Sen Emira - AAR muzułmański

Witam. Dzisiaj mały zwrot akcji
**********************************

FATALNA DECYZJA​

(17 X - 24 XI 528 tj. 1150)​

Sytuacja rozwijała się po myśli Alima. Po zdobyciu Konstantynopola dobicie konającego Bizancjum wydawało się tylko formalnością. Były to jednak pozory.
Z początku nic nie zwiastowało kłopotów. 18 października upadła Smyrna. Tamtejsze wojska udały się podobnie jak główne siły kalifa wspomóc oblężenie Abydos.

​

Wkrótce też okazało się ku powszechnej euforii, że podczas walk o Konstantynopol zginął cesarz bizantyjski! Początkowo sądzono, iż ten zdołał uciec z oblężonego miasta, jednak podczas uprzątania ciał i gruzów odnaleziono wśród zabitych Imperatora. Z miasta udało się jednakże zbiec jego dziesięcioletniemu bratankowi - Antemiosowi. Pozostawało tajemnicą gdzie słudzy cesarscy ukryli młodego następce tronu.

​

Pod koniec miesiąca zaczęły się trudności. Wojna trwała już od dobrych kilku lat. Zaczynało powoli brakować zapasów, a zapał wojenny ghazich - bojowników dżihadu powoli się wyczerpywał. Tymczasem Cesarstwo ciągle dysponowało kilkoma wiernymi armiami o łącznej sile dziesięciu tysięcy mężów. W dodatku wyciągnęli oni wnioski z dotychczasowych porażek, zreorganizowali swoje siły i przystąpili do kontrataku.
Jeszcze przed końcem października uderzyli na Dorylajon i Smyrnę, rozbijając znajdujące się tam regimenty syryjskie. Sam religijny zapał przestawał już wystarczać.

​

Muzułmanie zostali odepchnięci spod Dorylajonu, a Bizantyjczycy przystąpili do oblężenia Smyrny. Na domiar złego oddziały ghazich zostały zgniecione przez główne siły bizantyjskie pod Nikomedią. Cesarstwo zdołało odeprzeć dżihad spod murów miast i zamków centralnej Anatolii i umocnić swe pozycje.

​

Tymczasem pod Abydos zwiadowcy donieśli kalifowi o luce w potężnym systemie obronnym Abydos. Dotychczas próby zdobycia miasta skupiały się głównie na jego południowej stronie, gdzie podejście było łagodne, ale i mury potężniejsze. Zdaniem zwiadowców należało uderzyć od północy, gdzie stromy lesisty stok podchodził w pobliże dosyć niskich murów. Twierdzili oni, iż Bizantyjczycy dufni w ochronę, jaką stanowi zbocze rozstawili tam tylko niewielkie siły, większość z nich skupiając na południu. Kalif po długim namyśle postanowił pójść za namową zwiadu.

​

Pod osłoną nocy wojownicy zakradli się w pobliże murów i przystąpili do szturmu. Nie był to jednak bezmyślny szturm. Nie darmo w końcu zwano Alima Zdobywcę również Roztropnym. Podczas gdy dowodzone przez niego siły szturmowały od północy, druga grupa miała wiązać obrońców na południu.
Bizantyjczycy byli jednak na to przygotowani, a cała sprawa okazała się podstępem. Celowo pozorowali oni słabość tego odcinka umocnień by sprowokować atak. Na południu pozostawili wystarczająco duże siły by skutecznie bronić się na wysokich murach. Na północy zaś zgromadzili większość wojsk, które teraz zasypały z murów deszczem strzał, bełtów, kamieni, smoły i wrzątku armię Alima. Wielu muzułmanów wpadło również w wykopane u stóp murów wilcze doły.
Kalifowi udało się ostatecznie przeprowadzić odwrót i ocalić część wojsk, jednak straty były ogromne i wynosiły niemal 5 000 wojowników. Co gorsza jednak podczas kierowania odwrotem, sam kalif został ugodzony w pierś zabłąkaną strzałą. Gdy tylko ją sobie wyszarpnął, krew chlusnęła wściekle, a kalif zdał sobie sprawę, iż został trafiony w serce. Była to ostatnia rzecz, jaką zdążył pomyśleć. Potem zapadła ciemność...

Twierdza Abydos, która okazała się zgubą Alima Zdobywcy


Rozwój terytorialny Kalifatu Yousifidów do śmierci Alima Zdobywcy w 1150 roku​

W całym kraju wydarzenie to wywołało istne trzęsienie ziemii. Jeszcze wczoraj wielki kalif toczył zwycięską wojnę z niewiernymi, dążąc do restauracji powszechnego Kalifatu. Dziś Alim Zdobywca nie żył, a na czele kraju miał stanąć jego pierworodny syn - Tayyib.

​

Tayyib Yousif miał 40 lat i był najstarszym z kilkunaściorga dzieci Alima - jednym z trzech które przeżyły okres niemowlęcy. Nie był typem wojownika i charyzmatycznego przywódcy, jak jego przodkowie. Uchodził za człowieka skromnego i raczej tchórzliwego - nienajlepszy materiał na przywódcę religijnego.
Opinię tę prezentowało wielu spośród jego nowych wasali. Wstępowanie na tron nowego władcy zawsze jest newralgicznym momentem dla królestwa. Tym razem sytuacja była jeszcze trudniejsza. Kraj znajdował się w stanie wojny. I to wojny świętej, która wydając się już wygrana, nagle zaczęła przybierać niekorzystny obrót.
Wielu szejków i emirów sądziło, iż Tayyib nie będzie w stanie podołać swemu zadaniu. Możnowładcy greccy i anatolijscy obawiali się, iż kalif nie będzie w stanie ich obronić przed kontratakiem Bizancjum. Zastanawiali się czy może nie lepiej byłoby nie być częścią Kalifatu, gdy Bizantyjczycy przyjda odebrać swoją ziemię. Emirowie włoscy obawiali się z kolei działań ze strony Cesarstwa Rzymskiego. Władcy afrykańscy byli sceptycznie usposobieni do Tayyba, sądząc iż idea powszechnego Kalifatu umarła wraz z Alimem Zdobywcą. Również wielu możnych palestyńskich i arabskich obawiało się agresji sąsiadów i spoglądało nieśmiało w stronę Emiratu Medyny. W tej sytuacji wytworzyło się swego rodzaju stronnictwo w opozycji do Tayyiba, na czele którego stanęła Tarifa Qasim - Emir Romanii i druga żona Alima.

​

Tarifa pochodziła z arystokratycznej rodziny iberyjskiej. Gdy została żoną Kalifa, była już wdową i przybyła na dwór damasceński wraz z czwórka swoich dzieci - trójką synów i córką. W późniejszym czasie powiła kalifowi córkę, sama zaś otrzymała tytuł Emira Romanii i znaczne ziemie w północnej Italii, które rozdzieliła między siebie i swoich synów. Teraz zaś wystąpiła przeciwko kalifowi, twierdząc iż ten nie będzie w stanie utrzymać obronności państwa zaś jej ziemie będą bezpośrednio zagrożone najazdami Cesarstwa. W rzeczywistości chodziło jej jednak o ugranie jak najwięcej dla swoich synów, których widziała w roli znacznie wyższej niż zwykłych szejków. W osłabieniu czy nawet rozpadzie Kalifatu widziała szansę na uzyskanie niezależności i objęcie władzą znacznych terenów w Italii.

Tarifa Qasim w otoczeniu dwórek​

Skutkiem jej intryg było zawiązanie się w niedługim czasie dwóch stronnictw. Grupa przeciwników Tayyiba nazwana została od jej imienia Tarifidami. Z kolei stronnicy kalifa określali się mianem Tayyibitów.

Mapa ukazująca poparcie dla Kalifa w poszczególnych rejonach kraju​

Tymczasem Tayyib rozpoczął działania mające mu zjednać swoich wasali. Przede wszystkim musiał pokazać, iż jest w stanie doprowadzić wojnę z Bizancjum do jako-tako sensownego rozstrzygnięcia. Wiedział, że dowódcy bizantyjscy wyczuli słabość przeciwnika i nie będą teraz skorzy do pidpisania rozejmu. Trzeba ich więc było odpowiednio zmiękczyć. Tayyib wysłał tedy list do wodza swoich wojsk w Azji Mniejszej z rozkazem kontynuowania oblężenia Abydos. Nie mógł sobie pozwolić by miasto to stało się symbolem porażki Kalifatu i zwycięstwa niewiernych.
Zdecydował się również na ponowne zniesienie podatku tarczowego w celu zjednania sobie większej liczby stronników.

​

Najbardziej nurtującą Kalifa kwestią było jednak stanowisko Sułtana. Kalif nie wiedział czy ten zechce nadal honorować sojusz, czy też zdecyduje się wykorzystać słabość Syrii i przyłączyć część jej ziem do swego władztwa. Na szczęście jednak sułtan uznał, iż przedłużenie sojuszu bardziej mu się opłaci. Być może obawiał się odrodzenia potęgi Bizancjum, z którym sam pozostawał w stanie wojny. Dostrzegał też pewnie długofalowe skutki rozpadu Kalifatu - wyparcie muzułmanów z Italii i Grecji, wzrost wpływów chrześcijańskich w Afryce, wznowienie krucjat. Cokolwiek kierowało sułtanem, faktem jest, iż zaproponował przedłużenie sojuszu i zapewnił o gotowości wsparcia w razie nieposłuszeństwa któregoś z syryjskich wasali. Tayyib z radością podpisał pakt.

​

Zniesienie tarczowego, poparcie Sułtana Seldżuków, a także zręczna polityka dyplomatyczna Tayyiba powodowały, iż opór wobec jego osoby się zmniejszał. Coraz więcej możnych w krótkim czasie przechodziło na jego stronę, a jego przeciwnicy woleli przynajmniej narazie dać mu szansę i wstrzymać się z konfrontacją. Tarifa Qasim czuła, iż sytuacja wymyka się jej z rąk. Zdawała sobie sprawę, iż czas działa na jej niekorzyść. Z czasem Kalifowi uda się unormować sytuację wewnętrzną, zakończyć wojnę z Bizancjum i skonsolidować kraj. Wiedziała, że musi działać szybko, jeśli chce poderwać do walki innych emirów i cokolwiek ugrać w tej partii.
24 listopada 1150 roku Emirat Romanii wypowiedział Kalifowi posłuszeństwo. Kraj znalazł się na krawędzi wojny domowej.

​

 

CZAS NIEPOKOJÓW​

(528– 529 tj. 1150 – 1151)​

Kalif nie zwlekał. Natychmiast wydał edykt, zgodnie z którym każdy kto dołaczy do buntowników przypłaci ten uczynek życiem oraz utratą dóbr i tytułów. Gwarantować miały to wojska kalifa i sułtana, które stanęły na granicy gotowe by w razie potrzeby interweniować.
To chyba właśnie groźba interwencji seldżuckiej przyczyniła się najbardziej do tego, że pozostali przeciwnicy kalifa nie zdecydowali się otwarcie wystąpić przeciw niemu. Zawiedziona tym faktem Tarifa zaczęła szukać poparcia na dworze weneckim - bezskutecznie. Ponadto w celu zyskania większej liczby wojsk zdecydowała się wykorzystać fakt, iż jej ziemie zamieszkuje niemal wyłącznie ludność chrześcijańska. Swym edyktem zrównała ona prawa muzułmanów i chrześcijan na swych ziemiach, czym pozyskała dla swej sprawy wielu nowych rekrutów. Niemniej układanie się z niewiernymi było błędem, który zaowocował ostateczną utratą poparcia pozostałych emirów.
Tayyib zamierzał jak najszybciej rozprawić się ze zdradliwą macochą. W centralnej Italii powołano pod broń ponad 13 000 wiernych kalifowi wojowników. Wkrótce z Livorno wyruszyła do Bolonii dowodzona przez marszałka Hafiza ekspedycja karna.

​

Tymczasem wojska bizantyjskie zdobyły Smyrnę.

​

W dzień obchodzony przez niewiernych jako "Boże Narodzenie" roku 1150 małoletni cesarz i jego regenci wjechali tryumfalnie do miasta.

​

Niewierni zdecydowali się iść za ciosem i 2 stycznia 8-tysięczna armia bizantyjska wydała bitwę podobnej wielkości armii syryjskiej oblegającej Abydos. Bóg był jednak ze swoim ludem i dał muzułmanom zwycięstwo. W bitwie tej zginął kwiat rycerstwa bizantyjskiego, co doprowadziło do zastopowania chrześcijańskiej kontrofensywy.

​

Dziesięć dni później Syryjczycy zdobyli w końcu Abydos!

​

Jego zdobywca - Jalal al-Ibrahim został za zasługi wojenne mianowany władcą Abydos wraz z przyległościami i otrzymał godność emira.

​

Miesiąc później zresztą ponownie wsławił się rozbijając wojska bizantyjskie pod Smyrną, a następnie zdobywając miasto.
Cesarz po raz kolejny salwować musiał się ucieczką. Niestety dalsze ruchy zostały uniemożliwione szybką reorganizacją sił chrześcijańskich, które wciąż przewyższały liczebnie siły ghazich. Sytuacja była patowa, a dosłanie posiłków nie wchodziło w grę, gdyż skarbiec państwa świecił pustkami.

​

Udało się też uporządkować sytuację w Italii. Siły ekspedycyjne były na tyle liczne, że bez problemu wygrały kilka kluczowych potyczek, rozbijając chrześcijańskie pospolite ruszenie. Krwawą łaźnie zgotowano także Bolonii (17 lutego) i Ferrarze (19 marca).
20 marca 1151 roku wykonano publiczne egzekucje Tarify Qasim i jej trzech synów. Wszystkie ziemie i tytuły przeszły na Tayyiba, który powierzył je swym zausznikom.

​

Unormowanie sytuacji w Italii zajęło jednak jeszcze kilka tygodni, gdyż ciągle trwały w regionie mniejsze bunty ludności chrześcijańskiej, która powstała przeciw władzy Kalifatu. Również gdzieniegdzie w innych częściach imperium trwały mniejsze lub większe starcia.

​

Mapa ukazująca sytuację w Italii na przełomie lat 1150/1151. Zielonym kolorem zaznaczono tereny zamieszkane w większości przez ludność muzułmańską, kolorem różowym - katolicką, pomarańczowym - prawosławną. Zakreskowany obszar oznacza zasięg Powstania Tarifidów. Czerwonymi kropkami oznaczono miejsca mniejszych wystapień ludności chrześcijańskiej przeciw władzy Yousifidów. Na mapie zaznaczono również najważniejsze miasta.

Zażegnano wizję wojny domowej, jednak nie był to koniec problemów wewnętrznych. Tayyib miał wielu przeciwników i ustabilizowanie sytuacji miało zająć jeszcze sporo czasu. By móc się spokojnie tym zająć, kalif począł zabiegać o rozejm z Cesarzem Bizantyjskim. W tym momencie obu stronom było to na rękę, w związku z czym 7 kwietnia na zamku w Ankyrze podpisano rozejm.

​

Ciągle jednak w kraju panował chaos i szerzyła się przestępczość. Na domiar złego plony w większości regionów okazały się wyjątkowo marne, a kraj nawiedziła zaraza.

