, 8 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

1-15 lipca 1951

odcinek 330

The Spanish surprise
(Hiszpańska niespodzianka)


Świat/Kraj​

Wyrok w procesie Czang Kaj-Szeka odczytany 4 lipca 1951 roku nie był wielkim zaskoczeniem. Uniewinnienie z braku żelaznych, istotnych dowodów na przyzwolenie na dokonywanie rabunków, grabieży czy też zbrodni oraz podsycanie do wojny – było jedynym możliwym rozstrzygnięciem tego procesu. Czang Kaj-Szek otrzymał zatem prawo do swobodnego przemieszczania się po całym terytorium chińskim (Dem. Rep. Chin + Nacj. Chiny) jak i do osiedlenia się w dowolnym miejscu. Były przywódca Chin wybrał Pekin jako miejsce stałego osiedlenia się. Stanowisko rządu Dem. Rep. Chin trudno można było uznać za poprawne wobec ogłoszonego wyroku. Niektórzy ministrowie apelowali o wystosowanie żądań wobec Nacj. Chin o wydanie większości korpusu generalicji już w pełni odpowiedzialnej za eskalację zbrodni podczas kolejnych etapów wojen domowych. Część członków rządu miała też zażalenie do wyroku sądu w Guangzhou uniewinniającego Czang Kaj-Szeka. Inni dopatrywali się też ingerencji obcych mocarstw w działania sądu. A Nacj. Chiny wysuwając ponowne żądania terytorialne wobec Tybetu zdawały się śmiać wszystkim w nos z takiego obrotu sprawy…

Żądania Nacj. Chin wobec Tybetu zostają odrzucone.​

Wydarzeniem, które jednak miało większe znaczenie dla losów świata było wypowiedzenie wojny Baskonii przez kraje Paktu Iberyjskiego czyli Hiszpanię i Portugalię. Nawiasem mówiąc Hiszpania miała wszelkie powody by do tego doprowadzić. Jednakże za Baskonią zawsze stała Francja, która rządzona silną ręką przez generalissimusa Giraud zawsze opowiadała się za utrzymaniem niezawisłości i niepodległości tego kraju. Z chwilą, gdy wojska hiszpańskie przekroczyły granice Baskonii, Francja wystąpiła w jej obronie. I tak powstał w Europie kolejny front nazywany frontem francusko-hiszpańskim. Dla aliantów wybuch wojny francusko-hiszpańskiej to dobry prognostyk na zelżenie oporu obrony wojsk francuskich na froncie zachodnim, ale i z drugiej strony OPD stawia się w bardzo niewygodnej sytuacji godząc się wręcz na rozbiór Francji. Stany Zjednoczone, a bardziej szczegółowiej US Army wykorzystały jako pierwsze zaistniały stan wojny między Francją a Hiszpanią dokonując desantu wojsk pod Marsylią, który zakończył się szybkim zdobyciem tego miasta.

3 lipca 1951 roku – początek wojny hiszpańsko-francuskiej.​

Pierwsza połowa lipca to także realizacja kolejnych postanowień OPD w sprawie przywracania niepodległości poszczególnym terytorium. Restytuowano niepodległość Państwa Izrael (prezydentem Chaim Weizmann, premierem David Ben Gurion), Królestwa Jordanii (Talal I ibn Husajn), Republiki Gwinei (rządy Louisa Blachera), Federacji Malijsko-Senegalskiej (prezydentura Marcela de Coppeta), Złotemu Wybrzeżu (prezydentura sir Arnolda Hodgsona), Wspólnocie Wschodnioafrykańskiej (rządy sir Phillipa Euana Mitchella) i Haiti. Co do ostatniego państwa to stworzono tu Republikę Federacyjną Haiti (Haiti + Dominikana) nie wracając już do podziału wyspy na dwa państwa i tradycji istnienia Republiki Dominikany. Zjednoczone Haiti będzie zatem państwem z dużymi wpływami Stanów Zjednoczonych na wzór Kuby Fulgencio Bautisty. Amerykanie postanowili nie przywracać dyktatury Rafaela Trujillo w Dominikanie, zadowalając się silną władzą Dumarsais Estime na Haiti. Jako, że Dominikańczycy i Haitańczycy podczas walk o wyzwolenie kraju walczyli w połączonych oddziałach partyzanckich przeto postanowiono zastosować rozwiązanie w postaci zjednoczonego państwa na Haiti.

Nowo wyzwolone państwa w Ameryce, Afryce i na Bliskim Wschodzie (restytucja między 5 a 10 lipca).​

Brześć n/Bugiem, Kwatera Główna Dowództwa Bałtyckiego, 10 lipca;

Rozmowa marsz. Andersa z marsz. Sikorskim.

Marsz. Anders: (…)Sowieci prą do przodu, a naszym odwrotom nie ma końca, dodatkowo Bundeswehra wezwała do Niemiec kilka dywizji z linii frontu i teraz grozi nam załamanie na Grodzieńszczyźnie!

Marsz. Sikorski: Z tego co wiem to już postarałeś się o wsparcie z płn. Niemiec.

Marsz. Anders: Owszem, ale te cztery dywizje piechoty zasilą obronę okręgu królewieckiego. Szczególnie ich słabość uwidoczniła się po odejściu Kanadyjczyków.

Marsz. Sikorski: Kanadyjskie dywizje może i nie miały większej wartości bojowej, jednak liczy się każdy żołnierz, bo niedługo nie będziemy się mieli gdzie cofać.

Marsz. Anders: Szczerze wątpię, czy akurat te wzmocnienia pomogą, ale zobaczymy. Potrzebuje wciągnięcia wielu sowieckich dywizji w pułapkę, aby uzyskać przewagę, ale jak do tej pory jest to wciąż nierealne. Sowieci mają niespożyte siły.

Marsz. Sikorski: Nasza sytuacja przez to robi się coraz bardziej ponura, rozmawiałeś może z Prezydentem?

Marsz. Anders: Prezydent lada dzień wyjedzie do Wrocławia, w Warszawie mamy też już niewielu dyplomatów, ale jak zawsze pozostaje do końca nuncjatura apostolska i premier Mikołajczyk, który zapowiedział, że nie wyjedzie, choćby miała paść stolica.

Marsz. Sikorski: Widocznie przykład Starzyńskiego i Śmigłego-Rydza tak oddziaływują na świadomość. Jeden przepadł gdzieś po zajęciu Warszawy przez okupanta, a drugi zginął w boju. W tych czasach istotnie trzeba mieć idoli. Dlatego słuchaj się starszego doświadczeniem kolegi: niech Twoim idolem, wzorem będzie Sobieski albo Piłsudski. Obaj wyciągnęli Polskę z wielu kłopotów mogących zlikwidować jej istnienie.

Marsz. Anders: Sztab może też ulec przeniesieniu bezpośrednio do stolicy.

Marsz. Sikorski: Jeśli dojdzie do bitwy pod stolicą to wiedz, że nadal jestem zdolny do działania i będę potrzebował choćby jednej dywizji, aby to udowodnić.

Marsz. Anders: Pamiętam o tym, wszyscy wtedy pójdziemy w bój (…)

Front bliskowschodni: I połowa lipca – ataki sprzymierzonych na północ i południe Iraku nie przynoszą powodzenia, siły alianckie wymęczone długotrwałymi walkami z wojskami nieprzyjaciela coraz bardziej zastanawiają się nad darowaniem kary Irakowi i w ten sposób uzyskaniu kilkudziesięciu wolnych dywizji piechoty mogących wziąść jak najszybszy udział na innych frontach tej wojny. 4.VII. – Irakijczycy zmuszają do wycofania się Brytyjczyków spod Dair az-Zawr w płn. Syrii. 5.VII. – niepodległość Państwa Izrael (Medinat Israel), do władzy powraca Dawid Ben Gurion. 8.VII. – kolejna bitwa o Dair az-Zawr w Syrii zakończona zwycięstwem wojsk irackich. 9.VII. – niepodległość Haszymidzkiego Królestwa Jordanii z Talalem ibn Husajnem jako królem, premierem zostaje Tawfik Abul-Huda. 10.VII. – aliantom udaje się zdobyć Basrę i w dodatku utrzymać miasto. 11.VII. – Dair az-Zawr utracone na rzecz ofensywy irackiej w Syrii.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie lipca – niepodległość Izraela i Jordanii, ofensywa brytyjska na Basrę, koncentracja wojsk w Karbali, ewakuacja z płn-wsch. Syrii. ​

Front amerykański: I połowa lipca – rozbicie oporu Kolumbii coraz bardziej ułatwia sprzymierzonym rozstrzygnięcia na innych odcinkach tego rozległego frontu. Przede wszystkim trwa ofensywa w kierunku Buenos Aires i Montevideo, a opanowanie ujścia La Platy powinno zakończyć zasadniczą fazę walk na tym froncie. 1.VII. – kanadyjski korpus piechoty gen. Kellera powstrzymuje atak w kierunku Medellin, usiłują się tam przebić siły kolumbijsko-argentyńskie. To również dzień zwycięskich potyczek pod Bogotą, Iniridą i Mitu. Na drugim końcu kontynentu korpus piech. gen. Kubeny zwycięża pod Porto Alegre w płd. Brazylii. 3.VII. – trwają zacięte walki o przejęcie Bogoty. 5.VII. – kanadyjskie korpusy piechoty gen. Ethella i Cepy zwyciężają Chilijczyków pod Antofagasta i Arica, ale wkrótce później odsiecz gen. Montagne Sanchezja krzyżuje plany aliantom. Amerykanie pod wodzą gen. Fostera szturmują pozycje wroga w płd. Kolumbii pod Iniridą. 6.VII. – kolejne zatrzymanie ofensywy alianckiej na Antofagastę i Aricę przez Chilijczyków. 8.VII. – w toku jest również alianckie natarcie w stronę Buenos Aires, pod Concordią dochodzi do uporczywych walk. 11.VII. – gen. Somervell, dow. alianckiego natarcia skierowanego na Mato Grosso nieprzerwanie prze w kierunku tego regionu, jego opanowanie będzie oznaczało podjęcie ofensywy przeciwko Paragwajowi i Boliwii. Ciężkie walki toczą się przejęcie Mitu w płd. Kolumbii. 12.VII. – gen. Keller zajmując Santa Fe de Bogota doprowadza do kapitulacji Kolumbii, a tym samym do podziału jej na strefy okupacyjne (płn-wsch. część – brytyjska, płd-zach. część – amerykańska). 13.VII. – rozbicie oporu wojsk paragwajsko-argentyńskich pod Mato Grosso. 14.VII. – zwycięstwo pod Concordią toruje drogę do opanowania Buenos Aires.

Kapitulacja Kolumbii – 12.VII. i podział jej terytorium na dwie strefy okupacyjne.


Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie lipca – rozbicie Kolumbii, ofensywy w kierunku granicy z Paragwajem i Boliwią, natarcia w stronę Buenos Aires, rozwój desantu pod Santiago de Chile. ​

Front wschodni: I połowa lipca – Sowieci zdobywając ostatnie skrawki niepodległej Litwy i Ukrainy nabierają coraz większej pewności siebie. Wyraża się ona chociażby w ofensywie na terenach Rumunii, gdzie już niewiele brakuje do Bukaresztu, a tym samym załamania się planów obrony Konferencji Bałkańskiej. Upadek Rumunii oznaczałby niewiarygodne wręcz zmiany na froncie wschodnim i prawdopodobny upadek alianckiej koncepcji obrony opartej o linię Bugu czy Karpat. 1.VII. – ataki sowieckiej piechoty na wycofujące się pod Równe oddziały ukraińskie udaje się powstrzymać; pod Alytus (Olitą) wciąż trwają potyczki, tam również wycofują się alianci; węgierski korpus piechoty nie jest w stanie powstrzymać uderzenia sowieckich czołgów pod Stryjem i Kołomyją; jedynym pozytywem sensu stricte jest odzyskanie Baranowiczów przez niemiecki korpus piechoty gen. Eglseera. 2.VII. – postępuje ewakuacja oddziałów alianckich do Grodna, Suwałk i Równego. 3.VII. – na Lidę bronioną przez 36 dywizji sprzymierzonych (część odeszła na Grodzieńszczyznę) uderza 25 dywizji sowieckich marsz. Kuzniecowa. Obrońcy, dowodzeni przez feldm. Heusingera wytrzymują natarcie wroga. Pod Izmaiłem wojska jugosłowiańskie przechodzą do kontrataku. 4-5.VII. – na okręg królewiecki uderza 35 sowieckich dywizji piechoty i pancernych, sprzymierzeni posiadają tutaj tylko 24 dywizje piechoty. Gen. Collins wytrzymuje jednak niespodziewane natarcie wroga. 6.VII. – powstrzymanie ataku na Lidę autorstwa marsz. Rokossowskiego przez oddziały feldm. Heusingera, kolejny atak kończy się jednak ewakuacją pod Baranowicze. 7.VII.– węgierski marsz. Szombathelyi powstrzymuje pod Stanisławowem 33 sowieckie dywizje marsz. Szaposznikowa, tego samego dnia alianci tracą Stryj na rzecz sowieckiej dywizji pancernej, interweniują za to Jugosłowianie. 8.VII. – Olita dostaje się w ręce sowieckie. 9.VII. – Lida utracona na rzecz komunistów; marsz. Rybałko usiłuje przedrzeć się przez pozycje aliantów pod Grodnem i udaje mu się to, sprzymierzeni muszą się wycofać w stronę Słonima i Białegostoku; Izmaił zostaje zdobyty przez Sowietów, marsz. Tołbuchin rusza z nowym atakiem w stronę Stanisławowa. 10.VII. – do Żytomierza wkraczają sowieckie oddziały piechoty, a pod Królewcem znowu rozgorzały walki; Węgrzy na krótko zajęli Stryj i zaraz musieli ewakuować się pod Lwów; wojska sowieckie wygrywając starcie pod Tuldżą tworzą bezpośrednie zagrożenie dla Bukaresztu. 13.VII. – marsz. Szombathelyi podejmuje decyzję o wycofaniu 30 dywizji w stronę Lwowa, aby móc lepiej chronić tereny Małopolski. 14.VII. – marsz. Woronow atakuje pozycje alianckie pod Równem, ale natarcie zostaje powstrzymane przez 39 dywizji sprzymierzonych; kontratak sił Jugosławii i Rumunii na Tuldżę przynosi powodzenie. 15.VII. – do Grodna wjeżdżają sowieckie czołgi, a pod Jassami kolejna zwycięska potyczka wojsk komunistów.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie lipca – utrata Grodna, Lidy, Żytomierza i Olity oraz wycofanie się ze Stanisławowa by ratować Małopolskę przez sowieckimi zagonami pancernymi świadczy o coraz częściej podejmowanych próbach obejścia alianckich pozycji i stworzenia gigantycznych kleszczy (vide atak na okręg królewiecki).​

Front zachodni/afrykański: 1-3.VII. – zacięte walki o przejęcie Sokoto w płn. Nigerii, gdzie dzielnie walczy amerykański korpus piechoty gen. Dunckela. 4.VII. – Belgowie zmuszają do odwrotu Francuzów z Fort Archambault w Czadzie, wojska niemieckie feldm. Horna zwyciężają Francuzów pod Kolonią, drugi atak na pozycje francuskie pod Friedrichshafen kończy się porażką aliantów. 5.VII. – korpus piechoty gen. Geschwandtnera zajmuje Kolonię, ale musi szybko się ewakuować z racji francuskiej kontrofensywy. 6.VII. – na Rotterdam atakuje 41 dywizji gen. De Witta, które zmuszają do odwrotu dywizje gen. Gronsarda. 7.VII. – ponowna utrata Kolonii. 8.VII. – Antwerpia dostaje się znowu we francuskie ręce (25 dywizji piechoty), francuski korpus piechoty gen. Dufieux zdobywa Zinder na terytorium Nigru. 9-10.VII. – atak marsz. Leclerca w stronę Stuttgartu, gdzie znajduje się tylko 11 dywizji sprzymierzonych okazuje się wielką porażką, alianci wycofują się w okolice Frankfurtu n/Menem. 11.VII. – oddziały nigeryjskie zajmują Ngaoundere w płn. Kamerunie, powoli francuskie wojska w Nigerii są otaczane. Trwa ofensywa na Rotterdam. 12.VII. – odzyskanie Sokoto przez wojska amerykańskie. 13.VII. – gen. Dufieux, zdobywca Zinder naciera w stronę Niamey, stolicy Nigru, ale zostaje powstrzymany przez Amerykanów. Inny francuski gen. De Costa zmusił Amerykanów do odwrotu spod Kano. Alianci muszą zatrzymać ofensywę na Rotterdam z racji nadejścia sporych sił francuskich. Sprzymierzeni ewakuują się też z Amsterdamu. 14.VII. – desant wojsk amerykańskich (gen. Jones, Barker) pod Marsylią. 15.VII. – do Stuttgartu i Amsterdamu wchodzą wojska francuskie, sytuacja aliantów znowu uległa pogorszeniu.

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie lipca – wojska francuskie przechodzą do letniej ofensywy zmuszając aliantów do zatrzymania natarcia na Rotterdam, a tym samym otwierając sobie drogę do zdobycia Amsterdamu, a z drugiej strony rozwinięcie ataku w płd. Niemczech.​

Front francusko-hiszpański: I połowa lipca – głównym zadaniem na lipiec dla wojsk hiszpańskich jest zlikwidowanie politycznej efemerydy czyli Baskonii, później w zakresie żądań pojawi się na pewno przejęcie Gaskonii, Langwedocji bądź nawet Masywu Centralnego. 3.VII. – pierwsze walki na froncie zostały uwieńczone hiszpańskim zwycięstwem pod Perpignan (gen. Rojo). 8.VII. – Perpignan już jest hiszpańskie, trwa atak na Montpellier; lotnictwo hiszpańskie dokonuje pierwszych nalotów na Cholet w zach. Francji. 10.VII. – Hiszpanie rozpoczynają zmasowaną ofensywę w stronę baskijskiej Saragossy i zdobywają ją, kierują się teraz na Bilbao; po drugiej stronie frontu trwa natarcie na Montpellier. 11.VII. – Hiszpanie nie są w stanie utrzymać zdobytego Montpellier, wygania ich stamtąd piechota gen. Chardigny. 12.VII. – Pau zajęte przez wojska hiszpańskie, które panują teraz nad całymi Pirenejami. 13.VII. – ostateczne powstrzymanie hiszpańskiej ofensywy lądowej na Montpellier, tego samego dnia Francuzi odzyskują miasto. 14.VII. – wojska francuskie bronią Tuluzy przed natarciem Hiszpanów, wojska hiszpańskie wygrywają jednak starcie pod Bilbao i niepodległość Baskonii wisi na włosku. Francuzi wkroczyli też do Perpignan, ale rychło ich stamtąd wyparła hiszpańska kontrofensywa. 15.VII. – gen. Rojo ponownie zwycięża Francuzów pod Perpignan. Toczą się zażarte walki o Bilbao.

Sytuacja na froncie francusko-hiszpańskim w połowie lipca: wojska hiszpańskie po początkowych sukcesach w płd. Francji złapały zadyszkę i teraz z trudem przyjdzie im rozwinąć kolejne natarcia. Zapewne sytuacja zmieni się na ich korzyść po rozbiciu Baskonii. Wydarzeniem in minus dla nich jest amerykański desant pod Marsylią i w konsekwencji mniejsze łupy.​

Kronika wojny morskiej​

5.VII. – w porcie Lorient dochodzi do nalotu bombowców z lotniskowca USS „Theodore Roosevelt”. W wyniku bombardowań tonie francuski niszczyciel „Vendee”.

7.VII. – na Morzu Czarnym nieopodal sowieckiego portu Tuapse dochodzi do boju spotkaniowego między marynarką wojenną Rumunii i ZSRR. Rumuni silnym ostrzałem zmuszają sowieckie okręty do odwrotu.

12.VII. – u ujścia rzeki La Plata argentyńska flota wojenna zmusza do ewakuacji dwa holenderskie niszczyciele, osłaniające desant wojsk amerykańskich w płd. Brazylii.

13.VII. – u wybrzeży Urugwaju Argentyńczycy idą za ciosem i silnymi atakami zmuszają amerykańskie transportowce do odwrotu, bez strat. Tak samo dzieje się później ze wspomnianymi dwoma holenderskimi niszczycielami, ale w konsekwencji poniesionych uszkodzeń idą one na dno, a załogi opuszczają okręty w szalupach. Taki los spotyka właśnie „Assen” i „Texel”.

14.VII. – wskutek przeprowadzonego desantu wojsk amerykańskich pod Marsylią, w Zat. Lwiej dochodzi do bitwy morskiej z resztkami francuskiej floty. Pancernik USS „Colorado” rozprawia się z niszczycielem „Puy de Sancy”, a samoloty z lotniskowca USS „Hornet” zatapiają ciężki krążownik „Dupleix”. Tego samego dnia dochodzi do kolejnego nalotu na bazę morską w Lorient w płn-zach. Francji.

15.VII. – bombowce z USS „Bunker Hill” wykryły nieprzyjacielski okręt podwodny w rejonie Zat. Lwiej. Okazało się, że wykrytą jednostką jest francuski „Pyrenees”. Spoczął jeszcze tego samego dnia na dnie morza.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.VII.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 327 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce.​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 13 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 15 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 56 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 28 transportowców.​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców.

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców.

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec.

 

POLSKA AAR

16-31 lipca 1951

odcinek 331

The gradual progress
(Stopniowy progres)​

Świat/Kraj​

Niebezpieczeństwo rozwoju sowieckiej ofensywy na Wschodzie staje się coraz większe. Iuliu Maniu, sekretarz generalny OPD stara się za pośrednictwem krajów skandynawskich próbować dowiedzieć, czego tak naprawdę oczekuje Stalin. Chodzi oczywiście o zakres jego zdobyczy terytorialnych względem krajów europejskich. Szwedzcy i fińscy dyplomaci jednak milczą na temat prognozowanych apetytów sowieckich, gdyż Stalin zapewne dąży do ponownego przejęcia kontroli nad krajami Europy Środkowo-Wschodniej, a zatem możliwość negocjacji się znacząco zawęża. OPD godzi się zatem na skrajną ostateczność i wyraża zgodę na dokonanie rozbioru Francji do spółki z Paktem Iberyjskim. Obiecuje niepodległość jeszcze nie wyzwolonym dawnym francuskim koloniom bądź dołączenie do organizmów państwowych utworzonych już po zakończeniu wojny. Algierczycy, Afarowie i Issowie oraz nawet Kanakowie z Nowej Kaledonii będą mieli szanse na wyrażenie swojego zdania w ich własnym kraju wraz z możliwością wejścia pod opiekuńcze skrzydła Układu Bezpieczeństwa lub wybrania drogi neutralności.

Amerykanie celowo zajęli już prawie całą południowo-wschodnią Francję, aby nie spowodować interwencji Paktu Alpejskiego (Włochy, Austria), który może skorzystać na słabości swojego zachodniego sąsiada i wkroczyć na tereny Prowansji czy Burgundii. OPD toleruje istnienie wrogiego sojuszu w południowej części Europy, ale w istocie nie ma wyjścia wskutek pogmatwanej sytuacji na frontach. Nigdzie indziej nie idzie tak fatalnie jak właśnie w Europie.

Gorki, bunkier Stalina, 28 lipca;

Rozmowa Stalina z Mołotowem.

Mołotow: (…)Koba, skandynawscy dyplomaci węszą u nas jak pies za podejrzanym. OPD już wali w gacie ze strachu przed naszą Krasną Armią. Może tak ograniczyć tym dyplomatom możliwości dowiedzenia się prawdy?

Stalin: Od czego Beria, zresztą patrząc na linię frontu to ta agonia aliancka nie powinna potrwać długo. Giraud też nie jest w ciemię bity, choć walka na trzy fronty to istotnie ciężka przeprawa.

Mołotow: Giraud będzie się starał o azyl polityczny w Szwajcarii, z tego co dowiedzieli się nasi agenci.

Stalin: Nie mógł sprostać potrójnemu uderzeniu, czemu się nie dziwię, tym bardziej, że wszystkie jego tajne dokumenty wpadły w ręce Amerykanów pod Lyonem.

Mołotow: Beria zaraz nas odwiedzi, obiecał Ci o czymś powiedzieć.

Wchodzi Ławrientij Beria, wszechwładny szef bezpieki.

Beria: Jestem tutaj, Koba aby Ci powiedzieć, że wprowadziliśmy do bezpośredniego otoczenia Stroessnera, Perona i Vargasa w ich kwaterze pod Civitavecchia naszych dwóch świetnie wyszkolonych agentów. Czekają na Twój rozkaz, aby po kolei eliminować zdrajców naszej sprawy.

Stalin: Zastanawiam się nad fizyczną eliminacją, zawsze możemy ich przecież porwać do ZSRR i wytoczyć pokazowy proces o szpiegostwo, dołączy do nich Camacho, o ile jeszcze istnieje.

Beria: Camacho został przeniesiony do Świerdłowska, sprawy zdrowotne, Meksykanin nie wytrzymuje polarnego klimatu i krzywi się na nasz jadłospis. Wkrótce może gryźć ziemię, powiedz tylko kiedy ma zacząć.

Stalin: Skoro mamy ich w garści, to teraz najrozsądniej będzie zrobić tak: zmusić Camacho obietnicami darowania życia i takimi tam różnymi bzdurami, aby opowiedział o spisku tych trzech pajaców z Civitavecchia. Odpowiednio się to nagłośni, podkoloryzuje i poinstruuje, aby wyglądało na to, że południowoamerykańska GPMG dążyła w przypadku wygrania wojny do czystek etnicznych w Stanach Zjednoczonych, a my łapiąc tych zdrajców i wymierzając jedyne słuszne wyroki ogłosimy wszem i wobec, że ZSRR dąży do zaprowadzenia światowej sprawiedliwości i dlatego ogłasza rozbrat z GPMG, która okazała się organizacją pełną rasizmu i ksenofobii. To powinno stworzyć pozytywny klimat dla działań naszej armii no i podnieść nasz prestiż.

Beria: W takim razie musimy ich wcześniej stamtąd porwać, aby nie mogli opublikować czegoś co mogłoby nam zaszkodzić.

Stalin: Daje Ci miesiąc na przyprowadzenie ich tutaj jak również na zniszczenie materiałów obciążających nasz kraj i mnie samego. Jak wykonasz to zadanie, dostaniesz kolejną Gwiazdę Bohatera (…)

Front bliskowschodni: II połowa lipca – szanse aliantów na ostateczne pokonanie ostatniego państwa Paktu Islamskiego wzrastają znacznie z chwilą opanowania Nadżafu i wejścia do An-Nasiriji. Droga na Bagdad stoi otworem, wystarczy więc jeszcze wygnać wroga z pól roponośnych wokół Mosulu i Kirkuku. 16.VII. – zdobycie Nadżafu przez brytyjski korpus pancerny gen. Messervy’ego sprawia, że cały południowy Irak znajduje się już w rękach sprzymierzonych. 27.VII. – dywizja piechoty gen. Calveta-Jonesa jako pierwsza z aliantów wchodzi do An-Nasiriji, mogąc uderzać już w stronę Bagdadu; w tym samym dniu Brytyjczycy doprowadzają do wyparcia wojsk irackich z płn-wsch. Syrii.

Sytuacja na froncie bliskowschodnim przy końcu lipca – opanowanie Nadżafu i An-Nasiriji przez aliantów oraz udane przejście do kontrofensywy pod Dair az-Zawr powinno przyśpieszyć zakończenie walk w tym regionie świata.​

Front francusko-hiszpański: II połowa lipca – wojska hiszpańskie skupiły się w tej części lipca na zlikwidowanie oporu Basków i utrzymanie kontroli nad Perpignan, na minus można zaliczyć utratę Pau w Pirenejach. 17-22.VII. – notoryczne walki pod Perpignan, gdzie szala zwycięstwa przechyla się raz na stronę Francuzów, drugi raz na stronę Hiszpanów. 23.VII. – zdobycie i utrzymanie Perpignan przez wojska hiszpańskie marsz. Rojo. 25.VII. – gen. de Herdin powstrzymał hiszpańską ofensywę pod Montpellier. 27.VII. – Bilbao, stolica Baskonii znalazła się pod hiszpańską okupacją, oddziały republikańskie stanęły u wrót Pirenejów i są gotowe aby wyruszyć w stronę Bordeaux przez Bayonne-Biarritz. 28.VII. – wojska hiszpańskie przełamały opór wojsk francuskich pod Montpellier; w tym samym dniu Baskowie podpisują formalną kapitulację swoich sił w Hiszpanii. 30-31.VII. – rozgorzały walki w Pirenejach po utracie Pau przez Hiszpanów.

Zdobycie Bilbao i kapitulacja Baskonii – 28.VII.1951.


Sytuacja na froncie francusko-hiszpańskim przy końcu lipca – likwidacja niepodległej Baskonii oznacza, że Francja jest już tylko skazana na swoje siły na frontach w Europie co przy nikłym oporze w Afryce i na południu w Prowansji czy Gaskonii może spowodować szybki jej upadek.​

Front amerykański: II połowa lipca – wojska alianckie kontynuują ofensywę w stronę Buenos Aires jak i granic Paragwaju i Boliwii, sprzymierzonym udaje się poszerzyć swój stan posiadania w Chile za sprawą przejęcia złóż saletry amonowej w Arica i Antofagasta jak i za pomocą kostarykańskiego desantu w południowej części tego kraju. 16.VII. – brytyjski korpus piechoty gen. Cepy wygrywa starcie pod Antofagastą i Aricą i przechodzi do kontrataku. Amerykanie w tym samym czasie udanie nacierają na Porto Alegre. 17.VII. – krótkie przejęcie Mato Grosso przez wojska amerykańskie, pod Concordią na kierunku Buenos Aires wzmagają się walki. 20.VII. – kolejny dzień starć pod Concordią zakończony zwycięstwami gen. Kubeny. 21.VII. – Puerto Aisen w płd. Chile przejęte przez wojska kostarykańskie w wyniku desantu; alianci po raz wtóry odnoszą zwycięstwo pod Aricą i Antofagastą. 23.VII. – siły argentyńskie nie są w stanie powstrzymać uderzenia amerykańskiego pod Concordią. 25.VII. – Argentyńczycy przejęli kontrolę nad Mitu w płd. Kolumbii, ale szybko zostają stamtąd wyparci. 27.VII. – Arica i Antofagasta pod kontrolą wojsk alianckich, teraz przed sprzymierzonymi otwarta droga do ofensywy na La Paz bądź na Limę. 28.VII. – Porto Alegre w ręku wojsk kanadyjskich, które ruszają z natarciem w stronę Montevideo, stolicy Urugwaju. 29.VII. – gen. Pearkes obronił stan posiadania pod Mato Grosso. 30-31.VII. – atak aliancki na Santa Cruz w Boliwii zostaje zaniechany wobec świetnej obrony wojsk boliwijsko-argentyńskich.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu lipca – stan działań wojennych coraz bardziej klarowniejszy, głównie za sprawą sukcesów alianckich w Chile i płd. Brazylii. Upadek Chile i Urugwaju powinien przyśpieszyć kapitulację Argentyny, a gdy ona już padnie wówczas kres walk z sojuszem GPMG stanie się rzeczywistością.​

Front wschodni: II połowa lipca – wojska sowieckie kontynuują impet natarcia w stronę polskich Kresów, przejmując Stanisławów i Tarnopol, stwarzają także coraz większe zagrożenie dla węgierskiego Siedmiogrodu, co stawia pod znakiem zapytania dalszą obronę Wołynia. Ruś Zakarpacka i Siedmiogród są przecież praktycznie pozbawione obrony. 16.VII. – sowiecki marsz. Rybałko przeprowadza ofensywę w kierunku pozycji sprzymierzonych pod Baranowiczami, skąd wycofuje się feldm. Heusinger. Ucieka on w stronę Polesia i okolic Pińska. W tym dniu kończy się też ewakuacja oddziałów alianckich do Lwowa. 17.VII. – Węgrzy nie są w stanie powstrzymać sowieckiej ofensywy w kierunku Stryja. 18.VII. – Stanisławów pod kontrolą oddziałów sowieckich. 19.VII. – Sowieci zwyciężyli połączone siły jugosłowiańsko-rumuńskie pod Jassami; marsz. Czistiakow zaatakował pod Tarnopolem 22 alianckie dywizje, które uchodzą pod Kowel. 20.VII. – zakończenie ewakuacji do Kowla, do okręgu królewieckiego dochodzą posiłki w postaci wojsk niemieckich. 21.VII. – Jassy zostają zdobyte przez Sowietów, z Równego uchodzi 30 alianckich dywizji w stronę Kowla, aby skrócić linię obrony. Część dywizji zostaje przesunięta z Kowla pod Lwów i ze Lwowa do Stryja. Baranowicze zostają przejęte przez wojska sowieckie, alianci wycofują spod Łunińca 20 dywizji piechoty pod Pińsk. W tym samym czasie pada obrona Tarnopola, a marsz. Malinowski atakuje obrońców Słonima, gdzie broni się gen. Orlik-Rueckemann. Jednostki alianckie zmuszone są także do wycofania się z Białegostoku. 22.VII. – zatrzymanie sowieckiego natarcia w stronę Stryja. 23.VII. – atak marsz. Tołbuchina na garnizon miasta Bacau w węgierskim Siedmiogrodzie otwiera przed Sowietami możliwość łatwego zagarnięcia tego terenu. 25.VII. – Słonim w rękach sowieckich, alianci powstrzymują atak marsz. Mierieckowa na okręg królewiecki. Do Białegostoku wchodzą dywizje ZSRR. 28.VII. – początek meksykańskich nalotów bombowych na miasto Orzeł w głębi ZSRR. 30.VII. – Równe pod okupacją wojsk sowieckich.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu lipca – wojska sowieckie spychają coraz bardziej aliantów do linii Bugu, w wielu przypadkach czyniąc obronę danego odcinka za niemożliwą. Sprzymierzeni nie są w stanie się utrzymać na Kresach z racji słabości posiadanych sił. Jedynie oparcie obrony o przeszkody naturalne może spowodować zatrzymanie ofensywy przeciwnika.​

Front zachodni/afrykański: 16-17.VII. – amerykański gen. De Witt po raz kolejny próbuje rozwinąć atak w stronę Rotterdamu, by móc okrążyć dwie francuskie dywizje piechoty pod Amsterdamem. Lotnictwo amerykańskie dokonuje nalotu na bazę morską w Lorient. Kolejne dywizje alianckie lądują pod Marsylią, tym razem jest to korpus piechoty gen. Barkera. 18.VII. – trwają walki pod Rotterdamem, gen. Barker zajmuje Lyon i tajną kwaterę generalissimusa Giraud. 19.VII. – lotnictwo brytyjskie wygrywa bitwę powietrzną nad niebem Arlon, korpus piechoty gen. Gilla zdobywa Nimes w płd. Francji. 20.VII. – francuska dywizja piechota gen. Allena działająca w Nigerii przełamuje opór wojsk nigeryjskich gen. Ironsi pod Fort Archambault i wchodzi na tereny Czadu. 21.VII. – Saint Etienne w ręku wojsk amerykańskich. 22.VII. – gen. Barker zdobywa kontrolę nad Niceą i doprowadza do kapitulacji wojsk francuskich pod Tulonem k/Marsylii. 23.VII. – alianci wygrywają starcie pod Kaduną w Nigerii co powinno spowodować okrążenie wielu dywizji francuskich w środkowej Afryce. 24.VII. – kapitulacja dwóch francuskich dywizji pod Amsterdamem wskutek zajęcia Rotterdamu i wyprowadzenia ataku; Francuzi odzyskują kontrolę nad Nimes, desant amerykański radzi sobie w walkach pod Montpellier, w tym samym dniu Amerykanie zajmują Tulon i Chalon-sur-Saone. 25.VII. – gen. Gill zdobywa Besancon w Burgundii, Amerykanie radzą sobie też w walkach pod Nimes z Francuzami. 26.VII. – Amsterdam powtórnie odzyskany przez sprzymierzonych, 36 dyw. feldm. Hansena uderza na umocnienia pod Kolonią i zwycięża w tym ataku. 27.VII. – Niemcy atakują także pozycje wroga pod Antwerpią. 28.VII. – Fort Archambault w Czadzie pod kontrolą wojsk francuskich; wciąż trwają walki w Zagłębiu Ruhry. 29.VII. – wojska niemieckie na krótko zajmują Antwerpię, ale muszą się wycofać. 30-31.VII. – Brytyjczycy doprowadzają do zdobycia stolicy Madagaskaru – Antananarivo co skutkuje kapitulacją armii madagaskarskiej i okupacją tej wyspy za zgodą OPD. W tym samym czasie gen. Smith zajmuje Kadunę w Nigerii, czym odcina wiele dywizji francuskich od dostaw zaopatrzenia płynących z portów nad Zat. Gwinejską.