​

Sytuacja sprzyjała zyskiwaniu posłuchu przez różnej maści demagogów i mąciwodów. Na ziemiach greckich szerzyć się poczęła na niespotykaną dotąd skalę herezja bogomilska. Wielu chrześcijan zrzucało winę za najazd saraceński na rozpustnych duchownych i zepsutą arystokrację, którzy to swym zachowaniem sprowadzili na lud karę Boską. Prądom bogomilskim uległy zwłaszcza największe miasta: Konstantynopol, Ateny i Tessaloniki.

​

Zwieńczenie tych wszystkich nieszczęść przyszło dnia 14 października roku 1151. Wówczas to niespodziewanie niczym grom z jasnego nieba na nieprzygotowany kraj spadła wojna.

​

 

WYGNANIE POGAN Z AFRYKI​

(529 – 532 tj. 1151 – 1154)​

Wypowiedzenie wojny przez cesarza zaskoczyło kalifa, choć przecież można było się spodziewać, iż będzie on chciał wykorzystać problemy wewnętrzne Syrii. Tayyib natychmimast wespół ze swymi doradcami opracował plan działania. Pod broń powołano 30 000 wojowników. Około 17 000 z nich miało pod dowództwem marszałka Hafiza bronić wojskom cesarskim dostępu do Lombardii, podczas gdy wojska Tayyiba uderzyć miały na Afrykę.

​

Tymczasem cesarz wezwał innych władców europejskich by dołączyli do niego w wojnie przeciw muzułmanom. Sam zaś rozpoczął koncentrację swych wojsk w Gryzonii. Hafiz natomiast rozłożył się obozem niedaleko Mediolanu. Jego plan zakładał oczekiwanie na Niemców i nie atakowanie ich w obawie przed uderzeniem na północna Italię od flanki - ze strony Prowansji lub Austrii. Czas zresztą grał na jego korzyść - przetrzymanie Niemców dawało kalifowi czas na podbój Maghrebu i przetransportowanie wojsk do Italii.

​

Podbój Afryki postępował natomiast szybko i konsekwentnie. 28 lutego 1152 roku Tayyib rozgromił siły chrześcijan pod Medżerdą i rozpoczął oblężenie miasta.

​

Nie należało ono zresztą do najlepiej ufortyfikowanych, czego wyrazem było jego zdobycie w ciągu zaledwie 10 dni!
Wkrótce pod władanie muzułmańskie wróciły kolejne ziemie - Kabylia (19 maja) i Atlas Tellski (25 lipca).

​

Po nich zaś upadły miasta: Lemdija (24 sierpnia), Oran (14 września), Tlemsen (24 października) i Hanjan (16 grudnia).

​

Tymczasem cesarz wciąż gromadził swe regimenty. Jedynie ataki książąt: Prowansji i Austrii zmusiły Kalifat do powołania dodatkowych sił, które ostatecznie odparły wrogie ataki.

​

Z początkiem nowego roku Tayyib zdołał w końcu podbić wszystkie ziemie cesarskie w Afryce, zdobywając Figuig (26 stycznia) i Rif (12 kwietnia).

​

Tym czynem zjednał sobie ostatecznie tych spośród swych wasali, którzy dotąd nie byli mu powolni. Rozentuzjazmowani emirowie afrykańscy natychmiast zresztą obwołali Tayyiba Królem Afryki i wezwali go do ostatecznej rozprawy z niewiernymi, zamieszkującymi te ziemie.

​

Zgodnie z ich wolą Tayyib wyruszył na wschód by podbić ostatnie niezależne hrabstwa, leżące na terenach wokół Konstantyny.

​

Tymczasem cesarz wyprawił się w końcu do Lombardii w sile 20 000 mężów. Nie jest do końca jasne dlaczego zwlekał tak długo. Prawdopodobnie oczekiwał, iż na jego wezwanie do krucjaty odpowiedzą inni królowie - zwłaszcza francuski i polski. Ci jednak ani myśleli brać udziału w wojnie, na której zyskać mógł praktycznie tylko cesarz - i to zyskać niebagatelnie. Zresztą Francja była dosyć słaba po wielu latach wewnętrznych walk i podziałów. W Polsce zaś zmarł niedawno król Ziemowit i jego syn Wacław miał teraz istotniejsze sprawy na głowie niż wyruszanie z armią daleko na południe tuż po swojej koronacji

Wyprawa niemieckiego rycerstwa do Lombardii​

Do bitwy między Syryjczykami a Niemcami doszło 18 kwietnia niedaleko wsi Cocomonte pod Mediolanem. Muzułmanie dowodzeni przez Hafiza z Yousifidów sprawili cesarzowi i jego wojskom krwawą łaźnię, zabijając i biorąc w niewolę ponad 12 000 chrześcijan. Po tym wydarzeniu Heinrich de Lorraine wycofał się wraz z pozostałościami swej armii do Gryzonii.

​

Wkrótce jednak na ziemie północnej Italii uderzyli cesarscy wasale. Muzułmanom udało im się odeprzeć spod Livorno, jednak nie udało się zwyciężyć w bitwie nieopodal Genui. W związku z tym Książę Prowansji przystąpił do oblężenia miasta. Na odsiecz ruszyć musiał marszałek Hafiz ze swą armią, tym samym pozostawiając chrześcijanom otwartą drogę do Mediolanu.

​

Na domiar złego w regionie wybuchł bunt. Kler z okolic Florencji podburzył lud przeciw kalifowi, widząc szansę dopomożenia cesarzowi dywersją na wrogim terenie. Szybkie stracenie przywódców rebelii pozwoliło stłumić powstanie w zarodku, jednak w okolicy zawrzało. Okoliczne chłopstwo stało się beczką prochu, gotową w każdej chwili wybuchnąć.

​

Armia Hafiza zdążyła na czas by uratować szturmowaną raz po raz Genuę. Niestety zgodnie z oczekiwaniami w tym samym czasie niewierni zdobyli Mediolan.

​

Zdecydowanie lepiej prezentowała się sytuacja w Afryce, gdzie wojska Tayyiba zdobyły Biskrę (16 sierpnia) i Konstantynę (4 października).

​

Nieustawały tymczasem walki w rejonie Pawii i Genui. Wojska Hafiza raz po raz musiały wyrywać jedno z tych miast z kleszczy oblężenia.

​

Sytuacja była trudna przede wszystkim dlatego, że niewielki stan skarbca nie pozwalał na powołanie pod broń niezbędnej liczby wojowników. Cała nadzieja była w rychłym zakończeniu kampanii afrykańskiej i przerzuceniu większej ilości wojsk do Italii.
Ostatnia twierdza niewiernych w Afryce - Kairuan - padła 6 stycznia roku 1154.

​

*****************************
Cóż, trochę mnie rozczarowała wojna z Rzeszą. Myślałem, że zanim zdobędę Afrykę, to już za Pad mnie wypchną. Tymczasem okazuje się, że ich atak jest mocno spoźniony Gdyby uderzyli rok wcześniej, kiedy połowa wasali była niewierna, w skarbcu miałem 4 szt. złota i Bizancjum na głowie, to może by to wyglądało ciekawiej. A tak to szczytem ich mozliwości jest zdobycie Mediolanu...

 

REGENCJA​

(532 – 537 tj. 1154 – 1159)​

Po upadku Kairuanu kalif natychmiast udał się do Italii, gdzie sformowano nowy regiment w sile 19 000 wojowników.

​

Marsz na północ trwał kilka miesięcy. W tym czasie w regionie toczyły się zacięte walki. Armie syryjskie dzielnie broniły się przed atakami i podjazdami wojsk cesarskich. Niekiedy również groźnie kontrowały, jak choćby w marcu, kiedy to szejk Pawii zdobył i złupił Salzburg. Niestety musiał się później wycofać z miasta, do którego wkroczyły wojska cesarza.

​

W lipcu wojska kalifa dotarły do Genui skąd wyruszyły w kierunku Prowansji. Miesiąc później, będąc już prawie u celu kalif niespodziewanie zmarł...

​

Nagła śmierć kalifa podczas wojny wprowadziła w kraju spory zamęt. Tym bardziej, iż następca tronu - Latif miał wówczas zaledwie 11 lat.

​

Efektywne prowadzenie wojny było w tej sytuacji w zasadzie niemożliwe. Syrię czekała by niemal pewna porażka, gdyby zrządzeniem losu...nie zmarł również cesarz. Co ważne jego następcą wybrany został niespełna pięcioletni Sigfried Askanien z rodu książąt miśnieńskich. Możnowładcy niemieccy wyżej nad zwycięstwo w wojnie postawili prywatę i wybrali "cesarza", który nie był w stanie nimi rządzić.

​

To uratowało Syrię od haniebnej porażki. Bez większych trudności udało się zawrzeć rozejm, na mocy którego Kalifat zyskiwał wszystkie ziemie niemieckie w Afryce, zaś Cesarstwo - Mediolan wraz z przyległościami.
Rozpoczął się ponad czteroletni okres regencji, w trakcie którego faktyczne rządy w kraju sprawowała Asiya Najjar - wdowa po kalifie, siostra emira Arabii oraz matka Latifa.

​

Asiya okazała się doskonałym zarządcą i zręcznym politykiem. Szybko uporządkowała sytuację wewnętrzną i zapewniła państwu kilka lat pokoju, rozwoju i dobrobytu.
Jednym z pierwszych jej posunięć było nadanie pewnych większych praw chrześcijańskiemu chłopstwu w Italii, dzięki czemu udało się stłumić szerzący się tam ferment.

​

Obniżono również nieco podatki dla chłopów i mieszczan w całym kraju oraz zwiększono nieznacznie ilość środków przeznaczanych co miesiąc przez kalifa na potrzeby ummy - muzułmańskiej wspólnoty. Mimo to skarbiec był pełen.

​

Zadbano także o walkę z przestępczością. Największym sukcesem na tym polu było z pewnością rozbicie słynnej konstantynopolitańskiej gildii złodziei.

​

Ustąpiła również wreszcie nękająca Aleksandrię epidemia malarii.

​

Asiya prowadziła ponadto rozsądną politykę islamizacji podbitych terenów poprzez akcje misyjne oraz wspieranie muzułmańskiego osadnictwa. Za jej rządów wiarę proroka przyjęła między innymi większość mieszkańców Korsyki oraz Stambułu.

​

Liczne sukcesy odnotowano również na polu polityki zagranicznej. Odnowiony został sojusz z sułtanem seldżuckim.

​

Regentka doprowadziła również do wasalizacji Ceuty i Tangeru.

​

W kraju zaczęły się także upowszechniać nowe rodzaje uzbrojenia. Konflikty zbrojne, toczone przez Kalifat owocowały pojawieniem się dłuższych mieczy oraz cięższych pancerzy.

​

Mijały kolejne lata, aż w końcu przyszła zima roku 1158 i Asiya Najjar zmarła w wieku 49 lat.

​

Szesnastoletni już wówczas Latif mógł objąć pełnię władzy w kraju.

​

Latif był odważnym i bardzo religijnym młodzieńcem, który z zachwytem zapatrywał się na dokonania swych wielkich przodków. Jego marzeniem było im dorównać, toteż wkrótce zaczął łapczywi spoglądać na północ - na na skłócony świat chrześcijański, który pogrążał się w krwawej wojnie.

​

*********************************
Wszystkich zawiedzionych tym, że papież jeszcze nie wyleciał na kopach z Trydentu proszę o jeszcze chwilkę cierpliwości

 

NOWY PORZĄDEK W EUROPIE​

(537 – 539 tj. 1159 – 1161)​

Konflikt w świecie chrześcijańskim rozpoczął się od wyboru marionetkowego cesarza. Z powodu jego małoletności regentem został jego ojciec - Otto Askanien. Niedługo później młody władca zmarł, a Otto z błogosławieństwem swego brata Księcia Miśni (liczącego na zdobycie pozycji szarej eminencji w Cesarstwie) koronował się na cesarza. Wywołało to rzecz jasna zdecydowany sprzeciw możnowładców niemieckich.
Cesarz postanowił doprowadzić ich do porządku poprzez mianowanie lojalnych wobec siebie biskupów, którzy to wpływać by mogli na masy i tym samym utrzymywać możnych w szachu. Taka polityka odnośnie inwestytury doprowadziła do konfliktu z papieżem, który nie patyczkował się i ekskomunikował zuchwałego monarchę.

​

Natychmiast wywołało to bunt możnych, którzy nie potrzebowali już więcej powodów by wystąpić przeciw suwerenowi. Na czele rebelii stanęli książęta: Saksonii, Bawarii i Austrii.
Słabość Cesarstwa wykorzystać postanowili sąsiedzi. Francja podnosiła się z okresu rozbicia i odbudowywała swoją potęgę. Król francuski łakomym wzrokiem spoglądał na ziemie odebrane swego czasu Francji przez Niemców - zwłaszcza Prowansję oraz Alzację i Lotaryngię. Domagając się zwrotu tych ziem, wystąpił przeciw cesarzowi zbrojnie. Od wschodu zaś na ziemie niemieckie wkroczyły wojska złączonego z Francją sojuszem monarchy węgierskiego.
Zaangażowanie Francji na wschodzie wykorzystać zaś postanowił władca angielski, który rozpoczął wojnę, powołując się na swe prawa do sukcesji części ziem w centralnej Francji.
Chrześcijańska Europa pogrążała się w wojennym zamęcie.

Odcieniami zieleni oznaczono na mapie państwa obozu procesarskiego, odcieniami czerwieni - antycesarskiego. Kolorem żółtym - kraje neutralne, zaś pozostałymi barwami kraje zaangażowane w konflikt jedynie pośrednio: na biało - Państwo Kościelne, na niebiesko - Kalifat.​

Sytuację postanowił wykorzystać młody i ambitny Latif, który natychmiast na czele syryjskich wojowników wyruszył w rejs do Italii. Tymczasem jednak nakazał nadgranicznym emirom powołać armie i wyruszyć na Trydent i Mediolan. Zarówno mediolański hrabia, jak i papież pozostawali skonfliktowani z cesarzem. Stwarzało to doskonałą okazję do bezkarnego zajęcia ich ziem.

​

Chrześcijańskie wojska zostały szybko rozbite przez armie szejka Pawii i emira Cremony. Wkrótce oba miasta padły – Mediolan 21 lutego, zaś Trydent 30 maja.

​

Tymczasem kalif na czele swych wojsk wylądował w Italii. Mimo młodego wieku znać już było, iż odziedziczył on po swych znamienitych przodkach wielki talent militarny. Zbliżająca się wojna miała być jego chrzem bojowym.

​

Pierwsza jego zdobycz miała jednak cokolwiek odmienny charakter. Przebywając wraz ze swym wojskiem w Ferrarze, młodzian zakochał się w miejscowej arystokratce – Zarze al-Rahman. Nie zwlekając wyprawiono ślub, dopiero potem kalif wyruszył na wojnę.

​

Jego celem była bogata Wenecja. By zdołać zwyciężyć nad liczną armią zaciężną Republiki, kalif dołączył do swej armii licznych wojowników z terenów włoskich. Wówczas na czele 17-tysięcznej armii wyruszył w bój.

​

17 października armia muzułmańska rozbiła 10-tysięczne siły Wenecjan i przystąpiła do oblężenia by po dwóch miesiącach opanować miasto.

​

Tymczasem druga armia, działająca dalej na północ zdołała do końca stycznia 1160 roku opanować St. Gallen i inne ważne grody tyrolskie.

​

Cesarz nie reagował na te bezczelne akty ze strony Kalifatu. Sytuacja nie układała się po jego myśli, a jego pozycja z dnia na dzień wyglądała coraz gorzej. Po początkowych sukcesach, związanych z interwencją angielską we Francji i związaniem części francuskiego rycerstwa, zaczęły się porażki. Anglia postanowiła zadbać przede wszystkim o własne interesy i narzuciła Francji haniebny pokój, w myśl którego Król francuski oddawał Koronie angielskiej ziemie, będące przyczyną sporu, zrzekał się prawa do części ziem angielskich na kontynencie i zobowiązywał się wypłacić ogromną kontrybucję w złocie.

​

Mimo tej gorszącej klęski, Francja zyskała swobodę działania, dzięki czemu mogła tym skutecznie uderzyć na Cesarstwo. Wkrótce w rękach Francuzów znalazły się miasta i twierdze Lotaryngii. W połączeniu z sukcesami Węgrów na wschodzie, Sasów na północy oraz dalszymi buntami możnowładców dawało to doprawdy fatalny obraz sytuacji Cesarstwa Rzymskiego.

​

Tymczasem Latif postawił sobie za cel całkowite oczyszczenie Italii z chrześcijańskiego władztwa. W tym celu przygotował się do uderzenia na tereny pozostające pod opieką Korony Polskiej – Arboreę i Mantuę.

​

Odcięte od swego opiekuna ziemie szybko znalazły się w stalowym uścisku dżihadu. Jeszcze 12 marca zdobyta została Mantua. Potężnie obwarowana Arborea broniła się aż do 2 lipca.

​

W międzyczasie 13 czerwca narodziło się pierwsze dziecko Latifa i Zary – córka Adila.

​

Król Polski nie podjął osobiście wyprawy do Italii, zaaferowany zanadto realizowaniem swoich interesów nad Bałtykiem. Jego starania zaowocowały zresztą osiem miesięcy później, kiedy to widząc fatalną sytuację Cesarstwa, Książę Saski podjął dość nachalne próby włączenia do swego władztwa ziem Meklemburgii i Lubeki. Obawiające się o swą wolność, miasta czmychnęły czym prędzej pod opiekuńcze skrzydła Białego Orła, zaś król Dytryk z Piastów przyrzekł im w zamian pewną autonomię.

​

Tymczasem jednak do Italii wyprawił się zwabiony obietnicą łupów Książę Brandenburgii Jarosław. Przeliczył się jednak znacznie, a siły jego rozgromione zostały zupełnie nieopodal Akwilei.
Znacznie lepiej przygotowany przybył na południe arcybiskup krakowski Martino, który 20 dni później niemal na tym samym miejscu zadał bobu dwa razy liczniejszej armii muzułmańskiej, dowodzonej przez uzdolnionego, lecz niedoświadczonego kalifa.

​

Kolejny miesiąc upłynął na wymianie ciosów. Stoczono kilka potyczek, ze zmiennym szczęściem. Polskie armie nie były jednak w stanie sforsować muzułmańskich twierdz. Dlatego też przystąpiono do negocjacji.
Latif nie chciał w tym momencie wojny z bitnymi wojskami polskimi, tym bardziej, iż część jego armii została rozbita. Król Dytryk również zdawał sobie sprawę, iż nawet jeśli uda mu się odnieść jakieś większe sukcesy w Italii, będą one w dłuższej perspektywie bardzo nietrwałe. Zresztą uwagę króla bardziej zajmowały obecnie sprawy Pomorza Przedniego i Rusi Halickiej.
W takiej sytuacji obie strony szybko doszły do porozumienia i 1 sierpnia 1160 roku podpisały w Wenecji rozejm. Na jego mocy Kalifat zatrzymywał zdobyte na Polakach posiadłości w Italii. Zobowiązywał się jednak do wypłacenia Koronie Polskiej zadośćuczynienia w wysokości pięciuset miar złota.

​

Kolejne pół roku upłynęło w muzułmańskim imperium spokojnie, czego nie można powiedzieć o krajach na północy. Cesarz utracił na rzecz rywali niemal wszystkei swoje zamki. By zyskać jakiekolwiek szanse zaproponował w lutym 1161 roku królowi francuskiemu by ten odstąpił od sojuszu z Węgrami i księstwami niemieckimi. W zamian oferował mu regiony: Prowansji, Delfinatu, Lotaryngii, Viviers, Besancon i Santois. Król Francji zdecydował się przyjął tę propozycję. Widząc nowy rozkład sił w regionie część władców niemiecko-francuskiego pogranicza (m.in. Książę Delfinatu i Książę Górnej Lotaryngii) zdecydowała się złożyć Francji hołd, dzięki czemu ta zyskała ogromne tereny, znacząco umacniając swą pozycję.

​

Widząc upadek zdegenerowanego Cesarstwa i postępującą islamizację Italii, papież zdał sobie sprawę w jak głębokim odwrocie znalazło się chrześcijaństwo. Zrozumiał, iż nawoływania do odbicia Rzymu, a tym bardziej Jerozolimy są bezsensowne. Nie było już nikogo, kto poważyłby się wydać wojnę Syrii lub chociaż widział swój interes w odbijaniu Italii.
W tej sytuacji papiestwo zwróciło orbitę swych zainteresowań dalej na zachód w kierunku rodzących się potęg Anglii i Francji. Ojciec Święty zawezwał wiernych do nowej krucjaty – na położone w dawnej Kastylii miasto Burgos, licząc iż może ten kierunek wyda się dla nowych chrześcijańskich hegemonów ciekawszy...

​

 

EKSPANSJA ISLAMU​

(539 – 541 tj. 1161 – 1163)​

W połowie roku zawarty został pokój pomiędzy Cesarzem Rzymskim, a Księciem Saksonii. 21 lipca 1161 AD sygnowali oni porozumienie, na mocy którego cesarz uznawał niezależność Saksonii oraz zrzekał się na jej rzecz ziem Brunszwiku, Nassau i Moguncji.

​

Wkrótce też Cesarstwo zawarło pokój z Królestwem Węgierskim. Na Węgrzech doszło do sukcesji władzy, a nowy król borykać musiał się z niewiernymi władykami halicko-włodzimierskimi, którzy to przyjaznym okiem spoglądali w kierunku Polski. W związku z tym zgodził się on podpisać z cesarzem rozejm na zasadach powrotu do status quo.
Choć do końca wojny było jeszcze daleko, sytuacja w Rzeszy widocznie się uspokajała. Wówczas to za broń chwycili włoscy chrześcijanie z nadzieją, iż któreś z chrześcijańskich królestw wspomoże ich walkę.
Zaczęło się od wystąpienia lokalnej szlachty w Wenecji, która opowiedziała się przeciwko władzy muzułmańskiej.

​

Wkrótce odbiło się to szerokim echem i spowodowało liczne wystąpienia antyislamskie w całej Italii. Najgorzej było we Florencji – zamieszkanej w dużej mierze przez muzułmanów wyspie na morzu niewiernych. W mieście doszło do pogromu wyznawców Wiary Proroka. Niedługo później doszło do podobnych wystąpień w Bolonii oraz Trydencie.
Choć ostatecznie powstańcy nie otrzymali wsparcia z zewnątrz, zdołali opanować znaczną część Italii, nim zostali ostatecznie rozbici pod koniec roku. Było to największe jak dotąd powstanie chrześcijan w kraju.

Mapa przedstawia północną Italię. Zaznaczono na niej czerwonym kolorem rejony pierwszych wystąpień antymuzułmańskich oraz kolorem różowym pozostałe tereny objęte powstaniem.​

Po tych wydarzeniach Latif podjął działania, mające na celu intensyfikację osadnictwa arabskiego w Italii. Osadników zwalniano z podatków i nadawano przywileje. Szybko pojawiać się zaczęły wymierne skutki. W ciągu kolejnych dwóch lat ludność arabska zaczęła dominować w Rzymie oraz Genui. Nowi osadnicy przyczynili się również do zmiany obrazu Wenecji, której to większość mieszkańców zginęła w trakcie tłumienia rebelii.

​

Nowy model propagowania osadnictwa okazał się tak skuteczny, że wkrótce zaczęto go stosować również w innych częściach Imperium. Do końca 1163 ludność arabska zaczęła dominować w Stambule oraz innych dużych miastach dawnego Bizancjum.

​

Jak świat długi i szeroki postępowała ekspansja islamu i kultury arabskiej.

Mapa religijna Iberii XI/XII wiek

Porównanie map Iberii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność muzułmańską, różowym - katolicką.

Mapa kulturowa Iberii XI/XII wiek

Porównanie map Iberii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność arabską, różowym - kastylijską, szarym - portugalską, fioletowym - baskijską, żółtym - katalońską.

Mapa religijna Italii XI/XII wiek

Porównanie map Italii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność muzułmańską, różowym - katolicką, brązowym - prawosławną, fioletowym - adopcjonistów.

Mapa kulturowa Italii XI/XII wiek

Porównanie map Italii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność arabską, różowym - włoską, brązowym - grecką.

Mapa religijna dawnego Bizancjum XI/XII wiek

Porównanie map Bałkanów, Grecji, Tracji i Anatolii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność muzułmańską, różowym - katolicką, brązowym - prawosławną, fioletowym - bogomilską.

Mapa kulturowa dawnego Bizancjum XI/XII wiek

Porównanie map Bałkanów, Grecji, Tracji i Anatolii z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność arabską, żółtym - południowo-słowiańską, brązowym - grecką, niebieskim - ormiańską.

Mapa religijna Kaukazu XI/XII wiek

Porównanie map rejonu Kaukazu z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność muzułmańską, szarym - pogańską, brązowym - prawosławną, żółtym - żydowską.

Mapa kulturowa Kaukazu XI/XII wiek

Porównanie map rejonu Kaukazu z połowy XI i połowy XII wieku. Kolorem zielonym zaznaczono regiony zamieszkałe głównie przez ludność arabską, fioletowym - perską, żółtym - turecką, brązowym - grecką, szarym - alańską, niebieskim - ormiańską, różowym - gruzińską.​

Nikt nie zdawał sobie wówczas sprawy, że kwitnące imperium mogą czekać wkrótce poważne kłopoty. 13 marca 1161 roku Latifowi narodził się syn. Wahab – bo tak nazwano chłopca – był synem kalifa i jednej z jego nałożnic, której historia nie zapamiętała z imienia. Pierworodny syn Latifa nie posiadał zatem praw do tronu.

​

Dwa lata później – 19 października 1163 roku pierwsza żona kalifa dała mu syna, którego nazwano Nimetullah – następce tronu, DRUGIEGO syna Latifa.

​

Tego samego wieczora na niebie ukazał się złowróżbny znak. Księżyc spłynął czerwienią, zaś agenci kalifa bezskutecznie próbowali przekonać lud, iż zapowiada on przelaną krew niewiernych...

​

 

To też prawda Tleilaxu. Nietrudno sobie wyobrazić opisany przez Ciebie scenariusz. Myślę, że ta koncepcja jest bardzo sensowna i pozwoliłem sobie wpleść ją w poniższy odcinek. Mam nadzieję, że nie masz nic przeciw

*************************************

I WOJNA IBERYJSKA CZ. I​

(541 – 544 tj. 1163 – 1166)​

Tymczasem jednak imperium rozwijało się preżnie i spokojnie aż do roku 1165, kiedy to Latif wyruszył na czele wojsk do północnej Italii.
Od pewnego czasu trwała krucjata na Półwyspie Iberyjskimi, prowadzona przez króla francuskiego. Dzielnie się dotąd opierający władca Sewilli zaczynał teraz ustępować pola Francuzom. Kiedy 2 stycznia 1165 roku chrześcijanie zdobyli Burgos, Latif uznał, że jako kalif musi zainterweniować.

​

Plan zakładał szybki pokaz siły połączony z zajęciem ziem Księstwa Prowansji, stanowiącego bufor między Francją, a Kalifatem. Latif miał nadzieję przestraszyć francuskiego monarchę i zmusić go do zaprzestania działań w Iberii.
Rejs z Syrii do Genui był jednak bardzo długi i nim kalif przybył na miejsce z nastaniem listopada, Francuzi zdołali opanować większą część północnego wybrzeża Hiszpanii.

​

Atak na Prowansję rozpoczął się 25 listopada i zakończył się błyskawicznie zajęciem Forcalquier 16 lutego

​

oraz Saluces 10 kwietnia.

​

Przytłaczającej przewagi muzułmanów nie mogła nawet zniwelować pomoc Księcia Styrii – prowansalskiego sojusznika, który uderzył od wschodu i podszedł z wojskami pod Akwileję. Jego armia została wkrótce zmuszona do odwrotu przez przeważające siły marszałka Afzala.

​

Zdecydowanie źle oceniła sytuację szlachta z rejonu Florencji, która wierząc w możliwość sukcesu rozpoczęła wystąpienie przeciw panującemu kalifowi. Latif nie mógł sobie oczywiście pozwolić na tolerowanie buntu podczas trwającej wojny. Armia Afzala zawróciła w swym marszu na miasta Styrii i brutalnie spacyfikowała bunt we Florencji. Zarówno w samym mieście, jak i w promieni 10 mil od niego wymordowano wszystkich ludzi, którzy nie przyjęli Wiary Proroka i nie przysięgli wierności wobec kalifa. Do opuszczonych domostw wkrótce zaczęli się wprowadzać arabscy osadnicy, przybywający w tym czasie tłumnie do Italii. Chrześcijaństwo w Italii zostawało stopniowo coraz bardziej spychane na głęboką prowincję. Elity miejskie oraz posiadaczy ziemskich w wielu rejonach zostały całkowicie zdominowane przez muzułmanów. Przemiany przyspieszały również bez wątpienia liczne przywileje dla ludności muzułmańskiej, przynależność do której była właściwie konieczna by móc piastować jakiekolwiek publiczne urzędy. Konwertyci często przyjmowali nie tylko religię najeźdźców, ale również i ich zwyczaje, pragnąc w ten snobistyczny sposób na dobre „wrosnąć” w nowe salony.

​

Tymczasem nie nastąpiła spodziewana reakcja króla francuskiego. Doświadczony władca uznał widocznie, iż rzeczony pokaz siły nie pociągnie w skutkach dalszych ruchów młodego kalifa.
Początkowo Latif przestraszył się nieco i zamierzał odpuścić. Ostatecznie uznał jednak, iż byłby to czyn niegodny kalifa i posłał emisariuszy do emira Sewilli. Proponował emirowi oddanie się pod opiekę Wielkiej Syrii, która tym samym dołączy do wojny przeciwko Francji. Początkowo emir odmówił, jednak gdy armie krzyżowców zdobyły Walencję i Almansę, zbliżając się nieubłaganie do Grenady i Sewilli, zdecydował się przystać na propozycję Yousifidy.