Kapitulacja Madagaskaru – 31.VII.1951. Koniec Unii Francuskiej, od tej pory Francja nie ma już żadnych sojuszników.


Sytuacja na froncie afrykańskim przy końcu lipca – zdobycie Kaduny przez Amerykanów i odcięcie wojsk francuskich w Nigerii i Czadzie powinno spowodować ich rychlejszą kapitulację.


Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu lipca – wojska alianckie nie mogą się przebić przez zwarty pierścień obrony i tylko na ziemiach holenderskich, belgijskich oraz sporadycznie w Zagłębiu Ruhry prowadzone są działania ofensywne. Spore sukcesy są natomiast po stronie Amerykanów, którzy przejęli właściwie kontrolę nad płd-wsch. Francją. ​

Kronika wojny morskiej​

16-17.VII. – naloty lotnictwa amerykańskiego na francuską bazę marynarki wojennej w Lorient.

22.VII. – w Zat. Blanca u wybrzeży Argentyny dochodzi do spotkania marynarki wojennej USA i argentyńskich sił morskich. Amerykanie zmuszają do odwrotu wrogie okręty.

27.VII. – u wybrzeży półwyspu Valdes tonie brytyjski transportowiec „Queen Mary” zatopiony przez argentyński pancernik „Rivadavia”. Argentyńczycy przeszkadzają w dokonaniu desantu u ujścia La Platy przez aliantów.

29.VII. – nieopodal półwyspu Valdes dochodzi do kolejnego starcia z udziałem brytyjskich transportowców. Tym razem na dno idą dwa statki transportowe – „Empire Arquebus” i „The Sun Flower” posłane na dno ogniem dział argentyńskiego pancernika „Moreno” i krążownika ciężkiego „Veinticinco de Mayo”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.VII.1951​

Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Argentyna – 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 1 pancernik, 3 ciężkie krążowniki, 2 lekkie krążowniki, 327 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 361 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 15 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 56 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 31 transportowców (łącznie 106 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

1-15 sierpnia 1951

odcinek 332

The end of Islamic Pact
(Koniec Paktu Islamskiego)​

Świat/Kraj​

Nareszcie obiecujące wieści z frontu bliskowschodniego! Taka informacja podawana w prasie krajów alianckich daje otuchę na szybsze rozprawienie się z Francją, a tym samym na stawienie czoła komunistycznemu zagrożeniu. Wojska brytyjskie zdobywając Bagdad przesądziły o upadku króla Fajsala, który zagrożony poprzez spisek generalicji postanowił opuścić Irak i udać się na wygnanie do Turcji. OPD jednak nie jest do końca zadowolona z przebiegu tej sprawy, bo odniosła wrażenie, że Wielka Brytania postanowiła odgórnie co uczynić z kapitulującym Irakiem nie pytając jej o zdanie. Istotnie, powrót do brytyjskiego zwierzchnictwa nad tym krajem plus pozostawienie jemu syryjskich włości może do takiego rozumowania prowadzić. Iuliu Maniu, sekretarz gen. OPD zadowolony z zakończenia działań na froncie bliskowschodnim jednocześnie wyraził dezaprobatę do odzyskania przez Wielką Brytanię statusu mocarstwa kolonialnego vide protektorat nad Irakiem. Co więcej, OPD pracuje nad specjalnym dokumentem, który będzie wydany po zwycięskiej wojnie w którym wszelkie terytoria zależne i kolonie mają być uwolnione przez poszczególne metropolie. Aby udobruchać nieco Maniu, Brytyjczycy przekazali okupowaną Amazonię pod jurysdykcję amerykańską, którzy już niedługo restytuują niepodległą i demokratyczną Brazylię.

Wg idei Maniu niepodległość powinna bezwzględnie uzyskać Algieria, Somali, Kongo, Ruanda-Urundi, Angola oraz wszelkie kraje istniejące przed wybuchem IV wojny światowej, a które tą niepodległość utraciły. W oczywisty sposób idea ta godzi w amerykańskie zdobycze oraz belgijskie i polskie posiadłości kolonialne. Maniu wyraził nadzieję, że kraje te po zakończeniu działań zbrojnych dobrowolnie obdarzą niepodległością wspomniane terytoria. Co do ziem rosyjskich jakie zapewne wpadną pod kontrolę sił alianckich Maniu przewiduje wręcz rewolucyjne zmiany, których oczywiście nie ogłasza jeszcze w prasie, by dać ewentualną furtkę do negocjacji pokojowych z ZSRR w przypadku załamania się pozycji Polski i RFN w Europie.

W Europie jest jeszcze jedno ukryte zagrożenie – wspomniany już dawno tercet byłych dyktatorów Brazylii, Paragwaju i Argentyny, który ukrywając się w specjalnej willi w Civitavecchia k/Rzymu rozpoczyna tworzenie grup terrorystycznych mogących dokonywać zamachów na najbardziej znaczących politykach krajów alianckich. Zatem nawet wygrana wojna przez OPD nie będzie oznaczała pełnego bezpieczeństwa w Europie, gdyż o siedzibie w Civitavecchia nie posiada informacji żaden wywiad aliancki. O fakcie istnienia siedziby wie dotychczas jedynie sowiecki przywódca i osoby z nim związane.

Brześć n/Bugiem, 13 sierpnia rano;

Sztab Generalny, rozmowa marsz. Andersa z marsz. Sikorskim.

Marsz. Anders: (…)zagrożenie atakiem z Suwalszczyzny pozostało zażegnane, co nie znaczy, że nie będziemy próbować zniwelować sił wroga na tym terenie, przechodząc np. do kontrataku na ziemie litewskie.

Marsz. Sikorski: Stalin to przebiegły gracz, może nam uczynić jeszcze wiele szkód, jeśli przejdzie Karpaty, ale z tego co wiem to Szombathelyi radzi sobie nadspodziewanie dobrze.

Marsz. Anders: Szombathelyi korzysta z wielu naszych wzmocnień, a jego ostatnie dzieło związane z okrążeniem 5 sowieckich dywizji pod Bacau w Siedmiogrodzie może napawać optymizmem.

Marsz. Sikorski: Myślę, że tak właśnie powinniśmy robić na każdym odcinku frontu, tworzyć pewnego rodzaju luki, improwizować własne, pozorne niedostatki, a gdy wróg pojawi się w określonym celu, tworzyć kotły i w ten sposób uzyskiwać przewagę.

Marsz. Anders: Nie każdy dowódca to może uczynić, jeden nierozważny krok i można z myśliwego stać się zwierzyną.

Marsz. Sikorski: To kwestia zaufania do kadry dowódczej, Władku. Ale z drugiej strony masz i rację, bo w obecnej sytuacji nasze cofanie się może być różnie rozumiane przez opinię publiczną.

Marsz. Anders: Nie możemy dopuścić do objawów paniki, to byłoby najgorsze dla nas, no i nigdy nie sprawiać pożywki dla żądnych sensacji dziennikarzy.

Marsz. Sikorski: Kiedy zamierzasz ewakuować sztab z Brześcia?

Marsz. Anders: Na dniach. W Warszawie już prawie wszystko przygotowane, choć oczywiście formalnie sztab znajduje się w Brześciu. Nie możemy dać nawet chwili zwątpienia żołnierzom, którzy może już niedługo będą zmierzać do nas z Polesia.

Marsz. Sikorski: Czytałeś o idei Maniu odnośnie obdarzania niepodległością kolonie?

Marsz. Anders: Podejrzewam, że robi to tylko po to, aby zamydlić oczy światowej opinii publicznej, wiadomo jaką „estymą” cieszy się obecnie OPD, szczególnie po Paryżu, Moskwie itd. Smutne tylko to, że za to wszystko płacić będą kraje wierne idei demokracji od samego początku.

Marsz. Sikorski: Prestiż OPD na pewno wzrośnie po takich obietnicach, szczególnie w krajach afrykańskich.

Marsz. Anders: Zastanawiam się, co OPD zamierza zrobić z problemem włoskim. Ułożyliśmy się z nimi na mocy pokoju, ale ten pokój może okazać się nietrwały (…)

Front francusko-hiszpański: I połowa sierpnia – walki toczą się praktycznie w Pirenejach, gdzie dominuje raz jedna, raz druga strona. Hiszpanie próbują kontratakować pod Tuluzą, ale zostają systematycznie karceni przez francuską obronę. Wojna pozycyjna to najpewniejszy scenariusz tego konfliktu. 5.VIII. – wojska hiszpańskie pod przewodnictwem gen. Mateo Marino organizują atak w stronę Pau i wypierają siły francuskie. 10.VIII. – Pau w Pirenejach w rękach Hiszpanów, ale nie są oni w stanie utrzymać obrony tego terenu wobec francuskiej kontrakcji. 12.VIII. – początek hiszpańskiej ofensywy pod Tuluzą. 14.VIII. – Tuluza dostaje się pod kontrolę sił hiszpańskich, chociaż sama ofensywa ulega zatrzymaniu wobec świetnej obrony wojsk francuskich. Pau zostaje tego dnia przejęte przez Francuzów. 15.VIII. – kolejna ofensywa hiszpańska w Pirenejach zakończona zwycięstwem sił Paktu Iberyjskiego.

Sytuacja na froncie francusko-hiszpańskim w połowie sierpnia – czas ofensyw hiszpańskich w Pirenejach i pod Tuluzą wraz z francuskimi kontratakami.​

Front bliskowschodni: I połowa sierpnia – w tym miesiącu rozstrzygnął się los Iraku, który został zmuszony do podpisania kapitulacji. Stało się to po zagarnięciu przez wojska brytyjskie Mosulu i Bagdadu, które zostały zdobyte śmiałym atakiem piechoty i czołgów. 1.VIII. – wojska irackie resztkami sił wypierają oddziały brytyjskie gen. Calverta-Jonesa z An-Nasiriji k/Bagdadu, jednakże 10 nowych dywizji brytyjskich znajdujących się pod Basrą rusza w kierunku stolicy Iraku. 5.VIII. – dywizja pancerna gen. Nicholsona zdobywa rankiem Mosul wraz z okolicami, tym samym część pól roponośnych zostaje zabezpieczona. 7.VIII. – Dair az-Zawr w płn. Syrii zostaje przejęte przez oddziały marsz. Auchinlecka, który wytrzymuje iracką kontrę. Brytyjczycy ponownie wchodzą do An-Nasiriji i ruszają w stronę Bagdadu. 9.VIII. – szaleńczy zryw Irakijczyków doprowadza do odwrotu brytyjskich czołgów z Mosulu. 13.VIII. – tego dnia oddziały alianckie (marsz. Truscott) wchodzą do Bagdadu – iracka generalicja obala tego dnia rządy króla Fajsala, wprowadzając zamiast niego na tron poprzedniego regenta, Amira al-Illaha, urząd premiera obejmuje Jasin Pasza al-Haszimi. Nowe władze oferują Brytyjczykom dozgonny sojusz i powrót do statusu brytyjskiego protektoratu w zamian za zachowanie całości kraju (OPD rozważała utworzenie niepodległego państwa kurdyjskiego). Wielka Brytania postanowiła przyjąć propozycję iracką i tym samym kraj ten na powrót staje się jej protektoratem, utrzymując swoje granice, co więcej nawet poszerzone o ziemie płn-wsch. Syrii, choć niewątpliwie będzie je musiał przekazać, gdy na forum OPD będzie rozpatrywana niepodległość Syrii.

Kapitulacja Iraku – 13.VIII.1951.


Sytuacja na froncie bliskowschodnim w połowie sierpnia – Irak podpisując kapitulację wstąpił do sojuszu alianckiego jednocześnie stając się brytyjskim protektoratem. OPD jeszcze nie wyraziła swojego zdania odnośnie brytyjskiej polityki faktów dokonanych na Bliskim Wschodzie.​

Front amerykański: I połowa sierpnia – wojska amerykańskie coraz bardziej w głębi Ameryki Południowej po udanym przejęciu Mato Grosso i niedawnej siedziby GPMG, Cuiaby. W dodatku ofensywy wychodzące z terytorium Chile kierują się już na La Paz, a po zdobyciu Montevideo i natarciu na Concordię los stolicy Argentyny zawisł na włosku. 2.VIII. – gen. Kubena, dowodzący siłami amerykańskimi przeprowadza kolejne natarcie w stronę Buenos Aires przez Concordię. 3.VIII. – meksykańskie oddziały desantowe gen. Lara Viejo wygrywają pod Puerto Montt z chilijską milicją ludową. Nadal trwają walki pod Concordią. 4.VIII. – walki o przejęcie Puerto Montt w środkowym Chile kończą się alianckim zwycięstwem. 6.VIII. – Montevideo zdobyte przez wojska kanadyjskie, a ocalałe siły urugwajskie podpisują jeszcze tego samego dnia bezwarunkową kapitulację. Stany Zjednoczone będą od tej pory okupować terytorium Urugwaju za zgodą OPD. 8.VIII. – siły brytyjsko-amerykańskie rozpoczęły atak w stronę stolicy Boliwii, La Paz, alianci dążą do przecięcia włości GPMG na dwie części, by łatwiej je było ostatecznie rozbić. Likwidacja oporu Boliwii jest celem tego planu. 9-13.VIII. – walki o Concordię wchodzą w fazę decydującą – wojska amerykańskie zajmują nawet to miasto, ale na krótko. 15.VIII. – Concordia w ręku sił argentyńskich, dochodzi do kontrataku US Army z ziem okupowanego Urugwaju.

Aneksja Urugwaju przez USA (6.VIII.1951).


Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie sierpnia – likwidacja niepodległości Urugwaju, ataki w stronę stolicy Boliwii – La Paz oraz notorycznie podejmowany marsz w kierunku Buenos Aires sprawiają, że władza GPMG w Ameryce Płd. staje się coraz bardziej iluzoryczna.​

Front wschodni: I połowa sierpnia – linia frontu jest już prawie ustabilizowana, chociaż niewielka luka występuje na Podlasiu, a także na Wołyniu wróg chce przejść do kontrataku, co ma związek z jego działaniami wojennymi w Rumunii. Najcięższe walki toczą się na Suwalszczyźnie i na Polesiu w obronie Pińska. 1.VIII. – marsz. Czistiakow atakuje pozycje niemieckiej Bundeswehry gen. Gehlena na Suwalszczyźnie, 33 sowieckie dywizje mają przewagę nad 21 dywizjami alianckimi, sprzymierzeni muszą się wycofać w stronę Łomży i Ostrołęki. Meksykańskie lotnictwo bombowe rozpoczyna naloty na Lidę. 2-4.VIII. – trwa ewakuacja oddziałów alianckich w okolice Łomży i Ostrołęki. 5.VIII. – rumuński gen. Calotescu i jego oddziały powstrzymują sowiecką ofensywę znad Jassów i tym samym istnieje możliwość zamknięcia części sił wroga w węgierskim Bacau (Siedmiogród). Do Suwałk wchodzą Sowieci, natychmiast dochodzi do kontrataku sprzymierzonych i wróg zostaje wyparty. 7.VIII. – alianci odzyskują Suwałki, do Łunińca na Kresach wchodzą zaś Sowieci. 8.VIII. – wojska jugosłowiańsko-rumuńskie wygrywają poszczególne starcia pod Jassami. 9.VIII. – Suwałki ponownie przejęte przez Sowietów, na Pińsk na Polesiu rusza olbrzymie natarcie marsz. Woronowa (71 dywizji), obrońcy pod dow. marsz. Maczka dysponują 47 dywizjami. 10.VIII. – wojska marsz. Maczka powstrzymują uderzenie wojsk sowieckich na Polesiu mimo niekorzystnego stosunku sił; kolejna ofensywa sowiecka – tym razem na Lwów i autorstwa marsz. Kulika. Natarcia na Lwów nie daje się zatrzymać skąpym alianckim siłom na tym kierunku. 5 sowieckich dywizji pod Bacau już wkrótce do otoczenia. 12.VIII. – utrata Lwowa przez aliantów – natychmiastowa kontrakcja wojsk sprzymierzonych. 14.VIII. – Sowieci rozpoczynają kolejną ofensywę na Bałkanach, rozbijają opór wojsk Konferencji Bałkańskiej pod Jassami i Tuldżą. 15.VIII. – marsz. Kulik atakuje węgierskie dywizje broniące Stryja, ale zostaje odepchnięty i zmuszony do odwrotu z Wołynia.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie sierpnia – zacięte walki na Suwalszczyźnie i Polesiu sprawiają, że Sowieci zapewne nie zdążą przed zimą „dokończyć dzieła” w Europie. O wiele gorsza sytuacja panuje na Bałkanach, gdzie rozbicie Rumunii przez Sowietów będzie oznaczało olbrzymie niebezpieczeństw dla państw całego półwyspu.​

Front zachodni/afrykański: 1.VIII. – feldm. Horn rozpoczyna natarcie w stronę Bastogne, korzystając z pewnego rozprężenia w szeregach przeciwnika. Utrzymano się w Zagłębiu Ruhry, co cieszy ogromnie. W Nigerii francuski korpus piechoty gen. Hugo zmusza do odwrotu z Kaduny dywizję US Army gen. Smitha. Francuzi chcą się wyrwać z okrążenia. Na południu Francji Amerykanie są systematycznie zmuszani do opuszczania kolejnych terenów, okolic Besancon i ziem Burgundii. Rusza też francuska ofensywa na Antwerpię. 2.VIII. – zacięte walki pod Antwerpią i Bastogne. 3.VIII. – korpus piechoty gen. Barkera wycofany spod Clermont-Ferrand, gdzie nie mógł się utrzymać. Inny z amerykańskich dowódców, gen. Gill również wycofuje się z okolic Chalon-sur-Saone. 4.VIII. – Francuzi odzyskują Chalon-sur-Saone oraz Besancon; notoryczne walki o Antwerpię; amerykański korpus piech gen. Gilla zostaje okrążony i zmuszony do kapitulacji; Niemcom udaje się zdobyć i utrzymać Bastogne oraz przejść do ataku na Luksemburg. 5.VIII. – amerykańskie natarcie gen. Holcomba w stronę Ghent w zach. Belgii; inne amerykańskie dywizje wciąż w odwrocie na południu Francji – tym razem tracą Montpellier. 6.VIII. – kolejny desant sił amerykańskich pod Marsylią powinien uratować przyczółek w południowej Francji, z czasem będzie ich coraz więcej. Luksemburg zostaje zajęty przez siły Bundeswehry. Amerykanie zostali zmuszeni do zatrzymania natarcia w stronę Ghent. 7.VIII. – gen. de Hesdin wypiera siły amerykańskie spod Saint Etienne. 8.VIII. – De Witt ostatecznie zwycięża Francuzów pod Antwerpią a z drugiej strony frontu rusza niemieckie natarcie na Friedrichshafen, które kończy się również zwycięstwem. 9.VIII. – Francuzi nie popuszczają ani odrobinę przejętego terenu, co widać na przykładzie zaciętych walk o Luksemburg; wojska amerykańskie musiały opuścić Nimes na południu Francji. 10.VIII. – Friedrichshafen zajęte przez wojska niemieckie, ale tylko na krótko z racji francuskich kontrataków. 11.VIII. – korpus US Army gen. Fry wygrywa w starciach pod Kaduną i Kano i tym samym gasną nadzieje wojsk francuskich na wyjście z nigeryjskiego kotła. 12.VIII. – Montpellier i Nimes zostają ponownie przejęte przez siły francuskie; alianci wciąż za to utrzymują Antwerpię. 13.VIII. – Niemcy udanie się bronią pod Luksemburgiem oraz kontratakują pod Liege, co skutkuje przejęciem miasta; w Afryce czołgi gen. Vandenberga przejęły po raz wtóry miasto Zinder w Nigrze. Bundeswehra rusza z atakami w stronę Stuttgartu, które kończą się powodzeniem. Na Nimes rusza brytyjsko-amerykańska ofensywa. Francuzi przemogli jednak aliancką obronę pod Antwerpią. 14.VIII. – zacięte walki w środkowej Belgii między Antwerpią a Liege. 15.VIII. – wojska amerykańskie przejmują Grenoble i umacniają się w płd-wsch. Francji. Francuzi ostatecznie zatrzymują swoją ofensywę na Antwerpię.

Sytuacja na froncie zachodnim w połowie sierpnia - walki w Belgii i w Luksemburgu, zmienne szczęście sprzymierzonych.​

Kronika wojny morskiej

1.VIII. – argentyńska marynarka wojenna odpędza amerykańskie transportowce w Cieśninie Magellana, ale to jej ostatni większy sukces. Wkrótce ma przyjść dzień prawdy dla okrętów ostatniego zgrupowania floty GPMG.

9.VIII. – bitwa morska u ujścia La Platy praktycznie przesądza o totalnej dominacji floty amerykańskiej nad argentyńską. Argentyńczycy zaskoczeni nalotami z lotniskowców USS „Bennington” i „Philippine Sea” nie mogli uczynić za dużych szkód przeciwnikom. Ciężkie uszkodzenia i w konsekwencji samozatopienie stały się udziałem pancernika „Rivadavia”. Lotnicy z USS „Bennington” doprowadzili do zatonięcia dwóch ciężkich krążowników „Independencia” i „Veinticinco de Mayo”. Niedawno przejęty przez marynarkę Argentyny były brazylijski rajder „Sao Paulo” spoczął na dnie po nalocie z USS „Philippine Sea”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.VIII.1951​

Argentyna – 2 pancerniki, 2 ciężkie krążowniki, 25 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 3 pancerniki, 5 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 327 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 365 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 15 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 56 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 31 transportowców (łącznie 106 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-31 sierpnia 1951

odcinek 333

The last allies hope…
(Ostatnia aliancka nadzieja…)​

Świat/Kraj​

Organizacja Paktu Demokratycznego negatywnie wypowiedziała się na temat ponownej „wasalizacji” Iraku przez Wielką Brytanię i na nic zdały się wyjaśnienia samego Churchilla, że stało się to w wyniku pertraktacji pokojowych. Stanowisko Maniu pozostawało w tej sprawie niezmienne. „To OPD toczyła wojnę z Paktem Islamskim, nie zaś Wielka Brytania próbowała zmusić Irak do przyjęcia po raz wtóry kolonialnej zależności” - przekonywał o swych racjach sekr. gen. tej organizacji. Cała sprawa na obecną chwilę wygląda następująco: OPD oczekuje od Wielkiej Brytanii, że w przeciągu trzech miesięcy doprowadzi do zniesienia protektoratu w Iraku oraz wyzwoli tereny w Ameryce Płd. zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami. Pochwalono także Brytyjczyków za przekazanie terytoriów Amazonii pod jurysdykcję amerykańską w związku z planowaną restytucją demokratycznej Brazylii.

Na frontach IV wojny światowej największe zmiany zaobserwowano w Ameryce Płd., gdzie do końca roku powinno być już rozstrzygnięte praktycznie wszystko. Największy opór z racji obszaru stawia jeszcze Argentyna, a pozostała część wielkiego sojuszu GPMG walczy już jedynie o honorową kapitulację. Na froncie wschodnim pojawiła się iskierka nadziei na zatrzymanie sowieckiego walca, a to z racji udanej kontrofensywy wojsk Konferencji Bałkańskiej w Mołdawii i wyprostowaniu linii walk. Powoli nadchodzi jesień, zatem prowadzenie działań ofensywnych przez Sowietów będzie napotykało coraz większe problemy. W tym też leży nadzieja wszystkich wojsk alianckich na froncie wschodnim.

26 sierpnia inżynierowie z fabryki w Starachowicach zakończyli prace nad opracowaniem dokumentacji poświęconej nowemu typowi dywizji zmechanizowanej, a co za tym idzie będzie można w ten sposób unowocześnić jedną z dywizji WP. Następnym zadaniem naukowców z tego okręgu przemysłowego będą prace nad zaawansowaną brygadą artylerii przeciwlotniczej. 28 sierpnia pomyślna informacja nadchodzi z Państwowych Zakładów Inżynieryjnych, gdzie skończono opracowywać pakiet poświęcony ulepszonemu rakietowemu myśliwcowi przechwytującemu. Teraz rozpoczną się już prace mające na celu stworzenie dokumentacji pierwszego polskiego odrzutowca, któremu nadano roboczą nazwę WSK Mielec LIM-1.

Prace nad dokumentacją „zaawansowanej brygady artylerii przeciwlotniczej”.


Projekt opracowania „odrzutowego myśliwca przechwytującego”.​

Warszawa, Belweder, 28 sierpnia po południu;

Z rozmowy prezydenta Raczkiewicza i premiera Mikołajczyka.

Raczkiewicz: (…) z chwilą kiedy Sowieci wkroczą do Królewca trzeba będzie przenieść siedzibę rządu do Wrocławia, zdaje sobie sprawę z tego, że Pan Premier nie zamierza opuszczać mimo wszystko Warszawy, ale proszę nie oponować jeśli wszystkie instytucje rządowe znajdą swoją tymczasową siedzibę na Dolnym Śląsku.

Mikołajczyk: Nie będę wstrzymywał ewakuacji instytucji, chciałbym jedynie, aby Pan Prezydent pozwolił mi na pozostanie w Warszawie dla podtrzymania ducha naszych walczących żołnierzy.

Raczkiewicz: Rozmawiałem w tej sprawie z Andersem. Jest gotowy na włączenie Pana osoby do sztabu generalnego znajdującego się pod Brześciem. Nawiasem mówiąc sztab generalny szykuje sobie nową siedzibę pod Warszawą, więc będzie Pan miał bliżej aniżeli dostać się za Bug. Póki co będzie Pan jedną z osób kierujących cywilną obroną Warszawy.

Mikołajczyk: Czy w pańskiej rozmowie z Andersem pojawiła się nadzieja na odepchnięcie Sowietów z dotychczasowych pozycji?

Raczkiewicz: Nadzieja zawsze pozostaje jeśli chodzi o wszelkie działania wojenne. Na froncie wschodnim mamy dość sił, aby zatrzymać impet wroga, nie na tyle jednak dużo by przejść do kontrataku, bo to grozi wytraceniem wielu dywizji, a w konsekwencji rozbiciem frontu. Anders jest gotowy walczyć do końca i ja mu ufam.

Mikołajczyk: Czy istotnie OPD ma rację, jeśli chodzi o wyzwolenie kolejnych krajów afrykańskich po wojnie?

Raczkiewicz: To „idee fix” Maniu, który chce w ten sposób zatrzeć złe wrażenie po sposobach prowadzenia wojny przez członków OPD, którzy jak wiadomo nie przebierali w środkach. Polska musi z tej wojny wyjść nie uszczuplona, dlatego Romer (min. spr. zagr.), który na bieżąco śledzi sytuację w Bostonie będzie próbował osobiście rozmawiać z Maniu o przełożenie momentu ogłoszenia niepodległości Somali czy Angoli. Oczywiście realizacja idei Maniu ma zasadniczy warunek w postaci rozbicia ZSRR, więc myślę, że mamy jeszcze kilka lat spokoju w tej kwestii.

Mikołajczyk: Myślę, że Polska na tej wojnie może zyskać znacznie więcej w Europie i nie chodzi tu tylko o bycie najsilniejszym militarnie krajem Europy Środkowo-Wschodniej, ale na pozwolenie objęcia protektoratem krajów nadbałtyckich, najbardziej narażonych na wszelkie konflikty na Wschodzie.

Raczkiewicz: Romer miał poruszyć i tą sprawę w rozmowie z Maniu w Bostonie (…)

Front amerykański: II połowa sierpnia – wojska amerykańskie zaciskają pętlę nad Argentyną chcąc doprowadzić do przecięcia frontu w płn. jej części i tym sposobem odseparowania włości argentyńskich i chilijskich od reszty krajów GPMG. 16.VIII. – zwycięstwo Amerykanów pod Puerto Montt z wojskami chilijsko-argentyńskimi. 17.VIII. – gen. Kubena prowadzi US Army do natarcia na Ciudad del Este w płd. Paragwaju. 18.VIII. – jedna z nielicznych bitew powietrznych, nad niebem Rosario lotnictwo amerykańskie rozbija w puch chilijskie myśliwce. 19.VIII. – ofensywa amerykańska w płd. Boliwii na kierunku Santa Cruz autorstwa gen. Patcha. 21-22.VIII. – natarcie na Concordię na szlaku do Buenos Aires po myśli Amerykanów, którzy zwyciężają w obydwu starciach. 24.VIII. – Concordia w ręku wojsk amerykańskich. 25.VIII. – gen. Omar Bradley przechodzi Andy i zajmuje San Miguel de Tucuman po stronie argentyńskiej ruszając w stronę Buenos Aires; na północy rozpoczyna się alianckie natarcie (wojska brytyjskie, amerykańskie, meksykańskie) w stronę peruwiańskiej Arequipy z myślą o szturmie Limy. 26-31.VIII. – udana obrona pozycji wojsk amerykańskich pod Concordią z racji notorycznych ataków wojsk argentyńskich.

Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu sierpnia – zdobycie i utrzymanie San Miguel de Tucuman oraz Concordii może przyśpieszyć likwidację ostatniego filaru GPMG – Argentyny. Prowadzone są także jednocześnie ofensywy w stronę Limy, La Paz i Asuncion – Amerykanie chcą zakończyć walki w Ameryce Płd. przed końcem 1951 roku.​

Front francusko-hiszpański: II połowa sierpnia – wojska hiszpańskie nijak nie mogą uzyskać przewagi w walce z Francuzami, którzy doskonale radzą sobie z odpieraniem hiszpańskiej i alianckiej agresji na południu. Hiszpanie nie utrzymali Tuluzy, a walki w Pirenejach stają się coraz bardziej wymagające…16.VIII. – marszałek Rojo wygrywa starcie pod Montpellier z wojskami francuskimi, przechodząc do ofensywy na froncie. 18.VIII. – Montpellier zostaje zdobyte przez Hiszpanów. 19.VIII. – wojska hiszpańskie wygrywają też starcie w Pirenejach pod Pau. 20.VIII. – urażona ambicja i duma Francuzów robi swoje – biorą się w garść i wypędzają Hiszpanów z Tuluzy przeprowadzając jednocześnie atak w stronę utraconego Montpellier. 22.VIII. – wojska francuskie odzyskują Montpellier, likwidując zagrożenie utraty południa kraju. 24.VIII. – kolejne hiszpańskie zwycięstwo pod Pau jednak nie potwierdzone przejęciem okolic tego miasta. 26-30.VIII. – zacięte walki o Tuluzę przynoszą raz triumf stronie francuskiej, raz hiszpańskiej.

Sytuacja na froncie francusko-hiszpańskim przy końcu sierpnia – wojska hiszpańskie mają ewidentne problemy z utrzymaniem swoich zdobyczy tj. Pirenejów oraz okręgu Montpellier czy Tuluzy. Być może sprowadzenie większej ilości dywizji spowoduje przełom na froncie.​

Front wschodni: II połowa sierpnia – wojska sowieckie nie poprzestają na dotarciu do Kresów i chcą przesunąć front ku linii Wisły. Zaciętość walk na Suwalszczyźnie oraz pogarszająca się pogoda sprawiają, że ustabilizowanie linii frontu wschodniego staje się prostsze. Niemniej jednak przejęcie przez Sowietów całości Polesia i Wołynia spowoduje dużą zmianą na froncie i w jego utrzymaniu. 16.VIII. – zacięte walki o przejęcie Suwałk między aliantami a Sowietami. 17.VIII. – atak marsz. Szaposznikowa w kierunku Stryja w sile 23 dywizji na broniące się 31 dywizji alianckich pod dow. marsz. Szombathelyi’ego. 18.VIII. – obrona pozycji pod Stryjem została utrzymana przez aliantów. 19.VIII. – siły Bundeswehry usiłują przeszkodzić Sowietom w opanowaniu Suwalszczyzny. 20-21.VIII. – wojska jugosłowiańskie i rumuńskie wygrywając starcie pod Jassami mogą uspokoić w ten sposób sytuację na południowym odcinku frontu wschodniego. 23.VIII. – Sowieci wchodzą do Suwałk, ale natychmiastowe natarcie alianckie zmusza ich do opuszczenia tego miasta; pod Jassami w Mołdawii trwają coraz bardziej zacięte walki. 25.VIII. – marsz. Malinowski rusza ze swoimi 70 dywizjami w stronę Polesia i Pińska, gdzie stacjonuje 39 dywizji wojsk alianckich. Nie mogą one utrzymać swych pozycji i ewakuują się do Brześcia n/Bugiem. 26.VIII. – kolejne świetne zwycięstwo wojsk Konferencji Bałkańskiej nad Sowietami pod Jassami. 27.VIII. – Sowieci próbują wykonać dwa natarcia: w stronę Kowla na Wołyniu i na Królewiec. Zarówno ataki marsz. Rybałki jak i marsz. Mierieckowa zostają odparte przez wojska alianckie. 28.VIII. – Bacau i Jassy zostają wyzwolone spod kontroli sowieckiej, w stronę Bacau zmierza jeszcze węgierska dywizja piechoty aby przejąć to miasto z rąk Rumunów.

Walki na Suwalszczyźnie – VIII.1951.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu sierpnia – wyprostowanie linii frontu na Bałkanach sprawi, że utrzymanie frontu wschodniego będzie bardziej możliwe do wykonania niż dotychczas. Obrona Wołynia czy okręgu królewieckiego plus notoryczne walki na Suwalszczyźnie sprawiają, że Sowieci nie mogą już za bardzo liczyć na raptowne zmiany na ich korzyść na danym odcinku frontu.​

Front zachodni/afrykański: 16.VIII. – wojska amerykańskie rozbijają opór sił francuskich pod Maiduguri w płn. Nigerii; Bundeswehra prze do przodu w kierunku na Friedrichshafen; feldm. Horn rozpoczyna kolejną ofensywę w Belgii, tym razem pod Arlon; lotnictwo meksykańskie rozpoczyna naloty na strategiczne miejsca we Francji; rozpoczyna się kolejna aliancka obrona Antwerpii. 17.VIII. – wojska francuskie zmusiły aliantów do wycofania się z Antwerpii; Francuzi zwyciężyli także w boju pod Liege i pod Maroua w płn. Kamerunie, gdzie resztkami sił powstrzymują alianckie natarcie. 18.VIII. – niemiecka ofensywa na Arlon zatrzymana z powodu nadmiernego oporu Francuzów. 19.VIII. – Francuzi nie dają się wyprzeć ze zdobytego Stuttgartu, a na dodatek odzyskują Antwerpię z rąk alianckich. 20.VIII. – Arlon ponownie francuskie; dochodzi do ofensywy francuskiej gen. Ihlera w kierunku na Rotterdam, gdzie wojska alianckie muszą się ewakuować aż pod Amsterdam. Niemcy próbują kolejnego natarcia w stronę belgijskiego Liege. 21.VIII. – kolejna wiktoria francuska w bitwie o Rotterdam. 22.VIII. – amerykański korpus piechoty gen. Fry wygrywa batalię o nigeryjskie Kano; gen. Mart atakuje pozycje aliantów na południu Francji pod Nimes i odnosi zwycięstwo. 23.VIII. – natarcie niemieckie na Liege kończy się sukcesem; Kano w Nigerii znajduje się już pod amerykańską kontrolą tak jak i Maiduguri zajęte przez czołgi gen. Vandenberga; sowiecki nalot na reaktor atomowy pod Birmingham; Francuzi rozpoczynają ofensywę w Luksemburgu chcąc przełamać front na Zachodzie. 24.VIII. – do Nimes wchodzą wojska francuskie – kontratak aliancki zmusza je do wycofania się z tego terenu; Friedrichshafen zajęte przez siły Bundeswehry; Brytyjczycy dokonują pierwszego z serii nalotów na Nantes. 24-25.VIII. – zacięte walki o Luksemburg. 26.VIII. – Rotterdam w ręku wojsk francuskich; Francuzi wdzierają się też swoim natarciem pod Lyon na południu, chcąc odzyskać tajną kwaterę Giraud. Gen. Vandenberg rusza z czołgami w stronę kameruńskiego Maroua. Niemcom nie udaje się wyprowadzić ofensywy w stronę Fryburga – zbyt mocno trzymają się tam Francuzi. Bundeswehra nie jest też w stanie wypędzić wojsk francuskich spod Namur nad rzeką Mozą. 27.VIII. – do Lyonu wchodzą siły francuskie, ale atak wojsk brytyjskich zmusza je do wycofania się z tego miasta; Niemcy powstrzymują natarcie na Amsterdam i wyprowadzają udaną ofensywę w stronę Stuttgartu. 28.VIII. – lotnictwo brytyjskie dokonuje bombardowania miast Bretanii, m.in. Rennes; siły amerykańskie rozbijają opór francuski pod Fort Lamy (Ndżameną) w Afryce Środkowej (Czadzie); jest to także dzień niemieckich zwycięstw pod Stuttgartem i Arlon. 29.VIII. – kolejny triumf Amerykanów pod Maroua w płn. Kamerunie jak i niemiecki na pozycje francuskie pod Namur. 30-31.VIII. – zacięte walki pod Arlon i Stuttgartem.

Sytuacja na froncie afrykańskim przy końcu sierpnia – odosobnione rejony koncentracji wojsk francuskich w Nigerii, Kamerunie czy też Czadzie są coraz bardziej narażone na ataki sił amerykańskich i w konsekwencji bliższe jest zupełne uwolnienie Afryki spod obecności Francuzów.


Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu sierpnia – Francuzi nie zamierzają tanio sprzedać skóry, nawet gdy walczą na trzech frontach. Przeprowadzane przez nich ofensywy na Rotterdam, Antwerpię czy Luksemburg są tego najlepszym dowodem.​

Kronika wojny morskiej​

21.VIII. – argentyński pancernik „Moreno”, jeden z ocalałych po rzezi u ujścia La Platy mści się na Amerykanach zatapiając ich transportowiec „John M.Bozeman” u wybrzeży Buenos Aires.

22.VIII. – nalot brytyjskich bombowców na francuską bazę morską w Breście. Zniszczenia objęły urządzenia portowe.

23.VIII. – bój spotkaniowy jednego ze zgrupowania amerykańskich okrętów z czołówką floty argentyńskiej zdecydowanie na korzyść tej drugiej w Zat. Blanca.

24.VIII. – argentyński ciężki krążownik „Almirante Brown” dopada niszczyciela USS „Hangar” i przepoławia go na pół z racji bliskiej odległości. Wszystko dzieje się u ujścia La Platy.

25.VIII. – ginący USS „Hangar” sprowadza na pomoc główne siły amerykańskiej floty na czele z pancernikami „South Dakota” i „Ohio” w rejon Zat. La Plata. Amerykanie chcą dopaść „Almirante Brown” jak i rozprawić się z resztą argentyńskiej floty. Działa „South Dakoty” powodują tak poważne zniszczenia na ciężkim krążowniku „La Libertad” i pancerniku „Moreno”, że obie jednostki toną w przeciągu kwadransa. Pancernik USS „Ohio” zadowala się zdobyczą w postaci 2 zatopionych niszczycieli – „Machano” i „Orques”.

28.VIII. – ocalałe argentyńskie okręty schroniły się w bazie w Bahia Blanca, która to stała się celem ataku amerykańskich bombowców z USS „Leyte”. Łupem lotników alianckich staje się niszczyciel „Ramos”.

30.VIII. – kolejny nalot lotnictwa amerykańskiego na Bahia Blanca, tym razem bez poważniejszych sukcesów.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.VIII.1951​

Argentyna – 3 pancerniki, 3 ciężkie krążowniki, 28 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 4 pancerniki, 6 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 330 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 370 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 14 niszczycieli, 16 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 57 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 32 transportowce (łącznie 108 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

1-15 września 1951

odcinek 334

The attempted kidnapping
(Nieudane porwanie)​

Świat/Kraj​

Tylko najbardziej wtajemniczeni zausznicy Stalina wiedzą o zakończonym powodzeniem uprowadzeniu trzech zbankrutowanych przywódców Paragwaju, Argentyny, Brazylii (Stroessner, Peron, Vargas) z ich tajnej siedziby w Civitavecchia k/Rzymu do ZSRR w nocy z 31 sierpnia na 1 września br. Beria, szef wszechwładnego aparatu bezpieki wykonał zatem dyspozycję Stalina o pozbyciu się niebezpieczeństwa oczerniania ZSRR za granicą za pośrednictwem gościnności neutralnego kraju jakim są obecnie Włochy. Sowiecki przywódca postanowił spotkać się ze wspomnianą trójką południowoamerykańskich polityków, aby uzmysłowili sobie oni jego olbrzymią przewagę…

Stalingrad, 3 września, około południa.

Stalin w rozmowie ze Stroessnerem, Peronem, Vargasem. W rozmowie uczestniczy również Beria, Mołotow jak i przyboczna gwardia Stalina.

Stroessner: (…)premierze Stalin, to co wykonały wasze tajne służby jest po prostu złamaniem umów jakie mieliśmy przed wybuchem wojny. Albo jesteśmy równouprawnionymi stronami jednej słusznej sprawy albo ktoś tu ją właśnie zerwał! W imieniu GPMG chciałbym zaprotestować przeciwko naszemu bezprawnemu uwięzieniu!

Stalin: A mnie doszły słuchy, że zamierzacie ze swojej tajnej siedziby k/Rzymu wysłać szpiegów i zabójców by dokonali zamachu na moją osobę. Któż zatem może czuć się bardziej pokrzywdzony i zdradzony? Poza tym, ani słowa nie oznajmiliście mi o waszej ewakuacji z Ameryki Płd. do Europy, pytam się: dlaczego? Czyżbyście mieli coś do ukrycia, że nie chcecie się kontaktować ze swoim największym sojusznikiem, ponoszącym ciężar utrzymania wojny? Powiem wam coś: Beria chciał wykonać na was wyrok za zdradę, ale w porę go powstrzymałem, żyjecie tylko dzięki mojej łasce, podobnie jak wasz czwarty kompan.

Stroessner: Czy chodzi przypadkiem o Camacho, byłego prezydenta Meksyku?

Mołotow: Wasz kompan leczy rany po wypadku pod Kazaniem.

Stroessner: Wasze informacje, premierze Stalin są wyssane z palca. Nie myślicie chyba, że nasza dopiero co powstała grupa terrorystyczna uderzać będzie w naszych sojuszników. Nie wiem kto wam takich bzdur naopowiadał o tym spisku na wasze życie, a to że żyjemy na waszej łasce to wybaczcie, ale nic z tego nie rozumiem. W dalszym ciągu domagamy się naszego uwolnienia. I jakiż to wypadek miał Camacho?

Mołotow: Spadł z rusztowania podczas malowania jednego z budynków, a przebywa na przymusowych wczasach w specjalnym lokum, który my nazywamy łagrem.

Peron: Camacho jest zatem w obozie pracy przymusowej. Cóż za obłęd, jakim prawem, przecież to obywatel Meksyku, kraju sojuszniczego, gwałcicie wszelkie umowy sojusznicze!

Vargas: Jeśli chcecie wymusić na nas to samo co powiedział Camacho to jesteście w grubym błędzie. Jesteśmy przywódcami krajów Ameryki Płd. i w godny sposób mamy być traktowani, nie jak bydło i już nie tylko domagamy się naszego zwolnienia, ale po prostu żądamy dodatkowo uwolnienia Camacho, którego bezsensownie posądziliśmy o defraudację części funduszy z konta organizacji w banku w Zurychu.

Beria: Koba, oni chyba jeszcze nic nie rozumieją.

Stalin: A zatem moi Panowie, byli przywódcy krajów i innych organizacji! To że pozwalam wam jeszcze żyć to jedynie gest dobrej woli, a wy jeszcze gryziecie tą rękę. Oznajmiam wam przeto co następuje: za sianie szkodliwej propagandy o ZSRR w Europie i Ameryce Płd, nasyłanie agentów, szpiegów i dywersantów do Kraju Rad jak i próbę utworzenia terrorystycznej organizacji mogącej zagrozić pozycji ZSRR w Europie zsyłam was na mocy tego dokumentu, który trzymam w dłoni do jednego z naszych łagrów w Kazachstanie. Oprzytomniejecie tam, a klimat tam podobny do waszego, tylko w nocy zimno.

Stroessner: Wasz kraj oparty jest na bezprawnej konstytucji i wy sami też postępujecie bezprawnie, całe szczęście, że odpowiednie osoby opublikują pewien raport dotyczący sytuacji ZSRR, waszego w tym udziału, a języczkiem uwagi będą podpisane przez was dokumenty potwierdzające chęć zlikwidowania tego szwajcarskiego dyplomaty przed samym wybuchem wojny.

Stalin: Myślę, że panowie z GPMG zasługują już na „wycieczkę” do Kazachstanu. A wam powiem, że to co mieliście opublikować we włoskiej prasie przyjechało z wami. Nie doceniacie naszych tajnych służb.

Vargas: Dobrze, że macie jedynie duplikaty i to zarówno jeśli chodzi o papiery jak i ludzi.

Mołotow: Co chcecie przez to powiedzieć?

Peron: Jesteśmy gotowi na śmierć i poświęcenie dla idei i aby ratować naszych prawdziwych przywódców, a los Camacho – męczennika naszej organizacji będzie długo pamiętany. Cała nasza trójka jest jedynie sobowtórami-aktorami, a prawdziwej siedziby naszej organizacji nigdy nie wyjawimy bo i sami jej nie znamy. Niech żyje Grupa Porozumienia z Mato Grosso!

Stalin: Beria, zabierz mi ich sprzed oczu i uruchom na nowo swoje służby we Włoszech, albo i w całej Europie, te sobacze syny mają się znaleźć!(…)

Bellinzona (Szwajcaria), 3/4 września, między 2 a 3 w nocy.

Rzeczywista siedziba obalonych przywódców GPMG.

Stroessner: (…)nasi agenci potwierdzają, Stalin i Beria dali się nabrać na bajeczkę o siedzibie w Civitavecchia k/Rzymu, co więcej wierny pies Beria dokonał nawet naszego „uprowadzenia” do ZSRR.

Peron: Śmiech mnie ogarnia jak odkryje jak bardzo się pomylił, ale nas od tej pory obowiązuje jeszcze większa czujność.

Stroessner: Na pewno. Ale za to pewien dokument o zbrodni ujrzy wkrótce światło dzienne. Tym bardziej zainteresuje to Szwajcarów (…)

Wielka Brytania ugięła się przed de facto ultimatum OPD odnośnie przyznawania niepodległości krajom okupowanym na Bliskim Wschodzie i w Ameryce Płd. i dlatego też zgodnie z rezolucją OPD z dnia 1 września 1951 r. niepodległość odzyskały następujące kraje: Republika Syrii (prezydentura Mohammada Beja al-Abida, premierem Dżamil Mardam Bej), Republika Libanu (prezydentura Emila Eddeha, premierem Chaled Chehab), Królestwo Arabii Saudyjskiej (restytucja monarchii Saudów) oraz Republika Wenezueli (silna prezydentura Isaiasa Mediny Angarity). Arabia Saudyjska zadeklarowała pozostanie w OPD jak i uczestnictwo w sojuszu alianckim, pozostałe kraje dotychczas się nie określiły, co więcej dzień po odzyskaniu niepodległości przez Liban, doszło w tym kraju do reorganizacji rządu i władzę przejął Abdullah Aref al-Jafi, który został premierem. Zakończył się też krótki okres ponownego protektoratu brytyjskiego nad Irakiem, który trwał jedynie 11 dni. 5 września Wielka Brytania postanowiła obdarzyć niepodległością Gujanę (prezydentura sir Gordona Lethema, premierem sir Francis Stanley Jackson), której to mieszkańcy zasilili oddziały walczące z siłami GPMG w Brazylii. Przyznanie suwerenności jest zatem pewnego rodzaju nagrodą za wsparcie dla metropolii w czasach próby. Gujana otrzymała także w podarunku terytorium dawnej Gujany Fr. z Cayenne. 11 września Brytyjczycy przekazują pod jurysdykcję amerykańską tereny płn-wsch. Kolumbii z której wkrótce ma powstać niepodległe państwo.

Nowe niepodległe państwa na świecie wg rezolucji OPD z 1.IX. oraz postanowień Wielkiej Brytanii z 5.IX. br.


Przewrót rządowy w Libanie (2.IX.) źle wróży stabilizacji nowo utworzonych krajów.​

Warszawa, nowa siedziba Głównego Dowództwa Bałtyckiego (główne instytucje rządu RP przeniesione do Wrocławia, oprócz Mikołajczyka pozostającego w Warszawie), 13 września.

Marsz. Anders w rozmowie z premierem Mikołajczykiem.

Marsz. Anders: (…)podziwiam odwagę Pana Premiera, który decyduje się pozostać w stolicy w obliczu największego naporu wroga.

Mikołajczyk: W razie zagrożenia utraty Warszawy poproszę o przydział do którejś z dywizji.

Marsz. Anders: Nie przesadzajmy, pozostanie Pan z nami, jest Pan potrzebny krajowi po zakończeniu wojny, nie będziemy narażać Pańskiej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, gdy przed nami jeszcze wiele do zrobienia. Wróg co prawda napiera, ale nie robi tego już tak w sposób zaplanowany, bardziej pragmatycznie i dlatego mamy wciąż nadzieję, że w tym pragmatyzmie popełni jakiś błąd. Tym samym to my zyskamy przewagę.

Mikołajczyk: W stolicy rozpoczęto już budowanie rowów przeciwczołgowych, a z ambasad pozostaje jedynie Nuncjatura Apostolska.

Marsz. Anders: Można powiedzieć: historia się powtarza, oby i tym razem po naszej myśli jak ponad 30 lat temu. Najgorsza sytuacja panuje obecnie na Suwalszczyźnie, tam mówiąc krótko, nieprzebrane sowieckie dywizje chcą potem wzdłuż Narwi utorować sobie drogę do Warszawy. My wraz z Amerykanami i Niemcami próbujemy temu przeciwdziałać, ale możemy jedynie osłabiać uderzenie wroga.

Mikołajczyk: Rozumiem, że utrzymanie Suwalszczyzny to w obecnej chwili klucz do utrzymania stolicy?

Marsz. Anders: Niestety tak, a mamy tam dość niewielkie siły, ale z drugiej strony jeżeli ściągniemy z południa kilkanaście dywizji to możemy nie utrzymać linii Wisły i stąd te braki. Na pocieszenie można jedynie dodać zbliżające się chłody i zimę. To powinno dać nam trochę czasu na ustabilizowanie obrony.

Mikołajczyk: To wy wpadliście na pomoc z kobiecymi oddziałami ochotniczymi?

Marsz. Anders: Tak, w obecnej chwili potrzebujemy każdej pary rąk, aby nie dopuścić do tak klarownego okrążenia stolicy, jakie miało miejsce w ‘20 roku. Tym razem naszym zadaniem jest niedopuścić do wtargnięcia wroga do Warszawy, o ofensywie na wschód po triumfie raczej zapomnijmy.

Mikołajczyk: Sądzi Pan, że alianci rozstrzygną los Francji jeszcze w tym roku?

Marsz. Anders: Bardzo chciałbym, bo to by oznaczało dla frontu wschodniego przejście do kontrofensywy. Tymczasem zapraszam Pana na objazd naszych pozycji pod Łomżą (…)

4 września naukowcy i inżynierowie z Państwowych Zakładów Lotniczych zakończyli opracowywanie projektu dotyczącego myśliwca turboodrzutowego, którego oznaczono roboczą nazwą PZL P-200 Rybitwa. W przygotowaniu kolejna dokumentacja, tym razem poświęcona turboodrzutowemu bombowcowi taktycznemu o tymczasowej nazwie „Krogulec”.

Możliwość produkcji bojowych samolotów odrzutowych.​

Front amerykański: I połowa września – wojska amerykańskie zostają trochę powstrzymane przez nieoczekiwanie twardy opór Argentyńczyków i Chilijczyków, jednakże jest to tylko chwilowe. Alianci umacniają się na swoich pozycjach. 1.IX. – gen. Kubena wygrywa starcie pod Ciudad del Este w Paragwaju, licząc też na przejęcie stolicy w Asuncion. Trwa również ofensywa aliancka w kierunku na boliwijskie Santa Cruz. Krwawa bitwa pod Puerto Montt w Andach po myśli sprzymierzonych. 3.IX. – wojska alianckie górą w starciu pod Corrientes z siłami argentyńskimi. 5.IX. – rekontra Argentyńczyków – zatrzymanie ofensywy sprzymierzonych pod Corrientes. 6.IX. – siły GPMG wygrywają także bitwę o Concordię z wojskami belgijskimi, zmuszając je do odwrotu. 9.IX. – rozpoczęcie natarcia na Asuncion, stolicę Paragwaju. 11.IX. – Amerykanie wygrywają pod Santa Cruz i są o krok od przejęcia kontroli nad płd. Boliwią. 14.IX. – Argentyńczycy powstrzymali ofensywę amerykańską na Puerto Montt i co gorsza zmusili do kapitulacji Kostarykańczyków pod Puerto Aisen. 15.IX. – alianci znowu w natarciu, przybyłe wzmocnienia umożliwiły przejście do kontrofensywy pod Concordią i Corrientes w płn. Argentynie.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie września – wojska alianckie przezwyciężyły kryzys na froncie i wzmocniły się w starciach pod Concordią i Corrientes, dając nadzieję na rychłe dotarcie do Buenos Aires. Niespodziewanie Chilijczycy odzyskali pewną koncepcję ataku, likwidując desant kostarykański pod Puerto Aisen.​

Front francusko-hiszpański: I połowa września – siły hiszpańskie korzystając z równoległego zaangażowania Francji na północy oraz w rejonie Marsylii, przechodzą do kontrataku obejmując swoim zasięgiem Pireneje oraz wchodząc do Gaskonii i Langwedocji. 1.IX. – Hiszpanie przejmują kontrolę nad Pau w Pirenejach i Montpellier, udanie też atakują francuskie pozycje pod Tuluzą. 2-3.IX. – zacięte walki o przejęcie Tuluzy. 3.IX. – Francuzi kontratakują pod Montpellier, zmuszając Hiszpanów do ucieczki. 4.IX. – Tuluza ponownie hiszpańska i jej udana obrona przed francuskim natarciem. 5.IX. – kolejne starcie pod Montpellier zakończone przegraną wojsk hiszpańskich. 6.IX. – Montpellier zajęte przez Francuzów. 7.IX. – powstrzymanie ofensywy sił Paktu Iberyjskiego pod Clermont-Ferrand i udany szturm Tuluzy przez Francuzów. 8.IX. – kontrofensywa hiszpańska pod Montpellier, nieudane opanowanie Bayonne-Biarritz przez Hiszpanów wobec świetnej obrony francuskiej. 11.IX. – Montpellier na nowo pod kontrolą hiszpańską. 12.IX. – zwycięstwo Paktu Iberyjskiego pod Tuluzą. 13.IX. – Hiszpanie zajmują miasto Auch blisko Bordeaux, ofensywa francuska zmusza ich do wycofania się. 14.IX. – udane natarcie hiszpańskie na Dax i Bayonne-Biarritz, możliwość przełamania linii Pirenejów. 15.IX. – powstrzymanie francuskiego natarcia na Auch.

Sytuacja na froncie francusko-hiszpańskim w połowie września – Hiszpanie powoli uzyskują strategiczną przewagę na froncie, utrzymując Pireneje, a także udanie atakując wroga w Gaskonii czy Langwedocji.​

Front wschodni: I połowa września – wojska sowieckie zatrzymały impet swojego uderzenia, koncentrując się już tylko na wybranych punktach, odcinkach tego frontu. Zacięte walki na Suwalszczyźnie oraz Wołyń to główne ogniska walk. 3.IX. – atak wojsk marsz. Tołbuchina na Kowel w sile 39 dywizji na 36 broniących się dywizji zaskakuje aliantów (gen. Jany), ale bronią się oni jeszcze przez 3 dni. 4.IX. – krótkotrwałe wyparcie wroga z Suwałk i wejście tam oddziałów Bundeswehry. 5.IX. – natarcie marsz. Szaposznikowa na Stryj powstrzymane przez sprzymierzonych (marsz. Szombathelyi). 6.IX. – Szombathelyi z racji przegranej aliantów pod Kowlem decyduje się na wycofanie się pod Preszów, aby mieć kontrolę nad Rusią Zakarpacką i wsch. Węgrami, równocześnie alianci wycofują się z Brześcia n/Bugiem i Zamościa chcąc utworzyć linię obrony na Wiśle i Bugu. Brytyjczycy dokonują nalotu bombowego na Kowno. 8.IX. – wejście oddziałów Armii Czerwonej do Pińska, ewakuacja aliantów z okręgu kowelskiego, do Stryja wchodzą pierwsze sowieckie dywizje piechoty. 9.IX. – Suwałki ponownie przejęte przez Sowietów, wojska niemieckie nie zaprzestają jednak ataków w celu odbicia miasta. Kowno kolejny raz celem ataku bombowego Brytyjczyków. 10.IX. – powstrzymanie ofensywy sowieckiej na Królewiec i okolice; Sowieci ruszają do ataku na pozycje rumuńsko-jugosłowiańskie pod Jassami. 11.IX. – sowieckie lotnictwo zmusza brytyjskie bombowce do odwrotu nad niebem Litwy; pod Jassami trwają zacięte walki. 12.IX. – batalii o Suwalszczyznę ciąg dalszy. 13.IX. – marsz. Szaposznikow atakuje pozycje alianckie pod Przemyślem, ale dowodzący obroną gen. Kinzel broni się wyśmienicie. 15.IX. – Sowieci przemogli w końcu obronę rumuńsko-jugosłowiańską w Mołdawii i przechodzą do kontrataku.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie września – siły sowieckie opanowały Wołyń, o Suwalszczyznę wciąż trwają zażarte walki, na południu również sukcesy Armii Czerwonej, która ponownie naciera w stronę Siedmiogrodu.​

Front zachodni/afrykański: 1.IX. – Niemcy usiłują rozwinąć natarcie w stronę Brukseli; w środkowej Afryce wojska nigeryjskie wyganiają 3 francuskie dywizje spod Fort Lamy; Brytyjczycy dokonują nalotów na Le Havre, a Meksykanie na Mons w Belgii – to początek serii bombardowań; Francuzi bronią się pod Namur wobec niemieckiej ofensywy. 2.IX. – wojska Bundeswehry muszą uchodzić przed Francuzami z ośrodka wydobycia węgla pod Arlon; Bruksela w ręku sprzymierzonych; Francuzi nie mogą już dłużej utrzymać Namur i przechodzą do odwrotu; lotnictwo brytyjskie dokonuje nalotu na Caen. 3.IX. – wojska francuskie przechodzą do kontrataku pod Brukselą; Niemcy nadal wygrywają starcia pod Namur; gen. Schimpf dokonuje wyłomu we froncie i zajmuje Stuttgart, Bundeswehra odzyskuje też inicjatywę na odcinku Arlon i przegania wojska francuskie. 4.IX. – do Namur wchodzą oddziały niemieckie, jednocześnie Brukselę odzyskują Francuzi, którzy również powstrzymują ofensywę aliancką na Arlon; na południu sprzymierzeni powstrzymują natarcie francuskie na Grenoble i Niceę. 5.IX. – kontrnatarcie niemieckie na Brukselę; do Arlon wchodzą jednostki wojsk francuskich; zacięte walki w środkowej Afryce pod Fort Lamy. 6.IX. – Strasbourg obroniony przez wojska francuskie; do Luksemburga wkraczają oddziały Bundeswehry, choć zostają niedługo wyparte przez wroga. 7.IX. – zwycięska obrona Rotterdamu przez Francuzów; Niemcy są zmuszeni do odwrotu spod Namur; pod Lyonem dochodzi do starcia, gdzie górą są alianci (wojska brytyjsko-amerykańskie marsz. Wavella i gen. Stilwella). 8.IX. – korpus pancerny gen. Vandenberga wygrywa bitwę w płn. Kamerunie o miasto Maroua; Bruksela ponownie opanowana przez sprzymierzonych, w Namur dochodzi do długotrwałej obrony wojsk francuskich. 9.IX. – Strasbourg opanowany przez wojska niemieckie, które zdawać się może przechodzą właśnie do większej operacji aniżeli jedynie przejęcie jednego ważnego miasta; Francuzi udanie szturmują niemiecką obronę Brukseli; Maroua w ręku wojsk alianckich. 10.IX. – Niemcy wygrywają pod Luksemburgiem i Antwerpią oraz w ofensywie na Miluzę i Fryburg – to początek zapewne większej ofensywy z racji odejścia części wojsk francuskich na południe; Lyon odzyskany przez siły sprzymierzonych; Bundeswehra rusza także na pozycje francuskie pod Rotterdamem. 11.IX. – wojska nigeryjskie zdobywają Fort Lamy w środkowej Afryce i ruszają na Largeau, aby zdobyć ostatni skrawek tego regionu nominalnie będący w rękach francuskich. 12.IX. – meksykański nalot bombowy na miasto Ghent w Belgii, zacięte walki o Brukselę. 13.IX. – Fryburg odzyskany przez wojska niemieckie, ofensywa staje się faktem. 14.IX. – odzyskanie Rotterdamu przez siły Bundeswehry, w ataku na Miluzę biorą udział jednostki niemieckie i czechosłowackie – odnoszą kolejny triumf. 15.IX. – Miluza zdobyta i utrzymana przez aliantów, pod Grenoble sprzymierzeni zatrzymują francuskie natarcie; Antwerpia kolejny raz terenem uporczywych działań zbrojnych.

Sytuacja na froncie afrykańskim w połowie września – ofensywa na Fort Lamy zakończona jego zdobyciem i likwidacja ostatnich ognisk oporu wroga.


Sytuacja na froncie zachodnim w połowie września – wyprostowanie frontu w rejonie Miluzy i Strasbourga to zasługa głównych sił Bundeswehry, które tym samym stoją przed szansą połączenia się z wojskami brytyjskimi i amerykańskimi na południu niedawno odzyskującymi Lyon.​

Kronika wojny morskiej​

9.IX. – flota argentyńska próbuje jeszcze przeciwdziałać amerykańskiej przewadze w rejonie La Platy. Starcie w rejonie La Platy kończy się utratą niedawno przejętego od Brazylijczyków pancernika „Minas Gerais”, który zostaje storpedowany przez niszczyciel USS „Shasta”.