​

Szybko zawarto rozejm z księciem styryjskim i 11 maja 1166 roku armie syryjskie wkroczyły na terytorium Francji oraz orbitującego w jej stronę Księstwa Mediolanu.

​

Spotkało się to oczywiście z jedyną możliwą reakcją ze strony Francji i jej wasali.

​

Tymczasem kiepsko działo się w Iberii, gdzie francuskie podjazdy grasowały w okolicach Grenady i Toledo. Wystraszony całą sytuacją szejk Araceny zwrócił się do Latifa z prośbą o wzięcie go w obronę przeciw armiom niewiernych, widząc w interwencji Kalifatu szansę na odparcie nieubłaganej krucjaty. Latif przystał na prośbę szejka i w uznaniu jego dalekowzroczności uczynił do Emirem Kordoby.

​

Zdecydowanie lepiej wyglądała sytuacja na francusko-włoskim pograniczu, gdzie armia Latifa pokonała Francuzów i Mediolańczyków oraz przystąpiła do oblężenia miast i twierdz.

​

Jeszcze przed końcem sierpnia udało się zdobyć wszystkie twierdze Gryzonii i Piemontu. Nieco później – 7 listopada upadło Chambery, główne miasto Sabaudii.

​

Wobec ataku wojsk Kalifatu król francuski zmuszony był wycofać większość wojsk z Iberii i skierować je do obrony swej wschodniej granicy. Pozwoliło to siłom emira Sewilli przejść do kontrnatarcia i odzyskania Burgos. Stało się to dzień wcześniej, nim upadło Chambery.

​

Tymczasem w odległym Damaszku, Wahab siedział samotnie w swojej komnacie. Powinien już spać, ale nie mógł zasnąć. Miał 5 lat i wkrótce miał rozpocząć edukację wojskową. Była to właściwie jedyna droga, którą mógł pójść. Wszelkie salony dworskie były zamknięte dla bękarta. Mimo młodego wieku, Wahab doświadczył wielu krzywd i drwin. Nie załamało go to jednak, lecz zrodziło w nim ogromną determinację.
-Jeszcze zobaczycie – pomyślał – Nie dam się zepchnąć w kąt i stłamsić! Będę zapamiętany przez wieki!

​

 

Nawet nie zwróciłem uwagi, że mi 100 lat rozgrywki stuknęło Jupi!
*********************************

I WOJNA IBERYJSKA CZ. II​

(544 – 545 tj. 1166 – 1167)​

Kolejne dni listopada nie były jednak zbyt szczęśliwe dla muzułmanów. Przegrali oni bowiem dwie istotne bitwy. Pierwsza odbyła się 11 listopada niedaleko Grenoble – głównego miasta Delfinatu. Niemal 14-tysięczna armia syryjska dowodzona przez Ahmada Yousif – wuja Latifa została okrutnie pohańbiona przez prawie dwakroć mniejszą armię francuskiego Delfina.

​

Niewierni radowali się niezmiernie, przyrównując nawet swe zwycięstwo do tego odniesionego niegdyś pod Poitiers. Klęski doznała również inna armia, dowodzona przez innego członka rodu Yousif – Abdula-Azeema w dniu 20 listopada 1166 roku. Musiała ona uznać wyższość Francuzów nieopodal Walencji.

​

Znacznie szczęśliwszy okazał się dla wojsk Latifa grudzień. Jeszcze pierwszego dnia tegoż miesiąca wojownicy syryjscy zdobyli Chur, wypychając tym samym Francuzów z Alp.

​

15 grudnia armie syryjskie, tym razem dowodzone przez samego kalifa, po raz drugi stanęły pod Grenoble, tym razem zadając bobu armiom francuskim i rozpoczynając oblężenie miasta.

​

Postępowało również natarcie emira Sewilli. 20 grudnia jego armie zdobyły Compostelę.

​

9 dni później muzułmanie odzyskali Oviedo.

​

Z kolei 4 stycznia przegrupowane siły Abdula-Azeema przystąpiły do oblężenia Walencji...

​

która została zdobyta 2 miesiące później.

​

Sukcesy odnosiły również wojska we Francji. Po szeregu drobnych zwycięskich potyczek, udało się zewrzeć pierścień wokół Grenoble, które zostało zdobyte w połowie lutego.

​

Również inne, mniejsze miasta i twierdze regionu musiały uznać do końca lutego wyższość armii Kalifatu.

​

Niestety 24 lutego Latif doznał dotkliwej porażki z rąk francuskiego króla w trzeciej bitwie pod Grenoble. Dwa dni później również armia Ahmada została pokonana i odepchnięta spod Venaissin. Kolejne półtora miesiąca minęło na drobnych starciach i chaotycznych podjazdach na terenei całej Prowansji i Ligurii. Żadna ze stron nie mogła uzyskać przewagi i ostatecznie rozbić sił przeciwnika. Również na półwyspie Iberyjskim doszło do impasu po tym, jak Syryjczycy zdołali zdobyć Walencję. Dlatego też w połowie kwietnia zdecydowano się na pertraktacje.
Kalif obawiał się, że bardziej doświadczony i lepiej znający teren władca francuski zdoła ostatecznie rozbić jego siły. Z kolei sprowadzenie dodatkowych sił byłoby niezwykle czasochłonne i kosztowne. Król Francji natomiast obawiał się zbytniego przedłużania się wojny. Zdawał sobie sprawę, iż Kalifat dysponuje zarówno większymi środkami finansowymi, jak i zasobami ludzkimi, toteż chciał koniecznie uniknąć wojny na wyniszczenie.
Ostatecznie w Grenoble podpisano rozejm, na mocy którego ziemie na wschód od Rodanu, z wyjątkiem miasta Venaissin wraz z przyległościami przechodziły pod władzę Kalifatu. Korona Francuska zachowywała natomiast wszystkie utrzymywane wciąż twierdze na terenie Półwyspu Iberyjskiego, w szczególności miasta: Almansa, Valladolid i Santander.

​

Układ ten był umiarkowanie zadowalający dla obydwu stron. Kalifat zyskiwał ziemie pogranicza włosko-francuskiego wraz z bogatym Grenoble oraz kontrolę nad Emiratem Sewilli, obejmującym swą władzą blisko połowę Półwyspu Iberyjskiego. Niestety nie udało się wypchnąć Francuzów z Półwyspu oraz ze wschodniego brzegu Rodanu.
Francja traciła część swych wschodnich rubieży. Zatrzymywała jednak bogate Venaissin (stanowiące dobrą bazę wypadową podczas przyszłych konfliktów) oraz część zdobytych ziem w Iberii, mogących stanowić w przyszłości bazę do kolejnych wypraw krzyżowych.

Mapa przedstawiająca sytuację w Zachodnim Basenie Morza Śródziemnego po Pokoju w Grenoble w roku 1167​

 

ODRODZENIE CESARSTWA​

(545 – 551 tj. 1167 – 1173)​

Kolejne lata mijały w Syrii spokojnie, nie licząc drobnych i szybko tłumionych wystąpień ludności chrześcijańskiej. Latif uznał, iż poddanym (zwłaszcza zachodniej części kraju) należy się chwila wytchnienia po wysiłku wojennym. Tym bardziej, iż rok 1167 okazał się niezwykle słaby dla włoskich rybaków, przez co wielu mieszkańców Italii zaczęło przymierać głodem. Problem rozwiązano wygospodarowując ze skarbca sporą ilość złota na zakup zboża z seldżuckiej Mezopotamii.

​

Kolejne lata wcale nie były łaskawsze. Wielka susza z lat 1168-1169 spowodowała zmniejszenie produkcji zboża i konflikty między próbującym je sprzedawać drożej chłopstwem, a kupcami. Sytuacje pogorszyły również próby arbitralnego rozsądzenia tej kwestii przez syryjskiego skarbnika. Ostatecznie doszło do eskalacji konfliktu w Palermo, gdzie ludność zwróciła się z prośbą o rozwiązanie sporu do państwa. Kalif przyznał rację chłopom, sprzedającym drożej by zniwelować straty spowodowane przez suszę. Zyskał tym sobie znaczną sympatię mniej zamożnych warstw społeczeństwa, jednak niedobór żywności odbił się negatywnie na sytuacji w mieście.

​

Na początku lat siedemdziesiątych sytuacji zaczęła się poprawiać, jednak bardzo powoli. W kraju panowała bieda, a chłopstwo miało częstokroć poważne trudności z zapłaceniem swoich należności podatkowych. Doszło nawet do tego, że rozważano egzekwowanie długów siłą, jednak Latif sprzeciwił się temu. Skarbiec był zasobny, a wymuszanie podatków z pewnością odbiło by się negatywnie na stanie gospodarki.

​

Kalif nie chciał jednak doprowadzić do sytuacji, w której poddani uznają, że podatki ich nie obowiązują. Dlatego zdecydował się w roku 1171 na obniżenie myt i pogłównego, jak również zwiększenie środków, jakie wpłacał co miesiąc na rzecz ummy.

​

Wywołało to z kolei pewien konflikt z syryjską szlachtą, która to czuła się dotknięta faktem, że tylko im nie udziela się ulg. Latif nie zgodził się obniżyć możnym podatków (które i tak były mniejsze niż płaciły niższe warstwy), zgodził się jednak celem załagodzenia konfliktu przyznać im pewne drobne przywileje.

​

W 1172 doszło do pewnych przetasowań wśród doradców kalifa. Spowodowane to było przede wszystkim pojawieniem się nowych, młodych, zdolnych i głodnych sukcesów dworzan, których Latif uznał za pomocnych w jego najbliższych planach. Tak więc stanowiska objęli dwaj młodzi Yousifidzi. Mustafa został marszałkiem, zaś Tariq mistrzem szpiegów.

​

Kolejny rok był dla kraju spokojny, a syryjska gospodarka wyszła na prostą. Znacznie więcej działo się natomiast w tym czasie w innych częściach Europy.
24 maja roku 1167 zginął Cesarz Rzymski Otto Askanien. Poległ w bitwie przeciw wojskom swego brata Rudolfa, Księcia Miśni – który jako jeden z ostatnich spośród cesarskich wasali wypowiedział mu posłuszeństwo. Żeby sprawie dodać smaczku warto zaznaczyć, iż poległ on z ręki swego brata, który zresztą stracił życie w tej samej bitwie, chwilę później. Na tron cesarski wstąpił 15-letni wówczas Konrad – syn Cesarza i Książę Sabaudii, nazwany później przez swych poddanych Wielkim, a przez historię Odnowicielem.

​

W połowie czerwca wojska Konrada zdobyły Plausen. Wówczas to większość wschodnio-niemieckiego rycerstwa zgodnie obwołało go Księciem Miśnieńskim, a uchwałę tę potwierdził Johann Aksanien – syn i dziedzic Rudolfa, który przysiągł Konradowi wierność, uzyskując w zamian cesarskie potwierdzenie swego tytułu Hrabiego Łużyc.
Szczęśliwie ułożyła się również dla młodego władcy sytuacja na północy, gdzie Książę Saksonii popadł w poważny konflikt ze szlachtą. Sytuacja okazała się na tyle poważna, że część pomorskiego rycerstwa wraz z Hrabim Dymina przeszła na stronę Króla Polskiego, zaś pozycja Księcia w kraju stała się nadzwyczaj niepewna. Obawiający się o swą władzę książę zdecydował się złożyć hołd cesarzowi, który w zamian zapewnił o pełnej gotowości obrony swego nowego wasala.
Poparcie dla Konrada wyraził również papież, który w lipcu koronował młodzieńca na Cesarza Rzymskiego.

​

Przyczynkiem do dalszego jednoczenia Rzeszy była reakcja książąt południowo-niemieckich. Władcy: Bawarii oraz Szwabii obawiali się, iż konsolidacja i wzrost potęgi Cesarstwa doprowadzi w niedługim czasie do utraty przez nich suwerenności. Postanowili więc działać szybko i zaatakowali cesarza, pociągając za sobą część możnych.

​

Cesarz znalazł jednak sojuszników. Po jego stronie stanął m.in. zantagonizowany z Bawarią Arcybiskup Austrii, który złożył Konradowi hołd. Nieoczekiwanego wsparcia udzielił również Król Polski Dytryk. Choć wydawać by się mogło, iż Polskę i Cesarstwo dzieli wyraźny konflikt interesów, Dytryk dostrzegał korzyści płynące z odrodzenia Rzeszy. Przede wszystkim polski władca poszukiwał pilnie sojusznika przeciwko nękającym go władykom ruskim, na czele z Królem Litwy. Widział również ogromne zagrożenie ze strony Kalifatu i wolał by oddzielał od niego Polskę nieco wytrzymalszy bufor niźli garść zantagonizowanych państewek.
Wojna ta trwała aż do połowy roku 1171, kiedy to Bawaria i Szwabia zostały pokonane i włączone do Rzeszy. Część terytorium szwabii została również przekazana w podzięce pod władzę Króla Polski.
Równolegle od końca roku 1169 trwała także wojna z Księciem Dolnej Lotaryngii, który przystąpił do sojuszu bawarsko-szwabskiego.

​

Ostatecznie 2 maja 1172 w Wirtemberdze podpisano kończący Wojnę Pietnastoletnią Akt Restoracyjny, w którym możni niemieccy potwierdzali swój hołd wobec Konrada, on zaś zobowiązywał się do opieki nad nimi jako Cesarz Rzymski.
Pełne zjednoczenie Rzeszy dokonało się z początkiem 1173 kiedy to do Cesarstwa powróciły księstwa: Brabancji i Fryzji.

Mapa Cesarstwa Rzymskiego po podpisaniu Aktu Restoracyjnego w 1172​

Z innych europejskich państw znacząco w siłę urosła Szwecja, która zadała sromotną klęskę Norwegii i zdobyła pozycję hegemowa na Północy Europy.
Z kolei poważny kryzys przeżywała Litwa, którą w roku 1172 wstrząsneła potężna rewolta pogańska.

​

W potęgę rosła również Anglia, która pokonała Królestwo Szkocji i zjednoczyła pod swym berłem Wyspy Brytyjskie.

​

Wyczerpanie spowodowane tą wojną uniemożliwiło jednak Anglikom skuteczne przeciwstawienie się w latach 1170 – 1173 Francji, która odebrała Angielskiej Koronie część ziem na kontynencie.

Francja po Pokoju Paryskim z roku 1173


Mapa przedstawiająca sytuację polityczną w Europie w lutym roku 551 (1173 AD)​

Poszczególnymi numerami oznaczono mniejsze i odseparowane posiadłości kolejno:
1-Królestwa Francji
2-Kalifatu Yousifidów
3-Cesarstwa Rzymskiego
4-Królestwa Polskiego
5-Królestwa Anglii, Irlandii, Walii i Szkocji
6-Królestwa Szwecji
7-Królestwa Węgierskiego
8-Wielkiego Księstwa Moskiewskiego
9-Królestwa Litwy
10-Emiratu Badajoz
11-Królestwa Almorawidów
12-Królestwa Norwegii
13-Księstwa Biełozierska
14-Arcybiskupstwa Chłynowa
15-Sułtanatu Seldżuków
16-Cesarstwa Bizantyjskiego

 

Dzięki wielkie. Również pozdrawiam i mam nadzieję, że dalsze losy Syrii również Ci się spodobają : )

Spoko, już mam w planach "trudne czasy" dla Imperium na wypadek gdyby się AI nie spisało (na co się zanosi) ; )

Tymczasem jednak...
**************************************

ZDOBYWANIE TERENU​

(551 – 555 tj. 1173 – 1177)
​

Wzrost potęgi Francji i Cesarstwa wywołał potrzebę umocnienia przygranicznych twierdz i najważniejszych miast. Jeszcze w kwietniu 1173 podjęto decyzję o rozbudowie zamku weneckiego oraz miejskich murów. Nowe obwarowania, opracowane przez Paulusa Granikusa (bizantyjskiego inżyniera, który musiał uciekać z kraju po nieudanym przewrocie swego pana – Księcia Kapadocji przeciw Cesarzowi) wzorowane były na murach potężnego Konstantynopola i dorównywały im swą wspaniałością. Niedługo później rozpoczęto budowę podobnych umocnień w innych miastach Italii, m.in. w Genui i Palermo.

​

Kraj rozwijał się dynamicznie. Duża w tym była zasługa nowego skarbnika – Mansura Yousif, powołanego na to stanowisko z początkiem roku 1175.

​

Przede wszystkim jednak Latif i jego urzędnicy skupili cały wysiłek na pozyskaniu stronników na Półwyspie Iberyjskim. Kalif zdawał sobie sprawę, iż posiadłości francuskie w Iberii stanowią poważne zagrożenie dla muzułmanów i jedynie obecność Kalifatu w regionie wstrzymuje rekonkwistę. Dlatego właśnie sprawą absolutnie kluczową było pozyskanie dla swojej sprawy możnowładców iberyjskich i wyparcie Francuzów z Półwyspu.
Latif rozpoczął więc korespondencję z władcami lokalnych państewek. Pierwsze owoce wydała ona już w pierwszym kwartale 1174 roku, kiedy to hołd złożyli kalifowi szejkowie: Castellon, Alcacer do Sal oraz Alcantary.

​

W tym samym roku miało miejsce pierwsze jak dotąd wielkie powstanie chrześcijańskie na Wschodzie. Dotychczas zdarzały się w Grecji i Anatolii jedynie drobne wystąpienia, które szybko tłumiono. Teraz jednak za broń chwyciły szerokie rzesze ludności, a trwające wiele miesięcy tłumienie rebelii wymagało zaangażowania sił wszystkich miejscowych możnowładców.

Mapa przedstawia Grecję i Anatolię w okresie powstania chrześcijan z lat 1174-1175. Brązowym kolorem zaznaczono rejony, w których dominuje ludność prawosławna, zielonym - muzułmańska, białym - katolicka, różowym - bogomilcy. Zakreskowany obszar określa zasięg powstania, zaś czerwone punkty miejsca największych wystąpień ludności. Na mapie zaznaczono również najważniejsze miasta.​

Zamęt w Kalifacie postanowił wykorzystać dla zwiększenia swoich wpływów Król Chorwacji. Z nastaniem jesieni najechał on Księstwo Krainy, oblegając miasta i zamki, i zadając bobu wojskom Księcia. Pod koniec roku obaj władcy zawarli pokój, na mocy którego Chorwacja zyskiwała bogatą Istrię i zwiększała w ten sposób znacząco swój udział w handlu na Adriatyku.

​

Kalif był jednak czujny i zamierzał pokazać, co sądzi o tego typu działaniach w jego strefie wpływów. Nie chciał przy tym również by osłabiona i wciśnięta między mocarstwa Kraina dostała się w orbitę wpływów czy to Chorwacji, czy Węgier, czy też odradzającego się Cesarstwa.
Na przełomie roku wojska muzułmańskie wkroczyły do Krainy i rozpoczęły oblężenie Lubljany. Miasto zostało zdobyte 8 lutego 1175 roku. Księcia stracono w lochu, zaś jego miejsce zajął jeden z zauszników Latifa.

​

Równocześnie cały czas priorytetem Latifa było zdobywanie terenu w Iberii. W kwietniu 1175 udało się skłonić szejka Calatayud do złożenia hołdu kalifowi.

​

W maju zaś szejk Saragossy sam wyraził życzenie przyłączenia swego władztwa do Wielkiej Syrii. W uznaniu jego mądrości i oddania Latif uhonorował go tytułem emira.

​

Przy całym tym wysiłku na wielu frontach, nie zapominał Latif również o odpowiedniej edukacji swoich dzieci. Gdy z początkiem 1176 na dwór przybył pewien wędrowny rycerz – zubożały arystokrata, kalif nie wahał się przyjąć go do swego dworu i hojnie opłacić w zamian za naukę jednego ze swych synów – Akina.

​

We wrześniu tego samego roku odbył się natomiast ślub najstarszej córki Latifa – Adili. Jej małżonkiem został królewski kanclerz – Sultan al-Ibrahiom.

​

W geście hojności wobec swego ludu Latif zdecydował się zrezygnować ze swojego prawa do zebrania wedle zwyczaju dodatkowego podatku.

​

Pod koniec 1176 udało się osiągnąć kolejne sukcesy na Półwyspie Iberyjskim. Do grona stronników i wasali Latifa dołączyli szejkowie: Mertoli oraz Porto.

​

Było to już w zasadzie wszystko, co dało się w tej sprawie zrobić bez rozlewu krwi. Pod władaniem Yousifidów znalazły się około dwie trzecie Iberii. Pozostałe szejkanaty orbitowały natomiast nieuchronnie w stronę Królestwa Almorawidów.

Mapa przedstawia sytuację na Półwyspie Iberyjskim w lutym roku 1177. Błękitną barwą oznaczono na mapie ziemie pod panowaniem Yousifidów, zieloną - Almorawidów, jasnozieloną - ich stronników, białą zaś Królestwo Francji.​

Latif zdawał sobie sprawę, iż w przyszłości oznaczać to może poważny konflikt między obydwoma dynastiami. Teraz jednak istotniejszą kwestią były posiadłości francuskie na Półwyspie.
Kalif nie zamierzał zwlekać i czekać na to aż rywal jeszcze się umocni. Z początkiem lutego 1177 roku na czele blisko 50-tysięcznej armii opuścił Syrię i udał się w rejs przez Morze Śródziemne.

​

 

Dzisiaj lub jutro będzie kolejny odcinek. Wybaczcie, że tak długo, ale ostatnio miałem sporo pracy i sporo świętowania (zresztą w najbliższym czasie ta tendencja się raczej utrzyma ).

************************

II WOJNA IBERYJSKA​

(555 – 556 tj. 1177 – 1178)​

Pierwsza grupa wojsk, dowodzona przez Marwana Yousif wylądowała w Genui z początkiem września i natychmiast wyruszyła na na zachód. Niestety jej stan liczebny był znacznie mniejszy niż początkowo planowano, gdyż niedługo po wypłynięciu z Aleksandrii okręty wpadły w potężny sztorm, który posłał na dno blisko trzecią część floty wraz z 15 000 wojowników.

​

Zdecydoiwano się jednak nie zarzucać planów ataku. Od pewnego już czasu imamowie iberyjscy i afrykańscy nawoływali wiernych do wzięcia udziału w wojnie przeciwko niewiernym. Z końcem jesieni w Iberii czekało na rozkaz kalifa ponad 13 000 ghazich.

​

Z początkiem grudnia wojska muzułmanów wkroczyły na ziemie francuskie wokół miasta Venaissin, czego skutkiem Syria znalazła się w stanie wojny z Francją.

​

Równocześnie oddziały ghazich wkroczyły do Asturii oraz na ziemie wokół Alemansy.

​

Niemałym zaskoczeniem dla kalifa było wypowiedzenie wojny ze strony Królestwa Chorwacji. Choć kraj ten łączył sojusz z Francją, Latif był przekonany, iż Chorwaci nie odważą się zaatakować. Okazali się oni jednak wiernymi sojusznikami, skutkiem czego konieczna okazała się mobilizacja dodatkowych sił w rejonie Wenecji i wyprzedzający atak w kierunku Istrii.

​

22 grudnia doszło do bitwy na przedpolach Venaissin. Z Bożą pomocą wojska syryjskie dowodzone przez Marwana Yousif – wuja Latifa – rozbiły niewiernych i przystąpiły do oblężenia, które zakończyło się sukcesem 11 stycznia.

​

Plan zakładał serię szybkich uderzeń i zajęcie najważniejszych miast Langwedocji nim Francuzi zdążą zebrać siły. Niestety zamierzenia te pokrzyżowane zostały przez klęskę wojsk Marwana pod Viviers 7 lutego 1178 roku z rąk blisko dwukrotnie mniejszej armii francuskiej.
Zdecydowanie lepiej wyglądała sytuacja na południu, gdzie armie bisurmańskich fanatyków rozbiły Francuzów w serii potyczek i zdobyły chrześcijańskie twierdze oraz miasta: Asturia Santillana (16 marca) i Almansa (2 kwietnia).

​

Także na wschodzie sytuacja układała się po myśli kalifa. Armia Kamala Yousif pokonała wojska chorwackie i do końca lutego zdobyła najważniejsze miasta i zamki Istrii.

​

Jej marsz na Rijekę został jednak wstrzymany przez armię króla Dmitara, która wydała muzułmanom bitwę i pokonała ich haniebnie, zmuszając do odwrotu.
Droga na zachód stanęła przed Chorwatami otworem, ale ich młody, ledwie 17-letni władca widocznie nie radził sobie z odniesionym sukcesem i obawiał się marszu na Italię by nie sprowokować Kalifatu do bardziej zdecydowanych działań.

​

Tymczasem w połowie maja Francuzi przeszli do kontrataku. Choć udało się odeprzeć ich wojska spod Venaissin, podeszli jednak pod Grenoble i kilka mniejszych miast.

​

Taki rozwój sytuacji skłonił Latifa do podjęcia negocjacji z Chorwacją, zakończonych podpisaniem rozejmu. Na jego mocy Yousifidzi zatrzymywali zajętą niedawno Istrię. Zobowiązywali się jednak do wypłaty Chorwacji zadośćuczynienia w postaci pięciuset miar złota.

​

Pozwoliło to wysłać wojska Kemala na zachód, w regiony zagrożone inwazją francuską. Kluczowe dla zażegnania tej groźby okazało się zwycięstwo Latifa na królem francuskich odniesione pod Venaissin dnia 27 lipca. Po tym wydarzeniu to muzułmanie dowodzeni tym razem przez samego kalifa przystąpili do ponownego natarcia i podeszli pod Montpellier, gdzie nieco wcześniej dotarły okrężną drogą wojska Emira Delfinatu..

​

Dobre wieści docierały również z południa, gdzie 13 sierpnia muzułmanie zdobyli Leon – ostatnie miasto na Półwyspie Iberyjskim, pozostające pod władzą chrześcijan.

​

Z kolei 16 września Latif, zwany już wówczas przes swych wojowników Wielkim, pokonał po raz kolejny idącego z odsieczą Montpellier króla francuskiego i zdobył miasto.

​

Początkowo zamierzał kontynuować marsz na zachód, jednak wkrótce doszły do niego wieści jakoby Francuzi znów podeszli pod Grenoble. W tej sytuacji zdecydował się zawrócić i ruszyć miastu na odsiecz.

​

Równocześnie zdawał sobie sprawę, iż prawdopodobnie nie zdąży, a Grenoble otworzy Francuzom drogę dalej na wschód. W tej sytuacji wysłał posłańców by rokowali z Królem Francji.
Negocjacje te zakończyły się 18 października 1178 roku kolejnego rozejmu w Grenoble, na mocy którego Kalifat Wielkiej Syrii zatrzymywał posiadłości francuskie na Półwyspie Iberyjskim, chorwacką Istrię, ziemie na wschodnim brzegu Rodanu oraz Montpellier wraz z przyległościami. W zamian Kalif zobowiązywał się wypłacić królowi francuskiemu odszkodowanie za wydatki wojenne oraz przyrzekał nie nawiedzać Francji mieczem i ogniem przez okres 50 lat.

​

 

Dzięki wielkie Planuję konwersję do EU3, ale narazie za wcześnie by cokolwiek o tym mówić, bo to jeszcze kawał drogi do tego, a ja nieco wytraciłem impet No ale ad rem (w końcu):
********************************

PLAŻE DALMACJI​

(556 – 558 tj. 1178 – 1180)​

Wkrótce dorośli dwaj synowie Latifa – Wahab i Nimetullah. Pierwszy z nich okazał się zręcznym wojownikiem i zmyślnym dowódcą. Swymi zdolnościami szybko utorował sobie drogę do wysokich stanowisk państwowych. W końcu w połowie 1179 mianowany został marszałkiem.

​

Za żonę ojciec wybrał mu młodą arystokratkę turecką, goszczącą na dworze Sułtana.

​

Również dorastający Nimetullah wziął ślub. Także w tym wypadku główną rolę odegrała polityka, jako że Kalif zdecydował się mu wybrać o kilka lat starszą Ibtisam z rodu Abbasydów.

​

Kraj rozwijał się wspaniale. Jeszcze w 1178 rozpoczęto kolejną rozbudowę zamku damasceńskiego wedle najnowszych trendów i możliwości architektonicznych, tak by dorównywał potęgą największym twierdzom – Stambułowi oraz nowopowstałym umocnieniom miast północnej Italii.

​

Okres pokoju nie trwał jednak długo. W połowie 1179 roku ziemie Italii najechał król chorwacki Dimitar.

​

Młody, ledwie 18-letni władca był porywczy i spodziewał się, że do jego niespodziewanego uderzenia dołączy król Francji lub też Węgier. Francja jednak targana była wewnętrznymi niepokojami i niezdolna była do prowadzenia wyczerpującej wojny z muzułmanami. Ostatnia taka konfrontacja wiele ją zresztą kosztowała i król Centule I zamierzał skorzystać z przyrzeczenia 50 lat pokoju z Kalifem.

​

Latif zebrał więc pospiesznie armię i wyruszył z Damaszku w kierunku południowej Chorwacji.

​

Tymczasem niemal 30 000 ghazich dowodzonych przez Umara z Dongoli wyruszyło z Wenecji by uderzyć od północy.

​

1 września siły te rozbiły wielokrotnie mniejszą armię chorwacką pod Rijeką i po nieco ponad miesięcznym oblężeniu zdobyły miasto. Niestety ich marsz został wkrótce wstrzymany. Armię zdziesiątkowała epidemia tyfusu jeszcze nim podeszła pod Sinj. W odległości ledwie kilku mil od miasta wycieńczone i podupadłe na duchu wojska syryjskie wpadły w zasadzkę Chorwatów i poniosły haniebną klęskę. Resztki potężnej armii wycofały się w nieładzie.

​

Tymczasem pod koniec marca 1180 roku Latif wylądował wraz z wojskiem w pobliżu Splitu i przystąpił do oblężenia miasta. Zajęło prawie 2 miesiące nim w końcu, 17 maja miasto padło.