10.IX. – odpowiedź argentyńska na utratę „Minas Gerais” to przede wszystkim zatopienie amerykańskiego niszczyciela „Wilmington” przez niszczyciel „Stabile”. Bitwa toczy się w tym samym miejscu, gdzie dzień wcześniej storpedowano argentyński pancernik.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.IX.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 3 ciężkie krążowniki, 28 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 6 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 330 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 371 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne.
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 15 niszczycieli, 16 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 58 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 32 transportowce (łącznie 109 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-30 września 1951

odcinek 335

The last hope Mr Giraud
(Ostatnia nadzieja Giraud)​

Świat/Kraj​

Generalissimus Francji, Henri Honore Giraud usiłuje jeszcze stawiać opór wkraczającym już do Alzacji i Lotaryngii oddziałom alianckim jak i odeprzeć ataki wojsk Paktu Iberyjskiego. Jako, że na pomoc Stalina nie może jeszcze liczyć w sposób bezpośredni, pozostaje zatem jedynie liczyć na własne siły i doświadczonych dowódców. Francuska dyplomacja bezskutecznie usiłuje zawrzeć rozejm z aliantami, oferując im wszelkie kolonie do podziału, chociaż zważywszy na obecny stan frontu jest to niewiele do zaoferowania. W większości przypadków OPD zastosowała już regułę faktów dokonanych m.in. przy niedawnym ogłoszeniu niepodległości Gujany i przyłączeniu do niej terenów Gujany Fr. Maniu, jeszcze do niedawna orędownik zawarcia rozejmu z Francją, teraz w obliczu zupełnego załamania się jej obrony, zobaczył dla siebie szansę w ostatecznym wyrugowaniu dyktatury Giraud. Churchill zażądał dla Wielkiej Brytanii sporych nabytków kosztem Francji, choć w istocie chodzi o wyspy na Karaibach, w Oceanii i Korsykę.

Francja jednak nieoczekiwanie zyskuje pewną stabilizację frontu poprzez udane rozmowy z przedstawicielami Paktu Iberyjskiego. Oczywiście nic za darmo i wojnę należy uznać za przegraną, jednakże nie upokarzającą. Na mocy ustaleń z Tours z dn. 27.IX. Francja uznaje zabór Baskonii przez Hiszpanię dodatkowo przekazując jeszcze okręg Bordeaux. Utrata dużego miasta i portu na południu niewątpliwie jest ciosem, ale jeśli to może uratować Francję, to czemu ma do tego nie dojść, trzeba pójść zatem tokiem rozumowania Giraud.

OPD odniosła się przychylnie do zakończonych rokowań francusko-hiszpańskich w Tours , Maniu może od tej chwili lepiej odpierać ataki opozycjonistów, mówiących jeszcze niedawno o rozbiorach Francji między Hiszpanię, USA i Niemcy, a przynajmniej o trwałych strefach okupacyjnych. Właśnie sprawa przyszłości ziem francuskich staje się tematem kolejnej sesji OPD w Bostonie (25-30.IX.). O ile Sowieci nie zdeterminują szybszego zawarcia pokoju z Francją, kraj ten czeka czasowa okupacja sił OPD z utratą wszelkich kolonii i pozycji na świecie, jaką miał do tej pory. Na szersze i konkretniejsze zajęcie się tym problemem przyjdzie czas po zakończeniu walk na Zachodzie.

Na pozostałych frontach IV wojny światowej alianci stopniowo zyskują przewagę, choć ta uwaga dotyczy jedynie frontu w Ameryce Płd. i Afryce Środkowej. Upadek rządu chilijskiego i rozbicie frontu amerykańskiego w Boliwii na dwie części na pewno ułatwi wojskom alianckim rozprawienie się z ostatnimi dwoma parami państw GPMG tego kontynentu. Na froncie wschodnim w dalszym ciągu trwa odwrót sprzymierzonych, którzy oddając okręg królewiecki są już bardzo bliscy oparcia się zupełnie o linię Wisły jako ostatniej linii obrony, mogącej zatrzymać impet ZSRR.

Warszawa, sztab Naczelnego Dowództwa Bałtyckiego, 28 września;

Marsz. Anders w rozmowie z gen. Grotem-Roweckim, szefem sztabu WP.

Marsz. Anders: (…)Kukiel i reszta niewiele mogli zdziałać pod Królewcem, ale nasza sytuacja staje się powoli dramatyczna.

Gen. Rowecki: Nie powinieneś tracić ducha szczególnie teraz, zresztą oddanie okręgu królewieckiego może być nawet rozsądne, zważywszy, że Sowieci będą szli teraz w stronę Warszawy, może to idealna sytuacja do stworzenia dużego kotła?

Marsz. Anders: Ogromnie ryzykowne, zważywszy na nastroje ulicy. Co pomyślą ludzie, jeśli nasi żołnierze będą wciąż ustępować pola? Pozostaje jedynie walczyć i nie wdając się w takie manewry, które mogą zniweczyć naszą linię obrony na Wiśle.

Gen. Rowecki: Odwołanie do historii może nie jest najkorzystniejsze w tym przypadku z racji innych realiów, ale chociażby przypomnij sobie postać księcia Józefa Poniatowskiego, który po nierozstrzygniętej bitwie pod Raszynem praktycznie oddał stolicę wrogu, ale później wkroczył na jego ziemie i wyzwolił wiele miast. I też jego działania nie spotkały się z sympatią mieszkańców Warszawy, ale później był za to noszony na rękach za ten śmiały manewr.

Marsz. Anders: Usiłujesz mi powiedzieć, że jestem kunktatorem, nie podejmującym ryzyka walki?

Gen. Rowecki: Uważam, że powinniśmy zaryzykować i spróbować otoczyć gros dywizji sowieckich na Mazowszu bądź na Mazurach. Ich kapitulacja powinna pomóc nam uspokoić północ, a co za tym idzie spowodować przerzucenie przez Sowietów część sił do ratowania północnego odcinka frontu. Zelży w ten sposób natarcie na Zamojszczyznę.

Marsz. Anders: Możemy nie mieć dostatecznej ilości sił, aby kocioł mógłby się powieść. Musisz to brać pod uwagę, co innego było na początku wojny, gdy mieliśmy pewną przewagę..

Gen. Rowecki: Mój plan odzyskania inicjatywy strategicznej jest w Twoich rękach, uczyń z nim co zechcesz, ale jeśli to jedyna możliwość wyjścia z impasu to warto się nad nią zastanowić.

Marsz. Anders: Pomysł masz słuszny, przejrzałem go już dawno i może istotnie dojrzał on już do tego by wprowadzić go w życie, dla lepszego ustabilizowania frontu.

Gen. Rowecki: Powiem więcej, Sikorski jest tego samego zdania (…)

Front amerykański: II połowa września – siły GPMG usiłują stawiać opór wojskom sprzymierzonych, zatrzymując ich ataki pod Arequipą w Peru czy pod Corrientes bądź Puerto Aisen, ale w istocie udało się rozbić jedność frontu i teraz otoczone siły peruwiańsko-boliwijskie i paragwajsko-argentyńskie będą łatwiejsze do pokonania. 20.IX. – zwycięstwo sił amerykańskich nad połączonych armiami Paragwaju i Argentyny pod Corrientes. 22.IX. – dwie argentyńskie dywizje piechoty zatrzymują amerykańskie natarcie na Corrientes. 23.IX. – pod Santa Cruz w płd. Boliwii dochodzi do zaciętych walk, przejęcie tego terytorium będzie oznaczało rozbicie zwartego frontu w Ameryce Płd. 25.IX. – ofensywa sprzymierzonych na Asuncion, stolicę Paragwaju przebiega bez żadnego zarzutu, nieliczne próby zatrzymania natarcia są likwidowane w zarodku, pod Punta Arenas w płd. Chile ląduje desant amerykański. 26.IX. – sprzymierzeni przegrywają batalię o przejęcie Arequipy w ich marszu na Limę, najważniejsze miasto Peru. Region ten staje się jak do tej pory silnym bastionem oporu GPMG; kapitulacja wojsk chilijskich wobec USA i przy akceptacji OPD dotyczącej okupacji terytorium Chile przez siły US Army (środek Chile okupują wojska argentyńskie). 27.IX. – zmotoryzowana dywizja gen. Beddingfielda zdobywa i utrzymuje boliwijskie miasto Santa Cruz, co oznacza rozbicie frontu amerykańskiego na dwie części. Inne dywizje amerykańskie zostają powstrzymane pod Sucre przez zacięcie walczące siły boliwijskie.

Kapitulacja Chile – 26.IX.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu września – niepodległość Wenezueli i Gujany to pierwsze promyki demokracji na kontynencie południowoamerykańskim, choć w Wenezueli władza prezydenta i premiera skupiona jest w jednej osobie. Rozbicie oporu Chile a przede wszystkim postępujące otoczenie sił GPMG wskutek przebicia się pod Santa Cruz to główne wydarzenia tego okresu.​

Front francusko-hiszpański: II połowa września – wojska hiszpańskie istotnie poszły ostro do przodu i do ich menu dołączyły żądania przejęcia na stałe okręgu tuluzańskiego jak i całej Gaskonii z Bordeaux. Francuskie zabiegi militarno-dyplomatyczne zdołały ograniczyć nieco te apetyty, choć rzeczywiście doszło do pewnych cesji na rzecz Republiki Hiszpanii. 16.IX. – wojska francuskie przebijają się przez hiszpańskie pozycje pod Auch. 18.IX. – Dax, Bayonne-Biarritz i Tuluza ponownie w hiszpańskich rękach; Francuzi na krótko odzyskali Auch, ale później zostali wyparci przez siły hiszpańskie, którzy rozpoczynają ofensywę w stronę Bergerac. 20.IX. – Hiszpanie wygrywają batalię o Bergerac jak i ponowną bitwę o przejęcie Auch, zdobywają to drugie miasto, narażając się na błyskawiczną rekontrę Francuzów. 21.IX. – Francuzi wchodzą po raz kolejny do Auch, ale to wojska hiszpańskie prą do przodu, zmuszając ich do wycofania się z Bergerac. 22.IX. – opór wojsk francuskich pozwolił im na zatrzymanie hiszpańskiej ofensywy na Bergerac, ale jednocześnie Francuzi utracili inicjatywę strategiczną w bojach pod Auch. 23.IX. – przejęcie Auch przez wojska hiszpańskie. 24.IX. – do Bordeaux wchodzą pierwsze dywizje Paktu Iberyjskiego. 25.IX. – strona hiszpańska rozpoczyna boje o La Rochelle, na razie bezskuteczne. 26.IX. – początek hiszpańskich nalotów bombowych na Saint Etienne. 27.IX. – Francuzi kolejny raz zatrzymują natarcie na La Rochelle; w Tours trwają gorączkowe negocjacje francusko-hiszpańskie, skutkujące podpisaniem zawieszenia broni wg którego Giraud zgadza się na oddanie okręgu Bordeaux.

Sytuacja po zawarciu francusko-hiszpańskiego zawieszenia broni w Tours w dn. 27.IX. – usankcjonowanie aneksji Baskonii przez Hiszpanię i uznanie jej praw do okręgu Bordeaux.​

Front wschodni: II połowa września – zdecydowanie najgorsza sytuacja mimo nadejścia już pierwszych chłodów i jesieni. Generalnie do minusów należy zaliczyć oddanie okręgu królewieckiego jak i cofnięcie się z Podlasia pod Warszawę, choć to i tak by nastąpiło prędzej czy później. Sowietów wstrzymuje nieco odcinek południowy, gdzie siły Konferencji Bałkańskiej dokonują cudów zręczności, aby ustabilizować front w Mołdawii. 16.IX. – marsz. Wasilewski atakuje 23 dywizjami - aliantów zgrupowanych pod Królewcem w sile 16 dywizji, mimo dysproporcji użytych oddziałów udaje się ten atak zatrzymać; podobnie postępuje gen. Kurkin, który używa do ataku na Zamojszczyznę aż 40 dywizji, w tym 6 pancernych. 32 dywizje broniące tego regionu pod dowództwem węgierskiego gen. Jany odnoszą jednak pełne zwycięstwo. 17.IX. – Sowieci przechodzą do ataku pod Bacau, gdzie nie wytrzymują impetu Rumuni i Jugosłowianie; kolejny sowiecki atak odparto na Królewiec (gen. Collins). 18.IX. – Naczelne Dowództwo Bałtyckie postanawia ewakuować z Podlasia w stronę Łomży i Ostrołęki 26 dywizji alianckich pod dow. gen. Sosnkowskiego, tak aby stanowiły barierę w dostaniu się pod stolicę Polski wobec nacierających wojsk sowieckich z Polesia i Litwy. Pod Królewcem dochodzi tego dnia do odwrotu sił sprzymierzonych w kierunku Olsztyna i Elbląga, atak dywizji marsz. Budionnego ostatecznie się powiódł. 19.IX. – postępująca ewakuacja do Łomży i potyczki pod Bielskiem Podlaskim. 21.IX. – Sowieci wygnali wojska rumuńsko-jugosłowiańskie spod Jassów i zajęli Brześć n/Bugiem. 23.IX. – Królewiec i okolice już pod kontrolą sowiecką, alianci skutecznie bronią się na płn. Mazowszu i Mazurach wobec prób ataków przeciwnika. 24.IX. – marsz. Szaposznikow próbuje dokonać kolejnej ofensywy w stronę Zamojszczyzny korzystając ze swoich 51 dywizji, amerykański gen. Hodge, broniący się na tym terenie zgromadził 39 dywizji i mimo, że stracił 2 dywizje milicji ludowej utrzymał obronę. Tego samego dnia ponowne starcia o Bacau na południu. 27.IX. – powstrzymanie sowieckiego ataku pod Bacau. 28.IX. – zwycięska dla Sowietów batalia o Jassy w Mołdawii. 29.IX. – niemiecki feldm. Kroh wezwany z frontu zachodniego na wschodni umiejętnie broni pozycji sprzymierzonych na płn. Mazowszu wobec silnego ataku sowieckiego; wróg wchodzi do Bielska Podlaskiego. 30.IX. – Jugosłowianie blokują Sowietów pod Bacau; na Morzu Czarnym sowieckie lotnictwo dziesiątkuje archaiczne rumuńskie bombowce.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu września – alianci cofnęli się wskutek silnego natarcia wojsk sowieckich oddając okręg królewiecki, Brześć n/Bugiem i Podlasie, ale nie było sensu utrzymywać zagrożonych odcinków frontu i narażać się na okrążenie. Teraz tylko deszczowa jesień i wczesna zima mogą uratować aliantów przed dalszym oddawaniem pola.​

Front zachodni/afrykański: 16.IX. – zwycięstwo wojsk niemieckich pod dow. feldm. Heusingera pod Metz otwiera nowy rozdział w zmaganiach na froncie zachodnim, zapoczątkowany zostaje marsz w stronę centralnej Francji; pod Saint Etienne z kolei przebija się amerykański korpus piechoty gen. Manneriniego, Francuzi odnoszą sukcesy tylko pod Antwerpią i Miluzą, skąd wypierają aliantów. 17.IX. – początek meksykańskich nalotów na Metz; zacięte walki o przejęcie Antwerpii. 18.IX. – pod Miluzą pojawiają się nowe alianckie oddziały, które skutecznie bronią swoich pozycji; Antwerpia w dalszym ciągu w ogniu walk; Niemcy skutecznie prowadzą dalszą ofensywę pod Metz. 19.IX. – Niemcy wygrywają obronę Antwerpii powstrzymując liczne zastępy wojsk francuskich, jednakże po południu to Francuzi przemogli niemiecką obronę w tym rejonie; Amerykanie zajęli Saint Etienne i odparli ataki na Miluzę. 20.IX. – Francuzi udanie kontratakują pod Saint Etienne i Miluzą, choć ostatecznie to drugie miasto nie zostaje poddane; Bundeswehra wkracza do Metz; nie udaje się amerykańsko-niemieckie wspólne natarcie w stronę Besancon. 21.IX. – czechosłowacki marszałek Krejci rozpoczyna atak w stronę Chaumont w sile 23 dywizji przeciwko sześciu. 22.IX. – alianci wygrywają starcie pod Chaumont, które umożliwi im wtargnięcie do środka Francji; meksykańskie lotnictwo bombowe rozpoczyna naloty na Auxerre; Francuzi kontynuują ofensywę na południu, chcąc odzyskać kontrolę nad Saint Etienne. 23.IX. – skuteczna obrona Antwerpii przez Francuzów; kolejne wygrane przez aliantów starcie pod Chaumont. 24.IX. – wojska niemieckie kierowane przez brytyjskiego marszałka Erskine’a wchodzą do Chaumont, w tym samym czasie Saint Etienne zostaje przejęte przez Francuzów, ale w zamian Niemcy przemogli obronę Antwerpii. 25.IX. – w środkowej Afryce nie ma już śladu po francuskich dywizjach, teraz walka koncentruje się w płd. Nigerii i zach. Kamerunie – pod Onitsha i Gashaką wygrywają wojska amerykańskie, zmuszając Francuzów do ewakuacji pod Port Harcourt; meksykańskie lotnictwo bombowe dokonuje nalotu na Cholet; do Antwerpii wchodzą dywizje amerykańskie i niemieckie; starcia pod Besancon i Dunkierką (desant) kończą się po myśli sprzymierzonych. 26.IX. – wojska belgijskie zatrzymują atak wojsk francuskich na Batę w Gwinei Równikowej. 27.IX. – początek niemieckiej ofensywy w stronę Reims (feldm. Heusinger). 28.IX. – alianci wchodzą do Besancon w Burgundii łącząc oba odcinki frontu zachodniego; pod Dunkierką dochodzi do desantu wojsk amerykańskich, które mają otwartą drogę na Lille i zach. Belgię. Pod Reims ostatecznie zwyciężają Niemcy, mogąc teraz okrążyć jednostki francuskie w Belgii. 29.IX. – Reims w ręku sprzymierzonych, Amerykanie przejmują tego dnia Lille, Ghent i Calais. Szykuje się duży kocioł dla wojsk francuskich. 30.IX. – pod Namur pomyślne wieści dla sprzymierzonych, którzy ponownie odnoszą sukces w boju; krótkotrwałe przejęcie Ghent przez aliantów kończy się ich wyparciem z tego terenu, jednakże zostaje on wkrótce odzyskany.

Sytuacja na froncie zachodnim przy końcu września – mimo zawarcia pokoju francusko-hiszpańskiego i pewnym utrudnieniu dla aliantów, nie zwalniają oni tempa. Wtargnięcie do centralnej Francji, desant pod Dunkierką czy połączenie obu odcinków frontu zachodniego to symptomy postępującego upadku reżimu Giraud.​

Kronika wojny morskiej​

18.IX. – w Zat. Blanca dochodzi do spotkania czołówki argentyńskiej floty liczącej blisko 200 niszczycieli (okręty Argentyny i przejęte przez nią brazylijskie niszczyciele) z niewielką flotyllą amerykańską. Starcie kończy się odwrotem Amerykanów.

19.IX. – kolejne starcie w tej zatoce kończy się dla Amerykanów uszkodzeniem lotniskowca „White”; tego dnia spadają kolejne bomby na port w Bahia Blanca, a w Zat. La Platy Argentyńczycy zmuszają do ewakuacji holenderskie niszczyciele.

20.IX. – w Zat. La Platy bombowce z lotniskowca USS „Green” śmiertelnie ugodziły argentyński niszczyciel „Diaz Morales”, który szybko idzie na dno.

21.IX. – w kolejnym alianckim nalocie na bazę w Bahia Blanca tonie argentyński ciężki krążownik „Almirante Brown”, tak zawzięcie tropiony przez Amerykanów. Lotnicy z USS „Green” mają kolejny powód do dumy.

30.IX. – dwie bitwy w Zat. La Platy przeradzają się w rzeź amerykańskich transportowców, kilkanaście argentyńskich niszczycieli rozpoczyna polowanie na wspomniane jednostki nawodne i ich łupem padają transportowce „Sacajawea”, „Daniel Reid” i „Paul Tulane” zatopione przez niszczyciele „Bartolome Mitre”, „Eugene” i „Parquelle”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-30.IX.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 29 niszczycieli, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 331 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 373 jednostki).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 15 niszczycieli, 19 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 58 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 35 transportowców (łącznie 112 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

1-15 października 1951

odcinek 336

The fall of France
(Upadek Francji)​

Świat/Kraj​

Sytuacja na froncie zachodnim oznacza definitywny przełom w wojnie z Francją, która w obecnej chwili raczej dogorywa aniżeli stanowi jakąś poważniejszą przeszkodę. Główny sukces aliancki w postaci otoczenia ponad 40 dywizji wroga we Flandrii przyniósł rozwinięcie ofensywy w stronę Ile de France i oprócz zdobycia ruin Paryża zniweczył ostatecznie wszelkie nadzieje Francuzów na zatrzymanie uderzenia sprzymierzonych na ich dalsze ziemie. W nocy z 14/15 października dochodzi do demokratycznego zamachu stanu we Francji, w Bourges zostaje ukonstytuowany rząd Georgesa Bidault opowiadający się za natychmiastowym zawieszeniem broni z aliantami i zgodzie na oddanie wszelkich zamorskich posiadłości z niepodległością Algierii włącznie. Prezydentem wybrano Alberta Lebrun, polityka szczególnie znanego z okresu sprzed wybuchu II wojny światowej. Generalissimus Giraud oraz podlegli mu marszałkowie i generałowie zostali aresztowani i przewiezieni w nieznane miejsce. Być może nowy rząd Francji oprócz oddania wszelkich posiadłości kolonialnych zamierza też wydać w ręce aliantów skompromitowaną generalicję. Giraud podobnie zresztą jak rządzący Rep. Hiszpanii próbował przed samym aresztowaniem wywołać antywłoską fobię, by móc skierować dywizje sprzymierzonych na powrót przeciw Paktowi Alpejskiemu, ale wszystko to spaliło na panewce...

Nieudane wywołanie antywłoskiej histerii w Europie…​

Komunikat BBC z 15.X.1951

(…)dzisiaj w godzinach wieczornych zostało podpisane zawieszenie broni między ostatnim krajem Unii Francuskiej – Francją a przedstawicielami sojuszu alianckiego. Na mocy zawartego dokumentu rząd Georgesa Bidault zobowiązał się do uznania w przyszłości niepodległości Algierii, zwrotu wszelkich posiadłości kolonialnych na Karaibach, w Afryce i w Oceanii jak i zgody na oddanie bezprawnie zagarniętego Luksemburga oraz przekazania wyspy Korsyki pod jurysdykcję Wielkiej Brytanii(…)

Organizacja Paktu Demokratycznego nie czeka na ostateczne rozstrzygnięcia w Afryce Środkowej i nakazuje USA oraz Wielkiej Brytanii opuszczenie terytoriów Beninu-Sahel i Madagaskaru. Kraje te mają uzyskać niepodległość jeszcze w październiku, co też się dzieje w drugim tygodniu tego miesiąca. 11 października zostaje zaprzysiężony nowy rząd Beninu-Sahel z Julienem Georgesem Lamy, a dwa dni później rząd Madagaskaru na którego czele stoi Leon Cayla. Pozostałe kraje tego kontynentu, które utraciły swoją niezależność mają ją odzyskać niezwłocznie po kapitulacji Francji. Dotyczy to zatem Nigerii, Kamerunu, Gabonu i Afryki Środkowej.

Niepodległość Beninu-Sahel i Madagaskaru – 11 i 13.X.1951.​

Sprawa rychłego przyznania niepodległości Algierii okupowanej w obecnej chwili przez wojska amerykańskie i brytyjskie wywołuje na kolejnej sesji OPD spore poruszenie, zważywszy, że w dużych miastach tego kraju znajduje się więcej Francuzów aniżeli Arabów. OPD wychodzi jednak z założenia, że Algieria by móc utrzymać swoją niepodległość zwróci się o pomoc do Układu Bezpieczeństwa, a głównie będzie chodziło o zagrożenie agresją francuską, marokańską bądź włoską. Na sesji OPD poruszono też sprawę włoskiej obecności w Afryce na terytoriach Tunezji, Trypolitanii i Cyrenajki (Libii), jednakże odkąd Włochy przestały być członkami tej organizacji wszelakie dysputy na temat samostanowienia tych posiadłości nie mają żadnych szans powodzenia.

2 października br. odbywają się wybory parlamentarne w Wielkiej Brytanii, które po raz kolejny wygrywa Partia Konserwatywna, a premier Churchill może cieszyć się ze zwycięstwa wyborczego. Clement Attlee i jego Partia Pracy po raz kolejny muszą robić dobrą minę do złej gry. Na fotel min. spr. zagr. powraca Anthony Eden, ostatnio sekr. gen. OPD, a Churchill dodatkowo obejmuje stanowisko min. zbrojeń. Dzień później kolejny pakt militarny w Europie wypowiedział wojnę ZSRR i jego sojusznikom. Chodzi oczywiście o Pakt Iberyjski (Hiszpania i Portugalia), który wzmocniony wygraną wojną z Francją spróbuje po raz kolejny swoich sił przeciw totalitarnej dyktaturze Stalina.

Konserwatyści górą w Wielkiej Brytanii.


Pakt Iberyjski kontra ZSRR.​

Wrocław, Tymczasowa Siedziba Prezydenta RP, 13 października;

Prezydent Raczkiewicz w rozmowie z marsz. Andersem.

Raczkiewicz: (…)Churchill jest coraz bardziej ufniejszy we własne siły po ostatnim zwycięstwie wyborczym, to i może dobry znak dla nas, z racji co by tu dużo mówić postępującego upadku reżimu Giraud.

Marsz. Anders: Natomiast Sowieci zyskują sobie coraz większą paletę wrogów w Europie, chociaż Hiszpania i Portugalia mają niewielkie szanse aby zaszkodzić temu komunistycznemu gigantowi.

Raczkiewicz: Niech Pan pamięta, że każdy niepodległy kraj, który wypowiada wojnę temu zdradzieckiemu reżimowi jest naszym sprzymierzeńcem. Jeśli Pakt Iberyjski wystosuje do nas notę z prośbą o międzylądowania na naszych lotniskach na pewno wyrażę zgodę.

Marsz. Anders: Nie twierdzę, że nie przyda się nam każdy miłujący demokrację kraj, który wypowie wojnę sowieckiej bestii, ale realna siła Paktu Iberyjskiego może być obliczona jedynie na propagandę.

Raczkiewicz: Wracając do frontu zachodniego, minister Romer ma rozmawiać w sprawie uzyskania przez nasz kraj nabytków terytorialnych kosztem rozbitej już Francji, będzie mowa o Terytorium Afarów i Issów (Dżibuti), a i może odzyskamy Kabindę, którą kiedyś łaskawie podarowaliśmy właśnie Francuzom.

Marsz. Anders: To dobre posunięcie, jeżeli wykorzystamy je propagandowo, wówczas ludność nie będzie ulegała nastrojom defetyzmu, chociaż jak do tej pory nie mogę narzekać. Defetyści są raczej wyjątkami i podlegają sowieckiej kontroli umysłu, że tak powiem. Warszawa jest przygotowana do długotrwałej obrony. Wciąż mam jednak nadzieję, że do tego nie dojdzie i Sowieci zostaną odepchnięci. Do wiosny powinny dojść wzmocnienia z Zachodu i ruszamy z kontrofensywą.

Raczkiewicz: Myślę, że Bundeswehra jak i Amerykanie nie zapomną o aliantach, którzy aby oni mogli rozbić Francję zmagali się ze stokroć poważniejszym przeciwnikiem. W Ameryce walki właściwie też dogasają, z tego co wiem, to prawdopodobnie ważą się już losy Argentyny. Światowa rozprawa ze Stalinem zakończona jego ostatecznym upadkiem będzie wspaniałym prezentem dla demokracji, a dla nas Polaków sprawiedliwością dziejową, aby już nigdy ze Wschodu nie zagrażało nam żadne niebezpieczeństwo.

Marsz. Anders: Panie Prezydencie, armiom alianckim będzie bardzo trudno zmusić Stalina do proszenia o pokój, liczymy na wyzwolenie Ukrainy i Litwy, restytucję Łotwy i Estonii, jeśli to się uda będziemy bardzo zadowoleni. Chyba, że Sowieci przestaną się liczyć na placu boju, to wtedy rysuje się szansa na ostateczną rozprawę. Osobiście chciałbym aby tak było, ale mam w składzie armii Niemców i Amerykanów, a ich dowództwa są niezależne i nie wiem czy chcieliby dalej walczyć z wrogiem.

Raczkiewicz: Ufam, że wasze działania będą postępowały etapami i uda się wyzwolić terytoria naszych sojuszników jak i pójść dalej w imię rozbicia ostatniego totalitaryzmu na świecie (…)

Front amerykański: I połowa października – likwidacja niezależności Paragwaju oraz zdobycie stolicy Argentyny – Buenos Aires to główne wydarzenia tego okresu czasu na tym jednym z frontów IV wojny światowej. Otoczona Argentyna nie powinna zbyt długo stawiać oporu, a tym bardziej, że właśnie padła jej stolica. Z drugiej strony wysokogórska Boliwia i równie górzyste Peru mogą się jeszcze długo bronić…1.X. – oddziały peruwiańskie powstrzymują Amerykanów przed zdobyciem Arequipy na trasie marszu na Limę; to samo zdarza się pod Asuncion, gdzie oddziały paragwajsko-argentyńskie walczą z mozołem o utrzymanie pozycji; po południu jednak się to zmienia i amerykański korpus piechoty gen. Beddingfielda prze nieprzerwanie do przodu. Gen. White wygrał batalię pod Corrientes w płn. Argentynie, a trzy amerykańskie dywizje piechoty przerwały front w Andach pod Puerto Montt. 5.X. – fiasko alianckiej ofensywy na Corrientes. 6.X. – kolejne zwycięstwo sprzymierzonych pod Asuncion. 7.X. – gen. Diaz Caminale dowodzący obroną Buenos Aires zostaje zmuszony do ewakuacji wskutek natarcia sprzymierzonych. 9.X. – desant wojsk US Army (gen. Gross) pod Arequipą. 10.X. – Amerykanie dowodzeni przez gen. White’a zdobywają Buenos Aires, a gen. Beddingfield wchodzi z żołnierzami do Asuncion, stolicy Paragwaju. 11.X. – Amerykanie oficjalnie okupują terytorium Paragwaju za zgodą OPD. 12.X. – zdobycie Arequipy w płd. Peru w wyniku desantu i jednoczesny odwrót na terytorium Chile wskutek peruwiańskiego kontrataku. 15.X. – zacięte walki w płd. Chile pod Wellington, gdzie Amerykanie muszą za wszelką cenę utrzymać Punta Arenas.