​

Sytuacja nie wyglądała jednak wesoło, gdyż wojska chorwackie niepostrzeżenie wylądowały nieopodal Rawenny i rozbiwszy miejscowe siły, przystąpiły do oblężenia miasta. Zdobycie Rawenny dawało przeciwnikowi szansę na wdarcie się w głąb Italii, gdzie wciąż żywa była chrześcijańska reakcja, w każdej chwili gotowa eksplodować. Na szczęscie posiłki sprowadzone z Bolonii zdołały rozerwać pierścień oblężenia i zmusić chrześcijan do odwrotu.

​

Następnie nakazano ocalałym wojskom koncentrację nieopodal Wenecji w celu późniejszego uderzenia na Chorwatów od północy.

​

Tymczasem 6 czerwca Latif pobił niewiernych pod Zadarem i po 19 dniach oblężenia oswobodził miasto z ich rąk.

​

Klęska przyszła niespodziewanie. Nieopodal Senj naprzeciw siebie stanęły wojska Latifa i młodego Dimitara. Armie chorwackie były mniej liczne, a kalif znając zapalczywość koronowanego młodziana liczył na jego błąd. Niestety chorwaci rozegrali bitwę wzorcowo, łącznie ze sprawnym manewrem oskrzydlającym, który unicestwił syryjskich łuczników i doprowadził do całkowitego zmiażdżenia muzułmanów. Kalif ledwo zdołał ujść z pola bitwy.

Rycina przedstawiająca bitwę na przedpolach Sinja – Węgry, XII/XIII w.​

Latif uszedł do Wenecji, skąd posłał do Króla Chorwacji, oferując mu rozejm. Początkowo Dimitar odprawił posła, zamierzając odbić Split i Zadar, jednak jego doradcy wybili mu to z głowy wskazując na silne zgrupowanie sił syryjskich w rejonie Wenecji i radząc czekać aż zaistnieje dogodniejsza sytuacja polityczna i liczyć można będzie na wsparcie któregoś z chrześcijańskich monarchów. Ostatecznie 28 sierpnia 1180 roku podpisano w Zadarze rozejm, na mocy którego Split i Zadar wraz z przyległościami stawały się Emiratem Zadaru pod protekcją Kalifatu.

Basen Adriatyku po Rozejmie Zadarskim – 556 r. (1180 AD). Błękitną barwą oznaczono Kalifat, czerwoną zaś - Chorwację.​

 

ZMIANY NA WSCHODZIE​

(558 – 561 tj. 1180 – 1183)​

Wkrótce zaczęły się psuć relacje pomiędzy Kalifatem, a Sułtanem Seldżuckim, zaniepokojonym ustawicznym wzrostem potęgi Yousifidów. Proces ten postęgowały wydarzenia roku 1181. Wówczas to z propozycją nie do odrzucenia wystąpił Yazid Qasim – Emir Medyny i Szejk Mekki. Młody, dopiero co koronowany władca był niezwykle gorliwym muzułmaninem, zauroczonym wizją zjednoczenia wiernych pod jednym sztandarem. Rozumiał przy tym doskonale, iż na dzień dzisiejszy jedynym możliwym sztandarem jest ten dzierżony przez Yousifidów. Zaoferował on zatem Latifowi złożenie hołdu, na co ten z radością przystał. Tak oto 27 czerwca 1181 roku zachodnie wybrzeże Półwyspu Arabskiego wraz z najświętszymi miejscami islamu – Mekką i Medyną – znalazły się w syryjskim Kalifacie.

​

Wraz z wybrzeżem Morza Czerwonego Yazid Qasim wzniósł do Imperium również ziemie wokół dawnego bizantyjskiego miasta Trapezunt, które to odziedziczył ongiś po skoligaconym szejku.

​

Spotkało się to z protestem Sułtana, skutkiem czego realcje między obydwoma krajami – i tak bardziej raczej praktyczne, niż przyjazne – uległy ochłodzeniu. Tymczasem jednak Kalifat zmagał się trudnościami wewnętrznymi w postaci epidemii duru brzusznego.

​

Zaraz zaczęła się w Jerozolimie i nim została rozpoznana, kupcy zawlekli ją na statkach aż do Genui, grożąc tym samym rozprzestrzeniem jej po całym imperium.

​

Oba miasta zostały czym prędzej odcięte od świataby nie dopuścić do zarażania innych regionów. Szczęście w nieszczęsciu – dzięki szczelnej blokadzie genueńskiego portu, udało się rozbić szajkę przemytników, od dłuższego już czasu trapiącą miasto.

​

Pozorną słabość władcy wykorzystać chcieli mieszczanie francuscy, którzy wykorzystując zamieszanie, chwycili za broń. Przeliczyli się jednak kolosalnie i ponieśli srogą karę wraz z licznymi represjami. Miejscowi zarządcy nie wahali się, zgodnie z zaleceniami władcy, stosować przemocy wobec podbitych chrześcijan, nie akceptujących władzy Kalifatu. Rozpoczęta w regionie polityka rugowania chrześcijańskich chłopów z ziemi, wzmożone osadnictwo z ziem Maghrebu oraz zakaz piastowania urzędów przez chrześcijan, połączone z silną kontrolą, uniemożliwiającą walkę, doprowadziły wkrótce do zislamizowania regionalnych elit.

​

Płonne okazały się również nadzieje powstańców na pomoc króla francuskiego, który to w owym czasie wdał się w konflikt z Cesarzem Rzymskim, w związku z sukcesją Hrabstwa Lyonu przez cesarskiego wasala – Maurice'a Bękarta.

​

Po początkowej wyrównanej walce, Francuzi znaleźli się w odwrocie, gdyż do wojny po stronie Cesarza przystąpili Anglicy.

​

Wojna wisiała w powietrzy także w wschodzie. Alp Arslat z Seldżuków nie radził sobie na tronie i w jego kraju dochodziło do coraz to nowych niepokojów i seceji. Wybuch nastąpił, gdy posłuszeństwa władcy odmówił szejk pogranicznego Nisibin. Możny ten nie tylko odwrócił się bowiem od Sułtana, ale też poprosił o protekcję Kalifa. Latif stanął przed wyborem: próbować utrzymać status quo na Bliskim Wschodzie, ale narazić na szwank swoją opinię Kalifa – obrońcy wszystkich muzułmanów, bądź też wziąć w opiekę kłopotliwego szejka i przystąpić do wojny z Sułtanem.

​

Może i jego decyzja byłaby inna, gdyby nie kiepskie ostatnio relacje z pogrążonymi w wewnętrznych konfliktach Seldżukami. W tej jednak sytuacji ponad 50 000 syryjskich wojowników uderzyło na Sułtanat wzdłuż całęj granicy...

​

 

ARMIE MOJE NIEPRZEBRANE, SIŁY MOJE NIEZMIERZONE​

(561 – 564 tj. 1183 – 1186)​

Armie syryjskie błyskawicznie parły naprzód, zdobywając mniejsze miasta i garnizony. Pierwszym znaczącym ich sukcesem było zajęcie An Nadżaf 11 marca 1183 roku.

​

Niedługo później, 14 kwietnia zdobyta została również Karia. Oba miasta wraz z przyległościami zostały natychmiast inkorporowane do Kalifatu.

​

Seldżucy zdołali jednak się zorganizować i stawić Syryjczykom dzielny opór. Kolejne miesiące przyniosły serię drobnych potyczek, w których to wojska Sułtana odpychały przeciwnika, blokując mu drogę w głąb Persji. Ostatecznie ten etap wojny rozstrzygnął się na przełomie sierpnia i września, w dwóch bitwach – pod Orumieh i pod Vaspurakan – w których to armie Sułtana zadały haniebną klęskę Syryjczykom, pokładając ich z górą 25 000. Po tej rzezi wojska Kalifa poszły w zupełną niemal rozsypkę, wycofując się w nieładzie. Seldżucy zaś stanęli u bram Bagdadu.

Bagdad - rycina, XV wiek​

Al Saghri ibn Mansur opisał te wydarzenia następująco w 5. rozdziale swej słynnej Wielkiej Kroniki Syryjskiej.

Tak oto w miesiącu Dżumada al-ahira w roku 561 po przybyciu Proroka do Medyny, starły się armie Kalifa z hordą seldżucką pode miast Vaspurakan i Orumieh, straszną klęskę ponosząc. Mężów przeszło dwadzieścia tysięcyj padło, zaś wojska prawowierne z Persji uszły za Nahr Dijlah.*
Sułtan zaś – diabeł turecki, Iblisa podnóżek – swego zwycięstwa gorszącego pewien pode Bagdad z armią przybył i miasto jął oblegać a gradem kamieni z katapult zasypywać, wielkie zniszczenia siejąc.
W bucie swej ponadto gońca na dwór damasceński posłał, szydząc haniebnie i bezprawnie Bagdadu oddania i ziem za Nahr al-Furat* połozonych się domagając. Latif zaś Wielkim słusznie zwany – Kalif Syrii Wielkiej z rodu Yousifidów, od patrona swego Yousifa, ojca proroka Isy, tako zwanych, z Bożej Łaski następca Proroka, Pan Syrii, Palestyny, Arabii, Mezopotamii, Anatolii, Wielkiego i Małego Egiptu, Cyrenajki, Tunezji, Maghrebu, Afryki, Iberii, Italii i Hellady, Obrońca Miast Świętych Mekki, Medyny i Jerozolimy – odparł mu, iże armie jego nieprzebrane, a siły niezmierzone. I że do ostatniego jest tchnienia gotów walczyć w sprawie słusznej i muzułmanów prawych przed gwałtem bronić. Jeśli zaś trzeba będzie, całą Persję swymi wojskami jak morzem zaleje i we krwi utopi.

Fragment "Wielkiej Kroniki Syryjskiej"​

Kalif nie zamierzał poprzestawać na słowach. Natychmiast powołał pod broń kolejne 60 000 wojowników. Większość z nich ruszyła na odsiecz oblężonemu Bagdadowi.

​

Część natomaist, zgrupowana nieopodal Amidy, ruszyła na wschód pod Vaspurakan, by zmazać hańbę poprzedniej klęski.

​

Olbrzymia 40-tysięczna armia pokonała Turków i wyparła ich spod Bagdadu z początkiem grudnia. Wraz z nastaniem lutego 1184 roku z kolei zdobyła miasto Al Amara, które to odtąd stało się częścią Kalifatu.

​

Z tym jednym wyjątkiem sukcesy nie przychodziły jednak łatwo. Całe pierwsze półrocze roku 1184 to okres zaciekłych walk, toczonych ze zmiennym szczęściem wzdłuż całej granicy.

​

W końcu jednak Syryjczykom udało się przełamać opór Seldżuków i podejść pod Vaspurakan oraz Ilam i Al Nasiriję.
Pechowe dotąd dla Syryjczyków Vaspurakan wpadł w ich ręce 16 grudnia 1184 roku, stając się tym samym częścią Kalifatu.

​

2 stycznia natomiast padła Al Nasirija, dzieląc los wspomnianych wcześniej miast seldżuckich.

​

Sułtan zdołał jednak zreorganizować swoje siły i wyprawić się ponownie na czele 7 000 wojowników pod Bagdad. Z kolei swojego brata posłał na czele niemal 5-tysięcznej armii na północ by odbił Vaspurakan i zdobył Nisibin, podważając tym samym renomę Kalifa.
Był to decydujący moment wojny, która rozstrzygnęła się w ciągu kolejnych dwóch miesięcy. Najpierw armie syryjskie zdołały pokonać i rozbić armie tureckie na północy, zabezpieczając Nisibin i Vaspurakan.

​

W marcu natomiast naporowi oblegających uległo Ilam, skutkiem czego droga w głąb Persji stanęła otworem. Latif wjechał tryumfalnie do pokonanego miasta. Następnie zaś wyprawił się pod Bagdad, gdzie zdruzgotał armie Sułtana, który to salwować musiał się ucieczką.

​

Do końca roku armie syryjskie parły w głąb Persji, zdobywając kolejne miasta i twierdze. Los Sułtana wydawał się przesądzony, jednak poparcie dla dalszej walki zaczęło słabnąć wśród Syryjczyków. Większość ludzi postrzegała tę wojnę jako słuszną walkę w obronie napadniętego szejka Nisibin. Teraz zaś, gdy Szejkanat był bezpieczny, a Sułtan pokonany, kontynuowanie wojny mogło Kalifowi bardzo zaszkodzić i zniszczyć jego wizerunek w oczach poddanych.
Mając to na uwadzę, Latif postanowił zrezygnować z dalszej walki i zaproponować Alp Arslanowi pokój.
Na jego mocy Kalif rezygnował z nabytków terytorialnych, oprócz prowincji, które zostały już włączone do Kalifatu: An Nadżaf, Al Amara, Al Nasirija, Karia, Vaspurakan oraz oczywiście Nisibin. W zamian za to domagał się od pokonanego Sułtana oficjalnego uznania praw Yousifidów do Damaszku i Bagdadu.

​

Nie mając wielkiego wyboru Alp Arslan przystał na te warunki.

Mapa ilustruje ustalenia Pokoju Damasceńskiego z roku 1186. Błękitną barwą zaznaczono na niej Kalifat Yousifidów sprzed wybuchu wojny, nieco jaśniejszym kolorem - jego nowe nabytki. Żółty kolor oznacza Sułtanat Seldżucki, z kolei barwa blado-niebieska - kraje, które oderwały się od Sułtanatu w czasie konfliktu. Zakreskowany obszar znaczy najdalszy zasięg wojsk syryjskich​

Traktat pokojowy podpisano 6 stycznia 1186 roku na dopiero co przebudowanym zamku w Damaszku – najwspanialszej i najpotężniejszej twierdzy uwczesnego świata.

Zamek Kalifa w Damaszku - ceramika, Syria, XII/XIII w.​

************************************
*Tygrys
*Eufrat

 

CZAS ZMIAN​

(564 – 568 tj. 1186 – 1190)​

Podpisanie pokoju w Damaszku zbiegło się z serią gwałtownych buntów, które szarpnęły ziemiami zamieszkanymi przez Ormian. Tereny te dotychczas spokojne (w przeciwieństwie do nieraz podnoszącej bunty Italii czy nawet niekiedy zachodniej Anatolii), stały się wkrótce areną krawych walk chrześcijan i muzułmanów. Powstanie było jednak ewidentnie nieprzygotowane. Jego przywódcy liczyli na dłuższe zaangażowanie Syryjczyków w Persji i tym samym mozliwość dokładnego przygotowania walki na tyłach wroga. Zakończenie konfliktu w styczniu 1186 roku zaskoczyło spiskowców i skłoniło ich do przyspieszenia wybuchu powstania. Skutkiem tego zostało ono szybko spacyfikowane. Wywiadowcy kalifa poddali jednak w wątpliwość przypadkowość tego zdarzenia i zasugerowali, iż to oraz poprzednie bunty, wystąpić mogły z poduszczenia Bizancjum.

Mapa ilustruje przebieg powstania ludności ormiańskiej we wschodniej Anatolii w roku 1186. Tereny, jakie powstanie objęło zasięgiem wyodrębniono jaśniejszą barwą spośród błękitu Yousifidów. Zaznaczono również ruchy wojsk powstańczych (czerwony) oraz syryjskich (zielony), a także miejsca stoczonych bitew.​

Na przełomie roku kalifa spotkała jeszcze jedna przykra niespodzianka. Pod koniec grudnia zmarła bowiem pierwsza z jego żon – Zara al-Rahman. Władca opłakiwał ją aż do marca, kiedy to wziął sobie nową żonę w osobie Yaminy z arystokratycznego syryjskiego rodu Mazin. By nie obciążać zanadto zmęczonych wojną poddanych, Latif zdecydował się nie pobierać zwyczajowego podatku.