Aneksja Paragwaju przez USA – 11.X.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie października – zdobycie Asuncion i Buenos Aires powinno załamać do ostatka siły GPMG walczące jeszcze w Andach, przewaga wojsk amerykańskich i sojuszniczych jest bowiem przeogromna i do końca roku powinno być już wszystko rozstrzygnięte.​

Front wschodni: I połowa października – wczesna zima uspokoiła nieco zapędy przeciwnika na co liczyli alianci. Polacy odetchnęli z ulgą widząc, że Sowieci zatrzymali swój walec wojenny, a na Zachodzie tylko patrzeć jak zakończy się wojna. Siły niemiecko-amerykańskie próbują ograniczonej ofensywy w kierunku Królewca co kończy się skromnym sukcesem. 1-2.X. – alianci próbują przebić się w stronę Suwałk, jednakże ich wysiłki obracają się wniwecz. 3-4.X. – siły Konferencji Bałkańskiej śmiało kontratakują Sowietów pod Jassami, co może przynieść w konsekwencji przeniesienie działań wojennych z powrotem do zach. Ukrainy. 6.X. – Sowieci ostatecznie zatrzymują jugosłowiańskie parcie (gen. Petrović) w stronę Jassów. 9.X. – wojska Armii Czerwonej idą za ciosem, wypierając Jugosłowian i Rumunów spod Bacau. 11-12.X. – zaciętość walk pod Bacau i Jassami między Sowietami a Konferencją Bałkańską. 14.X. – alianci odzyskali okręg królewiecki, ale jest to zapewne krótkotrwała zdobycz, zważywszy na dużą różnicę sił po obydwu stronach frontu.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie października – odzyskanie Królewca, wczesna zima oraz względna stabilizacja na południu to mimo wszystko sukcesy demokracji w walce z sowieckim totalitaryzmem. Pytanie tylko na jak długo starczy sił Konferencji Bałkańskiej i czy jej ewentualna klęska nie będzie oznaczała środkowoeuropejskiej tragedii?​

Front zachodni/afrykański: 1.X. – oddziały Bundeswehry pod wodzą gen. Gehlena toczą zacięte walki o przejęcie kontroli nad Namur, Meksykanie bombardują już przedmieścia tego miasta. 2.X. – Niemcy weszli do Compiegne, zbliżając się coraz bardziej do ruin Paryża, gen. Omar Bradley nadal utrzymuje kontrolę nad Calais; pod Dijon potężna batalia z udziałem wojsk niemieckich i francuskich kończy się zwycięstwem oddziałów gen. von Behra; w Nigerii pobite francuskie oddziały pod Port Harcourt wycofują się w głąb tego kraju. 3.X. – Amiens zostaje przejęte przez amerykański korpus piechoty gen. Patcha i tym samym zostają uwięzione 43 dywizje wroga w kotle we Flandrii; Bradley przejmuje niebronione Dieppe i zbliża się do Hawru; Namur wyzwolone przez Niemców, którzy wygrywają także batalię w okolicach Paryża, Ghent ponownie pod kontrolą sprzymierzonych; pod Dijon cały czas trwają zacięte walki. 4.X. – feldm. Speidel utrzymuje zdobyte Dijon, alianci dokonują nalotów bombowych w okolicach Paryża. 5.X. – ruiny Paryża zostają zdobyte przez wojska gen. Bluchera, sprzymierzeni rozbijają opór francuskich wojsk pod Valenciennes. 6.X. – sprzymierzeni zostają powstrzymani pod Chalon-sur-Saone, ale mimo wszystko kolejna kontrofensywa aliancka przynosi sukces w postaci zdobycia tego miasta. Oddziały amerykańsko-brytyjskie marsz. Wavella rozpoczynają natarcie w stronę Saint Etienne. 7.X. – Czesi pod dowództwem marsz. Krejci radzą sobie wspaniale w bojach pod Troyes, lotnictwo sprzymierzonych obrało teraz za cel bombardowań okolice Auxerre; Valenciennes pod kontrolą wojsk amerykańskich. 8.X. – krwawa bitwa o Mons zakończona zwycięstwem aliantów (gen. Jovanović); do Troyes wchodzą pierwsze dywizje czechosłowackie, alianci na południu próbują już pierwszych ataków na Vichy. 9.X. – w kotle brukselskim otoczonych zostaje ponad 40 dywizji francuskich, co oznacza przystąpienie do ostatecznego szturmu na ich pozycje, aby zmusić je do kapitulacji. Wojskami alianckimi dowodzi marsz. Erskine, któremu bez większego trudu udaje się uzyskać zwycięstwo; siły amerykańskie zdobywają Saint Etienne, a korpus gen. von Kantza – Montpellier. 10.X. – sprzymierzeni przyjmują kapitulację okrążonych jednostek wroga pod Brukselą jednocześnie wchodząc do miasta, jeden z dowódców alianckich, gen. Aymonnino przejmuje Vichy. 11.X. – fiasko ataku na Clermont-Ferrand. 12.X. – feldm. Horn nie radzi sobie z atakiem na Chateauroux i musi przejść do defensywy, marsz. Wavell w drugiej próbie pod Clermont-Ferrand odnosi zwycięstwo. 13.X. – rozpoczyna się bitwa o przejęcie Caen, jej wygrana będzie oznaczała rychłe przejęcie całej Normandii, meksykańskie lotnictwo bombowe rozpoczyna naloty na pozycje sprzymierzonych pod Clermont-Ferrand; wojska czechosłowackie wygrywają starcie pod Auxerre; alianci muszą zatrzymać ofensywę w środku Francji z powodu pojawienia się większego oporu wojsk francuskich. 14.X. – trwa francuska kontrofensywa na Montpellier, feldm. Speidel wchodzi z wojskami do Auxerre. 15.X. – Caen przejęte przez Amerykanów, marsz. Wavell rozbija opór francuskich wojsk pod Tuluzą, a w Nigerii alianci przejmują Port Harcourt otaczając niedobitki francuskich sił kolonialnych w dwóch kotłach, wieczorem przychodzi wieść o zawieszeniu broni w Afryce i w Europie…

Kocioł brukselski oznaczał zupełne przejęcie inicjatywy na froncie zachodnim przez sprzymierzonych.


Sytuacja na froncie zachodnim na 15.X., dzień zawieszenia broni: Francja zmieniona demokratycznym zamachem stanu i usunięciem Giraud ze stanowiska godzi się na złagodzone warunki OPD, która zadowala się oddaniem wszystkich posiadłości kolonialnych wraz z Korsyką, gdzie prawdopodobnie odbędzie się proces aresztowanej generalicji.​

Kronika wojny morskiej​

3.X. – u przyl. Horn dochodzi do konfrontacji między częścią argentyńskiej floty a amerykańskimi transportowcami eskortowanymi przez kilka niszczycieli. Argentyńczykom udaje się zatopić transportowiec „Francis Scott Key”, jego pogromcą okazuje się niszczyciel „Andante”.

4.X. – w cieśninie Magellana Amerykanie tracą dwa niszczyciele, jeden z nich „Noah” wylatuje na minie, a drugi z nich „Enoch” zostaje storpedowany przez argentyńskiego kontrtorpedowca „Mar del Plata”.

11.X. – Bahia Blanca: nalot amerykańskich bombowców z lotniskowców USS „Kearsarge”, „Antietam” i „Reprisal” uszczupla flotę Argentyny o trzy niszczyciele – „Basque”, „Equator” i „Enrique Pellestro”.

13.X. – kolejny amerykański nalot na argentyńską bazę w Bahia Blanca zakończony tym razem bez sukcesów.

14.X. – amerykański trzon atlantyckiej floty zmusza argentyńskie okręty do ewakuacji z rejonu ujścia La Platy.

15.X. – Cieśnina Magellana po raz drugi w ostatnim czasie areną zmagań morskich. Lotniskowiec USS „Kitty Hawk” zdołał zatopić kolejnego argentyńskiego niszczyciela „Martinez Uche”.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.X.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 17 niszczycieli, 20 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 60 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 36 transportowców (łącznie 115 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-31 października 1951

odcinek 337

The rights of the winners
(Prawa zwycięzców)​

Świat/Kraj​

Organizacja Paktu Demokratycznego mogła w końcu po podpisaniu pokoju z Francją odetchnąć z ulgą. Postronni obserwatorzy spodziewali się wprawdzie, że weźmie ona srogi rewanż za zdradziecki cios z tyłu podczas gdy alianci już walczyli z Sowietami, a kraje opozycyjne wobec OPD, głównie Szwecja i Norwegia wieściły wręcz rozbiór Francji w Europie. Iuliu Maniu podejrzewał jednak, że gdyby doprowadził do anihilacji Francji, wówczas ta informacja stała by się pożywką dla zjadliwej opozycyjnej prasy i symptomem dalszego pogrążania się organizacji. Trzeba było zatem znaleźć rozwiązanie pośrednie, dużo roboty odwalili sami Francuzi, pozbywając się reżimu Giraud i zaprowadzając jako taki demokratyczny ład wg pomysłu Bidault i Lebruna. Postanowiono ukarać Francję pozbawieniem jakichkolwiek posiadłości kolonialnych na świecie włącznie z oddaniem Korsyki, którą tą Francja i tak zakupiła od Genui w 1768 r., zatem nie była ona macierzystym terytorium tego kraju, ale związana była ona symbolicznie z historią Francji poprzez osobę Napoleona Bonaparte urodzonego na tej wyspie. Korsykę przekazano pod jurysdykcję Wielkiej Brytanii, co dało się odczuć we francuskich gazetach, że teraz ojczyzna Napoleona staje się drugą Świętą Heleną (aluzja do wyspy na której od 1815 do 1821 przebywał Napoleon I).

Terytorium Francji po wprowadzeniu w życie postanowień pokojowych z 15.X.1951 oraz pierwszy rząd IV Republiki.​

Oprócz Korsyki pod jurysdykcję brytyjską przekazano wyspy Saint Pierre i Miquelon, leżące blisko Nowej Funlandii, które zostały włączone do tej kolonii, a także Nowe Hebrydy na Oceanii z najważniejszą wyspą Espiritu Santo z Port Vila (oprócz tego arch. wysp Bank i Efate). Pozostałe posiadłości francuskie rozdzielono między USA, RFN, Polskę, Belgię i Holandię. Amerykanie przejęli kontrolę nad Nową Kaledonią (wraz z Lifou i Mare) i niewielkim archipelagiem Wallis i Futuna na Oceanii, Belgia uzyskała Tahiti a wraz z nim obszar całej Polinezji, co dało początek Polinezji Belgijskiej. Polska otrzymała Terytorium Afarów i Issów (Dżibuti) przyłączone do Brytyjsko-Polskiego Somalilandu, a także region Kabindy wraz z dużym portem i lotniskiem, ważny punkt strategiczny, do którego swoje pretensje terytorialne rości sobie niedawno powstała Republika Gabonu. Niemcy uzyskali prawa do Reunionu na Oceanie Indyjskim oraz do Gwadelupy na Karaibach. Holandia przejęła Martynikę, przyłączając ją do Antyli, a przekazanie Gujany Fr. z Cayenne dla Republiki Gujany zostało jeszcze raz potwierdzone.

Podział zamorskich terytoriów Francji między aliantów.​

Nowy skład RB OPD działający od 10.X. (USA, Wielka Brytania, Polska, RFN, Iran, Indie, Pakistan, Albania, Jordania) zajął się też sprawą przywrócenia niepodległości dawnym francuskim koloniom bądź krajom stowarzyszonym z nią wg idei Unii Francuskiej autorstwa obalonego generalissimusa Giraud. Zanim jednak podjęto decyzje w tej sprawie, 16 października restytuowano Wielkie Księstwo Luksemburg, do którego stolicy powróciła wielka księżna Charlotte de Nassau-Weilburg i powołano rząd Josepha Becha. Dwa dni później niepodległość uzyskuje Gabon, gdzie istnieje silna władza prezydencka Jeana-Baptiste’a Roberta. 19 października niepodległość ogłasza Republika Afryki Równikowej ze stolicą w Bangui. Prezydentem zostaje wybrany Richard Brunot i ukonstytowuje się rząd Barthelemy Bogandy. Dzień później niepodległość jest darem dla Nigerii (prezydentem Sir Bernard Bourdillon, premierem John Shuckburgh) i Kamerunu (władza Julesa Repiqueta i Emanuela Endeleya), które od pierwszych chwil swojego istnienia są już ściśle skonfliktowane. Kamerun zgłasza pretensje do terenów wsch. Nigerii. 23 października powstaje w końcu niepodległa Republika Algierii, która zgłasza natychmiast akcesję do OPD obawiając się rewanżu Francji. Na czele kraju staje francuski imigrant, Georges Le Beau, zwolennik silnej władzy prezydenckiej. To ukłon w stronę francuskiej mniejszości narodowej i krok w dobrym kierunku, zważywszy na nastroje ulicy w Algierze, Oranie czy Konstantynie.

XII kadencja RB OPD (10.X.1951-10.IV.1952).


Terytoria nowopowstałych krajów.​

Nowa, demokratyczna Francja nie zdecydowała się jednak na ponowne wejście do OPD, argumentując to przejściem w status kraju neutralnego, co może wywoływać pewne niedowierzanie, zważywszy na jej pretensje terytorialne względem Hiszpanii bądź Algierii. Co więcej, rząd Bidault odmówił Wielkiej Brytanii i innym aliantom na wydanie generalissimusa Giraud oraz jego podwładnych przeznaczonych do osądzenia w Ajaccio na Korsyce. Francja kategorycznie też odmówiła wstąpienia do sojuszu alianckiego, dla niej ważniejsza jest teraz odbudowa Paryża, który na powrót stał się stolicą, choć tymczasową siedzibą rządu jest nadal Bourges. OPD przeżywa także niepokoje odnośnie powtórnego wejścia niektórych państw do tej organizacji. Z krajów afrykańskich dobrowolnie weszło Maroko, Algieria (23.X.) i Egipt, chociaż głównie z zobowiązań jakie uczynili względem tej organizacji po ogłoszeniu aktu niepodległości. Wraz z nimi w OPD już od dawna są Etiopia, Liberia, Mozambik i Rodezja. Reszta państw powstałych na gruzach Unii Francuskiej bądź restytuowana po zakończeniu działań zbrojnych w Afryce wykazuje daleko idące niezaangażowanie polityczne, podobnie zresztą jak wyzwolone kraje Ameryki Łacińskiej. Jedynym sukcesem OPD jest ponowne wejście do tej organizacji państw byłego Paktu Islamskiego, który „nawrócił” się na demokrację, ale ile może potrwać ta zmiana? Kraje te są zamieszkiwane przez różne grupy kulturowe, a mnogość wyznań sprawia, że bardzo trudno zachować stabilizację.

Tabela członków OPD i GPMG /stan na 31.X.1951/, poniżej opozycja wobec OPD oraz lista państw niezaangażowanych.​

Między 20 a 27 października dokonuje się przetransportowanie 1. i 2. Polskiego Korpusu Kolonialnego (gen. Bittner i gen. Dembiński) z Egiptu do Brytyjsko-Polskiego Somalilandu poprzez port w Dżibuti i Mogadiszu. Wkrótce transportowiec „Wilia” jak i towarzyszący mu niszczyciel ORP „Pomorze” powrócą do kraju.

Bellinzona (Szwajcaria), 26 października, tajna siedziba obalonych przywódców GPMG.

Stroessner w rozmowie z Peronem.

Stroessner: (…)Giraud mógł się znaleźć w Szwajcarii, gdyby tylko chciał, ale że jest skrajnie pyszałkowaty i dumny, zatem jego miejscem odosobnienia będzie cela więzienna. W najlepszym wypadku oczywiście, sądzę, że Francuzi chyba nie stracą bohatera II wojny światowej.

Peron: Pokpił sprawę, sądził, że panuje nad sytuacją, a tymczasem sytuacja przerosła jego i całą gromadę generalicji. Szkoda, że go nie zobaczymy już tutaj, bo przydałby nam się do naszych planów.

Stroessner: Alianci mają już teraz w szachu Stalina, ale jemu nie będziemy już słać prezentów w postaci przemyślnych intryg i możliwości działania po tym co wyprawia z Camacho. Nawet nie wiemy czy jeszcze żyje tak po prawdzie. Chętnie wysłałbym swoich ludzi w „odwiedziny” do tego starego pierdoły, ale jesteśmy za mali na NKWD, i tak cudem się jeszcze o nas nie dowiedzieli. Stalin dostaje szału, a nam w to graj.

Peron: Nasze szanse działania wywiadowczego w ZSRR są bardzo niewielkie, dlatego możemy tylko snuć przypuszczenia.

Stroessner: Lada chwila padnie GPMG w Ameryce Płd., sądzę, że możemy zacząć akcję „podziękowania” politykom alianckim za ich troskę w zaprowadzaniu demokracji na świecie.

Peron: Czyli wdrażamy plan „C” czy „H”?

Stroessner: Myślę, że plan „C” powinien na tyle wstrząsnąć aliantami, że dowiedzą się czegoś więcej o istnieniu potężnego niezadowolenia z ich polityki wobec własnych obywateli. Największy problem będzie z zachowaniem tajemnicy, ale od czego poświęcenie w imię idei, prawda?

Peron: Mamy kilku ludzi, którzy mogą podjąć misję samobójczą, aby stać się symbolem, znakiem istnienia dawnej idei GPMG.

Stroessner: Należy rozpocząć werbowanie nowych, młodych niedoświadczonych, nawet ze środowisk skrajnie prawicowych nacjonalistów szwajcarskich. W ten sposób byli byśmy jeszcze bardziej anonimowi i nie do wykrycia, ale ten pierwszy krok musi być głośny i wyraźny, po to aby usłyszeli go w Waszyngtonie oraz w Gorkach.

Peron: Udana akcja powinna wprowadzić zamieszanie w szeregi alianckie (…)

Front amerykański: II połowa października – wojska amerykańskie zacieśniają pierścień oblężenia wokół ostatnich państw GPMG w Ameryce Płd, desant w zach. Peru i likwidacja oporu w Boliwii są tego najjaskrawszym przejawem. Mimo utraty inicjatywy w okręgu Buenos Aires trzeba być jednak optymistą. 16.X. – atak wojsk amerykańskich pod dow. gen. Gerarda przynosi zwycięstwo nad siłami argentyńskimi w okolicach Neuquen w środkowym Chile. Meksykański korpus piechoty gen. Lary Viejo przejął tego dnia Sucre, drugie co do ważności miasto Boliwii i posuwa się na stolicę tego kraju. Gen. White nie utrzymał obrony w Buenos Aires i musi się wycofać do linii rzeki Parany, kontruderzenie alianckie na Rosario nie przynosi skutków (dyw. gen. Grinera). 17.X. – zwycięstwo pod Perseverancia we wsch. Boliwii przynosi nadzieję na rychłą kapitulację pozostałych wojsk boliwijskich; rozpoczyna się amerykański desant pod Trujillo w zach. Peru. 18.X. – bitwa o La Paz zakończona triumfem wojsk meksykańskich, alianci dokonują nalotu na argentyńską bazę morską w Bahia Blanca. 19.X. – gen. Beddingfield, zdobywca Asuncion rozpoczyna natarcie na Corrientes w płn. Argentynie; siły alianckie (amerykańskie, irackie i australijskie) opanowują Trujillo i odpierają ataki wojsk peruwiańskich. 22.X. – siły desantu pod Trujillo z trzech dywizji wzrastają do ośmiu, szykowane jest zapewne natarcie na Limę. 25.X. – nieudany atak na Limę oddziałów sprzymierzonych. 26.X. – przejęcie La Paz przez wojska meksykańskie, kapitulacja armii boliwijskiej i okupacja Boliwii za zgodą OPD przez USA. 27.X. – zdobycie Santa Cruz w płd. Argentynie (Patagonii) i marsz w stronę portu Comodoro Rivadavia. 28.X. – argentyński generał Vaccareza odpiera ataki w środkowym Peru nie chcąc dopuścić do oblężenia Limy.

Aneksja Boliwii przez aliantów – 26.X.1951.


Sytuacja na froncie amerykańskim przy końcu października – upadek Boliwii i oblężone Peru to główne sukcesy tego okresu działań na froncie. Marsz w stronę Argentyny i opanowanie jej najważniejszych miast może się jednak trochę opóźnić, dlatego też ostateczny krach GPMG w Ameryce Płd. może jeszcze ulec przesunięciu w czasie.​

Front wschodni: II połowa października – wojska sowieckie nie podejmują forsownych działań na froncie z racji fatalnych warunków atmosferycznych i nadejścia wczesnej zimy, ale sam fakt zgromadzenia na linii frontu ponad 200 dywizji może robić wrażenie. Gdy nadejdzie odwilż, mogą nadejść bardzo trudne czasy dla aliantów, o ile nie nadejdzie dla nich pokaźna pomoc. 16.X. – marsz. Goworow wykorzystuje dobre warunki do prowadzenia ofensywy i wypiera oddziały Bundeswehry z okręgu królewieckiego; wojska jugosłowiańskie powstrzymują sowieckie natarcie na Jassy. 17-19.X. – dość duże natężenie meksykańskich nalotów bombowych na Równe, a później na pozycje sowieckie pod Pińskiem. 20.X. – zwycięstwo wojsk Konferencji Bałkańskiej pod Bacau. 22.X. – Sowieci rozpoczynają kolejną ofensywę w Mołdawii; na Białorusi pod Mołodecznem toczą się zacięte walki partyzanckie; Rumuni zatrzymują atak pod Bacau. 23.X. – kontrofensywa jugosłowiańska pod Jassami. 26.X. – krótkie opanowanie Jassów przez wojska jugosłowiańskie i ich wyparcie przez Sowietów. 27.X. – zdobycie Jassów przez siły sowieckie. 28.X. – do Królewca ponownie wchodzą wojska Armii Czerwonej, alianci odpierają natarcie wroga na płn. Mazowsze, pierwsi dowódcy dawnych frontów zachodniego i bliskowschodniego pojawiają się na froncie wschodnim (marsz. Wavell i marsz. Erskine). 29.X. – zacięte walki w Mołdawii. 30-31.X. – odparcie kolejnego ataku wojsk sowieckich w kierunku płn. Mazowsza.

Nadejście niemieckich i amerykańskich posiłków powinno poprawić sytuację na froncie wschodnim.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu października – zacięte walki w Mołdawii oraz wszechobecny mróz wraz z nadchodzeniem kolejnych posiłków alianckich – oto jak rysuje się obraz frontu na ten czas. Sprzymierzeni powinni zgromadzić dostateczną jak się zdaje ilość dywizji, aby w końcu ruszyć z długo oczekiwanym natarciem…​

Kronika wojny morskiej​

18.X. – nieudany nalot lotnictwa amerykańskiego na argentyńską bazę marynarki wojennej w Bahia Blanca.

19.X. – 300 mil na wschód od ujścia La Platy dochodzi do starcia między osamotnionym argentyńskim krążownikiem lekkim „Generale Belgrano” a amerykańskimi niszczycielami. Amerykanie zmuszają wroga do odwrotu w stronę Bahia Blanca.

25.X. – dwa starcia w Zat. Blanca po myśli marynarki wojennej Argentyny, która likwiduje trzy amerykańskie transportowce, choć po prawdzie dwa z nich – „Christy Mathewson” i „Abigail Adams” dokonują samozatopień, by nic z ważnych dokumentów nie wpadło w ręce wroga. Trzeci z transportowców – „Annie Oakley” zostaje storpedowany przez niszczyciel „Puerto”.

26.X. – kolejny samotny argentyński krążownik lekki „Generale Pueyrredon” na łowach, tym razem skuteczniejszych od jego bliźniaka „Generale Belgrano”. Dopada on bowiem transportowiec „Alexander J. Dallas” i celnymi trafieniami posyła go na dno w Zat. Blanca.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-31.X.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 16 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 17 niszczycieli, 24 transportowce;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 60 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 40 transportowców (łącznie 119 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

1-15 listopada 1951

odcinek 338

The mysterious death
(Tajemnicza śmierć)​

Świat/Kraj​

Siły US Army coraz bliższe rozbicia argentyńsko-peruwiańskiego oporu w Ameryce Płd. i likwidacji matecznika GPMG! Te oto słowa często widniały na listopadowych numerach wielu światowych dzienników prasowych. Oczywiście nie były to wyrazy wyssane z palca, wszak alianci po utrzymaniu Buenos Aires i udanym szturmie na Limę mogą spodziewać się już tylko zakończenia działań zbrojnych na froncie amerykańskim. A zatem pozostałby tylko jeden, ostatni front, ale i najtrudniejszy – wschodni. Stalin ogłasza się już 3 listopada jedynym spadkobiercą idei Grupy Porozumienia z Mato Grosso, zmieniając zresztą jej nazwę na Wszechzwiązkową Organizację Dobrobytu Robotniczego, która ma na celu oczywiście walczyć z kapitalizmem o lepszą przyszłość dla ludu pracującego miast i wsi.

Z przemówienia radiowego Stalina w Gorkach, 3 listopada:

(…) Towarzysze Stroessner i Peron, Camacho i Vargas oddali swe istnienia za waszą przyszłość, robotniku i chłopie. Całe szczęście, że siły zniewolenia robotniczego nie wkroczą już nigdy w granice Kraju Rad, bo nie pozwoli im na to nasza niezwyciężona Armia Czerwona. Uznałem przeto ogłosić się jedynym możliwym człowiekiem, który może udźwignąć to wielkie zadanie niesienia sprawiedliwości. Gdy już wyzwolimy Europę, wówczas Czerwony Sztandar Wolności zawiśnie we wszystkich okupowanych przez reżim amerykański krajach Ameryki Łacińskiej. Jestem gotowy być nowym przewodniczącym Wszechzwiązkowej Organizacji Dobrobytu Robotniczego, gdyż tak nazwałem upadającą organizację południowoamerykańskich towarzyszy, aby nadać jej nowe znaczenie (…)

OPD tymczasem wstrząsają konflikty między niestałymi członkami Rady Bezpieczeństwa, a w szczególności chodzi tutaj o stanowisko Indii i Pakistanu. Również Japonia i Dem. Rep. Chin domagają się sporych zmian w funkcjonowaniu organizacji, gdyż obecny styl wydaje im się wyraźnie niesprawiedliwy. Chodzi oczywiście o powiększenie liczby stałych członków RB OPD. Dem. Rep. Chiny domagają się tego stałego miejsca, argumentując to największa liczbą ludności, z kolei Japonia uważa się za pewnego rodzaju opiekuna Dem. Rep. Chin i za najlepszą gospodarkę azjatycką. Indie i Pakistan łaczy natomiast wzajemne dążenie do objęcia fotela stałego członka w RB ze względu na gwarancję lepszego ustabilizowania sytuacji politycznej w tym regionie świata. Sekr. gen. OPD, Iuliu Maniu z miejsca odrzucił pretensje tych czterech krajów nie chcąc stwarzać nieobliczalnych w skutkach precedensów.

Z początkiem miesiąca naukowcy z Fabryki Broni w Radomiu kończą prace nad pakietem poświęconym zaawansowanej brygadzie artylerii przeciwlotniczej. W dobie przewagi sowieckich odrzutowców na froncie wschodnim jest to cenna zdobycz naukowa, mogąca pozwolić na zniwelowanie tej istotnej przewagi wroga. Kolejnym projektem badawczym są prace nad stworzeniem dokumentacji poświęconej turboodrzutowemu samolotowi bezpośredniego wsparcia lotniczego nad którym będą pracować naukowcy z Państwowej Wytwórni Samolotów. Od Czechosłowacji Polska otrzymuje plany dotyczące ulepszonemu typowi brygady pplot., zatem prace badawcze pójdą jeszcze kiedyś w tym kierunku.

Zakończone i rozpoczęte badania technologiczne. ​

3 listopada odbywają się wybory parlamentarne w Królestwie Norwegii, jednym z państw-opozycjonistów OPD. Socjaldemokracja kierowana przez Nygaardsvolda przegrywa sromotnie te wybory i premierem Norwegii zostaje Paal Berg, przywódca Partii Liberalnej. Być może oznacza to zmianę w polityce zagranicznej Norwegii, która będzie szukała teraz zbliżenia z Wielką Brytanią z racji interesów handlowych i nawiąże zerwane stosunki dyplomatyczne. Niemniej stanowisko Szwecji będzie tu zapewne bardziej wiążące.

Wygrana liberałów w wyborach w Norwegii, Paal Berg premierem.​

11 listopada to obchodzona w całym kraju 33 rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Z racji, że front stoi niemalże pod Warszawą przeprowadzono tam propagandową defiladę jednej z dywizji piechoty, natomiast przez radio Wrocław swoje przemówienie do narodu wygłosił prezydent Raczkiewicz.

Z przemówienia Prezydenta Polski, Władysława Raczkiewicza z 11 listopada:

(…) siły wojsk demokracji nie pozwolą powtórnie czerwonej bestii na zniewolenie środka Polski i jej dumy – Warszawy. Sztab Generalny Naczelnego Dowództwa Bałtyckiego opracował najlepszy plan obrony, a także możliwości wyjścia z ofensywą w nadażającym się momencie. Niedługo Sowieci będą jedynym ogniwem pewnej organizacji, która chciała na nowo podpalić świat w swojej chorobliwej manii. Nie pozwoliliśmy na to, a wojska amerykańskie i brytyjskie, niemieckie i polskie potwierdziły jak należy walczyć o honor żołnierza. Ufam, że za rok spotkamy się już nie na falach radiowych, ale na wielkiej defiladzie w Warszawie, a front będzie znajdował się głęboko na terytorium sowieckim (…)

Nadzwyczajny komunikat Radia BBC z 12 listopada:

(…) w godzinach porannych doszło do zamachu na Downing Street 10. Podczas udzielania wywiadu prasowego przed wejściem do swojej siedziby został postrzelony premier brytyjski, Winston Churchill. Natychmiastowa pomoc lekarska ani rychłe przewiezienie do szpitala nie przyniosło żadnego pozytywnego skutku. Churchill zmarł o godz. 10.40. Na wieść o zgonie premiera wszystkie flagi zostały spuszczone do połowy, a król Edward VIII wprowadził żałobę narodową. Trwają poszukiwania sprawców zamachu, którzy odjechali bardzo szybko z miejsca zamachu, przy czym jeden z nich, najprawdopodobniej zabójca został zastrzelony przez policję na miejscu zbrodni. Stanowisko premiera opróżnione w wyniku śmierci Churchilla objął Anthony Eden, dotychczasowy min. spr. zagr. (…)

Śmierć Churchilla i przejęcie stanowiska premiera Wlk. Brytanii przez Edena – 12.XI.1951.​

Londyn, siedziba premiera, 15 listopada;

Anthony Eden w rozmowie z szefem wywiadu, Philby.

Eden: (…) jakie nowe ślady w związku z zabójstwem Churchilla? Służby wywiadowcze dowiedziały się już czegoś więcej?

Philby: Ustaliliśmy ponad wszelką wątpliwość, że zamachowcami byli obywatele jednego z krajów Europy Zachodniej, gdyż na lotniskach i na granicach wprowadzono już dawno szczegółową kontrolę. Podejrzewamy Francuzów, Hiszpanów bądź Włochów. Nie jest to intryga sowiecka ani południowoamerykańska.

Eden: W takim razie kiedy będziesz wiedział więcej? Opinia publiczna wymaga ukaraniu sprawców zbrodni i to jak najszybciej.

Philby: Nie zajrzałem jeszcze do kolejnej depeszy od wywiadowców, to potrwa chwilę.

(…)

Philby: Zamachowcy dotarli do Wielkiej Brytanii parę dni temu, może tydzień temu. Co ciekawe w recepcji hotelu, gdzie zatrzymali się zamachowcy twierdzą, że wszyscy z podejrzanych przez nas osób miało szwajcarskie paszporty.

Eden: Szwajcaria nam to wkrótce wyjaśni, ich ambasador zostanie wezwany na konsultacje jak najprędzej.

Philby: Dodam jeszcze, że z przedmiotów jakie zostawili w swych pokojach hotelowych wynika, że doskonale znają język hiszpański. Wniosek z tego, że mamy siatkę szpiegowsko-terrorystyczną w Szwajcarii, być może autorstwa Paktu Iberyjskiego lub upadającego GPMG.

Eden: Dowiedz się jeszcze czegoś więcej na ten temat, uruchom służby w Szwajcarii, może dojdziemy kto tak chce doprowadzić do naszej destabilizacji (…)

Front amerykański: I połowa listopada – wojska amerykańskie opanowały praktycznie już całą północną Argentynę i od zupełnego upadku dzieli ten kraj jedynie kilka dni. Trochę lepsza sytuacja dla wojsk GPMG jest w Peru, gdzie ich oddziały stawiają zacieklejszy opór aniżeli w otoczonej ze wszystkich stron Argentynie. 1.XI. – gen. Ariosto Herrera powstrzymuje Amerykanów w ich natarciu na górzysty teren wokół miasta Neuquen w Andach. 2.XI. – alianckie oddziały śmiałym natarciem zmusiły Argentyńczyków do ewakuacji z Cordoby. 3.XI. – kolejna ofensywa amerykańska na Neuquen autorstwa gen. Claya przynosi w końcu sukces i wyparcie jednostek wroga. 4.XI. – oddziały peruwiańskie zatrzymują ataki sprzymierzonych na Limę. 6.XI. – piechota gen. White’a broni się dzielnie pod Buenos Aires, wytrzymując argentyńskie natarcie. 8.XI. – lotnictwo brytyjskie dokonuje nalotu na Rosario, jest to początek bombardowań tego miasta. 9.XI. – zdobycie Cordoby przez oddziały sprzymierzonych wieści rychły już upadek Argentyny; Brytyjczycy bombardują teraz Mar del Plata, tymczasową siedzibą władz argentyńskich. 12.XI. – bitwa o Limę kończy się przegraną wojsk peruwiańskich gen. Urety, a 13 dywizji amerykańskich i irackich może rozpocząc marsz w stronę stolicy Peru. 12-15.XI. – meksykańskie naloty bombowe na Mar del Plata. 14.XI. – brytyjskie bombardowanie górzystego Neuquen. 15.XI. – korpus piechoty gen. Beddingfielda opanowuje Corrientes w płn. Argentynie.

Sytuacja na froncie amerykańskim w połowie listopada – opór argentyński już prawie nie istnieje, bronią się jeszcze zaciekle w Andach, ale obrona ostatniego ważnego strategicznie punktu – Mar del Plata to pasmo porażek. Alianci prą do przodu również w Peru, gdzie opanowanie Limy będzie oznaczało upadek rządów GPMG w Ameryce Płd.​

Front wschodni: I połowa listopada – wojska sowieckie próbowały wyprzeć aliantów z Małopolski oraz płn. Mazowsza, ale nie odniosły sukcesu, a wręcz przeciwnie potraciły siły, więc wkrótce może dojść do rewanżu i próby wyprowadzenia kontrofensywy sprzymierzonych. Jedyny minus to oczywiście zimowe warunki do prowadzenia wojny. 1.XI. – dwukrotne ataki wojsk marsz. Szaposznikowa na Zamojszczyznę za pomocą 34 a później 46 dywizji piechoty i zmotoryzowanych nie przyniosły żadnego skutku. Głównie za sprawą świetnego oporu wojsk sprzymierzonych kierowanych przez feldm. Hansena, wezwanego na front wschodni z frontu zachodniego. Sowieci jednak rozbijają tego samego dnia brytyjskie dywizjony bombowe nad Bielcami w Mołdawii, tu ich przewaga jest znacząca. 2.XI. – kolejne natarcie sowieckie, tym razem na płn. Mazowszu kierowane przez marsz. Wasilewskiego (36 dywizji), 29 dywizji alianckich dowodzonych przez marsz. Erskine’a zatrzymuje impet nieprzyjaciela. Stopniowo dochodzi coraz większa ilość posiłków Bundeswehry i US Army z frontu zachodniego, siły alianckie krzepną, a Sowieci zatrzymują na razie próby sforsowania pozycji sprzymierzonych w Małopolsce i na Mazowszu. 7-15.XI. – kilkakrotne zwycięstwa wojsk jugosłowiańskich i rumuńskich, kierowanych przez gen. Radenkovicia w bitwie o Jassy w Mołdawii, który to teren przechodzi bardzo często z rąk do rąk, niemniej Sowieci są cały czas powstrzymywani.

Bitwa pod Zamościem – 1.XI.1951.


Sytuacja na froncie wschodnim w połowie listopada – nadejście nowych, świeżych sił z Zachodu powinno zablokować dalsze próby sowieckie dotyczące sforsowania linii Wisły i dać asumpt do wyprowadzenia wielkiej ofensywy mogącej odrzucić wojska sowieckie w głąb Kresów przy jednoczesnym otoczeniu wielu dywizji wroga, co mogłoby zmienić obraz całego frontu.​

Kronika wojny morskiej​

1.XI. – Zat. Blanca staje się ostatnim polem do bezsensownego oporu argentyńskiej floty przed spodziewaną kapitulacją; niszczyciel „Parque” nie daje jednak za wygraną i zanim ona nastąpi torpeduje amerykański transportowiec „Belva Lockwood”.

3.XI. – kolejne amerykańskie transportowce chcące przeprowadzić desant w Bahia Blanca bądź pod Mar del Plata zostają zatopione przez Argentyńczyków. Niszczyciele „Esmeralda” i „Laura” zatapiają dwa z nich – „Roy James Cole” i „Henry Thoreau”.

9.XI. – dwie bitwy w Zat. Blanca i obie zakończone klęską floty sprzymierzonych, która po raz kolejny puściła transportowce bez żadnej eskorty. Niszczyciel „Andres” nie zwykł przepuszczać takich okazji, czego dowodem jest zatonięcie transportowca „Ethan Allen”. Lekki krążownik „Bahia” napotyka natomiast brytyjskiego transportowca „Empire Chairman” i również nie marnuje szansy na powstrzymanie wroga przed dokonaniem desantu.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.XI.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 17 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 17 niszczycieli, 28 transportowców;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 60 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 45 transportowców (łącznie 124 jednostki).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-30 listopada 1951

odcinek 339

The fall of South
(Upadek Południa)​

Świat/Kraj​

Śmierć Churchilla paradoksalnie przyśpieszyła organizację ataków na Peru i Argentynę, dwóch ostatnich członków Grupy Porozumienia z Mato Grosso, mimo, że decydenci zamachu chcieli wierzyć w to, że uda się niczym Prusy z 1762 r. uniknąć najgorszego czyli politycznego niebytu. „Cud domu brandenburskiego” nie powtórzył się zatem w wydaniu południowoamerykańskim, a co za tym idzie wielu z dowódców armii sojuszu GPMG znalazło swoje miejsce w aresztach, miejscach odosobnienia bądź po prostu obozach przejściowych. GPMG odchodziła do historii i czym prędzej się to działo, tym szybciej brytyjski wywiad MI6 był na tropie pewnej organizacji, która znalazła swoją „cichą przystań” w szwajcarskiej Bellinzonie…

Tytuły prasy światowej z tamtego okresu mówiły bardzo wiele, choć w swoich osądach często mogły się znacząco mylić:

„Svenska Dagbladet” – „Churchill zamordowany!”
„Dziennik Wieczorny” – „Żegnaj Przyjacielu!”
„The Times” – „Odszedł Ojciec Pokoju”
„The Herald” – „Umarł Wicekról Świata”
„Prawda” – „Churchill zabity przez swoich”
„Istanbul News” – „Intryga stalinowska w Londynie”
„Delhi Review” – „Mordercy siedzą na Wschodzie”
„Asahi Shimbun” – „Bohater wojen światowych nie żyje”

Organizacja Paktu Demokratycznego zapowiedziała, że jeżeli potwierdzą się doniesienia o istotnym wkładzie Szwajcarii w sprawę zamachu na premiera Wielkiej Brytanii wówczas zastanowi się ona nad zawieszeniem tego kraju w prawach członka na czas nieokreślony. Oczywiście nikt tu nie myśli o realnym zastosowaniu tej groźby, jedynie uwaga ta ma na celu uruchomić szwajcarskie służby specjalne, by szybciej znaleźć zabójców zanim poważą się na dalsze kroki przeciw alianckim politykom. Zwiększono ochronę brytyjskich, niemieckich i amerykańskich polityków co ma im zapewnić lepszą ochronę.

Gorki, bunkier Stalina, 19 listopada, godziny wieczorne;

Stalin w rozmowie z Mołotowem.

Mołotow: (…) Philby przekazał nam najświeższe informacje, tym razem tylko do wglądu dla nas, bez brytyjskiego uczestnictwa w tym wszystkim. Wynika z nich niezbicie, że obaleni przywódcy GPMG siedzą sobie w cieple i knują w Szwajcarii. Znamy miejsce ich pobytu, ale to nie wszystko, Philby dotarł do ich prawdziwych mocodawców.

Stalin: Ci krętacze mają jeszcze jakichś protektorów, sponsorów? W głowie mi się to nie mieści. Mów dalej.

Mołotow: Kiedy był u nas de la Alcala, wiesz, ten „odwołany” ambasador GPMG co przebywał u nas zanim go zwinęliśmy, to na jednym z przesłuchań wyjawił inicjały VV jako te, które otwierają wszelkie drzwi we Włoszech i Szwajcarii dla polityków tej organizacji. Wydusiliśmy z ambasadora co oznaczają te inicjały, a Philby potwierdził, że chodzi o Vittorio Vespaziano, ambasadora Włoch w Zurychu.

Stalin: Ten Włoch uszykował im miejsce w Szwajcarii za zupełne darmo? Poszedł na to pewnie cały budżet Boliwii albo i Chile.

Mołotow: Vespaziano, jak mówił Philby, ma powiązania z pewnymi kręgami w Norwegii, które teraz po przegranych wyborach zechcą wrócić do władzy. Być może potrzebuje ich do „mokrej roboty”, aby pomogli jemu przyjacielowi w politycznej rozterce. Jest pewien Norweg, dyplomata Knut Oscarsson, który kontaktuje się z Vespaziano regularnie. Philby jeszcze nie rozgryzł, kto kontaktuje się osobiście ze Stroessnerem i jego ludźmi.

Stalin: Myślę, że pora uruchomić Berię i skierować go do Szwajcarii, jego ludzie mają ją przejść wzdłuż i wszerz, aż do skutku. Przekaż mu, że jak ich już znajdzie to żeby nie brał jeńców, dosyć tej ich zakłamanej propagandy i robienia ze mnie jaj.

Mołotow: Koba, z żywych wyciągniesz, gdzie jest złoto, dolary, funty czy biżuteria. Pozostaw choć jednego przy życiu, najlepiej takiego, który dobrze zna niuanse tej organizacji, poznał kody albo szyfry.

Stalin: Nie naciskaj na mnie, bo cała ta gonitwa z nimi to jak czysta kompromitacja i mnie i całego ZSRR.

Mołotow: Zrozum, Koba, żywi przydadzą się nam bardziej niż martwi. Chyba, że wysadzą się granatem jak ich Beria odnajdzie, to wtedy zadziała pewien zbieg okoliczności.

Stalin: Interesuje mnie ich dalszy los jak zeszłoroczny śnieg. Słuchaj, a jakie my mamy wyjścia? Jeśli zostawimy ich przy życiu, a alianci się o tym dowiedzą, staniemy się mocodawcami Stroessnera i współudziałowcami w zamachu na tego brytyjskiego premiera. Jeśli mamy stworzyć przyjemny klimat polityczny dla ZSRR, zważywszy, że front na wiosnę ruszy to musimy takich sytuacji unikać. Ludzie Berii zerwą im nić życia w oka mgnieniu, po co się nad nimi rozczulać. Ich złoto, diamenty, futra i inne pierdoły mnie nie interesują. Słodsza od tego wszystkiego jest zemsta. Przy okazji przysłużymy się trochę Brytyjczykom, ale w ramach „wspólnego celu” pozbycia się obalonych przywódców GPMG na pewno nie będą mieli nic przeciwko. W ogóle ich zresztą nie spytamy. Stroessner i jego ludzie mogą wiedzieć o wiele za dużo o naszych planach względem Europy, dlatego lepiej abyśmy to my znaleźli ich wcześniej od Brytyjczyków. Philby też nie może zbyt długo zwlekać ze swoimi odkryciami, dlatego im prędzej tym lepiej.

Mołotow: Pytanie tylko co z tym wątkiem włosko-norweskim, o którym wiedzę przesłał nam Philby?

Stalin: To może być dla nas ostatnia okazja, zanim ptaszki wyfruną do Skandynawii, a tam możemy ich więcej już nie znaleźć. Dlatego, nie traćmy czasu (…)

Z innych informacji ze świata na uwagę zasługuje fakt odrzucenia po raz kolejny przez rząd Tybetu pretensji do ziem wysuwanych przez chińskich nacjonalistów (25.XI.). Rząd Tse-ven Soonga doprowadza do coraz to bardziej antagonizujących sytuacji w tym regionie świata, które mogą się skończyć czymś więcej aniżeli poważnymi gafami dyplomatycznymi… Zamach na Churchilla daje z kolei Dem. Rep. Chin głos w kwestii pełnego zjednoczenia Chin, nie obawia się ona już obstrukcji OPD, która nie wyraża zgody na naruszenie terytorium nacjonalistów. Konflikt w tym regionie może na nowo rozpalić Azję Dalekowschodnią i Centralną.

Organizacja Paktu Demokratycznego w kolejnej rezolucji poświęconej wyzwoleniu krajów związanych niegdyś z GPMG obdarzyła niepodległością Federacyjną Republikę Brazylii, Republikę Paragwaju i Wschodnią Republikę Urugwaju. Nero Fiuza de Castro, generał w stanie spoczynku obejmuje urząd prezydenta i premiera w Brazylii oraz przenosi stolicę z Rio de Janeiro do Brasilii. W Paragwaju rządzi niepodzielnie Eusebio Ayala, również jak jego odpowiednik z Brazylii uzyskuje pełnomocnictwa głowy państwa i premiera rządu. Podobnie dzieje się w Urugwaju, gdzie władzę przejmuje Tomas Beretta Gandolfo.

Nowe niepodległe państwa w Ameryce Płd wg rezolucji OPD z 19.XI.1951.​

Front amerykański: II połowa listopada – nie ustają walki dążące do likwidacji oporu w Argentynie, wróg stara się jeszcze przeszkodzić pod Mar del Plata, bądź z kolei wyprzeć aliantów z La Paz w Boliwii, ale wszystkie jego działania są daremne. 16.XI. – lotnictwo brytyjskie i meksykańskie podejmuje naloty na Puerto Madryn i Rosario, chcąc do reszty sterroryzować ludność, a przy tym przyśpieszyć rokowania kapitulacyjne; peruwiański marszałek Penaranda zwycięża meksykańską piechotę (gen. Lara Viejo) pod La Paz i alianci muszą się ewakuować do płn. Chile. 17.XI. – sprzymierzeni udanie bronią się w okolicach Buenos Aires, nie pozwalając wrogu na rozwinięcie ofensywy; Brytyjczycy rozpoczynają serię nalotów na Puerto Montt. 18.XI. – kolejny dzień zaciekłych walk pod La Paz w Boliwii. 19.XI. – rezolucja OPD czyni niepodległą Brazylię, Paragwaj i Urugwaj, co przysposabia sojuszników sprawie alianckiej w Ameryce Płd.; Mar del Plata – ostatni ważny punkt oporu argentyńskiego wpada w ręce aliantów, którzy obronili ten teren wobec kontrofensywy nieprzyjaciela. 20.XI. - sprzymierzeni bombardują Puerto Montt, a pod La Paz trwa zaciekła batalia o przejęcie miasta. 21.XI. – część sił wroga próbuje obronić się pod Rosario, ale zostaje wyparta, pozostałe wojska argentyńskie podpisują kapitulację w okolicach tego miasta, opór GPMG na tych terenach przechodzi do historii…24.XI. – desant dywizji piechoty gen. Bissella pod Limą i Callao przebiega bez zarzutu i oba miasta zostają bardzo szybko opanowane. 25.XI. – osamotnienie Peruwiańczycy są zmuszeni do podpisania bezwarunkowej kapitulacji – to koniec działań na froncie amerykańskim, kres istnienia GPMG.

Kapitulacja Argentyny – 21.XI.1951.


Kapitulacja Peru – ostatniego członka GPMG w Ameryce Płd. – 25.XI.1951.


Sytuacja w dniu zakończenia działań zbrojnych w Ameryce Płd. (25.XI.).​

Front wschodni: II połowa listopada – ziemie polskie są na razie bezpieczne z racji trudnych warunków pogodowych do przeprowadzania ofensywy, a ten czas wykorzystywany jest na uzupełnianie sił przez sprzymierzonych, którzy na linii frontu dotychczas zgromadzili ponad 200 dywizji różnych typów. 28.XI. – wojska sowieckie wypierają ugrupowania rumuńskie i jugosłowiańskie pod Jassami. 29.XI. – kontratak wojsk jugosłowiańskich zmusza Sowietów do wycofania się z płn. Mołdawii.

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu listopada – sroga zima sprzyja wzmocnieniu zwartej obrony, dlatego poważniejszych walk należy spodziewać się dopiero na wiosnę. Cieszy fakt, że dywizji alianckich jest coraz więcej i realniejsze stanie się zatrzymanie Sowietów pod Warszawą.​

Kronika wojny morskiej​

19.XI. – w Zat. Blanca dochodzi do zaciętej bitwy morskiej, w której jednakże ogromną przewagę mają Argentyńczycy, którzy nie chcą dopuścić do desantu pod Bahia Blanca; niszczyciel USS „Allan” zostaje wprost rozszarpany pociskami z kontrtorpedowca „Julia”, dwa transportowce towarzyszące alianckiemu niszczycielowi – „Amerigo Vespucci” i „James Bowie” idą na dno storpedowane przez niszczyciele „Stabile” oraz „Andrea”.

20.XI. – u ujścia La Platy kolejne dwa amerykańskie transportowce uciekają jednemu z argentyńskich kontrtorpedowców.

21.XI. – kolejne starcie w Zat. Blanca: argentyński lekki krążownik „Generale Pueyrredon” likwiduje alianckiego transportowca „George Eastman”, a niszczyciel „Andres” po podjęciu rozbitków z innego statku sprzymierzonych torpeduje płonący transportowiec „John Drayton”.

25.XI. – na wody Zat. Blanca dopłynął lekki krążownik USS „Denver” mający pod swoją opieką kilka transportowców i trzy niszczyciele do eskorty. Staje naprzeciw liczniejszej floty peruwiańskiej, ale udaje mu się wytrzymać atak wroga i samemu rozpocząć ostrzeliwanie. Starcie kończy się remisowo. Jest to prawdopodobnie ostatnia bitwa morska okresu IV wojny światowej.

Straty flot z okresu 7.IV.1950-30.XI.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 17 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 18 niszczycieli, 32 transportowce;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 61 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 49 transportowców (łącznie 129 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

1-15 grudnia 1951

odcinek 340

The New American Deal
(Nowy Amerykański Ład)​

Świat/Kraj​

Kolejna rezolucja OPD o odzyskaniu niepodległości przez kraje Ameryki Płd. pozostające pod tymczasową kontrolą wojsk amerykańskich oznaczała zaistnienie nowego demokratycznego ładu w tym regionie. Jakkolwiek państwa latynoamerykańskie, które zdołały przekonać nowe państwo na kontynencie – Gujanę do silniejszych związków z sąsiadami oraz ochoczo przyjęły zgodę OPD na zagwarantowanie im suwerenności to już zupełnie niezrozumiałym faktem jest powzięta decyzja o nie wstępowaniu w szeregi tej organizacji. Chociaż zważywszy na to, co dzieje się wciąż na świecie to owe postanowienie może wydawać się najzupełniej trafne. Kraje latynoamerykańskie i Gujana opowiadają się bowiem za ścisłą neutralnością i ogłoszeniem Ameryki Płd. czy po prostu Ameryki Łacińskiej – strefą bezatomową. Nie wstępują one do szeregów opozycji OPD, one po prostu chcą przetrwać przy pomocy idei neutralności. A co za tym idzie, już wkrótce może rozpocząć się proces podpisywania stosownych umów czyli zawieszeń broni z ZSRR, aby to zadanie mogło być zrealizowane.

1 grudnia 1951 r. na mocy rezolucji OPD dochodzi do restytucji niepodległości Republiki Argentyńskiej, Republiki Boliwii, Republiki Peru, Republiki Chile i Republiki Kolumbii. W Kolumbii, Argentynie i Boliwii mamy do czynienia z wprowadzeniem silnej władzy prezydenckiej (rządy Santosa Montejo, Alveara i Tejady Sorzano) na wzór amerykański. W pozostałych krajach zachowane są wszelkie reguły demokracji (rządy Arturo Alessandri Palmy jr w Chile jako prezydenta i Gustavo Ross Santa Marii jako premiera, władza Jose Bustamante y Rivero jako prezydenta Peru i Julio Tello Easta, będącego premierem.

Kraje latynoamerykańskie + Gujana i ich charakterystyka.​

Trzy dni później OPD ma nie lada orzech do zgryzienia po informacji dotyczącej przekształceń rządowych w Syrii. Okazało się, że doszło tam do wojskowego zamachu stanu gen. Fawzi as-Silu i obalenia rządów demokracji, którym przewodzili Mohammad Bej al-Abid i Dżamil Mardam Bej. Syria zawiesiła swoje kontakty z OPD, co oznacza progresję w stronę zupełnego wyjścia z tej organizacji, podobnie postąpił jej sąsiad Liban rządzony przez Emile Eddeha. Ostateczne wyjście z OPD dokonało się 15 grudnia. Dawne francuskie kolonie na Bliskim Wschodzie chcą zatem kroczyć drogą rzeczywistej neutralności.

W ślad za zbuntowaną Syrią (4.XII.) podążył Liban, a spodziewać się trzeba też zmian w rządach innych krajów Bliskiego Wschodu i usunięcia licznych brytyjskich doradców.​

OPD wychodząc naprzeciw licznym dążeniom mniejszości narodowych opracowała specjalny rejestr poświęcony tym posiadłościom kolonialnym i terytoriom zamorskim na świecie, które mogą się ubiegać o niepodległość bądź autonomię. Oczywiście w spisie tym znajdują się państwa nie będące członkami OPD, co stanowi pewną prowokację dotyczącą tych państw i może być zarzewiem kolejnego kryzysu. Niemniej Iuliu Maniu zaakceptował tekst tego dokumentu.

Wykaz posiadłości kolonialnych i terytoriów zamorskich na świecie mogących ubiegać się o niepodległość bądź autonomię wg dokumentu Organizacji Paktu Demokratycznego z 13.XII.1951 r.​

Wielka Brytania – Irlandia Płn. (Ulster), Nowa Fundlandia, Płw. Labrador, Saint Pierre i Miquelon, Bermudy, Bahamy, Jamajka, Bryt. Wyspy Dziewicze, Antigua i Barbuda, Turks i Caicos, Saint Lucia, Saint Christopher i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny, Barbados, Wyspy Św. Tomasza i Książęca, Wyspa Wniebowstąpienia, Święta Helena, Falklandy, Wyspa Wielkanocna, Fidżi, Nowe Hebrydy, Nauru, Wyspy Santa Cruz, Kajmany, Wyspy Gilberta, Gibraltar, Korsyka, Malta, Cypr, Wyspy Kokosowe, Gambia, Kuwejt, Bahrajn, Katar, Polsko-Brytyjski Somaliland, Strefa Kanału Sueskiego, Mauritius, Seszele, Komory, Diego Garcia (Wyspy Czagos), Malediwy, Tonga, Pitcairn, Amindiwy, Andamany, Nikobary, Lakkadiwy, Cejlon, okręg Bao’an, Hongkong, Vella Lavella, Guadalcanal, Wyspy Shortland, Kolombangara, Nowa Georgia; Japonia – Wyspy Riukiu, Tajwan, Hajnan, Makau, Kraj Dalekowschodni-Władywostok, Sachalin, Kuryle, Komandory, Iwojima, Saipan, Tinian, Rota, Marcus, Palau, Mikronezja, Wyspy Marshalla, Wyspy Bonin; USA – Wyspy Zielonego Przylądka, Puerto Rico, Strefa Kanału Panamskiego, Amer. Wyspy Dziewicze, Alaska, Hawaje, Aleuty, Wake, Midway, Johnston, Palmyra, Phoenix, Samoa Amer., Nowa Kaledonia, Guam; Włochy – Trypolitania z Cyrenajką (Libia), Tunezja, Trynidad, Tobago, Sardynia, Sycylia; Australia – Nowa Brytania, Nowa Irlandia, Bougainville, Buka, Norfolk; Polska – Polska Afryka Zachodnia (Angola), Kabinda, Polsko-Brytyjski Somaliland, Sokotra; Dania – Wyspy Owcze, Bornholm, Islandia, Grenlandia; Holandia – Antyle Hol. (Curacao, Aruba, Bonaire), Martynika, Gujana Hol.; Belgia – Kongo Belg., Ruanda-Urundi, Polinezja Belg. (Tahiti); Portugalia – Azory, Madera, Gwinea Bissau; Nowa Zelandia – Niue,Wyspy Cooka, Samoa Nowozel.; Norwegia – Svalbard (Spitsbergen), Wyspa Bouveta, Wyspa Niedźwiedzia (Barentsoya); RFN – Gwadelupa, Reunion; Hiszpania – Baleary, Wyspy Kanaryjskie; Szwecja – Gotlandia, Olandia; Chile – Wyspy Juan Fernandez, Wyspy San Felix; Finlandia – Wyspy Alandzkie; RPA – Wyspa Księcia Edwarda; Ekwador – Wyspy Galapagos, Argentyna – Tierra del Fuego (Ziemia Ognista); Pakistan – Pakistan Wsch.

Warszawa, Kwatera Główna Naczelnego Dowództwa Bałtyckiego, 10 grudnia;

Z rozmowy marsz. Andersa z marsz. Sikorskim.

Marsz. Anders: (…)serce rośnie, jak widać wzrastającą siłę naszych oddziałów, liczne posiłki amerykańskie i niemieckie oznaczają, że na wiosnę ruszymy ze zdwojoną siłą na Sowietów.

Marsz. Sikorski: Sowieci przerzucili ogromne ilości sprzętu wojskowego i dywizji na Wołyń, chcąc zapewne zmiażdżyć obronę Rumunii. Tutaj rysuje się olbrzymie niebezpieczeństwo dla utrzymania linii frontu. Nasze siły są tam słabe.

Marsz. Anders: W zimę atakować nie będziemy, za duże będziemy mieć straty, ale istotnie możemy sprawić, by opór był silniejszy na południu, można skierować tam 20-25 dywizji piechoty dla lepszej obrony tych terenów.

Marsz. Sikorski: Wczesną wiosną powinieneś się zdecydować już na uderzenie w kierunku Suwalszczyzny, otoczenie wrogich sił w dawnych Prusach Wsch. powinno okazać się kamieniem milowym tej wojny. Ale ja tylko doradzam, decyzję podejmiesz sam.

Marsz. Anders: Obawiam się jedynie wzmożonego sowieckiego oporu na tych ziemiach, który sprawi, że wytracimy siły do obrony stolicy. Ale jeden czy dwa ataki rozpoznawcze poprzedzą główne uderzenie, wówczas będziemy wiedzieć na czym stoimy.

Marsz. Sikorski: Ja natomiast uważam, że jeśli Sowieci przejdą Mołdawię i dojdą do Bukaresztu będziemy musieli cofnąć front, by ratować Węgry i Czechosłowację. Chyba, że każde nadchodzące posiłki będziemy kierować do Siedmiogrodu bądź Rusi Zakarpackiej.

Marsz. Anders: Jugosłowianie i Rumuni nie są w ciemię bici, na pewno są wymagającym przeciwnikiem dla Sowietów, a może uda im się otoczyć kilka sowieckich dywizji, dla nas taka informacja byłaby zbawienna.

Marsz. Sikorski: Każda sowiecka dywizja kapitulująca przed nimi to dla nas szansa na przełamanie impasu na froncie. Ale na naszych Kresach Sowieci znowu zaczęli się czuć jak u siebie, dochodzi do licznych prześladowań ludności polskiej i ukraińskiej, dla tych ludzi nasza wcześniejsza ofensywa byłaby szansą na ocalenie nie tyle majątku co po prostu życia.

Marsz. Anders: Wiem, ale prowadzenie wojny nie może opierać się na sentymentach, to nie Somosierra, nie skończy się na wygraniu jednej bitwy, potrzeba nam kilku dużych zwycięstw, aby móc je przemienić w trwałą ofensywę (…)

Front wschodni: I połowa grudnia – nic się nie zmieniło od listopada, kiedy to front ustabilizował się na linii Królewiec-Użhorod. Alianci prowadzą teraz nieco poważniejsze niż zazwyczaj działania lotnicze przejawiające się w bombardowaniu strategicznych punktów opanowanych przez wroga. 1.XII. – zwycięstwo powietrzne brytyjskich dywizjonów bombowców morskich, które chciały zorientować się w sowieckim stanie posiadania w bazie w Sewastopolu, Brytyjczycy wygrali starcie powietrzne z sowieckimi myśliwcami odrzutowymi. 9., 11., 13-15.XII. – pod Jassami trwa zwycięska passa oddziałów rumuńsko-jugosłowiańskich w boju o odzyskanie Mołdawii. 13.XII. – sowieckie myśliwce dopadają jeden z rumuńskich dywizjonów bombowych nad Morzem Czarnym i niszczą go kompletnie. 14.XII. – nalot brytyjski na Kowno. 15.XII. – Brytyjczycy rozbijają jeden z odwetowych ataków lotnictwa sowieckiego blisko wybrzeży Anglii; na Jassy rusza ofensywa sowiecka (ponad 100 dywizji)…

Stan dywizji na froncie wschodnim: 30 dywizji //dow. feldm. Kroh// (okolice Elbląga i Olsztyna), 65 dywizji //dow. marsz. Krejci, marsz. Wavell, feldm. Heusinger// (okolice Torunia, płn. Mazowsze), 37 dywizji //dow. marsz. Erskine// (rejon Łomży, Podlasie) 57 dywizji //dow. marsz. Maczek, feldm. von Horn// (okolice Lublina), 41 dywizji //dow. feldm. Hansen// (rejon Zamościa), 27 dywizji //dow. feldm. Speidel, marsz. Sikorski, marsz. Kinzel// (okręg przemyski), 40 dywizji //dow. marsz. Szombathelyi// (Ruś Zakarpacka); łącznie 297 dywizji na pierwszej linii frontu (261 dyw. piech., 15 dyw. milicji, 7 dyw. zmot., 6 dyw. panc., 5 dyw. piech. mor., 1 dyw. dow., 1 dyw. zmech., 1 dyw. kaw. z czego: 88 niemieckich., 59 amerykańskich, 47 ukraińskich, 39 polskich, 27 czechosłowackich, 25 węgierskich, 10 litewskich, 1 kanadyjska, 1 kostarykańska). W najbliższym czasie na front mają dojść 24 dywizje z czego 12 dyw. milicji i 12 dyw. piech (22 niemieckie, 2 amerykańskie). Na pierwszej linii frontu będzie zatem 321 dywizji, tymczasem Sowieci już teraz dysponują liczbą dywizji oscylującą w granicach 350.


11 grudnia zmodernizowano dywizjon myśliwski, przekształcając posiadane maszyny lotnicze w PZL P-300 „Śmiały” czyli pierwsze polskie rakietowe myśliwce przechwytujące. ​

Szwajcaria popędzona nieco „ultimatum” OPD ruszyła do wytężonej pracy swoje służby wywiadowcze i być może niedługo poszukiwana, tajemnicza grupa zamachowców działająca na jej terytorium zostanie wykryta. Tymczasem wywiad brytyjski i zarazem sowiecki odkrył już, że wszelkie drogi prowadzą do Bellinzony, są tworzone pierwsze plany obławy, choć cele jakie są stawiane znacząco się różnią…

Z danych wywiadowczych wynika, że Stany Zjednoczone zaniepokojone japońskim programem rozwoju floty postanowiły temu przeciwdziałać, wysyłając szpiegów i przeszkadzając w powrocie Japonii do pozycji potęg morskich. W tym przypadku chodzi o budowany lotniskowiec „Kaga”. Kraj Wschodzącego Słońca zaczyna się zbroić co nie pozostanie bez wpływu na sytuację w tym regionie…

Amerykańska misja szpiegowska w Japonii.

Kronika wojny morskiej

Bez poważniejszych działań zbrojnych na morzach i oceanach.​

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.XII.1951​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 17 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 18 niszczycieli, 32 transportowce;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 61 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 49 transportowców (łącznie 129 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 12 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-31 grudnia 1951

odcinek 341

The arrest
(Aresztowanie)​

Świat/Kraj​

Kraje Ameryki Łacińskiej nie zwykły rzucać swoich wcześniejszych zamierzeń na wiatr. Istotnie w dniu 20 grudnia podczas pierwszej od wielu lat Konferencji Latynoamerykańskiej w Montevideo, stolicy Urugwaju wszystkie jak jeden mąż postanowiły nie tylko potwierdzić swoje nie wstępowanie do OPD, ale również podpisać stosowne zawieszenie broni z ZSRR z jednoczesnym wyjściem z sojuszu alianckiego. Państwa dotychczas neutralne jak Ekwador i Kuba również opuściły OPD. Zawieszenie broni tudzież wieczysty pokój z Sowietami został zawarty 22 grudnia za pośrednictwem służb dyplomatycznych Brazylii i Argentyny, natomiast dzień później powołano do życia organizację gospodarczą krajów latynoamerykańskich zwaną potocznie Porozumieniem z Montevideo, a oficjalnie Unią Gospodarczą Ameryki Łacińskiej (Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Chile, Boliwia, Peru, Wenezuela, Kolumbia, Ekwador, Kuba, Fed. Haiti, Panama, Kostaryka, Honduras, Gwatemala, Meksyk, Salwador, Nikaragua, Gujana). Do podpisanego porozumienia przystąpili przedstawiciele Gujany, nowego kraju w Ameryce Płd, jakkolwiek można było przypuszczać, że kraj ten przejawia więcej związków z szeroką pojętą cywilizacją Europy Zachodniej. Stało się jednak inaczej, głównie dzięki temu, że już teraz Gujana potrzebuje specjalnego tranzytu przez terytorium Gujany Hol., aby mieszkańcy mogli dostać się do wsch. części kraju z miastem Cayenne. Dzięki podpisanemu porozumieniu w Montevideo ruch transportowy będzie odbywał się przez terytorium brazylijskiej Amazonii, co oczywiście nie oznacza wyzbycie się przez Gujanę pretensji terytorialnych do ziem Gujany Hol.

Szeregi OPD kurczą się coraz bardziej, wzrasta liczba krajów niezaangażowanych…​

W Europie podobne zmiany co na kontynencie południowoamerykańskim. Oprócz powstałej dwa lata temu (20.III.1949) organizacji gospodarczej pod nazwą Rady Skandynawskiej (Szwecja, Norwegia, Dania, Finlandia) dbającej o lokalne interesy tych państw w basenie Morza Bałtyckiego, Północnego i Norweskiego pojawia się porozumienie Austrii, Włoch i Francji pod zbiorczym tytułem Organizacji Handlu Alpejskiego (18.XII.). Trwają też zabiegi o przystąpienie do tego porozumienia Szwajcarii, ale kraj ten musi umieć się wytłumaczyć z ostatnich wydarzeń związanych z zamachem na Churchilla i stąd ta zwłoka. Prasa światowa uważa, że jest to pierwszy symptom mogący świadczyć o rozszerzeniu się sojuszu militarnego Włoch i Austrii o właśnie Francję. Być może Francja planuje już odwetowy atak na Pakt Iberyjski, aby odzyskać okręg Bordeaux i stąd te „handlowe” działania dyplomatyczne.

Holandia i Belgia, kraje dotychczas tymczasowo „okupowane” przez wojska alianckie przejęły już kontrolę nad swoimi macierzystymi terytoriami (28.XII.).

Kraje Beneluksu znowu w komplecie – grudzień 1951 r.​

Technologie: 31 grudnia br. Republika Federalna Niemiec przekazuje Polsce pakiet dokumentacji poświęcony nowemu typowi uzbrojenia dywizji zmechanizowanej.

Komunikat prasowy Radia Bellinzona z 28 grudnia br.

(…) dziś w godzinnach porannych miał miejsce zamach bombowy u zbiegu ulic Via Alpina i Via Garda. W eksplozji samochodu-pułapki giną dwie osoby oraz trzech przypadkowo przechodzących przechodniów. Policja sprawdza personalia osób z samochodu jak i szuka świadków tego zdarzenia. Ruch na skrzyżowaniu został zamknięty (…)

Bellinzona, 29 grudnia, przed południem;

Stroessner w rozmowie ze swoim doradcą, Antonio Gonzalesem.

Stroessner: (…) zamach na Perona i Vargasa jest przykładem na to, że Sowieci zaczynają deptać nam po piętach, mam nadzieję, że wszystko już przygotowane do dalszej drogi?