​

Wiele ważnych wydarzeń miało również miejsce w ówczesnej Europie. Najpierw należy z pewnością wymienić rządy szwedzkiego króla Sigbjorna Wspaniałego, który to dzięki zręcznej dyplomacji oraz sukcesywnemu umacnianiu pozycji państwa, doprowadził do zawarcia w roku 1186 unii w Christianii. Na jej mocy otrzymywał on rękę Trine – córki i dziedziczki zmarłego niedawno króla norweskiego, a wraz z nią norweską koronę.
Dwa lata później zmarł inny skandynawski władca – Olaf, Król Danii. Dzięki budowaniu przez całe lata pożądanych relacji i układów w środowisku duńskich moznych, Sigbjorn zdołał skłonić Duńczyków do przekazania mu regencji na czał małoletności duńskiego następcy – księcia Sigismunda. Wkrótce potem młodzian zmarł na suchoty, pozostawiając władzę w rękach Sigbjorna – Króla Szwecji, Norwegii i Danii.

​

W roku 1186 zakończyła się również kolejna odsłona walk angielsko-francuskich, z których Francja mimo początkowych dotkliwych porażek zdołała wyjść obronną ręką. Na mocy rozejmu paryskiego, Anglia zatrzymała co prawda zdobyty Orlean wraz z przyległościami, jednak zrzekała się praw do licznych ziem na południu kraju.

​

Kolejne lata były niezwykle pomyślne dla Syrii. Zbiory okazały się nadzwyczaj obfite, tak że ludność nie cierpiała głodu mimo niedawnych działań wojennych. Ustąpiła również nareszcie trapiąca mieszkańców epidemia duru brzusznego.

​

Na ten okres datuje się również powstanie pierwszego w historii młynu wodnego, powstałego wedle kronikarskich zapisków we wsi Al-Sadiqa nieopodal Damaszku.
Dynamicznie rozwijała się również nauka, a głównymi jej ośrodkami były miasta takie, jak: Damaszek, Bagdad, Aleksandria, Kair, Stambuł.

​

Toczone ostatnimi czasy wojny przyczyniły się również do wprowadzenia i rozpowszechnienia nowych rodzajów bronii, jak np. miecz półtoraręczny czy partyzana.
Latif przeprowadził również reformę armii. Wprowadzono do armii syryjskiej po raz pierwszy ściśle sformalizowaną hierarchię dowodzenia, zaś piechotę podzielono na regimenty pikinierskie podlegające poszczególnym dowódcom.

​

Tymczasem jednak narastał stopniowo konflikt pomiędzy najstarszymi synami Latifa – Wahabem oraz Nimetullahem. Wahab był pierworodnym synem kalifa, jednak jego matka była jedynie nałożnicą. Formalnie więc następcą tronu pozostawał Nimetullah.
Był on bez wątpienia dość zdolnym młodzieńcem i mógłby być w istocie przyzwoitym władcą. Wahab jednak szybko zdradzać zaczął predyspozycje by stać się władcą wybitnym. Od najmłodszych lat objawiać zaczął się u niego niezwykły dryg do sztuki wojennej, przyrównywany nawet przez nauczycieli do talentu jego prapradziada – Ghiyasaddina Bożego Miecza. Prezentował podobny do swego brata zmysł dyplomatyczny, odznaczał się przy tym jednak zdecydowanie głębszym i wnikliwszym zrozumieniem drugiego dna dyplomacji i umiejętnością spostrzegania wrogich intryg. Był również lepszym niż Nimetullah zarządcą.
Wszystkie te przymioty spowodowały, że z czasem Latif przychylać się zaczął do tego, by to raczej Wahab niźli Nimetullah miał objąć po nim schedę. Konflikt między braćmi stopniowo przybierał na silę, aż w końcu niemożliwe stało się jego ukrywanie, ani tym bardziej pozostawanie braci w bezpośrednim kontakcie. By uniknąć dalszych starć, Latif zdecydował się nadać swym synom ziemie – najlepiej jak najdalej od siebie wzajem. Uznał przy tym, że nie może nadać synom ziem równych rangą i pozostawić sporu nie rozstrzygniętego. Zbliżał się czas decyzji. Ostatecznie to właśnie Wahab ogłoszony został następcą tronu i uczyniony Szejkiem Jerozolimy. Nimetullah z kolei otrzymał tytuł Szejka Montpellier, a wraz z nim „prestiżową” i „arcyważną” misję strzeżenia granic państwa i szerzenia Prawdziwej Wiary wśród heretyków. Kalif dokonał wyboru – ze wszystkimi jego przyszłymi konsekwencjami...

​

Istotne zmiany zaszły również w owym czasie na dworze seldżuckim. W roku 1187 zmarł bowiem Alp Arslan. Śmierć władcy w połączeniu z przegraną wojną oraz gospodarczą i polityczną ruiną doprowadziła do poważnego kryzysu w kraju. Większość możnowładców sprzeciwiła się koronacji jego syna Eskandera, który postrzegany był jako człowiek słaby i nie rokujący szans na poprawę sytuacji Sułtanatu. Jego obyczaje również dalekie były od tych przyjętych powszechnie na seldżuckich dworach. Nie było bowiem tajemnicą, że Eskander uważa się raczej za Persa niźli za Turkmena.
Wybuch buntu doprowadził do dwuletniego cyklu starć, które na szczęście dla kraju nie przerodziły się jednak w regularną wojnę domową. W roku 1189 Eskander abdykował, zachowując jednak ziemie i tytuły: Emira Mosulu, Edessy, Chorezmu i Abbasydów oraz Szejka Chorezmu. Na tron sułtański wyniesiona zaś została boczna linia dynastii w osobie Ayaza Seldżuka – Beja Qom.

​

Wobec kryzysu państwa Turkmenów zmianie ulegał również układ sił na Kaukazie, gdzie istną rekonkwistę rozpętał arcybiskup chłynowski Jurva z Savolaks.

​

Młody, ambitny metropolita postawił sobie za cel odzyskanie chociaż części wpływów, jakie utraciło chrześcijaństwo na skutek wojen z muzułmanami w minionym stuleciu. Korzystając zatem ze słabości Sułtana uderzył na muzułmańskie państewka ulokowane między Morzem Czarnym, a Kaspijskim. Piewej zdobył ziemie położone na północ od Sułtanatu. Następnie zaś wiosną 1190 roku wyprawił się wraz z armią na ziemie Azerbejdżanu, odnosząc przy tym spektakularne sukcesy.

Na mapie zilustrowano atak wojsk chłynowskich na ziemie muzułmańskie położone na wybrzeżu Morza Czarnego, jak również przeprawę portem Księstwa Wołżańskiego i atak na Emirat Azerbejdzanu.​

Nic więc dziwnego, że okoliczne państewka, oderwane nie dawno od kraju Seldżuków, udały się po opiekę do Kalifa. Ten zaś przyjął pod swe skrzydła szejków: Kurdystanu i Orumiehu.

​

Kalif poważnie przejął się przy tym sukcesami chrześcijan na Kaukazie, do tego stopnia, że rozważał zbrojną interwencję. Plany jednak pokrzyżował mu inny konflikt, który zupełnie niespodziewanie wybuchł w innej cześci kraju.

​

 

DYMITR SZALONY​

(568 – 569 tj. 1190 – 1191)​

Nagły atak Chorwacji był dla kalifa kompletnym zaskoczeniem i podobnym wydawać by się mógł dla postronnych obserwatorów – zwłaszcza wobec dysproporcji sił między oboma krajami oraz długoerminowego rozejmu syryjsko-francuskiego. Nieco światła na tę zagadkę rzuca bez wątpienia postać ostatniego króla Chorwacji – Dmitara Trpimirovica, znanego jako Dymitra Szalonego.

​

Młody władca zapowiadał się do czasu niezwykle interesująco i raczej zwiastował wciśniętej między Saracenów i Węgrów Chorwacji odrodzenie, niźli upadek. Sytuacja zmieniła się jednak diametralnie, gdy Dymitr skończył 25 lat i zaczął popadać w obłęd. Władcy zdawało się, iż słyszy głosy aniołów, które wzywają go do walki z niewiernymi i do wygnania ich z Europy. Przez kolejne lata jego stan się pogarszał. Podjudzany dodatkowo przez sprzymierzonego z nim biskupa Stiepana z Amizos, monarcha stał się niebezpiecznym fanatykiem, uważającym się za wybrańca i opętanym wizją zwycięstwa nad muzułmanami.

Święty Stiepan - XV-wieczne przedstawienie, Polska​

Mimo zaskoczenia, Latif zareagował natychmiast. Wyruszył statkiem do Wenecji, gdzie czekała już na niego armia, rekrutowana w Italii. Z początkiem września udał się na czele ponad 30-tysięcznej armii w kirunku chorwackiej stolicy – Senju.

​

W tym samym czasie ponad 3-tysięczna armia syryjska wyruszyła z Trapezuntu w kierunku Amizos. Spodziewała się zastać miasto słabo bronione wobec wymarszu armii Stiepana na zachodnią Anatolię.

​

Z końcem miesiąca armia Latifa dotarła do Rijeki, gdzie uzupełniono zapasy. Emirowie: Istrii i Zadaru poprosili również władcę by ten uderzył raczej na Zagrzeb, honor zaś zdobycia Senju pozostawił im. Kalif przystał na to i skierował wojska na północny wschód.

​

2 paźdzernika doszło na przedpolach Zagrzebia do bitwy, w której znacznie liczniejsze armie muzułmańskie zgniotły wojska zagrzebskiego księcia Wladimira i przystąpiły do oblężenia miasta. Dwa dni później na polach Anatolii zginął w bitwie biskup Stiepan, ogłoszony wkrótce przez papieża męczennikiem i świetym.

Śmierć biskupa Stiepana - XIV wiek, tempera na desce, Polska​

Dwa miesiące trwały oblężenia obydwu miast. Zarówno Zagrzeb, jak i Amizos padły tego samego dnia – 4 grudnia.

​

Przełom roku upłynął pod znakiem krwawych walk, toczonych ze zmiennym szczęściem na terenie całego kraju. Chorwacji odnosili sukcesy na południu, odpychając muzułmanów spod Senju. Sytuację utrudniało dodatkowo powstanie chrześcijańskiej ludności w rejonie Splitu. Z kolei armie syryjskie radziły sobie lepiej na północy, gdzie Latif rozgromił w kulminacyjnym momencie starć armię Dymitra Szalonego.

​

Król salwować się musiał ucieczką z pola bitwy. Po tym wydarzeniu, chorwaccy możnowładcy i przyboczni króla doszli ostatecznie do wniosku, że nie jest on w stanie poprowadzić ich ku zwycięstwu. Wkrótce monarcha został zasztyletowany w swej komnacie, a władzę przejął formalnie jego dwunastoletni syn – Aleksander. Naprawdę jednak władzę sprawowali możni.

​

Było już jednak za późno na zmianę kolei wojny. 10 marca 1191 padła Kozara. Tym samym zaś armie chorwackie odcięte zostały od niemal niebronionej północnej części kraju. Obrazu nieszczęścia Chorwatów dopełniło jeszcze wkroczenie wojsk węgierskich na tererny północnej Chorwacji i oblężenie przez nie Warażdyna.

​

Węgierski monarcha tłumaczył swą agresję potrzebą uchronienia jak największej liczby chrześcijan od muzułmańskiej niewoli. W istocie jednak chodziło przede wszystkim o zdobycie lądowego połączenia z węgierską Karyntią. Klęska Chorwacji w wojnie z Syrią stwarzała zaś do tego znakomitą okazję. W istocie, po miesiącu walk, 11 kwietnia obrońcy miasta poddali się. Warażdyn włączony został do domeny węgierskiej.

​

1 czerwca z kolei upadł nareszcie Senj. Emirowie dotrzymali słowa danego kalifowi, w uznaniu czego ten ustanowił Szejkanat Senj pod władzą seniorską Emira Istrii.

​

Wojna miała się ku końcowi. 9 czerwca upadły ostatnie twierdze na terenie Hercegowiny. Również w Anatolii unormowano sytuację. Hołd bowiem złożył Latifowi szejk Chaldei, który ponadto zobowiązał się tłumić ewentualne powstania chrześcijan w Amizos, dopóki miejscowy namiestnik nie zdoła uporządkować sytuacji i stworzyć armii mogącej strzec porządku.

​

Ostatecznie wraz końcem miesiąca, w Zagrzebiu podpisano rozejm. Latif nie zdecydował się zająć całej Chorwacji by nie wywołać aby gwałtownych ruchów cesarza, bądź króla Węgier. Jakby nie patrzeć Chorwacja była królestwem i jej pełna aneksja na pewno wywołałaby echo w chrześcijańskiej europie. W zamian sformułowano traktat, na mocy którego Syria zatrzymywała wszystkie zdobyte ziemie, pozostawiając Chorwatom jedynie tereny naddunajskie, skupione wokół miasta Śrem.

​

 

Z okazji zbliżających się Mikołajek pragnę sprezentować wszystkim czytającym odcinek oraz zwrócić uwagę, iż Myra od pewnego czasu leży już na terenach Kalifatu
******************************************

ZJEDNOCZENIE IBERII​

(569 – 575 tj. 1191 – 1197)​

Ledwie kilka dni później w okolicach Zagrzebia wybuchł bunt. Miejscowa szlachta wznieciła powstanie przeciw muzułmańskiej władzy. Pozostawiona jednak bez wsparcia z zewnątrz szybko została pokonana, a na kraj spadły represje. Mimo stosowania niezmiennie od lat wobec buntowników przez władze syryjskie krwawych i bezwzględnych metod, nie udało się tym razem doprowadzić do islamizacji regionu. Choć powstanie i późniejsze działania Syryjczyków spustoszyły region, a miejscowa szlachta została mocno przetrzebiona, opór ludności nie zmalał, a jedynie przyjął inną, bardziej bierną formę.

​

Na jesieni tego samego roku kolejne bunty wstrząsneły Grecją i Anatolią. Choć główne siły rebeliantów zostały szybko rozbite, we wschodniej Anatolii jeszcze przez kolejne 5 lat dochodziło do regionalnych starć z niewielkimi oddziałami partyzantów.
Intensyfikacja oporu chrześcijan w tym regionie Imperium wywołała na damasceńskim dworze spore niezadowolenie. Możni coraz częsciej naciskać poczęli Kalifa by ten wyruszył na wojnę z Bizancjum, które to pewnikiem podjudza Greków i Ormian przeciw muzułmanom.