Gonzales: Szwajcarska policja dostała chyba od kogoś cynk, bo niedługo będą sprawdzać wszelkie osoby pochodzenia hiszpańskiego czy mające hiszpańskie paszporty. Pewnie zasługa brytyjskiego wywiadu. Nie masz się o co obawiać Alfredo, spróbujemy przedostać się przez granicę szwajcarsko-niemiecką, a później aby dostać się do Danii. Tam czeka na nas samochód dostarczony przez Oscarssona, naszego niezawodnego człowieka w Skandynawii.

Stroessner: Bardzo dobrze, że ktoś nam jeszcze sprzyja w Europie, podziękuj i Vespaziano za dotychczasową współpracę.

Gonzales: Alfredo, Vespaziano nie odzywa się od kilku dni, w ambasadzie w Zurychu nic nie wiedzą o tym, aby wyjeżdżał do Italii.

Stroessner: Czyżby zatem został powielony wariant Camacho? Stalin jest do wszystkiego zdolny, opuszczamy to miejsce, co to za samochody przed wyjazdem z posesji?

Gonzales: Nasza obstawa, bądź spokojny, zmyją się przed granicą, później każdy radzi sobie na własną rękę.

Stroessner: Idziemy zatem rozpocząć nowe wyzwanie…

Ludzie Stroessnera kończą przygotowania do podróży, Stroessner z Gonzalesem opuszczają jako ostatni posesję na przedmieściach Bellinzony. Nagle Gonzales wyjmuje pistolet…

Gonzales: Dla Ciebie ta podróż już się zakończyła, Alfredo, aresztuje Ciebie w imieniu szwajcarskiego wywiadu, a i brytyjski wywiad ma w tym swój udział. Nie możemy pozwolić, aby Sowieci pozbyli się ostatniego świadka swoich tajemnych zbrodni. Może i jestem interesowny, ale dzięki temu będę mógł rozpocząć nowe życie bez uwikłania się w sprawy, które mnie przerastają. Wybacz, to nie Brytyjczycy, ani Szwajcarzy mnie kupili, zmusza mnie do tego sytuacja.

Stroessner usiłuje wyjąć kapsułkę z cyjankiem, ale zostaje obezwładniony przez własnych agentów ochrony. Wychodzą też z ukrycia rzeczywiści agenci szwajcarskiego i brytyjskiego wywiadu.

Stroessner: Załatw adwokata, egoistyczny zbawco, wyhodowałem sobie żmiję na piersi. „Witam” Panów z MI 6 (…)

Gorki, bunkier Stalina, 29 grudnia w nocy…

Stalin w rozmowie z Mołotowem.

Mołotow: (…)sprzątnięcie Perona i Vargasa to zbyt mały sukces, zważywszy, że alianci aresztowali głównego prowodyra.

Stalin: Możemy zapomnieć o pozytywnym klimacie politycznym dla ZSRR. Ten zdrajca, aby ratować swoją skórę, teraz wszystkim rozpowie, że to my stoimy za zamachem na Churchilla.

Mołotow: Wywiad brytyjski wyciągnie z niego wszystko, bo niewątpliwie będzie to głośny proces. Szwajcaria nie godzi się jednak na jego ekstradycję, pozostanie w tym kraju.

Stalin: Wszelkie nasze pozakulisowe działania wyjdą teraz na jaw, a jak tam nasz Pan Ambasador Włoch z Zurychu?

Mołotow: Nikt nie wie co się z nim dzieje, zapewne zorientował się w tej całej gmatwaninie i przepadł jak kamfora.

Stalin: Przekaż Berii, że nie lubię jak ludzie, którymi się interesuje giną bez śladu, jeśli coś wie o tym, to niech mi o tym opowie, jeśli istotnie Vespaziano uciekł jak złodziej to niech go zacznie szukać. Ta postać może wiedzieć więcej od Stroessnera (…)

Działania dyplomatyczne – II połowa grudnia​

Francja usiłuje oddziaływać na Szwajcarię z racji powstania nowej organizacji gospodarczej, a ewentualne wyjście Szwajcarii z OPD mogłoby wzmocnić pozycję Paktu Alpejskiego, do którego wstąpi pewnie i Francja. Do Bourges, tymczasowej siedziby rządu francuskiego przyjeżdżają przedstawiciele Szwecji, Holandii i RPA, aby móc wysondować stanowisko Francji wobec nowej sytuacji w jakiej się znalazła, oferują też pomoc gospodarczą. Holandia otrzymuje specjalną zgodę od Wielkiej Brytanii na wysłanie swojego przedstawiciela do Francji, kraju wybitnie skonfliktowanego z OPD. Nacj. Chiny nie ustępują w swoich działaniach na rzecz pełnego zjednoczenia, do Czongkingu fatygują się francuscy i japońscy dyplomaci ze sprawami handlowymi i politycznymi. Francja szuka nowych rozwiązań handlowych, a Japonia może nawet szukać nowego sojusznika. USA mimo odejścia państw latynoamerykańskich z sojuszu nadal oferuje im swoją pomoc wojskową, czego przykładem są wizyty sztabowców w Panama City i San Jose. Wielka Brytania usiłuje roztoczyć parasol ochronny nad Belgią mającą długą granicę z niepewną wciąż Francją. Afganistan, kraj buforowy między Pakistanem a Iranem staje się obiektem dyplomatycznych wojaży przedstawicieli Luksemburga i Hiszpanii. Zapewne chodzi o sprawy stricte gospodarcze.

Wizyty dyplomatyczne.​

Front wschodni: II połowa grudnia – brytyjskie lotnictwo bombowe dokonuje zmasowanych nalotów na litewskie Kowno, gdzie znajdują się pokaźne składy amunicji pozostawione przez Sowietów, większość z nich już stoi w ogniu, poza tym mało istotnych zmian poza dochodzącymi posiłkami do portu w Gdańsku. 18-23.XII. – naloty bombowe na Kowno. 20., 25., 30.XII. – powstrzymywanie sowieckiej ofensywy pod Jassami przez siły jugosłowiańsko-rumuńskie. 26.XII. – Sowieci tylko raz udanie forsują jugosłowiańską obronę w Mołdawii. 30.XII. – do portu w Gdańsku przychodzą kolejne statki transportowe wiozące posiłki na front wschodni – tym razem jest to 7 dywizji (6 amerykańskich i 1 brytyjska). Przy powitaniu ich na polskiej ziemi obecny jest dowódca Naczelnego Dowództwa Bałtyckiego, marsz. Anders.

Kolejne posiłki na froncie wschodnim – 30.XII.1951.


Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu grudnia – zima jeszcze przez długi okres czasu nie będzie pozwalała na prowadzenie efektywnych działań zbrojnych.​

 

POLSKA AAR

1-15 stycznia 1952

odcinek 342

The breakdown of demokracy
(Podział demokracji)​

Świat/Kraj​

W Nowy Rok 1952 nim jeszcze umilkły sztuczne ognie świat wkroczył w zupełnie nową erę. Erę niezaangażowania politycznego większości krajów afrykańskich, które czekały stosownego momentu, aby móc podziękować aliantom za odzyskanie niepodległości, ale także by wyjść w końcu na drogę wieczystej jak by się chciało zdawać – neutralności i braku zaangażowania w trudne sprawy europejskie, grożące nieobliczalnymi skutkami. 1 stycznia br. takie kraje afrykańskie jak Mali, Benin-Sahel, Gwinea, Sierra Leone, Złote Wybrzeże, Nigeria, Kamerun, Afryka Równikowa, Gabon, Madagaskar, Rodezja, Sudan i Wspólnota Wschodnioafrykańska występują z Układu Bezpieczeństwa (sojuszu alianckiego) i stają się krajami stricte neutralnymi zawierając zawieszenie broni z ZSRR. Jednocześnie podczas spotkania przedstawicieli tych krajów w Yaounde, stolicy Kamerunu dochodzi do podpisania dokumentu o powołaniu Wszechafrykańskiej Organizacji Handlu (5-8.I.), do której zaproszone zostają także te kraje, które pozostały przy sojuszu alianckim z racji lepszej rękojmi bezpieczeństwa (Maroko, Algieria, Egipt, Mozambik) oraz kraje pozostające poza nim (Etiopia i Liberia). Liberia uczyniła wszakże pierwszy krok ku temu, występując z OPD 9 stycznia. Do organizacji handlowej nie zaproszono jednakże RPA, wytrwale realizującej politykę apartheidu. Głównym zadaniem WOH będzie próba handlowego „zjednoczenia” kontynentu afrykańskiego i położenie nacisku na dalszy proces dekolonizacji.

Afryka wg stanu ze stycznia 1952 r.​

Również kraje Bliskiego Wschodu nie pozostają bierne wobec możliwości przekształcenia IV wojny światowej w długotrwałą wojnę pozycyjną nie będącą do wygrania dla żadnej ze stron. Arabia Saudyjska, Irak, Jemen, Oman i Jordania pozbywają się większości brytyjskich doradców wojskowych, proklamują swoją neutralność (9.I.), występując z OPD (10.I.) i zawierając z ZSRR układ o zawieszeniu broni (11.I.). Dołączają one zatem do Syrii i Libanu, również neutralnych w tym regionie. Aby jednak umieć sobie poradzić gospodarczo po wystąpieniu z sojuszu alianckiego, kraje Bliskiego Wschodu zawiązują Bliskowschodnią Organizację Pomocy Gospodarczej (Bagdad, 13-15.I.), której celem będzie wzajemna pomoc państw tego regionu. Do porozumienia przystępuje też neutralna Turcja. BOPG liczy zatem 8 państw regionu bliskowschodniego.

Bliski Wschód wg stanu ze stycznia 1952 r.


Tabela krajów OPD, opozycji wobec OPD, byłej GPMG i niezaangażowanych - 15.I.1952.​

Aresztowanie Alfredo Stroessnera, byłego przewodniczącego Grupy Porozumienia z Mato Grosso (29.XII.1951) odbija się szerokim echem w doniesieniach prasowych i radiowych na całym świecie. Szczególny rozgłos zdobywają jego rewelacje, sensacje dotyczące prawdziwych planów Stalina co do losów Europy powojennej ogłaszane na otwartym procesie w Zurychu (od 5.I.), którymi Stroessner zjednał sobie niezłą grupę zwolenników, dążących do złagodzenia przewidywanego wysokiego wyroku sądowego. Kara śmierci na szczęście nie jest wykonywana w Szwajcarii, a kraj ten też nie zamierza wydawać Stroessnera ani aliantom ani krajom Ameryki Płd. Mimo tego Stroessner wyznaje wszystko co wie, kreując się na jedynie „popychadło Stalina” na kontynencie południowoamerykańskim, wyjawiając wszystko o argentyńskich ambicjach atomowych, udziału w zamachu na życie Bautza, świetnego szwajcarskiego dyplomaty oraz o przyczynach klęski GPMG w Ameryce. Szwajcaria likwiduje ostatnie ogniska niedoszłej organizacji terrorystycznej w Bellinzonie, wyłapując pomniejszych członków tego ugrupowania. Eduard von Steiger, prezydent Konfederacji Szwajcarskiej decyduje się na ustąpienie ze stanowiska mimo zapewnionej kadencji na 1952 rok. Kompetencje prezydenta zostają też ograniczone i utworzone zostaje stanowisko szefa rządu tj. premiera. W wyborach prezydenckich z 12 stycznia zwycięża Karl Kobelt, który desygnuje na premiera rządu Charlesa Osera. Szwajcaria jest bardzo blisko akcesji do Organizacji Handlu Alpejskiego, powstałej w grudniu 1951 r. z udziałem Włoch, Austrii i Francji, a sporo się mówi też o przystąpieniu Szwajcarii do sojuszu militarnego Pakt Alpejski, choć głównie uwagi prasy koncentrują się w chwili obecnej na Francji…

Nowe rozdanie polityczne w Szwajcarii (12.I.).​

Sytuacja na Dalekim Wschodzie zaczyna napawać coraz większym niepokojem. Chodzi oczywiście o sytuację w Chinach, gdzie nacjonaliści i demokraci coraz bardziej zaczynają ze sobą rywalizować. Nacjonaliści nie ustają w wysiłkach na rzecz zmuszenia Tybetu do wyrzeczenia się niepodległości (7.I.), co odbija się zwiększoną nerwowością wśród polityków państw sąsiednich. Indie zagroziły Nacj. Chinom nieobliczalnymi krokami dyplomatycznymi w przypadku naruszenia przez ten kraj państwowości tybetańskiej jak i pogroziły Dem. Rep. Chin, aby nie próbowała wykorzystywać sytuacji na swoją korzyść. Najbardziej wygranym na tej całej sprawie może okazać się Unia Indochińska i Japonia, które zdawać się może, czekają na jeden, jedyny krok ku wojnie i jej rozpalenie…

Inne działania dyplomatyczne – I połowa stycznia​

Pakt Iberyjski w postaci przedstawicieli Portugalii usiłuje zyskać sobie sojusznika w Republice Mali, dążąc zapewne do konfrontacji z Marokiem. Hiszpania z kolei rozwija swoje kontakty handlowe z Afganistanem, podobnie zresztą jak Luksemburg (sprawy stali). Stany Zjednoczone kontynuują politykę wysyłania doradców wojskowych do krajów Ameryki Łacińskiej takich jak Kuba, Ekwador, Wenezuela, Panama czy Kostaryka. Brytyjczycy poprzez swoich emisariuszy w Belgii i Holandii chcą wpłynąć na rządy tych krajów, aby nie wycofywały się wzorem krajów afrykańskich i bliskowschodnich z sojuszu alianckiego. Politycy brytyjscy składają też wizyty w Chinach w Czongkingu jak i w Szwecji w Sztokholmie. Francuski rząd Bidaulta zainteresowany jest odbudową swojej strefy w płd. Chinach (zat. Kuangczouwan), co podobno obiecał Tse-ven Soong po rozbiciu władztwa Dem. Rep. Chin. Zabiegi francuskie w Szwajcarii mają z kolei dwojaki cel: zachęcić rząd tego kraju do wstąpienia do organizacji gospodarczej oraz sojuszu militarnego. Coraz bardziej widać ekspansywną politykę Włoch względem Beninu-Sahel i Sudanu. Włochy dażą do wprowadzenia swoich doradców wojskowych w tych krajach, a tym samym rozszerzeniu strefy wpływów w Afryce. Nawiązują oni również kontakty ze Szwecją licząc może na współpracę Organizacji Handlu Alpejskiego z Radą Skandynawską. Sama Szwecja mocno naciska na Francję, aby podpisała dokument o swobodnym handlu między oboma krajami. ZSRR czując bliski krach Konferencji Bałkańskiej usiłuje wpłynąć na Turcję i Bułgarię względem ich zapatrywania co do ponownego pojawienia się Armii Czerwonej nad Dunajem. Odpowiedź Sofii i Ankary na sowieckie umizgi jest chłodna. Syjam (Tajlandia) stał się ostatnio areną dyplomatycznych wojaży birmańskich i japońskich dyplomatów, meritum rozmów jest zapewne sytuacja w Chinach i wzajemne ustosunkowanie się. Holenderscy politycy wysokiego szczebla bawią w Brukseli oraz Bourges we Francji, gdzie sondują stanowisko Francji wobec granic Beneluksu. Luksemburg natomiast pragnie odwieść Szwajcarię od pójścia w ślady Austrii, gdy mowa o Pakcie Alpejskim. Przedstawiciel RPA kolejny raz gości w Bourges, siedzibie Bidault – powodem rozmowy jest rozwijanie kontaktów handlowych. Jeśli chodzi zaś o Radę Skandynawską to od pewnego czasu trwają rozmowy norwesko-fińskie w sprawie nowego gazociągu.

Wizyty dyplomatyczne.​

Kraj nie żyje tylko prowadzoną wojną z Sowietami, to nie są jedynie wzruszające apele patriotyczne, masowe zaciąganie się do wojska jak podczas pamiętnej wojny 1920 roku, ale również po prostu debiuty poetyckie. Jednym z takich debiutów pokolenia ’30 jest twórczość wrocławskiego poety Mikołaja Dawidczyka w styczniu br., który w pięknych słowach wyraził swój niepokój względem nadejścia Nowego Roku, a w kolejnym swoim wierszu pisze o tak wszystkim potrzebnej przestrzeni, furtce do wolności…

„Na Nowy Rok 1952”

Dotyk jej dłoni…
Tak tego wciąż pragnę i tworzę w wyobraźni rajskie chwile,
gdy wesoło trzymamy się za ręce.
Mimo innej rzeczywistości,
która jak kamień ciąży na wiernym sercu.

Cierpienia są jak ciernie,
wbijające się głęboko w serce.
A wiedząc, że jest coraz trudniej
obalić barierę samotności
nie można być zbytnim optymistą.

Ale może jednak nadzieja –
ocali jeszcze raz kogoś, który w niej tylko upatruje
ostatniego zdania
I wtedy dzień, który zjawi się jak wielki, jasny płomień,
będzie najpiękniejszym, bo spędzonym

z obiektem swoich marzeń i snów…

„Przestrzeń”

Ulotny blask świecy mówi zawsze jedno:
życie przemija, pamięć pozostaje.
Gołębi lot ku chmurom kończy się wraz z nadejściem nocy,
bo czasem chcieć nie znaczy wszystko móc.

Myślami można być zawsze gdzie indziej,
tam skąd rozbrzmiewa zew nadziei,
na miłość, szczęście, pocieszenie.
W rozlanym życiu własnych łez.

Przestrzeni trzeba zatem jak najwięcej,
dla myśli, spojrzeń i refleksji.
Aby odnaleźć jak najbardziej siebie,
gdy czasu nić zatoczy kolejne koło.

10 stycznia dobra informacja dochodzi z pierwszej linii frontu, gdzie zmodernizowano 1. Dywizję Grenadierów. Pojawiły się tam nowsze modele samochodów jak i broni. ​

Front wschodni: I połowa stycznia – Sowieci są nadal bezczynni na kierunku Królewiec-Buczacz, jednakże ich ataki względem wojsk rumuńskich i jugosłowiańskich przybierają dramatyczny wygląd dla obrońców strefy naddunajskiej i mogą oznaczać upadek Rumunii. Ten fakt może okazać się nieobliczalny w skutkach dla całości Bałkanów. 1.I. – brytyjski nalot bombowy na Jełgawę na Łotwie. 2.I. – kolejny aliancki nalot, tym razem na Kłajpedę, polskie bombowce dokonują wypadu na Słonim, by zniszczyć sowiecki garnizon, ale ogień plot. okazuje się nazbyt skuteczny dla atakujących i atak trzeba przerwać. Pod Tarnopolem bombardują Węgrzy oraz lotnictwo czechosłowackie. 3-4.I., 7.I. – brytyjskie naloty bombowe na Kowno. 4.I. – próba koncentrycznego ataku wojsk alianckich na okręg królewiecki okazuje się bezskuteczna. 5.I. – Brytyjczycy atakują pozycje sowieckie pod Wilnem, do Gdańska zostają przetransportowane trzy kolejne alianckie dywizje piechoty. 6-8.I. – kolejne dwie dywizje piechoty zdesantowane pod Gdańskiem, a lotnictwo brytyjskie uderza na Alytus (Olitę). 9.I. – wojska sowieckie wygrały starcie pod Tuldżą i zmusiły do wycofania z tego terenu liczne siły rumuńskie. 10., 12.I. – atak lotniczy aliantów na Rygę. 13.I. – Tuldża zajęta przez Sowietów, którzy teraz prą do opanowania portu w Konstancy w rumuńskiej Dobrudży. 14.I. – 6 nowych dywizji pojawia się pod Gdańskiem i Gdynią, w tym jedna pancerna; Brytyjczycy dokonują nalotu na Królewiec. 15.I. – kolejne zwycięstwo sowieckie pod Konstancą znacząco utrudni obronę Bukaresztu przez Rumunów.

Przerwane bombardowanie pod Słonimem.


Sytuacja na froncie wschodnim w połowie stycznia – nieoczekiwana zimowa ofensywa sowiecka na południu skomplikowała sytuację Rumunii. Jej los może zostać przypieczętowany przez wrogą jej Bułgarię, która ma pretensje do Dobrudży z Konstancą włącznie. Bułgaria może być jednak wzięta w kleszcze przez Jugosławię i Grecję, zatem tli się jeszcze nadzieja na uratowanie frontu nad Dunajem.​

Wrocław, Tymczasowa Siedziba Prezydenta RP, 13 stycznia.

Prezydent Raczkiewicz w rozmowie z marsz. Andersem.

Raczkiewicz: (…) rewelacje Stroessnera brzmią złowrogo dla naszego kraju, setki tysięcy naszych obywateli wywiezionych na Syberię i do Kazachstanu i faktyczna likwidacja naszej państwowości w przypadku zwycięstwa Stalina w Europie. Przyznam, że jestem po prostu zatrwożony takimi informacjami, o ile są prawdziwe oczywiście.

Marsz. Anders: Stalin z Mołotowem planowali utworzenie czegoś w rodzaju Europejskiej Republiki Rad z natychmiastowym wcieleniem do ZSRR, a wszelki opór utopić w kałużach krwi. Dobrze, że chociaż ci, którzy wątpliwi w aliancką sprawę, teraz są tych wątpliwości pozbawieni.

Raczkiewicz: Po odejściu krajów afrykańskich, do odejścia szykuje się Bliski Wschód, a potem jak? Beneluks? Może tak się stać, jeśli Sowieci dotrą do Odry i Nysy Łużyckiej.

Marsz. Anders: Daję Panu Prezydentowi uroczyste słowo honoru, że wróg nie przekroczy linii Wisły tak teraz jak i na wiosnę i w lecie. Na linię frontu wciąż przychodzą nowe posiłki. Ofensywę rozpoczniemy na wiosnę, by dać upust naszej zemście za zbrodnie popełniane na Polakach na Kresach.

Raczkiewicz: Niepokoi mnie stan wojny Konferencji Bałkańskiej z Sowietami, jeśli Rumuni odpuszczą i przegrają, wówczas mamy odsłonięte całe Węgry i trzeba będzie zgodzić się na odwołanie marsz. Szombathelyi.

Marsz. Anders: Nasz wywiad donosi jakoby na dniach miała na Rumunię uderzyć Bułgaria, która żąda od niej zwrotu Dobrudży. Sowiecka misja odwiedziła podobno Sofię jak i Ankarę.

Raczkiewicz: Mam nadzieję, że Turcja respektuje swoją neutralność i nie da się ponieść obietnicy odzyskania chociażby Rodos czy Krety.

Marsz. Anders: Turcja to nasz wypróbowany przyjaciel i mimo, że wciąż neutralny to życzliwy sprawie alianckiej. Tak było podczas kampanii wrześniowej, tak i teraz.

Raczkiewicz: Beck chciałby być w kraju podczas przekroczenia linii Wisły przez Sowietów, ale nie mogę mu na to pozwolić. Chce walczyć tak jak inni żołnierze, ale potrzeby jest w koloniach.

Marsz. Anders: Minister Beck musi jeszcze poczekać na przydział, a drugi z marsz. mój dawny zwierzchnik, Sikorski radzi mi atakować w te chłody, by zaskoczyć wroga. Może to i dobre zaskoczenie, ale straty mogą być olbrzymie.

Raczkiewicz: Wobec tego pozostaje jedynie się zbroić przed ostatecznym rozstrzygnięciem (…)

 

POLSKA AAR

16-31 stycznia 1952

odcinek 343

The new danger
(Nowe niebezpieczeństwo)​

Świat/Kraj​

Zmieniają się czasy, skoro opozycja parlamentarna i opinia publiczna zdolna jest wymusić na rządach wielu krajów inne nastawienie do ważnych spraw wewnętrznych czy też natury międzynarodowej. Chodzi oczywiście o Włochy, a ściślej mówiąc Republikę Włoską, której rząd przymuszony masowymi demonstracjami Arabów oraz Włochów pochodzenia libijskiego w Trypolisie, Benghazi i Tobruku postanawia wyzwolić ten kraj spod kolonialnego panowania, które to sprawiła tym mieszkańcom kończąc wojnę z sojuszem alianckim w ubiegłym roku na doskonałych warunkach pokojowych i przejmując to terytorium w Afryce Płn. Dynastia as-Sanussich wyniesiona na piedestał ogłosiła powstanie Królestwa Trypolitanii, Cyrenajki i Fezzanu czyli jednym słowem Libii. Stało się 17 stycznia 1952 roku. Premierem Libii został wybitny dyplomata, Anglik osiadły w Libii już od dawna, Duncan C.Cumming. Libia bardzo szybko zostaje wciągnięta przez Włochy w tryby Paktu Alpejskiego, którego członkiem zostaje 21 stycznia. Kraj ten wchodzi także wraz z Etiopią, Liberią, Egiptem, Marokiem i Algierią w skład Wszechafrykańskiej Organizacji Handlowej (28.I.).

Niepodległość Królestwa Libii – 17.I.1952.​

Europa jednak nie jest zaszokowana przyznaniem niepodległości Libii przez Włochy, lecz faktem dołączenia Republiki Francuskiej do sojuszu militarnego Włoch i Austrii czyli Paktu Alpejskiego. Dokonana akcesja z 23 stycznia oznacza powstanie groźnego sojuszu dla państw alianckich Europy Zach., a także dużą konkurencję dla Paktu Iberyjskiego i Konferencji Bałkańskiej. Francja Lebruna i Bidault to jednakże inna Francja od tej znanej za czasów reżimu Giraud i tylko w tym prasa upatruje ostatniej deski ratunku przed możliwością powrotu do okresu wojny na Zachodzie. Włochom udaje się też namówić Szwajcarię do przyłączenia się do Organizacji Handlu Alpejskiego co też dzieje się 19 stycznia. Na propozycję udziału w sojuszu Szwajcaria odpowiada respektowaniem idei neutralności. Etiopia zaniepokojona rozwojem włoskich wpływów w sąsiednim Sudanie i faktem dołączenia Libii do Paktu Alpejskiego postanawia powrócić w skład sojuszu alianckiego, czym zapewni sobie lepsze bezpieczeństwo granic. Dołączywszy do Wszechafrykańskiej Organizacji Handlowej niedługo potem podpisuje dokument o akcesji do Układu Bezpieczeństwa (31.I.).

Kraje Paktu Alpejskiego (Włochy, Austria, Francja, Libia).


Cesarstwo Etiopii nowym członkiem sojuszu alianckiego. ​

Zestawienie alianckich sił lądowych (Układu Bezpieczeństwa) wg stanu na 31.I.1952 r.​

USA – 244 dyw. piech., 12 dyw. zmot., 11 dyw. gar., 10 dyw. piech. mor., 4 dyw. spad., 3 dyw. panc., 3 dyw. piech. gór., 1 dyw. dow., razem: 298 dywizji; Wielka Brytania – 176 dyw. piech., 6 dyw. milicji, 4 dyw. panc., 4 dyw. piech. mor., 3 dyw. zmot., 2 dyw. spad., 2 dyw. gar., 1 dyw. dow, razem: 198 dywizji; RFN – 146 dyw. piech., 25 dyw. milicji, 5 dyw. zmot., 5 dyw. piech. mor., 1 dyw. panc., razem: 182 dywizje; Australia – 61 dyw. piech., 6 dyw. gar., 1 dyw. kaw., razem: 68 dywizji; Ukraina – 45 dyw. piech., 9 dyw. boj, razem: 54 dywizje; Kanada – 45 dyw. piech., razem: 45 dywizji; Polska – 34 dyw. piech., 6 dyw. milicji, 1 dyw. zmot., 1 dyw. panc., 1 dyw. zmech., razem: 43 dywizje; Węgry – 19 dyw. piech., 4 dyw. panc., 3 dyw. gar., 1 dyw. kaw., 1 dyw. dow, razem: 28 dywizji; Czechosłowacja – 27 dyw. piech., razem: 27 dywizji; Etiopia – 21 dyw. piech. gór., razem: 21 dywizji; Egipt – 15 dyw. piech., 1 dyw. zmot., 1 dyw. piech. mor., razem: 17 dywizji; Belgia – 16 dyw. piech., razem: 16 dywizji; Nowa Zelandia – 12 dyw. piech., 1 dyw. kaw., razem: 13 dywizji; Litwa – 10 dyw. piech., razem: 10 dywizji; Holandia – 2 dyw. piech., 1 dyw. milicji, razem: 3 dywizje; Sarawak – 1 dyw. piech., 1 dyw. milicji, razem: 2 dywizje; Maroko – 2 dyw. piech., razem: 2 dywizje; Luksemburg – 1 dyw. gar., razem: 1 dywizja; Izrael – 1 dyw. piech., razem: 1 dywizja; Indonezja – 1 dyw. piech., razem: 1 dywizja; Algieria – siły zbrojne w trakcie tworzenia. Łącznie ilość dywizji – 1020 z tego 857 dyw. piech., 48 dyw. milicji, 24 dyw. piech. gór., 23 dyw. gar., 22 dyw. zmot., 20 dyw. piech. mor., 13 dyw. panc., 6 dyw. spad., 3 dyw. dow., 3 dyw. kaw., 1 dyw. zmech.

Inne działania dyplomatyczne – II połowa stycznia​

Do Afganistanu przybywa misja sowiecka i pakistańska, zapewne trwają rozmowy na temat włączenia tego państwa do jednego z sojuszów, Kominternu bądź Paktu Nowej Azji. Oczywiście w dalszym ciągu trwają rozmowy handlowe afgańsko-luksemburskie. Włosi z kolei przekonują Szwajcarów do uczestnictwa w handlowej organizacji alpejskiej jak i z powodzeniem wpływają na rząd Sudanu i Nigerii, licząc na profity natury handlowo-politycznej w tym regionie. Walka dyplomatyczna o wpływy w strategicznym Sudanie trwa także między RPA a Etiopią, wspomaganą przez Indonezję. Rząd sudański próbuje lawirować między stanowiskami poszczególnych doradców zagranicznych. Belgowie i Holendrzy przyjmują misje brytyjskie jak i zacieśniają współpracę w ramach Beneluksu. To samo się dzieje w obrębie Unii Skandynawskiej, organizacji gospodarczej z udziałem Finlandii, Danii, Szwecji i Norwegii. Finlandia przyjmuje u siebie wysłannika Rep. Węgier szukającego pomocy gospodarczej. Nacj. Chiny stają się w tych dniach obiektem ekspansji dyplomatycznej Wielkiej Brytanii, Francji i Japonii, zapewne chodzi o powstrzymanie rządu w Czongkingu co do podjęcia decyzji o wkroczeniu na ziemie Tybetu. Japonia w dalszym ciągu też wysyła swoich przedstawicieli do Syjamu, aby uzgodnić wspólne stanowisko Unii Indochińskiej. Stany Zjednoczone za pośrednictwem swoich doradców wojskowych zaprowadzają nowe porządki w Panamie, na Kubie, w Ekwadorze i Kostaryce. Tym bardziej dziwi wizyta australijskich sztabowców u prezydenta Trumana, być może są to początki tworzenia nowej militarnej organizacji, chroniącej obszar Pacyfiku. Rząd Bidault wysyła emisariusza do Szwecji, aby zorientować się w stanowisku Sztokholmu odnośnie rozszerzenia Paktu Alpejskiego o udział Francji. ZSRR nie zaprzestaje starań związanych ze zgodą Turcji na przemarsz Armii Czerwonej…

Rozmowy dyplomatyczne.​

Umowy dyplomatyczne: Polska w drugiej połowie stycznia ożywia swoje struktury MSZ proponując na bardzo korzystnych warunkach wymianę technologii bądź jej sprzedaż po bardzo preferencyjnych cenach krajom sojuszniczym. 17 stycznia zostaje podpisana umowa z Algierią na mocy której przekazano jej plany dotyczące podstawowej artylerii rakietowej, komputerów elektronicznych, ulepszonego samolotu bezpośredniego wsparcia oraz wczesnej dywizji górskiej i zaawansowanej dywizji piechoty. Druga umowa podpisana dzień później z Egiptem dotyczyła przekazania temu państwu dokumentacji elitarnej dywizji piechoty i doktryny lotniczej zw. inicjatywą weteranów bombowców. Obydwa państwa zapłaciły Polsce surowcami strategicznymi. Dostawami węgla zapłaciła Polsce Etiopia w zamian za plany podstawowej teorii informacji, ulepszonej dywizji zmotoryzowanej, zaawansowanej artylerii polowej, artylerii przeciwpancernej i bombowców strategicznych (20.I.). 24 stycznia Polska przekazała Izraelowi dokumentację poświęconą doktrynom bezpośredniego wsparcia z ziemi, bombowców nurkujących, inicjatywie weteranów bombowców oraz podstawowej dywizji górskiej i zaawansowanym samolotom bezpośredniego wsparcia. Ropą i węglem zapłaciły Luksemburg i Maroko w zamian za otrzymane plany związane z powojenną dywizją piechoty, nowoczesną dywizją piechoty i wczesną dywizją górską (25-26.I.). Rząd RP zakupił od USA za dostawy stali plany dotyczące ulepszonego myśliwca turboodrzutowego. W tym samym dniu tj. 29.I. Polska przekazała Węgrom dokumentację podstawowych półprzewodników i ich zastosowania.