​

Na mapie zaznaczono obszary dominacji wielkich religii - islamu (barwa zielona), katoicyzmu (biała) i prawosławia (brązowa). Barwą fioletową oznaczono terytorium Cesarstwa Bizantyjskiego, zaś zakreskowaniem - obszar objęty rebelią. Zaznaczono również na czerwono miejsca najważniejszych wystąpień powstańczych.​

Latif jednak nie był skłonny uwierzyć w prowokacyjne działania Bizantyjczyków, którzy z pewnością nie wywoływaliby tak dużego buntu, nie uderzając jednocześnie regularną armią. Raczej był zdania, iż bunt przygotowany został przez podbitych chrześcijan i nie znalazł wsparcia w osobie Cesarza, który bał się uderzyć na Syrię, nawet gdy powstanie wybuchło.
Poza tym Latif miał w owej chwili inne priorytety polityczne. Przede wszystkim dążył do unormowania stosunków z dworem seldżuckim, co pozwoliłoby mu zacząć na poważnie realizować swoje cele w Iberii – zaniedbane od 13 lat. Dlatego też podjął starania o zawarcie dwóch małżeństw o charakterze politycznym. Pierwszym miał być ślub Sułtana Wielkich Seldżuków – Ayaza z kuzynką Kalifa – Habibą. Drugim z kolei: najmłodszej córki Sułtana – Keran z kuzynem Kalifa – Mustafą. Jako że Sułtanowi również zależało na unormowaniu relacji, małżeństwa wkrótce zawarto.

​

Kolejny rok – 1192 – przyniósł kolejną zmianę układu sił w Europie. W czerwcu to bowiem zmarł Konrad Odnowiciel z rodu Askanien – Cesarz Rzymski. Elektorzy, niepomni lekcji, jakiej im wcale nie tak dawno udzieliła historia, obrali cesarzem kilkuletniego syna Konrada – Adolfa, czyniąc go de facto swoją marionetką.
Wykonali przy tym diametralną woltę w polityce międzynarodowej. Konrad, świadom zagrożenia ze strony Kalifatu oraz wrogości Królestwa Francji, dążył do pozostawania w dobrych stosunkach z Królem Polski oraz w relacjach co najmniej neutralnych z Węgrami. Tymczasem możni, upatrzyli sobie w królu Leszku z Piastów (który ciężko zachorował w wieku 32 lat) słabeusza, a w Polsce ofiary i źródła ziem oraz łupów. Natychmiast odezwały się żądania odzyskania władanej przez Polaków Brandenburgii oraz Śląska. Skrzyknięto rycerstwo i z końcem października wyruszyła wyprawa wojenna.

​

Równocześnie elektorzy podjęli działania, mające na celu pozyskanie dla swoich celów władców: Czech i Węgier. Węgrzy pozostawali jednak z Polakami w dobrych stosunkach i walczyć nie mieli zamiaru. Również Król Czech nie dał się przekonać do wojny, nie wróżąc jej dużych szans powodzenia.
Przewidywania jego okazały się słuszne i wyprawa niemieckiego rycerstwa okazała się straszliwą klęską. Po początkowych sukcesach, z których największym było z pewnością zdobycie Magdeburga w czerwcu 1193, Niemcy doznali serii dotkliwych porażek z rąk Króla Polskiego, a ich armie zostały całkowicie rozbite. Armie Leszka wkroczyły na ziemie Cesarstwa i zdobywały gród za grodem.
Pierwsi „pękli”: Książę Saksonii i Księżna Turyngii. Zgodzili się oni w listopadzie 1194 złożyć Leszkowi hołd w zamian pozostawienie im ich ziem w stanie nieuszczuplonym. Tak oto większa część północnych Niemiec znalazła się w granicach Królestwa Polskiego.

​

Z początkiem nowego roku posłowie pozostałych księstw oraz samego Cesarza przybyli do Magdeburga by prosić przebywającego tam Króla Polskiego o pokój. Leszek (który to dorobił się po tej wielkiej wiktorii miana „Wielki” wśród swych poddanych) przystał na tę prośbę. W zamian ze wszystkich ziem niemieckich ściągnięta została olbrzymia danina. Cesarstwo zostało również zmuszone do zawarcia z Polską sojuszu i wsparcia jej zbrojnie w razie wezwania. Królestwo Polskie stało się zaś najpotężniejszym chrześcijańskim państwem świata, którego rozległe terytorium zamieszkiwali nie tylko Polacy, ale również Niemcy, Litwini, Pieczyngowie, Rusini, Prusowie, Czesi, a także inne ludy słowańskie.

​

Leszek Wielki - Król Polski i Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego*​

*Po pokonaniu Państwa Zakonnego, Leszek nie wygnał Krzyżaków z kraju lecz przeniósł ich siedzibę do Hesji, gdzie mieli odtąd z jego rozkazu strzec pielgrzymów oraz kupców na alpejskich szlakach przed muzułmanami. Sam zaś na mocy umowy z Zakonem oraz z apropatą papieża przyjął dziedziczny tytuł Wielkiego Mistrza.

Był również drugi powód, dla którego Węgrzy nie byli skłonni pomóc możnowładcom niemieckim. W 1192 zajęci byli oni bowiem...podbojem Chorwacji, która to pod pozorem (a jakże!) ochrony chrześcijan przed Syryjczykami, włączona została do władztwa węgierskiego (przy wydatnej roli węgierskich mieczy).

​

Rok 1193 przyniósł z kolei kolejny konflikt na Kaukazie, bowiem przeciwko krucjacie arcybiskupa chłynowskiego wystąpił Sułtan Seldżuków, widząc w zaistniałych okolicznościach szansę na odbudowę prestiżu i pozycji w rejonie Morza Kaspijskiego.
Nie przeliczył się w swych rokowaniach. Mimo impetu i strategicznej przewagi chrześcijan, przytłaczająca przewaga liczebna armii odrodzonego imperium, nie pozostawiła im szans. Armie biskupa zostały rozbite, a krzyżowcy w ciągu trzech lat wyparci daleko na północ.

​

Porażki niewiernych na Kaukazie oraz unormowanie stosunków z Sułtanem, pozwoliły Kalifowi zająć się innymi sprawami. Wkrótce obdarzył ziemiami swoich kolejnych synów – starszy Badraddin został Emirem Chorwacji, z kolei młodszy Hafiz – Szejkiem Zagrzebia.

​

Tymczasem jednak większość swej uwagi i energii poświęcił sprawom Iberii, gdzie dało się ostatnimi czasy zauważyć rysy i pęknięcia na sojuszu, skupionym wokół Almorawidów przeciwko dominacji Yousifidów w regionie.
Dwór damasceński zaangażował wszystkich swych najlepszych agentów by zmienić owe rysy w przepaści nie do przebycia. Sukces w tej materii osiągnąć udało się w lutym 1195, kiedy to wśród dawnych sojuszników wybuchł otwarty konflikt – szejkanaty: Evory i Sorii wypowiedziały wojnę szejkom: Castello Branco i Riojy, po stronie których opowiedział się z kolei Król Almorawidów.

​

Tymczasem Szejk Denii całkowicie wyłgał się od udziału w tej trudnej sprawie, zgadzając się zostać syryjskim wasalem.

​

W kolejnych miesiącach wojna między byłymi sojusznikami przybierała na sile. Upadła Evora pod mieczami wojowników Szejka Castello Branco. Z drugiej strony Szejkanat Sorii zdobył Rioję.

​

Pomiędzy skonfliktowanymi stronami dochodziło do licznych starć, głównie na ziemiach, leżącego pomiędzy nimi Emiratu Badajoz. Emir, wobec spustoszenia swych ziem, braku reakcji Almorawidów – pogrążonych w wewnętrznych konfliktach i coraz silniejszych nacisków ze strony Syrii, uległ w końcu z początkiem 1196 roku i zgodził się złożyć hołd Kalifowi.

​

Almorawidzi tymczasem zupełnie wycofali się z roli przewodnika swego sojuszu i zajęli się wewnętrzymi problemami, związanymi z sukcesją. W tej sytuacji pojawiło się pole działania dla Yousifidów. Dyplomaci Latifa nie musieli długo przekonywać Szejka Sorii by ten złożył Kalifowi hołd.

​

W zamian otrzymał zgodę na siłowe podporządkowanie sobie Castello Branco. Z końcem lutego niemal cała Iberia znalazła się tym sposobem w obrębie imperium Yousifidów.

​

Kilka miesięcy później Latif wyruszył w podróż do Iberii by w styczniu roku 1197, ku wściekłości Almorawidów, koronować się w Sewilli na Króla Kastylii, Aragonii, Leonu i Portugalii.

​

Kalif drogo jednak przypłacił ten ogromny sukces, jako że podczas tej podróży poważnie zachorował i podupadł na zdrowiu. Tymczasem zaś stosunki na linii Yousifidzi – Almorawidzi stały się niezwykle napięte.

​

 

DWÓCH KALIFÓW​

(575 – 578 tj. 1197 – 1200)​

Latif dążył do konfrontacji z dynastią Almorawidów. Wiedział, że obecnie jest słaba i podzielona, a wielu spośród jej wasali przychylnie patrzy w stronę Kalifatu. Zdfawał sobie sprawę, iż okoliczności sprzyjają ostatecznemu zjednoczeniu Iberii i Afryki. Dzięki zręcznej polityce dyplomatycznej udało się w lutym 1197 roku skłonić do współpracy szejka Rosello – ostatniego sojusznika Almorawidów.

​

Tymczasem w mauretańskim królestwie toczyły się nieustanne walki, związane z niejasnością kwestii sukcesji tronu. Latif wykorzystał ten fakt i ubolewając nad losem cierpiącego muzułmańskiego ludu oraz nieumiejętnością zapanowania nad sytuacją ze strony Almorawidów, ogłosił, iż on sam powinien zasiąść na mauretańskim tronie, celem zaprowadzenia porządku.

​

Kalif dobrze zdawał sobie sprawę z konsekwencji swojego działania. Zawczasu wyruszył do Italii by zorganizować armie. Wysłał również posłów z odpowiednimi instrukcjami do swych algierskich wasali. Dlatego też, gdy w maju Królestwo Almorawidów wypowiedziało Syrii wojnę, byli oni gotowi i szybko rozpoczęli grupowanie sił by uderzyć na Marakesz.

​

Również Latif niezwłocznie wypłynął na czele wojsk z Genui, pomimo błagań swoich medyków, by nie ryzykował swego nadszarpniętego zdrowia. Kalif nie zważał na te ostrzeżenia, co w istocie przypłacił gwałtownym pogorszeniem się stanu zdrowia. Przez resztę życia zmagać się miał odtąd z zapaleniem płuc.

​

Marny stan zdrowia oraz rosnące zaangażowanie na zachodzie nie pozwalało Latifowi wypełniać tylu obowiązków, ile zwykł nakładać na siebie dotychczas. W związku z tym, by trochę się odciążyć, zdecydował scedować część obowiązków na swych synów. Tak więc Wahab otrzymał tytuły szejka: Bagdadu oraz Stambułu, natomiast Nimetullah Aleksandrii.
Tymczasem na zachodzie nieco ponad 6-tysięczna armia pod wodza Emira Algieru wyruszyła na Marakesz.

​

Opór armii almorawidzkich był niewielki. Większość wasali nie stawiła się do boju, chyląc się wyraźnie w stronę Yousifidów. Niewielkie siły królewskie zostały zaś szybko rozbite. Oblężenie Marakeszu trwało trzy miesiące nim 20 listopada 1198 miasto padło.

​

Większość możnych z Maroka i Katalonii skwapliwie uznało władzę Latifa. Ten zaś z początkiem nowego roku przybył do Marakeszu, gdzie koronował się na Króla.

​

Był to jednak ostatni wielki triumf Latifa. Przez kolejny rok jego stan systematycznie się pogarszał. Kalif gorączkował, kaszlał, pluł krwią. W końcu 2 stycznia 1200 roku zmarł, pozostawiając imperium swemu synowi Wahabowi.

​

Wahab jednak, pomimo swych uznanych talentów gospodarczych, militarnych i administracyjnych oraz wielkiej pobożności (w późniejszych wiekach nawiązywał do niej m.in. radykalny ruch islamskiego fundamentalizmu – wahabizm), nie cieszył się wielkim poparciem ze strony wasali. Ciągle ciążyło na nim piętno bękarta. W tych okolicznościach szerokie grono zwolenników zyskiwał, prowadzacy intensywną działalność z Aleksandrii, Nimetullah. Kraj się podzielił. Wielu możnych domagało się koronacji Nimetullaha, jako najstarszego syna pierwszej żony Latifa. Inni z kolei popierali Wahaba, tłumacząc to prawem pierworództwa, wolą samego kalifa, jak również casusem Izmaela i Hagar. Wahab posiadał jednak bardzo niewielu zdecydowanych stronników. Większość możnych podchodziła do nowego władcy z pewną dozą sceptyzycmu, nieufności i wyczekiwania na potknięcia, co było zjawiskiem dośc powszechnym wobec sukcesji tronu. Z czasem pozycja młodszego z braci stała się na tyle mocna, iż zdecydował się on na wypowiedzenie Wahabowi posłuszeństwa i ogłoszenie się, z poparciem egipskiej szlachty, władcą Egiptu.

​

Wkrótce po jego strnie opowiedziała się również większość możnych z Arabii i Palestyny, a także Trapezuntu i Montpellier. W pozostałych częściach kraju zwolennicy Nimetullaha znajdowali się w mniejszości, bądź też ludność nie była zdecydowana kogo poprzeć i czekała na rozwój wydarzeń.

Na mapie oznaczono barwą zieloną ziemie popierające Nimetullaha, oderwane od imperium Wahaba (oznaczonego barwą niebieską).
​

Wobec trudności w zapanowaniu nad krajem, Wahab zdecydował się przekazać część władzy swym synom. Tak więc najstarszy – Mansur otrzymał tytuł Szejka Bagdadu, kolejni zaś: Sa'daddin – Stambułu, Orhan – Jerozolimy, zaś Asad – Palermo. Mieli oni nie tylko zarządzać swoimi prowincjami, ale przede wszystkim prowadzić działalnośc dyplomatyczną w poszczególnych regionach kraju, ukierunkowaną na normalizację stosunków wewnętrznych. Wahab zaś postanowił się skupić na rozwiązaniu sporu z bratem.

​

Nimetullah jednak dążył do konfrontacji i przejęcia pełni władzy w kraju. Niezważając na prośby brata i propozycje konsesnusu, umacniał swoją władzę. Aktem, który ostatecznie przekreślił szanse na pojednanie i pokój, stała się koronacja Nimetullaha na Kalifa, która odbyła się 20 stycznia w Mekce.

​

Wahab był w szoku. W tej sytuacji musiał reagowac nim kolejni poddani uznają władzę Nimetullaha za fakt dokonany. Niezwłocznie sam ogłosił się Kalifem, na miejsce swej koronacji wybierając Jerozolimie (dotychczas Yousifidzi, z wyjątkiem Ghiyasaddina, koronowali się w Damaszku), by choć trochę zbliżyć się rangą do brata, który uczynił to w najświętszym z miast.

​

Teraz nie było już odwrotu. By nie dopuścić do rozpadu kraju, Wahab musiał zmierzyć się z bratem i pokonać go. Wojna wybuchła 25 stycznia 1200 roku.

​

Dar al-Islam posiadał teraz dwóch kalifów i podobnie jak oni, pogrążyć się miał w bratobójczej walce...

​

AAR wyczyszczony i zamknięty.
Zoor