Polsko-algierska umowa wojskowa.​

Front wschodni: II połowa stycznia – na froncie w Polsce i na Rusi Zakarpackiej nadal spokój związany z trudnymi warunkami atmosferycznymi, ale tego samego nie można powiedzieć o odcinku południowym. Tutaj Sowieci przebili się przez jugosłowiańsko-rumuńską obronę co grozi upadkiem jednego z państw Konferencji Bałkańskiej. Stanowisko Bułgarii w tej sprawie może stać się wkrótce kluczowe… 16.I. – nalot aliancki na sowieckie pozycje pod Baranowiczami. 17.I. – ofensywa sowiecka w kierunku na Konstancę, niepokój w Bukareszcie. 19.I. – naloty lotnictwa brytyjskiego na składy amunicji w Białymstoku; Rumuni odnoszą zwycięstwo blokując armie wroga pod Braiłą. 20.I. – do Gdańska docierają kolejne posiłki alianckie, tym razem są to 3 dywizje piechoty, 2 australijskie i 1 brytyjska; Sowieci tego dnia zajmują Konstancę, wybitnie utrudniając dalszą obronę Rumunii i dając przyczynę do wystąpienia przeciw Rumunom - Bułgarii. 21.I. – nalot aliancki na Kowno. 22-25.I. – kilka nalotów bombowych na przedmieścia Wilna. 25.I. – kolejne wzmocnienie na froncie w postaci holenderskiej dywizji milicji gen. Bouteta przybyłej do portu w Gdyni. 26-27.I. – brytyjskie naloty bombowe na Olitę i Rygę. 28., 31.I. – alianckie naloty na strategiczne obiekty w Dyneburgu i pod Jełgawą na Łotwie. 30.I. – Sowieci rozwijają ofensywę lądową w stronę Bacau…

Sytuacja na froncie wschodnim przy końcu stycznia – Rumunia jest na krawędzi załamania militarnego, co stanowić może pokusę dla Bułgarii, chcącej upomnieć się o Dobrudżę. ​

Gorki, bunkier Stalina, 28 stycznia w nocy.

Rozmowa Stalina z Mołotowem.

Stalin: (…)Beria wie tyle co gruziński prostak. Do tej pory nie wiadomo co się stało z tym włoskim ambasadorem z Zurychu, a Stroessner w najlepsze oczernia Związek Radziecki. Przecież kazałem go uciszyć! Mało mają wtyczek w zurychskim więzieniu?

Mołotow: Światowa opinia publiczna póki co nie uwierzyła Wielkiej Brytanii, że jesteśmy tak straszni jak wymalował nas Stroessner. Prawda, że Berlin został zniszczony przez nasze lotnictwo, ale była to odpowiedź za Moskwę i pośrednio Paryż.

Stalin: Moje oczekiwania są wciąż aktualne, podrzucić Stroessnerowi coś zatrutego, aby przestał tak ujadać.

Mołotow: Koba, myślę, że to zagranie bez większego sensu, bo jeśli coś mu się stanie, to pierwszymi podejrzanymi będziemy my, a tak możemy odpierać jego zarzuty i źródła mówiąc, że są sfabrykowane.

Stalin: A jak los ostatniego z tej szajki południowoamerykańskich oszołomów?

Mołotow: Pozostało po nim tylko wspomnienie, a i tak dość mgliste. Camacho nawet po przenosinach z Północy do Kazachstanu nie dawał rady klimatowi. Doszło do zwyczajnej selekcji naturalnej.

Stalin: Chociaż tyle, że trzech z czterech otrzymało od nas solidną nauczkę za zdradę ZSRR. Ale ja i tak nie mogę przeboleć, że ten Paragwajczyk wciąż żyje i ma się dobrze.

Mołotow: Nie przesadzaj, z Trockim było tak samo. Ujadał jeszcze bardziej niż Stroessner i był groźniejszy ze sto razy, zważywszy, że był wolny, nie oskarżony. A i tak dopiąłeś swego, tak samo będzie w tym przypadku. Potrzeba tylko czasu.

Stalin: Wydał większość naszych planów, tajemnic, Szwajcarzy otoczą go taką opieką, że dotarcie do niego i jego sprzątnięcie zajmie nam wieki całe.

Mołotow: I wśród Szwajcarów mamy członków partii komunistycznej. Nie wszyscy są reprezentantami upadającego kapitalizmu. Chociaż na pewno nic za darmo nie zrobią, zważywszy na sytuację jaka staje się ich udziałem w tym państwie.

Stalin: Jeśli znajdzie się chętny, to wynagrodź mu to złotem, nie będę oszczędzał na ochotnikach rewolucji. A Beria zajmie się resztą, póki jeszcze jest zdolny pracować na tak wysokim tempie przez tak długo (…)

Wielka Brytania chciała wykorzystać fakt poznania już rewelacji Alfredo Stroessnera z procesu w Zurychu przez wielu mieszkańców Starego Kontynentu i rozpoczęła falę nagonki antysowieckiej w Europie, ale nie znalazło to szerszego odzewu wśród państw neutralnych. Bardziej pamiętany jest los Paryża i Moskwy, dwóch zniszczonych miast przez lotnictwo brytyjsko-amerykańskie. Ta sytuacja oznacza, że społeczeństwo europejskie nader wszystko pragnie tylko pokoju…

Fiasko brytyjskiej akcji propagandowej.​

 

POLSKA AAR

1-15 lutego 1952

odcinek 344

The spider web
(Pajęcza sieć)​

Świat/Kraj​

Rząd Georgesa Bidault we Francji, który tak przekonywująco się przyczynił do obalenia dyktatury generalissimusa Giraud utracił poparcie społeczne w kraju. Zaważyła na tym głównie jedna decyzja, która wg Francuzów sprawiała, iż kraj ten znowu zaczął być kojarzony z możliwością zadania aliantom poważnych kłopotów czyli de facto byciem wojowniczym i antydemokratycznym. Chodzi oczywiście o akcesję Francji do Paktu Alpejskiego i stworzenie silnego sojuszu, mogącego zagrozić pozycji Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, RFN czy Polsce w Europie. Masowe demonstracje przeciwników wstąpienia Francji do Paktu organizowane w większych miastach tego kraju jak i rezygnacja prezydenta Alberta Lebrun powodują, iż dochodzi do przedterminowych wyborów prezydenckich i parlamentarnych w dniu 3 lutego. Zwycięzcą okazuje się lewica, która wprowadza na stanowisko prezydenta Vincenta Auriola i wprowadza rząd Edgara Faure. Nowy rząd Republiki Francuskiej stoi przed trudnym zadaniem wyprowadzenia Francji z Paktu Alpejskiego, ale czy to realne?

Wybory we Francji i zwycięstwo socjaldemokracji.


Nowy skład rządu Republiki Francuskiej.​

Alfredo Stroessner, ostatni żyjący przywódca GPMG zakończył już składanie swoich „rewelacji” pomieszanych z prawdziwymi faktami przed zurychskim sądem, a wyrok w jego sprawie zostanie ogłoszony zapewne za trzy miesiące. Przebijają się głosy potępienia jego postawy szczególnie po upadku tej organizacji jak i oczywiście za konszachty ze Stalinem, które nie wyszły na dobre jemu samemu i jego współpracownikom. Prasa szwajcarska uważa, że za przekazane informacje Stroessner może otrzymać 20 lat więzienia oraz dożywotnią ochronę ze strony rządu. Prasa światowa domaga się wyroku dożywocia wraz z przydzieloną ochroną. Nie ustają też poszukiwania zaginionego ambasadora Włoch w Zurychu, Vittorio Vespaziano. Mimo, że Stroessner nie wspomniał słowem o jego osobie, to zniknięcie ambasadora uważa się ze wszech miar bardzo podejrzane i zaczyna być kojarzone z osobą tego paragwajskiego polityka. Republika Włoska złożyła oficjalną skargę na opieszałość szwajcarskich służb specjalnych, które nie zrobiły nic nadzwyczajnego aby odnaleźć Vespaziano. Są jednak pewne poszlaki, które mogą świadczyć o jego nagłej ucieczce, świadczą o tym porozrzucane dokumenty w jego gabinecie. Taki widok zastali jego współpracownicy tego feralnego dnia.

Liechtenstein, okolice Vaduz, 10 lutego.

Zaginiony ambasador Włoch, Vittorio Vespaziano w rozmowie z tajemniczą osobą.

Vespaziano: (…) z tego co czytam, co wiem wynika, że Szwajcaria nie ma zamiaru wydawać Stroessnera, czy ta decyzja na pewno się nie zmieni?

X: Moi informatorzy uważają, że Stroessner zgodnie z tym czego oczekuje prasa światowa, a także jakie istnieją naciski mocarstw alianckich na Szwajcarię otrzyma wyrok dożywotniego więzienia, ale Pan nie ma się czego obawiać. Póki co nie wyjawił jeszcze pańskiego nazwiska, chociaż w Zurychu coraz częściej się mówi o tym, że wasze zniknięcie mogło choć nie musiało być z tą sprawą związane.

Vespaziano: Jeśli otrzymuje się informację, że za pół godziny odwiedzą Pana agenci NKWD to naturalnie trzeba być szybkim i uciekać, gdzie się da. Vaduz to spokojna okolica, aby się zaszyć i poczekać na rozwój zdarzeń. Myślę, że minie więcej czasu i wszystko ucichnie, a wtedy ja będę mógł spokojnie wyjechać do Oslo, tam gdzie czeka mój człowiek.

X: Beria uruchomił wszystko co miał w Szwajcarii, by Pana odnaleźć, szukają też w Italii. Stalinowi już przestało zależeć na osobistym przesłuchaniu danego delikwenta co miało miejsce przy tych sobowtórach. Teraz pragnie już tylko jednego, zlikwidować fizycznie jak najprędzej. To nic, że Stroessner go zdyskredytował i ośmieszył w oczach Zachodu, by ratować własną skórę. Stalin chce przy pomocy Berii rozwiązać ten problem ostatecznie, dlatego też Stroessner będzie miał pokaźną ochronę.

Vespaziano: Ten Gruzin jest istotnie zawzięty i nachalny i w żadne dysputy nie warto z nim wchodzić. Zawsze i tak zrobi po swojemu i jego będzie na wierzchu. Współczuje aliantom, że muszą z nim walczyć, a na wiosnę może być różnie, dlatego też ja zamierzam niedługo opuścić to miejsce. Za bardzo mi tu pachnie wojną, w której moja rodzima Italia może wziąść udział.

X: To co powiem teraz jest najgłębszą tajemnicą. Stalina w rozpoczęciu wojny z aliantami dlatego wsparła generalicja, gdyż obawiała się nowych czystek zapowiadanych przez niego na przełomie 1950/1951 roku. Co więcej, zagrożeni generałowie wspierany przez powiedzmy sobie ludzi z najwyższego szczebla w tym i mnie opracowali plan obalenia Stalina i próby zawarcia pokoju z aliantami za cenę zatrzymania Ukrainy i krajów nadbałtyckich. Teraz jest idealna pora na to, by to zrealizować. Front w uśpieniu, alianci się zbroją, a na wiosnę nic nie zatrzyma nawały ZSRR. A nawet jeśli alianci zatrzymają front na Wiśle, to czy będą ryzykować powtórki z lat 1914-1918 na froncie zachodnim? Hekatomby ofiar i bezsensownych ataków? Niestety generalicja jest zastraszona wszechwładnym Berią i cynicznym Mołotowem a do tego Stalin rozdaje generałom i marszałkom nowe zaszczyty i przywileje, więc rośnie gronie pochlebców, a ubywa „reformatorów”. Liczę na Pańską pomoc w przypadku, gdyby pucz w ZSRR był przygotowany niechlujnie, choć myślę, że jeszcze długo do niego nie dojdzie.

Vespaziano: Oczywiście, myślę, że wrota Oslo są dla Pana otwarte, nawet jeśli poczuje Pan ochotę wydobycia się z ZSRR bez koniecznego przymusu. Zapraszam na razie na narty (…)

Inne działania dyplomatyczne – I połowa lutego​

Do Czongkingu przybywa w pierwszym tygodniu lutego misja francuskich wojskowych, chcących przedstawić rządowi nacjonalistów najnowsze techniki wojskowe w zamian za profity finansowe. Afganistan w dalszym ciągu jest terenem rywalizacji Hiszpanii, Luksemburga i ZSRR, choć dwa pierwsze państwa interesują tylko interesy handlowe. Zupełnie inna sytuacja panuje w Sudanie, który stał się wręcz przedmiotem w rozgrywce międzynarodowej. Dyplomaci z Włoch, stali już bywalcy, a także Gwatemalczycy, Ukraińcy, Etiopczycy, Ekwadorczycy, Indonezyjczycy, Niemcy a nawet Austriacy starają się zdobyć wpływy w tym kraju. Udaje się to Austrii, która umieszcza w tym kraju misję wojskową. Kraje Beneluksu utrzymują zacieśnione kontakty z Wielką Brytanią, która nie dopuszcza myśli o opuszczeniu sojuszu alianckiego przez te państwa. Szwajcaria z kolei nie poddaje się Włochom w naciskach na przystąpienie do Paktu Alpejskiego. W Federacji Mali zaobserwowano podobnie jak w Sudanie nasilenie starań dyplomatycznych Portugalii, Albanii bądź USA. Stany Zjednoczone traktują obecnie takie kraje jak Kuba, Ekwador, Kostaryka czy Panama jako swój prywatny folwark, służący im do zaspokojania swoich interesów. Państwa skandynawskie stają się powoli terenem rywalizacji Bułgarii, Rumunii czy Włoch liczących na nowe umowy handlowe z racji nadchodzących wyzwań politycznych. O wpływy w Turcji walczą ze sobą sowieccy i francuscy dyplomaci, ci ostatni odwiedzają też Irak. W USA dochodzi do wizyt kanadyjskich i brytyjskich wojskowych liczących na poszerzenie współpracy w dziedzinie militariów. Włochy po praktycznym „przejęciu” Sudanu szukają nowej ofiary do swoich knowań w postaci Nigerii i jej niestabilnym rządzie. Podobnie zresztą jak Francja, która pragnie wyrwać z włoskich objęć – Austrię proponując jej pójście inną drogą. To samo dzieje się w Szwajcarii. We Włoszech dochodzi też do wizyty czechosłowackich polityków, ale nie odbija się ona szerokim echem. Japonia z Birmą notorycznie usiłują wpłynąć na rząd Tajlandii (Syjamu), który po ostatnim wydarzeniu na Dalekim Wschodzie nie wykazuje należytej uwagi…

Najważniejsze sukcesy dyplomatyczne. ​

Umowy dyplomatyczne: Polska ponownie wykorzystuje zimę na froncie wschodnim, aby zawrzeć wiele interesujących umów handlowych. 2 lutego dochodzi do podpisania kolejnego porozumienia z Algierią, na mocy którego w zamian za ropę kraj ten otrzyma plany doktryn lotniczych (bezpośredniego wsparcia z ziemi, bombowców nurkujących, inicjatywy weteranów bombowców) jak i dokumentacji związanej z budową stanowisk rakietowych i ulepszoną dywizją zmotoryzowaną. 4 lutego Polska podpisuje z Etiopią umowę o dostarczeniu planów doktryny rozpoznania walką w zamian za transport materiałów rzadkich do Polsko-Brytyjskiego Somalilandu. Trzy dni później Polska zaoferuje Izraelowi plany formowania elitarnej dywizji piechoty za dostawy stali. 12 lutego w Waszyngtonie Polska oferuje Stanom Zjednoczonym surowce strategiczne jak m.in. ropa w zamian za plany dotyczące turboodrzutowych myśliwców i bombowców, umowa zostaje zrealizowana.

Atrakcyjna umowa z USA podpisana.​

13 lutego dochodzi do potężnego kryzysu w Azji Centralnej. Rząd Tybetu odmawiając po raz wtóry chińskim żądaniom terytorialnym naraża się na najazd nacjonalistów. Nie dochodzi do niego jednak, gdyż Dem. Rep. Chin i Korea będąca z nią w sojuszu przekraczają granicę enklawy nacjonalistów w Kunmingu i okolicach Czongkingu oraz w Turkiestanie. Rozpoczyna się prawdopodobnie decydująca wojna o jedność Chin…

Dem. Rep. Chin nie wytrzymała napięcia międzynarodowego…​

Front wschodni: I połowa lutego – wciąż jeszcze dominuje zimowy krajobraz, zatem o rozpoczęciu walk na froncie nie ma mowy. Alianci raz za razem przysyłają posiłki, a i lotnictwo brytyjskie coraz częściej nęka wroga za linią frontu. 2.II. – nalot brytyjskich bombowców na Czernihów. 4.II. – alianckie lotnictwo atakuje tego dnia Sowietów pod Kurskiem; amerykańska dywizja piechoty gen. Percivala desantuje się pod Gdańskiem. 5.II. – kolejne korpusy piechoty docierają na Polskie Pomorze (gen. Milburn, gen. MacDonald, gen. Wainwright). 7., 9.II. – naloty alianckiego lotnictwa na Biełgorod. 12.II. – pod Gdynię dociera brytyjska dyw. pancerna pod dowództwem gen. Hobarta; na Morzu Czarnym sowieckie lotnictwo wyparło rumuńskie eskadry bombowe; Brytyjczycy bombardują tego dnia Witebsk. 13.II. – sowiecka ofensywa w stronę Bacau i węgierskiego Siedmiogrodu. 13., 14.II. – powtarzające się naloty lotnictwa brytyjskiego na Smoleńsk i Mohylew. 15.II. – do Gdańska dociera australijski korpus piechoty gen. Varleya.

Sytuacja na froncie wschodnim w połowie lutego – Sowieci aktywni tylko na odcinku południowym, w centrum i na północy bez żadnych poważniejszych zmian, dominują naloty lotnicze.​

Kronika wojny morskiej​

1.II. – rumuńska flota wojenna po zdobyciu Konstancy przez Sowietów z konieczności pozostała na Morzu Czarnym wytrwale się broniąc wobec nieprzyjacielskich bombardowań, a nawet śmiało atakując wroga. Jedno ze starć odbywa się na Morzu Azowskim, gdzie niszczyciel „Marasti” zdołał storpedować sowieckiego lekkiego krążownika „Pamiat Merkurija”.

4.II. – rumuńskie niszczyciele zmusiły do odwrotu sowieckie okręty podwodne u wybrzeży Krymu.​

Straty flot z okresu 7.IV.1950-15.II.1952​

Argentyna – 4 pancerniki, 4 ciężkie krążowniki, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 7 transportowców;
Chile – 1 pancernik, 1 ciężki krążownik, 2 lekkie krążowniki, 78 niszczycieli, 2 okręty podwodne;
Peru – 2 ciężkie krążowniki, 1 niszczyciel, 1 okręt podwodny;
Wenezuela – 88 niszczycieli, 1 transportowiec;
Meksyk – 64 niszczyciele, 2 transportowce;
Dominikana – 21 niszczycieli, 2 transportowce;
Nikaragua – 18 niszczycieli, 2 transportowce;
Salwador – 13 niszczycieli, 3 transportowce;
Haiti – 13 niszczycieli, 1 transportowiec;
Brazylia – 3 niszczyciele, 6 transportowców;
Panama – 2 niszczyciele;
Kolumbia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota GPMG straciła 5 pancerników, 7 ciężkich krążowników, 2 lekkie krążowniki, 335 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 24 transportowce (łącznie 377 jednostek).​

RFN – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 3 lekkie krążowniki, 2 niszczyciele, 3 okręty podwodne;
Wielka Brytania – 6 lekkich krążowników, 33 niszczyciele, 1 okręt podwodny, 17 transportowców;
USA – 4 lekkie krążowniki, 18 niszczycieli, 32 transportowce;
Holandia – 7 niszczycieli;
Australia – 1 niszczyciel.

Łącznie flota OPD straciła 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 13 lekkich krążowników, 61 niszczycieli, 4 okręty podwodne i 49 transportowców (łącznie 129 jednostek).​

Francja – 1 lotniskowiec, 1 pancernik, 5 ciężkich krążowników, 4 lekkie krążowniki, 13 niszczycieli, 9 okrętów podwodnych, 6 transportowców (łącznie 39 jednostek).

ZSRR – 1 lekki krążownik, 7 okrętów podwodnych, 5 transportowców (łącznie 13 jednostek).

Włochy – 10 niszczycieli, 1 transportowiec (łącznie 11 jednostek).

 

POLSKA AAR

16-29 lutego 1952

odcinek 345

The limitation of actions
(Ograniczenie działań)​

Świat/Kraj​

17 lutego 1952 r. umiera wieloletni prezydent Czechosłowacji, Eduard Benesz. Jego śmierć w tym trudnym dla państwa czechosłowackiego okresie historii jest swoistego rodzaju wyzwaniem czy jego następcy poradzą sobie z zatrzymaniem sowieckiej ekspansji w Europie Środkowo-Wschodniej i utrzymaniem poziomu gospodarczego na niezmienionym poziomie. Benesza na stanowisku prezydenta zastępuje wybrany głosami parlamentu prof. Emil Hacha, funkcję min. spr. zagr. obejmuje zaś Kamil Krofta. Równie wielkie zmiany dokonują się na Węgrzech, gdzie w obliczu nadciągającej Armii Czerwonej mogącej wkroczyć na teren Węgier z terytorium Rumunii dokonuje się przewrót wojskowy. Autorytarne rządy Zoltana Tildy’ego zostają obalone przez pucz pod wodzą emerytowanego adm. Miklosa Horthy de Nagybanya, który po raz wtóry jak w 1920 r. zostaje jedynym mężem opatrznościowym Węgier. Premierem zostaje Gyula Gombos hr. de Jakfa. Tildy zostaje osadzony w areszcie domowym. Tak poważne zmiany w dwóch państwach alianckich mogą zaważyć na ich dalszej postawie względem prowadzonej wojny, choć powszechnie uważa się, że zmiana ta powinna bardziej zmobilizować czechosłowackie i węgierskie społeczeństwo.

Rząd Czechosłowacji po odejściu Benesza.


24.II.1952 – przejęcie władzy przez Horthy’ego na Węgrzech.​

26 lutego dochodzi także do zmiany premiera w Republice Hiszpanii, prowadzącej wraz z Portugalią wojnę przeciwko ZSRR. Dotychczasowy prezes Rady Ministrów, Manuel Portela Valladares ustępuje ze stanowiska z powodów zdrowotnych, a zastępuje go aktualny wicepremier, Juan Negrin Lopez. Pakt Iberyjski rozwija dzięki wojnie swoje siły zbrojne, co może mieć przełożenie w przygotowaniu się do obrony okręgu Bordeaux zagarniętego na mocy podpisanego układu pokojowego z Francją, choć tak naprawdę to państwo nigdy nie wyrzekło się praw do tych ziem.

Nowy rząd Republiki Hiszpanii z 26.II.1952.​

Organizacja Paktu Demokratycznego stoi obecnie przed dwoma problemami natury politycznej. Z jednej strony ma do czynienia z niedemokratycznym przejęciem władzy na Węgrzech, a z drugiej z toczącą się na Dalekim Wschodzie kolejną wojną domową w Chinach. Iuliu Maniu postanawia działać bardziej pragmatycznie od swojego poprzednika Edena i stara się porozumieć z nowym rządem Węgier jak i zrozumieć racje Dem. Rep. Chin, która zaatakowała nacjonalistyczny Czongking. Nawiasem mówiąc było to do przewidzenia, zważywszy jak bardzo potrzebne są na froncie wschodnim węgierskie dywizje i jak nieocenione może być wsparcie Dem. Rep. Chin w walce z Mongolią czy Turkiestańską Republiką Ludową w przyszłości. Oba kraje są i może pod bacznym okiem OPD, ale generalnie rzecz biorąc nawet aneksja Nacj. Chin przez demokratów nie spowoduje żadnych sankcji. OPD już od dłuższego czasu nie wiedziała jak poradzić sobie z istnieniem dwóch państw chińskich, więc sytuacja w której decyduje siła oręża jest jej zdecydowanie na rękę, choć oczywiście głośno się o tym nie mówi.

Reakcja krajów ościennych a wraz z nimi sojuszy militarnych na wojnę w Chinach jest różnorodna. Negatywne stanowisko odnośnie postępowania Dem. Rep. Chin wykazuje Japonia, a wraz z nią Unia Indochińska grupująca Birmę, Syjam (Tajlandię), Laos, Wietnam i Malezję. Sojusz ten w ostrych słowach potępił postawę rządu z Guangzhou w specjalnym memorandum wydanym w Hanoi w dniu 18 lutego. Unia Indochińska zastanawia się nad wprowadzeniem sankcji gospodarczych wobec Dem. Rep. Chin, inna forma sankcji z posunięciem się do militarnej interwencji jest bardzo ryzykownym przedsięwzięciem. Głównie z powodu stanowiska Paktu Nowej Azji (Tybet, Pakistan, Nepal, Bhutan), który poparł demokratów z Guangzhou w ich wojnie z nacjonalistami. W ten sposób bowiem ratują oni „skórę” Tybetowi, mogącemu zdrowo oberwać od nacjonalistów w obliczu wybuchu konfliktu. Pakt Nowej Azji otrzymuje jednakże ostrzeżenie ze strony Ligi Azji Centralnej czyli sojuszu Indii i Iranu, któremu nie podoba się możliwość włączenia się Tybetu bądź Pakistanu do wojny przeciw Nacj. Chinom. W równie ostrych słowach wypowiadają się Indie w stosunku do działań Unii Indochińskiej i Japonii, uważają, że nie będą mogli zachować neutralności jeśli Japonia i jej sojusz wystąpią przeciw Dem. Rep. Chin. Gdyby zatem założyć równoczesne istnienie działań wojennych w Chinach, a także wojny pozostałych trzech paktów wojskowych między sobą mamy do czynienia z wielką katastrofą dla demokracji w Azji, która jak nic wyzwoliła by dążenia do utworzenia niejednej autorytarnej dyktatury. A jej skutki mogłyby być opłakane. Tymczasem na wojnie w Chinach pierwsze duże zwycięstwo należy do wojsk Nacj. Chin, które rozbijają opór demokratów pod Ya’an (16.II.). Demokraci jednak zajmują miasto Kunming (24.II.), jedną z enklaw nacjonalistów w Chinach.

Sytuacja na froncie wojny domowej w Chinach.​

Inne działania dyplomatyczne – II połowa lutego​

Sudan staje się areną dyplomatycznych zmagań wielu państw, zapewne jego położenie sprawia, że kontrola nad nim może być poczytana za osiągnięcie sporego prestiżu międzynarodowego. Kraje takie jak Włochy, RPA, Dem. Rep. Chin czy nawet Albania, Laos czy Wietnam próbują przekształcić ten kraj wg swojej modły. Ich działania koncentrują się jednakże na misjach wojskowych, a że ryzyko wojny domowej w Sudanie jest bardzo wysokie przeto ten kraj jeszcze długo będzie przedmiotem w rozgrywce międzynarodowej. Podobne rzeczy dzieją się w Federacji Mali, choć na mniejszą skalę i tu głównym decydentem pozostaje jedno z państw Paktu Iberyjskiego – Portugalia, z powodzeniem realizująca daną opcję. Włochy nadal starają się wymusić na Szwajcarii jej zgodę na dołączenie do Paktu Alpejskiego, a Francja rozwija swoje wpływy na Bliskim Wschodzie, wysyłając dyplomatów do Iraku. Stany Zjednoczone sukcesem kończą wizyty swoich generałów w Panamie czy Ekwadorze.

Najważniejsze sukcesy dyplomatyczne.


Włochom nie udało się wywołać światowych sankcji wobec ZSRR wg ostatnich rewelacji Stroessnera. Kraje neutralne są bardzo niepewne co do działań wojennych na froncie wschodnim, gdy nadejdzie już wiosna, stąd też ich bardzo zachowawcze postawy.​

Front wschodni: II połowa lutego – działania wojenne na froncie koncentrują się głównie na południu, na Morzu Czarnym i nawet dochodzi do pewnego incydentu dyplomatycznego związanego z ekspansywnością ZSRR. Amerykanie doprowadzają do otwarcia nowego frontu w walce z Sowietami. 16.II. – sowieckie lotnictwo myśliwskie atakuje kanadyjskie bombowce nad wodami terytorialnymi Turcji, a konkretnie na Morzu Marmara. Wywołuje to oczywiście protesty dyplomatyczne rządu z Ankary i czasowe zawieszenie działalności ambasady ZSRR. 17.II. – do portu w Gdyni przybywa belgijska dywizja piechoty gen. Baskina; tego sameg dnia brytyjskie bombowce atakują sowieckie pozycje pod Homlem. 19.II. – Kalinin k/Moskwy obiektem bombardowania alianckiego. 20.II. – Jugosłowianie zatrzymują impet sowieckiego natarcia pod Bacau, ale kontratak komunistów pozbawia ich smaku zwycięstwa. 21-22.II. – zacięte boje o Bacau. 22.II. – do Gdańska przybywają kolejne posiłki alianckie, tym razem są to amerykańskie i brytyjskie dywizje piechoty gen. Mancinelliego i Balerno. 23.II. – sowieckie lotnictwo nadal groźne na Morzu Czarnym, zwycięża w starciu powietrznym z Brytyjczykami. 24.II. – desant 10 amerykańskich dywizji piechoty pod dowództwem gen. Eisenhowera pod Ochockiem, alianci zajmują też Czumikan i Nikołajewsk nad Amurem – nowy front wojny z Sowietami otwarty. 25.II. – Kalinin ponownie bombardowany przez aliantów. 28.II. – jugosłowiańskie i rumuńskie dywizje piechoty radzą sobie w bojach z Sowietami pod Bacau – zima opóźnia prowadzenie działań bojowych; brytyjska dywizja piechoty gen. Reada pojawia się w Gdańsku.

Desant US Army na Dalekim Wschodzie powinien trochę odciążyć front wschodni….


Incydent dyplomatyczny między Turcją a ZSRR może, choć nie musi mieć dalekosiężnych skutków…​

19 lutego zmodernizowano polskie lotnictwo myśliwskie zastępując przestarzałe maszyny ulepszonymi rakietowymi myśliwcami przechwytującymi typu PZL-300 B. Niestety siły myśliwskie Polski są nadal niewystarczające, aby zapewnić ochronę nieba przed działaniem sowieckiego lotnictwa.

Zmodernizowany dywizjon myśliwski.​

Wrocław, Tymczasowa Siedziba Prezydenta RP, 28 lutego;

Prezydent Raczkiewicz w rozmowie z kanclerzem RFN, Blucherem.

Blucher: (…) węgierski zamach stanu może pójść w stronę opuszczenia przez ten kraj sojuszu alianckiego i tym samym podpisaniem separatystycznego pokoju z ZSRR. Węgrzy mają za dużo do stracenia, aby ryzykować kolejną okupację, a przypominam w czasach III wojny światowej przez ich kraj dwukrotnie przechodził front.

Raczkiewicz: Tylko, że Horthy jest antykomunistą i co do tego nie ma wątpliwości. Zresztą jaką alternatywę mają Węgry w obliczu bezpośredniego sąsiedztwa z sowiecką strefą wpływów lub po prostu ZSRR. Ich neutralność jest nie do utrzymania, jeśli o tym marzą, ich los jest łudząco podobny do losów Polski w tym momencie. Każdy wybór jest trudny.

Blucher: Węgierskie dywizje zabrane z frontu wschodniego otworzą Sowietom drogę na Czechosłowację, a stamtąd szerokim strumieniem mogą zawitać np. do Krakowa czy po prostu na Śląsk. Myślę, że trzeba usilnie „pracować” nad Horthym, aby jego estyma jaką dażą go Węgrzy poszła w dobrym kierunku.

Raczkiewicz: Jestem przekonany, że polsko-węgierska przyjaźń nie będzie wystawiona na taką próbę wierności, o jakiej Pan mówi. Trzeba być optymistą, ale i zachować trzeźwy realizm. Można polegać na wiarygodności Węgier w każdym momencie.

Blucher: Nie niepokoi Pana możliwość ponownego uderzenia Paktu Alpejskiego na Czechosłowację i Niemcy?, a przypominam, że gros naszych sił znajduje się na Wschodzie.

Raczkiewicz: Nowy rząd francuski pragnie wycofania się z tego paktu, mogącego stać się utrapieniem nie tylko dla nas, ale także dla Hiszpanów w szczególności. Socjaldemokracja francuska opowiada się przecież przeciwko zbrojeniom.

Blucher: Nie przeszkadza im to w realizacji nacisku na Szwajcarię, co uważam za podłość, bo w przypadku włączenia tego kraju do struktur paktu będziemy zupełnie bezbronni.

Raczkiewicz: Rozumiem sytuację RFN, jednak myślę, że Szwajcarzy przemogą i te przeciwności losu odnośnie prób zmuszenia ich do porzucenia wieczystej neutralności.

Blucher: Doprawdy dziwię się reakcji Maniu, że nie reaguje na prowokacje Paktu Alpejskiego odnośnie Szwajcarii, jako szef OPD powinien chronić kraje zrzeszone w organizacji, inaczej nasze szeregi opuści jeszcze więcej państw.

Raczkiewicz: Kryzys chiński to obecnie gros kłopotów OPD i póki co nie należy się spodziewać reakcji Maniu, choć istotnie „utrata” Szwajcarii byłaby dotkliwa dla naszego bezpieczeństwa (…)